Chẩn đoán bệnh viêm khớp dạng thấp

Bệnh viêm khớp dạng thấp là tình trạng viêm khớp mạn tính được đặc trưng bởi viêm nhiều khớp đối xứng, kèm theo dấu hiệu cứng khớp vào buổi sáng và sự có mặt của yếu tố dạng thấp trong huyết thanh. Muốn điều trị viêm khớp dạng thấp thì trước hết phải phát hiện ra tình trạng bệnh sớm và điều trị lâu dài.

Dựa vào triệu chứng cận lâm sàng:

• Tốc độ máu lắng: tăng trong các đợt tiến triển, mức độ thay đổi của tốc độ máu lắng phụ thuộc tình trạng viêm khớp.
• Tăng các protein viêm: fibrin; fibrinogen;
• Thiếu máu hồng cầu ở giai đoạn đầu, thường kèm theo triệu chứng giảm sắt huyết thanh, tăng ferritin và tình trạng thiếu máu không đáp ứng với điều trị sắt song được cải thiện khi điều trị viêm khớp dạng thấp.
• Yếu tố dạng thấp (RF) dương tính trong 60 – 70 % bệnh nhân.
• Anti CCP dương tính trong 75 – 80 % bệnh nhân.
• Xquang khớp (thường chụp hai bàn tay thẳng hoặc các khớp bị tổn thương).

Chụp X- quang chẩn đoán hình ảnh

Trong bệnh viêm khớp dạng thấp có các tổn thương sau:

• Phù nề tổ chức phần mềm quanh khớp: hậu quả của viêm bao hoạt dịch cấp. Tuy nhiên, tổn thương này không đặc hiệu.
• Mất chất khoáng phần đầu xương cạnh khớp: gây ra do ít vận động và xung huyết từng vùng xương, có thể còn do vai trò của yếu tố gây viêm. Biểu hiện là các bè xương thô, vỏ xương trở nên mỏng và xương tăng thấu quang.
• Tổn thương bào mòn xương: là những tổn thương dạng khuyết xuất hiện tại bờ rìa khớp, bề mặt khớp. Hình ảnh bào mòn tại bờ rìa khớp là loại dễ phát hiện nhất, là tổn thương đặc hiệu trong bệnh viêm khớp dạng thấp, là một trong những các tiêu chuẩn đoán bệnh theo ACR. Tổn thương này phát hiện trên cộng hưởng từ, X quang, cả trên siêu âm.
• Hẹp khe khớp: khoảng cách giữa các đầu xương tạo nên diện khớp bị hẹp lại, đây là triệu chứng phổ biến gây nên bởi sự phá hủy sụn khớp. Khe khớp hẹp đồng đều, mép vỏ xương dưới sụn còn nguyên vẹn, điều này giúp phân biệt với viêm khớp nhiễm khuẩn.

Tiêu chuẩn chẩn đoán

Tiêu chuẩn ACR-1987 được dùng rộng rãi trên phạm vi toàn thế giới:

• Thời gian cứng khớp buổi sáng kéo dài trên một giờ.
• Viêm ít nhất 3 trong 14 khớp sau: ngón gần, bàn ngón tay, cổ tay.
• Có tính chất đối xứng.
• Hạt dưới da.
• Yếu tố dạng thấp huyết thanh (kĩ thuật đạt độ đặc hiệu 95%) dương tính.
• X-quang điển hình ở khối xương cổ tay (hình bào mòn, mất chất khoáng đầu xương).
• Thời gian diễn biến của bệnh ít nhất phải từ 6 tuần

Chẩn đoán xác định khi có ít nhất 4 trong số 7 yếu tố.

Người bệnh cần theo dõi chính những sự thay đổi của cá nhân mình để nắm bắt tình trạng và bác sĩ sẽ dựa vào đó để chẩn đoán tốt nhất. Bệnh viêm khớp dạng thấp cũng là một bệnh lý nặng trong các bệnh lý về xương khớp. Chính vì thế điều trị viêm khớp dạng thấp phải kiên trì và có hướng điều trị đúng.