Chuyện kể về các loài hoa - Mục lục trang 1

Cô bé và ông táo (Hay là sự tích hoa Mai Vàng)
Ngày xưa... có một cô bé rất giàu lòng yêu thương. Cô yêu bố mẹ mình, chị mình đã đành, cô còn yêu cả bà con quanh xóm, yêu cả ba ông Táo bằng đá núi đêm ngày chịu khói lửa để nấu cơm, hầm ngô, nướng thịt cho mọi người ăn. Một lần, thương ba ông Táo, trời đã nóng lại chịu lửa suốt ngày đêm, cô bé mới lên năm ấy đã lấy một gáo nước to dội luôn lên đầu ba ông. Tro khói bốc lên mù mịt. ông Táo già nhất vụt hiện ra nói:
-Cháu thương ta nhưng chưa hiểu ta. Lửa càng nóng, ta càng vui. Cháu mà dội nước thì có ngày ta bị cảm mất. Từ đấy, cô bé không dội nước lên đầu ba ông Táo nữa. Nhưng ông Táo già thì thỉnh thoảng lại hiện lên trò chuyện với hai chị em cô bé trong chốc lát. Một hôm thương ông, cô em hỏi:
-ông thích lửa thôi à? ông còn thích gì nữa không?
-Có chứ! Năm sắp hết. ông phải về trời! Cháu bắt cho ông con cá chép ông cưỡi về Trời thì ông thích nhất. Cô bé liền rủ chị đi bắt cho bằng được một con cá chép về. Cô bỏ ngay vào bếp lửa rồi nói:
-ông Táo ơi! Chúng cháu biếu ông con chép này đây! Con cá chép vụt biến mất. Tối hăm ba Tết, quả nhiên hai chị em thấy ông hiện ra, sau đó cưỡi con cá chép như cưỡi ngựa, bay ra khỏi nhà và bay cao mãi lên trời... Bố cô bé là một người đi săn thú rất tài giỏi. ông thường chỉ thích đi săn thú dữ. ông bảo: "Còn thú ác thì tôi còn đi săn cho kỳ hết!". ông không muốn truyền nghề cho con mình, vì cả hai đều là gái. Nhưng cô em lại rất thích nghề của cha. Lên năm cô đã xin cha dạy cho mình đủ cả côn, quyền và đao kiếm. Cô tuy bé người nhưng nhanh nhẹn vô cùng, và về sức mạnh của đôi tay cô, người cha cũng phải kinh ngạc. Lên chín, cô đã hăm hở xin theo cha đi săn thú. Người mẹ và người chị lo lắng, nhưng cô bé đã thưa ngay: "Con không giết được con mồi bằng một nhát như cha thì con đâm ba nhát, năm nhát, mẹ và chị cứ yên tâm". Nói sao làm vậy, cô bé lần đầu theo cha đi săn đã giết ngay được một con lợn lòi rất hung dữ... Trong vùng bỗng xuất hiện một con quái đầu người mình báo. Bà con ai cũng lo lắng, khiếp sợ. Vì con quái vật chỉ thích ăn thịt người, nhất là thịt trẻ con. Người cha liền dẫn cô gái nhỏ đi tìm quái vật để giết. Người mẹ và chị can ngăn nhưng không được. Người cha bảo: "Tôi chỉ cho nó đi theo để xem, còn diệt quái ác là việc của tôi, hai mẹ con đừng lo". Hai cha con đi được mấy ngày thì có tin con quái đã bị người cha giết chết thật. Bữa hai cha con trở về, bà con trong vùng mang rượu, gà vịt đến làm cỗ ăn mừng. Cô gái nhỏ không quên đặt vào bếp lửa một con cá chép và khấn với ông Táo già:
-Chúng cháu xin gửi biếu ông con chép để thỉnh thoảng ông cưỡi đi chơi. ông Táo già lại hiện lên cám ơn cô bé và hỏi:
-Cháu thấy con quái có sợ không?
-Cháu chỉ thích được cha cháu cho cháu được cùng đánh với nó, nhưng cha cháu không chịu. Người cha sau đó bỗng bị ốm nặng. Người mẹ và hai cô gái hết lòng chăm sóc. Bệnh người cha có đỡ, nhưng sức khỏe thì không còn được như trước nữa. Vài năm sau, ở vùng trong xa, bỗng xuất hiện một con quái cũng đầu người nhưng mình trăn. Con quái này có sức khỏe ghê gớm. Nó có thể quấn chết một con bò mộng chỉ trong chớp mắt. Nó lại cũng thích ăn thịt trẻ con và có thể ăn một lúc đến mấy đứa. Bà con vùng đó liền cử người ra mời cha con người đã giết con quái đầu người mình báo vào diệt quái giúp bà con. Người cha nhìn cô gái nhỏ của mình hỏi:
-Liệu con có nhận lời đi giúp bà con không? Cô gái nhỏ liền đáp:
-Con xin cha mẹ và chị để cho con đi! Người cha nói:
-Cha sẽ cùng đi với con, nhưng cha chỉ giúp con thôi. Lần này chính con phải lo diệt quái đấy. Người mẹ và chị càng lo lắng gấp bội.
-ông ơi! Đường từ đây vào đó xa xôi cách trở. Quái thì dữ ác mà con bé thì mới mười bốn tuổi, tôi sợ lắm.
-Cha ơi! Cha và em nhận lời, rủi có chuyện gì thì mẹ và con làm sao sống nổi. Cô gái nhỏ liền thưa:
-Mẹ và chị ơi, con tuy còn nhỏ nhưng con có đủ sức để diệt quái. Bà con đã ra nhờ lẽ nào mình lại từ chối. Mẹ và chị cứ yên lòng. Cha và con diệt xong quái sẽ trở về ngay. Thấy không can ngăn được, người mẹ và chị đành lo chuẩn bị mọi thứ cho hai cha con lên đường. Trước đó người mẹ đã may áo mới cho hai con ăn tết, bây giờ bà liền hỏi cô gái nhỏ:
-Con muốn mẹ nhuộm áo cho con màu gì? Cô bé nhìn ra ngoài đồi núi, rồi đáp:
-Con rất thích màu vàng mẹ ạ! Người mẹ liền giã nghệ nhuộm cho con một màu vàng thật tươi. Ngày lên đường, cô bé mặc chiếc áo vàng, nhìn càng khỏe, càng đẹp. Cô nói với mẹ và chị:
-Diệt xong con quái lúc về con sẽ mặc áo này cho mẹ và chị nhận ra được con ngay từ xa... Trước khi đi cô gái cũng không quên khấn chào ông Táo đá núi và hứa:
-Cháu sẽ trở về kể chuyện diệt quái cho ông nghe. ông Táo liền hiện ra nói:
-Chúc hai cha con mau trừ được quái. ông sẽ chờ ngày trở về... Hai cha con đi ròng rã hơn một tháng trời mới vào đến nơi có con quái đầu người mình rắn. Nghỉ ngơi được dăm ba ngày, hai người liền đi tìm quái để diệt. Hai cha con đánh nhau với nó hai ngày liền mà không diệt nổi. Sức của người cha thì cứ yếu dần. Cô bé liền thưa với cha:
