Chính tả từ mượn

Chính tả từ mượn

Kính chào cả nhà,

Có vấn đề này mình đã để ý từ lâu, nhưng chưa có dịp nói. Đó là một số từ nước ngoài đã Việt hoá nhưng chính tả chưa thống nhất.
Trong đó có :
tên nhiều quốc gia (Sri Lanka, Angiêri ...)
tên một số đơn vị vật lý (culông, angstrom ...)
tên các chất và nguyên tố hoá học (axêtilen ...)
tên các tổ chức quốc tế và viết tắt, cách đọc (WHO)

Do mình ở ngoại quốc nên không rõ lắm về việc hiện nay ta đã có 1 chính sách nhất định về vấn đề này hay chưa. Bạn nào biết mong chỉ giáo.

Chào bạn,
Về tên quốc gia, hiện nay ở VN sử dụng tên chính thức với sự công nhận của nước hữu quan. Điều này đôi khi cũng bất cập và cũng chưa hẳn là đã thống nhất. Chẳng hạn.
Các đại sứ quán của Úc và Ý, yêu cầu VN sử dụng các tên Italia và Australia làm tên chính thức (với các hình thức phiên âm là I-ta-li-a và Ốt-xtrây-lia). Điều này rõ ràng là không cần thiết vì có lẽ các nước này không biết rằng tên nước họ được Việt hoá chứng tỏ rằng văn hóa của nước họ đã có ảnh hưởng nhất định đến VN. Tôi cũng không hiểu tại sao trước đây ông thầy người Mỹ của tôi bảo rằng ông không thích người Việt Nam gọi ông là "Mỹ". Tôi thấy từ này là một từ chính thức đâu có gì là miệt thị đâu. Kể ra bọn ngước ngoài này lạ thật.
Tương tự như vậy, Miến Điện (trước đây là Burmar) đổi thành Myanma (với hình thức phiên âm là Mi-an-ma hay My-an-ma). Tôi không rõ về từ nguyên của từ "Miến". Nhưng rõ ràng là nó xuất phát từ Myanma nhiều hơn là Burmar. Không hiểu tại sao đã được Việt hoá lại phải đổi sang dùng chữ nguyên gốc và phiên âm.
Nước Sri Lanka dùng từ Sri Lanka (hay Xri Lan-ca theo hình thức phiên âm là phổ biến). Còn Tích Lan hay Ceylon dùng hạn chế hơn.
Trước đây gọi Hàn Quốc là Nam Triều Tiên hay Cộng hoà Triều Tiên (theo cách gọi của tiếng Anh). Đại sứ của họ đề nghị đổi lại là Đại Hàn Dân quốc, nói chung là cũng tương đối hợp lý.
........
Thực tế thì cũng có đưa ra một số "chuẩn" về địa danh nhưng thực sự không phải ai cũng áp dụng và cũng không cần thiết lắm.
Còn về danh pháp khoa học, dùng phiên âm hay dùng nguyên gốc. Đây là một trong những vấn đề "đau đầu" và chưa có "chuẩn" nào cả. Trước mắt, tôi khuyên bạn nên dùng từ nguyên gốc nếu như bạn nhớ từ nguyên gốc. Nếu không nhớ nguyên gốc thì phiên âm. Khi phiên âm nên dùng gạch ngang giữa các âm tiết để tránh nhầm lẫn. Chẳng hạn bạn hãy dùng Coulomb (tôi không nhớ là tôi viết từ này có chính xác hay không) hoặc nếu bạn không biết tiếng Pháp hoặc không nhớ rõ chính tả của từ này bạn hãy dùng từ Cu-lông (có gạch ngang ở giữa để người đọc biết được đây là từ phiên âm). Xin lưu ý rằng, với đơn vị lấy theo nhân danh (Niu-tơn, Jun...) thì bạn phải viết hoa, còn nếu không phải là nhân danh (mét, gam...) thì bạn không viết hoa.
Về cách đọc từ viết tắt. Hiện nay chưa có chuẩn nào quy định. Xu hướng ở miền Nam đọc hoàn toàn theo bảng chữ cái của tiếng Pháp hoặc tiếng Anh tuỳ từng người. Miền Bắc thì đọc theo bảng chữ cái tiếng Pháp có sửa đổi đôi chút. Chẳng hạn A, B, C thì đọc là a, bê, xê nhưng chữ E thì đọc là "e" như tiếng Việt chứ không đọc là "ơ" như tiếng Pháp. Chữ "G" đọc là "gờ" chứ không đọc là "rê" (có lẽ vì người miền Bắc sợ lẫn với chữ D - có lúc đọc là "dê").
Tóm lại, chưa có "chuẩn" nào cả, và thực sự cũng không thể làm ra chuẩn, bắt mọi người theo chuẩn. Và quan trọng nhất là có cần thiết phải "chuẩn" hay không trong khi còn nhiều việc khác phải làm.

