Chuyện tình ( Love Story ) - Erich Segal

Điểm chính trong bài diễn thuyết của cha tôi là nói về cái mà ông coi là một sự nhanh chóng thái quá, một sự vội vã, một sự hấp tấp. Tôi quên mất chính xác là những từ gì, nhưng tôi còn nhớ nội dung bài thuyết giáo của ông lúc hai chúng tôi ăn trưa với nhau tại câu lạc bộ Harvard chủ yếu nói đến việc tôi đi quá nhanh. Ông ấy đã nói xa xôi đến điều đó và bảo rằng khi ăn tôi không được chưa nhai đã nuốt. Tôi cũng nói xa xôi một cách lễ độ để ông ấy hiểu rằng, về phần tôi, tôi đã là một người lớn, bởi vậy ông ấy không có quyền sửa ?" ngay cả bình phẩm ?" cách cư xử của tôi. Ông ấy lưu ý tôi rằng ngay các nhà lãnh đạo thế giới thỉnh thoảng cũng còn cần đến những lời phê bình xây dựng. Tôi coi đó là một lời ám chỉ khá lộ liễu đến hoạt động của ông ấy tại Washingto dưới thời chính quyền Rudeven nhiệm kỳ đầu. Nhưng tôi không có bụng dạ nào thúc đẩy ông lào vào kể lể những kỷ niệm của ông về Rudeven hoặc vai trò của chính ông trong công cuộc cải cách các ngân hàng ở Mỹ. Vì thế tôi nín thinh.
Như tôi đã nói, hai chúng tôi đang ăn trưa (tôi ăn quá nhanh, theo ý kiến của cha tôi) tại câu lạc bộ Harvard ở Boston. Nghĩa là xung quanh chúng tôi toàn là người của ông ấy: bạn học, đồng nghiệp, khách hàng của ông ấy, những người ngưỡng một ông ấy, vân vân. Thật là một vở được dàn dựng tuyệt đẹp. Chịu khó lắng tai một chúg là có thể nghe thấy những tiếng thì thầm như ?oOliver Barrett kia kìa? hay ?oBarrett, nhà thể thao kỳ cựu đấy?.
Một lần nữa, chúng tôi lại lao vào một trong những cuộc nói chuyện không ra chuyện thường xảy ra giữa hai cha con chúng tôi. Duy lần này, chính cái cách nói úp mở, mơ hồ của hai cha con chúng tôi đậm nét hơn bao giờ hết và làm cho tôi không chịu nổi.
- Ba, ba chưa nói gì với con về Jenny cả.
- Con muốn ba nói gì với con. Con đã đặt ba và mẹ trước việc đã rồi, chẳng phải à?
- Nhưng ba thấy Jenny thế nào?
- Ba thấy cô Jenny thật đáng khâm phục. Một cô gái xuất thân như cô ấy mà vào được trường Radcliffe.
Cái thứ thuốc xoa mang tính dễ dãi giả hiệu ấy là cách lẩn tránh vấn đề của ông ấy đấy.
- Ba nói vào việc đi.
- Việc thì không dính dáng gì đến cô gái kia, mà là dính dáng đến con.
- Thế ư? ?" Tôi nói.
- Đó là sự nổi loạn của con, - ông ấy nói thêm ?" Mày đang nổi loạn đấy, con ạ.
- Ba, con không thấy vì lẽ gì mà việc cưới một cô nữ sinh trường Radcliffe vừa đẹp vừa thông minh lại là một sự nổi loạn. Jenny không phải là một cô gái hippy, cũng không phải đui què sứt mẻ gì?
- Ta có thể lập một bảng liệt kê dài những điều cô gái ấy không phải.
A! Đến vấn đề rồi đây.
- Cái gì làm ba không ưa nhất? Vì Jenny theo đạo Thiên Chúa, hay vì Jenny nghèo?
Ông hơi ngả đầu sang phía tôi để có thể nói nhỏ:
- Còn mày, cái gì làm mày ưa nhất?
Tôi muốn đứng dậy bỏ đi. Tôi bảo với ông ấy thế.
Ở lại đây và nói chuyện như một trang nam nhi ?" ông ấy bảo tôi.
Nói như vậy là để đối lập với cái gì? Với một đứa trẻ con? Một đứa con gái? Một con chuột? Bất kể thế nào, tôi ở lại.
?oBố khỉ? lấy làm thích thú ghê lắm trước việc tôi ở lại. Tôi thấy rõ ông ta coi đó là thêm một thắng lợi mới sau biết bao thắng lợi khác của ông đối với tôi. Oliver Barrett III nói:
- Điều mà ba yêu cầu con chỉ là chờ đợi một chút.
- Ba nói rõ ?omột chút? là thế nào?
- Học xong luật đã. Nếu đây là chuyện nghiêm chỉnh thì nó chịu thử thách của thời gian.
- Đây là chuyện nghiêm chỉnh, và con không thấy vì lẽ gì con phải tuân theo một sự thử thách độc đoán.
Nói thế là đủ rõ rồi, tôi nghĩ vậy. Tôi cưỡng lại ông. Chống lại đòi hỏi của ông muốn áp chế và kiểm soát đời tôi.
- Oliver.
Ông ấy bắt đầu một hiệp mới.
- Có một điều hình như mày quên.
- Ba hãy nhắc lại con rõ, - tôi cố gắng lắm mới nói nổi thành lời trong khi cảm thấy cơn giận trong người bừng bừng nổi lên.
Mày chưa đến hai mươi tuổi. Về mặt pháp lý, mày chưa đến tuổi trưởng thành.
- Cái pháp lý của ba, con cóc cần.
Có lẽ một vài người khách ngồi ăn gần đấy có nghe thấy tiếng tôi. Như để bù lại giọng nói oang oang của tôi, Oliver III dằn giọng nói nhỏ:
- Mày cứ lấy nó ngay bây giờ đi, nhưng đã vậy đừng có mà đến hỏi tao một cái gì nữa, dù là hỏi giờ.
Mặc cho người ngoài có nghe thấy hay không, tôi nói to:
- Nhưng ba thì có bao giờ biết giờ đâu.
Tôi bước ra khỏi cuộc sống của ông ấy và bắt đầu cuộc sống cho tôi.

​

Bây giờ đến chuyện Cranston, bang Rhodes Island, một thị trấn nhỏ ở về phía nam Boston, so với Ipswich ở về phía Bắt thì xa hơn một chút. Việc giới thiệu Jenny với bố mẹ chồng tương lại của nàng đã thất bại thảm hại, phải nói rằng tôi nghĩ đến việc ra mắt bố nàng trong lòng không tin tưởng cho lắm. Lần này tôi sẽ phải đương đầu với bệnh nồng nhiệi kiểu Y-đại-lợi- Địa Trung Hải cộng thêm khía cạnh là nàng không còn mẹ, do đó các sợi dây tình cảm gắn bó nàng với bố nàng mãnh liệt khác thường. Tôi sẽ phải đương đầu với tất cả các nhân tố tình cảm mạnh mẽ ấy mà người ta thường nói đn trong các cuốn sách tâm lý học.
Chưa kể đến cảnh ngộ tôi hiện nay không xu dính túi.
Bạn hãy để một phút thử tưởng tượng ra Olivero Barretto, một chàng trai người Ý nhân hậu ở Cranston, bang Rhodes Island, người thợ làm bánh ngọt đáng kính trong vùng, và thưa với ông là: ?oXin bác cho cháu cô con gái duy nhất của bác, cô Jenny, về làm vợ?. Người bố sẽ hỏi anh con trai kia điều gì trước nhất? (Ông không hoài nghi mối tình của anh chàng Barretto đâu, vì đã quen biết Jenny tất phải yêu quý nàng rồi, đó là một chân lý phổ biế). Không, ông Cavilleri sẽ nói một câu gì đó đại khái: ?oCậu sẽ lo liệu cuộc sống cho con gái tôi như thế nào, cậu Barretto??