-Cha ơi! Ngày mai cha cứ để cho con bám sát nó. Con sẽ đâm một con dao găm chặt đuôi nó vào thân cây này, đâm một con dao cắm chặt mình nó vào thân cây khác. Nó không quăng mình đi được thì ta sẽ lựa thế mà chặt đầu nó đi. Người cha biết cách đánh đó hay nhưng rất nguy hiểm. Tin vào tài nghệ của con, ông gật đầu:
-Được! Nhưng con phải đề phòng cẩn thận nếu nó dứt được đuôi ra.
-Cha cứ yên tâm. Ngày hôm sau theo cách đánh ấy, hai cha con quả đã diệt được quái. Nhưng trước khi chết nó đã quẫy mạnh một cái, dứt được cái đuôi ra khỏi mũi dao. Sau đó nó liền cuốn ngay lấy người cô bé. Cô bé vừa chặt được cái đầu con quái thì cũng bị con quái quấn gẫy cả xương mềm nhũn cả người. Thấy con gái yêu của mình chết, người cha buông rơi cả thanh kiếm, chạy đến đỡ lấy xác con. Bà con trong vùng cũng vừa chạy đến. Họ đem xác cô gái về chôn cất rồi lập đền thờ. Nhưng cô gái đâu chịu chết như vậy. Vì cô biết rằng cha mẹ chị mình cùng bà con vùng trong, vùng ngoài đều yêu quý mình, mà cô cũng yêu quý và muốn sống với họ. Cô xin thần Đất giúp cô biến thành một con chim lông vàng rực rỡ, một con chim chưa ai thấy bao giờ rồi bay về quê nhà xin gặp ông Táo đá núi:
-ông ơi! Cháu bị con quái quấn chết. Nhưng cháu mà chết thì mẹ cháu, chị cháu làm sao sống nổi. Vậy đêm nay hăm ba Tết, ông có về trời ông hãy tâu với trời cho cháu sống lại... ông Táo đá núi liền hứa:
-Được, ông sẽ tâu giúp cho cháu... Con chim lông vàng rực rỡ liền bay xuống chỗ mẹ và chị đang ngồi, kêu lên mấy tiếng rồi bay đi. Cũng vừa lúc đó người mẹ và chị biết tin là cô gái nhỏ đã không còn nữa. Bà mẹ ngã ra chết giấc bên bếp lửa. ông Táo đá núi liền đưa hai bàn tay ấm nóng áp vào trán cho bà tỉnh lại và nói ngay:
-Bà cứ yên tâm. Đêm nay về trời, tôi sẽ xin trời cho cháu sống lại. Hai mẹ con nghe nói mừng quá liền sụp xuống lạy tạ ơn. ông. Ông Táo đi tối hăm ba thì tối hăm tám ông trở về hạ giới. ông nói với hai mẹ con:
-Trời rất thương cô bé nhưng cháu chết đã quá ngày, xin sống lại quá chậm. Vì vậy trời chỉ có thể cứu cho cháu mỗi năm sống lại được chín ngày. Hai mẹ con nghe nói vừa buồn nhưng cũng vừa mừng. Thôi cứ được trông thấy con, thấy em trong giây lát cũng đã đỡ khổ rồi. Huống gì lại được thấy đến chín ngày. Bà mẹ liền hỏi:
-ông ơi! Bao giờ thì cháu sống lại được?
-Tùy hai mẹ con cứ cầu trời sống từ ngày nào, trời sẽ cho ngày ấy.
-Vậy nhờ ông xin cho cháu sống lại ngay đêm nay!
-Đêm nay thì chưa được, sớm nhất là phải từ đêm mai!
-Vâng, ông xin cho cháu sống lại từ đêm mai vậy! Hai mẹ con suốt đêm hôm ấy cứ thức mãi. Cả ngày hôm sau, hai mẹ con đều chẳng muốn làm gì. Chỉ mong cho trời chóng tối. Chờ mãi rồi trời cũng tối thật. Hai mẹ con hồi hộp đợi, không biết con mình, em mình sẽ sống lại trở về như thế nào. Định khấn gọi ông Táo thì bỗng nghe ngoài cổng có tiếng gọi:
-Mẹ ơi! Chị ơi! Hai mẹ con vụt chạy ra và thấy đúng là cô gái nhỏ đã trở về. Trong chiếc áo vàng vẫn sáng lên nhìn rất rõ. Ba mẹ con ôm nhau khóc như mưa. Ngày hôm sau người cha cũng từ vùng trong trở về. Dọc đường thương con, thương vợ ông chưa biết sẽ nói gì cho vợ và con ở nhà đỡ khổ. Không ngờ khi về đến nhà đã thấy cô gái nhỏ đang nằm ngủ bên cạnh mẹ và chị. ông dụi mắt tưởng là con bé nhà ai đến chơi. Khi biết cô gái nhỏ đã được sống lại, trở về ông liền ôm chầm lấy con và cứ để cho nước mắt chảy dài trên má.
Cô gái nhỏ ăn Tết với cha mẹ và chị đúng chín ngày. Trong chín ngày đó, cô gái nhỏ dành làm hết mọi công việc để giúp cha mẹ, giúp chị. Nhưng cả nhà lại không muốn cô gái làm việc gì. Trong chín ngày, họ sống bù cho cả một năm sắp phải xa nhau. Đến đêm thứ chín trời vừa tối, cô bé vừa kịp ôm lấy cha, mẹ và chị để chào ra đi thì người cô bỗng cứ mờ dần như sương khói rồi biến mất. Cả nhà buồn rầu, thương nhớ cô gái nhỏ vô cùng. Nhưng nghĩ đến chuyện Tết năm sau, cô sẽ về, mọi người lại an ủi nhau, lại kiên nhẫn chờ đợi... Và năm sau, cũng vào chiều hai chín Tết, cô gái nhỏ áo vàng lại trở về ăn Tết với gia đình rồi đến tối mồng Bảy lại ra đi... Năm nào cũng thế. Nghe chuyện lạ, người vùng trong liền cử người ra mời cả gia đình vào sinh sống trong đó để bà con được trả ơn và gặp lại cô gái nhỏ đã giúp bà con diệt được con quái đầu người mình trăn. Thấy sức người cha đã suy yếu, cả nhà bàn với nhau và nhận lời. Từ đấy hàng năm, cô gái nhỏ áo vàng lại trở về sống chín ngày cuối năm, đầu Xuân với cha mẹ , với bà con vùng trong. Khi cha mẹ và chị đều mất cả, cô gái không về nữa. Cô hóa thành một cây hoa ngay ở ngôi đền bà con đã dựng lên để thờ cô. Cây ấy hầu như cả năm chỉ có lá, nhưng cứ vào khoảng gần Tết, hoa lại nở đầy. Hoa màu vàng tươi như màu áo của cô gái nhỏ ngày trước.
Hoa vui Tết với bà con khoảng chín mười ngày rồi rụng xuống đất, biến mất để năm sau lại trở về. Cây hoa ấy ngày nay ta gọi là cây Mai Vàng. Ngày Tết ở miền Trung và ở Nam Bộ, bà con thường mua một cành mai vàng về cắm trên bàn thờ ông bà. Ai cũng tin rằng, có cành mai vàng vừa đẹp nhà vừa vui Tết lại vừa có thể xua đuổi được hết các loài ma quái trong suốt cả năm.
FR
Được falling-rain sửa chữa / chuyển vào 15:10 ngày 27/10/2002

