Chữa hen phế quản - Kỳ I

Ngửi vỏ cam chanh chặn đứng hen suyễn
Một chất có trong mùi hương của vỏ trái cây họ chanh có thể "đốt cháy" tác nhân gây bệnh hen suyễn, các nhà khoa học Israel tuyên bố. Mùi hương của cây thông, phong nữ, hoa hồng cũng có tác dụng tương tự.
Các chuyên gia tại Học viện Công nghệ Technion (Israel) đã tiến hành nghiên cứu về tác động của mùi hương từ vỏ các trái cây họ cam chanh trên đối tượng là một số con chuột bị hen suyễn. Nhóm nghiên cứu ép vỏ chanh và cam lấy nước rồi cho chuột ngửi loại nước này. Đồng thời, họ cũng cho một số con chuột khác ngửi limonene hoặc eucalyptol, thành phần chủ yếu của dầu bạch đàn và khuynh điệp.
Nhóm nghiên cứu liên tục kiểm tra triệu chứng của bệnh hen suyễn ở chuột theo chu kỳ từ 20 giờ tới 5 ngày. Kết quả cho thấy, những con chuột được cho ngửi limonene và nước ép từ vỏ cam chanh không có bất kỳ dấu hiệu hen suyễn nào.
Các công trình trước đây đã chỉ ra rằng ozone, một trong những chất ô nhiễm trong không khí, có thể gây viêm nhiễm đường hô hấp gây nên một số bệnh, trong đó có hen suyễn.
"Limonene giúp quét sạch ozone trong đường hô hấp vì chất này có phản ứng đốt cháy ozone, chặn đứng tác hại của nó", tiến sĩ Ehud Keinan, trưởng nhóm chuyên gia, giải thích.
Nhóm chuột được cho ngửi nước ép từ vỏ cam chanh không có biểu hiện hen suyễn do trong vỏ cam chanh, cũng như các loại trái cây khác thuộc họ này, có rất nhiều limonene.
Keinan cho biết mùi hương từ các cây họ thông, cây phong nữ, hoa hồng cũng chứa các chất có tác dụng tương tự như limonene, tức là có khả năng "đốt cháy" ozone trong đường hô hấp.
Việt Linh (theo Reuters)






Được nguyen58n sửa chữa / chuyển vào 00:04 ngày 01/04/2007

Dược thiện dành cho người viêm phế quản mạn tính
Bạch quả.
Khi bị viêm phế quản mãn tính (VPQMT), người ta thường chỉ chú ý vào việc dùng thuốc và tập luyện mà ít lưu tâm đến vấn đề ăn uống, đặc biệt là việc sử dụng các thực phẩm và món ăn có giá trị hỗ trợ phòng và chữa bệnh. Với quan điểm ?odược thực đồng nguyên? và ?ochỉnh thể thi trị?, y học cổ truyền đã tích lũy được khá nhiều kinh nghiệm về vấn đề này.
Thời tiết đã chuyển sang thu, khí trời bắt đầu se lạnh, nhất là vào lúc nửa đêm gần sáng. Theo quan niệm của y học cổ truyền, đây là mùa mà ?otáo? là chủ khí với đặc điểm dễ gây tổn thương phần âm dịch của cơ thể và làm hại tạng phế. Vả lại, khí lạnh cũng ảnh hưởng không tốt đến phần dương khí trong nhân thể, mà phế chủ khí, khí thuộc dương. ?oTáo? khí phối hợp với ?ohàn? khí thì sức gây hại lại càng lớn, bởi vậy, mùa thu nói riêng và mùa lạnh nói chung là thời khoảng các bệnh lý đường hô hấp rất dễ phát sinh và phát triển, trong đó có bệnh viêm phế quản mạn tính (VPQMT).
Dưới đây xin giới thiệu một số món ăn - bài thuốc có giá trị phòng chống bệnh VPQMT để bạn đọc tham khảo và sử dụng khi cần thiết.
Bài 1: Nhân sâm 10-15g, vịt 1 con (nặng chừng 700-800g), rượu vang 2 thìa, gia vị vừa đủ. Vịt làm sạch ướp rượu và gia vị, nhân sâm thái vụn cho vào trong bụng vịt. Tất cả đem hầm nhừ, chia ăn trong vài ngày. Công dụng: nhân sâm bổ phế khí, thịt vịt ích phế âm, hai thứ phối hợp có khả năng kiện tỳ ích phế, bổ huyết cường tim, nâng cao sức đề kháng của cơ thể, rất thích hợp với người bị VPQMT thể khí âm lưỡng hư biểu hiện bằng các triệu chứng mệt mỏi, khó thở, ngại nói, dễ đổ mồ hôi cả ngày và đêm, họng khô miệng khát, có cảm giác sốt nóng về chiều, lưỡi đỏ ít rêu.