Bây giờ bạn thử tưởng tượng phản ứng của ông Calliveri trung hậu đó nếu anh chàng Barretto kia thưa với ông là sẽ diễn ra điều ngược lại, ít nhất trong ba năm tới, nghĩa là con gái ông sẽ phải lo liệu cuộc sống cho con rể ông!
Ông Cavilleri trung hậu liệu có tống cổ ngay tức khắc anh chàng Barretto kia ra khỏi nhà không, và nếu anh chàng Barretto ấy không cao lớn như tôi thì liệu ông có đập vỡ mặt anh ta không?
Cầm chắc là như vậy.
Điều đó có lẽ giải thích tại sao hồi chiều chủ nhất tháng năm đó, trên quốc lộ 95 về phía nam, tôi lại chăm chú theo tất cả các bản giới hạn tốc độ trên đường. Cuối cùng đã quen và thích cách lái của tôi rồi. Jenny có lúc phải hỏi sao tôi lại cho xe chạy có sáu mươi cây số một giờ trên khúc đường được phép chạy tới bảy mươi nhăm. Tôi bảo máy đang cần phải chỉnh lại, nhưng nàng không tin.
- Kể lại anh nghe nào, Jen.
Kiên nhẫn không phải là một trong những đức tính của Jenny và nàng không chịu lên dây cót tin thần cho tôi bằng cách trả lời tất cả những câu hỏi ngớ ngẩn của tôi.
- Kể lại một lần nữa thôi, Jenny, nào.
- Em đã gọi dây nói cho bố. Em đã kể với bố. Bố bảo là ?ođược?. Bằng tiếng Anh, bởi vì như em đã nhiều lần nói với anh và cho dù anh có vẻ không tin, bố không lần nói với anh và cho dù anh có vẻ không tin, bố không biết một câu tiếng Ý nào, họa chăng có mấy câu rủa.
- Nhưng ?ođược? nghĩa là thế nào?
- Có phải anh muốn bảo trường luật Harvard đã nhận một sinh viên không định nghĩa nổi ?ođược? là gì không?
Jenny, đấy không phải là một từ luật học.
Nàng vịn vào cánh tay tôi. Ơn trời, cái đó thì tôi hiểu được. Dẫu vậy, tôi vẫn cần muốn biết rõ thêm. Tôi muốn biết những gì đang chờ đợi tôi.
- ?oĐược? còn có thể có nghĩa là ?oThôi đành?, biết làm thế nào.
Lòng nàng còn khá đủ thương xót để kể lại với tôi không biết đến lần thứ bao nhiêu cuộc chuyện trò qua điện thoại giữa nàng với bố nàng. Ông rất mừng, mừng thực sự. Khi gửi con gái đến Radcliffe, không đời nào ông mong cô sẽ trở về để lấy con trai một người láng giềng (cũng có một anh con trai như vậy đã hỏi nàng ngay trước lúc lên đường). Thoạt tiên ông không tin khi nàng nói tên vị hôn phu của nàng là Oliver Barrett IV. Rồi ông yêu cầu con gái chớ có phạm vào điều răn thứ mười một.
- Điều răn đó là gì? ?" Tôi hỏi.
- Không được lừa dối bố mình ?" nàng đáp.
- À!
- Có thế thôi, Oliver ạ, thực tế.
- Bố biết anh nghèo chứ.
- Biết.
- Bố không ngần ngại à?
- Dù sao thì như vậy, giữa bố và anh cũng có một cái gì giống nhau.
- Nhưng chắc bố sẽ hài lòng hơn nếu anh có một ít tiền chứ?
- Còn anh thì không?
Tôi không nói gì nữa trong suốt quãng đường còn lại.
***
Phố Jenny ở tên là Hamilton. Đó là một dãy núi những ngôi nhà gồ, đằng trước có nhiều trẻ con và một vài thân cây khẳng khiu. Mới chỉ đi dọc một dãy phố để tìm chỗ đỗ xe, tôi đã cảm thấy như lạc vào một xứ sở xa lạ. Trước hết là vì đông người quá. Ngoài bọn trẻ con đang chơi đùa, có chỗ cả nhà kéo nhau ra ngồi ngoài hàng hiên trước cửa và hình như không có việc gì khác ngoài việc nhìn tôi tìm chỗ đỗ xe.
Jenny nhảy ra khỏi xe trước. Tại Cranston, nàng nhanh nhẹn như một con chim sẻ. Khi các khán giả ngoài hàng hiên trước cửa nhà nhận ra người khách đi trên xe tới thì những tiếng reo mừng vang lên khắp nơi. Cô con gái nhà Cavilleri đấy! Nghe những tiếng hoan hô reo hò ấy, tôi gần như không dám xuống xe nữa. Tôi bảo rằng không đời nào mình có thể đóng vai anh chàng Barretto tưởng tượng kia được.
Một bà to béo giọng oang oang:
- Chào cháu Jenny
Jenny đáp lại cùng một giọng:
- Chào bác Capodilupo
Tôi bước ra khỏi xe, cảm thấy tất cả mọi con mắt đổ dồn về phía mình.
Bà Capodilupo từ xa hỏi với:
- Này cháu, thằng con trai kia là gì đấy?
Không thể bảo rằng người dân phố này là những kẻ ăn nói tế nhị.
Jenny đáp.
- Không là gì cả!
Câu nói đó làm tôi bình tĩnh phát khiếp lên được. Bà Capodilupo nhìn tôi, giọng vẫn cứ oang oang:
- Rất có thể lắm! Nhưng cô gái đi cùng với nó là một cái gì đáng kể lắm đấy.
Jenny lại đáp:
- Cậu ta biết thế!
Sau đó, nàng quay sang trả lời những người láng giềng ở bên kia đường.
- Cậu ta biết thế! ?" Nàng bảo với cả một đám đông những người ngưỡng mộ nàng.
Nàng cầm lấy tay tôi (tôi là một người khách lạ lạc vào chốn thiên đường) dẫn tôi lên cầu thang gác đến căn hộ 189A, đường Hamilton.
Buổi ra mắt ấy quả là một giờ phút lúng túng vụng về.
Tôi đứng ngây ra như phỗng trong khi Jenny giới thiệu: ?oĐây là bố em?. Và Phillip Cavilleri, cao 1,75 mét nặng 75 kí, tuổi xấp xỉ năm mươi, chìa tay ra với tôi.
Tôi bắt tay ông và cảm thấy một cái nắm tay rất chặt.
- Xin chào ông.
- Gọi tôi là bác, - Ông sửa lại ?" Gọi là bác Phil.
- Bác Phil, tôi nhắc lại, tay vẫn còn nắm chặt tay ông.
Buổi ra mắt ấy còn là một giờ phút khá thống thiết. Vì vừa buông tay tôi ra xong ông Cavilleri quay ngay sang con gái, rú lên một tiếng không thể tưởng tượng nổi.
- Jenny!
Trong một phần giây đồng hồ, không xảy ra gì. Rồi hai người ôm choàng lấy nhau, ôm thật chặt, rất chặt, vừa ôm vừa đu đưa người như quả lắc. Ông Cavilleri không nói gì, chỉ lặp đi lặp lại (bây giờ không rú lên nữa) ?oJenny! Jenny!? Còn cô con gái ông, cô nữ sinh viên sắp tốt nghiệp trường cao đẳng Radcliffe hạng ưu tú ấy, tất cả những câu mà cô có thể nghĩ ra để đáp lại chỉ là: ?oPhil! Phil!?
