Chinh Phụ Ngâm Chinh Phụ Ngâm Bản Dịch: Ðoàn Thị Ðiểm (1705-1748) Hán Văn: Ðặng Trần Côn (1715-1745) 1 Thuở trời đất nổi cơn gió bụi 2 Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên 3 Xanh kia thăm thẳm tầng trên 4 Vì ai gây dựng cho nên nỗi này 5 Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt 6 Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây 7 Chín tầng gươm báu trao tay 8 Nửa đêm truyền hịch định ngày xuất chinh 9 Nước thanh bình ba trăm năm cũ 10 Áo nhung trao quan vũ từ đây 11 Sứ trời sớm giục đường mây 12 Phép công là trọng, niềm tây sá nào 13 Ðường giong ruổi lưng đeo cung tiễn 14 Buổi tiễn đa lòng bận thê noa 15 Bóng cờ tiếng trống xa xa 16 Sầu lên ngọn ải, oán ra cửa phòng 17 Chàng tuổi trẻ vốn giòng hào kiệt 18 Xếp bút nghiên theo việc đao cung 19 Thành liền mong tiến bệ rồng 20 Thước gơm đã quyết chẳng dung giặc trời 21 Chí làm trai dặm nghìn da ngựa 22 Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao 23 Giã nhà đeo bức chiến bào 24 Thét roi cầu Vị, ào ào gió thu 25 Ngòi đầu cầu nước trong như lọc 26 Ðường bên cầu cỏ mọc còn non 27 Ða chàng lòng dặc dặc buồn 28 Bộ khôn bằng ngựa, thủy khôn bằng thuyền 29 Nước trong chảy lòng phiền chẳng rửa 30 Cỏ xanh thơm dạ nhớ khó quên 31 Nhủ rồi tay lại trao liền 32 Bước đi một bước lại vin áo chàng 33 Lòng thiếp tựa bóng trăng theo dõi 34 Dạ chàng xa ngoài cõi Thiên San 35 Múa gơm rượu tiễn cha tàn 36 Chỉ ngang ngọn giáo vào ngàn hang beo 37 Săn Lâu Lan, rằng theo Giới Tử 38 Tới Man Khê, bàn sự Phục Ba 39 Áo chàng đỏ tựa ráng pha 40 Ngựa chàng sắc trắng như là tuyết in 41 Tiếng nhạc ngựa lần chen tiếng trống 42 Giáp mặt rồi phút bỗng chia tay 43 Hà Lương chia rẽ đường này 44 Bên đường, trông bóng cờ bay ngùi ngùi 45 Quân trước đã gần ngoài doanh Liễu 46 Kỵ sau còn khuất nẻo Tràng Dương 47 Quân đa chàng ruổi lên đường 48 Liễu dương biết thiếp đoạn trường này chăng ? 49 Tiếng địch trổi nghe chừng đồng vọng 50 Hàng cờ bay trong bóng phất phơ 51 Dấu chàng theo lớp mây đa 52 Thiếp nhìn rặng núi ngẩn ngơ nỗi nhà 53 Chàng thì đi cõi xa ma gió 54 Thiếp lại về buồng cũ gối chăn 55 Ðoái trông theo đã cách ngăn 56 Tuôn màu mây biếc, trải ngần núi xanh 57 Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại 58 Bến Tiêu Tường thiếp hãy trông sang 59 Khói Tiêu Tường cách Hàm Dương 60 Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng 61 Cùng trông lại mà cùng chẳng thấy 62 Thấy xanh xanh những mấy ngàn dâu 63 Ngàn dâu xanh ngắt một màu 64 Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ? 65 Chàng từ đi vào nơi gió cát 66 Ðêm trăng này nghỉ mát phương nao ? 