Bài 2: Phổi lợn 1 cái, tang bạch bì 30g, hạnh nhân 30g, gia vị vừa đủ. Phổi lợn làm sạch thái miếng, đem hầm nhừ cùng với tang bạch bì và hạnh nhân, chế thêm gia vị, mỗi ngày ăn 2 lần, mỗi lần 1 bát nhỏ. Công dụng: bổ phế, tiêu đàm, lợi thủy, chỉ khái, bình suyễn. Dùng cho người bị VPQMT trong thời kỳ tiến triển có sốt, ho nhiều, khạc đờm nhày mủ.
Bài 3: Tang diệp (lá dâu) 10g, sa sâm 5g, bối mẫu 3g, vỏ quả lê 15g. Tất cả thái vụn, hãm với nước sôi trong bình kín, sau 20 phút thì dùng được, pha thêm 10g đường phèn, uống thay trà trong ngày. Công dụng: thanh phế, bổ phế, chỉ ho, trừ đàm. Dùng thích hợp cho người bị VPQMT trong thời kỳ tiến triển.
Bài 4: Hạnh nhân 100g, tử uyển 100g, ma hoàng sao 30g, tô tử 60g, mật ong 500g, đường đỏ 300g. Sắc kỹ hạnh nhân, tử uyển, ma hoàng và tô tử 2 lần, mỗi lần lấy nửa bát dịch chiết rồi hòa với mật ong và đường đỏ, đem hấp cách thủy trong 2 giờ, để nguội, đựng trong lọ thủy tinh kín dùng dần. Mỗi ngày 2 lần, mỗi lần dùng 1 thìa hòa với nước sôi uống thay trà. Công dụng: ôn phế, trừ đàm, làm khoan khoái ***g ngực, dùng liên tục trong mùa đông có tác dụng dự phòng các đợt tái phát của VPQMT rất tốt.
Bài 5: Bạch quả 100g, hạnh nhân 100g, hồ đào nhân 200g, lạc 200g. Tất cả tán vụn, mỗi sáng dùng 20g đun sôi với 1 bát nước nhỏ, đập 1 quả trứng gà, chế thêm một chút đường phèn rồi uống. Công dụng: phù chính cố bản, bổ phế thận, chỉ khái, bình suyễn. Dùng thích hợp cho những người bị VPQMT thể phế thận đều hư, biểu hiện bằng các triệu chứng ho kéo dài, khó thở nhiều, ngại nói, ngại vận động, lưng đau, gối mỏi, tay chân lạnh, dễ bị cảm mạo.
Bài 6: Gà mái 1 con (nặng chừng 1kg), hoàng kỳ sao mật 50g, phòng phong 10g, phụ tử chế 4g, ma hoàng sao mật 10g. Gà làm sạch, các vị thuốc thái vụn gói trong túi vải rồi nhét vào bụng gà. Tất cả đem hấp cách thủy trong 4 giờ, sau đó bỏ bã thuốc, chia ăn trong 3-4 ngày. Công dụng: bổ thận, ích phế, nâng cao sức đề kháng và năng lực chống rét, dự phòng tích cực các đợt tái phát của bệnh VPQMT. Mỗi tháng nên làm từ 1-2 lần. Chú ý: phụ tử là vị thuốc có độc nếu không bào chế đúng cách và dùng đúng liều lượng, bởi vậy bài thuốc này cần có sự hướng dẫn chu đáo của thầy thuốc Đông y và chọn mua phụ tử ở các cơ sở Đông dược đáng tin cậy.
Bài 7: Đông trùng hạ thảo 10-15g, nhau thai nửa cái. Nhau thai làm sạch, thái miếng rồi đem hấp cách thủy cùng đông trùng hạ thảo, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần. Công dụng: bổ khí dưỡng huyết, ích phế tư thận, dùng thích hợp cho người bị VPQMT trong giai đoạn ổn định.
Những món ăn - bài thuốc nêu trên nhìn chung đều khá đơn giản, dễ kiếm, dễ chế và dễ dùng. Vấn đề cốt yếu là phải lựa chọn cho đúng thể bệnh và kiên trì khi sử dụng. Đối với bệnh VPQMT nói riêng và các bệnh lý mạn tính khác nói chung, việc phối hợp chặt chẽ giữa dùng thuốc, tập luyện và ăn uống hợp lý bao giờ cũng đem lại hiệu quả điều trị tốt nhất.
BS. Hoàng Khánh Toàn (Khoa Đông y Viện Quân y 108)

Nhà em có bài thuốc gia truyền chữa hen suyễn rất hay, 100% khỏi với bệnh nhận dưới 16 tuổi.
Bác nào quan tâm gửi email cho em nvson7@gmail.com

Anh nguyen58n ơi !
Em muốn hỏi anh 2 điều :
1.Ngừoi ta cứ quảng cáo thuốc chữa hen như thế , làm thế nào để biết đúng sai ?
