Chet Baker - một cây trumpet tài năng nghiện ma tuý

Chet Baker - một cây trumpet tài năng nghiện ma tuý

Chet Baker  (23/12/1929 - 13/5/1988) là? mẶt nghẶ sỳf jazz ngươ?i Mỳf. Sinh ra trong gia thơ?i kỳ? hoà?ng kim cù?a bebop, Baker trơ? nĂn nĂ?i tiẮng với cĂy kè?n trumpet. Nfm 1952, Baker gia nhẶp tứ tẮu Gerry Mulligan và? trơ? thà?nh mẶt hiẶn tượng lùc bẮy giơ?. Baker nĂ?i tiẮng với 'oàn solo trong thu thanh mang tĂn "My Funny Valentine". Nhòm tứ tẮu nà?y hoàt 'Ặng khĂng lĂu trong khoà?ng 1 nfm. Nfm 1954, Baker già?nh già?i thươ?ng Downbeat Jazz Poll khi 'ành bài cĂy trumpete lư?ng danh khàc là? Miles Davis. Và?i nfm sau 'ò Ăng thà?nh lẶp ban nhàc jazz riĂng, chơi trumpete và? hàt. Ă"ng rẮt nĂ?i tiẮng vì? vè? ngoà?i bà?nh trai và? tà?i nfng ca hàt cù?a mì?nh. ĐĂ?u nhưfng nfm 60, Ăng cò?n chơi thĂm loài kè?n fluegelhorn

Ma tùy luĂn là? cĂu chuyẶn 'i kè?m cù?a nhưfng nghẶ sỳf jazz nĂ?i tiẮng và? Baker cùfng chìu chung sẮ phẶn khi sự nghiẶp Ăm nhàc bì ma là?m hò?ng. Heroin gĂy rẮt nhiĂ?u phiĂ?n phức cho Ăng và? Ăng 'àf nẮm mù?i tù? tẶi hơn mẶt nfm ơ? Ỳ. Sau 'ò Ăng cò?n bì trùc xuẮt sang TĂy Đức và? Anh vì? nhưfng cào buẶc liĂn quan 'Ắn ma tùy. Nfm 1966, Ăng 'àf tư?ng bì 'ành vì? cẮ tì?nh mua ma tùy tài San Francisco.
Tư? nfm 66 'Ắn 74, Baker hĂ?u như chì? chơi kè?n flugelhorn và? mẶt sẮ ìt album. CuẮi cù?ng Ăng chuyĂ?n 'Ắn New York và? bf́t 'Ă?u thu thanh và? lài nĂ?i tiẮng
Baker thu rẮt nhiĂ?u album trong suẮt sự nghiẶp cù?a mì?nh chù? yẮu vì? Ăng cĂ?n tiĂ?n mua ma tùy. KẮt quà? là? con 'ươ?ng Ăm nhàc cù?a Ăng rẮt trf́c trơ?. Tuy vẶy mẶt sẮ album thu tài chĂu Ă,u lùc gĂ?n cuẮi sự nghiẶp cho thẮy tà?i nfng tuyẶt vơ?i cù?a Ăng với sự 'ơn già?n và? cò chiĂ?u sĂu

CuẮi 'ơ?i Ăng chù? yẮu biĂ?u diĂfn ơ? chĂu Ă,u và? mẶt sẮ ìt ơ? Mỳf. Ngà?y 'en tẮi 13-5-88, Ăng ngàf tư? cư?a sĂ? tĂ?ng 2 cù?a khàch sàn tài Amsterdam và? chẮt. MẶt và?i phò?ng 'oàn cho rf?ng Ăng chẮt vì? ma tùy nhưng khàm nghiẶm tư? thi cho thẮy kẮt quà? khĂng phà?i như vẶy
Cò tin 'Ă?n rf?ng ngươ?i ta tì?m thẮy thư tuyẶt mẶnh cù?a Ăng nhưng hiẶn bức thư 'ò 'ang nf?m trong tay cù?a mẶt cà nhĂn nà?o 'ò. Ă"ng 'ược 'ưa vĂ? chĂn tài Califonia, Mỳf