Còn tôi? Người ta làm như thể không có tôi ở trên đời.

​

Trong nền giáo dục rất ưu tú mà tôi đã được hấp thụ, có một điều đã giúp tôi nhiều trong buổi chiều hôm ấy. Người ta xưa nay vẫn dạy tôi rằng đang ăn đầy miệng thì không nên nói. Thế mà ông Phil và cô con gái ông hùa nhau đổ đầy cái miệng tôi cho nên tôi không cần phải nói một tiếng nào. Tôi đã phải ngốn một con số kỷ lục những chiếc bánh ngọt làm theo kiểu Ý. Sau đó, tôi dừng lại khá lâu ở những loại bánh mà tôi thích, làm hai cha con ông Cavilleri rất khoái. (Tôi đã ăn mỗi loại ít nhất hai chiếc vì sợ làm mích lòng họ).
Ông Phil Cavilleri bảo con gái:
- Nó ?ođược? đấy chứ.
Thế nghĩa là thế nào?
Tôi không cần người ta giải nghĩa cho tôi từ ?ođược? nữa rồi, nhưng điều tôi muốn biết là trong số những cử chỉ ít ỏi và dè dặt của tôi hôm đó, cử chỉ nào đã đem lại cho tôi lời đánh giá quý báu ấy. Có phải vì tôi đã thích đúng những thứ bánh cần thích hay không? Có phải vì cái nắm tay của tôi khá chặt không? Hay vì cái gì?
Cô con gái của ông Cavilleri nói:
- Con đã bảo với bố anh ấy ?ođược? mà.
- Được ?" người bố nói. ?" Nhưng cũng phải để tao chính mắt thấy chứ. Bây giờ thì tao thấy rồi. Oliver?
Đấy là ông Cavilleri hỏi tôi.
- Dạ, thưa ông?
- Bác Phil.
- Vâng, thưa bác Phil. Bác dạy gì cháu ạ?
- Mày ?ođược? đấy.
- Cảm ơn bác. Cháu rất mừng được bác đánh giá như vậy. Quả là cháu mừng thực sự. Và thưa bác chắc bác đã biết những tình cảm của cháu đối với Jenny. Và thưa bác, cả với bác nữa.
Jenny ngắt lời tôi:
- Oliver, anh có thôi lúng ba lúng búng như một thằng nhóc đi không?
Ông Cavilleri nhắt lời con:
- Jenny, con có thôi sỗ sàng đi không con? Dù sao thằng nhãi này cũng là khách của chúng ta.
***
Đến bữa tối (rốt cuộc bánh trái mới chỉ là thứ ăn cho vui miệng thôi), ông Phil cố đề cập với tôi một cách nghiêm túc vấn đề gì thì chắc các bạn đã đoán biết. Ông tưởng rằng ông có thể kéo Oliver III và Oliver IV nhích lại gần nhau. Ông yêu cầu tôi:
- Để bác gọi dây nói cho cụ nhà, nói chuyện giữa những người bố với nhau.
- Xin bác đừng, bác mất thời giờ thôi.
- Bác không thể để cho một người bố từ con mà không làm gì. Bác không thể để thế được.
- Cháu hiểu, nhưng chính cháu, cháu cũng từ ông ấy.
Ông bảo tôi thực sự bị xúc phạm.
- Đừng để bác bao giờ phải nghe cháu nói như thế nữa. Tình cha con là một thứ tình cảm hiếm hoi.
- Nhất là trong gia đình cháu, - tôi thưa.
Jenny lăng xăng chạy đi chạy lại để dọn bữa ăn cho nên nàng không tham gia câu chuyện.
Ông Cavilleri lại bảo:
- Gọi dây nói cho cụ nhà đi. Bác sẽ dàn xếp cho.
- Thôi bác ạ. Đừong dây giữa cha cháu và cháu đã bị cắt đứt rồi.
- Này, tao bảo mày, Oliver, rồi cụ nhà sẽ nguôi thôi. Khi tao bảo sẽ nguôi là nguôi, mày cứ tin ở tao. Đến lúc ra nhà thờ?
Jenny đang dọn đĩa tráng miệng cho từng người, bỗng gọi giật giọng một tiếng bố đầy ý nghĩa:
- Bố!
- Gì hả, Jen?
- Về chuyện nhà thờ?
- Hả?
- Hừm? chúng con không thật thích?
- Hả? ?" Ông Cavilleri hỏi, rồi suy luận nhẩm, ông quay sang nói với tôi vẻ như xin lỗi: - Bác? hừm? bác không nói nhất thiết phải là nhà thờ Thiên Chúa giáo, Oliver ạ. Chắc Jenny đã bảo với cháu bác là người đạo Thiên Chúa. Nhưng Oliver này, cử hàng tại nhà thờ của đạo cháu, nếu cháu muốn. Chúa trời sẽ ban phúc cho cuộc hôn phối của hai con tại bất cừ nhà thờ nào, bác bảo đảm với cháu như thế.
Tôi nhìn sang Jenny. Rõ ràng nàng đã không đề cập đến vấn đề trọng yếu này trong cuộc nói chuyện qua điện thoại. Nàng giải thích với tôi:
- Oliver, em không đủ can đảm giảng cho bố đòn búa bổ ấy.
Ông Vavilleri vẫn giọng hòa nhã:
- Gì hả? Cứ nói đi, các con, cứ nện vào bố đi. Bố muốn các con nghĩ gì trong đầu cứ nói thẳng ra với bố.
Tại sao đúng lúc ấy mắt tôi lại rơi đúng vào bức tượng Đức Mẹ Maria đồng trinh bằng sứ đặt trên một cái giá trong phòng ăn của gia đình Cavilleri?
Jenny nói tiếp, mắt tránh nhìn bố:
- Chính là vấn đề ban phúc, bố ạ.
- Thế à, Jen, sao nữa? ?" Ông Cavilleri sợ có chuyện gì ghê gớm hơn.
- Hừm? chúng con không thật thích, bố ạ ?" Jen nói xong, quay sang tôi để tìm kiếm một sự hậu thuẫn ? mà con mắt tôi cố đem lại cho nàng.
- Không thích Chúa à? Bất kể là Chúa nào?
Jenny gật đầu. Tôi nói hộ nàng:
- Bác Phil ạ. Cháu xin giải thích?
- Ừ nói đi, mày nói đi.
- Chúng cháu không tin ở một Chúa trời nào, bác Phil ạ. Và chúng cháu không muốn giả dối.
Tôi nghĩ ông đã bỏ qua câu đó là vì do tôi nói ra. Chứ phải là Jenny thì có lẽ ông đã đập cho nàng rồi. Nhưng bây giờ ông hóa ra người bị lẻ loi, đứng ngoài. Ông không dám nhìn chúng tôi nữa, cả tôi lẫn Jenny. Sau một lúc lâu, ông mới nói:
- Thôi được. Thế chúng mày có thể cho tao biết ai sẽ làm lễ được không?
- Chúng con ?" tôi thưa.
Ông nhìn con gái tìm lời xác nhận. Nàng gật đầu: những điều tôi nói là đúng.
Sau một lúc lâu im lặng nữa, ông nhắc lại: ?oThôi được!? rồi, vì tôi là kẻ định đi vào ngành luật, ông hỏi tôi đám cưới như vậy liệu có ?" nói thế nào đây nhỉ ?" hợp pháp hay không?
Jenny giải thích rằng trong buổi lễ mà chúng tôi dự định tiến hành, cha tuyên úy giáo phái nhất thể sẽ làm chủ lễ (?oA! Cha tuyên úy à! ?" Ông Phil lẩm bẩm) trong khi người vợ và người chồng hứa hẹn với nhau.
- Cả người vợ cũng nói? ?" Ông hỏi với vẻ dường như đây là ngọn đòn chí tử cuối cùng đối với ông.