2.Nhà em có 2 ngừoi đi viện khám cùng bị hen bậc 3 , nhưng mỗi khi thời tiết thay đổi thì mức độ phản ứng của 2 ngừoi không như nhau , ngừoi thì quá nặng , ngừoi kia thì nhẹ hơn nhiều , thế là tại sao ạ ? Thuốc của anh có chữa khỏi hen bậc 3 không ?
Em nhờ anh giúp đỡ ,xin cảm ơn anh !Những bài viết và những thông tin của anh trong tôpic này rất có sức thuyết phục , cả nhà em đều đọc đấy và rất mong có dịp đựoc gặp anh , nhất là bố em : trí thức cũ , kỹ tính , nếu gặp thầy thuốc giỏi thì rất mê , còn nếu gặp những thầy trẻ thì cụ bảo có thể họ nhiệt tình , say sưa nhưng để chữa bệnh tốt thì họ còn phải cố gắng nhiều lắm , vì con ngừoi là một cỗ máy khá hoàn hảo và tinh vi ,hiểu để sửa đựoc nó thật không đễ dàng ...
Chúc anh gặt hái đựoc nhiều thành tựu hơn nữa để mọi người đựoc nhờ anh !
Được nguyenson35 sửa chữa / chuyển vào 01:29 ngày 03/04/2007

Em xin hoi các bác là dùng Ventolin hay các thuốc phòng ngừa khác như Seretide, Symbicort có ảnh hưởng như thế nào đối với khả năng sinh con của phụ nữ và nam giới.
Xin cảm ơn các bác, giúp em với

Thứ Năm, 05/04/2007 - 10:56 AM
Thừa cân dễ bị hen suyễn

(Dân trí) - Những người béo hay béo phì sẽ có nguy cơ bị hen suyễn cao gấp đôi so với những người bình thường, các nhà nghiên cứu Mỹ cho biết.
Đây là kết luận sau khi phân tích dữ liệu của 7 nghiên cứu với 330.000 bệnh nhân trưởng thành tham gia.
Các nhà nghiên cứu cho biết béo phì được xem là một nhân tố nguy cơ đối với các bệnh tiểu đường, tim mạch và giờ đây là hen suyễn.
Hen suyễn tác động tới các phế quản nhỏ, nơi đưa không khí vào và ra khỏi phổi. Khi có một số yếu tố kích thích hen suyễn, các phế quản bị hẹp lại (do co thắt của các cơ ở thành phế quản; sưng và phù nề lốp niêm mạc của phế quản; tiết nhiều chất nhầy vào trong lòng các phế quản) đến mức không khí rất khó khăn để lọt qua gây khó thở cho người bệnh. Nguyên nhân khiến các phế quản bị hẹp lại là do sự viêm nhiễm mãn tính, dẫn tới hen suyễn.
Phân tích cho thấy cứ 1 người có cân nặng bình thường bị hen suyễn thì có 1,5 người bị hen suyễn thừa cân hoặc béo phì. Về nguy cơ thì những người béo phì dễ bị hen suyễn cao gấp đôi so với người có cân nặng bình thường
Béo phì thường dẫn tới suy yếu chức năng phổi chẳng hạn như làm giảm số lượng các phế nang và tăng lượng ôxy khi hít vào và kết quả là hệ hô hấp bị quá tải. Các nhà nghiên cứu cảnh báo 1 trong các biểu hiện có thể nghĩ tới hen là hơi thở hổn hển.
Phương Uyên
Theo BBC

Thứ năm 05.04.2007, 10:57
Dạng hen suyễn mới, dễ nhầm với bệnh tim
Triệu chứng chính của hen suyễn là ho, khò khè, khó thở có thể kèm theo nặng ngực. Trong đó khò khè là triệu chứng quan trọng. Nhưng TP.HCM đã ghi nhận một dạng hen suyễn dạng khó thở.
Theo dõi bệnh nhân đến khám tại Phòng khám Hô hấp BV ĐH Y dược TP.HCM từ năm 2000 đến nay, các bác sĩ đã ghi nhận một dạng hen suyễn mới với triệu chứng chính là khó thở.
Trong quá trình điều trị bệnh nhân bị hen suyễn ngoại trú tại BV ĐH Y Dược TP.HCM từ 2000 đến nay, PGS.BS. Lê Thị Tuyết Lan cùng với cộng sự đã phát hiện một dạng hen suyễn không điển hình - hen dạng khó thở.
Trong dạng này, bệnh nhân chỉ có triệu chứng khó thở, có thể kèm theo nặng ngực.
Do đó, nhiều nhân viên y tế không nghĩ đến hen suyễn mà cho rằng bệnh nhân bị bệnh tim mạch, thần kinh hay phổi.
Trong số 36 bệnh nhân bị hen dạng khó thở, 25 bệnh nhân là nữ.
