Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại của nhân dân Liên Xô

b. Các đơn vị khóa hậu:
Thực ra, các đơn vị khóa hậu (ĐVKH) không phải là sản phẩm sáng tạo của NKVD. Trong WW1, tất cả quân đội các nước tham chiến đều có các đơn vị này. Họ bắn chặn tất cả những ai rút chạy khi tình thế trên chiến trường quá ác liệt và tinh thần binh lính đã kiệt quệ. Với Xôviết thời kỳ tiền Stalingrad, do phần lớn binh lính là nông dân, trình độ và ?Z thức chính trị thấp, tinh thần chiến đấu không cao. Sau khi tăng cường các Đảng viên và tổ chức Đảng trong quân đội, đồng thời với Mệnh lệnh 227, ?oSau lưng chúng ta là dòng Volga, là Đất mẹ?, ?ochúng ta sẽ không lùi thêm bước nào? ? tinh thần quân đội đã tăng lên rõ rệt. Tuy nhiên, các đơn vị khóa hậu LX chỉ bắn vào quân nhà trong các trường hợp hạn chế, thường là họ bắn lên trời để ngăn chặn cảnh rút chạy tán lọan (theo tôi trong tình thế như vậy là cần thiết nếu không muốn đầu hàng và dâng tổ quốc cho kẻ thù).
Hồ sơ lưu
Hồ sơ lưu của NKVD về các họat động của các đơn vị khóa hậu thuộc Phương diện quân Stalingrad và PDQ sông Đông ?" tháng Mười 1942:
Thực hiện Mệnh lệnh 227 của NKO (Hội đồng Dân ủy Quốc phòng), 193 đơn vị khóa hậu đã được thành lập trong các đơn vị đang chiến đấu của Hồng quân, bắt đầu từ ngày 15 tháng Mười năm 1942. Trong số trên, tại Phương diện quân Stalingrad có 16 đơn vị và Phương diện quân sông Đông ?" 25 đơn vị, tất cả đều dưới quyền của NKVD đặc biệt trực thuộc các Tập đòan quân của Phương diện quân.
Từ 1 tháng Tám tới 15 tháng Mười các đơn vị khóa hậu (ĐVKH) đã bắt giữ 140.755 binh lính bị xem là vắng mặt tại chiến tuyến.
Trong con số trên, bị bắt ?" 3980, bị hành quyết ?" 1189, bị đưa vào các đại đội trừng giới -2776, bị đưa vào các tiểu đòan trừng giới -185, bị gửi trả lại đơn vị cũ và các điểm phân phối quân ?" 131.094 người.
Hầu hết các trường hợp bị bắt giữ và bắt giam đều dưới sự kiểm sóat ?Zcủa các ĐVKH thuộc Phương diện quân Stalingrad và Phương diện quân sông Đông.
Thống kê của Phương diện quân sông Đông: bị cầm giữ ?" 36.109, bị bắt 736, hành quyết -433, bị đưa vào các đại đội trừng giới - 1056, bị đưa vào các tiểu đòan trừng giới -33, bị gửi trả lại đơn vị cũ và các điểm phân phối quân ?" 32933 người.
Thống kê của Phương diện quân Stalingrad: bị cầm giữ ?" 15649, bị bắt -244, hành quyết -278, bị đưa vào các đại đội trừng giới -218, bị đưa vào các tiểu đòan trừng giới -42, bị gửi trả lại đơn vị cũ và các điểm phân phối quân -14.833.
Cần nhớ rằng các ĐVKH, đặc biệt là các đơn vị tại Phương diện quân Stalingrad và Phương diện quân sông Đông, trong các trận đánh ác liệt đã chứng tỏ vai trò tích cực của mình trong việc giữ gìn kỷ luật trong các đơn vị và ngăn chặn các cuộc rút lui vô tổ chức khỏi các vị trí phòng thủ, và trả về các đơn vị một số lượng đáng kể quân nhân.
Ngày 29 tháng Tám, Ban tham mưu Sư đòan bộ binh 29 thuộc tập đòan quân 64 của Phương diện quân Stalingrad bị xe tăng địch vừa chọc thủng phòng tuyến Xôviết bao vây; các đơn vị của sư đòan bị mất liên lạc với chỉ huy và bắt đầu rút chạy hỗn lọan. ĐVKH dưới sự chỉ huy của Trung úy An ninh Filatov, được bố trí sau chiến tuyến sư đòan, đã chặn đứng các đơn vị rút lui và đưa họ về tuyến phòng thủ.
Tại những điểm khác nhau trên khu vực của chính sư đòan này, các nỗ lực đột kích của quân địch cũng đã bị đánh lui bởi các ĐVKH.
Ngày 14 tháng Chín, quân địch tấn công các đơn vị của Sư đòan bộ binh 399 của Tập đòan quân 62 đang bảo vệ Stalingrad. Binh lính của các trung đòan bộ binh 396 và 472 hỏang sợ và bắt đầu rút chạy khỏi vị trí phòng thủ của mình. Sĩ quan của ĐVKH (thiếu úy An ninh quốc gia, Elman) ra lệnh cho lính của mình bắn qua đầu của các đơn vị rút chạy (xin hãy so sánh với bộ phim siêu thực ?oEnemy At The Gates? ?" Oleg). Kết quả là binh lính các trung đòan kia đã dừng lại và 2 giờ sau đã quay về vị trí cũ của mình.
Ngày 20 tháng Chín quân địch chiếm được phía Đông Melehovskaya. Các binh đòan phối hợp, dưới sức ép của địch, bắt đầu rút lui hỗn lọan về vị trí sau. ĐVKH của Tập đòan quân 47 đã ổn định lại tình hình; ĐVKH cùng hỏa lực hỗ trợ của binh đòan đã đánh lui quân địch khỏi Melehovskaya.
Các ĐVKH trong vô số các tình huống nguy ngập, khi cần tới sự hỗ trợ để giữ được chiến tuyến, đã được sử dụng để giao chiến trực tiếp với kẻ thù.
Ngày 13 tháng Chín 1942, sư đòan bộ binh 112 dưới sức ép của địch đã rút khỏi tuyến phòng thủ. ĐVKH của Tập đòan quân 62 dưới quyền trung úyAn ninh quốc gia Hlistov đã tự bố trí ngay trên đường tiến tới một điểm cao quan trọng. Trong 4 ngày đơn vị này đã đánh tan nhiều đợt tiến công của địch, gây cho chúng tổn thất nghiêm trọng.
Giữa 15 và 16 tháng Chín, ĐVKH của Tập đòan quân 62 đã đánh thắng những lực lượng áp đảo của địch trong khu vực nhà ga Stalingrad. Dù quân số ít, ĐVKH này không chỉ đánh tan các đợt tấn công mà còn phản công và gây cho địch những thiệt hại khủng khiếp. Cuối cùng nó được thay thế bằng các đơn vị của sư đòan bộ binh 10.
Chúng ta còn tìm thấy nhiều trường hợp khác các ĐVKH được sử dụng không như mục đích ban đầu. Rất nhiều trường hợp các đơn vị này được dùng như các đội hình phòng thủ bình thường, chịu tổn thất lớn khiến phải rút lui để bổ sung, và do đó nhiệm vụ khóa hậu không được thực hiện.
Ngày 19 tháng Chín, Chỉ huy của Sư đòan bộ binh 240 thuộc Phương diện quân Voronezh đã ra lệnh cho một trong những đại đội thuộc ĐVKH của Tập đòan quân 38 phải quét sạch bộ binh Đức khỏi khu rừng. Trong khi làm việc này, đại đội đã chịu 31 thương vong trong đó có 18 người chết.
ĐVKH của Tập đòan quân 29 thuộc Phương diện quân Tây, trong khi đang họat động dưới quyền tư lệnh sư đòan bộ binh 246, đã được sử dụng như một đội hình phòng thủ bình thường. Kết quả là ĐVKH thiệt hại chết và bị thương 109 người trong tổng quân số là 118. ĐVKH này đã phải tổ chức lại.
Tập đòan quân 6 của Phương diện quân Voronezh, theo mệnh lệnh của Hội đồng quân sự phương diện quân, đã bố trí 2 ĐVKH của nó cho Sư đòan bộ binh 174 để họ dùng vào chiến đấu như đơn vị lính thường. Kết quả là ĐVKH phải chịu 70% thương vong, những nhân viên còn lại được chia về các đơn vị khác của Sư đòan bộ binh 174 và ĐVKH bị giải thể. ĐVKH số 3 của cùng Tập đòan quân này đã được dùng như một đơn vị phòng thủ bình thường.
Tập đòan quân Cận vệ số 1 của Phương diện quân sông Đông theo lệnh của tư lệnh Tập đòan quân Chistiakov và ủy viên Hội đồng quân sự Abrmov đã sử dụng 2 ĐVKH vào nhiều dịp như những đơn vị thường và đã chịu 65% thương vong, cuối cùng phải giải thể.
Vì những điều này, mệnh lệnh của Hội đồng quân sự Phương diện quân ủy nhiệm 5 ĐVKH cho Tập đòan quân 24 đã không thể được chấp thuận.
Kazakevich.