- Bố! ?" Con gái ông lên tiếng ?" Bố có thể tưởng tượng có tình huống nào mà con lại chịu câm như hến không?
- Ừ, quả thế thật, con gái nhỏ bé của bố, ông đáp với nụ cười yếu ớt.
***
Trong xe trên đường về Cambridge, tôi hỏi Jenny theo ý nàng tình hình như vậy là ra sao. Nàng trả lời
- Là được.

​

Ông William F. Thompson, hiệu phó trường luật thuộc Trường Đại học tổng hợp Harvard không tin ở tai mình.
- Này, cậu Barrett, có thật cậu nói đúng như tôi đã nghe được đấy không?
- Đúng thế ạ, thưa ông hiệu phó.
Nói ra lần đầu không phải là dễ, nhắc lại càng không dễ dàng gì hơn.
- Tôi muốn xin học bổng cho năm tới, thưa ông.
- Thật không?
- Tôi đến đây chỉ vì việc ấy, thưa ông. Ông phụ trách việc trợ cấp tài chính, thưa ông hiệu phó, có phải thế không ạ?
- Phải, nhưng mà, lạ thật đấy. Cụ thân sinh ra cậu?
- Thưa ông, ông ấy không còn dính dáng gì nữa đến chuyện này.
- Cậu nói thế nào? ?" Ông hiệu phó Thompson nhấc kính ra, dùng cravat lau kính.
- Cha tôi và tôi bất hòa với nhau, xin cứ coi là như vậy.
Ông Thompson lại đeo kính vào và nhìn tôi với một vẻ mặt không diễn cảm gì hết mà chỉ có một ông hiệu phó mới có thể in nổi trên mặt mình.
- Cậu Barrett, thật là đáng tiếc.
Đáng tiếc cho ai? ?" tôi chỉ muốn hỏi ông ta. Ông này bắt đầu làm tôi bực mình rồi đây. Tôi liền bảo:
- Rất đáng tiếc, thưa ông. Nhưng đó chính là lý do khiến tôi đến gặp ông, thưa ông hiệu phó. Sang tháng tới tôi lập gia đình. Hai vợ chồng tôi sẽ làm việc trong suốt mùa hè. Rồi Jenny ?" đó là tên vợ tôi ?" sẽ dạy học ở một trường tư thục. Thế cũng đủ để sống, nhưng không đủ cho khoản tiền học. Tiền học ở đây khá cao, thưa ông hiệu phó Thompson.
- Hừm? đúng vậy, - ông Thompson trả lời. Nhưng ông chỉ trả lời có vậy thôi. Ông không hiểu tí gì những lời tôi nói với ông ta? Ông tưởng tôi bỏ công đến phòng làm việc của ông ta để làm cái gì vậy? Tôi nói thẳng thừng (và lần thứ ba):
- Thưa ông hiệu phó, tôi xin được cấp học bổng. Tôi không có tài khoản nào ở ngân hàng, mà tôi thì đã được nhập vào học rồi.
- À mà này! ?" Ông Thompson lẩn trốn vào sau các quy tắc ?" Thời hạn để xin tài trợ đã qua từ lâu rồi.
Lão muốn nhận được gì ở tôi, lão già bất lương này? Muốn được nghe những chi tiết thô bỉ chăng? Muốn nghe chuyện tai tiếng chăng? Hay là cái gì?
- Thưa ông hiệu phó, lúc nộp đơn xin học, tôi chưa biết sẽ gặp hoàn cảnh này.
- Đúng thế, cậu Barrett ạ. Nhưng tôi phải nói với cậu rằng ở đây chúng tôi không có quyền can thiệp vào một cuộc cãi cọ trong gia đình. Đáng tiếc thật, như tôi đã nói.
Tôi đứng dậy:
- Thôi được, thưa ông hiệu phó. Tôi biết ông định đi đến đâu rối. Ông đừng có mong tôi nịnh hót cha tôi để cho trường luật của ông một ngày nào đó có một hội trường Barrett đâu nhé.
Khi ra về, tôi còn nghe thấy ngài hiệu phó Thompson lẩm bẩm ?oThật không phải tí nào?.
Tôi cũng đồng ý với ông ta, ôi, thật là không phải tí nào.

​

Jenny nhận bằng tốt nghiệp từ hôm thứ tư. Đông đủ họ hàng của nàng, từ Cranston, Fall River, đều đến Cambridge dự lễ phát bằng có cả một người cô tận Cleveland cũng đến. Chúng tôi đã thỏa thuận trước với nhau sẽ không giới thiệu tôi là chồng chưa cưới của Jenny và Jenny sẽ không đeo nhẫn đính hôn. Như thế, sẽ không có ai bị mếch lòng (quá sớm) là không được mời đến dự lễ cưới.
- Cô Clara ạ ?" Jenny nói ?" cháu xin giới thiệu với cô, anh Oliver, bạn cháu. (Rồi nàng không quên nói thêm) anh ấy thì chưa tốt nghiệp.
Tôi nhìn thấy rõ mọi người hích nhau, nhỏ to với nhau, và thậm chí đặt ra những câu hỏi thẳng thừng nhưng gia đình Jenny không rút ra được một chi tiết cụ thể ở Jeny hoặc ở tôi? và cả ở Phil cũng vậy. Tôi đoán ông mừng là tránh được chuyện trò bàn bạc về tình yêu của những kẻ vô thần.
Đến thứ năm, về mặt học hành mà nói, tôi trở thành bình đẳng với Jenny và nhận bằng tốt nghiệp trường Harvard vào hạng ưu, cũng như nàng. Nhất là tôi được chọn làm người dẫn đầu các sinh viên tốt nghiệp đến ngồi ở chỗ danh dự của mình. Như vậy là tôi đi trước cả những sinh viên tốt nghiệp tối ưu, tứ là những bộ óc siêu ?" siêu phàm. Tôi ngứa ngáy muốn nói với những anh chàng đó rằng việc tôi dẫn đầu đoàn đi trước họ dứt khoát chứng tỏ rằng tôi đã có lý khi coi một giờ tại sân tập Dillon bằng hai giờ ở thư viện Wildener. Nhưng tôi ghìm lại được. Hãy để cho tất cả mọi người vui vẻ.
Tôi hoàn toàn không biết Oliver III có đến dự hay không. Hơn mười bảy nghìn người chen chúc nhau trong sân trường đại học Harvard sáng hôm lễ trao bằng tốt nghiệp và các bạn hãy tin rằng tôi không lấy ống nhòm ra quan sát các hàng ghế ngồi đâu. Tất nhiên tôi đã dành các giấy mời của tôi cho gia đình mà tôi đã được thu nạp, cho ông Phil và Jenny. Với tư cách là cựu sinh viên, ông Già cố nhiên vẫn có quyền đến dự và ngồi với đám tốt nghiệp khóa 1926. Nhưng việc gì mà ống ấy phải đến? Vả lại, hôm đó là ngày các ngân hàng mở cửa cơ mà.
***
Lễ thành hôn được tiến hành hôm chủ nhật cùng tuần. Một trong những lý do không mời gia đình Jenny dự là chúng tôi thực sự lo nghĩ việc chúng tôi không ?oNhân danh Cha, và Con, và Thánh thần? sẽ là một đòn quá nặng nề đối với những người ngoan đạo này Lễ thành hôn diễn ra tại Philip Brooks House, một tòa nhà có kính nằm về mé phía bắc trường Harvard. Timothy Blauvet, cha tuyên úy giáo phái nhất thể của trường làm chủ lễ. Tất nhiên có mặt Ray Stratton. Tôi còn mời cả Jeremy Nahum,một người bạn cũ thời ở trường trung học Exeter. Cậu này thích vào học ở Ameherst hơn là vào Harvard. Jenny thì mời một cô bạn gái đã ở cùng với nhau tại ký túc xá Brick Hall và cô bạn dáng thể thao ở phòng cho mượn sách đọc thêm, có lẽ vì lý do tình cảm. Và đương nhiên có ông Phil.