Bệnh nhân đến từ khắp nơi, trong đó 75% ở TP.HCM 25% là ở các tỉnh khác.
Những bệnh nhân mắc bệnh hen suyễn này làm những nghề có liên quan đến bụi như: buôn bán, thợ may, giáo viên, chiếm trên 33%.
Hen suyễn là tình trạng viêm mãn tính đường dẫn khí, gây ra các cơn ho, khò khè, khó thở và nặng ngực, đặc biệt là đêm hoặc sáng sớm.
Nhiều bác sĩ cho rằng khò khè là triệu chứng bắt buộc để chẩn đoán bệnh hen suyễn.
Tuy nhiên, có những dạng hen suyễn không có đủ ba triệu chứng kể trên, kể cả khò khè.
Theo VNN

1/ VỀ VẤN ĐỀ QUẢNG CÁO THUỐC :
Về quảng cáo trên các thông tin đại chúng , nội dung đều do chủ sản viết , vì thế họ thường nói sản phẩm của họ có tính ưu việt nhất ,còn tin như thế nào là ở ngưòi nghe ! Chúng ta không có sản phẩm của họ thì không thể nói gì đựoc . Nhưng tôi chỉ muốn nói với các bạn tìm ra một loại thuốc chữa hen có hiệu quả cao là cực kỳ khó . Với kinh nghiệm của một dòng tộc chữa hen lâu đời tôi dám khẳng định điều đó với bạn . Trong tay tôi đang có khoảng 500 bàithuốc chữa hen bằng y học cổ truyền , nhưng tôi không thể chỉ cho bạn bài nào có thể chữa khỏi hen suyễn cả mặc dù lưọng năm trăm bài là quá lớn , quá nhiều , có thể in thành cả một cuốn sách dày . Bởi lẽ ngày nay môi trưòng xấu hơn ngày xưa nhiều , trong khi sức đề kháng của con ngưòi thời nay lại kém xa những ngưòi xưa ! Mặt khác trong các bài đó đựoc mặt này lại thiếu mật khác , muốn có một bài thoả mãn đựoc nhiều yếu tố là cực kỳ khó , phải đánh đổi cả một đời , có khi nhiều đời làm thuốc đấy .Nhớ cách đây khoảng 5,6 năm gì đấy có lần tôi tới thăm ngưòi thân ở khu tập thể Vĩnh Hồ , có ngưòi biết tôi chuyên chữa hen suyễn , liền đem một loại thuốc đựoc quảng cáo là chữa hen tuyệt vời sang hỏi tôi : đó là một mảư cao màu đen và một gói bột trắng sau khi xem tôi bảo :tôi khong thể khẳng định chắc chắn nhưng nhiều khả năng đây là thuốc có trộn corticid (cortison ), gia đình kia cứ khen là thuốc tuyệt vời lắm . Toi bảo uống hay không là tuỳ gia đình nhưng với trẻ em thì dễ hại lắm đấy, vừa rồi ra HàNội tôi có hỏi đứa bé đó thì mọi ngưòi bảo giờ nó béo bị suy thận và béo phì rồi , thật là nguy hại...
Để thấy việc tìm kiếm ra một bài thuốc chữa hen lý tưỏng là cực kỳ khó , tôi xin cung cấp thêm một thông tin để các bạn tham khảo : Trên tạp chí Đông Y số 392 ( tháng 12 /2006 )có bài viết :" Mạn đàm về bệnh suyễn " của một thầy thuốc ưu tú , hồi ở Hà Nội tôi có biết ông , ong xuất thân trong một gia đình làm nghề Đông y ,năm nay ông khoảng trên dưói 80 , nghĩa là đã có khoảng năm , sáu mưoi năm hành nghề y , tôi xin không bàn nội dung bài viết , tôi chỉ nêu kết luận của ông về phép chữa hen suyễn : "Bệnh ở thưọng tiêu dùng Tiểu thanh long , bệnh ở trung tiêu dùng Bình vị tán " ,...nếu bệnh đã qúa nặng thì" chỉ còn một phép Hắc tích đan để dùng thử xem ,khó mong đựoc hiệu quả ."Bài viết không ghi bài thuốc vì mấy bài này ở bất cứ sách Đong Y nào cũng có cả , tôi chép ra đây để các bạn dùng thử nhé :
Bài Tiểu thanh long thang :
Ma hoàng 12g ,Quế chi 12g ,Bán hạ 12 g ,Tế tân 6g ,Bạch thựoc 12g ,Can khưong 12g ,Chích thảo 12g , Ngũ vị tử 6g . Ngày một thang sắc uống .
Bai Bình vị tán :
Thưong truật 12g ,Cam thảo 4g ,Hậu phác 12g ,Trần bì 12g .Sắc uống ngày một thang .
Bài Hắc tích đan là bài Nhị vị hắc tích đan :
gồm thanh duyên và Lưu hoàng sắc uống .