Trong những tạp chí quân sự Liên Xô những năm 1980 có rất ít bài viết về ĐVKH. Ít người biết sự thật là ĐVKH chỉ có nhiệm vụ chặn binh sĩ đào ngũ và đưa họ về mặt trận chứ không được bắn họ tại chỗ. Vấn đề là phải đưa họ về vị trí phòng thủ, do đó bắn họ sẽ làm phản tác dụng. ĐVKH luôn được chọn là những quân nhân giỏi, đã chứng tỏ sự kiên cường trong chiến đấu. theo đà tiến triển của chiến tranh, nhu cầu các đơn vị khóa hậu giảm dần đến mức họ chỉ còn làm nhiệm vụ tại hậu phương. Mội vài chỉ huy còn thân mật bố trí họ làm cảnh vệ cho cá nhân hay các công tác hậu cần tương tự. Do tất cả những điều này, vì không muốn mất những lính thiện chiến về hậu phương, các đơn vị khóa hậu đã bị giải thể tháng Mười Một năm 1944.
Được danngoc sửa chữa / chuyển vào 18:45 ngày 26/02/2005

Bộ phim ấy chỉ trung thực về cảnh bắn tỉa thôi !

Bộ phim ấy chỉ trung thực về cảnh bắn tỉa thôi !

Câu hỏi thứ 2:
Cũng có thể có người không cho rằng Hollwood đã cường điệu. Nhưng nếu họ nghĩ rằng quân Nga đã thắng vì chiến thuật biển người thì hoàn toàn sai lầm. Và anh ta dùng những hồ sơ và thống kê của phía Đức để ca ngợi chiến thắng của người Mỹ và hạ thấp những sai lầm của phía Đức.
- Vậy những cảnh lính Nga trang bị kém hay không được trang bị lao về phía súng máy Đức có thực sự xảy ra hay không? Nếu có, chúng có đủ tiêu biểu để khắc họa trận Stalingrad?
- Liệu chiến thuật biển người có phải là điều cơ bản làm nên chiến thắng của người Nga?
- Liệu họ có coi vũ khí quí?Z hơn sinh mạng không? (e.g. 1891/30s)
Những ghi nhận về việc thiếu vũ khí và những cuộc tấn công tự sát cũng xuất hiện trong những hồi ức của lính Đức.
Tới 1942, gần 6 triệu lính Nga bị tiêu diệt, gồm cả 3 triệu tù binh, cùng với đó là vũ khí và trang bị. Dù người Xôviết có thể tái bố trí các nhà máy vũ khí về phía Đông, sản lượng chỉ có thể phụa hồi từ 1943 trở đi. Do đó hình ảnh mỗi lính Nga đều đeo khẩu PPSh cưỡi trên T-34 không phải là thực tế chiến trường.
Trong thời kỳ đầu chiến tranh, lính Nga thường bị lọt trong gọng kìm bao vây của Panzer Đức, tuyệt vọng tìm cách phá vây, họ thường mù quáng lao trước đạn pháo và súng máy Đức mà không có tăng hay pháo binh yểm trợ. Thậm chí những kẻ dạn dày chiến trận như lính Đức cũng phải kinh ngạc. Sự dai dẳng của lính Nga không bị lính Đức nghi ngờ và được họ rất kính phục. Cộng vào đó là sự thực rằng Stalin hành quyết mọi sĩ quan dám rút lui hay thất bại khiến họ thường xua lính mình tiến lên, không cần biết thiệt hại và cơ hội chiến thắng.
Theo cuốn ?oRoad to Stalingrad? của Erickson, trong đó ông ta công bố những thông tin về đợt chuyển vũ khí trong tháng Chín của Mỹ tại vùng Stalingrad, lượng vũ khí dư thừa để trang bị cho cả hai tập đòan quân 62 và 64. Vậy việc chỉ 1 súng trường cho hai lính như trong phim có vẻ xa với sự thật. Ngòai ra, trong thời kỳ thiếu thốn và vận chuyển khó khăn nhất, Sư đòan Cận vệ 13 của Radimsev cũng chỉ thiếu khỏang 10% vũ khí 3 ngày trước khi tham chiến.
Tới 1943, Hồng quân đã có thể chiến đấu theo kiểu chiến tranh cơ động hiện đại. Ngòai những tiểu đòan trừng giới thì việc tiến công tự sát đã chấm dứt. Được không quân, pháo binh và xe tăng yểm trợ tốt, bộ binh thường triển khai tốt và giành được mục tiêu. Thiệt hại của bộ binh vẫn cao so với những tiêu chuẩn của quân Đồng minh, nhưng không thể so được với thời kỳ thảm họa đầu chiến tranh nữa.
Cho tới khi quân Nga nghiền nát Đạo quân Quan Đông Nhật tháng Tám 1945, tỷ lệ thiệt hại của họ đã giảm đáng kể: chỉ dưới 1%!

Câu hỏi thứ 2:
Cũng có thể có người không cho rằng Hollwood đã cường điệu. Nhưng nếu họ nghĩ rằng quân Nga đã thắng vì chiến thuật biển người thì hoàn toàn sai lầm. Và anh ta dùng những hồ sơ và thống kê của phía Đức để ca ngợi chiến thắng của người Mỹ và hạ thấp những sai lầm của phía Đức.
- Vậy những cảnh lính Nga trang bị kém hay không được trang bị lao về phía súng máy Đức có thực sự xảy ra hay không? Nếu có, chúng có đủ tiêu biểu để khắc họa trận Stalingrad?
- Liệu chiến thuật biển người có phải là điều cơ bản làm nên chiến thắng của người Nga?
- Liệu họ có coi vũ khí quí?Z hơn sinh mạng không? (e.g. 1891/30s)
Những ghi nhận về việc thiếu vũ khí và những cuộc tấn công tự sát cũng xuất hiện trong những hồi ức của lính Đức.
Tới 1942, gần 6 triệu lính Nga bị tiêu diệt, gồm cả 3 triệu tù binh, cùng với đó là vũ khí và trang bị. Dù người Xôviết có thể tái bố trí các nhà máy vũ khí về phía Đông, sản lượng chỉ có thể phụa hồi từ 1943 trở đi. Do đó hình ảnh mỗi lính Nga đều đeo khẩu PPSh cưỡi trên T-34 không phải là thực tế chiến trường.
Trong thời kỳ đầu chiến tranh, lính Nga thường bị lọt trong gọng kìm bao vây của Panzer Đức, tuyệt vọng tìm cách phá vây, họ thường mù quáng lao trước đạn pháo và súng máy Đức mà không có tăng hay pháo binh yểm trợ. Thậm chí những kẻ dạn dày chiến trận như lính Đức cũng phải kinh ngạc. Sự dai dẳng của lính Nga không bị lính Đức nghi ngờ và được họ rất kính phục. Cộng vào đó là sự thực rằng Stalin hành quyết mọi sĩ quan dám rút lui hay thất bại khiến họ thường xua lính mình tiến lên, không cần biết thiệt hại và cơ hội chiến thắng.
Theo cuốn ?oRoad to Stalingrad? của Erickson, trong đó ông ta công bố những thông tin về đợt chuyển vũ khí trong tháng Chín của Mỹ tại vùng Stalingrad, lượng vũ khí dư thừa để trang bị cho cả hai tập đòan quân 62 và 64. Vậy việc chỉ 1 súng trường cho hai lính như trong phim có vẻ xa với sự thật. Ngòai ra, trong thời kỳ thiếu thốn và vận chuyển khó khăn nhất, Sư đòan Cận vệ 13 của Radimsev cũng chỉ thiếu khỏang 10% vũ khí 3 ngày trước khi tham chiến.
Tới 1943, Hồng quân đã có thể chiến đấu theo kiểu chiến tranh cơ động hiện đại. Ngòai những tiểu đòan trừng giới thì việc tiến công tự sát đã chấm dứt. Được không quân, pháo binh và xe tăng yểm trợ tốt, bộ binh thường triển khai tốt và giành được mục tiêu. Thiệt hại của bộ binh vẫn cao so với những tiêu chuẩn của quân Đồng minh, nhưng không thể so được với thời kỳ thảm họa đầu chiến tranh nữa.
Cho tới khi quân Nga nghiền nát Đạo quân Quan Đông Nhật tháng Tám 1945, tỷ lệ thiệt hại của họ đã giảm đáng kể: chỉ dưới 1%!

Về các đơn vị trừng giới. Đầu tiên, điều đó bên Hồng Quân khác bên phát xít, tên của nó đã chứng tỏ, đó là các đơn vị của những người bị trừng phạt. Không như Đức, với lời đồn Hitler ra lệnh cho cả tiểu đội hành quân trên gác không có ban công, từng người một rơi xuống. Thế những đơn vị của những người bị trừng phạt thế nào????
Các bác bên LSVH cũ chắc không lạ gì lịch sử phương Đông Trung Cổ. Có những đơn vị của những người phạm tội, có thể là những quân nhân bị kỷ luật hay thậm chí, những tù nhân được tuyển chọn từ những nhà tù hậu phương. Họ chỉ có hai con đường, một là chết ngay và nhục nhã trong tù, hai là tiến công và may mắn sống sót hoặc chết vinh quang. Các đơn vị thời trung cổ này của những đội quân phương Đông gọi là "tiền quân hiệu lực". Con rể Thành Cát Tư Hãn (do tha tội cho dân một thành phố ở Kazacstan), cũng chết khi trèo lên mặt thành địch khi ở trong một đơn vị đó. Nguyễn Công Trứ nhà ta, cũng phải một thời ở "tiền quân hiệu lực". Bác DangNgoc cũng đã nói về một tù nhân như vậy trong topic này. Đó là thực chất của những đơn vị trừng giới.
