Chuyện kể về các loài hoa - Mục lục trang 1

Dok Champa (Champa Flower) - Quốc hoa Lào​

​

Nếu du lịch ở Lào, bạn có thể thấy cây Dok Champa (hoa Đại, hoa sứ) khắp nơi, từ tỉnh Phongsaly phía bắc đến vùng Champassack phía nam. Nếu bạn đến thăm thành phố lịch sử LuangPrabang, bạn sẽ không thể nào quên được nó, nhất là xung quanh những ngôi đền. Dưới đây là bài hát ''''''''Dok Champa'''''''' (Hoa đẹp Champa) được Khun Tee Tum Mo dịch từ tiếng Thái sang tiếng Anh .
Dok Champa

Dok ery dok champa
Ton yai sa kha soong rahong
Dok yoo khai kho chai mai soi long
Praw prasong champa maa chai gan
Muean khon dee yoo tee nai, khai phun sen
Kho mai when khon tam tham khao saan
Champa nee mee glin por pra maan
Yaam berg barn hom ra ruen-chuen jai ery!
Oh, Dok Champa
On the big, tall, and slender tree
Those blooms out of reach will be gathered by sticks
For Dok Champa are so useful
Alike good people though miles away
Will be sought after by many
Though Dok Champa fragrance is just moderate
It''''''''s blooming cheerful sweetness nourishes my soul!

​

Chuyện Hoa Sứ
Viết, để nhớ những người bạn chung mái trường Duy Tân, Phanrang ngày nào
Tắm trăng khuya, hoa mềm như ngấn lệ,
Mơ người về, cúi nhặt cánh hoa rợi
...........
Gió ơi gió, chờ hoa theo gió với
Cuối chân trời, ai đó.....có chờ hoa ?
Hoa, trong thơ văn từ ngàn xưa đã là những gì vừa đẹp, vừa mong mạnh. Khi thì trang trọng như nàng công chúa vắn số, "Thượng uyển nhất chi hoa". Khi thật bình dị như thân phận đàn bà ngày xưa, mườI hai bến nước, trong ít đục nhiều: "đàn bà như hạt mưa sa, hạt vào bãi cát, hạt ra vườn hồng". Ngay cả nổi trôi trên ngọn ngành sông rạch như hoa lục bình hay len lỏi trong bờ cỏ bụi cây như hoa mắc cở cũng được người đời vực dậy tô điểm cho câu hò tiếng hát.
Nhưng có một loài hoa lại vươn xa hơn. Nhắc đến hoa là nhớ đến một lịch sử kéo dài ngàn năm, một dĩ vãng nhiều vàng son mà cũng lắm điêu tàn. Hoa sứ*, (Michelia Champaca Linn), tức Champa, tức Chiêm thành, Tch''''''''an tch''''''''eng trong sử Trung hoa, (thật ra Chiêm thành chỉ là phiên âm của chữ Phạn "Campapura" tức "Thành phố Champa".)(1)
Từ xưa người Việt chúng ta, do ảnh hưởng của sử sách cũng có, do thừa hưởng cái nhìn của ông cha cũng có, đã xem Chiêm thành như một dân tộc hiếu chiến và thứ cấp. Dân gian khi tiếc thương cho Huyền Trân Công chúa vâng lịnh Thượng hoàng Trần Nhân Tông về làm vợ vua Chiêm Djaya Sinhavarman III, (tức Chế Mân), năm 1306, để đổi lấy hai châu ô và Rí (vùng Huế ngày nay) đã có câu:
"Tiếc thay cây quế giữa rừng,
để cho thằng mán, thằng mường nó leo".
Một năm sau, khi vua Chiêm qua đời, công chúa theo tướng Trần khắc Chân lênh đênh trên biển, lại được nhắc đến:

"Tiếc cho hạt gạo trắng ngần,
Đã vo nước đục lại vần lửa rơm".
Nếu nói người Trung hoa với tư tưởng "đại Hán" đã coi thường các nước lân bang, gọi người Việt là "Nam man", Nhật, Nga là "đông tà, Tây độc", thì chính mình cũng đâu đã thoát ra ngoài vết xe đã cũ. Lớn lên ở một thành phố nhỏ, Phanrang, xưa là kinh đô cuối cùng của Chiêm Thành, "Panduranga", sống gần cả ngườI Hoa trong thành phố và người Chiêm ở các vùng quê lân cận, đã không ít lần tôi đã theo bạn bè tìm mấy anh Tàu con cùng trang lứa đập lộn đến u đầu sứt trán rồi tự an ủi nhau như là một cách trả đũa cho cái hận "1000 năm đô hộ giặc Tàu". (trẻ lòng, non dạ, đánh "Tàu" hôm trước, hôm sau đã xách tô đi mua mì, mua hủ tiếu!).
Rồi thời gian làm cho suy nghĩ chín chắn hơn, có điều kiện tìm hiểu quan hệ lịch sử giữa 3 nước, nghĩ lại thật thương những người bạn học người Chiêm, thật hiền và trầm lặng. Như mang theo bên người sự chịu đựng triền miên của dân tộc, đã hằn sâu từ đời này qua đời khác. Dẫu rằng có chiến tranh là có kẻ thắng người bại, đã mang dòng máu Việt trong người, ai cũng lấy việc nhớ ơn tiền nhân là chính. Nhưng mấy ai không ngậm ngùi khi nhìn sự điêu tàn của nhửng ngôi tháp cổ đứng lẻ loi bên đường, khi nghe tiếng khèn u oán khóc cho di vãng ngày nào trong đêm vắng, khi cảm nhận được cái buồn hiu hắt trong những ngôi làng người Chiêm ở vùng nắng gió miền quê Phanrang, Phanrí?
Từ những năm 60 tôi đã cố tìm hiểu về kiến trúc và phong tục, tập quán người Chiêm, nhưng kết quả rất là giới hạn, vì chiến tranh cũng có, vì sự phức tạp về tôn giáo cũng như cách hành đạo của người Chiêm (2), vì phần lớn tài liệu dựa trên các công trình nghiên cứu không đồng nhất cũng có. Riêng thơ văn thì gần đây tôi mới có được tài liệu viết về thơ của người Chiêm. Lời thơ thật đẹp, bóng bảy mà không sáo ngữ. Thể thơ lạ và khác hẳn với thơ đường, vốn là căn bản của thơ Việt Nam và Trung hoa, gieo vần ở cuối câu.
Mỗi câu trong thơ Chiêm gồm ba vế, cuối vế nhất hợp vần với cuối vế thứ hai; cuối vế thứ ba tức cuối câu thứ nhất gieo vằn cho vế thứ nhất của câu tiếp theo; vần điệu quấn quít lấy nhau, số lượng chữ của mỗi câu không có giới hạn và một câu thường có hai dòng. Thơ không được đặt tựa, thường lấy những chữ, hay câu đầu làm tựạ
Bài thơ đầu trang, được viết theo thơ đường nhưng gieo vần theo thơ Chiệm (Lời thơ có vụng, vì tôi không là "thi sĩ", chứ không vì lối thơ xưa không hay !) trong đó có bốn chữ "mềm như ngấn lệ", ví von thật dễ thương, không dứt ra được:
"Sóng vỗ hạt nước tung bay,
Hạt nước mềm như sương muối
Sóng vỗ hạt nước mưa rơi,
Hạt nước mềm như ngấn lệ "(3)
Diễn tả tâm trạng một mình bên biển vắng, nhớ về quê hương thật xa bên kia bờ.
Sau là một trích đoạn trong trường thi "Nai Mai Mang Makah", tức "Nàng đến từ Makah" (Makah là tên một thành phố ở Mã lai mà cũng có nghĩa là "một nơi không đến được" trong thế giới siêu hình), cả phần tiếng Việt (dịch nghĩa) và Chiêm (gieo vần). Tiếng Chiêm đa âm, khác với tiếng Việt hay tiếng Trung hoa đơn ậm Ý thơ nói lên những lời thương yêu trong một cuộc tình không lối thoát của một ông hoàng trẻ Chiêm thành theo đạo Bà la môn và cô công chúa Mã lai đạo Hồi giáọ (3)
"Ngón út thon mềm mại, anh đắm nhìn,
ca-ndieng liti litail ni sa krân
Anh nâng cầm, bồi hồi bao nhịp sống.
ai pan damân, dom hanuk yawa
Gót chân em, ôi ! tuyệt trắng.
ka-nduel kanai patih ni mula
Anh nâng cầm, chưa trọn vốc taỵ..
ai tapong ba, o bak ka-ndom...
..................
Em mỹ miều lưng ong dáng mượt,
hali haleng mey thaik hayuak
Anh ôm đầy, vòng tay đắm yêu
sa-ai kuer bak, wang tangin ramam
Tóc dài hương thoảng phong nhiêu,
mbuk dhiai hamac hanguw siam
Anh xây giàn, nâng niu cho thoả
sa-ai rap rajam, holong bak thruk
Mắt em giếng nước trong xanh,
mata mey bingun aia throh
Hạt kim cương rụng, mong manh, giữa vòng
asar intan jruh, krâh wang canar
Hồn anh rơi rụng đắm chìm
suan ai laik tamâ blaoh mblung
Chẳng ai kéo lại, chẳng người vớt lên...
o thei ra dung, o thei ra weh......"
....................... (3)
LCNam, 6-27-01
Chú thích:
(1) Vua Minh Mạng chính thức xoá bỏ tên nước Chiêm thành năm 1832, từ đó người Chiêm trở thành một cộng đồng thiểu số trong nước Việt nam. Sau 1975, nhà cầm quyền Việt nam chính thức đổi từ "Chiêm" thành "Chăm". Tôi dùng hai từ Chiêm và Chiêm Thành thay vì Chăm và Champa, như là một kỷ niệm...
(2) Có 3 hệ tôn giáo chính:
-Phật giáo đại thừa (Di tích đồng sơn),
-Bà la môn và ấn độ giáo tức Brahmanism và
-Hinduism (Di tích Mỹ sơn), Hồi giáo (Islam).
Trong đó nền văn minh Bà la môn là nền tảng của cơ cấu xã hội Chiêm thành cho đến cuối thế kỹ 14 thì bắt đầu suy tàn, đánh dấu bằng cái chết của vua Chiêm Chế bồng Nga (1390), và sau đó là sự triệt hạ kinh đô Vijaya (đồ bàn) của vua Lê thánh Tôn (1471). Từ đó, đất dai ngày càng thu hẹp, nội bộ phân tán bởi tôn giáo và dòng tộc, cộng them áp lực nặng nề bởi những cuộc tranh chấp trong nội bộ nước Việt nam (Chúa Nguyễn và vua Tây sơn, vua Minh Mạng và tướng Lê văn Duyệt..), dân Chiêm mất dần lòng tin vào sự thần bí của giáo thuyết Bà la môn và ấn độ giáo, và do đó đã ngã sang Hồi giáo, du nhập từ ấn độ qua ngả Mã lại Người Chiêm, tuy chuyển qua Hồi giáo, nhưng số đông, kể cả vua chúa, vẫn giữ những truyền thống Bà la môn trước kia (td: khi chết được đưa vào nhà thờ Hồi giáo làm lễ trước khi lên giàn thiêu). Do đó tín đồ Hồi giáo được phân biệt: Chàm Muslim và Chàm Bani bởi cách hành đạo khác nhạu
(3) Karim, Abdul, "Vài nhận định về nghệ thuật văn chương trong Ariya Nai Mai Mang Makah", Champaka, IOC, 1999.)
* Hoa sứ, mọc nhiều tai miền trung và nam Việt Nam. Tàn cây rộng, cánh hoa dầy,màu trắng sữa bên ngoài, hồng nhạt hay vàng nhạt bên trong, khác với loại hoa tương tự nhưng lá mỏng được trồng trong chậu gọi là hoa sứ Nhật (?)
Xin cảm ơn các học giả đã viết về lịch sử và văn hoá Champa, từ Aymonier Ẹ, Leuba J. . hơn trăm năm về trước.