Tôi giao nhiệm vụ cho Ray Stratton lo tiếp ông Phil. Cốt để ông cảm thấy càng tự nhiên càng tốt. Không phải vì Stratton thừa bình tĩnh đâu! Hai người ấy đứng cạnh nhau, dáng ngượng nghịu lúng túng vô cùng, tuy không nói ra nhưng người nọ vẫn cứ củng cố thêm định kiến của người kia cho rằng cái ?ođám cưới tự lực? này (theo cách gọi của ông Phil) chỉ có thể là một sự ?otai hại không thể tưởng tượng được? (như Stratton không ngớt lời tiên đoán. Chỉ vì Jenny và tôi sẽ nói với nhau vài lời trong lễ cưới. Tuy nhiên chúng tôi đã được chứng kiến cô dâu chú rể nói với nhau như thế hồi đầu mùa xuân năm nay khi một cô bạn âm nhạc của Jenny là Marya Randall lấy một anh sinh viên kiến trúc tên là Eric Levenson. Cảnh tượng rất đẹp khiến hai chúng tôi quyết định cũng làm như họ.
Ông Blauvet nói, với những người dự:
- Thưa các bạn, chúng ta có mặt ở đây để chứng kiến sự hợp nhất của hai cuộc đời bằng hôn nhân. Chúng ta hãy nghe những lời mà họ đã chọn để nói với nhau trong giờ phút thiêng liêng này.
Trước hết là cô dâu. Đứng trước mặt tôi. Jenny đọc bài thơ nàng đã chọn. Bài thơ rất cảm động, có lẽ đặc biết đối với tôi, vì đó là một bài của Elizabeth Barrett:
Khi hồn đôi ta cùng vươn lên vững chãi
Mặt nhìn mặt, lặng lẽ, gần lại nhau
Cho đến khi những đôi cánh vươn dài kia rực cháy
Liếc mắt, tôi thấy Phillip Calliveri gương mặt nhợt nhạ, miệng há hốc, mắt tròn xoe vì kinh ngạc xen lẫn thán phục. Chúng tôi lắng nghe Jenny đọc hết bài một mằt nào đó nó là một lời cầu mong.
Một nơi để sống và để yêu trong một ngày
Dù cho bóng tối và thần chết có bủa vây
Sau đó, đến lượt tôi. Vất vả lắm tôi mới tìm được những câu thơ tôi có thể đọc to mà không đỏ mặt. Tôi không có khả năng đọc to liền một chuỗi các câu đẹp đẽ bay bứơm, thực sự là không có khả năng. Nhưng một đoạn trong ?oBài ca con đường rộng mở? của Witman tuy hơi ngắn, nhưng nói lên đúng những điều mà tôi muốn bộc bạch:
- Anh trao cho em bàn tay anh!
Trao cho em tình anh quý hơn vàng bạc.
Trao cho em con người, trước niềm tin và luật pháp
Em có gửi chăng cho anh tấm thân em?
Có đi chăng cùng anh trên một nẻo đường
Ta ở chăng mãi mãi bên nhau suốt đời
Khi tôi dừng lời, cả gian phòng chìm trong một sự im lặng kỳ diệu. Rồi Ray Stratton đưa cho tôi chiếc nhẫn cưới, sau đó Jenny và tôi, tự chúng tôi nghiêm trang nói lên những lời ước nguyện của hôn nhân, chúng tôi lấy nhau kể từ hôm nay để yêu nhau và quý nhau cho đến tận khi cái chết là xa lìa nhau.
Với thẩm quyền cộng đồng bang Massachusetts trao cho Timothy Blauvet tuyên bố hai chúng tôi thành vợ thành chồng.
***
Khi nghĩ lại, buổi liên hoan ?osau trận đấu? (như Stratton gọi) của chúng tôi đúng là cố làm cho đơn giản, Jenny và tôi kiên quyết gạt bỏ mục chúc rượu sâm banh cổ truyền, và do tất cả bọn chúng tôi chỉ có mấy người, có thể ngồi đủ quanh một chiếc bàn con ở một quán rượu, chúng tôi kéo nhau đi uống bia ở quán ?" Cronin. Như tôi nhớ thì chính Jim Cronin đã đích thân mời chúng tôi một chầu để mừng (cầu thủ hockey vĩ đại nhất của trường Harvard kể từ thời anh em Oliveri?.
Ông Phil đấm mạnh tay xuống bàn, giọng oang oang:
- Đằng ấy bảo sao? Nó còn giỏi hơn cả hai anh em Oliveri gộp lại.
Qua đó Philip muốn nói ?" tôi chắc thế, vì ông đã xem đội hockey trường Harvard thi đấu bao giờ đâu ?" là cả Rofi Clinton lẫn Billy Cliteri đều chưa bao giờ lấy được cô con gái xinh đẹp của ông, cho dù họ có đạt được những thành tích lên đến thế nào đi nữa trên các đôi giày trượt băng của họ. Nhưng vì chúng tôi ai nấy đều đã ngà ngà cho nên đó chỉ là một lý do để chúng tôi uống thêm.
Tôi để cho ông Phil trả tiền, quyết định ấy sau đó khiến tôi nhận được một trong những lời khen hiếm hoi của Jenny về sự tế nhị của tôi (Ollie rồi anh xem, một ngày kia anh sẽ trở thành một người con thật sự, được đấy?). Tuy vậy, cuối cùng chúng tôi tiễn ông ra xe thì tình hình chuyển thành hơi sầu bi. Mắt ai nấy đều đỏ hoe. Mắt ông Cavillery, mắt Jenny. Có lẽ cả mắt tôi nữa. Tôi không còn nhớ gì hết, chỉ biết rằng đó là một giây phút ướt át.
Dù sao đi nữa, sau một thôi một hồi chúc tụng nhau và ban phúc, ông Phil lên xe và chúng tôi đứng vẫy tay cho đến khi khuất bóng ông. Đến lúc bấy giờ sự thật đáng sợ bắt đầu xâm chiếm người tôi:
- Jeny, chúng mình đã thành vợ chồng trước pháp luật.
- Vâng, từ nay, em có thể là một đứa con gái vô tích sự.

​

Nếu có thể chỉ dùng một từ mà mô tả cuộc sống của hai vợ chồng chúng tôi trong ba năm đầu chung sống đó là từ ?ochắt bóp?. Trong cuộc sống đó, hễ tỉnh dậy là chúng tôi cùng nghĩ đến cách làm sao có đủ tiền để làm những việc mà chúng tôi không thể đừng. Nói chung là cố gắng lắm thì may ra vừa đủ. Cuộc sống đó chẳng có gì là thơ mộng đâu. Chắc các bạn còn nhớ đoạn thơ của Omar Khayya?Tm chứ? Một tập thơ dưới lùm cây, một ổ bánh mì, một vỏ rượu vang, vân vân? Các bạn hãy thay tập thơ bằng cuốn Scott nói về cacdre và thử tưởng tượng cách nhìn nên thơ đó có tác dụng gì đối với cuộc sống của tôi. Thiên đường chăng? Tôi chỉ muốn biết là giá cuốn sách đó bao nhiêu (có thể may ra kiếm được ở một cửa hàng sách cũ nào không) và mua chịu được ở đâu bánh mì và rượu vang ?onên thơ? kia không. Rồi sau đó có thể bớt xén được những khoản chỉ tiêu nào để lấy tiền trả nợ.