Maskva, nơi đậy quân Đức đã biết thế nào là người Nga, thừa kế sự tuân lệnh, trung thành của phương Đông. Chính các sỹ quan Nga cũng phải thốt lên, khi các chiến sĩ xông lên, mặc dù biết đường tiến bị khống chế bởi một đội súng máy. Sau này, viên chỉ huy bị kỷ luật bằng cách viết thư đến từng gia đình của từng chiến sỹ đã mất. Họ xông lên mà không có một đơn vị trừng giới nào. Sự trung thành, tuyệt đối tuân lệnh của người lính Nga là đặc điểm làm nên sức mạnh của người Nga, Hồng Quân thừa kế.

Về các đơn vị trừng giới. Đầu tiên, điều đó bên Hồng Quân khác bên phát xít, tên của nó đã chứng tỏ, đó là các đơn vị của những người bị trừng phạt. Không như Đức, với lời đồn Hitler ra lệnh cho cả tiểu đội hành quân trên gác không có ban công, từng người một rơi xuống. Thế những đơn vị của những người bị trừng phạt thế nào????
Các bác bên LSVH cũ chắc không lạ gì lịch sử phương Đông Trung Cổ. Có những đơn vị của những người phạm tội, có thể là những quân nhân bị kỷ luật hay thậm chí, những tù nhân được tuyển chọn từ những nhà tù hậu phương. Họ chỉ có hai con đường, một là chết ngay và nhục nhã trong tù, hai là tiến công và may mắn sống sót hoặc chết vinh quang. Các đơn vị thời trung cổ này của những đội quân phương Đông gọi là "tiền quân hiệu lực". Con rể Thành Cát Tư Hãn (do tha tội cho dân một thành phố ở Kazacstan), cũng chết khi trèo lên mặt thành địch khi ở trong một đơn vị đó. Nguyễn Công Trứ nhà ta, cũng phải một thời ở "tiền quân hiệu lực". Bác DangNgoc cũng đã nói về một tù nhân như vậy trong topic này. Đó là thực chất của những đơn vị trừng giới.
Maskva, nơi đậy quân Đức đã biết thế nào là người Nga, thừa kế sự tuân lệnh, trung thành của phương Đông. Chính các sỹ quan Nga cũng phải thốt lên, khi các chiến sĩ xông lên, mặc dù biết đường tiến bị khống chế bởi một đội súng máy. Sau này, viên chỉ huy bị kỷ luật bằng cách viết thư đến từng gia đình của từng chiến sỹ đã mất. Họ xông lên mà không có một đơn vị trừng giới nào. Sự trung thành, tuyệt đối tuân lệnh của người lính Nga là đặc điểm làm nên sức mạnh của người Nga, Hồng Quân thừa kế.

Chương 3

Chỉ cần đạp vào cửa rồi toàn bộ căn nhà mục nát sẽ tự đổ​

Chưa bao giờtrong lịch sử chiến tranh, phía tấn công đãcó được những lợi thế mà quân Wehrmacht có được vào tháng 6 năm 1941 này. Các đơn vị hồng quân và biên phòng đã không biết phải phản ứng thế nào. Ngay sau 12 giờ đêm ngày 22, Stalin vẫn còn tìm cách tránh chiến tranh và chưa quyết định cho Hồng quân chuẩn bị. Một sỹ quan còn nhớ lời than của thượng tướng Pavlov chỉ huy mặt trận trung tâm khi ông một lần nữa nhận được tin tiền tuyến về các chuẩn bị của Đức : "Tôi biết, tôi biết, tôi đã được báo cáo rồi, nhưng những cấp trên của tôi lại có vẻ biết hơn tôi!".
3 Đạo quân Xô-viết đồn trú dọc theo đường biên giới đã không có một chút may mắn nào để thoát. Những lữ đoàn tăng của họ bị Luftwaffe phá huỷ ở sau lưng họ trước khi chúng lên được tiền tuyến. Ở pháo đài Brest-Litovsk, nơi mà Lenin đã kí hoà ước rút nước nga ra khỏi thế chiến thứ nhất đã bị tấn công ngay tưnhững giờ đầu. 2 đơn vị panzer lớn của cụm quân trung tâm chỉ huy bởi tướng Guderian và Hoth đã vô hiệu hoá nhanh chóng các ổ phòng thủ xô viết rồi chọc sâu vào lãnh thổ LX trước khi tạt ngang, tiến hành 1 thế trận bao vây. Trong 5 ngày, 2 mũi tấn công trên đã gặp nhau gần Minsk, nghĩa là cách đường biên giới gần 300 km. Trong lọng là hơn 300 000 hồng quân và 2500 xe tăng, tất cả sẽ bị tiêu diệt sau đó.
Ở phía bắc, từ Đông Phổ, vượt sông Niemen, phương diện quân panzer số 4 đã chọc thủng phòng tuyến nga dễ dàng. 5 ngày sau, quân đoàn panzer của tướng von Manstein tiến gần 80 km một ngày đã ở nửa đường tới Leningrad và đang vượt sông Dvina. "cả cuộc đời của 1 chỉ huy tăng thiết giáp là để sống những giây phút tấn công thần tốc này" Manstein viết lại sau này.
Không quân Luftwaffe tiếp tục tiêu diệt không quân LX. sau ngày thứ 2, số máy bay bị phá huỷ lên đến 2000 chiếc. Nền công nghiệp LX tất nhiên có thể sản xuất thêm để thay thế số lượng mất này, nhưng cuộc tiêu diệt nhanh chóng này sẽ in sâu vào tinh thần của các phi công xôviết trong một thời gian dài. "Các đồng chí phi công đều nghĩ họ sẽ chết một khi cất cánh, vì tinh thần này mà tổn thất của ta rất cao" 15 tháng sau ở Stalingrad, 1 chính ủy đã nhận xét như thế.
Ở phía nam, các đơn vị Hồng quân mạnh hơn cho nên bước tiến của Đức chậm hơn. Tướng Kirponos đã có thì giờ chuẩn 1 hệ thống phòng thủ theo chiều sâu chứ không tập trung ở biên giới. Những sư đoàn Hồng quân của ông đã gây thiệt hại nặng nề cho các đơn vị Wehrmacht, mặc dù thiệt hại của Hồng quân cao hơn nhiều. Trước tình thế bắt buộc, Kirponos đã phải ra lệnh cho các đơn vị tăng của ông phản công cho dù họ chưa hoàn toàn chuẩn bị đầy đủ. Ngày 23/6 các đơn vị của nhóm panzer số 1 của tướng Ewald von Kleist đã đụng độ với những đơn vị tăng xôviết được trang bị những xe tăng nặng KV và nhất là những xe tăng được đánh giá tốt nhất của toàn thế chiến : T34.
Cuộc tiến quân ở phía nam giữa đầm lầy Pripet và núi Carpathes rất là chậm chạp. Đạo quân số 6 của tướng von Reichenau luông bị tập kích bởi những đơn vị hồng quân bị kẹt lại trong vùng đầm lầy Pripet. Reichenau ra lệnh hành quyết tất cả các tù binh nga bắt được cho dù họ có mặc quân phục hay không. Những đơn vị hồng quân trả đũa bằng cách họ cũng bắn hết tất cả các tù binh đức bắt được, nhất là các phi công nhẩy dù sau khi bị bắn rơi, đằng nào thì họ cũng không thể gửi được tù binh về tuyến sau, và họ cũng không muốn những người này được cứu thoát bởi các mũi tiến Đức.
Theo Hitle, LX chỉ là "1 toà nhà mục nát sắp đổ". Lý thuyết này cũng được nhiều quan sát viên nước ngoài công nhận. Qua những vụ thanh toán nội bộ bắt đầu vào năm 1937nhưng gốc rễ bắt đầu từ những năm nội chiến ...nhậy củm ... Tất cả những nghiên cứu của Tukhachevski về cách phối hợp chặt chẽ giữa hoả lực và cơ động đều được coi như là lý thuyết ********* vào năm 1941, hồi âm của nhưñg cuộc thanh trừng này đến lúc bắt đầu chiến tranh vẫn còn được thấy qua chiến dịch tấn công thất bại vào Phần Lan năm 1940. Thống chế Vorochilov hoàn toàn thiếu khả năng chỉ huy dẫn đến việc quân Phần Lan chiếm thế thượng phong chiến thuật trong toàn chiến dịch. Súng máy Phần Lan quẹt vào đội hình bộ binh LX tấn công trên tuyết như liềm gặt lúa. Chỉ sau đó với số quân đông gấp 5 lần và 1 tập trung pháo binh vượt hơn hẳn, LX mới bắt đầu chiếm được tay trên. Hitle đã quan tâm, theo dõi cuộc chiến này và rút ra kết luận trên.