Các bạn dùng và tự rút ra kết luận nhé !
VỀ HEN CÙNG BẬC BA MÀ PHẢN ỨNG KHÁC NHAU VỚI THỜI TIẾT
Ở đây có ba khả năng xảy ra :
1.Do ngưòi đo kết quả không chính xác ( việc này rất dễ xảy ra )
2.Do sức đề kháng của hai ngưòi khác nhau .
3.Do khả năng tiết dịch nhầy ( ta thưòng gọi là đờm )của hai cơ thể không như nhau ( Hiện nay trên thế giới chưa có máy nào đo đưoc khả năng tiết đờm của từng cơ thể )
Vì ba lí do trên mà khe hẹp khí quản ở hai bệnh nhân khác nhau , dẫn tới tiếng khò khè ở hai ngưòi khác nhau , tức là phản ứng của hai ngưói với cùng một thời tiết là khac nhau .
VỀ CHỮA TRỊ :
Thuốc của tôi có thể chữa khỏi cho ngưòi nhà của bạn , bạn hãy liên hệ với tôi qua email :
nguyen58n@yahoo.com

Chào bạn
Bạn có thể cho mình địa chỉ để qua nhờ bạn thăm bệnh cho mình được không?
Có gì mail vào: namdh77@vnn.vn hoặc gvcvn@yahoo.com
Thanks bạn nhiều

HEN SUYỄN
(Háo Suvễn ?" Asthma - Asthme)
(Vì hen suyễn là một bệnh khó ,nên từ xưa tới nay cách nhìn nhận, phân loại ,tìm cơ chế bệnh sinh , triệu chứng , điều trị ,sử dụng dược v.v...cũng không hoàn toàn thống nhất , vì thế tôi post bài này lên để các bạn tham khao . - nguyen58n )
1 .Đại Cương
Hen suyễn là một hội chứng bệnh lý của cơ quan hô hấp mà đặc trưng chủ yếu là khó thở và tiếng đờm khò khè trong họng.
Sách ?~Y Học Chính Truyền?T định nghĩa: ?oSuyễn thì thở không to, háo thì thở có tiếng?.
Sách ?~Y Học Nhập Môn?T viết: ?oThở gấp là suyễn, trong họng có tiếng kêu là háo?.
Tuy một vài sách đã tách Háo (hen) và Suyễn ra làm hai bệnh khác nhau, tuy nhiên, trên lâm sàng, hai bệnh này thường đi đôi với nhau, xuất hiện cùng lúc và là triệu chứng chính của bệnh hen suyễn, vì vậy, về nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh, biện chứng luận trị và phương pháp điều trị có thể dùng như nhau.
Chứng háo suyễn thường gặp trong các bệnh hen phế quản, phế quản viêm thể hen, phế khí thủng, tâm phế mạn (hen tim) và nhiều bệnh khác như phổi viêm, áp xe phổi, bụi phổi, lao phổi, giãn phế quản...
Năm 1819 Laenec đã mô tả đờm ?~hạt trai?T và gọi là Hen phế quản để phân biệt với các bệnh khác của phế quản cũng gây nên khó thở.
Năm 1958 Hen phế quản được định nghĩa là tổn thương đặc trưng bởi sự tắc nghẽn toàn thể bộ hô hấp, thay đổi nhanh chóng một cách tự phát hoặc dưới tác dụng của điều trị.
Năm 1975, Hiệp hội ***g ngực và Hội các thầy thuốc về hô hấp của Mỹ định nghĩa: Hen phế quản là bệnh đặc trưng bởi tình trạng tăng hoạt tính của đường hô hấp đối với các kích thích khác nhau, biểu hiện bằng sự kéo dài thời kỳ thở ra. Tình trạng này thay đổi một cách tự nhiên hoặc do tác dụng của điều trị.
Năm 1980 Charpin J (Pháp) cho rằng Hen phế quản là một hội chứng có những cơn khó thở rít kịch phát thường xẩy ra về đêm.
Theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới. Hen phế quản là tổn thương đặc trưng bởi những cơn khó thở gây ra do các yếu tố khác nhau, do vận động kèm theo các triệu chứng lâm sàng tắc nghẽn toàn bộ hoặc một phần, có thể phục hồi được giữa các cơn.
2.Phân Loại
1/ Theo YHCT
YHCT vẫn chưa thống nhất được cách phân loại Hen suyễn, để tiện việc nghiên cứu, tham khảo, chúng tôi ghi lại đây một số quan điểm của người xưa:
+ Đời nhà Minh, năm 1624, Trương Cảnh Nhạc trong bộ ?~Cảnh Nhạc Toàn Thư?T đã phân háo suyễn thành 2 loại chính là Hư và Thực (Sau này Diệp Thiên Sỹ, đời nhà Thanh, thế kỷ 17) bổ sung như sau: bệnh ở Phế là Thực, bệnh ở Thận là Hư).