Những thanh gươm xanh (Hay là sự tích hoa Phượng)
Ngày xưa, xưa lắm, ở một vùng đất đồi kia, có một ông thầy dạy võ nổi tiếng về tài đánh kiếm. Vợ ông chết sớm, ông thương vợ, không lấy ai nữa nên ông không có con. ông đi xin năm người con trai mồ côi ở trong vùng về làm con nuôi. Ngoài những giờ luyện võ, ông lại cho năm người đi học chữ, vì ông muốn năm người cùng giỏi võ, giỏi văn.
Tuổi năm người con xấp xỉ ngang nhau. Năm ấy, họ chỉ mới mười ba, mười bốn... Người nào học cũng khá và tài múa kiếm thì nổi tiếng khắp vùng. Ai cũng dễ nhận được họ vì ông sắm cho năm người năm bộ quần áo màu đỏ, để mặc ra đường. Thương bố nuôi nên năm người con rất biết nhường nhịn nhau và yêu quý mọi người trong làng... Năm ấy trong nước có loạn. Giặc ngoài kéo vào. Nhà cháy, người chết. Tiếng kêu khóc và lòng oán giận cứ lan dần, lớn dần. Đâu cũng đồn tên tướng giặc có sức khỏe kỳ lạ. Chỉ cần đạp nhẹ một cái cũng làm bật gốc được một thân cây to. Hắn lại sử dụng một cây thương dài và nặng, đâm chết từng xâu người một cách dễ dàng. Mọi người còn đồn thêm rằng hắn sở dĩ khỏe như vậy là vì hắn thích ăn thịt sống và đặc biệt hơn nữa là chỉ thích ăn toàn xôi gấc chứ không thích ăn cơm, mỗi lần hắn ăn hàng chục cân thịt cùng với một nong xôi gấc lớn. Người thày dạy võ ở vùng đất đồi nọ định xin vua đi đánh giặc thì ngã ra ốm. Tay chân ông bị co quắp cả lại. Cụ lang giỏi nhất vùng đến xem bệnh và chỉ biết là ông uống phải thuốc độc. Ai cũng nghi tên tướng giặc đã ngầm cho những kẻ chân tay của hắn đi tìm giết trước những người tài giỏi trong nước. Người thày dạy võ vừa uống thuốc, vừa ngày đêm ra sức tập luyện để tay chân mình lại cử động được như xưa. Một buổi sáng, tên tướng giặc bất thình lình phóng ngựa, dẫn quân lính của hắn kéo ập vào làng.
Hắn thấy ông thày dạy võ đang lấy chân đạp vào một gốc cây sung to. Cây sung lúc đầu bị rung khe khẽ, rồi mỗi lúc rung một mạnh hơn. Sau đó, ông nhấc một cái cối đá to đưa lên, đưa xuống, vẻ còn mệt nhọc. Tên tướng giặc cười phá lên rồi xuống ngựa giơ chân đạp nhẹ vào thân cây sung. Thế là cây sung bị gãy ngang và ào ào đổ xuống. Hắn lại nhẹ nhàng đưa một tay tóm lấy cái cối đá ném vứt đi, như ta ném một hòn gạch con và cho rơi ùm xuống cái ao lớn gần đấy. Hắn gọi mấy tên quân đến trói chặt ông thầy dạy võ lại rồi bảo:
-Tao nghe mày muốn đi đánh tao phải không? Bây giờ thì mạng mày nằm trong tay tao rồi! Muốn sống thì hãy giết một con bò tơ, lọc năm mươi cân thịt ngon nhất, nấu một nong xôi gấc rồi mang đến chỗ ta đóng quân ở trên ngọn đồi giữa làng. Phải đội trên đầu mà đi chứ không được gánh. Đi luôn một mạch, không được dừng lại hay đặt xuống nghỉ. Đội thịt đến trước! Đội xôi đến sau!
Nói xong hắn ra lệnh cởi trói cho ông. người thày dạy võ giận tím ruột, tím gan nhưng chẳng nói gì. Lúc ấy năm người con đang đi vắng, họ phải đi học chữ xa làng và lại sắp đến mùa thi. Không ai dám rời cái bút cái nghiên. Nhưng vừa nghe tin giặc kéo đến làng, họ lập tức đeo gươm vào người mà xin thày cho về. Về đến nhà, nghe bố kể chuyện lại, năm người con nổi giận muốn chạy đi tìm tên tướng giặc hung ác để giết ngay. Người bố liền khuyên:
-Không được! Lúc nào quân lính của hắn cũng vây quanh, khó mà đến gần. Ngọn thương của hắn lại có thể đâm chết người từ rất xa. Các con cứ bình tĩnh, ta đã có cách khử nó! Người cha đi vay tiền mua một con bò tơ, mổ thịt rồi lọc lấy năm mươi cân thịt ngon nhất để vào một cái nia to. ông lại đi vay ba gánh nếp trắng, đi xin ba chục quả gấc đỏ, nấu một chục nồi xôi thật dẻo. ông đội nia thịt bò tơ đến trước. Chân ông còn đau, năm mươi cân thịt đội trên đầu không phải là nhẹ. ông đội nia đi, mồ hôi vã ra đầy trán. Tên tướng giặc thấy ông đội thịt đến, mồm cứ nuốt nước bọt ừng ực. Hết nuốt nước bọt ừng ực, hắn lại khoái trá cười to. Còn người đội thịt thì bấm ruột chịu đựng và nghĩ thầm: "Cho mày cứ cười rồi mày sẽ biết..." Tên tướng giặc cười nhận thịt xong quát to lên và giục:
-Còn nong xôi nữa, mày về đội đến đây ngay! Người thày dạy võ lại về đội nong xôi đến. Nong xôi to và nặng hơn nia thịt nhiều. Nhưng xôi nấu ngon và nhìn đẹp quá. ông đội nong xôi đi đến đâu, ở đó cứ thơm lừng. Mới đi được nửa đường, mồ hôi ông đã vã ra đầy mặt, đầy người. Đôi chân ông mỗi lúc một yếu, cứ run lẩy bẩy. Cái cổ cứ như muốn gãy gập lại. ông vẫn bặm môi, cắn răng và bắt đầu leo lên đồi. Tuy mệt lử nhưng đôi mắt ông sáng quắc và lòng ông rất vui. ông tự nhủ: "Gắng lên! Chỉ cần một lúc nữa, một lúc nữa..." Tên tướng giặc ngồi trên cao theo dõi, vừa hả dạ, vừa lo lắng. Hắn nghĩ: "Thằng này không bị thuốc độc của ta thì khó mà trị được nó. Mà ngay bây giờ, hắn vẫn là một tay đáng sợ". Cái nong xôi gấc to lớn, thơm lừng vẫn lù lù tiến lên đồi. Mặt người đội xôi tái hẳn lại. Chỉ có đôi mắt. Đôi mắt vẫn sáng quắc. Nong xôi có lúc lảo đảo, ngả nghiêng, nhưng liền đó lại gượng lại, rồi nhích dần lên. Tên tướng giặc vội giật lấy thanh gươm của tên lính hầu rồi đứng phắt dậy, phóng gươm đi. Đường gươm sáng rực lên như một tia chớp, cắm vào bụng người thày dạy võ làm ông chực gục xuống. Nhưng ông đã gượng đứng thẳng lên và đưa tay rút lưỡi gươm ra, phóng lại vào ngực kẻ thù. Tên giặc tránh được.
Bỗng từ trong nong xôi, năm người con nằm quây tròn được xôi phủ kín, đã vung kiếm nhảy ra và như năm làn chớp đâm phập cả vào ngực tên giặc ác. Tên tướng giặc không chống đỡ kịp, rú lên một tiếng rung cả ngọn đồi rồi ngã vật xuống. Thấy tướng đã chết, bọn lính giặc hoảng quá, kéo nhau chạy bán sống bán chết. Dẹp giặc xong, năm người con trai trở về ôm lấy xác người bố nuôi khóc vật vã mấy ngày liền. Cả làng cùng năm người con lo chuyện chôn cất rất chu đáo. Dân làng mỗi người một nắm đất đắp cho ngôi mộ ông thày cao lên. Thương bố nuôi, năm người con lại trồng quanh khu mộ năm gốc cây con, một giống cây có lá đẹp như thêu và có nhiều bóng mát. Hàng năm, đến ngày giỗ bố, họ lại đem áo đỏ ra mặc. Họ nhớ tiếc người thày dạy võ đã có công giết giặc cứu dân. Đến lúc năm người lần lượt chết đi thì năm cái cây họ trồng quanh khu mộ người bố cũng lần lượt ra hoa màu đỏ thắm, đúng vào ngày giỗ người thày dạy võ. Hoa đỏ như muốn nói với mọi người rằng: tuy chết đi, nhưng năm người con vẫn yêu thương người bố nuôi và hàng năm đến mùa giỗ bố, họ lại mặc áo đỏ để tưởng nhớ người đã khuất... Hoa có năm cánh đỏ rực và nhìn cả cây hoa nở rộ, người ta thấy giống như một mâm xôi gấc. Cái mâm xôi ngày nào người bố đã giấu năm người con trong đó và đội đi giết giặc. Đó là cây hoa Phượng ngày nay. Mỗi năm, khi mùa Hè đến, mùa thi đến, hoa Phượng lại nở đỏ đầy cây, đầy trời. Khi mùa Hè qua, trên khắp các cành cây, người ta lại thấy hiện ra những quả Phượng dài như những thanh gươm của năm người con trai ngày trước...
FR
Được falling-rain sửa chữa / chuyển vào 15:58 ngày 27/10/2002

