Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại của nhân dân Liên Xô

Mấy cái ảnh của bác trông quen quen, cho em hỏi có phải bác lấy ở quyển "Nhớ lại và suy nghĩ" bản tiếng Nga không? Em cũng có bộ ấy.
Được antey2500 sửa chữa / chuyển vào 15:07 ngày 13/03/2005

Khát vọng làm cho cái khẩu pháo tuyệt vời và đáng tin cậy ấy di chuyển trên chiến trường đã cho chào đời cái vật lai kỳ lạ đó. Quyết định này đưa ra thật vừa đúng lúc, cho phép khẩu pháo tự hành đời đầu của ta lắp ráp dựa trên những xe tăng chiến lợi phẩm. Nhiều trung đoàn sử dụng loại xe này đã được gửi ra chiến trường. Nhưng nhiệm vụ sắp tới của tôi sẽ là gì? Là người lái, làm pháo thủ hay làm lính xe tăng? Trước khi bị thương vào tháng Giêng 1943, tôi đang kéo một khẩu cối 120mm cấp trung đoàn đằng sau chiếc xe tải 1,5 tấn GAZ-AA của mình, có cái cabin tài xế thường được mệnh danh là ?ohãy từ giã sức khoẻ của mình? (Khi mùa đông, những con ngựa, dù quả là một loại sức kéo rất cổ xưa, còn có hiệu quả hơn nhiều so với xe tải). Trung đoàn 15, trực thuộc Bộ Tư lệnh Pháo binh, huấn luyện trước hết là các tài xế xe tải và lính lái xe tăng. Sau ba tháng huấn luyện, các tài xế được cấp một giấy chứng chỉ viết tay, theo đó người này, người kia đã đạt tiêu chuẩn để lái các loại xe tải ZIS-5 và GAZ-AA. Tờ chứng chỉ được ký bởi tham mưu trưởng và người thư ký, có đóng dấu xác nhận. Có thể kiếm được tờ chứng chỉ này qua viên thư ký bằng một cốc "makhorka" (loại thuốc lá nhà trồng, rất phổ biến trong Hồng quân) nếu tay thư ký có cảm tình với ta?

Khát vọng làm cho cái khẩu pháo tuyệt vời và đáng tin cậy ấy di chuyển trên chiến trường đã cho chào đời cái vật lai kỳ lạ đó. Quyết định này đưa ra thật vừa đúng lúc, cho phép khẩu pháo tự hành đời đầu của ta lắp ráp dựa trên những xe tăng chiến lợi phẩm. Nhiều trung đoàn sử dụng loại xe này đã được gửi ra chiến trường. Nhưng nhiệm vụ sắp tới của tôi sẽ là gì? Là người lái, làm pháo thủ hay làm lính xe tăng? Trước khi bị thương vào tháng Giêng 1943, tôi đang kéo một khẩu cối 120mm cấp trung đoàn đằng sau chiếc xe tải 1,5 tấn GAZ-AA của mình, có cái cabin tài xế thường được mệnh danh là ?ohãy từ giã sức khoẻ của mình? (Khi mùa đông, những con ngựa, dù quả là một loại sức kéo rất cổ xưa, còn có hiệu quả hơn nhiều so với xe tải). Trung đoàn 15, trực thuộc Bộ Tư lệnh Pháo binh, huấn luyện trước hết là các tài xế xe tải và lính lái xe tăng. Sau ba tháng huấn luyện, các tài xế được cấp một giấy chứng chỉ viết tay, theo đó người này, người kia đã đạt tiêu chuẩn để lái các loại xe tải ZIS-5 và GAZ-AA. Tờ chứng chỉ được ký bởi tham mưu trưởng và người thư ký, có đóng dấu xác nhận. Có thể kiếm được tờ chứng chỉ này qua viên thư ký bằng một cốc "makhorka" (loại thuốc lá nhà trồng, rất phổ biến trong Hồng quân) nếu tay thư ký có cảm tình với ta?

