Chọi gà, trò chơi dân gian từ xa xưa

Gà nòi hay gà chọi là giống gà thuộc nhóm gà trọc đầu, chân dài, cổ cao, da đỏ. Gà nòi là một trong ba giống gà có khả năng chiến đấu của Việt Nam gồm gà nòi, gà tre và gà rừng, trong đó gà nòi và gà tre là giống gà nhà, có thân hình nhỏ hơn. Gà nòi có khí chất cương mãnh, dáng vẻ hùng dũng, oai vệ, tính chiến đấu cao và những miếng đánh hiểm hóc, đẹp mắt và là một trong những giống gà tiêu biểu của Việt Nam. Gà nòi được nuôi phục vụ cho những trận chọi gà.

Gà nòi đòn là giống gà trụi cổ và là giống gà cổ xưa, da đỏ, chân cao, cốt lớn dùng để đá chân trơn, hoặt bịt cựa, đây là giống gà tổ tiên của dòng gà chọi. Gà đòn có thể trạng khá lớn so với các dòng gà khác, Gan lỳ và dũng mãnh, tuy không nhanh nhen như dòng gà nòi cựa, nhưng đòn đá rất mạnh. Ngày nay hầu hết các tỉnh phía bắc Việt Nam vẫn còn duy trì chọi gà đòn như một nét văn hóa cổ truyền, tuy nhiên Gà đòn lại chỉ thịnh hành từ miền Trung ra Bắc, trong Nam ít thấy gà đòn, mặc dù vậy vẫn có thể tìm thấy một số ở Hóc môn Bà Điểm và Cao Lãnh Đồng tháp. Ngược lại dòng gà cựa cũng chĩ thịnh hành ở miền Nam. Gà đòn có hai dòng rõ rệt dòng mã chĩ (mả Kim) và dòng mã lại (mã mái).

Các giống gà nòi


Qua quá trình lai tạo và chọn giống, ở Việt Nam có một số giống gà nòi nổi tiếng được những người đá gà yêu chuộng. Ở Việt Nam mỗi địa phương đều có giống gà nòi nổi tiếng. Gà đòn gọi là thần quyền, thì gà cựa thiên về cựa - đao pháp. Gà cựa có mức độ sát thương cao hơn, ăn thua nhanh hơn, lối đánh nhanh và đẹp hơn. Gà đòn thì thiên về đòn thế, sức lực. Một con gà đòn hay và thành danh, là một khẳng định giá trị của một Tông gà (bổn) và luôn cả danh tiếng cũa sư kê (người nuôi gà đá). Vì vậy người ta chọi gà đòn còn vì danh dự hơn là mức độ ăn thua về tiền cuộc.



Trò chơi dân gian chọi gà

Có thể phân biệt rõ ràng dòng gà Việt Nam với các dòng đòn khác. Ngoài ra còn có giống gà chín cựa huấn luyện thành gà nòi, con gà giống chín cựa đất thủy tổ là một con gà chọi chính cống với đặc điểm hiếu chiến và hung dữ. Tuy có chín cựa nhưng nó chưa đủ để thành một thần kê trong truyền thuyết vì vóc dáng xấu, lông ngắn, chân chì.

Xem thêm

• May ap trung ga
• Máy ấp trứng mini

Giống gà miền Bắc và Trung



Miền Bắc gọi gà nòi là gà chọi vì chúng được nuôi để chọi, đá nhau. Ở miền Bắc có gà Thổ hà (Bắc Giang), Đồ Sơn (Hải Phòng), Nghi Tàm, Nghĩa Đô, Vân Hồ (Hà Nội) ngoài ra tại đa số các tỉnh như Bắc Ninh, Thái Nguyên, Phú thọ, Sơn la đều có các dòng gà nòi riêng.

Miền Trung có nhiều lò gà tên tuổi như: Ninh Thuận có gà Phan Rang; Khánh Hoà có gà Vạn Giã, Gò Dúi; Quảng Ngãi có gà Sông Vệ, Sa Huỳnh, đặc biệt ở Bình Định nổi tiếng gà đòn, thế. Nếu đá gà liên tỉnh, các nơi gặp gà chọi Bình Định phải thận trọng. Bình Định có nhiều lò gà nổi danh: Hoài Nhơn có gà Hoài Châu, Kim Giao (Hoài Hải); Hoài Ân có gà Mộc Bài (Ân Phong); Phù Cát có gà Cát Chánh; Tuy Phước có gà Gò Bồi; Quy Nhơn có gà Phú Tài, đặc biệt Tây Sơn có gà Bắc Sông Kôn (dòng gà Nguyễn Lữ lưu truyền).



Gà đòn thường được nuôi ở khu vực phía Bắc, miền Trung, có trọng lượng chừng 2,8 kg-4,0 kg. dùng đòn để đánh gà đối phương đến khi thắng.

là một trò chơi phổ biến trong dân gian Việt Nam và đến ngày nay vẫn còn rất nhiều người ưa thích với thú vui này, thậm chí là còn có cả cá độ trên những sới đá gà nữa

Cũng biết là chọi gà là trò chơi dân gian. Cơ mà nhìn mấy con gà trọi trơ lông, nhìn tụi nó thương thương.