Chổi đót chọi chổi điện

Chổi đót chọi chổi điện

. Quanh cây chổi quét nhà có nhiều chuyện để tám. Hình ảnh nó hiện ra trước nhất trong tâm trí trẻ con bây giờ là cái chổi bay mà bà phù thuỷ thường cưỡi. Và gần đây nhất, chuyện chổi bay lại xuất hiện trong loạt truyện Harry Potter của J. K. Rowling qua môn thể thao đua chổi bay Quid***ch do bà nghiển ra?

Chổi đót vào WTO



Sản xuất chổi trong một con hẻm ở đường Phạm Văn Chí quận 6. Ảnh: Minh Cúc


Từ thời trung cổ ở châu Âu, thời mấy bà phù thuỷ bay chổi bay ?" không hiểu sao cây chổi lại gắn kết với bà phù thuỷ ?" đến nay cây chổi ấy dường như vẫn còn tiện dụng hơn cả.

Bằng chứng là ngay ở Sài Gòn vẫn còn tồn tại một xóm chổi kéo dài hơn nửa thế kỷ, nằm lọt thỏm trong một ngõ hẻm đường Phạm Văn Chí, quận 6.

Trong khi chổi điện tử hiện nay, đáng mặt chổi hơn cả, tức loại chổi không dây, ở trên thị trường chỉ đếm trên đầu? hai bàn tay, đó là chổi Swivel Sweeper xoay tròn và Electrolux Ergorapido. Những cây chổi hiện đại này quét xong thì không thể đập phạch phạch cho rớt rác dính theo chổi như chổi truyền thống bấy nay, mà phải lui cui ngồi gỡ tóc, sợi vải.

Đến nay ở các chợ, chổi đót vẫn ngang nhiên thách thức cùng những loại chổi điện tử có dây và không dây.

Chổi đót từ lâu nay có thay đổi chút ít với lớp nhựa nhiều màu sắc quấn bên ngoài cho vui mắt. Nhưng đừng tưởng nó quê mùa chỉ quanh quẩn trong nước, từ mấy năm nay nó cũng đã đi nước ngoài. Sang Đài Loan, Nhật, châu Âu. Loại chổi chuyên xuất khẩu hoặc bán trong siêu thị có cải tiến một chút ở thân cây chổi. Chổi cải tiến chỉ tận dụng sự mềm mịn của bông cỏ, phía thân thay thế bằng thân cây tre (hoặc nhựa) nhỏ gọn, nhẹ, được bọc nhựa từ đầu cho tới phần bông cỏ. Phần đầu quét được quấn chặt và gia cố kỹ hơn. Loại chổi này vừa xinh lại bền và nhẹ.

Chổi làm bằng cọng bông hoa còn non của cây đót hay sậy thường mọc dại ở rừng, đồi núi và các cánh đồng hoang. Cây đót có tên khoa học là thysanolaenna thuộc loại cây mía, thân cây cao tới hai thước và trên có bông gồm nhiều cọng nhỏ, dài chụm lại với nhau. Khi bông còn non, xanh và chưa nở hoa thì người ta cắt về phơi khô làm chổi gọi là chổi đót.

Nhận xét của các bà

Cây chổi đót vẫn được coi là vật truyền thống không thể thiếu trong nhà. Bà Đặng Kim Hương ở quận Bình Tân cho biết, chổi bông cỏ vẫn có một vị trí riêng trong căn hộ đẹp của bà. Bà vẫn thích sử dụng cây chổi bông cỏ vì quét sạch, rẻ tiền, tiện dụng. Mỗi cây chổi sử dụng trung bình được sáu tháng.

Trong khi đó chổi điện tử lại có tật hại điện. Một trong những người dùng chổi Sweeper 3600, bà Nguyễn Thị Thu, ở quận 5, nhận xét: ?oKhi sử dụng không tốn nhiều sức, chỉ cần bật công tắc và đẩy tới. Rác, bụi nhỏ dễ dàng hút vào nhưng nếu lâu ngày không móc phần tóc, sợi vải mắc vào chổi thì sẽ không hoạt động được. Với lại, thời gian hoạt động chừng 15 ?" 20 phút là hết pin mà thời gian sạc lại đến 6 tiếng/lần, cần sử dụng tiếp là bó tay.?

Nhận xét về chổi Electrolux, Trần Thị Ngọc, ở quận 3, bảo: ?oChổi đẹp, có thể tháo rời làm chổi hút dùng trên ghế, bàn ăn. Khi lắp vào thân lớn thì chổi hơi to nhưng đẩy tới nhẹ nhàng. Chổi cũng hơi ồn ào khi sử dụng, thời gian dùng liên tục 15 ?" 20 phút lại phải cắm vào đế sạc. Chổi cũng bị mắc tóc và sợi tơ dính vào cọ bên dưới phần đẩy hút nhưng không ảnh hưởng nhiều vì phần hút bụi nằm ở giữa thân chổi?.