+ Đời nhà Thanh (1644), Ngô Khiêm trong ?~Y Tông Kim Giám?T chia làm 5 loại: Hoả nhiệt suyễn cấp, Phế hư tắc suyễn, Phong hàn suyễn cấp, Đờm ẩm suyễn cấp, Mã tỳ phong.
+ Sách ?~Trung Y Học Nội Khoa?T dựa theo Suyễn và Háo chia thành: Thực suyễn, Hư suyễn và Lãnh háo, Nhiệt háo.
+ Ban Thế Dân trong bài ?~Thảo Luận Về Cơ Chế Và Biện Chứng Luận Trị Bệnh Hen Phế Quản?T (năm 1958) chia làm hai loại Thực và Hư.
+ Khoa phổi bệnh viện Thượng Hải chia ra: Thực Suyễn (gồm Phong hàn, Phong nhiệt, Đờm thực, Hoả uất) và Hư Suyễn (gồm Phế hư và Thận hư).
+ Trương Kim Hằng trong bài ?~Thảo Luận Về Bệnh Háo Suyễn?T trong ?~Cáp Nhĩ Tân Trung Y Tạp Chí?T số 3/1962 chia háo suyễn thành 5 loại: Hàn suyễn, Nhiệt suyễn, Tâm tạng suyễn, Thận hư suyễn, Phế và Khí quản suyễn.
+ Chu Đức Xuân trong bài ?~Nhận Xét 217 Trường Hợp Hen Điều Trị Bằng Đông Tây Y Kết Hợp?T phân thành: Hen hàn, Hen nhiệt, Hen do khí hư, Hen thể đờm thực.
2/ Theo YHHĐ
Sách ?~Bệnh Học Nội Khoa?T của đại học y dược thành phố Hồ Chí Minh năm 1982 phân Hen suyễn thành 2 loại:
+ Hen Ngoại Sinh (Asthme Extrinseque = Asthme Allergique): Nhóm người bệnh thường hen suyễn từ nhỏ, trẻ tuổi, có tiền sử dị ứng rõ ràng.
+ Hen Nội Sinh (Asthme Intrinseque = Asthme infectieux) thường bắt đầu xuất hiện sau nhiều đợt nhiễm trùng hô hấp kéo dài trên bệnh nhân lớn tuổi, không có tiền căn dị ứng.
3.Nguyên Nhân
Theo y học hiện đại thì các yếu tố được xem là nguồn gốc đưa đếùn cơn hen suyễn là:
1- Dị ứng (có khoảng 20 ?" 30% do di truyền) mà chất gây nên dị ứng có thể là vi khuẩn, sán lãi, các chất hít vào như phấn hoa, bụi nhà, khói, lông da thú vật, chất độc hoá học, thuốc trị bệnh, có thể là thức ăn? Hoặc cơn hen xuất hiện theo mùa.
2- Thức ăn và thuốc
. Trong một số thức ăn có dị ứng tố như sữa bò, trứng, cá, tôm, cua... hoặc một số hoa quả...
. Thuốc Aspirin và những chất đồng loại có thể gây nên cơn hen trong vòng 2 giờ sau khi uống.
3- Không khí ô nhiễm như trong Hen Tokyo, Yokohama, hen New Orlean...
4- Nghề nghiệp: Có thể do tiếp xúc với dị nguyên đặc biệt hoặc do tác dụng của chất kích thích trên một cơ địa có hen dị ứng tiềm ẩn sẵn.
5- Nhiễm trùng hô hấp: thường là yếu tố làm cho bệnh trở nên kịch phát.
6- Thần kinh: những sang chấn về tâm lý có thể là nguyên nhân gây ra cơn hen.
7- Hoạt động thể học: cơn hen xẩy ra mỗi khi người bệnh vận động gắng sức.
Theo y học cổ truyền: chứng hen suyễn phát sinh do 3 nguyên nhân:
1- Do Ngoại Tà xâm nhập (Theo Thượng Hải và Thành Đô): Thường gặp loại Phong hàn và phong nhiệt.
Phong hàn phạm vào Phế khiến Phế khí bị ủng tắc thăng giáng thất thường, nghịch lên thành suyễn.
Phong nhiệt từ đường hô hấp vào Phế hoặc phong hàn bị uất lại hoá thành nhiệt không tiết ra được gây nên sưng phổi, khí quản bị ảnh hưởng gây ra suyễn.
. Thiên ?~Thái Âm Dương Minh Luận?T (Tố Vấn 29) viết: ?oCảm phải phong tà nhập vào lục phủ sẽ phát sinh sốt không nằm được, sinh ra chứng hen suyễn?.
. Thiên ?~Ngũ Tà?T (Linh Khu 20) viết: Bẹnh tà ở Phế sẽ phát sinh đau nhức ngoài da, sợ lạnh, sốt, khí nghịch lên, thở suyễn, ra mồ hôi, ho, đau lan đến vai, lưng?.