Câu Chuyện về một huyền thoại nhạc jazz.
Los Angeles 1952, Khi nhạc jazz chìm ngập những giọng ca jazz da đen và đó dường như là thứ âm nhạc độc tôn mà giới nghệ sĩ da đen chẳng muốn người da trắng đụng chạm đến. Thế nhưng có những người nghệ sĩ không xem chuyện màu da và dành thứ độc tôn cho riêng một nhóm người nào đó. Họ vẫn hợp tác giúp đỡ những nghệ sĩ da trắng trong con đường phát triển nghiệp jazz. Một trong số đó là Charlie Parker, ông đã tìm kiếm một gã da trắng trẻ tuổi để hợp tác dù biết rằng chuyện ấy có thể sẽ huỷ hoại sự nghiệp mà mình đã khổ công gầy dựng từ trước tới giờ. Nhưng khi ông gặp Chet Parker, lúc ấy hắn chỉ chừng 24 tuổi, trẻ trung, đẹp trai? có một quãng đời bất hạnh? và hơn hết là một giọng ca mỏng nhưng có chiều sâu đến lạnh lùng mà chẳng nghệ sĩ da trắng hay da đen nào có thể làm được cho đến tận ngày nay. Và Chet đã chơi chung với ban nhạc của Parker? giới nghệ sĩ bấy giờ vẫn thờ ơ xem chuyện này chẳng là gì nhưng giới phê bình và người nghe lúc ấy lại phát sốt với một giọng ca da trắng hát nhạc jazz và chơi trumpet theo kiểu của người da trắng.
Chet sau đó lại chuyển sang hợp tác với Gerry Mulligan, vào thời điểm lúc ấy, Geery là người da trắng duy nhất có cơ hội chơi jazz chung với Miles Davis. Và vào lúc ấy các nghệ sĩ da đen vẫn kháo với nhau rằng jazz của họ mới là jazz thật sự, còn jazz của Gerry và Chet chỉ là jazz để nghe chơi cho vui thôi. Mặc cho những lời miệt thị đó, tứ tấu Mulligan vẫn ra đời với hai thành viên nồng cốt là Chet và Gerry. Album đầu tiên của nhóm đã dánh dấu ấn khi bản My Funny Valentine trở thành một bản hit lớn trong làng jazz thế giới ít thấy. Sau đó Chet fát hiện Gerry chơi ma tuý, Chet đã ngừng hợp tác với Gerry và thành lập một band nhạc jazz riêng cho mình. Và anh nhanh chóng cho ghi âm lại bản My Funny Valentine với giọng hát mỏng sâu đến lạnh người, cái bìa đĩa là hình ảnh anh bắt chước James Dean anh hùng oo7 với 1 cây kèn. Anh nhanh chóng trở thành nguồn cảm hứng cho giới trẻ vào thời ấy, điều hiếm thấy ở một nghệ sĩ jazz da màu. Và bản My Funny Valentine đã được anh đánh dấu ấn dù trườc đây đã có nhiều người chơi bản nhạc này. Giới nghệ sĩ bây giờ mới bắt đầu gượng ép có những lời khen tặng Chet, dù trước đây họ luôn ngăn cản con đường phát triển của Chet bằng mọi cách. Giới người nghe thì đã nhẹ nhõm thở phào vì cuối cùng một nghệ sĩ da trắng cũng đã có vị trí xứng đáng trong làng jazz. Còn các bậc phụ huynh thì cũng vô cùng vui sướng khi giờ đây họ đã có thể khuyến khích con cái của mình nghe nhạc jazz qua các dĩa nhạc của Chet, vì sao? Văn hoá người da đen thường gắn với hai chữ gì vậy các bạn? Cho dù nó nghệ thuật, nó văn chương, nó hay ho thế nào đi nữa thì vẫn luôn thấy hình dáng hai chữ ?odung tục?. Chet đã loại cái yếu tố tự nhiên đến quá mức của người da đen ra khỏi nhạc jazz của mình. Và người da trắng lại có thêm cơ sở để tự hào về một nghệ sĩ thật thụ, chơi nhạc với bản chất của mình chứ không chạy theo rồi bị hoà lẫn vào dòng chảy chung ấy. Còn giới DJ thì sao? My Funny Valentine luôn được phát trên tất cả các kênh radio hiện giờ.