​

Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 21:27 ngày 23/07/2004

Dok Champa (Champa Flower) - Quốc hoa Lào​

​

Nếu du lịch ở Lào, bạn có thể thấy cây Dok Champa (hoa Đại, hoa sứ) khắp nơi, từ tỉnh Phongsaly phía bắc đến vùng Champassack phía nam. Nếu bạn đến thăm thành phố lịch sử LuangPrabang, bạn sẽ không thể nào quên được nó, nhất là xung quanh những ngôi đền. Dưới đây là bài hát ''''''''Dok Champa'''''''' (Hoa đẹp Champa) được Khun Tee Tum Mo dịch từ tiếng Thái sang tiếng Anh .
Dok Champa

Dok ery dok champa
Ton yai sa kha soong rahong
Dok yoo khai kho chai mai soi long
Praw prasong champa maa chai gan
Muean khon dee yoo tee nai, khai phun sen
Kho mai when khon tam tham khao saan
Champa nee mee glin por pra maan
Yaam berg barn hom ra ruen-chuen jai ery!
Oh, Dok Champa
On the big, tall, and slender tree
Those blooms out of reach will be gathered by sticks
For Dok Champa are so useful
Alike good people though miles away
Will be sought after by many
Though Dok Champa fragrance is just moderate
It''''''''s blooming cheerful sweetness nourishes my soul!

​

Chuyện Hoa Sứ
Viết, để nhớ những người bạn chung mái trường Duy Tân, Phanrang ngày nào
Tắm trăng khuya, hoa mềm như ngấn lệ,
Mơ người về, cúi nhặt cánh hoa rợi
...........
Gió ơi gió, chờ hoa theo gió với
Cuối chân trời, ai đó.....có chờ hoa ?
Hoa, trong thơ văn từ ngàn xưa đã là những gì vừa đẹp, vừa mong mạnh. Khi thì trang trọng như nàng công chúa vắn số, "Thượng uyển nhất chi hoa". Khi thật bình dị như thân phận đàn bà ngày xưa, mườI hai bến nước, trong ít đục nhiều: "đàn bà như hạt mưa sa, hạt vào bãi cát, hạt ra vườn hồng". Ngay cả nổi trôi trên ngọn ngành sông rạch như hoa lục bình hay len lỏi trong bờ cỏ bụi cây như hoa mắc cở cũng được người đời vực dậy tô điểm cho câu hò tiếng hát.
Nhưng có một loài hoa lại vươn xa hơn. Nhắc đến hoa là nhớ đến một lịch sử kéo dài ngàn năm, một dĩ vãng nhiều vàng son mà cũng lắm điêu tàn. Hoa sứ*, (Michelia Champaca Linn), tức Champa, tức Chiêm thành, Tch''''''''an tch''''''''eng trong sử Trung hoa, (thật ra Chiêm thành chỉ là phiên âm của chữ Phạn "Campapura" tức "Thành phố Champa".)(1)
Từ xưa người Việt chúng ta, do ảnh hưởng của sử sách cũng có, do thừa hưởng cái nhìn của ông cha cũng có, đã xem Chiêm thành như một dân tộc hiếu chiến và thứ cấp. Dân gian khi tiếc thương cho Huyền Trân Công chúa vâng lịnh Thượng hoàng Trần Nhân Tông về làm vợ vua Chiêm Djaya Sinhavarman III, (tức Chế Mân), năm 1306, để đổi lấy hai châu ô và Rí (vùng Huế ngày nay) đã có câu:
"Tiếc thay cây quế giữa rừng,
để cho thằng mán, thằng mường nó leo".
Một năm sau, khi vua Chiêm qua đời, công chúa theo tướng Trần khắc Chân lênh đênh trên biển, lại được nhắc đến:

"Tiếc cho hạt gạo trắng ngần,
Đã vo nước đục lại vần lửa rơm".
Nếu nói người Trung hoa với tư tưởng "đại Hán" đã coi thường các nước lân bang, gọi người Việt là "Nam man", Nhật, Nga là "đông tà, Tây độc", thì chính mình cũng đâu đã thoát ra ngoài vết xe đã cũ. Lớn lên ở một thành phố nhỏ, Phanrang, xưa là kinh đô cuối cùng của Chiêm Thành, "Panduranga", sống gần cả ngườI Hoa trong thành phố và người Chiêm ở các vùng quê lân cận, đã không ít lần tôi đã theo bạn bè tìm mấy anh Tàu con cùng trang lứa đập lộn đến u đầu sứt trán rồi tự an ủi nhau như là một cách trả đũa cho cái hận "1000 năm đô hộ giặc Tàu". (trẻ lòng, non dạ, đánh "Tàu" hôm trước, hôm sau đã xách tô đi mua mì, mua hủ tiếu!).
Rồi thời gian làm cho suy nghĩ chín chắn hơn, có điều kiện tìm hiểu quan hệ lịch sử giữa 3 nước, nghĩ lại thật thương những người bạn học người Chiêm, thật hiền và trầm lặng. Như mang theo bên người sự chịu đựng triền miên của dân tộc, đã hằn sâu từ đời này qua đời khác. Dẫu rằng có chiến tranh là có kẻ thắng người bại, đã mang dòng máu Việt trong người, ai cũng lấy việc nhớ ơn tiền nhân là chính. Nhưng mấy ai không ngậm ngùi khi nhìn sự điêu tàn của nhửng ngôi tháp cổ đứng lẻ loi bên đường, khi nghe tiếng khèn u oán khóc cho di vãng ngày nào trong đêm vắng, khi cảm nhận được cái buồn hiu hắt trong những ngôi làng người Chiêm ở vùng nắng gió miền quê Phanrang, Phanrí?
Từ những năm 60 tôi đã cố tìm hiểu về kiến trúc và phong tục, tập quán người Chiêm, nhưng kết quả rất là giới hạn, vì chiến tranh cũng có, vì sự phức tạp về tôn giáo cũng như cách hành đạo của người Chiêm (2), vì phần lớn tài liệu dựa trên các công trình nghiên cứu không đồng nhất cũng có. Riêng thơ văn thì gần đây tôi mới có được tài liệu viết về thơ của người Chiêm. Lời thơ thật đẹp, bóng bảy mà không sáo ngữ. Thể thơ lạ và khác hẳn với thơ đường, vốn là căn bản của thơ Việt Nam và Trung hoa, gieo vần ở cuối câu.
Mỗi câu trong thơ Chiêm gồm ba vế, cuối vế nhất hợp vần với cuối vế thứ hai; cuối vế thứ ba tức cuối câu thứ nhất gieo vằn cho vế thứ nhất của câu tiếp theo; vần điệu quấn quít lấy nhau, số lượng chữ của mỗi câu không có giới hạn và một câu thường có hai dòng. Thơ không được đặt tựa, thường lấy những chữ, hay câu đầu làm tựạ
Bài thơ đầu trang, được viết theo thơ đường nhưng gieo vần theo thơ Chiệm (Lời thơ có vụng, vì tôi không là "thi sĩ", chứ không vì lối thơ xưa không hay !) trong đó có bốn chữ "mềm như ngấn lệ", ví von thật dễ thương, không dứt ra được:
"Sóng vỗ hạt nước tung bay,
Hạt nước mềm như sương muối
Sóng vỗ hạt nước mưa rơi,
Hạt nước mềm như ngấn lệ "(3)
Diễn tả tâm trạng một mình bên biển vắng, nhớ về quê hương thật xa bên kia bờ.
Sau là một trích đoạn trong trường thi "Nai Mai Mang Makah", tức "Nàng đến từ Makah" (Makah là tên một thành phố ở Mã lai mà cũng có nghĩa là "một nơi không đến được" trong thế giới siêu hình), cả phần tiếng Việt (dịch nghĩa) và Chiêm (gieo vần). Tiếng Chiêm đa âm, khác với tiếng Việt hay tiếng Trung hoa đơn ậm Ý thơ nói lên những lời thương yêu trong một cuộc tình không lối thoát của một ông hoàng trẻ Chiêm thành theo đạo Bà la môn và cô công chúa Mã lai đạo Hồi giáọ (3)
"Ngón út thon mềm mại, anh đắm nhìn,
ca-ndieng liti litail ni sa krân
Anh nâng cầm, bồi hồi bao nhịp sống.
ai pan damân, dom hanuk yawa
Gót chân em, ôi ! tuyệt trắng.
ka-nduel kanai patih ni mula
Anh nâng cầm, chưa trọn vốc taỵ..
ai tapong ba, o bak ka-ndom...
..................
Em mỹ miều lưng ong dáng mượt,
hali haleng mey thaik hayuak
Anh ôm đầy, vòng tay đắm yêu
sa-ai kuer bak, wang tangin ramam
Tóc dài hương thoảng phong nhiêu,
mbuk dhiai hamac hanguw siam
Anh xây giàn, nâng niu cho thoả
sa-ai rap rajam, holong bak thruk
Mắt em giếng nước trong xanh,
mata mey bingun aia throh
Hạt kim cương rụng, mong manh, giữa vòng
asar intan jruh, krâh wang canar
Hồn anh rơi rụng đắm chìm
suan ai laik tamâ blaoh mblung
Chẳng ai kéo lại, chẳng người vớt lên...
o thei ra dung, o thei ra weh......"
....................... (3)
LCNam, 6-27-01
Chú thích:
(1) Vua Minh Mạng chính thức xoá bỏ tên nước Chiêm thành năm 1832, từ đó người Chiêm trở thành một cộng đồng thiểu số trong nước Việt nam. Sau 1975, nhà cầm quyền Việt nam chính thức đổi từ "Chiêm" thành "Chăm". Tôi dùng hai từ Chiêm và Chiêm Thành thay vì Chăm và Champa, như là một kỷ niệm...
(2) Có 3 hệ tôn giáo chính:
-Phật giáo đại thừa (Di tích đồng sơn),
-Bà la môn và ấn độ giáo tức Brahmanism và
-Hinduism (Di tích Mỹ sơn), Hồi giáo (Islam).
Trong đó nền văn minh Bà la môn là nền tảng của cơ cấu xã hội Chiêm thành cho đến cuối thế kỹ 14 thì bắt đầu suy tàn, đánh dấu bằng cái chết của vua Chiêm Chế bồng Nga (1390), và sau đó là sự triệt hạ kinh đô Vijaya (đồ bàn) của vua Lê thánh Tôn (1471). Từ đó, đất dai ngày càng thu hẹp, nội bộ phân tán bởi tôn giáo và dòng tộc, cộng them áp lực nặng nề bởi những cuộc tranh chấp trong nội bộ nước Việt nam (Chúa Nguyễn và vua Tây sơn, vua Minh Mạng và tướng Lê văn Duyệt..), dân Chiêm mất dần lòng tin vào sự thần bí của giáo thuyết Bà la môn và ấn độ giáo, và do đó đã ngã sang Hồi giáo, du nhập từ ấn độ qua ngả Mã lại Người Chiêm, tuy chuyển qua Hồi giáo, nhưng số đông, kể cả vua chúa, vẫn giữ những truyền thống Bà la môn trước kia (td: khi chết được đưa vào nhà thờ Hồi giáo làm lễ trước khi lên giàn thiêu). Do đó tín đồ Hồi giáo được phân biệt: Chàm Muslim và Chàm Bani bởi cách hành đạo khác nhạu
(3) Karim, Abdul, "Vài nhận định về nghệ thuật văn chương trong Ariya Nai Mai Mang Makah", Champaka, IOC, 1999.)
* Hoa sứ, mọc nhiều tai miền trung và nam Việt Nam. Tàn cây rộng, cánh hoa dầy,màu trắng sữa bên ngoài, hồng nhạt hay vàng nhạt bên trong, khác với loại hoa tương tự nhưng lá mỏng được trồng trong chậu gọi là hoa sứ Nhật (?)
Xin cảm ơn các học giả đã viết về lịch sử và văn hoá Champa, từ Aymonier Ẹ, Leuba J. . hơn trăm năm về trước.