Những thanh gươm xanh (Hay là sự tích hoa Phượng)
Ngày xưa, xưa lắm, ở một vùng đất đồi kia, có một ông thầy dạy võ nổi tiếng về tài đánh kiếm. Vợ ông chết sớm, ông thương vợ, không lấy ai nữa nên ông không có con. ông đi xin năm người con trai mồ côi ở trong vùng về làm con nuôi. Ngoài những giờ luyện võ, ông lại cho năm người đi học chữ, vì ông muốn năm người cùng giỏi võ, giỏi văn.
Tuổi năm người con xấp xỉ ngang nhau. Năm ấy, họ chỉ mới mười ba, mười bốn... Người nào học cũng khá và tài múa kiếm thì nổi tiếng khắp vùng. Ai cũng dễ nhận được họ vì ông sắm cho năm người năm bộ quần áo màu đỏ, để mặc ra đường. Thương bố nuôi nên năm người con rất biết nhường nhịn nhau và yêu quý mọi người trong làng... Năm ấy trong nước có loạn. Giặc ngoài kéo vào. Nhà cháy, người chết. Tiếng kêu khóc và lòng oán giận cứ lan dần, lớn dần. Đâu cũng đồn tên tướng giặc có sức khỏe kỳ lạ. Chỉ cần đạp nhẹ một cái cũng làm bật gốc được một thân cây to. Hắn lại sử dụng một cây thương dài và nặng, đâm chết từng xâu người một cách dễ dàng. Mọi người còn đồn thêm rằng hắn sở dĩ khỏe như vậy là vì hắn thích ăn thịt sống và đặc biệt hơn nữa là chỉ thích ăn toàn xôi gấc chứ không thích ăn cơm, mỗi lần hắn ăn hàng chục cân thịt cùng với một nong xôi gấc lớn. Người thày dạy võ ở vùng đất đồi nọ định xin vua đi đánh giặc thì ngã ra ốm. Tay chân ông bị co quắp cả lại. Cụ lang giỏi nhất vùng đến xem bệnh và chỉ biết là ông uống phải thuốc độc. Ai cũng nghi tên tướng giặc đã ngầm cho những kẻ chân tay của hắn đi tìm giết trước những người tài giỏi trong nước. Người thày dạy võ vừa uống thuốc, vừa ngày đêm ra sức tập luyện để tay chân mình lại cử động được như xưa. Một buổi sáng, tên tướng giặc bất thình lình phóng ngựa, dẫn quân lính của hắn kéo ập vào làng.
Hắn thấy ông thày dạy võ đang lấy chân đạp vào một gốc cây sung to. Cây sung lúc đầu bị rung khe khẽ, rồi mỗi lúc rung một mạnh hơn. Sau đó, ông nhấc một cái cối đá to đưa lên, đưa xuống, vẻ còn mệt nhọc. Tên tướng giặc cười phá lên rồi xuống ngựa giơ chân đạp nhẹ vào thân cây sung. Thế là cây sung bị gãy ngang và ào ào đổ xuống. Hắn lại nhẹ nhàng đưa một tay tóm lấy cái cối đá ném vứt đi, như ta ném một hòn gạch con và cho rơi ùm xuống cái ao lớn gần đấy. Hắn gọi mấy tên quân đến trói chặt ông thầy dạy võ lại rồi bảo:
-Tao nghe mày muốn đi đánh tao phải không? Bây giờ thì mạng mày nằm trong tay tao rồi! Muốn sống thì hãy giết một con bò tơ, lọc năm mươi cân thịt ngon nhất, nấu một nong xôi gấc rồi mang đến chỗ ta đóng quân ở trên ngọn đồi giữa làng. Phải đội trên đầu mà đi chứ không được gánh. Đi luôn một mạch, không được dừng lại hay đặt xuống nghỉ. Đội thịt đến trước! Đội xôi đến sau!
Nói xong hắn ra lệnh cởi trói cho ông. người thày dạy võ giận tím ruột, tím gan nhưng chẳng nói gì. Lúc ấy năm người con đang đi vắng, họ phải đi học chữ xa làng và lại sắp đến mùa thi. Không ai dám rời cái bút cái nghiên. Nhưng vừa nghe tin giặc kéo đến làng, họ lập tức đeo gươm vào người mà xin thày cho về. Về đến nhà, nghe bố kể chuyện lại, năm người con nổi giận muốn chạy đi tìm tên tướng giặc hung ác để giết ngay. Người bố liền khuyên:
-Không được! Lúc nào quân lính của hắn cũng vây quanh, khó mà đến gần. Ngọn thương của hắn lại có thể đâm chết người từ rất xa. Các con cứ bình tĩnh, ta đã có cách khử nó! Người cha đi vay tiền mua một con bò tơ, mổ thịt rồi lọc lấy năm mươi cân thịt ngon nhất để vào một cái nia to. ông lại đi vay ba gánh nếp trắng, đi xin ba chục quả gấc đỏ, nấu một chục nồi xôi thật dẻo. ông đội nia thịt bò tơ đến trước. Chân ông còn đau, năm mươi cân thịt đội trên đầu không phải là nhẹ. ông đội nia đi, mồ hôi vã ra đầy trán. Tên tướng giặc thấy ông đội thịt đến, mồm cứ nuốt nước bọt ừng ực. Hết nuốt nước bọt ừng ực, hắn lại khoái trá cười to. Còn người đội thịt thì bấm ruột chịu đựng và nghĩ thầm: "Cho mày cứ cười rồi mày sẽ biết..." Tên tướng giặc cười nhận thịt xong quát to lên và giục:
-Còn nong xôi nữa, mày về đội đến đây ngay! Người thày dạy võ lại về đội nong xôi đến. Nong xôi to và nặng hơn nia thịt nhiều. Nhưng xôi nấu ngon và nhìn đẹp quá. ông đội nong xôi đi đến đâu, ở đó cứ thơm lừng. Mới đi được nửa đường, mồ hôi ông đã vã ra đầy mặt, đầy người. Đôi chân ông mỗi lúc một yếu, cứ run lẩy bẩy. Cái cổ cứ như muốn gãy gập lại. ông vẫn bặm môi, cắn răng và bắt đầu leo lên đồi. Tuy mệt lử nhưng đôi mắt ông sáng quắc và lòng ông rất vui. ông tự nhủ: "Gắng lên! Chỉ cần một lúc nữa, một lúc nữa..." Tên tướng giặc ngồi trên cao theo dõi, vừa hả dạ, vừa lo lắng. Hắn nghĩ: "Thằng này không bị thuốc độc của ta thì khó mà trị được nó. Mà ngay bây giờ, hắn vẫn là một tay đáng sợ". Cái nong xôi gấc to lớn, thơm lừng vẫn lù lù tiến lên đồi. Mặt người đội xôi tái hẳn lại. Chỉ có đôi mắt. Đôi mắt vẫn sáng quắc. Nong xôi có lúc lảo đảo, ngả nghiêng, nhưng liền đó lại gượng lại, rồi nhích dần lên. Tên tướng giặc vội giật lấy thanh gươm của tên lính hầu rồi đứng phắt dậy, phóng gươm đi. Đường gươm sáng rực lên như một tia chớp, cắm vào bụng người thày dạy võ làm ông chực gục xuống. Nhưng ông đã gượng đứng thẳng lên và đưa tay rút lưỡi gươm ra, phóng lại vào ngực kẻ thù. Tên giặc tránh được.
Bỗng từ trong nong xôi, năm người con nằm quây tròn được xôi phủ kín, đã vung kiếm nhảy ra và như năm làn chớp đâm phập cả vào ngực tên giặc ác. Tên tướng giặc không chống đỡ kịp, rú lên một tiếng rung cả ngọn đồi rồi ngã vật xuống. Thấy tướng đã chết, bọn lính giặc hoảng quá, kéo nhau chạy bán sống bán chết. Dẹp giặc xong, năm người con trai trở về ôm lấy xác người bố nuôi khóc vật vã mấy ngày liền. Cả làng cùng năm người con lo chuyện chôn cất rất chu đáo. Dân làng mỗi người một nắm đất đắp cho ngôi mộ ông thày cao lên. Thương bố nuôi, năm người con lại trồng quanh khu mộ năm gốc cây con, một giống cây có lá đẹp như thêu và có nhiều bóng mát. Hàng năm, đến ngày giỗ bố, họ lại đem áo đỏ ra mặc. Họ nhớ tiếc người thày dạy võ đã có công giết giặc cứu dân. Đến lúc năm người lần lượt chết đi thì năm cái cây họ trồng quanh khu mộ người bố cũng lần lượt ra hoa màu đỏ thắm, đúng vào ngày giỗ người thày dạy võ. Hoa đỏ như muốn nói với mọi người rằng: tuy chết đi, nhưng năm người con vẫn yêu thương người bố nuôi và hàng năm đến mùa giỗ bố, họ lại mặc áo đỏ để tưởng nhớ người đã khuất... Hoa có năm cánh đỏ rực và nhìn cả cây hoa nở rộ, người ta thấy giống như một mâm xôi gấc. Cái mâm xôi ngày nào người bố đã giấu năm người con trong đó và đội đi giết giặc. Đó là cây hoa Phượng ngày nay. Mỗi năm, khi mùa Hè đến, mùa thi đến, hoa Phượng lại nở đỏ đầy cây, đầy trời. Khi mùa Hè qua, trên khắp các cành cây, người ta lại thấy hiện ra những quả Phượng dài như những thanh gươm của năm người con trai ngày trước...
FR
Được falling-rain sửa chữa / chuyển vào 15:58 ngày 27/10/2002