Cuộc sống thay đổi. Có lúc mà những quyết định đơn giản nhất cũng phải đưa ra thông qua Ủy ban ngân sách lúc nào cũng họp thường trực trong đầu chúng tôi.
?oAnh Oliver này, tối nay đi xem Backhet đi.?
- Thế là ba đô-la.
- Anh bảo sao?
- Một đô-la rưỡi cho em và một đô-la rưỡi cho anh.
- Có nghĩa là đi hay không nào?
- Không có nghĩa là đi hay không. Chỉ có nghĩa là ba đô-la thế thôi?.
Chúng tôi hưởng tuần trăng mật trên một chiếc thuyền buồm với hai mươi mốt đứa trẻ. Nói cụ thể hơn là: tôi thì điều khiển một chiếc thuyền buồm Rode dài 11 mét, từ bảy giờ sáng cho đến khi nào các khách đi thuyền của tôi phát chán thì thôi, còn Jenny thì làm cô trông trẻ. Tuần trăng mật đó diễn ra ở một nơi tên là Nhà thuyền Pequod tại Denis Port (không xa Hyannis bao nhiêu). Denis Port là một quần cư gồm một khách sạn lớn, một bến tàu nhỏ xíu và vài chục nếp nhà cho thuê. Bên ngoài một trong những ngôi nhà gỗ nhỏ nhất, tôi treo một tấm biển tưởng tượng: ?oỞ đây Jenny và Oliver đã chung sống với nhau?. Tôi cho rằng sau suốt một ngày phải ân cần tử tế với các khách hàng nhỏ xíu của tôi, - vì nguồn thu nhập của chúng tôi chủ yếu thuộc vào họ ?" Jenny và tôi vẫn còn có thể tử tế ân cần được với nhau thì phải nói là giỏi. Tôi chỉ nói ?otử tế ân cần? thôi, vì tôi không tìm ra từ ngữ để miêu tả việc yêu Jenny Cavilleri và được nàng yêu lại là như thế nào. Aáy xin lỗi, tôi muốn nói là Jennifer Barrett.
Trước khi lên đường đi hưởng tuần trăng mật tại Denis Port chúng tôi đã tìm được một căn nhà rẻ tiền ở Cambridge Bắc tuy rằng về mặt kỹ thuật, địa chỉ thì ghi là khu Somerville và nhà thì nói như Jenny ?oỞ vào tình trạng không thể sửa chữa được?. Ban đầu nhà này xây cho hai gia đình, nhưng bây giờ thì được chuyển thành bốn căn hộ, với giá cho thuê cắt cổ tuy được gọi là ?orẻ?. Nhưng kén chọn thế nào được đối với sinh viên mới ra trường trong khi nhà cho thuê thì ít mà người thuê thì nhiều?
- Anh Oliver, tại sao nhà chức trách không đến ra lệnh cấm ở tại căn nhà ọp ẹp này?
- Có lẽ vì họ sợ không dám đặt chân đến.
- Em cũng thế.
- Hồi tháng Sáu em có sợ đâu.
(Cuộc đối thoại diễn ra trong tháng Chín, khi chúng tôi đi nghỉ về).
- Tháng Sáu em chưa lấy chồng. Nay đã thành người đàn bà có chồng, em coi chỗ này là nguy hiểm.
- Thì em định làm gì?
- Nói với chồng em, chồng em sẽ lo liệu.
- Em nói đi, anh là chồng em đây, - tôi bảo nàng.
- Thật không? Anh hãy chứng tỏ anh là chồng em xem nào.
- Em bảo sao? ?" Tôi hỏi trong bụng nghĩ: ?oAáy đừng! Đừng ở ngoài phố!?
Nàng nói tiếp:
Anh hãy bế em qua bậc cửa đi.
- Em không tin những trò mê tín vớ vẩn này chứ?
- Anh cứ bế em đi, em sẽ quyết định tin hay không sau.
Thôi được. Tôi bế nàng, lên năm bậc thềm đến tận cửa:
- Sao anh dừng lại! ?" Nàng hỏi.
- Đây chẳng phải là bậc cửa rồi ư?
- Không phải, không phải.
- Anh thấy tên hai chúng mình ghi bên cạnh nút bấm chuông kia kìa.
- Đây chưa phải là bậc cửa chính thức. Bế em lên tầng một, anh lười.
Đến chỗ ở ?ochính thức? của vợ chồng chúng tôi là phải leo hai mươi bốn bậc nữa. Tôi phải dừng lại gần nửa chừng để lấy hơi. Tôi hỏi nàng:
- Sao em nặng thế?
- Anh không nghĩ là em có thể có thai à, - A ha! Anh sợ, phải không?
- Đâu có.
- Không dối được em đâu.
- Ừ, đúng. Anh có hoảng trong một giây thôi.
Tôi bế nàng nốt đoạn đường còn lại. Đó là một trong những giây phút hiếm hoi và quý báu mà tôi nhớ là không dính dáng đến cái từ ?ochắt bóp?.
***
Cái tên lừng lẫy của tôi cho phép vợ chồng tôi được mua ghi sổ nợ ở một cửa hàng thực phẩm mà ông chủ thường không bao giờ bán chịu cho sinh viên. Ngược lại, chính cái tên ấy lại hại chúng tôi ở chỗ chúng tôi ít ngờ tới nhất: tại trường Shady Lane nơi mà Jenny sẽ đến đây dạy học, Ann Miller Whitman, bà hiệu trưởng nói với vợ tôi:
- Tất nhiên trường Shady Lane chúng tôi không có khả năng trả lương cho các cô giáo như ở các trường công.
Rồi bà nói thêm là dù sao cũng không nghĩ những người trong dòng họ Barrett lại quan tâm đến ?okhía cạnh này? của vấn đề.
Jenny cố tìm cách xua tan những ảo tưởng của bà ta, nhưng ngoài ba nghìn năm trăm đô la một năm mà nhà trường đã đề xuất, nàng chỉ nhận được thêm khoảng hai phút ?ohô, hô, hô? của bà hiệu trưởng. Bà Whitman thấy ý kiến của Jenny nói rằng vợ chồng nhà Barrett phải trả tiền thuê nhà như bất cứ ai thật là khôi hài.
Khi Jenny đã kể lại với tôi chuyện ấy, tôi đưa ra một vài gợi ý về những gì mà bà Whitman có thể làm được với ba nghìn năm trăm đô la, hô, hô, hô của bà ta. Thấy thế Jenny hỏi liệu tôi có sẵn sàng bỏ trường luật để kiếm sống nuôi nàng trong khi chờ đợi nàng những kỳ thi cần thiết để vào dạy ở trường công không. Tôi suy nghĩ rất nghiêm túc trong hai giây đồng hồ về toàn bộ tình hình và đi đến một kết luận vừa ngắn gọn vừa chính xác.
- Mẹ kiếp.
- Một câu khá hùng hồn ?" vợ tôi bảo.
- Chứ em chờ anh nói gì, Jenny, - Hô, hô, hô à?
- Không đâu. Anh thấy chịu khó tập thích món mì ống Ý, thế thôi.
***
Tôi nghe theo lời nàng. Tôi tập ưa thích món mì ống còn Jenny tập làm quen với tất cả những cách nấu nướng có thể tưởng tượng được để làm cho món mì có cái vẻ gì khác chứ không phải là mì suông. Với chút tiền đã kiếm trong kỳ hè cộng với đồng lương của Jenny và khoản thu nhập dự kiến của công việc ban đêm mà tôi tính sổ đến nhận tại bưu điện trong dịp Nôen thứ tư dồn dập, chúng tôi thấy cũng tạm được. Tất nhiên có hàng đống bộ phim mà chúng tôi không đi xem (và hàng đống buổi hòa nhạc mà Jenny cũng bỏ), nhưng dù sao chúng tôi cũng thu xếp cuộc sống được tàm tạm.