Chet trở nên nổi tiếng, và cái giá của sự nổi tiếng là quá lớn đối với Chet. Bây giờ bất cử bất động của Chet đều được dòm ngó. Dường như đó là một áp lực quá lớn dành cho một người đơn độc trong làng jazz lúc bấy giờ. Anh mất dần cảm hứng chơi nhạc, nhạc của anh dần trở nên gượng ép. Và để có cảm hứng để có đủ tự tin bước đi tiếp anh đã làm quen với ma tuý. Đó là nhận định của những thành viên cộng tác với Chet lúc bấy giờ. Và đặc biệt thay khi anh cảm thấy tự do, ko còn bị gượng ép, anh chơi nhạc tuyệt vời hơn bao giờ hết, và đặc biệt drug làm giọng ca anh smoky hơn nhiều. Có lẽ bây giờ anh mới hiểu vì sao Gerry dùng drug. Anh không còn giận Gerry nữa? Sau đó anh trở nên giàu có, BC không nghĩ rằng anh chơi nhạc để kiếm tiền chơi drug, với một người ở dịa vị như thế, giàu có như thế rồi, chơi drug chỉ là chuyện nhỏ?
Tuy đã nổi tiếng vào lúc này Chet nhưng Chet cũng không còn trẻ trung nữa, gương mặt bảnh bao ngày nào giở đã gầy và nhiều nếp nhăn. Đến lúc này Chet vẫn còn thấy mình còn chưa được nể trọng nhưng những nghệ sĩ da màu. Chet thấy mình vẫn chưa bằng được với Miles Davis, thần tượng của Chet.
Một buổi concert định mệnh ở New York? buổi concert làm BC không có cảm tình được với Miles Davis, dù nếu khen thì BC có hàng triệu lời để dành tặng ông. Miles Davis chấp nhận tham gia buổi trình diễn với Chet. Những người ghiền jazz của Miles thì các bạn biết rồi đó, thích chất cứng, đen của jazz da màu, và nhạc của Miles như là một thứ tín ngưỡng với họ rồi, họ không chấp nhận thứ jazz nhẹ nhàng lảnh lót lạnh lùng như Chet. Fan của Miles có đôi lời xúc phạm Chet. Miles tuy không miệt thị nhưng ông cũng thẳng thừng nói không thích với jazz của Chet. Có ai bị thần tượng của mình chê bai chưa nhỉ? Không biết cảm giác lúc đó như thế nào nhỉ? Với một nghệ sĩ thì điều ấy nó còn tác động mạnh đến 1000 lần. Chet bắt đầu chìm trong drug từ thuở đó trở đi. Chúng ta cùng cười cho cái thói đời trớ trêu này nhé Suy sụp, nhưng Chet vẫn ở lại New York vì ở đó Chet vẫn còn nhiều fan và hơn hết Chet muốn chứng minh một điều với người Mỹ. Chet thay đổi phong cách, Chet chơi jazz đen hơn, tức theo phong cách cứng, đen của người da màu kèm theo luôn là những lời hát dung tục. Theo cách của người da đen thì dễ dàng phát ra nhưng với người da trắng như Chet thì những lời ấy nó vô nghĩa. Chet muốn nói rằng anh chơi jazz đen thì cũng chẳng kém người da đen nào, ai chỉ ra được điểm yếu, chổ nào dỡ hơn jazz đen của người da đen thì chứng minh cho anh thấy đi. Không ai chứng minh được gì cả, mà chỉ là một sự im lặng đáng sợ. Sự thật là Chet chơi jazz theo phong cách đen thì vẫn khó có ai sánh bì, nhưng cái Chet thích lại là cái chất jazz trắng.
Chet từ bỏ New York để đến với Âu Châu, anh nhanh chóng nổi tiếng ở Anh, Pháp, ý, Đức. ở ý anh đã gặp và yêu một người tên Carol, nhưng anh lại bị cảnh sát bắt vì mang ma tuý trong người. ở ý điều này là phải vào tù, Carol vẫn chờ anh ra tù. Nhưng lúc này Châu Âu không còn mặn mà với nhạc của Chet nữa. Vào lúc đó là những năm 65, khi mà Beatles đã xuất hiện và giới trẻ chỉ chú ý đến Beatles còn người lớn tuổi thì ngại với chất ma tuý. Những bản tình ca với tiếng trumpet réo rắt đã tắt tiếng ở Châu Âu vào thời đó. Chet và Carol trở về quê nhà của Chet ở California.