Đám lính lái tăng (theo lệ là những người được tuyển từ các tài xế xe tải và người lái máy kéo) nhận được giấy chứng chỉ chuyên viên quân sự sau khi hoàn tất khóa học và khi tốt nghiệp được thăng cấp trung sĩ. Những bài giảng lý thuyết trên lớp học có nội dung về động cơ và bộ truyền động của SU-76 ?" bao gồm cả phần tháo ráp chúng.
Mẫu đầu tiên của SU-76 (SU-12) gắn các động cơ 26 xi lanh had GAZ-202, công suất mỗi chiếc là 75 mã lực. Hai động cơ này mỗi cái có riêng một bộ tản nhiệt, khớp ly hợp, hộp số và bộ truyền động. Tất cả những máy móc này đều gắn phía trước thân xe, giữa chúng là ghế ngồi của người lái. Ta có thể dễ dàng hình dung ra vận hành những chiếc xe có những hai hộp số và khớp ly hợp thế này khó khăn và phức tạp đến thế nào.

Đám lính lái tăng (theo lệ là những người được tuyển từ các tài xế xe tải và người lái máy kéo) nhận được giấy chứng chỉ chuyên viên quân sự sau khi hoàn tất khóa học và khi tốt nghiệp được thăng cấp trung sĩ. Những bài giảng lý thuyết trên lớp học có nội dung về động cơ và bộ truyền động của SU-76 ?" bao gồm cả phần tháo ráp chúng.
Mẫu đầu tiên của SU-76 (SU-12) gắn các động cơ 26 xi lanh had GAZ-202, công suất mỗi chiếc là 75 mã lực. Hai động cơ này mỗi cái có riêng một bộ tản nhiệt, khớp ly hợp, hộp số và bộ truyền động. Tất cả những máy móc này đều gắn phía trước thân xe, giữa chúng là ghế ngồi của người lái. Ta có thể dễ dàng hình dung ra vận hành những chiếc xe có những hai hộp số và khớp ly hợp thế này khó khăn và phức tạp đến thế nào.

Hai công trình sư Xôviết nổi tiếng - Lipgart và Astrov, đã biến đổi số phận của những khẩu pháo tự hành này. Tới năm 1942 họ đã thiết kế lại nó dựa trên bộ động cơ GAZ-202. Giờ đây động cơ kháo tự hành gồm hai động cơ với bộ trục quay nối liên hợp nhau. Chiếc động cơ này, gắn trên một bộ khung duy nhất, chỉ có một khớp kéo hình đĩa và một hộp số bốn tốc độ, ban đầu sản xuất tại Maskva, rồi về sau là tại nhà máy ZIS ở Ural. Động cơ có 150 mã lực, bố trí ở bên phải của thân xe và, mặc cho chiều dài của nó, khá gọn gàng và dễ dàng bảo trì. Một hệ thống làm mát thông thường với một bộ tản nhiệt và chiếc quạt sáu chong chóng đảm nhiệm rất tốt yêu cầu làm mát. Bộ truyền động cũng rất đơn giản, trong nhiều chi tiết có bắt chước lại bộ truyền động của loại tăng T-26 vốn được sản xuất với số lượng lớn trước chiến tranh.
Đấy là cụ thể về chuyện chiếc SU-76 (SU-15) ra đời như thế nào. Thân xe rộng và khoang vũ khí thụt về phía sau tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho tổ lái khi nã đạn cấp tập. Loại pháo tự hành Đức "Artshturm" gắn pháo 75 mm gun (tên ký hiệu của Liên Xô đặt cho loại pháo tự hành StuG 40) có bề ngoài khá đẹp, nhưng điều kiện hoạt động cho tổ lái rất bất tiện và làm suy kiệt thể lực họ vì mùi xăng và các thùng đạn cheo chúc bên trong rất chật chội.