Em RÊN giỏi quá,bây giờ anh mới thấy phục em,em tìm ở đâu ra mà nhiều thế,anh cũng biết sự tích ,truyền thuyết vài loài hoa,nhưng anh vào TTVn này trót mang cái giọng nhạy cảm rồi,bây giờ muốn lãng mạn mà không viết nổi ,thôi anh đọc và bình chọn cho em vậy,dạo này bên VNE thế nào,lâu anh cũng không vào đó

Em RÊN giỏi quá,bây giờ anh mới thấy phục em,em tìm ở đâu ra mà nhiều thế,anh cũng biết sự tích ,truyền thuyết vài loài hoa,nhưng anh vào TTVn này trót mang cái giọng nhạy cảm rồi,bây giờ muốn lãng mạn mà không viết nổi ,thôi anh đọc và bình chọn cho em vậy,dạo này bên VNE thế nào,lâu anh cũng không vào đó

Tớ thấy bài này của em Lady-in-red 82 hay hay (bên box Văn Học) :
Hoàng lan thức trong đêm...
"Em ơi, Hà Nội phố ! Ta còn em mùi hoàng lan, ta còn em mùi hoa sữa.Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ, ai đó chờ ai, tóc xoã vai mềm..."
...Tôi nhớ mãi cảm giác một chiều giáp Tết. Hanh khô và lạnh. Gió thao thác luồn qua những tàng cây trơ trọi, lạo xạo đám xác lá nâu khô suốt mặt đường vắng. Ngồi bên cửa sổ tầng hai nhìn ra nền trời âm u xam xám, thấy mùa đông này dằng dặc tựa như không thể kết thúc. Chợt từ một nơi cao và xa đâu đó, chắc một chiếc loa phát thanh già nua nào, vọng về tiếng hát Hồng Nhung, lúc đậm lúc nhoà trong gió. Nghe, mà cảm nhận rõ sự trôi chảy dửng dưng của thời gian. Nghe, mà cảm nhận rõ sự rơi rụng tàn phai của kỉ niệm. Bởi đang đông, còn đâu hoàng lan và hoa sữa, còn đâu cơn mưa nhỏ, cảm giác đợi chờ tóc xoã bờ vai...Những cơn gió đông lạnh thốc đã cuốn chúng tan tác về phía cuối đường! Bất chợt, hai bàn tay lẻ cảm thấy cóng hơn, thọc sâu thêm vào chiếc áo khoác to sù, tìm hơi ấm...
Tôi đã xa HN vào mùa thu, để rồi trên những con đường vắng nồng hoa sữa của thị xã TB, nhận ra hồn vía HN trong tôi chính là hương hoàng lan. Không hiểu sao hương hoàng lan luôn gợi cho tôi về những kỉ niệm xưa cũ.Có thể tại mùi hương xôn xao quá và cũng bình yên quá.Cũng có thể vì nó đã lặng lẽ toả hương trong nhiều điều đáng nhớ của tôi ...
Hoàng lan cây thân gỗ, trống ít nhất 6-7 năm mới nở lứa hoa đầu tiên. Thế nên nó không thuộc về những cái thất thường, tạm thời, ngắn ngủi. Hơi cổ một chút, hơi cũ một chút, hoài niệm một chút - đó là khoảng không gian mà hoàng lan thuộc về. Ba gốc hoàng lan trong sân Bảo tàng Mỹ thuật VN, hàng cây đầu Điện Biên Phủ, cuối Tràng tiền, ngã ba Hàng Lược, chếch bên kia hiệu sách Tiền Phong... đều toả bóng trước những toà biệt thự, những ngôi nhà từ thời Pháp thuộc. Mùi hương ngọt ngào, sâu thẳm, xôn xao ấy có cái gì đó thật hợp với những ngôi nhà HN màu vàng ấm áp hoặc còn nguyên vẹn, hoặc phảng phất kiến trúc hồi đầu thế kỉ. Tưởng như chỉ cần dừng chân lại đó lâu lâu một chút thôi, sẽ thấy một thiếu nữ HN xưa áo dài tóc mai cặp cao, phía sau buông xoã hặc cặp hững hờ, tay cầm chiếc xắc nhỏ, khẽ khàng mở cánh cửa gỗ xanh đầy bụi và nhịp guốc đi qua lạo xao lá và hương hoàng lan, ra đường phố...
Mùa hoàng lan vắt từ thu sang giữa đông.Cũng nhiều sắc độ khác nhau trong mùi hương ấy. Cây trong khuôn viên ngôi chùa cổ thả suốt đường Bà Triệu vị dịu nhẹ thanh thản. Hàng cây Điện Biên Phủ, buổi tối đi qua chỉ muốn nhắm mắt lại và bay lên như Hoàng tử bé về phía tán lá - nơi cất giấu những chùm hoa vàng trong bóng đe^m sâu thẳm. Trong một cái ngõ nhỏ đường Hoà Lạc, nơi tôi học thêm, sau mỗi cơn mưa, mùi hoàng lan thơm ngọt như kẹo...Mùi hương khác , hay bởi tâm trạng tôi mỗi lần đi qua khác nhau nên đã vẽ nên bao nhiêu sắc độ ? Không biết nữa...
Mùa thu, sau một cơn mưa, vòng vèo qua nhiều phố, giật mình vì đã đột ngột trọn ven ở trong một khoảng không gian ướp hương hoàng lan, rồi lại đột ngột xa rời. Nhưng nhất là những đe^m đông, bất chợt gặp mùi hương thân quen trên một con đường đơn độc, cảm nhận thật rõ một nỗi nhớ, một nỗi buồn len nhẹ trong không gian, lặng thầm nhưng dai dẳng qua những mùa hoa. Và tôi không quên. Và tôi lại nhớ...
" ...Ta còn em mùi hoàng lan, ta còn em..." " Khi ta nói "ta còn em" nghĩa là ta đã xa em vĩnh viễn..." - tôi đã đọc lời của ai như vậy nhỉ. Một người bạn thân của tôi, thích ngọc lan hơn, bảo :" Ngọc lan thơm dịu dàng, bình yên. Hương hoàng lan xôn xao và có gì đó đau đớn quá". Tôi nghe, lặng im, không phản đối, dự cảm về những ngày mai...
Tôi đặt một bông hoàng lan trong quyển sổ. Và quên. Mùa sau, năm sau mở ra. Sắc vàng không còn nữa nhưng hương còn phảng phất trong từng trang giấy da diết gợi về những ngày đã cũ...
Tối, bất ngờ nhận email của anh sau một thời gian dài cả hai cố tình gián đoạn. "...Chiều nay chờ ô tô dưới gốc hoàng lan, chợt nhớ em..." xúc động muốn ứa nước mắt. Anh vẫn chưa quên hoàng lan nhỏ bé thẳm sâu! Và, tội nghiệp nỗi nhớ, chúng ta cố gắng che giấu dưới lớp vỏ bình thản, không cho phép chúng tự bung ra. Nhưng, chiều nay anh đã nói...