Với một nghệ sĩ trầm cảm như Chet, khi mà không còn ai muốn nghe nhạc của ông nữa thì sẽ ra sao nhỉ? Quay lại với drug? và Carol bỏ ông. Tiền thì vơi dần với thứ khói trắng ấy? ông đã có lúc phải sống với nghề bán gas ở San Francisco. Chất ma tuý thật đáng sợ, và ông không nghĩ nó đáng sợ tới mức làm ông phải mất cả hai hàm răng khi dùng quá liều. Không ai có thể chơi trumpet mà thiếu răng? một chuyện hy hữu nhất trên đời? Tới lúc này không ai ngó ngàng tới Chet, trừ những người trước đây Chet đã từ bỏ, họ lại xuất hiện và giúp đỡ Chet. Cô bạn gái thuở thiếu thời tìm gặp Chet và giúp ông đến bệnh viện để theo đuổi một khoá trị liệu khổ luyện cho hai cái quai hàm của ông. Đó là một chuyến phiêu lưu đầy đau khổ về thể xác lẫn tinh thần. Và vào lúc này nhiều câu chuyện khác lại xuất hiện nhưng nhân vật chính vẫn là Chet. (Ai có hứng thì BC mới kể những chuyện này?nó không liên quan tới jazz mà liên quan đến tình người, đam mê, hy vọng, khát vọng?) Trải qua một quãng thời gian đủ dài để những nếp nhăn mới lại xuất hiện trên gương mặt Chet, ông thậm chí gầy đi hơn thời nghiện ma tuý. Nhưng cuối cùng đam mê khát vọng được chơi trumpet của ông đã chiến thắng. Tiếng trumpet réo rắt lại vang lên cùng những giọt nước mắt. Gerry tìm đến với Chet và hai ông bạn già trở nên thân thiết hơn bao giờ hết. Thật ngộ, có những điều gọi là magic đã xuất hiện trong những bản nhạc mà họ chơi chung, một sự rung động hiếm thấy, những giai điệu hoà hợp hiếm thấy mà cả một đời người chưa chắc nghệ sĩ nào cũng gặp gặp được. Dù có những nhóm tam tấu, tứ tấu jazz chỉ có thể chơi hay được khi có đúng và đủ những thành viên đó? khi họ nhảy sang một nhóm khác thì sự giao thoa này cũng mất đi và đó là lý do vì sao có những nhóm tam tấu, tứ tấu jazz huyền thoại. Những nhóm ấy không khỏi rùng mình khi nghe hai gã da trắng này chơi nhạc chung với nhau? Nhưng tất cả đều đã già, có sáng lên thì cũng chẳng để mà làm gì, khi ấy người ta chỉ biết có đam mê, những thứ danh vọng hão huyền cũng trở nên vô nghĩa. Thử nghĩ nếu không có Chet thì nghê sĩ da trắng bao giờ mới dám mạnh dạn hát jazz, jazz da trắng bao giờ mới phổ biến ở Pháp, ý, Đức, Anh? Hay nếu không có những người Antonio Carlos Jobim thì thể loại bebop jazz bao giờ mới là niềm hãnh diện của người latin? Từ cuối cùng mình muốn nhấn ở câu chuyện này chính là ?oĐAM MÊ?. Hãy để niềm đam mê toả sáng, đừng bao giờ làm cho nó vụt tắt? có tội lắm! Đừng nói ma tuý đã fá hoại cuộc đời người nghệ sĩ mà hãy nói chính cuộc đời đã phá hoại người nghệ sĩ bằng ma tuý?
Chính vì có đam mê mà tới tận cuối đời Chet vẫn chơi trumpet, vẫn hát được? Không phải nghệ sĩ nào cũng có đủ đam mê như vậy đâu nhé. Chơi trumpet và ca hát lúc bấy giờ nó thật đơn giản? không vì những ánh hào quang nào cả mà chỉ là vì ông muốn hát và muốn chơi trumpet, đó là niềm đam mê duy nhất của ông, đó là điều duy nhất làm ông hạnh phúc? và đến tận cuối đời, tiếng trumpet của ông vẫn réo rắt... ông hát vẫn như một thiên thần. Chet ơi, cám ơn cuộc đời vì đã có ông!
------------
Qua câu chuyện này chúng ta cùng suy nghĩ lại về quan điểm jazz Việt. Chạy theo để hoà tan cho giống như người ta hay có phong cách riêng, có văn hoá riêng của người Việt? Chúng ta cũng có những bản blues bất hữu từ trước tới giờ đấy thôi! Những bản blues đó có thời đã làm người Nhật say mê, người Pháp trầm trồ, người Anh thẫn thờ, người ý nể phục đấy thôi...
--------------------
[tdev] thêm khoảng trống giữa paraghraphs cho dễ đọc
Được tdev sửa chữa / chuyển vào 21:33 ngày 23/07/2006