67 Xa nay chiến địa dường bao 68 Nội không muôn dặm xiết bao dãi dầu 69 Hơi gió lạnh, ngời rầu mặt dạn 70 Dòng nớc sâu, ngựa nản chân bon 71 Ôm yên, gối trống đã chồn 72 Nằm vùng cát trắng, ngủ cồn rêu xanh 73 Nay Hán xuống Bạch Thành đóng lại 74 Mai Hồ vào Thanh Hải dòm qua 75 Hình khe, thế núi gần xa 76 Dứt thôi lại nối, thấp đà lại cao 77 Sương đầu núi buổi chiều như giội 78 Nước lòng khe nẻo suối còn sâu 79 Não ngời áo giáp bấy lâu 80 Lòng quê qua đó mặt sầu chẳng khuây 81 Trên trướng gấm thấu hay chăng nhẽ 82 Mặt chinh phu ai vẽ cho nên ? 83 Tưởng chàng giong ruổi mấy niên 84 Chẳng nơi Hãn Hải thì miền Tiêu Quan 85 Ðã trắc trở đòi ngàn xà hổ 86 Lại lạnh lùng những chỗ sương phong 87 Lên cao trông thức mây ***g 88 Lòng nào là chẳng động lòng bi thương ! 89 Chàng từ sang Ðông Nam khơi nẻo 90 Biết nay chàng tiến thảo nơi đâu ? 91 Những ngời chinh chiến bấy lâu 92 Nhẹ xem tính mệnh như màu cỏ cây 93 Nức hơi mạnh, ơn dày từ trước 94 Trải chốn nghèo, tuổi được bao nhiêu ? 95 Non Kỳ quạnh quẽ trăng treo 96 Bến Phì gió thổi đìu hiu mấy gò 97 Hồn tử sĩ gió ù ù thổi 98 Mặt chinh phu trăng dõi dõi soi 99 Chinh phu tử sĩ mấy ngời 100 Nào ai mạc mặt, nào ai gọi hồn ? u?c shimizu_hn s?a ch?a / chuy?n vo 13:03 ngy 30/06/2003
101 Dấu binh lửa, nước non như cũ 102 Kẻ hành nhân qua đó chạnh thương 103 Phận trai già cõi chiến trường 104 Chàng Siêu mái tóc điểm sương mới về 105 Tưởng chàng trải nhiều bề nắng nỏ 106 Ba thước gươm, một cỗ nhung yên 107 Xông pha gió bãi trăng ngàn 108 Tên reo đầu ngựa, giáo lan mặt thành 109 Áng công danh trăm đường rộn rã 110 Những nhọc nhằn nào đã nghỉ ngơi 111 Nỗi lòng biết ngỏ cùng ai 112 Thiếp trong cánh cửa, chàng ngoài chân mây 113 Trong cửa này đã đành phận thiếp 114 Ngoài mây kia há kiếp chàng vay ? 115 Những mong cả nước sum vầy 116 Nào ngờ đôi ngả nước mây cách vời 117 Thiếp chẳng tưởng ra người chinh phụ 118 Chàng há từng học lũ vương tôn 119 Cớ sao cách trở nước non 120 Khiến người thôi sớm thôi hôm những sầu 121 Khách phong lưu đương chừng niên thiếu 122 Sánh nhau cùng dan díu chữ duyên 123 Nỡ nào đôi lứa thiếu niên 124 Quan sơn để cách, hàn huyên bao đành 125 Thuở lâm hành oanh cha bén liễu 126 Hỏi ngày về, ước nẻo quyên ca 127 Nay quyên đã giục, oanh già 128 Ý nhi lại gáy trước nhà líu lo 129 Thuở đăng đồ, mai cha dạn gió 130 Hỏi ngày về, chỉ độ đào bông 131 Nay đào đã quyến gió Ðông 132 Phù dung lại đã bên sông bơ sờ 133 Hẹn cùng ta: Lũng Tây nham ấy 134 Sớm đã trông, nào thấy hơi tăm ? 135 Ngập ngừng, lá rụng cành trâm 136 Buổi hôm nghe dậy tiếng cầm xôn xao 137 Hẹn nơi nao, Hán Dương cầu nọ 138 Chiều lại tìm, nào thấy tiêu hao ? 