Hà Nội mùa này biết bao tán hoàng lan lặng lẽ toả hương vào mênh mang. Dưới gốc cây nào anh đã nhớ ?
"Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ, ai đó chờ ai..."
Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 12:33 ngày 27/10/2002

Tớ thấy bài này của em Lady-in-red 82 hay hay (bên box Văn Học) :
Hoàng lan thức trong đêm...
"Em ơi, Hà Nội phố ! Ta còn em mùi hoàng lan, ta còn em mùi hoa sữa.Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ, ai đó chờ ai, tóc xoã vai mềm..."
...Tôi nhớ mãi cảm giác một chiều giáp Tết. Hanh khô và lạnh. Gió thao thác luồn qua những tàng cây trơ trọi, lạo xạo đám xác lá nâu khô suốt mặt đường vắng. Ngồi bên cửa sổ tầng hai nhìn ra nền trời âm u xam xám, thấy mùa đông này dằng dặc tựa như không thể kết thúc. Chợt từ một nơi cao và xa đâu đó, chắc một chiếc loa phát thanh già nua nào, vọng về tiếng hát Hồng Nhung, lúc đậm lúc nhoà trong gió. Nghe, mà cảm nhận rõ sự trôi chảy dửng dưng của thời gian. Nghe, mà cảm nhận rõ sự rơi rụng tàn phai của kỉ niệm. Bởi đang đông, còn đâu hoàng lan và hoa sữa, còn đâu cơn mưa nhỏ, cảm giác đợi chờ tóc xoã bờ vai...Những cơn gió đông lạnh thốc đã cuốn chúng tan tác về phía cuối đường! Bất chợt, hai bàn tay lẻ cảm thấy cóng hơn, thọc sâu thêm vào chiếc áo khoác to sù, tìm hơi ấm...
Tôi đã xa HN vào mùa thu, để rồi trên những con đường vắng nồng hoa sữa của thị xã TB, nhận ra hồn vía HN trong tôi chính là hương hoàng lan. Không hiểu sao hương hoàng lan luôn gợi cho tôi về những kỉ niệm xưa cũ.Có thể tại mùi hương xôn xao quá và cũng bình yên quá.Cũng có thể vì nó đã lặng lẽ toả hương trong nhiều điều đáng nhớ của tôi ...
Hoàng lan cây thân gỗ, trống ít nhất 6-7 năm mới nở lứa hoa đầu tiên. Thế nên nó không thuộc về những cái thất thường, tạm thời, ngắn ngủi. Hơi cổ một chút, hơi cũ một chút, hoài niệm một chút - đó là khoảng không gian mà hoàng lan thuộc về. Ba gốc hoàng lan trong sân Bảo tàng Mỹ thuật VN, hàng cây đầu Điện Biên Phủ, cuối Tràng tiền, ngã ba Hàng Lược, chếch bên kia hiệu sách Tiền Phong... đều toả bóng trước những toà biệt thự, những ngôi nhà từ thời Pháp thuộc. Mùi hương ngọt ngào, sâu thẳm, xôn xao ấy có cái gì đó thật hợp với những ngôi nhà HN màu vàng ấm áp hoặc còn nguyên vẹn, hoặc phảng phất kiến trúc hồi đầu thế kỉ. Tưởng như chỉ cần dừng chân lại đó lâu lâu một chút thôi, sẽ thấy một thiếu nữ HN xưa áo dài tóc mai cặp cao, phía sau buông xoã hặc cặp hững hờ, tay cầm chiếc xắc nhỏ, khẽ khàng mở cánh cửa gỗ xanh đầy bụi và nhịp guốc đi qua lạo xao lá và hương hoàng lan, ra đường phố...
Mùa hoàng lan vắt từ thu sang giữa đông.Cũng nhiều sắc độ khác nhau trong mùi hương ấy. Cây trong khuôn viên ngôi chùa cổ thả suốt đường Bà Triệu vị dịu nhẹ thanh thản. Hàng cây Điện Biên Phủ, buổi tối đi qua chỉ muốn nhắm mắt lại và bay lên như Hoàng tử bé về phía tán lá - nơi cất giấu những chùm hoa vàng trong bóng đe^m sâu thẳm. Trong một cái ngõ nhỏ đường Hoà Lạc, nơi tôi học thêm, sau mỗi cơn mưa, mùi hoàng lan thơm ngọt như kẹo...Mùi hương khác , hay bởi tâm trạng tôi mỗi lần đi qua khác nhau nên đã vẽ nên bao nhiêu sắc độ ? Không biết nữa...
Mùa thu, sau một cơn mưa, vòng vèo qua nhiều phố, giật mình vì đã đột ngột trọn ven ở trong một khoảng không gian ướp hương hoàng lan, rồi lại đột ngột xa rời. Nhưng nhất là những đe^m đông, bất chợt gặp mùi hương thân quen trên một con đường đơn độc, cảm nhận thật rõ một nỗi nhớ, một nỗi buồn len nhẹ trong không gian, lặng thầm nhưng dai dẳng qua những mùa hoa. Và tôi không quên. Và tôi lại nhớ...
" ...Ta còn em mùi hoàng lan, ta còn em..." " Khi ta nói "ta còn em" nghĩa là ta đã xa em vĩnh viễn..." - tôi đã đọc lời của ai như vậy nhỉ. Một người bạn thân của tôi, thích ngọc lan hơn, bảo :" Ngọc lan thơm dịu dàng, bình yên. Hương hoàng lan xôn xao và có gì đó đau đớn quá". Tôi nghe, lặng im, không phản đối, dự cảm về những ngày mai...
Tôi đặt một bông hoàng lan trong quyển sổ. Và quên. Mùa sau, năm sau mở ra. Sắc vàng không còn nữa nhưng hương còn phảng phất trong từng trang giấy da diết gợi về những ngày đã cũ...
Tối, bất ngờ nhận email của anh sau một thời gian dài cả hai cố tình gián đoạn. "...Chiều nay chờ ô tô dưới gốc hoàng lan, chợt nhớ em..." xúc động muốn ứa nước mắt. Anh vẫn chưa quên hoàng lan nhỏ bé thẳm sâu! Và, tội nghiệp nỗi nhớ, chúng ta cố gắng che giấu dưới lớp vỏ bình thản, không cho phép chúng tự bung ra. Nhưng, chiều nay anh đã nói...
Hà Nội mùa này biết bao tán hoàng lan lặng lẽ toả hương vào mênh mang. Dưới gốc cây nào anh đã nhớ ?
"Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ, ai đó chờ ai..."
Được Khoai lang sửa chữa / chuyển vào 12:33 ngày 27/10/2002