​

Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 21:27 ngày 23/07/2004

Tiếp lời về Hoa Thạch Thảo ......... Thực ra tên gọi cũng chỉ là tên gọi cũng chỉ do con người đặt ra , đôi khi chỉ là cách gọi theo thói quen , cứ người nọ truyền tai nhau mà thành , cho nên rất khó để phân biệt các loài hoa theo tên gọi kiểu truyền miệng , nhất là trong ngôn ngữ còn có tiếng địa phương , còn các loài cây có rất nhiều loài nhìn qua thì có vẻ rất giống nhau , và không phải ai cũng phân biệt được các loài cây khác nhau ( Ừmh ..... bới vậy mới cần tên khoa học để phânbiệt các loại Thực vật và Động vật khác nhau ) => bất đồng về tên hoa là chuyện bình thường đến những nhà thực vật học còn phải tranh luận nữa là
Thạch Thảo ?
Thạch theo tiếng Hán Việt là Đá , còn Thảo tức là Cỏ => mọi người nghĩ loài cây thế nào lại có tên là Thạch Thảo
Còn Bruyère thì đúng là Thạch Thảo không phải là cách dịch cho hợp vần của Bùi Giáng đâu ( nếu đúng thế thì chắc phải bỏ tù các bác làm từ điển nhà ta , đầu độc dân trí , truyền đạt kiến thức sai , mà khổ cái là bác nào cũng dịch giống nhau mới sợ chứ , sai từ gốc đến ngọn )

Tiếp lời về Hoa Thạch Thảo ......... Thực ra tên gọi cũng chỉ là tên gọi cũng chỉ do con người đặt ra , đôi khi chỉ là cách gọi theo thói quen , cứ người nọ truyền tai nhau mà thành , cho nên rất khó để phân biệt các loài hoa theo tên gọi kiểu truyền miệng , nhất là trong ngôn ngữ còn có tiếng địa phương , còn các loài cây có rất nhiều loài nhìn qua thì có vẻ rất giống nhau , và không phải ai cũng phân biệt được các loài cây khác nhau ( Ừmh ..... bới vậy mới cần tên khoa học để phânbiệt các loại Thực vật và Động vật khác nhau ) => bất đồng về tên hoa là chuyện bình thường đến những nhà thực vật học còn phải tranh luận nữa là
Thạch Thảo ?
Thạch theo tiếng Hán Việt là Đá , còn Thảo tức là Cỏ => mọi người nghĩ loài cây thế nào lại có tên là Thạch Thảo
Còn Bruyère thì đúng là Thạch Thảo không phải là cách dịch cho hợp vần của Bùi Giáng đâu ( nếu đúng thế thì chắc phải bỏ tù các bác làm từ điển nhà ta , đầu độc dân trí , truyền đạt kiến thức sai , mà khổ cái là bác nào cũng dịch giống nhau mới sợ chứ , sai từ gốc đến ngọn )

Vậy mà mèo cứ tuởng là Thạch là miếng gì trong trong cắt nhỏ ra như cái đũa, cho nước đuờng có mùi hoa bưởi vào thành một cốc Thạch Chè chứ !!!
Sau hoa Forget-Me -Not có hoa Touch-Me-Not không biết bên Việt Nam mình gọi là gì nhỉ

Vậy mà mèo cứ tuởng là Thạch là miếng gì trong trong cắt nhỏ ra như cái đũa, cho nước đuờng có mùi hoa bưởi vào thành một cốc Thạch Chè chứ !!!
Sau hoa Forget-Me -Not có hoa Touch-Me-Not không biết bên Việt Nam mình gọi là gì nhỉ

Tôi nhớ có lần đọc được ở đâu đó một bài thơ về hoa Forget-me-not, nhưng cố mãi mà chỉ nhớ được có một khổ:
Chàng trai kia vì bông hoa tím,
Lặn đáy hồ hái tặng người yêu.
Giây phút cuối dặn dò âu yếm,
Đừng quên anh nhé em!
Bác nào biết xin post lên giùm nhé, đa tạ.

Tôi nhớ có lần đọc được ở đâu đó một bài thơ về hoa Forget-me-not, nhưng cố mãi mà chỉ nhớ được có một khổ:
Chàng trai kia vì bông hoa tím,
Lặn đáy hồ hái tặng người yêu.
Giây phút cuối dặn dò âu yếm,
Đừng quên anh nhé em!
Bác nào biết xin post lên giùm nhé, đa tạ.

Bạn thân mến, trang 13 của topic này có nói về câu chuyện trong bài thơ trên, bạn xem nhé!
Forget-me-not - Tình Yêu chân thành: http://www.ttvnol.com/f_202/88319/trang-13.ttvn
Vịt con ơi, có phải Thạch Thảo vì hoa mọc trong những đám cỏ bên bờ đá núi? Ah, còn bông hoa mà Mèo nói nhìn lạ nhỉ, tên cũng lạ, nhưng như Mèo miêu tả bên kia thì giống loài hoa cỏ dại gì mà khi quả chín, đụng vào là nó tách nẻ, bung ra làm đôi.

​

Hôm nay chúng ta cùng về miền hoa cỏ thôn quê, lắng nghe hương đồng gió nội bạn nhé!
Hồn anh như hoa cỏ may
Một chiều gió cả bám đầy áo em?

