Chữ ''Cố''

Chữ ''Cố''

Hôm nay Home sang dactrung, thấy có câu hỏi thật thú vị. Nên đưa sang đây, mong mọi người cùng vui vẻ thảo luận:

Tiếng Việt chữ "cố" thường được dùng để chỉ những gì đã là quá khứ hoặc đã qua đi như: cố hương, cố nhân, cố tổng thống, cố v.v... Thế nhưng trong dòng tộc họ hàng, khi các ông bà đã có chắt thì được chắt gọi là cố! Các cha mẹ của tôi trong Công giáo thường được gọi là Cố! Và mọi người lại lấy rất là hãnh diện khi được gọi là .... cố! Vậy chữ cố theo nghĩa trên là gì đây!!! "Cố" là đã qua hay "cố" là cao trọng!!! Cố là đã qua thì tại sao có nhiều người muốn làm "cố" thế!!!



------------------------------------


Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.

Theo em thì cái chữ Cố trong Công giáo có gốc từ cái chữ Cố dùng để chỉ 1 bậc được kính trọng trên hàn Cụ (giống như Cố Hồng Trong Số đỏ của Vũ Trọng Phụng ý). Nguyên do thì có lẽ do từ buổi đầu Công giáo vào VN, để bản địa hoá việc xưng hô, các Giáo dân đã sử dụng hệ thống xưng hô quen thuộc hàng ngày vào trong Công giáo.
Như vậy, cả 2 nghĩa mà bác đưa ra đều đúng, chỉ tùy trường họp mà dùng thôi.
Em là kẻ ngoại đạo trong Box này, có gì sai các bác cứ dạy bảo. Em đội ơn nhiều lắm ạ

Vay vay hẳn, xin xin hẳn

Theo tôi, hai chữ Cố bạn nêu trên mang nghĩa khác nhau, bởi một là Thuần Việt, một là Hán Việt, một là tính từ, một là danh từ.
Cố trong Hán Việt là đã qua, đã mất, không còn nữa. VD : Cố quốc, cố đô, .... như Home đưa, là tính từ.
Cố trong tiếng Thuần Việt có nghĩa : "Cố gắng" (động từ) và bậc trên 3 đời, tương đương với Cụ. Ngoài ra còn trong từ Cố vấn (danh từ) thì tôi chưa biết nghĩa chính xác xuất phát từ chữ Cố nào.
Về từ Cố - Cụ với nghĩa bậc trên 3 đời tôi có viết trong topic [topic]148809[/topic]
Dễ thấy cũng không phải là bậc trên 3 đời thì mới gọi là Cụ hay Cố, mà những người lớn tuổi, được tôn trọng đều được gọi như vậy.
VD như bây giờ các bậc cao niên gặp nhau vẫn chào : Cụ có khoẻ không ?, thể hiện sự kính trọng tuổi tác. Hoặc kính trọng nhân phẩm, vai trò, vị trí : Cụ Huỳnh Thúc Kháng, *****.
Với ý nghĩa này từ Cố được dùng trong thời trước nhiều hơn hiện đại. Trong các tác phẩm văn học có thể thấy : nhân vật Cố Hồng, cố Tổ của Vũ Trọng Phụng (dù cố Hồng mới 50 tuổi), Cố (uống sữa) trong Tắt đèn của Ngô Tất Tố.
Từ Cố như vậy là từ thuần Việt, có vai trò là Danh từ, Danh xưng để chỉ người chứ không phải Tính từ như trong Hán Việt.
Từ Cha Cố tôi không biết bắt nguồn từ đâu. Nhưng đó là Danh từ nhân xưng.
Việc người Công giáo gọi Linh mục là Cha, Giám mục là Đức cha, ************* là Đức Tổng, Hồng y là đức ông (hoặc đức ngài), Giáo Hoàng là Đức Thánh Cha, bắt nguồn từ niềm tin rằng chỉ có Thiên Chúa mới là Cha thực sự của mọi linh hồn, và các bậc trên là đại diện Thiên Chúa ở Thế gian.
Nhân chuyện này lại nhớ đến gia tộc họ Ngô, cả nhà đều được các thuộc hạ gọi là Ông.
Ngô Đình Thục : ông Tổng (*************).
Ngô Đình Diệm : ông Cụ
Ngô Đình Nhu : ông Cố
Ngô Đình Cẩn : ông Cậu.
Mong các bạn tiếp tục.
--------------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng

Chữ cố mà là tiếng Hán Việt thì có tới 3 nghĩa khác nhau tuỳ theo cách viết của nó với bộ nào. Như viết với bộ vi thì có nghĩa là bền vững (như trong cố định); viết với bộ phốc thì nghĩa là cũ, gắng sức (như cố nhân, cố sát); viết với bộ hiệt thì có nghĩa là quay nhìn lui (như trong cố vấn).
------------------------------------
Có khi mưa ngoài trời là giọt nước mắt em.