LỤC BÌNH - CÂY BÈO NHẬT BẢN (BÈO TÂY)​

​

​

Ai hát chi điệu lý qua cầu
Cho lắt lẻo trái tim tôi nồng cháy
Con nước chảy cuộn mình con nước chảy
Nhớ thương em tôi tím nở nhánh lục bình...

Lục bình, lục bình ơ...
(Hồ Tĩnh Tâm)​

​

Lại sắp mùa bông lục bình nở tím
Tím lục bình là tím tim, tím xốn xang xao xuyến, tím tới chạnh lòng, tím tới muốn khóc lên nỗi buồn vô cớ.Nhớ quá, câu thơ của Lê Anh Xuân viết thuở nào :
Nước ròng
Gặp em đi xúc cá
Tưởng lại về nấu canh chua
Tuổi thơ của tôi, tôi vẫn thường đi xúc cá với bạn bè. Lội theo kênh rạch xúc cá lúc nước ròng, mỗi đứa cái rổ cầm tay, kéo lê theo bên người chậu thau nhôm móp méo. Túm lấy một túm lục bình kéo lên, rồi giũ giũ vô cái rổ tre. Những con cá bống nhỏ như đầu đũa rớt xuống lả tả, đen xám màu vui mắt. Những con tép mòng nhảy xoi xói nghe vui tai. Xúc được chừng tộ cá, cả bọn hè nhau lội bẻ bông lục bình. Trên đường về xóm, chiếc rổ nào cũng tím biếc lên màu tím bữa cơm quê dân dã. Cơm trắng, cá bống kho, bông lục bình chấm mắm. Tuổi thơ tôi trôi trong bình dị của lục bình tím tim, tím biếc.
Lớn lên, theo những nhịp cầu tre tôi đi miết vào đời. Bông lục bình đeo đuổi cùng tôi. Nổi trôi, nổi trôi những giề lục bình trôi theo con nước. Bạn bè tôi từng trầm mình dưới lục bình "thả mài ốc" công đồn đánh giặc. Lục bình thành đồng đội thân thương, những mảng lục bình dày che đầu cho bộ đội qua sông những năm Mĩ càn quét, tàu nó đậu chật sông, soi đèn suốt đêm. Một thoáng nhớ nhà giữa chừng hai trận đánh, dõi theo lục bình miên man trên con nước, câu ca dao dội về rưng rưng nhóm lửa.
Nước chảy liu riu lục bình trôi líu ríu
Anh thấy em nhỏ xíu anh thương.
Giờ lại sắp mùa lục bình tím nở. Hội hoa này ai sẽ cắm bông lục bình làm nao lòng viễn khách. Ai xa xứ nhớ về nguồn cội, có thương chăng mực lục bình nhuộm tím những dòng kênh, nhuộm tím những tâm hồn, sao mà nao niết vậy !
Lục bình, lục bình ơ...Một loài hoa vừa đi vừa nở. Xứ sở mình thương lắm, lục bình ơi !...

LỤC BÌNH - CÂY BÈO NHẬT BẢN (BÈO TÂY)​

​

​

Ai hát chi điệu lý qua cầu
Cho lắt lẻo trái tim tôi nồng cháy
Con nước chảy cuộn mình con nước chảy
Nhớ thương em tôi tím nở nhánh lục bình...

Lục bình, lục bình ơ...
(Hồ Tĩnh Tâm)​

​

Lại sắp mùa bông lục bình nở tím
Tím lục bình là tím tim, tím xốn xang xao xuyến, tím tới chạnh lòng, tím tới muốn khóc lên nỗi buồn vô cớ.Nhớ quá, câu thơ của Lê Anh Xuân viết thuở nào :
Nước ròng
Gặp em đi xúc cá
Tưởng lại về nấu canh chua
Tuổi thơ của tôi, tôi vẫn thường đi xúc cá với bạn bè. Lội theo kênh rạch xúc cá lúc nước ròng, mỗi đứa cái rổ cầm tay, kéo lê theo bên người chậu thau nhôm móp méo. Túm lấy một túm lục bình kéo lên, rồi giũ giũ vô cái rổ tre. Những con cá bống nhỏ như đầu đũa rớt xuống lả tả, đen xám màu vui mắt. Những con tép mòng nhảy xoi xói nghe vui tai. Xúc được chừng tộ cá, cả bọn hè nhau lội bẻ bông lục bình. Trên đường về xóm, chiếc rổ nào cũng tím biếc lên màu tím bữa cơm quê dân dã. Cơm trắng, cá bống kho, bông lục bình chấm mắm. Tuổi thơ tôi trôi trong bình dị của lục bình tím tim, tím biếc.
Lớn lên, theo những nhịp cầu tre tôi đi miết vào đời. Bông lục bình đeo đuổi cùng tôi. Nổi trôi, nổi trôi những giề lục bình trôi theo con nước. Bạn bè tôi từng trầm mình dưới lục bình "thả mài ốc" công đồn đánh giặc. Lục bình thành đồng đội thân thương, những mảng lục bình dày che đầu cho bộ đội qua sông những năm Mĩ càn quét, tàu nó đậu chật sông, soi đèn suốt đêm. Một thoáng nhớ nhà giữa chừng hai trận đánh, dõi theo lục bình miên man trên con nước, câu ca dao dội về rưng rưng nhóm lửa.
Nước chảy liu riu lục bình trôi líu ríu
Anh thấy em nhỏ xíu anh thương.
Giờ lại sắp mùa lục bình tím nở. Hội hoa này ai sẽ cắm bông lục bình làm nao lòng viễn khách. Ai xa xứ nhớ về nguồn cội, có thương chăng mực lục bình nhuộm tím những dòng kênh, nhuộm tím những tâm hồn, sao mà nao niết vậy !
Lục bình, lục bình ơ...Một loài hoa vừa đi vừa nở. Xứ sở mình thương lắm, lục bình ơi !...