Tình báo quân sự Nhật Bản lại có 1 kết luận khác. Họ là những người duy nhất vào thời điểm đó đã không khinh thường Hồng Quân. Một số đụng độ đã diễn ra ở biên giới với Mãn Châu quốc, với điểm nóng ở Khalkin Gol vào tháng 8 năm 1939. Ở đây họ đã thấy Hồng quân có thể làm gì khi được chỉ huy bởi 1 vị tướng trẻ và sáng suốt mới 43 tuổi có tên là Georgi Zhukhov. Stalin cũng chú ý đến viên tướng này và vào tháng 1 năm 1941, Zhukhov được phong làm tham mưu trưởng tổng quân ủy trung ương STAVKA (tên cuối cùng được giữ lại sau khi chiến tranh bắt đầu).
Nhưñg ngày đầu của chiến tranh không có gìlàm cho tướng tá Đức thay đổi sự khinh bỉ của mình đối với tướng tá hồng quân. Guderian đã nhận thấy một số nhưñg hành động thí quân vô ích, ông ta cuñg nhận thấy nhưñg sự thiếu trách nhiệm do sự sợ hãi cấp trên của tướng tá hồng quân lúc đó. "Từ 2 hiện tượng trên đã gây ra 1 tình hình chung thiếu phối hợp giữa các binh chủng, đơn vị tác chiến, làm rối loạn các tuyến phòng thủ và làm dễ dàng hơn các khai thác chiến thuật của quân ta (Đức)". Về binh chủng xe tăng, Guderian có nhận xét cái "thiếu luyện tập, thiếu tự tin và thiếu óc sáng kiến" của lính xe tăng LX. Nhưñg hận xét trên lúc đó là đúng, nhưng Guderian và bạn bè ông ta đã không thấy được những luồng sóng tự kiểm điểm để rút ra nhưñg bài học từ nhưñg sai lầm trong Hồng Quân.
Những thay đổi không phải là dễ do nguyên tắc "chỉ huy đôi" quân đội/chính trị cộng với sự thiếu trách nhiệm. Nhiều chính uỷ đã đổ hết trách nhiệm thất bại sang các chỉ huy quân đội dẫn đến nhiều vụ xử tử vô ích như vụ thượng tướng Pavlov chỉ huy mặt trận trung tâm bị xử bắn. Từ đó 1 không khí sợ hãi đã làm trì trệ tất cả các cải tổ. Một sỹ quan công binh, chuyên gia mìn dẫn đến sở chỉ huy vài người lình biên phòng vì họ quen biết đường xá trong vùng, đã thấy viên tướng chỉ huy sư đoàn đứng phắt dậy mặt trắng như giấy khi thấy họ và giải thích là ông đã làm tất cả mọi thứ để cứu vãn tình hình. Chỉ ở đây anh ta mới hiểu tại vì lính biên phòng cũng thuộc NKVD cho nên khi thấy phù hiệu xanh của họ, ông tướng tưởng là họ đến bắt ông. Mặc dù vậy một cơ chế cơ bản đã xuất hiện để chuẩn bị cho cuộc phát triển mới của Hồng quân.
Ngày 15/7 Zhukhov đã tuyên bố "một số kết luận từ 3 tuần kinh nghiệm chiến đấu phát xít Đức". Trong đó ông ta đãchỉ ra những cái "thiếu" của hồng quân là thông tin liên lạc, luyện tập và kinh nghiệm ngoài ra ông ta còn chỉ trích cách tập trung quân quá lớn để dễ bị không quân tấn công và lại khó chỉ huy. Để khắc phục Zhukhov nêu ra những phương án mới : " STAVKA cho rằng 1 hệ thống quân đội tốt nên dựa trên những đạo quân nhỏ tối thiểu là từ 5 đến 6 sư đoàn". sau cuộc cải tổ này, thời gian phản ứng của Hồng quân tăng lên gấp bội do đã bỏ hẳn hệ thống chỉ huy cấp binh đoàn, thông tin sẽ đi thẳng từ sư đoàn lên phương diện quân.
Nhưng sai lầm lớn nhất của Đức là đã không chú ý đến "Ivan", ngươì lính bộ binh quèn của Hồng Quân. Họ sethấy là khác với các lính phương tây, người lính Hồng Quân thường chiến đấu đến cùng cho dù là 1 phải chọi 10. Từ khi bắt đầu chiến dịch Barbarossa, vôsố những gương anh hùng đã được cả 2 bên nhận thấy. Ở Brest-Litovsk, trong hơn 1 tháng, 1 số chiến sỹ hồng quân đã chiến đấu tới cùng mặc dù không được tiếp viện từ ngoài. Một trong những người cuối cùng sống sót đã ghi lên 1 bức tường " Thà chết nhưng không đầu hàng, xin vĩnh biệt Tổ Quốc! 20/7/1941". Mẩu tường này hiện nay vẫn được giữ ở viện bảo tàng quân đội ở Moscow. Nhưng người ta ít biết hơn về số phận của những tù binh hồng quân ở đây sau khi sống sót 4 năm tù đầy, họ đã bị coi như những tù binh khác bị trách là đã để địch bắt sống. Ngay Stalin cũng đã từ bỏ người con trai của ông ta là Yakov, bị bắt ở Vitebsk ngày 16 tháng 7.
Trong muà hè, tình hình bắt đầu ổn định trong hàng ngũ hồng quân. Cục diện chiến trận bắt đầu khó khăn hơn với Đức. Tướng Halder, đầu tháng 7 nghĩ rằng thắng lợi sắp tới, đãphải xem lại kết luận của mình, ông ta viết trong nhật ký của mình : "khắp nơi, quân nga chiến đấu tới cùng, họ hầu như không đầu hàng nữa". Guderian cũng phải công nhận "lính bộ binh nga hầu như bao giờ cũng chiến đấu rất dai dẳng, họ bắt đầu lợi dụng rất tốt những khu rừng và ban đêm để phản công".
Dù có thành kiến gìđi chăng nữa đối với chính phủ của Stalin, ai cũng phải công nhận họ đã nhanh chóng hàn gắn lại được xã hội LX và lãnh đạo nó trong công cuộc chiến tranh vệ quốc. Trong "Cuộc sống và số phận" của Vassili Grossman, nhân vật Mostovskoi, người đảng viên Bôn-sê-vích già chống Stalin đã mô tả đúng hiện tượng này : "sự căm thù của chúng tôi đối với chủ nghĩa phát-xít là 1 biểu hiện thiết thực cho sự đúng đắn của lý tưởng Lê-ni-nít."
Bên cạnh những lập luận chính trị là 1 lòng yêu nước tràn đầy mà các tấm áp-phích tuyên truyền đã biết khai thác : cảnh 1 người mẹ nga tuyên thệ trong 1 rừng lưỡi lê với dòng chữ "đất mẹ gọi anh" không thể không chạm được vào lòng yêu nước của người Slave. Trong quyển nhật ký của 1 chiến sỹ xe tăng đúng 1 tháng sau khi chiến tranh bắt đầu có viết : " nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ 1 cái gì đó còn đáng giá hơn 1 triệu sinh mạng, Ở đây tôi không muốn nói đến cái mạng bé nhỏ của tôi mà là Đất Mẹ Tổ Quốc".
4 triệu người ra nhập những đội tự vệ Opoltchentsi, thiếu thốn cả về huấn luyện lẫn binh khí. Tính quân sự của các đơn vị này không có mấy. 4 sư đoàn tự vệ bị tiêu diệt hoàn toàn ngay trước khi trận Lêningrad bắt đầu. Phần lớn các gương anh hùng trong thời điểm này không được truyền bá lại sau này do đa số những người có mặt đều đã hi sinh. 1 vài trường hợp đặc biệt đã được chuyển lại nhờ những đường đặc biệt. Ở Stalingrad, chẳng hạn người ta tìm thấy trên thi thể của 1 bác sỹ quân y tên là Maltsev 1 lá thư của ông ta : " Ngày mai sẽ có 1 trận đánh lớn, tôi chắc chắn sẽ chết, nhưng tôi muốn những dòng này được để lại cho thế hệ sau cho người ta biết được những gì mà người đồng đội tôi tên là Litchkhin đã làm ...".
Nhưng nhưñg gương anh hùng lúc đó cũng chỉ để an ủi và không đủ để thay đổi tình thế. Trong 3 tuần đầu, 3500 xe tăng, 6000 máy bay, khoảng 2 triệu hồng quân trong đó có cả 1 phần lớn sỹ quan cán bộ đã bị tiêu diệt. Trong nửa thứ 2 của tháng 7, trận đánh ở Smolensk chuyển sang thành 1 tai nạn cho Hồng Quân, nhiều đạo quân LX đã bị bao vây ở đây và mặc dù có 5 sư đoàn phá được vòng vây, 300 000 đã bị bắt cộng thêm với 3000 xe tăng và 3000 khẩu pháo. Sau đó nhiều sư đoàn xô viết cũng bị tiêu diệt dần dần khi chống trả lại các panzer của von Bock tiến lên chiếm các ga xe lửa ở Yelnaia và Roslavl.
ở phía nam, cụm quân của von Rundstedt đã bắt được 100 000 tù binh trong túi Uman đầu tháng 8. Các đơn vị đang tiến về phía Kiev trên những thảo nguyên mênh mông của Ucraina. Xung quanh Kiev, các đơn vị Hồng quân thuộc quyền chỉ huy của viên thống chế già Budiennyi và chính ủy Nikita Khruchev. Nhiệm vụ chính của họ đang là tháo gỡ các phương tiện công nghiệp để chuyển về phía Uran. Zhukhov xin Stalin rút các đơn vị này về phía sau nhưng Stalin không chấp nhận do đã hứa với Churchill rằng sẽ không bỏ Moscow, Leningrad và Kiev. Qua vụ này Zhukhov bị mất chức tổng tư lệnh.