. Sách ?~Đan Khê Tâm Pháp?T ghi: ?oDo ăn uống không điều độ, do những tà khí phong, hàn, thử thấp làm cho Phế khí trướng đầy gây nên suyễn?.
. Sách ?~Y Tôn Tất Độc?T ghi: ?oChứng háo là do đờm hoả uất bên trong, cảm phong hàn bên ngoài hoặc nằm ngồi cảm phải hàn thấp?.
. Sách ?~Y Quán?T viết: ?oPhong hàn thử thấp... làm cho Phế khí trướng mãn gây ra suyễn?.
. Sách ?~Cảnh Nhạc Toàn Thư?T viết: ?oThực suyễn nếu không do phong hàn thì do hoả tà?.
2- Do Phế Thận Hư Yếu: Do ho lâu ngày hoặc bệnh lâu ngày làm Phế bị suy, phế khí và đường hô hấp bị trở ngại gây nên suyễn. Hoặc do Thận hư yếu không nhuận được Phế, không nạp được khí gây nên suyễn.
Như vậy bệnh suyễn chủ yếu ở Phế, có quan hệ với Thận và nếu nặng hơn có quan hệ cả với Tâm. Vì theo Nội Kinh: mọi chứng ho, đầy tức, hơi thở đều thuộc về Phế. Phế chủ khí, khí chủ thăng giáng. Khí thuận (giáng) thì bình thường, Phế nghịch (đi lên) thì gây nên suyễn. Ngoài ra Tâm Phế suy yếu lâu ngày, Phế khí thiếu làm ảnh hưởng đến tim cũng gây ra suyễn. Tương ứng chứng bệnh Tâm Phế mạn của YHHĐ.
Sách ?~Kim Quỹ Yếu Lược?T viết: ?oChứng đột nhiên suyễn, lo sợ, mạch Phù là phần lý bị hư?.
Sách ?~Chứng Trị Chuẩn Thằng?T viết: ?oPhế hư thì khí thiếu mà suyễn?.
3- Do Tỳ phế hư yếu: Tỳ hư sinh đàm thấp thịnh ứ đọng tại phế gây tắc phế lạc. khí đạo không thông làm cho khó thở. Hoặc bệnh lâu ngày phế hư không chủ khí sinh khí nghịch khó thở. Thận chủ nạp khí, do bẩm sinh hoặc bệnh lâu ngày ảnh hưởng đến thận, thận không nạp được khi cũng sinh khó thở.
4- Do Đờm Trọc Nội Thịnh (Thượng Hải): Do ăn uống không điều độ hoặc bừa bãi làm ảnh hưởng đến công năng vận hoá của Tỳ, tích trệ lại thấph đờm. Trong thức ăn có những chất làm tổn thương tỳ vị, tỳ vận hoá kém, thuỷ cốc dễ sinh thấp đàm ứ đọng tại phế gây tắc phế lạc, phế khí bị trở ngại gây nên hen. Thường gặp ở những bệnh nhân tỳ hư, đàm thịnh. Hoặc người vốn có đờm thấp tích trệ đi ngược lên lên gây thành đờm, ủng trệ ở Phế, làm cho khí cơ và sự thăng giáng của Phế bị ngăn trở gây ra suyễn. Hoặc do Phế nhiệt nung nấu tân dịch thành đờm, đờm hoả gây trở ngại thành suyễn.
Sách ?~Ấu Ấu Tập Thành?T viết: ?oBệnh do đờm hoả nội uất, ngoại cảm phong hàn, có lúc do ngoại cảm, có lúc do nội nhiệt, cũng có khi do tích thực...
Sách ?~Đan Khê Tâm Pháp?T ghi: ?oDo ăn uống không điều độ... làm cho Phế khí đầy trướng sinh ra suyễn?.
Sách ?~Chứng Trị Hối Bổ?T ghi: ?oHen là đờm suyễn lâu ngày phát ra, vì bên trong có khí tắc nghẹt, bên ngoài khí hậu trái mùa tác động vào trong ngực, làm cho đờm kết lại, bế tắc đường khí, phát rá tiếng, gây ra hen?.
Sách ?~Nhân Trai Trực Chỉ?T viết: ?oTà khí ẩn náu trong nội tạng, đờm dãi đưa lên khó thở, vì vậy khí nghịch lên gây ra thở gấp (suyễn)?.
So sánh với các nguyên nhân mà YHHĐ nêu ra, có thể thấy:
+ Tuy YHCT không nêu lên yếu tố dị ứng (allergy) và vi trùng, nhưng cũng đã thống nhất với YHHĐ về nhận định rằng sự thay đổi thời tiết, ăn uống và lao lực cũng có thể là những yếu tố gây nên hen suyễn.