139 Ngập ngừng gió thổi chéo bào 140 Bãi hôm tuôn dẫy nước trào mênh mông 141 Tin thường lại, ngời không thấy lại 142 Gốc hoa tàn đã trải rêu xanh 143 Rêu xanh mấy lớp chung quanh 144 Sân đi một bước, trăm tình ngẩn ngơ 145 Thư thường tới, người không thấy tới 146 Bức rèm tha lần dãi bóng dương 147 Bóng dương mấy buổi xuyên ngang 148 Lời sao mời hẹn, chín thường đơn sai 149 Thử tính lại diễn khơi ngày ấy 150 Tiền sen này đã nẩy là ba 151 Xót ngời lần lữa ải xa 152 Xót ngời nương chốn Hoàng Hoa dặm dài 153 Tình gia thất nào ai chẳng có 154 Kìa lão thân, khuê phụ nhớ thương 155 Mẹ già phơ phất mái sương 156 Con thơ măng sữa, vả đương phù trì 157 Lòng lão thân buồn khi tựa cửa 158 Miệng hài nhi chờ bữa mớm cơm 159 Ngọt bùi thiếp đã hiếu nam 160 Dạy con đèn sách thiếp làm phụ thân 161 Nay một thân nuôi già dạy trẻ 162 Nỗi quan hoài mang mể biết bao ! 163 Nhớ chàng trải mấy sương sao 164 Xuân từng đổi mới, Ðông nào còn dư 165 Kể năm đã ba tư cách diễn 166 Mối sầu thêm nghìn vạn ngổn ngang 167 Ước gì gần gũi tấc gang 168 Giãi niềm cay đắng để chàng tỏ hay 169 Thoa cung Hán thuở ngày xuất giá 170 Gương lầu Tần dấu đã soi chung 171 Cậy ai mà gửi tới cùng ? 172 Ðể chàng thấu hết tấm lòng tương tư 173 Nhẫn đeo tay mọi khi ngắm nghía 174 Ngọc cài đầu thuở bé vui tơi 175 Cậy ai mà gửi tới nơi 176 Ðể chàng trân trọng dấu ngời tương thân ? 177 Trải mấy thu, tin đi tin lại 178 Tới xuân này tin hãy vắng không 179 Thấy nhàn, luống tưởng thư phong 180 Nghe hơi sương, sắm áo bông sẵn sàng 181 Gió tây nổi không đường hồng tiện 182 Xót cõi ngoài tuyết quyến ma sa 183 Màn ma trớng tuyết xông pha 184 Nghĩ thêm lạnh lẽo kẻ ra cõi ngoài 185 Ðề chữ gấm, phong thôi lại mở 186 Gieo bói tiền tin dở còn ngờ 187 Trời hôm tựa bóng ngẩn ngơ 188 Trăng khuya nương gối bơ phờ tóc mai 189 Há như ai, hồn say bóng lẫn 190 Bỗng thơ thơ thẩn thẩn hư không 191 Trâm cài, xiêm giắt thẹn thùng 192 Lệch làn tóc rối, lỏng vòng lưng eo 193 Dạo hiên vắng thầm gieo từng bước 194 Bức rèm tha rủ thác đòi phen 195 Ngoài rèm thước chẳng mách tin 196 Trong rèm dường đã có đèn biết chăng ? 197 Ðèn có biết, dường bằng chẳng biết 198 Lòng thiếp riêng bi thiết mà thôi 199 Buồn rầu nói chẳng nên lời 200 Hoa đèn kia với bóng ngời khá thương ! u?c shimizu_hn s?a ch?a / chuy?n vo 13:03 ngy 30/06/2003
201 Gà eo óc gáy sương năm trống 202 Hoè phất phơ rủ bóng bốn bên 203 Khắc giờ đằng đẵng như niên 204 Mối sầu dằng dặc tựa miền bể xa 205 Hương gượng đốt, hồn đà mê mải 206 Gương gượng soi, lệ lại chứa chan 207 Sắt cầm gượng gảy ngón đàn 208 Dây uyên kinh đứt, phím loan ngại chùng 209 Lòng này gửi gió đông có tiện 210 Nghìn vàng xin gửi đến non Yên 211 Non Yên dù chẳng tới miền 212 Nhớ chàng thăm thẳm đường lên bằng