Sau khi tiêu diệt túi Uman, các đơn vị panzer của von Runstedt tiến lên phía bắc hướng về Kiev. Tự nhiên nhóm panzer số 1 quay sang phía đông bắc tiến nhanh lên để gặp mũi tấn công bất ngờ từ cụm quân trung tâm của các panzers Guderian xuống phía nam. Tình hình đã rõ nhưñg Stalin đã phản ứng quá chậm chạp. Kết quả, trận chiến bao vây Kiev kết thúc ngày 21 tháng 9. Có 665 000 tù binh LX bị bắt ở đây, tướng Kirponos, chỉ huy mặt trận phía nam cuñg đã hi sinh trong túi Kiev, thống chế Budiennyi đã rời Kiev vào giây phút cuối cùng bằng máy bay theo lệnh của Stalin. Hitle nói " trận đánh Kiev là trận đánh lớn nhất của lịch sử nhân loại. Trong khi đó Halder và Guderian lại cho đây là sai lầm chiến lược lớn nhất từ trước tới nay. Phía Đức đã mất cơ may để tập trung lực lượng mạnh tiến vào Moscow. Trong nhưñg trận đánh tiêu diệt xung quanh Kiev, những kẻ xâm lăng Đức đãcó nhiều suy nghĩ mâu thuẫn về dân Slave : ngạc nhiên, khinh bỉ và cả sợ hãi nhưñg kẻ thù CS chiến đấu đến chết. Trước những đống xác chết cháy đen hay 1 phần trần truồng do sức thổi gây ra bởi bom đạn nổ, 1 nhà báo quân đội Đức đã viết : " hãy nhìn những xác chết này, những xác chết mới, hoàn toàn mới, vưà mới được sản xuất từ những nhà máy của kế hoạch năm năm. Họ là 1 chủng giống mới, 1 chủng giống công nhân gan lỳ không sợ chết". Dù hình ảnh này có ấn tượng như thế nào đi chăng nữa, những xác chết đó không phải đã từng là những người máy CS, họ đã từng là những chàng trai cô gái có lòng yêu nước tha thiết và đã trả lời cho kêu gọi của tổ quốc họ.

Chương 3

Chỉ cần đạp vào cửa rồi toàn bộ căn nhà mục nát sẽ tự đổ​

Chưa bao giờtrong lịch sử chiến tranh, phía tấn công đãcó được những lợi thế mà quân Wehrmacht có được vào tháng 6 năm 1941 này. Các đơn vị hồng quân và biên phòng đã không biết phải phản ứng thế nào. Ngay sau 12 giờ đêm ngày 22, Stalin vẫn còn tìm cách tránh chiến tranh và chưa quyết định cho Hồng quân chuẩn bị. Một sỹ quan còn nhớ lời than của thượng tướng Pavlov chỉ huy mặt trận trung tâm khi ông một lần nữa nhận được tin tiền tuyến về các chuẩn bị của Đức : "Tôi biết, tôi biết, tôi đã được báo cáo rồi, nhưng những cấp trên của tôi lại có vẻ biết hơn tôi!".
3 Đạo quân Xô-viết đồn trú dọc theo đường biên giới đã không có một chút may mắn nào để thoát. Những lữ đoàn tăng của họ bị Luftwaffe phá huỷ ở sau lưng họ trước khi chúng lên được tiền tuyến. Ở pháo đài Brest-Litovsk, nơi mà Lenin đã kí hoà ước rút nước nga ra khỏi thế chiến thứ nhất đã bị tấn công ngay tưnhững giờ đầu. 2 đơn vị panzer lớn của cụm quân trung tâm chỉ huy bởi tướng Guderian và Hoth đã vô hiệu hoá nhanh chóng các ổ phòng thủ xô viết rồi chọc sâu vào lãnh thổ LX trước khi tạt ngang, tiến hành 1 thế trận bao vây. Trong 5 ngày, 2 mũi tấn công trên đã gặp nhau gần Minsk, nghĩa là cách đường biên giới gần 300 km. Trong lọng là hơn 300 000 hồng quân và 2500 xe tăng, tất cả sẽ bị tiêu diệt sau đó.
Ở phía bắc, từ Đông Phổ, vượt sông Niemen, phương diện quân panzer số 4 đã chọc thủng phòng tuyến nga dễ dàng. 5 ngày sau, quân đoàn panzer của tướng von Manstein tiến gần 80 km một ngày đã ở nửa đường tới Leningrad và đang vượt sông Dvina. "cả cuộc đời của 1 chỉ huy tăng thiết giáp là để sống những giây phút tấn công thần tốc này" Manstein viết lại sau này.
Không quân Luftwaffe tiếp tục tiêu diệt không quân LX. sau ngày thứ 2, số máy bay bị phá huỷ lên đến 2000 chiếc. Nền công nghiệp LX tất nhiên có thể sản xuất thêm để thay thế số lượng mất này, nhưng cuộc tiêu diệt nhanh chóng này sẽ in sâu vào tinh thần của các phi công xôviết trong một thời gian dài. "Các đồng chí phi công đều nghĩ họ sẽ chết một khi cất cánh, vì tinh thần này mà tổn thất của ta rất cao" 15 tháng sau ở Stalingrad, 1 chính ủy đã nhận xét như thế.
Ở phía nam, các đơn vị Hồng quân mạnh hơn cho nên bước tiến của Đức chậm hơn. Tướng Kirponos đã có thì giờ chuẩn 1 hệ thống phòng thủ theo chiều sâu chứ không tập trung ở biên giới. Những sư đoàn Hồng quân của ông đã gây thiệt hại nặng nề cho các đơn vị Wehrmacht, mặc dù thiệt hại của Hồng quân cao hơn nhiều. Trước tình thế bắt buộc, Kirponos đã phải ra lệnh cho các đơn vị tăng của ông phản công cho dù họ chưa hoàn toàn chuẩn bị đầy đủ. Ngày 23/6 các đơn vị của nhóm panzer số 1 của tướng Ewald von Kleist đã đụng độ với những đơn vị tăng xôviết được trang bị những xe tăng nặng KV và nhất là những xe tăng được đánh giá tốt nhất của toàn thế chiến : T34.
Cuộc tiến quân ở phía nam giữa đầm lầy Pripet và núi Carpathes rất là chậm chạp. Đạo quân số 6 của tướng von Reichenau luông bị tập kích bởi những đơn vị hồng quân bị kẹt lại trong vùng đầm lầy Pripet. Reichenau ra lệnh hành quyết tất cả các tù binh nga bắt được cho dù họ có mặc quân phục hay không. Những đơn vị hồng quân trả đũa bằng cách họ cũng bắn hết tất cả các tù binh đức bắt được, nhất là các phi công nhẩy dù sau khi bị bắn rơi, đằng nào thì họ cũng không thể gửi được tù binh về tuyến sau, và họ cũng không muốn những người này được cứu thoát bởi các mũi tiến Đức.
Theo Hitle, LX chỉ là "1 toà nhà mục nát sắp đổ". Lý thuyết này cũng được nhiều quan sát viên nước ngoài công nhận. Qua những vụ thanh toán nội bộ bắt đầu vào năm 1937nhưng gốc rễ bắt đầu từ những năm nội chiến ...nhậy củm ... Tất cả những nghiên cứu của Tukhachevski về cách phối hợp chặt chẽ giữa hoả lực và cơ động đều được coi như là lý thuyết ********* vào năm 1941, hồi âm của nhưñg cuộc thanh trừng này đến lúc bắt đầu chiến tranh vẫn còn được thấy qua chiến dịch tấn công thất bại vào Phần Lan năm 1940. Thống chế Vorochilov hoàn toàn thiếu khả năng chỉ huy dẫn đến việc quân Phần Lan chiếm thế thượng phong chiến thuật trong toàn chiến dịch. Súng máy Phần Lan quẹt vào đội hình bộ binh LX tấn công trên tuyết như liềm gặt lúa. Chỉ sau đó với số quân đông gấp 5 lần và 1 tập trung pháo binh vượt hơn hẳn, LX mới bắt đầu chiếm được tay trên. Hitle đã quan tâm, theo dõi cuộc chiến này và rút ra kết luận trên.
Tình báo quân sự Nhật Bản lại có 1 kết luận khác. Họ là những người duy nhất vào thời điểm đó đã không khinh thường Hồng Quân. Một số đụng độ đã diễn ra ở biên giới với Mãn Châu quốc, với điểm nóng ở Khalkin Gol vào tháng 8 năm 1939. Ở đây họ đã thấy Hồng quân có thể làm gì khi được chỉ huy bởi 1 vị tướng trẻ và sáng suốt mới 43 tuổi có tên là Georgi Zhukhov. Stalin cũng chú ý đến viên tướng này và vào tháng 1 năm 1941, Zhukhov được phong làm tham mưu trưởng tổng quân ủy trung ương STAVKA (tên cuối cùng được giữ lại sau khi chiến tranh bắt đầu).