+ Sự thay đổi về tinh thần như quá sợ, quá giận dữ, bi quan... cũng là những yếu tố làm cho cơ năng vỏ não hỗn loạn, gây nên sự mất thăng bằng giữa hai hệ thần kinh giao cảm và đối giao cảm đều là cơ địa dễ gây nên hen suyễn.
4.Cơ Chế Sinh bệnh
1.Theo YHHĐ
Đa số các sách giáo khoa của YHHĐ đều nhắc đến 3 yếu tố chính gây nên hen suyễn:
1- Nguyên nhân dị ứng đối với cơ thể.
2- Cơ địa dị ứng (thường gặp nơi người có cơ địa dễ mất điều chỉnh ở hệ thần kinh).
3- Gai kích thích (có thể ở bộ phận hô hấp như phổi viêm, polyp mũi... hoặc ở ngoài đường hô hấp như ruột viêm, túi mật viêm, sỏi mật...).
Đi sâu vào cơn hen, sách ?~Bệnh Học Nội Khoa?T (ĐHYD thành phố HCM) cho rằng có 3 hiện tượng được ghi nhận như sau:
1- Phế quản hẹp lại: đường kính phế quản đột nhiên bị hẹp lại là cơ chế chính của cơn hen. Có 3 lý do: phế quản co thắt, niêm mạc phế quản phù nề và niêm mạc phế quản tăng tiết.
Ngoài ra, còn có 2 cơ chế phụ:
+ Cơ hô hấp co thắt, đặc biệt là cơ ngực và cơ hoành. Đây có thể là một co thắt phản xạ của các cơ hít vào do phế quản bị co thắt gây ra. Tuy nhiên cũng có thể do việc thần kinh trung ương bị kích thích làm co thắt cùng lúc các cơ của phế quản và cơ hô hấp.
+ Phế nang bị dãn cấp tính: ở thì hít vào của các cơ hô hấp đủ mạnh để thắng một phần nào sức cản do việc phế quản bị hẹp lại, cản trở mạnh lượng không khí từ phế nang đi ra ngoài (do đó sinh ra khó thở, nhất là ở thì thở ra).
Như vậy cơ chế gây ra những hiện tượng kể trên là một chuỗi phản ứng, có thể tóm tắt như sau:
a- Hệ thần kinh đối giao cảm bị kích thích do một yếu tố nào đó, Acetyl choline được tiết ra và làm phế quản co thắt lại.
b- Phản ứng dị ứng kháng nguyên kháng thể tác động vào các dưỡng bào (Mastocystes) làm tiết ra một số hoá chất trung gian như Sérotorine, Bradykinine và đặc biệt là Histamin...
2. Theo YHCT
Sự giải thích cơ chế sinh bệnh hen suyễn theo YHCT dựa trên học thuyết Ngũ hành và Tạng phủ, trong đó, nổi bật nhất là Phế, Tỳ và Thận (Can và Tâm chỉ quan hệ một phần nhỏ).
Biểu hiện chủ yếu của cơn hen suyễn là khó thở và đờm uất. Khó thở là do chức năng chủ khí của Phế bị rối loạn, khí không giáng xuống được mà lại đi nghịch lên gây ra khó thở.
Chức năng nạp khí của Thạn kém (theo Nội Kinh: Thận chủ nạp khí), Thận không nạp được khí, khí không giáng xuống đi nghịch lên gây ra khó thở.
Tỳ thổ là mẫu (mẹ) của Phế kim, Tỳ hư không sinh được Phế làm cho Phế bị hư yếu gây nên khó thở.
Tỳ hư, chức năng vận hoá kém không biến thuỷ cốc thành tinh chất để nuôi cơ thể mà lại sinh ra đờm thấp, đờm bị tích lại ở Phế làm cho Phế lạc không thông, Phế khí bị uất gây ra khó thở (Đó là ý nghĩa mà sách Nội Kinh nhắc đến: Tỳ là nơi sinh đờm, Phế là nơi trữ đờm).
Thận hư thì thuỷ thấp dâng lên cũng sinh ra đờm làm tắc phế lạc gây ra khó thở.
Ngoài ra, theo quy luật tương khắc của ngũ hành:
. Kim vốn khắc Mộc nhưng nếu Phế kim hư thì mộc có thể phản khắc làm cho Phế hư thêm (vì vậy đa số người bệnh lên cơn khó thở vào khoảng nửa đêm, giờ của mộc khí vượng (Đởm 23-1g, Can 1-3g).
. Tâm hoả vốn khắc Phế kim, tâm chủ thần, vì vậy, sự rối loạn về tinh thần cũng ảnh hưởng đến Phế.
5.Triệu Chứng
(Vì bài dài quá nên phải cắt thành nhiều phần mới post lên được )
(Hết phần 1 )
Được nguyen58n sửa chữa / chuyển vào 14:19 ngày 17/04/2007