trời 213 Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu 214 Nỗi nhớ chàng đau đáu nào xong 215 Cảnh buồn ngời thiết tha lòng 216 Cành cây sương đợm, tiếng trùng ma phun 217 Sương như búa bổ mòn gốc liễu 218 Tuyết dường ca xẻ héo cành ngô 219 Giọt sương phủ bụi chim gù 220 Sâu tường kêu vẳng, chuông chùa nện khơi 221 Vài tiếng dế nguyệt soi trước ốc 222 Một hàng tiêu gió thốc ngoài hiên 223 Lá màn lay ngọn gió xuyên 224 Bóng hoa theo bóng nguyệt lên trước rèm 225 Hoa giãi nguyệt, nguyệt in một tấm 226 Nguyệt ***g hoa, hoa thắm từng bông 227 Nguyệt hoa, hoa nguyệt trùng trùng 228 Trước hoa, dưới nguyệt, trong lòng xiết đau 229 Ðâu xiết kể, muôn sầu nghìn não 230 Từ nữ công, phụ xảo đều nguôi 231 Biếng cầm kim, biếng đa thoi 232 Oanh đôi thẹn dệt, bớm đôi ngại thùa 233 Mặt biếng tô, miệng càng biếng nói 234 Sớm lại chiều, dòi dõi nương song 235 Nương song luống ngẩn ngơ lòng 236 Vắng chàng điểm phấn trang hồng với ai ? 237 Biếng trang điểm, lòng ngời sầu tủi 238 Xót nỗi chàng, ngoài cõi trùng quan 239 Khác gì ả Chức, chị Hằng 240 Bến Ngân sùi sụt, cung trăng chốc mòng 241 Sầu ôm nặng, hãy chồng làm gối 242 Buồn chứa đầy, hãy thổi làm cơm 243 Mượn hoa, mượn rượu giải buồn 244 Sầu làm rượu nhạt, muộn làm hoa ôi 245 Gõ sanh ngọc mấy hồi không tiếng 246 Ôm đàn tranh mấy phím rời tay 247 Xót ngời hành dịch bấy nay 248 Dặm xa mong mỏi hết đầy lại vơi 249 Ca quyên ghẹo, làm rơi nớc mắt 250 Trống tiều khua, như đốt buồng gan 251 Võ vàng đổi khác dung nhan 252 Khuê ly mới biết tân toan dường này 253 Nếm chua cay tấm lòng mới tỏ 254 Chua cay này, há có vì ai ? 255 Vì chàng lệ thiếp nhỏ đôi 256 Vì chàng thân thiếp lẻ loi một bề 257 Thân thiếp chẳng gần kề dới trướng 258 Lệ thiếp nào chút vướng bên khăn 259 Duy còn hồn mộng được gần 260 Ðêm đêm thường đến Giang Tân tìm người 261 Tìm chàng thuở Dương Ðài lối cũ 262 Gặp chàng nơi Tương Phố bến xa 263 Sum vầy mấy lúc tình cờ 264 Chẳng qua trên gối một giờ mộng Xuân 265 Giận thiếp thân lại không bằng mộng 266 Ðược gần chàng bến Lũng, thành Quan 267 Khi mơ những tiếc khi tàn 268 Tình trong giấc mộng, muôn vàn cũng không ! 269 Duy có một tấm lòng chẳng dứt 270 Vốn theo chàng giờ khắc nào nguôi 271 Lòng theo song chửa thấy ngời 272 Lên cao mấy lúc trông vời bánh xe 273 Trông bến Nam, bãi che mặt nước 274 Cỏ biếc um, dâu mớt ngàn xanh 275 Nhà thôn mấy xóm chông chênh 276 Một đàn cò đậu trước ghềnh chiều hôm 277 Trông đường Bắc, đôi chòm quán khách 278 Rờm rà xanh cây ngất núi non 279 Lúa thành thoi thóp bên cồn 280 Nghe thôi địch ngọc véo von bên lầu 281 Non Ðông thấy lá hầu chất đống 282 Trĩ xập xoè, mai cũng bẻ bai 283 Khói mù nghi ngút ngàn khơi 284 Con chim bạt gió lạc loài kêu thương 285 Lũng Tây thấy nước dường uốn khúc 286 Nhạn liệng không, sóng giục thuyền câu 287 Ngàn thông chen chúc khóm lau 288 Cách ghềnh thấp thoáng ngời đâu đi về 289 Trông bốn bề chân trời mặt đất 290 Lên xuống lầu thấm thoát đòi phen 291 Lớp mây ngừng mắt ngại nhìn 292 Biết đâu chinh chiến là miền Ngọc Quan ? 