Nhưng tất nhiên, chúng tôi cố thu xếp tạm tạm được ở mỗi mặt sinh sống thôi.
Về mặt xã hội, cuộc sống của hai chúng tôi đã thay đổi hoàn toàn. Chúng tôi vẫn ở Cambridge và trên lý thuyết Jeny có thể vẫn cứ tham gia tất cả các hội âm nhạc của nàng. Nhưng nàng không có thời giờ. Ở trường Shaddy Lane về là nàng đã mệt nhoài rồi, lại còn phải làm bữa tốt (đi ăn hiệu là điều nằm ngoài khả năng hiện thực). Về phía tôi, các bạn bè tôi cũng tế nhị để chúng tôi yên. Nghĩa là họ không mời mọc gì chúng tôi nữa, cốt để chúng tôi khỏi phải mời mọc lại họ, các bạn có hiểu ý tôi muốn nói gì không?
Chúng tôi thậm chí còn bỏ các trận đấu bóng.
Với tư cách hội viên câu lạc bộ Varsity, tôi được mua vé ở khu ghế chính giữa, tức là những chỗ rất tốt nhưng cũng rất đắt. Giá mỗi vé là sáu đô la, tổng cộng là mười hai đô la. Jenny bảo tôi:
- Sai rồi, chỉ sáu đô la thôi. Anh có thể đi xem một mình, không có em. Em chẳng hiểu gì về bóng đá với bóng đẩy, ngoài cái điều là có những kẻ la hét ầm ĩ: ?oXông lên, xông vào đi!? Mà anh thì lại thích những trò ấy, vì thế, em muốn anh cứ đi xem đi!
- Thôi không nói chuyện này nữa ?" tôi cắt ngang vì dù sao tôi là chồng và là chủ gia đình ?" Với lại, anh còn dùng thời gian để học.
Dẫu vậy, các chiều thứ bảy, tôi không thể không áp chiếc máy thu thanh bán dẫn vào tai, lắng nghe những tiếng reo hò của các cổ động viên. Về mặt địa lý họ chỉ cách tôi không đến một cây số nhưng đối với tôi bây giờ họ như sống trên một hành tinh khác.
Tôi dùng các đặc quyền hội viên câu lạc bộ Varsity của tôi để mua vé trận đấu với trường lên cho Robbie Walde, một bạn học ở trường luật. Robbie cảm ơn mãi. Khi anh ta về rồi, Jenny yêu cầu tôi giải thích một lần nữa những ai có quyền ngồi ở khu ghế đặc biệt dành cho câu lạc bộ Varsity. Tôi giảng giải lại cho nàng hiểu rằng khu ghế ấy dành cho tất cả những ai bất kể lứa tuổi, tầm vóc cao thấp hoặc vị trí xã hội, đã phục vụ một cách xuất sắc thể thao trường Harvard trong các môn. Nàng hỏi tiếp:
- Cả những nhà thể thao trên nước nữa?
Một nhà thể thao là một nhà thể thao, dù là không hay ướt.
- Trừ anh, Oliver ạ. Anh là một nhà thể thao bị đóng băng rồi.
Tôi chuyển sang vấn đề khác, cho rằng đó chỉ là một câu châm chọc thông thường của Jenny chứ tôi không muốn nghĩ là có một ẩn ý gì khác đằng sau câu hỏi của nàng về các truyền thống thể thao của trường Harvard. Như có thể là nàng ám chỉ một cách tế nhị rằng tuy sân vận động Soldier Field có tới 54.000 chỗ, nhưng tất cả những cựu động viên đều sẽ ngồi ở cùng khu chúa sừng, tất cả, già lẫn trẻ, cả những vận động viên ướt, khô hoặc đã đóng băng. Có phải chỉ riêng sáu đô la làm tôi xa sân vận động những chiều thứ bảy hay không?
Thôi kệ, nếu Jenny quả thực nghĩ đến chuyện khác trong đầu không nên bàn cãi làm gì.

​

Ông bà Oliver Barrett IV
Trân trọng kính mời quý ngài đến dự bữa tiệc mừng sinh nhật lần thứ sáu mươi của ông Barrett vào hồi 19 giờ ngày thứ bảy 6 tháng 8 tại biệt thự Dover House Ipswich bang Massachusetts.
X.P.D.
Jenny hỏi tôi:
- Anh nghĩ sao?
- Còn phải hỏi nữa.
Tôi đang bận tóm tắt cuốn Nhà nước chống Percival, một tiền lệ thuộc loại quan trọng nhất trong luật hình sự Jenny vung vẩy cái giấy mời trước mắt tôi để chọc tức tôi. Nàng bảo:
- Em nghĩ là đã đến lúc rồi đấy, anh Oliver ạ.
- Đến lúc gì?
- Anh biết quá là gì rồi. Anh còn muốn cụ đến đây hò hét trước mặt anh à?
Tôi cứ chúi mũi vào đống sách vở của tôi.
- Ollie ? cụ đã đi bước trước rồi!
- Nhầm to, Jenny. Mẹ anh dán phong bì đấy mà.
Nàng nói to hơn bình thường:
- Hình như anh bảo anh chưa sờ đến thư cơ mà!
Quả thật, lúc nãy tôi có ngó qua một tí. Có lẽ tôi chóng quên. Dù sao thì tôi cũng đang mải tóm tắt cuốn Nhà nước chống Percival và đang bị kỳ thi ám ảnh. Điều tôi mong là Jenny đừng quấy rầy tôi nữa. Nhưng nàng lại nói, giọng nay đã chuyển sang gần như cầu khẩn:
- Anh nghĩ lại xem, Ollie. Cụ đã sáu mươi rồi, không có gì đảm bảo là cụ sẽ còn sống khi cuối cùng anh quyết định hòa giải với cụ.
Bằng những lời lẽ thật giản dị, tôi nói với Jenny là sẽ không bao giờ có chuyện hòa giải, và nàng hãy làm ơn để tôi tiếp tục việc học của tôi. Nàng lặng lẽ ngồi xuống chiếc ghế đệm thấp mà tôi đang gác chân. Nàng không nói một lời nào, nhưng tôi nhanh chóng cảm thấy hình như nàng nhìn tôi rất tha thiết. Tôi ngước mắt lên khi nàng bảo:
- Sẽ có ngày, Oliver V sẽ khiêu khích hành hạ anh cho mà xem?
Tôi bảo lại ngay:
- Nó sẽ không mang tên Oliver, em có thể tin chắc điều đó.
Nàng không nói to, tuy nàng thường cũng to giọng những khi tôi nói to:
- Ollie, em bảo này, dù cho chúng mình có đặt tên nó là Bozo thằng hề thì nó cũng ấm ức anh vì anh đã liệt vào hàng những nhà thể thao lớn của Harvard. Với lại, khi nó vào năm thứ nhất đại học thì có lẽ anh đã lên tới Tòa án tối cao rồi!
Tôi bảo với nàng là dứt khoát không có vấn đề con trai tôi ấm ức tôi. Nàng hỏi tôi làm sao có thể nói chắc được. Tôi không đưa ra được lý lẽ nào. Tôi chỉ biết con trai tôi sẽ không oán, tức tôi, nhưng tôi không thể giải thích nổi cụ th vì sao, Jenny bỗng nhận xét, chẳng ăn nhập vào đâu.
- Bố anh cũng yêu quý anh đấy, anh Oliver ạ. Bố yêu quý anh như anh sẽ yêu quý thằng Bozo con trai anh vậy. Nhưng những người trong họ Barrett nhà anh đều quá kiêu ngạo và luôn luôn bị ý nghĩ cạnh tranh ganh đua ám ảnh đến nỗi suốt đời các người cứ tưởng các người thù ghét nhau.