HOA HỌC TRÒ
Trong cuộc sống và những kỷ niệm học sinh, mùa hạ thường đến bằng mùa thi, cùng với những nhánh phượng vỹ đỏ ối lấp ló báo hiệu ngày chia taỵ Cùng với mầu đỏ rực của phượng vỹ, là những hàng lưu bút, là những món quà nho nhỏ lưu niệm tặng nhau của những cô cậu học trò. Phượng vỹ dường như là nhân chứng cho những tình yêu, lãng mạn mơ mộng vu vơ của thời học trò áo trắng cắp sách. Và còn nhiều nữa. Trong mỗi chúng ta, nếu đã trải qua thời áo trắng đến trường, ắt hẳn mỗi người đều mang một kỷ niệm đặc biệt, gắn liền với phượng vỹ. Từ bao giờ, phượng vỹ trở thành biểu hiện của mùa hạ, và của một thời học trò. Có phải vì thế mà phượng vỹ còn có cái tên Hoa Học Trò ?
Phượng Vỹ có thật nhiều tên, từ tên khoa học Delonix regia, thuộc gia đình Caesalpiniaceaẹ Họ poincianas có cùng một họ với đậu(Leguminosae), giống Delonix. Nguyên giống phát xuất từ Madagascar, phượng vỹ đã được đi du lịch đến khắp mọi miền nhiệt đới trên thế giới, nhất là đông nam Á và châu mỹ Latin. Cũng vì vậy, phượng vỹ đã có thật nhiều tên gọi thông thường theo từng ngôn ngữ, ví dụ như: royal poinciana, flame tree, flambouyant, flame of the forest, 'ohai-'ulăHawaiian), Semarak Api(Malay), Flameadors(Tây Ban Nha) hoặc Phượng Vỹ, v.v. Có lẽ vì mầu sắc rực rỡ đỏ rực nổI bật trên nền trời, nên phượng vỹ được so sánh như những ngọn lửa giữa rừng chăng ? Chỉ biết rằng, mầu đỏ thắm của phượng vỹ đã được thổ dân vùng Madagascar cho vào hạng hoàng tộc của thảo mộc, cũng như nó được công nhận là hoa biểu tượng cho xứ Puerto Rico.
Thuộc vào loại thân mộc, cây phượng vỹ cao khoảng 6-12 mét, với tàn lá xoè rộng như chiếc dù lớn, với những cành dài khoảng 20-40cm, dầy đặc những lá kép nhỏ li ti. Hoa phượng đỏ thẫm, đường kính khoảng 6-10cm mỗi hoa, với năm cánh hoa xoè rộng. Cánh hoa đỏ thẫm với những đốm đậm li ti trên cánh, và một trong năm cánh hoa mầu vàng cam, với những đốm đỏ thẫm, hơi quăn góc, và thô hơn những cánh còn lại. Bên trong nhụy hoa là tập hợp của mười nhánh, dài khoảng 10cm, với phấn hoa thu hút ong ****. Sau khi hoa tàn, từ đài hoa mọc ra trái phượng, dẹp và dài khoảng 2 feet, khi chín đen thẫm và vỏ cứng, với hạt phượng mầu nâu thẫm bên trong. Trái phượng có thể được dùng làm củi đốt. Ở những miền quê Việt nam, đôi lúc hạt phượng được đem rang trong cát để ăn vì có nhiều dầu, vị bùi bùi thơm thơm.
Trong ngành tinh chế hóa chất, hương và dầu thơm(essence) của phượng vỹ được dùng trong việc xoa bóp(massage) làm giảm căng thẳng cơ bắp. Hương phượng vỹ giúp chúng ta có thể tách rời khỏi những phiền toái, và những cuộc tranh cãi không cần thiết. Biết sử dụng hương hoa phượng, người ta có thể thoải mái hơn, cũng như cảm thấy nhẹ nhàng hơn để bắc nhịp cầu liên lạc giữa người với người. Bởi mùi hương hơi nồng, nhưng lại rất dễ dàng ăn sâu vào lòng người, cũng như sự chuyển vận và dễ dàng hoà nhập vào môi sinh, phượng vỹ vì thế được người ta tin tưởng có tác dụng làm cho con người bớt căng thẳng, dễ dàng kết bạn, dễ đi sâu vào lòng người...Nó giúp người ta giao thiệp dễ dàng hơn, và lịch sự hơn với nhau, cũng như vượt qua được những bực bội, giận dữ, để tâm hồn thoải mái hơn.
Phượng Vỹ được gọi là mệnh phụ của những loại cây cảnh. Với tán cây rực rỡ, hào nhoáng mỗi khi hoa nở rộ, loại cây duyên dáng này xứng đáng để được liệt kê vào hạng hoàng tộc trong tất cả các loại cây cảnh. Phượng vỹ nở rất lâu, và mùa phượng vỹ thường kéo rất dài, từ tháng năm, sáu đầu mùa hạ, cho đến cuối muà vào tháng chín. Thông thường vào mùa hạ ở những vùng nhiệt đới hay có giông bão, thế mà phượng vỹ lại rất kiên cường, và rất đáng ngạc nhiên rằng sau những cơn mưa bão đó, cây vẫn không bị đốn, và hoàn toàn không sao cả. Chỉ có những cành cây dòn sẽ gẫy, để cho cả lùm cây phượng không bị đốn vì gió. Có thể vì thế mà cây phượng tồn tại được dưới trời bão chăng ?
Vì cái đẹp của phượng vỹ, và vì sự bền bỉ của cây phượng qua bao nhiêu năm tháng, dù trụi cành giữa mùa đông nhưng xanh tươi trong những tháng ngày còn lại trong năm, và vì tán lá xanh um mở rộng như chiếc dù che nắng mưa, phượng vỹ có lẽ vì thế được ưa chuộng trong những khuôn viên học đường. Cũng có lẽ vì vậy mà phượng vỹ thường hay được trồng trong những công viên, dọc theo hai bên đường phố hầu tạo được bóng mát trên đường, và làm cảnh đẹp mỗi muà phượng nở. Có lẽ vì vẻ đẹp của hoa phượng khá rực rỡ, lại rất lạc quan, nên mỗi năm vào tháng sáu, miền nam Florida thường tổ chức hội hoa Phượng Vỹ (Royal Poinciana Fiesta) để cùng thưởng hoa, như người Nhật thường có hội hoa Sakura chăng ? Chỉ biết, hàng năm, tại quê nhà, mỗi mùa phượng vỹ nở rộ, là mỗi người trong chúng ta lại nao nao nhớ về một mùa phượng vỹ riêng của chính mình. Cũng có lẽ vì vẻ đẹp của phượng vỹ mà biết bao người, từ Âu đến Á, đã viết biết bao nhiêu mẩu truyện, làm biết bao nhiêu bài thơ, hoạ bao bức tranh, và nhất là phối âm bao nhiêu bản nhạc riêng cho phượng vỹ, ví dụ như bản "Poinciana", và có phải vì thế, bao tâm hồn thi sĩ bắt đầu biết nhớ, và biết mong "Sớm Nở Phượng Yêu".....(+)
Nguyễn Ngọc Quỳnh Thi
FR