293 Gậy rút đất dễ khôn học chước 294 Khăn gieo cầu nào đợc thấy tiên 295 Lòng này hóa đá cũng nên 296 E không lệ ngọc mà lên trông lầu 297 Lúc ngoảnh lại ngắm màu dương liễu 298 Thà khuyên chàng đừng chịu tước phong 299 Chẳng hay muôn dặm ruổi giong 300 Lòng chàng có cũng như lòng thiếp chăng ? u?c shimizu_hn s?a ch?a / chuy?n vo 12:46 ngy 30/06/2003
301 Lòng chàng ví cũng bằng như thế 302 Lòng thiếp đâu dám nghĩ gần xa 303 Hướng dương lòng thiếp như hoa 304 Lòng chàng lẩn thẩn e tà bóng dương 305 Bóng dương để hoa vàng chẳng đoái 306 Hoa để vàng bởi tại bóng dương 307 Hoa vàng hoa rụng quanh tường 308 Trải xem hoa rụng đêm sương mấy lần 309 Chồi lan nọ trước sân đã hái 310 Ngọn tần kia bên bãi đa hương 311 Sửa xiêm dạo bước tiền đường 312 Ngửa trông xem vẻ thiên chương thẫn thờ 313 Bóng Ngân Hà khi mờ khi tỏ 314 Ðộ Khuê Triền buổi có buổi không 315 Thức mây đòi lúc nhạt hồng 316 Chuôi sao Bắc Ðẩu thôi Ðông lại Ðoài 317 Mặt trăng tỏ thường soi bên gối 318 Bừng mắt trông sương gội cành khô 319 Lạnh lùng thay, bấy nhiêu Thu 320 Gió may hiu hắt trên đầu tường vôi 321 Một năm một nhạt mùi son phấn 322 Trợng phu còn thơ thẩn miền khơi 323 Xa sao hình ảnh chẳng rời 324 Bây giờ nỡ để cách vời Sâm Thương 325 Chàng ruổi ngựa dặm trường mây phủ 326 Thiếp dạo hài lầu cũ rêu in 327 Gió Xuân ngày một vắng tin 328 Khá thương lỡ hết mấy phen lương thì 329 Xảy nhớ khi cành Diêu đóa Ngụy 330 Trớc gió xuân vàng tía sánh nhau 331 Nọ thì ả Chức chàng Ngâu 332 Tới trăng thu lại bắc cầu sang sông 333 Thương một kẻ phòng không luống giữ 334 Thời tiết lành lầm lỡ đòi nau 335 Thoi đa ngày tháng ruổi mau 336 Ngời đời thấm thoắt qua màu xuân xanh 337 Xuân thu để giận quanh ở dạ 338 Hợp ly đành buồn quá khi vui 339 Oán sầu nhiều nỗi tơi bời 340 Vóc bồ liễu dễ ép nài chiều xuân 341 Kìa Văn Quân mỹ miều thuở trước 342 E đến khi đầu bạc mà thương 343 Mặt hoa nọ gã Phan Lang 344 Sợ khi mái tóc điểm sương cũng ngừng 345 Nghĩ nhan sắc đương chừng hoa nở 346 Tiếc quang âm lần lữa gieo qua 347 Nghĩ mệnh bạc, tiếc niên hoa 348 Gái tơ mấy chốc xảy ra nạ giòng 349 Gác nguyệt nọ mơ màng vẻ mặt 350 Lầu hoa kia phảng phất mùi hương 351 Trách trời sao để nhỡ nhàng 352 Thiếp rầu thiếp lại rầu chàng chẳng quên 353 Chàng chẳng thấy chim uyên ở nội 354 Cũng dập dìu, chẳng vội phân trương 355 Chẳng xem chim yến trên rường 356 Bạc đầu không nỡ đôi đường rẽ nhau 357 Kìa loài sâu đôi đầu cùng cánh 358 Nọ loài chim chắp cánh cùng bay 359 Liễu, sen là thức cỏ cây 360 Ðôi hoa cũng dính, đôi dây cũng liền 361 Ấy loài vật tình duyên còn thế 362 Sao kiếp người nỡ để đấy đây ? 