Chiến tranh 30 năm

Chiến tranh 30 năm

em có từng nghe nói là có 1 cuộc chiến tranh 30 năm ở Trung Âu vào thế kỉ 17 và đó là cuộc chiến có số người chết khá lớn và làm giảm dân số khá nhiều . Ko biết có đúng ko . Cácbác vào giải thích giúp em với

Chiến tranh 30 năm là cuộc chiến giữa hai phái Tân giáo và Thiên Chúa giáo giữa một bên là vương triều Hasbourg của văn minh La Mã và một bên là nước Tiệp. Các nước Tây Âu, Trung Âu và Bắc Âu đều bị cuốn hút vào thảm họa chiến tranh này với chiến trường chính là ở Đức.
Cuộc chiến tranh 30 năm khởi đầu là một cuộc chiến tranh tôn giáo, và kết liễu là một cuộc chiến tranh chánh trị. Kết cuộc từ 10 đến 20 triệu người đã bỏ mạng.
Ferdinand II do người Jésuite giáo dục đã gây cuộc chiến tranh nầy với mục đích đè bẹp đạo Tin Lành. Nó kết liễu bằng hòa ước Wetphalie, năm 1648, ấn định giới hạn giữa các quốc gia Công giáo và các quốc gia Tin Lành
Các giai đoạn của Cuộc chiến tranh 30 năm (1618-1648):
Khoảng năm 1580, tại xứ Bohême và Hung, tín đồ Tin Lành chiếm đa số và gồm hầu hết các vị vương hầu có đất đai. Hoàng đế Ferdinand II, thuộc triều đại Hasbourg, đã do dòng Jésuite giáo dục; và nhờ họ giúp đỡ, ông đã mưu toan tiêu diệt đạo Tin Lành. Tín đồ Tin Lành bèn hiệp lại để kháng cự.
Phần đầu cuộc chiến tranh (1618-1629), thì Công giáo thắng; họ trục xuất được đạo Tin Lành khỏi hết thảy quốc gia theo Công giáo. Ðoạn, họ quyết định đem các tiểu quốc Tin Lành ở Ðức trở lại Công giáo.
Gustave-Adolphe, vua Thụy-điển, nhận thấy rằng nếu nước Ðức theo Tin Lành sụp đổ, thì Thụy-điển cũng sụp đổ và có lẽ đạo Tin Lành không còn nữa. Ông bèn xông vào vòng chiến, và quân đội ông đã thắng (1630-1632). Ông đã cứu được chánh nghĩa Tin Lành.
Phần cuối cuộc chiến tranh nầy (1632-1648) đại để là cuộc vật lộn giữa Pháp và triều đại Habsbourg, và kết quả là Pháp trở thành cường quốc bá chủ Âu-châu.

bác TLV có biết thêm về trận đánh lớn nào ko chỉ em với

}
Về cuộc chiến 30 năm, Schiller đã viết một tác phẩm nghiên cứu khá đồ sộ và đầy đủ. Đây là một cuộc chiến dài, gây nhiều thiệt hại (người ta không thống kê được hết tổn thất nhưng có lẽ các vùng thuộc nước Đức hiện nay đã mất đến 1/3 hay 1/2 dân số. Lý do khởi đầu đúng là giữa triều đình Hapsburg của đế quốc Roma -German (thế nên phe này thường được gọi là Imperialist) và liên minh của các hoàng thân theo Protestant. Cuộc chiến bùng nổ ở Boheme năm 1618. Phía Hapsburg có các danh tướng như Tilly, Wallenstein đã thắng lớn, chiếm được toàn bộ vùng Boheme. Muốn mở rộng ảnh hưởng của mình, vua Thuỵ Điển Gustavus Adolphus nhập cuộc, được sự ủng hộ ngầm của Pháp, một quốc gia luôn lo ngại tình thế bị kẹp giữa hai vương triều Hapsburg ở Tây Ban Nha (phía tây) và Đức (phía đông). Gustavus là một tướng tài đã khiến cho phía Hapsburg thất bại nặng nề, nhưng năm 1632 ông này bị tử trận (hình như bị chính sĩ quan hầu cận của mình hạ sát) trong một trận đánh ác liệt, do dù phía Thuỵ Điển thắng. Gustavus chết, phía Protestant ko còn ai là đối thủ của Wallenstein và quân Thuỵ Điển bị đánh tan tành tại Nordlingen. Nhưng đến lượt mình, Wallenstein trở nên quá tham vọng và chống đối lại triều đình Hapsburg và bị ám sát năm 1634. Sau đó, đến lượt nước Pháp công khai nhập cuộc ở phe Protestant để tận dụng cơ hội đánh gục nhà Hapsburg. Nổi bật lên ở giai đoạn này phía Protestant là hai danh tướng Pháp: Louis II de Conde và tử tước de Turren. Phe Imperalist, không có một danh tướng nào đáng mặt sau cái chết của Wallenstein, rơi dần vào thế hạ phong và đành chấp nhận thoả ước Wesphalia năm 1648. Mục đích tham chiến của nước Pháp thế là đạt được. Nhà Hapsburg, sau khi được Charles Quint đưa lên đỉnh cao đầu thế kỷ 16, đã không bao giờ gượng dậy được sau chiến tranh 30 năm. Pháp chính thức trở thành bá chủ Tây Âu. Thắng lợi của phe Protestant cũng khiến Thụy Điển củng cố ngôi bá chủ của họ ở Bắc Âu và vùng Baltic mà họ tiếp tục nắm cho tới khi bị người Nga đánh bại trong chiến tranh phương Bắc.
Nói sơ sơ thì vậy, nhưng đây quả là một cuộc chiến dài, khốc liệt (tên địa điểm các trận đánh hầu hết ở Đức, thành ra cũng khó nhớ).