Trumpet và Sax đều có sức lôi cuốn kì lạ riêng. Tôi cũng không biết là mình thích Sax hơn hay Trumpet hơn bởi tuỳ giai điệu và cảm xúc, mỗi cái đều có cách thể hiện riêng của mình. Tôi xin giới thiệu với các bạn một album tuyệt hay "The Italian Sessions" của Chet Baker. Nghe xong album này người ta mới hiểu tại sao có những thời điểm Chet Baker vượt mặt cả cây trumpet đại thụ Miles Davis
Download Chet Baker - The Italian Sessions

1. Well You Needn''t          2. These Foolish Things          3. Barbados          4. Star Eyes          5. Somewhere Over The Rainbow          6. Pent-Up House          7. Ballata In Form Di Blues          8. Blues In The Closet 

Một vài hình ảnh về Chet Baker
Luôn xuất hiện trên các sưu tập nổi tiếng

Trên trang bìa của album "Stella by Starlight"

Ma tuý và thời gian đã tàn phá khuôn mặt điển trai của Chet Baker

Chet Baker cũng được hâm mộ tại châu Á

Hôm ọp iếc mấy anh em cũng nghe mấy bác kể về bác này. ....Mr bảo " có thể như vậy mà ông ý mới chơi nhạc hay được như thế" vì toàn bộ những gì tốt đẹp nhất của bản thân, của cuộc sống ông ấy gửi vào những nhạc phẩm
Em chẳng rõ cái đó lắm và thỉnh thoảng em cũng không muốn biết. Ví dụ trước kia em đọc những bài viết trong tập checken soup for the soul em thấy cảm động, thấy hay, thấy cái gì đó, ....giờ đọc chỉ thấy.....thật bình thường, mọi cái thường quá và ....túm lại là thế ! I don''t understand, too.

Một số hình ảnh của Chet baker!

Hôm nay mới có thời gian nghe Chet Baker các bạn à. Phê!
 Vol 53 - Chet Baker - Plays Standards 
Đây là một album cực kỳ tuyệt !!! Tôi thích những album chậm rãi và uể oải như kiểu này. Sẽ add vào favorite...

The Best of Chet Baker Sings (mp3@320kbps)

1. The Thrill Is Gone
2. But Not For Me
3. Time After Time
4. I Get Along Without You Very Well
5. There Will Never Be Another You
6. Look For The Silver Lining
7. My Funny Valentine
8. I Fall In Love Too Easily
9. Daybreak
10. Just Friends
11. I Remember You
12. Let''s Get Lost
13. Long Ago And Far Away
14. You Don''t Know What Love Is
15. That Old Feeling
16. It''s Always You
17. I''ve Never Been In Love Before
18. My Buddy
19. Like Someone In Love
20. My Ideal
http://www.sendspace.com/file/pabdga