Nguyễn Bính

Hoa cỏ may
Cát vắng, sông đầy cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa
Tên mình ai gọi sau vòm lá
Lối cũ em về nay đã thu
Mây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa
Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm dày
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói
Ai biết lòng anh có đổi thay?
Xuân Quỳnh

​

Hoa cỏ​

Về thành phố, trong tất cả cái ồn ào và sang trọng, mỗi chúng ta ai không có một lần nhớ về làng quê yêu dấu đã từng sinh ra ta. Bao mùa hè đã qua rồi, tuổi thơ của tôi lặng lẽ nằm lại bên thềm gió ven đê. Giờ giữa đô thành một mình tôi cồn cào khát cháy nhớ về những miền hoa cỏ ngày xưa.
Ngày xưa tôi thường lang thang trên đê thoai thoải ken ken cỏ may, hoa cỏ may nghiêng ngả, tim tím ngút mắt. Mỗi lần đi học về qua bãi lên đê tôi lại phải bực mình ngồi nhặt cỏ may bám đầy ống quần gỡ mãi không hết! ở giữa đồng bãi quê tôi còn có một ngôi miếu nhỏ nhưng thiêng lắm. Bà tôi bảo thế, tôi thường chỉ dám rủ mấy đứa bạn mon men đến gần, hoang vắng là vậy, mà lần nào tôi nhìn vào trong miếu vẫn thấy có khói hương và một bó hoa dại nở trắng còn tươi. Bà tôi bảo hoa cỏ đó là của một bà cụ có chồng bị chết trong một trận càn của giặc Pháp. ông ấy định chạy vào đó ẩn nhưng không kịp, bị đạn bắn vào ngực gục ngay xuống trước cửa miếu. Bà cụ làm gì có hoa ở vườn, nên cứ ra bờ sông ngắt những bông hoa tập tàng tim tím để thắp hương cho cụ ông. Nghe bà kể, tôi cứ tưởng hoa cỏ dại chỉ đáng sinh ra và lụi tàn không người nhòm ngó, thương tiếc, nào ngờ có lúc lại trở nên lắng đọng của tâm linh thuần khiết đến tôn thờ.
Nghĩ về hoa cỏ, lòng tôi lại nghĩ thương cho những bông hoa cây xấu hổ, buổi chiều về khi đã tắt nắng, không khí dịu đi tại sao hoa lại rũ héo? Chả thế người ta đặt cho mi cái tên "xấu hổ". Dọc đường trở về làng hai hàng cúc tần hoang cao lút đầu người chằng chịt dây tơ hồng.
Một đêm trZng sáng tôi cùng đứa em tỉ mẩn gài từng nhành tơ hồng lên từng cây râm bụt, hồi hộp chờ chúng ngoi lên cho một màu vàng tươi như dải lụa phủ kín hai bên đường, hàng ngày dây tơ hồng xen lẫn màu đỏ hoa râm bụt đón chào tôi đi về. Giậu cúc tần của tôi, dòng sông của tôi, một bờ đê ngút mắt hoa cỏ may đáng ghét, một cây cầu bắc qua sông phía hạ lưu mờ mờ ảo ảo như luôn bắc qua nỗi nhớ, ngZn cách tuổi thơ hoang dại với cuộc đời tôi hôm nay. Tuổi thơ ơi ngủ ngoan nhé!
Tôi đã sang bên kia cầu rồi, để mãi mãi không ngày trở lại. Nhớ lắm tuổi thơ bên hoa cỏ. Nhớ lắm, nhớ khôn nguôi và nuối tiếc những gì đã bao lần làm cho tôi vui buồn. Buổi chiều hoàng hôn, hay trong buổi sáng mùa đông còn se lạnh, hay giữa một chiều thu trời cao xanh trong, bầu trời cao vời vợi, nắng nhạt màu hay mùa xuân rộn rạo tâm hồn bởi những hạt mưa lay bay buông xuống bên ô cửa sổ? tất cả chìm trong sự tĩnh lặng đến nao lòng. Những lúc như thế, trong tôi lại hiện lên những bông hoa cỏ trên triền đê bên sông chốn quê, để lại nỗi niềm khó tả.
Tôi nhớ có một hôm sau khi đi học về, thấy quần của mình đặc hoa cỏ may bám vào, người mệt không muốn gỡ nhưng nếu không gỡ thì mai sáng lấy quần đâu đi học? Thấy tôi phàn nàn, một anh chàng người hàng xóm tủm tỉm cười "phổ biến" cho tôi sáng kiến "lấy mắm tôm bôi vào đó rồi vứt vào trong gầm giường cho tối đến cóc nó sẽ tìm ra Zn và nhặt hết cỏ may". Tưởng thật tôi làm theo anh, không ngờ "sáng kiến" của anh đã làm hại tôi, tối ấy mẹ tôi phát hiện có mùi mắm tôm dưới gầm giường, mẹ liền soi đèn và tìm ra cái quần của tôi, mới đầu mẹ rất bực, nhưng khi thấy tôi nói thật mẹ thương tôi lắm và mắng: "Con gái bằng ấy tuổi đầu mà dễ tin vậy, sau này lớn lên liệu có bị con trai nó xỏ mũi không?".
Ngoài ghét cỏ may ra còn các cỏ khác tôi thấy đều đáng yêu lắm, dọc triền đê và các bờ ruộng có biết bao loại hoa cỏ, hoa lông chông lù xù như những quả bông, những khóm hoa mua mưa tháng 3 hoa nở nhiều tím cả một triền đồi chạy thoai thoải theo đê. Ngày trước nghe chúng nó nói chơi hoa lông chông bị điếc tai, nên mỗi lần đi qua tôi lại tránh loài hoa ấy, song tôi không hề ghét nó vì hoa cứ mọc cô đơn, chiều hè những cánh hoa trắng mềm bứt ra khỏi bông phiêu bạt theo chiều gió đến tận đâu?
Buổi trưa hoa tanh tách tím ngút ngàn bờ sông. Dòng sông quê tôi bốn mùa nước xanh trong, cứ mải miết trôi, thi thoảng lặng lẽ những con thuyền ngược xuôi đi qua để lại phía sau một dải nước xao động, cuốn theo một vài bông hoa bèo Nhật Bản tim tím nhìn đến nao lòng. Một vài bụi tập tàng đội những bông hoa như những chiếc mũ nồi trắng, chở che cho chúng tôi tập trận giả. Buổi trưa ở đây yên tĩnh lắm, tôi nằm thả mình dưới gốc cây đa nghe rất rõ vài tiếng chim sáo hót trên cây gạo còn cố nở mấy bông hoa lần cuối của tháng ba bên bến sông. Thuyền ai cắm sào đứng đợi khách, mạn thuyền gỗ mốc xỉn, nhịp sóng vỗ vào ì oạp. Một chòi canh cũ kỹ dựng bằng bốn cây tre có bậc lên xuống chắc chắn. Có lần tôi trèo lên chòi, nhìn ra sông và bắt gặp như trong mơ một cánh buồm xanh đang lướt sóng. Ngước mặt lên cao thấy trời xanh đến mênh mông.
Tôi chợt nghĩ: mỗi con người đều có một khoảng trời riêng để mà mơ ước và khao khát. Bầu trời kỳ diệu và huyền bí ai hiểu hết? Cũng như lòng người rộng như trời, sâu như bể biết đâu mà lần. Bao lần tôi thầm ước được là mây để bay về vùng quê yêu dấu che cho mẹ một vài ánh nắng gắt gao, để mẹ đỡ nhọc nhằn, cho những bông hoa cỏ vẫn tươi nguyên sắc màu hoang dã?
Theo Tạp chí Quê hương