Nhưñg ngày đầu của chiến tranh không có gìlàm cho tướng tá Đức thay đổi sự khinh bỉ của mình đối với tướng tá hồng quân. Guderian đã nhận thấy một số nhưñg hành động thí quân vô ích, ông ta cuñg nhận thấy nhưñg sự thiếu trách nhiệm do sự sợ hãi cấp trên của tướng tá hồng quân lúc đó. "Từ 2 hiện tượng trên đã gây ra 1 tình hình chung thiếu phối hợp giữa các binh chủng, đơn vị tác chiến, làm rối loạn các tuyến phòng thủ và làm dễ dàng hơn các khai thác chiến thuật của quân ta (Đức)". Về binh chủng xe tăng, Guderian có nhận xét cái "thiếu luyện tập, thiếu tự tin và thiếu óc sáng kiến" của lính xe tăng LX. Nhưñg hận xét trên lúc đó là đúng, nhưng Guderian và bạn bè ông ta đã không thấy được những luồng sóng tự kiểm điểm để rút ra nhưñg bài học từ nhưñg sai lầm trong Hồng Quân.
Những thay đổi không phải là dễ do nguyên tắc "chỉ huy đôi" quân đội/chính trị cộng với sự thiếu trách nhiệm. Nhiều chính uỷ đã đổ hết trách nhiệm thất bại sang các chỉ huy quân đội dẫn đến nhiều vụ xử tử vô ích như vụ thượng tướng Pavlov chỉ huy mặt trận trung tâm bị xử bắn. Từ đó 1 không khí sợ hãi đã làm trì trệ tất cả các cải tổ. Một sỹ quan công binh, chuyên gia mìn dẫn đến sở chỉ huy vài người lình biên phòng vì họ quen biết đường xá trong vùng, đã thấy viên tướng chỉ huy sư đoàn đứng phắt dậy mặt trắng như giấy khi thấy họ và giải thích là ông đã làm tất cả mọi thứ để cứu vãn tình hình. Chỉ ở đây anh ta mới hiểu tại vì lính biên phòng cũng thuộc NKVD cho nên khi thấy phù hiệu xanh của họ, ông tướng tưởng là họ đến bắt ông. Mặc dù vậy một cơ chế cơ bản đã xuất hiện để chuẩn bị cho cuộc phát triển mới của Hồng quân.
Ngày 15/7 Zhukhov đã tuyên bố "một số kết luận từ 3 tuần kinh nghiệm chiến đấu phát xít Đức". Trong đó ông ta đãchỉ ra những cái "thiếu" của hồng quân là thông tin liên lạc, luyện tập và kinh nghiệm ngoài ra ông ta còn chỉ trích cách tập trung quân quá lớn để dễ bị không quân tấn công và lại khó chỉ huy. Để khắc phục Zhukhov nêu ra những phương án mới : " STAVKA cho rằng 1 hệ thống quân đội tốt nên dựa trên những đạo quân nhỏ tối thiểu là từ 5 đến 6 sư đoàn". sau cuộc cải tổ này, thời gian phản ứng của Hồng quân tăng lên gấp bội do đã bỏ hẳn hệ thống chỉ huy cấp binh đoàn, thông tin sẽ đi thẳng từ sư đoàn lên phương diện quân.
Nhưng sai lầm lớn nhất của Đức là đã không chú ý đến "Ivan", ngươì lính bộ binh quèn của Hồng Quân. Họ sethấy là khác với các lính phương tây, người lính Hồng Quân thường chiến đấu đến cùng cho dù là 1 phải chọi 10. Từ khi bắt đầu chiến dịch Barbarossa, vôsố những gương anh hùng đã được cả 2 bên nhận thấy. Ở Brest-Litovsk, trong hơn 1 tháng, 1 số chiến sỹ hồng quân đã chiến đấu tới cùng mặc dù không được tiếp viện từ ngoài. Một trong những người cuối cùng sống sót đã ghi lên 1 bức tường " Thà chết nhưng không đầu hàng, xin vĩnh biệt Tổ Quốc! 20/7/1941". Mẩu tường này hiện nay vẫn được giữ ở viện bảo tàng quân đội ở Moscow. Nhưng người ta ít biết hơn về số phận của những tù binh hồng quân ở đây sau khi sống sót 4 năm tù đầy, họ đã bị coi như những tù binh khác bị trách là đã để địch bắt sống. Ngay Stalin cũng đã từ bỏ người con trai của ông ta là Yakov, bị bắt ở Vitebsk ngày 16 tháng 7.
Trong muà hè, tình hình bắt đầu ổn định trong hàng ngũ hồng quân. Cục diện chiến trận bắt đầu khó khăn hơn với Đức. Tướng Halder, đầu tháng 7 nghĩ rằng thắng lợi sắp tới, đãphải xem lại kết luận của mình, ông ta viết trong nhật ký của mình : "khắp nơi, quân nga chiến đấu tới cùng, họ hầu như không đầu hàng nữa". Guderian cũng phải công nhận "lính bộ binh nga hầu như bao giờ cũng chiến đấu rất dai dẳng, họ bắt đầu lợi dụng rất tốt những khu rừng và ban đêm để phản công".
Dù có thành kiến gìđi chăng nữa đối với chính phủ của Stalin, ai cũng phải công nhận họ đã nhanh chóng hàn gắn lại được xã hội LX và lãnh đạo nó trong công cuộc chiến tranh vệ quốc. Trong "Cuộc sống và số phận" của Vassili Grossman, nhân vật Mostovskoi, người đảng viên Bôn-sê-vích già chống Stalin đã mô tả đúng hiện tượng này : "sự căm thù của chúng tôi đối với chủ nghĩa phát-xít là 1 biểu hiện thiết thực cho sự đúng đắn của lý tưởng Lê-ni-nít."
Bên cạnh những lập luận chính trị là 1 lòng yêu nước tràn đầy mà các tấm áp-phích tuyên truyền đã biết khai thác : cảnh 1 người mẹ nga tuyên thệ trong 1 rừng lưỡi lê với dòng chữ "đất mẹ gọi anh" không thể không chạm được vào lòng yêu nước của người Slave. Trong quyển nhật ký của 1 chiến sỹ xe tăng đúng 1 tháng sau khi chiến tranh bắt đầu có viết : " nhiệm vụ của chúng tôi là bảo vệ 1 cái gì đó còn đáng giá hơn 1 triệu sinh mạng, Ở đây tôi không muốn nói đến cái mạng bé nhỏ của tôi mà là Đất Mẹ Tổ Quốc".
4 triệu người ra nhập những đội tự vệ Opoltchentsi, thiếu thốn cả về huấn luyện lẫn binh khí. Tính quân sự của các đơn vị này không có mấy. 4 sư đoàn tự vệ bị tiêu diệt hoàn toàn ngay trước khi trận Lêningrad bắt đầu. Phần lớn các gương anh hùng trong thời điểm này không được truyền bá lại sau này do đa số những người có mặt đều đã hi sinh. 1 vài trường hợp đặc biệt đã được chuyển lại nhờ những đường đặc biệt. Ở Stalingrad, chẳng hạn người ta tìm thấy trên thi thể của 1 bác sỹ quân y tên là Maltsev 1 lá thư của ông ta : " Ngày mai sẽ có 1 trận đánh lớn, tôi chắc chắn sẽ chết, nhưng tôi muốn những dòng này được để lại cho thế hệ sau cho người ta biết được những gì mà người đồng đội tôi tên là Litchkhin đã làm ...".
Nhưng nhưñg gương anh hùng lúc đó cũng chỉ để an ủi và không đủ để thay đổi tình thế. Trong 3 tuần đầu, 3500 xe tăng, 6000 máy bay, khoảng 2 triệu hồng quân trong đó có cả 1 phần lớn sỹ quan cán bộ đã bị tiêu diệt. Trong nửa thứ 2 của tháng 7, trận đánh ở Smolensk chuyển sang thành 1 tai nạn cho Hồng Quân, nhiều đạo quân LX đã bị bao vây ở đây và mặc dù có 5 sư đoàn phá được vòng vây, 300 000 đã bị bắt cộng thêm với 3000 xe tăng và 3000 khẩu pháo. Sau đó nhiều sư đoàn xô viết cũng bị tiêu diệt dần dần khi chống trả lại các panzer của von Bock tiến lên chiếm các ga xe lửa ở Yelnaia và Roslavl.
ở phía nam, cụm quân của von Rundstedt đã bắt được 100 000 tù binh trong túi Uman đầu tháng 8. Các đơn vị đang tiến về phía Kiev trên những thảo nguyên mênh mông của Ucraina. Xung quanh Kiev, các đơn vị Hồng quân thuộc quyền chỉ huy của viên thống chế già Budiennyi và chính ủy Nikita Khruchev. Nhiệm vụ chính của họ đang là tháo gỡ các phương tiện công nghiệp để chuyển về phía Uran. Zhukhov xin Stalin rút các đơn vị này về phía sau nhưng Stalin không chấp nhận do đã hứa với Churchill rằng sẽ không bỏ Moscow, Leningrad và Kiev. Qua vụ này Zhukhov bị mất chức tổng tư lệnh.