Đã vậy, cây chổi thủ công còn là biểu tượng trừ tà. Và với xu hướng đang thân thiện với thiên nhiên, nhiều người treo chổi ở một vị trí thích hợp trong thực hành niềm tin trừ tà, người ta dĩ nhiên là không thể chọn cây chổi điện tử để treo.

Nên cho hay tới nay, chổi hiện đại vẫn không thể thay thế cây chổi đót lâu đời. Tuy rằng, những người ở xóm chổi Phạm Văn Chí, quận 6 càng ngày càng khó thở hơn, số nhà làm chổi ngày càng teo tóp. Bông chổi giá ngày càng cao.


Khởi Thức ?" Anh Vũ ?" Minh Cúc

---------------------------------------------------------------------------------------------

Xóm chổi Sài Gòn

SGTT - Trong một con hẻm trên đường Phạm Văn Chí, quận 6, nửa thế kỷ nay tồn tại một xóm chổi đót. Người dân ở đây không còn nhớ rõ ai là người đầu tiên mang cái nghề làm chổi về xóm này. Nhà ai cũng có tuổi nghề ngang nhau. Thời trước thanh niên trốn quân dịch ru rú trong nhà vẫn kiếm được cái ăn nên xóm chổi rất thịnh, ông Năm Nơi, một cơ sở lớn nhất ở đây cho biết. Đa số các nhà làm chổi ở đây đều đã có mối, họ chỉ biết sản xuất, không quan tâm đến hệ thống phân phối. Để mặc thị trường phát triển vào tay các mối bán lẻ ở chợ

Tại một cơ sở sản xuất. Hiện nay lớp trẻ không muốn theo nghề làm chổi, nhà nào cần nhân công thì phải thuê lại những người rảnh rỗi trong xóm làm. Một ngày thu nhập cũng được 100.000đ tiền công. ?oAi sống trong xóm này từ nhỏ tới lớn đều biết làm chổi?, bà Thảnh, một người làm chổi gần 20 năm, cho biết


Nhập đót về. Giá lá cỏ tăng vùn vụt, khiến thu nhập của xóm chổi ngày một teo tóp đi. Một thước bông cỏ giá hiện nay gần 500.000đ/thước, loại lá là 50.000đ/kg. Giá bông cỏ bắt đầu tăng từ năm ngoái đến nay. Một thước bông cỏ làm được khoảng 40 cây chổi loại thường. Nếu làm loại hàng đặt thì chỉ được hơn 20 cây. Trừ hao hụt, trừ tiền nhân công, nguyên liệu, v.v., một cây chổi bán ra lời không tới 1.000đ


Quấn thép là khâu quan trọng quyết định phẩm chất của cây chổi đót. Công việc do đàn ông thực hiện. Các cơ sở lớn, chính chủ cơ sở đảm trách. Ông Tuấn, chủ một cơ sở ở đây cho biết, ông nối nghiệp nghề làm chổi của cha mẹ từ năm mười mấy tuổi cho đến nay đã hơn 50 tuổi. Ông nói: ?oKhâu quấn kẽm quyết định độ bền của cây chổi nên công đoạn này tôi đích thân làm, không để thợ làm. Nếu cây chổi mau hư mình bị mất uy tín?


Khâu dằn dây thép ở ngọn

Số cơ sở sản xuất trong xóm chổi giờ đây chỉ còn đếm trên đầu ngón tay so với vài ba chục nhà ngày xưa


Tề ngọn chổi cho bằng. Có một nghịch lý là hàng xuất khẩu phẩm chất được yêu cầu thấp hơn. Những nhà làm chổi cho biết, chổi xuất khẩu không tốt bằng chổi bán ở Sài Gòn. Cơ sở Trần Tánh ở đây chuyên xuất khẩu chổi cho biết, những nước nhập khẩu cây chổi Việt Nam thường là Campuchia, Malaysia, châu Phi? Giá cây chổi xuất khẩu rẻ hơn do sử dụng nguyên liệu ít

Lúc trước, dân làm chổi phải đi các vựa, tìm mối chào hàng. Bây giờ đa số đều đã có mối quen và một số mối tự tìm đến. Ai cũng có mối riêng, mạnh ai nấy làm không hề có chuyện giựt mối trong xóm

thực hiện Trần Việt Đức thông tin Minh Cúc