Hai công trình sư Xôviết nổi tiếng - Lipgart và Astrov, đã biến đổi số phận của những khẩu pháo tự hành này. Tới năm 1942 họ đã thiết kế lại nó dựa trên bộ động cơ GAZ-202. Giờ đây động cơ kháo tự hành gồm hai động cơ với bộ trục quay nối liên hợp nhau. Chiếc động cơ này, gắn trên một bộ khung duy nhất, chỉ có một khớp kéo hình đĩa và một hộp số bốn tốc độ, ban đầu sản xuất tại Maskva, rồi về sau là tại nhà máy ZIS ở Ural. Động cơ có 150 mã lực, bố trí ở bên phải của thân xe và, mặc cho chiều dài của nó, khá gọn gàng và dễ dàng bảo trì. Một hệ thống làm mát thông thường với một bộ tản nhiệt và chiếc quạt sáu chong chóng đảm nhiệm rất tốt yêu cầu làm mát. Bộ truyền động cũng rất đơn giản, trong nhiều chi tiết có bắt chước lại bộ truyền động của loại tăng T-26 vốn được sản xuất với số lượng lớn trước chiến tranh.
Đấy là cụ thể về chuyện chiếc SU-76 (SU-15) ra đời như thế nào. Thân xe rộng và khoang vũ khí thụt về phía sau tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho tổ lái khi nã đạn cấp tập. Loại pháo tự hành Đức "Artshturm" gắn pháo 75 mm gun (tên ký hiệu của Liên Xô đặt cho loại pháo tự hành StuG 40) có bề ngoài khá đẹp, nhưng điều kiện hoạt động cho tổ lái rất bất tiện và làm suy kiệt thể lực họ vì mùi xăng và các thùng đạn cheo chúc bên trong rất chật chội.

Khóa huấn luyện lái tăng của tôi đã sắp kết thúc. Theo quy định, nó bao gồm 18 giờ thực hành lái tăng. Thật ra chúng tôi chỉ được lái không quá 3 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên, tôi đã được may mắn hơn. Vào cuối tháng Tám 1943, trung đoàn tôi chuyển vị trí đóng quân từ ga Iksha tới Ivanteevka. Tôi ở trong số những người được lái những khẩu pháo tự hành mà chúng tôi dùng để huấn luyện đi qua những con đường lầy lội của khu vực Maskva. Đó chính là lúc mà tôi hiểu ra được các tính năng lái tuyệt vời và khả năng cơ động rất tốt của chiếc "Colombina" - tất cả những xe SU-76 đều tới được điểm tập kết mà không bị hỏng hóc trục trặc gì. Những khẩu pháo tự hành gắn pháo 122 mm trên khung xe T-34 (SU-122) mãi một ngày sau mới tới nơi do gặp những trục trặc kỹ thuật. Chúng tôi dừng lại tại nhà ga Mamonovka, nơi trung đoàn pháo tự hành 999 đang trong quá trình thành lập. Chúng tôi nhận được tiếp 21 chiếc khác tại Kirov. Tới đây hẳn những chuyên gia lại đang lầm bầm: đáng ra chúng tôi nên lấy những xe do Nhà máy Gorki sản xuất, mấy thằng cha ở Vyatka thì biết làm gì khác ngoài làm đồ chơi đâu cơ chứ? Nhưng xe sản xuất tại Kirov thực ra không tồi hơn chút nào so với những chiếc sản xuất tại Gorki hay Mytischi. Ngoài những chiếc SU-76, chúng tôi còn nhận thêm hai mươi xe tải ZIS-5, hai mươi xe tải GAZ-AA cùng đầy đủ phụ tùng, mặc dù là loại có cabin gỗ, hai xưởng sửa chữa lưu động đặt trên khung xe GAZ-M, và những bếp lò đốt dầu kiểu Antonov. Sở chỉ huy nhận được những xe "Dodge" và hai xe jeep Willis. Để tăng khả năng độc lập của các khẩu đội, mỗi khẩu đội được cấp thêm một máy kéo "Komsomolets", một xe jeep Willis và một môtô kiểu "Tháng Mười Đỏ". Tuy nhiên, trước khi lên đường ra mặt trận, tất cả những trang bị bổ sung đó đều bị lấy đi cho nơi khác.