Sau khi tiêu diệt túi Uman, các đơn vị panzer của von Runstedt tiến lên phía bắc hướng về Kiev. Tự nhiên nhóm panzer số 1 quay sang phía đông bắc tiến nhanh lên để gặp mũi tấn công bất ngờ từ cụm quân trung tâm của các panzers Guderian xuống phía nam. Tình hình đã rõ nhưñg Stalin đã phản ứng quá chậm chạp. Kết quả, trận chiến bao vây Kiev kết thúc ngày 21 tháng 9. Có 665 000 tù binh LX bị bắt ở đây, tướng Kirponos, chỉ huy mặt trận phía nam cuñg đã hi sinh trong túi Kiev, thống chế Budiennyi đã rời Kiev vào giây phút cuối cùng bằng máy bay theo lệnh của Stalin. Hitle nói " trận đánh Kiev là trận đánh lớn nhất của lịch sử nhân loại. Trong khi đó Halder và Guderian lại cho đây là sai lầm chiến lược lớn nhất từ trước tới nay. Phía Đức đã mất cơ may để tập trung lực lượng mạnh tiến vào Moscow. Trong nhưñg trận đánh tiêu diệt xung quanh Kiev, những kẻ xâm lăng Đức đãcó nhiều suy nghĩ mâu thuẫn về dân Slave : ngạc nhiên, khinh bỉ và cả sợ hãi nhưñg kẻ thù CS chiến đấu đến chết. Trước những đống xác chết cháy đen hay 1 phần trần truồng do sức thổi gây ra bởi bom đạn nổ, 1 nhà báo quân đội Đức đã viết : " hãy nhìn những xác chết này, những xác chết mới, hoàn toàn mới, vưà mới được sản xuất từ những nhà máy của kế hoạch năm năm. Họ là 1 chủng giống mới, 1 chủng giống công nhân gan lỳ không sợ chết". Dù hình ảnh này có ấn tượng như thế nào đi chăng nữa, những xác chết đó không phải đã từng là những người máy CS, họ đã từng là những chàng trai cô gái có lòng yêu nước tha thiết và đã trả lời cho kêu gọi của tổ quốc họ.

SỐ PHẬN TÙ BINH ĐỨC TẠI STALINGRAD
Ngày 22 tháng Sáu 1941, nhằm tổ chức một hệ thống kiểm soát tù binh chiến tranh, cơ quan NKVD Liên Xô đã thiết lập 8 khu trại có sức chứa 40-45 ngàn người, trong đó đã chứa sẵn 27.435 tù binh Ba Lan.
Ngay sau khi quân Đức xâm lược Liên Xô, NKVD đã nỗ lực tổ chức 30 điểm tập trung tù binh. Tới 22 tháng Bảy đã có 19 trại được lập xong. Tuy nhiên, tình hình ngoài mặt trận đã phát triển khác hẳn những kịch bản được chuẩn bị từ trước chiến tranh. Quân đội Xôviết, chống trả dũng cảm kiên cường, vừa rút lui vừa chiến đấu, đã chịu đựng những tổn thất khủng khiếp về người và vũ khí cùng trang thiết bị. Binh lính địch bị bắt làm tù binh không nhiều và nhu cầu cần có những trại tù đã không còn. Tới tháng Tám 1941, chỉ có ba trại sau: Grayzovetzky, Suzdal và Starobelsk, với sức chứa thiết kế là 8-9 ngàn người.
Cho tới khi trận Stalingrad diễn ra, tù binh bị bắt rất ít, cho tới 19 tháng Mười Một năm 1942 trong các trại chỉ có 19.787 tù binh. Nhưng sau Stalingrad, tất cả đột ngột thay đổi. Kết quả của cuộc phản công thắng lợi của quân đội Xôviết và sự tiêu diệt ?ocái túi? trong khu vực Stalingrad là 151.246 tù binh, trong đó chỉ thành phố Stalingrad đã chứa tới trên 90 ngàn tù binh. Trong thành phố bị chiến tranh tiêu hủy này không chỉ không đủ nơi ở cho họ mà cả không đủ nhiên liệu sưởi, quần áo ấm và phương tiện vận chuyển. Vô số người bị giá cóng và kiệt sức. (Theo tôi tình cảnh của họ chắc gần giống cảnh tù binh trong hồi ức của Nikolai Ob?Trynba ?" LTD). Trong tình hình ấy cuộc vận chuyển được tổ chức kém, thiếu hiệu quả, vừa đói và lạnh, phải đi bộ những quãng đường dài tới 200-300 kilômét trong suốt 7-10 ngày và thậm chí dài hơn, thiếu thốn thuốc men, tỷ lệ bệnh tật và tử vong tăng nhanh trong số các tù binh.
Ngày 25 tháng Mười Một 1942, NKVD Liên Xô, sau khi nhận được thông tin về lượng tù binh khổng lồ, đã bố trí cho Chỉ huy Điều hành GULAG, đại úy Usievich trong vòng 2 ngày chuẩn bị mọi lương thực trang bị và chuyển chúng tới vùng Stalingrad.
Kể từ tháng Mười Một 1942, trong vùng Stalingrad người ta khẩn trương thiết lập các trạm tiếp nhận tù binh. Những phòng giam này không đủ chất lượng phục vụ mục đích trên. Tù binh Rumani và tù binh Đức bị nhốt chung với nhau. Trong nhiều trại đã có lệnh cho đối xử với tù binh Rumani tốt hơn hẳn với tù binh Đức. Tù binh Rumani được tự thiết lập bếp ăn và ở trong các nhà kho. Các đội lao động tù nhân cũng ưu tiên tuyển chọn trong các tù binh Rumani. Do đó họ được nhận nhiều thực phẩm và được cấp điều kiện sinh hoạt tốt hơn. Vì điều này đã xảy ra tình trạng thù địch giữa tù binh Rumani và tù binh Đức. Đồng thời, các sĩ quan và hạ sĩ quan đều bị nhốt chung với nhau.
Ngày 2 tháng Giêng 1943, Bộ trưởng Quốc phòng, đại tướng Khrulev đã ký mệnh lệnh số 001, trong đó công bố tình hình nghiêm trọng trong công tác vận chuyển tù binh từ mặt trận và đề xuất cách thức cải thiện tình hình này. Sau đó, ngày 12 tháng Giêng Mệnh lệnh Số 0049 của NKVD Liên Xô được ban hành theo đó các đặc phái viên được gửi tới các Phương diện quân Tây Nam, Nam và Đôn để tổ chức những điểm tiếp nhận tù binh và vận chuyển họ, tổ chức việc cung cấp thực phẩm và thuốc men, tổ chức công tác điều phối việc vận chuyển tới các điểm tập trung tù binh.
Để tiếp nhận và thu gom tù binh từ các mặt trận, NKVD ngày 20 tháng GIêng đã ra lệnh tổ chức các trại tù trong khu vực Stalingrad.
Dưới Mệnh lệnh Số 00345 của NKVD, từ 18 tháng Hai 1943, dưới sự điều phối của lực luợng NKVD hậu phương, người ta đã tổ chức việc vận chuyển các tù binh. Đồng thời cũng tổ chức các điểm tập trung tù binh, tổ chức công tác duy trì liên lạc với sở chỉ huy các phương diện quân và tập đoàn quân, tổ chức điều hành và phân phối tù binh tới các trại.
Nỗ lực chuyển tù binh từ Stalingrad đi bắt đầu trong tháng Giêng 1943. Tuy nhiên do hệ thống đường sắt bị hư hại, do thiếu toa tàu và đầu máy hơi nước (tất cả đã bị huy động cho cuộc tiến công Rostov) đã cản trở việc thực hiện. Đã có nhiều trường hợp tù binh Đức bị chất lên toa xe và đứng chờ trên sân ga trong suốt một tuần để chờ cho đầu máy xe lửa tới. Khi đầu tàu tới nơi thì tất cả số tù binh này đều đã chết.
Lo lắng vì tỷ lệ tử vong cao của tù binh, ngày 1 tháng Ba Beria đã ký Mệnh lệnh Số 00396 ?oVề việc vận chuyển tù binh từ các trại và điểm tập kết dọc mặt trận?, trong đó việc vận chuyển về sâu trong nội địa của 78.500 tù binh từ Stalingrad được tính toán với nhịp độ một chuyến tàu đặc biệt (2.500 người) một ngày. Tuy nhiên mệnh lệnh này đã chậm mất hơn một tháng. Tới thời điểm này rất nhiều tù binh đã chết, số còn lại trong tình trạng rất khốn quẫn. Tuy mệnh lệnh trên đã được thực hiện với nỗ lực cao, chỉ còn 27.295 tù binh được chuyển đi. Trong khu vực của Phương diện quân Nam và Tây Nam còn ít hơn ?" trong số 32.063 người chỉ còn 6732 người.
Tuy nhiên điều kiện trên các chuyến tàu đặc biệt này khá tồi tệ, tại trại tù binh Pokrovsky Số 127 (thuộc tỉnh Saratov) từ 4 tháng Ba tới 13 tháng Ba đã tiếp nhận ba chuyến tàu đặc biệt từ Stalingrad chứa tổng cộng 8007 người, trong đó có 1526 người chết trên đường vận chuyển. Sau đó tình trạng tử vong vẫn tiếp diễn ?" vì thiếu ăn (4326 người), bị giá cóng (162 người), tiêu chảy (54 người), do vết thương (23 người), vì các lý do khác (98 người). Tới ngày 1 tháng Năm, số còn sống chỉ còn là 1818! Mà ta thấy đó, trại này nằm ngay gần Stalingrad.