​

Cỏ may quê nhà
Nghiêng vai đổ xuống đôi bờ
tóc hoa phấn động, hương bồ kết bay
chiều pha mấy vạt nắng say
vàng bâu áo lụa cỏ may quê nhà.
Gót chân lấm tấm bèo hoa
bước đi trên đá sỏi già tương tư
giậu buồn cơn gió hoài thu
để bông tím rụng hai bờ vai ngoan.
Bên sông chim sáo gọi đàn
hồn xanh lẫn với hoàng oanh tiếng cười
tay ôm một mớ buồn vui
thủy tinh trong khóe mắt ngời pha lê.
Hỏi em tháng tám trăng về
lúa xanh mấy bận, tóc thề còn không?
cánh diều chao giữa hoàng hôn
có bâng khuâng dõi bóng chuồn chuồn bay?
Lưu Trần Nguyễn

​

Được Oshin sửa chữa / chuyển vào 14:28 ngày 24/07/2004

Bạn thân mến, trang 13 của topic này có nói về câu chuyện trong bài thơ trên, bạn xem nhé!
Forget-me-not - Tình Yêu chân thành: http://www.ttvnol.com/f_202/88319/trang-13.ttvn
Vịt con ơi, có phải Thạch Thảo vì hoa mọc trong những đám cỏ bên bờ đá núi? Ah, còn bông hoa mà Mèo nói nhìn lạ nhỉ, tên cũng lạ, nhưng như Mèo miêu tả bên kia thì giống loài hoa cỏ dại gì mà khi quả chín, đụng vào là nó tách nẻ, bung ra làm đôi.

​

Hôm nay chúng ta cùng về miền hoa cỏ thôn quê, lắng nghe hương đồng gió nội bạn nhé!
Hồn anh như hoa cỏ may
Một chiều gió cả bám đầy áo em?

Nguyễn Bính

Hoa cỏ may
Cát vắng, sông đầy cây ngẩn ngơ
Không gian xao xuyến chuyển sang mùa
Tên mình ai gọi sau vòm lá
Lối cũ em về nay đã thu
Mây trắng bay đi cùng với gió
Lòng như trời biếc lúc nguyên sơ
Đắng cay gửi lại bao mùa cũ
Thơ viết đôi dòng theo gió xa
Khắp nẻo dâng đầy hoa cỏ may
Áo em sơ ý cỏ găm dày
Lời yêu mỏng mảnh như màu khói
Ai biết lòng anh có đổi thay?
Xuân Quỳnh