363 Thiếp xin về kiếp sau này 364 Như chim liền cánh, như cây liền cành 365 Ðành muôn kiếp chữ tình đã vậy 366 Theo kiếp này hơn thấy kiếp sau 367 Thiếp xin: "Chàng chớ bạc đầu 368 Thiếp thì giữ mãi lấy màu trẻ trung" 369 Xin: "làm bóng theo cùng chàng vậy, 370 "Chàng đi đâu cũng thấy thiếp bên 371 "Chàng nương vầng nhật, thiếp nguyền 372 "Mọi bề trung hiều, thiếp xin vẹn tròn" 373 Lòng hứa quốc tựa son ngăn ngắt 374 Sức tý dân dường sắt trơ trơ 375 Máu Thuyền Vu, quắc Nhục Chi 376 Ấy thì bữa uống, ấy thì bữa ăn 377 Mũi đòng vác đòi lần hăm hở 378 Ðã lòng trời gìn giữ ngời trung 379 Hộ chàng trăm trận nên công 380 Buông tên ải Bắc, treo cung non Ðoài 381 Bóng kỳ xí giã ngoài quan ải 382 Tiếng khải ca trở lại Thần Kinh 383 Ðỉnh non kia, đá đề danh 384 Triều thiên vào trước cung đình dâng công 385 Nước Ngân Hán vác đòng rửa sạch 386 Khúc nhạc từ réo rắt lừng khen 387 Tài so Tần, Hoắc vẹn tuyền 388 Tên ghi gác Khói, tượng truyền đài Lân 389 Nền huân tướng nên công rạng vẻ 390 Chữ đồng hưu bia thẻ nghìn đông 391 Ơn trên: tử ấm thê phong 392 Phần vinh thiếp cũng đượm chung hương trời 393 Thiếp chẳng dại như người Tô Phụ 394 Chàng hẳn không như lũ Lạc Dương 395 Khi về đeo quả ấn vàng 396 Trên khung cửi dám rẫy ruồng làm cao 397 Xin vì chàng xếp bào cởi giáp 398 Xin vì chàng giũ lớp phong sương 399 Vì chàng tay chuốc chén vàng 400 Vì chàng điểm phấn đeo hương não nùng 401 Mở khăn lệ, chàng trông từng tấm 402 Ðọc thơ sầu, chàng thẩm từng câu 403 Câu vui đổi với câu sầu 404 Rượu khà cùng kể trước sau mọi lời 405 Sẽ rót vơi lần lần từng chén 406 Sẽ ca dần ren rén từng thiên 407 Liên ngâm đối ẩm đòi phen 408 Cùng chàng lại kết mối duyên đến già 409 Cho bõ lúc xa sầu, cách nhớ 410 Giữ gìn nhau vui thuở thanh bình 411 Ngâm nga mong gửi chữ tình 412 "Dường này âu hẳn tài lành trượng phu !". u?c shimizu_hn s?a ch?a / chuy?n vo 13:03 ngy 30/06/2003
Chào các bạn, Nhân đọc lại topic này, tôi xin được giới thiệu bản Hán văn và các bản dịch tiếng Anh, Pháp, Nhật của tác phẩm này do Viện Việt Học (http://www.viethoc.org) soạn thảo, bạn nào thích thì xin mời download về tham khảo: Chinese version English version French version Japanese version Hy vọng là các bạn đang học ngoại ngữ và thích văn học cổ nước nhà sẽ thấy bổ ích Don't lead me; I may not follow. Don't walk behind me; I may not lead. Walk beside me and be my friend....