Khóa huấn luyện lái tăng của tôi đã sắp kết thúc. Theo quy định, nó bao gồm 18 giờ thực hành lái tăng. Thật ra chúng tôi chỉ được lái không quá 3 tiếng đồng hồ. Tuy nhiên, tôi đã được may mắn hơn. Vào cuối tháng Tám 1943, trung đoàn tôi chuyển vị trí đóng quân từ ga Iksha tới Ivanteevka. Tôi ở trong số những người được lái những khẩu pháo tự hành mà chúng tôi dùng để huấn luyện đi qua những con đường lầy lội của khu vực Maskva. Đó chính là lúc mà tôi hiểu ra được các tính năng lái tuyệt vời và khả năng cơ động rất tốt của chiếc "Colombina" - tất cả những xe SU-76 đều tới được điểm tập kết mà không bị hỏng hóc trục trặc gì. Những khẩu pháo tự hành gắn pháo 122 mm trên khung xe T-34 (SU-122) mãi một ngày sau mới tới nơi do gặp những trục trặc kỹ thuật. Chúng tôi dừng lại tại nhà ga Mamonovka, nơi trung đoàn pháo tự hành 999 đang trong quá trình thành lập. Chúng tôi nhận được tiếp 21 chiếc khác tại Kirov. Tới đây hẳn những chuyên gia lại đang lầm bầm: đáng ra chúng tôi nên lấy những xe do Nhà máy Gorki sản xuất, mấy thằng cha ở Vyatka thì biết làm gì khác ngoài làm đồ chơi đâu cơ chứ? Nhưng xe sản xuất tại Kirov thực ra không tồi hơn chút nào so với những chiếc sản xuất tại Gorki hay Mytischi. Ngoài những chiếc SU-76, chúng tôi còn nhận thêm hai mươi xe tải ZIS-5, hai mươi xe tải GAZ-AA cùng đầy đủ phụ tùng, mặc dù là loại có cabin gỗ, hai xưởng sửa chữa lưu động đặt trên khung xe GAZ-M, và những bếp lò đốt dầu kiểu Antonov. Sở chỉ huy nhận được những xe "Dodge" và hai xe jeep Willis. Để tăng khả năng độc lập của các khẩu đội, mỗi khẩu đội được cấp thêm một máy kéo "Komsomolets", một xe jeep Willis và một môtô kiểu "Tháng Mười Đỏ". Tuy nhiên, trước khi lên đường ra mặt trận, tất cả những trang bị bổ sung đó đều bị lấy đi cho nơi khác.

Toàn trung đoàn có khoảng dưới 180 người. Chúng tôi lên tàu ở Mytischi vào cuối tháng Mười Một năm 1943. Ngay khi lên đường, khẩu phần số ba thảm hại lập tức được chuyển sang thành khẩu phần lính số hai giàu chất hơn. Chúng tôi được ăn súp nấu với cá trích đóng hộp. Nhưng người ta đưa chúng tôi đi đâu vậy nhỉ? Chẳng một ai biết cả. Sau chuyến hành trình dài 10 ngày, chạy qua chỉ toàn những cảnh đổ nát - cầu cống bị nổ tung, nhà cửa cháy rụi, những toa tàu bị lật nhào, những mảnh kim loại méo mó ngổn ngang, chúng tôi vượt sông Dnieper qua một cây cầu gỗ ọp ẹp và trông thấy thành Kiev đã chịu nhiều đau khổ. Thêm 100 kilômét nữa về phía Tây, chúng tôi xuống tàu tại ga Irsha dưới mưa bom của đám "Junker", chúng cứ như vừa chui ra khỏi bầu trời xanh thẳm vậy. Từ Iksha tới Irsha.
Tuy nhiên thiệt hại do bom không đáng kể. Khẩu phần số hai lại được thay bằng khẩu phần số một. Giờ chúng tôi được phát 900 gram bánh mì và 100 gram vodka. Hồi phục sau khi bị oanh tạc, chúng tôi sắp xếp thành đội hình hành quân và tiến về phía tây trên con đường mùa đông tuyết phủ. Đến một ngôi làng có tên là Chelovichi, chúng tôi sơn lại tất cả pháo tự hành và xe tải bằng vôi trắng, theo một mệnh lệnh của chỉ huy. Nơi đây có rất nhiều vôi ?" Ukraina vốn nổi tiếng vì thế.