Khu trại lớn nhất được tổ chức tại Beketovka (trại tù Beketovka Số 108). Trước kia nơi đây là một trường học với các dãy nhà gạch. Trường đã bị phá huỷ một phần, không còn cửa sổ và mái. Tù binh ngủ trên sàn nhà, dưới cái lạnh âm 20o C. Sau đó các tù binh đã xây dựng một trại mới và chuyển tất cả tới đó. Trại được canh gác cẩu thả (do đó tháng Tám 1943 trại trưởng trại này đã bị cách chức). Rất nhiều tù binh đã trốn thoát từ trại này.
Thông tin về các vụ đào thoát chỉ được ghi lại kể từ tháng Năm 1943. Trước đó chúng không hề được lưu lại.
Các vụ năm 1943 - 50 người (chỉ bắt lại được 42)
Các vụ năm 1944 - 10 (bắt lại 0)
Các vụ năm 1945 - 6 (bắt lại 0)
Rất nhiều người khi bị bắt làm tù binh đang bị thương, bị giá cóng và chỉ được sơ cấp cứu. S7 cấp cứu cho tù binh được các bác sĩ Đức và các nhân viên y tế bị bắt làm tù binh thực hiện. Chỉ huy trại cung cấp cho họ thuốc men, nhưng với số lượng rất giới hạn, do số lớn thuốc vẫn còn đang trên đường vận chuyển. (Điều này dễ hiểu, ngay việc phân phối cho Hồng quân cũng rất khó khăn ?" LTD). Do đó đã có rất nhiều tù binh thiệt mạng.
Theo các số liệu chính thức từ tháng Hai tới 15 tháng Tư năm 1943, tại trại Beketovka Số 108 đã có 24.346 người chết. Các số liệu về thời gian trước năm 1943 đều không thấy có, do đó giờ đây thật khó có thể xác định có bao nhiêu tù binh đã chết trong năm 1943, nhưng ta có thể xác định rằng tỷ lệ tử vong là rất cao.
Số liệu về tỷ lệ tử vong tại trại Beketovka:
1944 - 738 người
1945 - 788 người
1946 - 59 người
1947 - 42 người
1948 - 4 người
1949 - 5 người
Tháng Ba năm 1943 bắt đầu với việc phân phối tù binh về nhiều trại khác nhau rải khắp đất nước. Các sĩ quan bị đưa về các trại dưới đây:
1) Trại Oransky Số 74 (tỉnh Gorky) - trại cho sĩ quan Đức
2) Trại Elabuga Số 97 (Nước Cộng hòa Tatar ASSR) - trại cho sĩ quan Đức
3) Trại Suzdal Số 160 (tỉnh Vladimir) - trại cho sĩ quan Rumani
4) Trại Krasnogorsk Số 27 - Trại cho sĩ quan cao cấp (tướng tá Đức, trong đó có Thống chế Paulus) ?" (Xin nói thêm, Thống chế Paulus về sau đã gia nhập Đảng Cộng sản và giảng dạy về lý luận chiến tranh tại Maskva, có thể vì lý do chính trị. Về cuối đời ông mới được trở về quê hương. ?" LTD)
Các hạ sĩ quan và lính thường được chuyển tới các trại sau:
1) Astrakhan Số 60
2) Kapustin Yar Số 89
3) Frolov Số 50
4) Khrenovsky Số 81
5) Novorhopersky Số 62
6) Beketovka Số 108
7) Urupinsk Số 123
9) Bereznayki Số 241 (tỉnh Molotov)
10) Spasozavodsky Số 99 (Karaganda)
11) Raybovsky Số 75 (Udmurtiyas)
12) Pokrovsky Số 125 (tỉnh Saratov)
13) Tyumen Số 93 (tỉnh Omsk)
14) Farhkatsky Số 86 (Cộng hòa Uzbek ASSR)
Trong các trại tù binh, tù nhân được đưa đi lao động trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng. Nhiều người đã tham gia việc tái kiến thiết nền kinh tế Liên Xô đã bị chiến tranh phá huỷ.
Có khoảng 10.000 tù binh Đức (thuộc trại Bekotovka Số 108) tham gia tái thiết thành phố Stalingrad cho tới năm 1950. Khu trung tâm Stalingrad, nhà ga "Stalingrad I" là do người Đức xây dựng.
Sau khi chiến tranh kết thức, Chính phủ Liên Xô bắt đầu tiến hành cho phép tù binh Đức hồi hương. Nhóm hạ sĩ quan và binh lính đầu tiên được hồi hương là ngày 15 tháng Sáu 1945. Đó là nhóm người bị thương tật, bị bệnh hay suy dinh dưỡng nặng. Ban đầu họ được chuyển từ trại cũ tới Trại tù trung chuyển Số 68 vùng Frankfurt bên sông Oder. Rồi từ đó họ được thả về nhà. Trong liên tiếp những năm tiếp theo các nhóm tù binh khác cũng được phép hồi hương.
Năm 1947 - chỉ các tù binh bị bệnh.
Năm 1948 - chỉ các tù binh bị bệnh.
Ngày 19 tháng Hai 1949 người ta đã ban hành Lệnh Số 751 về việc cho phép hồi hương tất cả các binh lính mà không cần ngoại lệ. Chỉ duy những tù binh phạm tội ác chiến tranh bị giữ lại để xét xử trước Chính phủ Xôviết.
Năm 1949 là đợt hồi hương với số lượng đông đảo nhất. Gần 80 % tù binh Đức là cựu quân nhân thuộc Tập đoàn quân số 6 (tham chiến tại Stalingrad ?" LTD) được thả trong năm 1949.
Ngày 5 tháng Ba 1950, Chính phủ Xôviết tuyên bố kết thúc việc hồi hương. Nhưng trong các trại tù vẫn còn rất nhiều người Đức. Trong đó phần lớn là những quân nhân Đức bị kết tội ác chiến tranh hay các tội nặng khác.
Cựu tư lệnh Tập đoàn quân 6 Đức Friedrich Paulus cũng được hồi hương năm 1950.
Và rồi Mệnh lệnh số 00201 của MVD (tiền thân là NKVD ?" LTD) được ban hành theo đó việc tha về các viên tướng "Stalingrad". Những tướng sau bị kết án:
1) Alexander Edler von Daniels - cựu Sư trưởng Sư đoàn Bộ binh 376
2) Max Pfeffer - cựu Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn bộ binh IV
3) Arthur Schmidt - cựu Tham mưu trưởng Tập đoàn quân số 6
4) Karl Strecker - cựu lữ đoàn trưởng lữ đoàn bộ binh XI
5) Walther von Seydlitz-Kurzbach - cựu Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn bộ binh LI
6) Erik Magnus - cựu Sư trưởng Sư đoàn bộ binh 389
7) Otto Rinoldi - cựu tư lệnh quân y Tập đoàn quân số 6
8) Ulrich Vassoll - cựu tư lệnh pháo binh Tập đoàn quân 6
Năm 1953, sau khi Stalin chết, Chính phủ Liên Xô tuyên bố trả tự do cho tất cả tù binh Đức. Cho tới cuối năm 1955, việc hồi hương tù binh trong thực tế đã hoàn toàn kết thúc. Người cuối cùng được thả về nhà là cựu Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn bộ binh LI, Walther von Seydlitz-Kurzbach. Ông ta được thả về tháng Giêng, 1956.
Khẩu phần hàng ngày của tù binh chiến tranh (gram)
Loại thực phẩm KP binh nhất và hạ sĩ quan
Bánh mì 400
Bột lúa mạch (pha tạp chất) 70
Mì ống 10
Thịt 30
Cá 50
Bơ 10
Đường 10
Trà -
Muối 10
Khoai tây 300
Cải bắp 100
Cà rốt 30
Hành 10 10
Xà phòng (một tháng) 200
Xì gà -
Thuốc lá (gram) 10
Diêm (một tháng) 3 hộp
Loại thực phẩm Khẩu phần sĩ quan
Bánh mì 600
Bột lúa mạch (pha tạp chất) 80
Mì ống 20
Thịt 50
Cá 50
Bơ 10
Đường 20
Trà 0,1
Muối 12
Khoai tây 360
Cải bắp 150
Cà rốt 30
Hành 10
Xà phòng (một tháng) 200
Xì gà 15 điếu
Thuốc lá (gram) -
Diêm (một tháng) 3 hộp
CHIẾN LỢI PHẨM STALINGRAD
Gồm tất cả chiến lợi phẩm được các đơn vị Hồng quân chiếm được trong đợt phản công tại Stalingrad từ 19 tháng Mười Một 1942 cho tới 2 tháng Hai1943. Số liệu lấy từ hồ sơ lưu của phía Xôviết.
Bắt làm tù binh:
1 Thống chế (Paulus)
24 tướng
91.000 binh lính và sĩ quan
Trang thiết bị:
156.897 ?" súng trường
10.000 - tiểu liên
12.000 ?" súng máy
5.762 ?" pháo các cỡ
3.000 - cối
1666 ?" xe tăng
744 ?" máy bay
261 ?" xe bọc thép
10.000 ?" mô tô
3 ?" đoàn tàu bọc thép
80.438 ?" xe tải
240 ?" máy kéo
571- xe bánh xích
58 - đầu tàu hơi nước
1.403 ?" toa tàu
13.787 ?" xe ngựa
696 - trạm thu phát vô tuyến
933 - điện thoại
337 ?" kho quân trang
Nguồn:
http://www.stalingrad.by.ru/arms.html