​

Hoa cỏ​

Về thành phố, trong tất cả cái ồn ào và sang trọng, mỗi chúng ta ai không có một lần nhớ về làng quê yêu dấu đã từng sinh ra ta. Bao mùa hè đã qua rồi, tuổi thơ của tôi lặng lẽ nằm lại bên thềm gió ven đê. Giờ giữa đô thành một mình tôi cồn cào khát cháy nhớ về những miền hoa cỏ ngày xưa.
Ngày xưa tôi thường lang thang trên đê thoai thoải ken ken cỏ may, hoa cỏ may nghiêng ngả, tim tím ngút mắt. Mỗi lần đi học về qua bãi lên đê tôi lại phải bực mình ngồi nhặt cỏ may bám đầy ống quần gỡ mãi không hết! ở giữa đồng bãi quê tôi còn có một ngôi miếu nhỏ nhưng thiêng lắm. Bà tôi bảo thế, tôi thường chỉ dám rủ mấy đứa bạn mon men đến gần, hoang vắng là vậy, mà lần nào tôi nhìn vào trong miếu vẫn thấy có khói hương và một bó hoa dại nở trắng còn tươi. Bà tôi bảo hoa cỏ đó là của một bà cụ có chồng bị chết trong một trận càn của giặc Pháp. ông ấy định chạy vào đó ẩn nhưng không kịp, bị đạn bắn vào ngực gục ngay xuống trước cửa miếu. Bà cụ làm gì có hoa ở vườn, nên cứ ra bờ sông ngắt những bông hoa tập tàng tim tím để thắp hương cho cụ ông. Nghe bà kể, tôi cứ tưởng hoa cỏ dại chỉ đáng sinh ra và lụi tàn không người nhòm ngó, thương tiếc, nào ngờ có lúc lại trở nên lắng đọng của tâm linh thuần khiết đến tôn thờ.
Nghĩ về hoa cỏ, lòng tôi lại nghĩ thương cho những bông hoa cây xấu hổ, buổi chiều về khi đã tắt nắng, không khí dịu đi tại sao hoa lại rũ héo? Chả thế người ta đặt cho mi cái tên "xấu hổ". Dọc đường trở về làng hai hàng cúc tần hoang cao lút đầu người chằng chịt dây tơ hồng.
Một đêm trZng sáng tôi cùng đứa em tỉ mẩn gài từng nhành tơ hồng lên từng cây râm bụt, hồi hộp chờ chúng ngoi lên cho một màu vàng tươi như dải lụa phủ kín hai bên đường, hàng ngày dây tơ hồng xen lẫn màu đỏ hoa râm bụt đón chào tôi đi về. Giậu cúc tần của tôi, dòng sông của tôi, một bờ đê ngút mắt hoa cỏ may đáng ghét, một cây cầu bắc qua sông phía hạ lưu mờ mờ ảo ảo như luôn bắc qua nỗi nhớ, ngZn cách tuổi thơ hoang dại với cuộc đời tôi hôm nay. Tuổi thơ ơi ngủ ngoan nhé!
Tôi đã sang bên kia cầu rồi, để mãi mãi không ngày trở lại. Nhớ lắm tuổi thơ bên hoa cỏ. Nhớ lắm, nhớ khôn nguôi và nuối tiếc những gì đã bao lần làm cho tôi vui buồn. Buổi chiều hoàng hôn, hay trong buổi sáng mùa đông còn se lạnh, hay giữa một chiều thu trời cao xanh trong, bầu trời cao vời vợi, nắng nhạt màu hay mùa xuân rộn rạo tâm hồn bởi những hạt mưa lay bay buông xuống bên ô cửa sổ? tất cả chìm trong sự tĩnh lặng đến nao lòng. Những lúc như thế, trong tôi lại hiện lên những bông hoa cỏ trên triền đê bên sông chốn quê, để lại nỗi niềm khó tả.
Tôi nhớ có một hôm sau khi đi học về, thấy quần của mình đặc hoa cỏ may bám vào, người mệt không muốn gỡ nhưng nếu không gỡ thì mai sáng lấy quần đâu đi học? Thấy tôi phàn nàn, một anh chàng người hàng xóm tủm tỉm cười "phổ biến" cho tôi sáng kiến "lấy mắm tôm bôi vào đó rồi vứt vào trong gầm giường cho tối đến cóc nó sẽ tìm ra Zn và nhặt hết cỏ may". Tưởng thật tôi làm theo anh, không ngờ "sáng kiến" của anh đã làm hại tôi, tối ấy mẹ tôi phát hiện có mùi mắm tôm dưới gầm giường, mẹ liền soi đèn và tìm ra cái quần của tôi, mới đầu mẹ rất bực, nhưng khi thấy tôi nói thật mẹ thương tôi lắm và mắng: "Con gái bằng ấy tuổi đầu mà dễ tin vậy, sau này lớn lên liệu có bị con trai nó xỏ mũi không?".
Ngoài ghét cỏ may ra còn các cỏ khác tôi thấy đều đáng yêu lắm, dọc triền đê và các bờ ruộng có biết bao loại hoa cỏ, hoa lông chông lù xù như những quả bông, những khóm hoa mua mưa tháng 3 hoa nở nhiều tím cả một triền đồi chạy thoai thoải theo đê. Ngày trước nghe chúng nó nói chơi hoa lông chông bị điếc tai, nên mỗi lần đi qua tôi lại tránh loài hoa ấy, song tôi không hề ghét nó vì hoa cứ mọc cô đơn, chiều hè những cánh hoa trắng mềm bứt ra khỏi bông phiêu bạt theo chiều gió đến tận đâu?
Buổi trưa hoa tanh tách tím ngút ngàn bờ sông. Dòng sông quê tôi bốn mùa nước xanh trong, cứ mải miết trôi, thi thoảng lặng lẽ những con thuyền ngược xuôi đi qua để lại phía sau một dải nước xao động, cuốn theo một vài bông hoa bèo Nhật Bản tim tím nhìn đến nao lòng. Một vài bụi tập tàng đội những bông hoa như những chiếc mũ nồi trắng, chở che cho chúng tôi tập trận giả. Buổi trưa ở đây yên tĩnh lắm, tôi nằm thả mình dưới gốc cây đa nghe rất rõ vài tiếng chim sáo hót trên cây gạo còn cố nở mấy bông hoa lần cuối của tháng ba bên bến sông. Thuyền ai cắm sào đứng đợi khách, mạn thuyền gỗ mốc xỉn, nhịp sóng vỗ vào ì oạp. Một chòi canh cũ kỹ dựng bằng bốn cây tre có bậc lên xuống chắc chắn. Có lần tôi trèo lên chòi, nhìn ra sông và bắt gặp như trong mơ một cánh buồm xanh đang lướt sóng. Ngước mặt lên cao thấy trời xanh đến mênh mông.
Tôi chợt nghĩ: mỗi con người đều có một khoảng trời riêng để mà mơ ước và khao khát. Bầu trời kỳ diệu và huyền bí ai hiểu hết? Cũng như lòng người rộng như trời, sâu như bể biết đâu mà lần. Bao lần tôi thầm ước được là mây để bay về vùng quê yêu dấu che cho mẹ một vài ánh nắng gắt gao, để mẹ đỡ nhọc nhằn, cho những bông hoa cỏ vẫn tươi nguyên sắc màu hoang dã?
Theo Tạp chí Quê hương

​

Cỏ may quê nhà
Nghiêng vai đổ xuống đôi bờ
tóc hoa phấn động, hương bồ kết bay
chiều pha mấy vạt nắng say
vàng bâu áo lụa cỏ may quê nhà.
Gót chân lấm tấm bèo hoa
bước đi trên đá sỏi già tương tư
giậu buồn cơn gió hoài thu
để bông tím rụng hai bờ vai ngoan.
Bên sông chim sáo gọi đàn
hồn xanh lẫn với hoàng oanh tiếng cười
tay ôm một mớ buồn vui
thủy tinh trong khóe mắt ngời pha lê.
Hỏi em tháng tám trăng về
lúa xanh mấy bận, tóc thề còn không?
cánh diều chao giữa hoàng hôn
có bâng khuâng dõi bóng chuồn chuồn bay?
Lưu Trần Nguyễn

​

Được Oshin sửa chữa / chuyển vào 14:28 ngày 24/07/2004