Cám ơn bạn nhiều nhé,
Còn 1 vấn đề bức xúc nữa, đó là tại sao chúng ta không VIệt hoá tên các tổ chức quốc tế cho tiện ??? Mình thấy các tiếng Anh, Pháp, Đức, Trung đều làm vậy mà ... Phải chăng do người VIệt hơi chuộng ngoại ??
Ví dụ : thay vì gọi là WHO thì gọi là Tổ chức Y tế Thế giới, viết tắt TYT (mình thấy viết tắt bằng cách chỉ lấy chữ đầu các từ ghép tiện hơn nhiều so với kiểu viết : TCYTTG)

Đọc báo thì thấy viết:
"Tổ chức y tế thế giới (WHO) đã lên tiếng cảnh báo....." và từ sau đó trở đi dùng luôn WHO thay cho cụm từ "Tổ chức y tế thế giới"
Nghe đài thì thấy:
"Tổ chức y tế thế giới vê kép hát ô đã lên tiếng cảnh báo" và sau đó trở đi thì dùng lộn xộn, đạn xen cả "vê kép hát ô" lẫn "tổ chức y tế thế giới"

Theo tôi một là chúng ta Việt hoá hoàn toàn như bạn nói Úc, Pháp, Ý.... còn nếu không thì theo cách viết tiếng Anh, ngôn ngữ gần như chính thức đối với các tổ chức quốc tế. Tôi cực kỳ dị ứng với cái lối viết theo phiên âm I-ta-ly, thât chả ra làm sao.

Mình thì chủ trương chỉ viết các dạng Việt hoá thôi. Dù sao đi nữa mỗi ngôn ngữ phải có bản lãnh riêng chớ . Thử hỏi có quốc gia nào lý luận rằng do tiếng Anh được chấp nhận rộng rãi trong các tổ chức quốc tế nên tốt hơn hết là dùng ... tiếng Anh để gọi tên chúng.
Tuy nhiên dùng các dạng Việt hoá cũng có bất tiện của nó, nhất là để gọi tên các nước "lạ lạ" .... Có bạn nào có sáng kiến gì về việc này không ? Mỗi lần mình muốn gọi tên mấy nước đó tự dưng thấy khựng lại vì ... không biết phải nói sao cho đúng trong tiếng Việt. Phiền phức thiệt.
HIện nay trong nước có dùng nhiều từ mượn đã Việt hoá nhưng nửa chừng. Có ai biết tại sao không ??
Thí dụ :
Tại sao viết "axit" không có dấu sắc ?

Bạn nói thế cũng hơi khó, chẳng hạn tôi hoàn toàn tán thành cách việt hoá hoàn tòan, vì đó là bản sắc của tiếng Việt, tuy nhiên có nhữn tên không thể việt hoá hoàn toàn, mà phải dùng bằng phiên âm, hay nhưng từ khi việt hoá trở nên quá xa lạ mà nhiều người không biết thì cách tốt nhất nên dùng tiếng Anh, không hpải vì tiềng Anh là một chuẩn mực ngôn ngữ hay gì hết, mà do tiếng Anh được phổ biến nhiều nên số người hiểu sẽ lớn hơn.

Đúng vậy đó. Những tiếng Xingapo, Canađa, Mêhicô, v.v. rõ ràng là thông dụng hơn Tân Gia Ba, Gia Nã Đại, Mễ Tây Cơ, v.v. rồi. Tui cực kỳ ghét những cái tên Việt hóa ko đúng chỗ như thế.

Nói thế mà cũng nói ! Hèn gì mà người ta đọc tên đồng chí Nga nào đó là : đồng chí Khua-Lốp-Cốp !!! Vậy mà cũng bảo là tiếng Việt cao quí hử? Tự mình không quí trọng tinh thần Việt ngữ rồi đó!
Nhưng thiệt ra cũng tuỳ trường hợp, thí dụ như "canađa" nói như vậy được vì âm thanh đọc ra nó hoàn toàn giống như "Canada" chứ tôi vẫn thích kiểu chuyển sang "Gia Nã Đại" hơn trong khuôn khổ có một quy tắc rõ ràng khi đọc tên nước ngoài. Chứ không thì sẽ bị làm trò cười như trường hợp "khua lốp cốp" trên. Đọc và viết như thế thì chính mình không tôn trọng mình còn gì nữa (rõ ràng là đọc trên báo chí đấy nhé), loạn!

Thứ nhất, mấy cái tên Xingapo, Mêhicô đó không phải là phiên âm theo tiếng Anh, mà là phiên âm theo nguyên ngữ địa phương. Nếu không đã gọi Mexico là Méc-xi-cô rồi. Theo mình, cách phiên âm này hợp lý hơn vì có ưu điểm là không ưu tiên tiếng Anh.
Thứ nhì, chẳng lẽ chỉ vì 1 từ phổ biến mà ta phải chuẩn hoá từ đó sao? Những từ như Singapore, Mexico nếu để nguyên dạng thì đi ngược với nguyên tắc ngữ âm tiếng Việt. Còn nếu phiên âm cũng phải tìm một lối phiên âm hiệu quả, nhất quán ... Không thể phiên âm triệt để các địa danh thì cũng phải có tên cho những quốc gia, dòng sông, dãy núi chính.