Tôi giễu cợt:
- May mà có em ở đây.
- Đúng thế.
- Thôi, không nói chuyện này nữa ?" tôi ra lệnh, vì dù sao, tôi là chồng và là chủ gia đình.
Tôi trở lại với Nhà Nước chống Percival và Jenny đứng dậy. Nhưng bỗng nhiên nàng nảy ra một ý:
- Nhưng còn chữ ?oXin phúc đáp ?o ở dưới nữa.
Tôi nói xa xôi rằng một nữ sinh viên khoa nhạc trường cao đẳng Radcliffe chắc lá có khả năng thảo ra một vài lời phúc đáp từ chối mà không cần phải có ai chỉ dẫn.
- Oliver, em bảo này. Trong đời em, có thể em đã có làm ăn gian hoặc nói dối, nhưng em chưa hề bao giờ cố ý làm khổ tâm một ai. Em nghĩ em không thể trả lời như anh nói được đâu.
Thực ra, trong lúc nàng chỉ làm khổ có mình tôi thôi, cho nên tôi mới lịch sự yêu cầu nàng tùy ý muốn viết thế nào thì viết, miễn là về cơ bản nói rằng chúng tôi sẽ không đến dù trời sụp. Sau đó, một lần nữa tôi quay lại với Nhà nước chống Percival.
- Anh ơi, số dây nói của các cụ là bao nhiêu nhỉ?
Tôi nghe thấy nàng nói rất nhẹ. Nàng đang cầm điện thoại.
- Em viết vài chữ không được à?
- Em sắp mất bình tĩnh rồi đây này. Số dây nói của các cụ là bao nhiêu, anh?
Tôi nói cho nàng số dây nói rồi quay ngay sang lời biện hộ của Percival trước Tòa án tối cao, không để tai nghe Jenny hay nói đúng hơn, cố không nghe nàng nói. Bở lẽ nàng đang ở trong cùng một gian phòng với tôi.
- O ? cháu chào bác.
Chính ông Già trả lời điện thoại à? Ông ấy không phải đang ở Washington ư? Tôi đã đọc tin nói như vậy trong một bài báo viết về ông trên tờ Thời báo New York cơ mà? Đúng là nghề báo chí bây giờ sa sút quá lắm.
Phải mất bao nhiêu thời gian mới nói được chữ ?okhông? thế này?
Hình như Jenny đã dùng nhiều thời gian hơn mức cần thiết để phát âm cái từ đơn giản đó.
- Anh Oliver ơi?
Nàng bịt tay lên máy nói.
- Anh Oliver ơi, có nhất thiết là không không?
Tôi gật đầu để bảo rằng nhất thiết phải là như vậy và xua tay bảo nàng nói nhanh lên cho xong.
- Cháu rất tiếc ?" nàng nói vào máy điện thoại ?" Thưa bác, chúng cháu rất tiếc?
Chúng cháu? Sao lại dính tôi vào? Và nhất là, sao không nói thẳng vào việc đi rồi bỏ máy?
- Anh Oliver?
Nàng lại đặt tay lên ống nói và nói rất to:
- Anh Oliver, anh làm khổ tâm cụ. Lẽ nào anh cứ để mặc cha anh đau khổ mà ngồi mãi đấy sao?
Nếu nàng không xúc động đến vậy thì tôi đã một lần nữa giải thích cho nàng hiểu đá không biết đau khổ là gì, còn nàng thì không nên phóng những quan niệm sai lầm kiểu Sao lại dính tôi vào? Và nhất là, sao không nói thẳng vào việc đi rồi bỏ máy?
- Anh Oliver?
Nàng lại đặt tay lên ống nói và nói rất to:
- Anh Oliver, anh làm khổ tâm cụ. Lẽ nào anh cứ để mặc cha anh đau khổ mà ngồi mãi đấy sao?
Nếu nàng không xúc động đến vậy thì tôi đã một lần nữa giải thích cho nàng hiểu đá không biết đau khổ là gì, còn nàng thì không nên phóng những quan niệm sai lầm kiểu Ý-đại-lợi-Địa-Trung-Hải của nàng lên tận các đỉnh núi Rasomo lởm chởm làm gì mà hoài công. Nhưng xem chừng nàng rất xúc động, và điều đó làm tôi không bình tĩnh chút nào. Nàng lại nài xin tôi:
- Anh Oliver, anh ra nói với cụ chỉ một câu thôi được không?
Nói với ông ấy ư? Lạy trời, nàng điên rồi chăng?
- Chỉ nói một câu chào thôi.
Nàng chìa máy nói về phía tôi và cố ghìm mình không khóc. Tôi trả lời giọng hoàn toàn bình tĩnh:
- Anh không bao giờ nói với ông ấy. Không bao giờ.
Bây giờ thì Jenny khóc. Khóc không thành tiếng, nhưng nước mắt giàn giụa trên mặt. Rồi nàng? nàng cầu xin:
- Hãy vì em, anh Oliver. Em đã có bao giờ xin anh đâu. Lần này, em van xin anh.
Ở đây có ba người (vì không hiểu tại sao tôi nghĩ cha tôi cũng có mặt tại đây), cả ba người cùng chờ đợi, chờ đợi cái gì? Tôi ư?
Tôi thì không thể được.
Jenny không hiểu là nàng đòi hỏi ở tôi điều không thể làm được à? Không hiểu là tôi có thể làm tất cả mọi chuyện vì nàng, chỉ trừ có chuyện ấy thôi à? Thấy tôi cứ cúi gằm mặt, lắc đầu, vẻ mặt tỏ ra kiên quyết từ chối đồng thơi cực kỳ khó chịu, Jenny nói qua kẽ răng với một giọng giận dữ chưa bao giờ thấy ở nàng:
- Anh là một kẻ nhẫn tâm khốn kiếp.
Sau đó, nàng kết thúc câu chuyện với cha tôi bằng câu:
- Thưa bác, anh Oliver muốn nói với bác là?
Nàng dừng lại để lấy hơi. Nàng vừa nói vừa tấm tức khóc cho nên lấy hơi không phải dễ. Còn tôi, tôi kinh ngạc đến sững sờ, không thể làm gì khác là chờ đợi phần cuối của cái mà người ta bảo là ý kiến của tôi.
Nàng nói tiếp:
- ? anh Oliver rất yêu quý bác, theo cách của anh ấy.
Rồi nàng dập máy thật nhanh.
Không có lời giải thích hợp lý nào về hành động tiếp liền ngay sau đấy của tôi. Tôi đổ lỗi cho sự mất trí chốc lát của tôi. Hay nói cho đúng hơn tôi không đổ lỗi cho cái gì cả. Hành động của tôi liền ngay sau đấy là điều không bao giờ tha thứ được.
Tôi giằng lấy chiếc máy điện thoại từ tay Jenny, giật ra khỏi tường? ném mạnh về cuối phòng.
- Mẹ kiếp, không thể chịu được! Jenny, xin em hãy cút đi cho đời anh được nhờ.
Tôi đứng ngây người ra, thở hổn hển như một con vật mà tôi vừa bỗng trở thành. Lạy Chúa! Sao tôi lại thế? Tôi quay lại để nhìn Jenny.
Nhưng nàng đã bỏ đi rồi.
- Nàng đã đi xa hẳn rồi vì không còn nghe thấy tiếng chân nàng ngoài cầu thang. Có lẽ nàng đã vùng bỏ đi ngay lúc tôi giằng lấy chiếc máy điện thoại. Aùo khoác và khăn quàng của nàng hãy còn đây. Nỗi đau khổ không biết làm gì bây giờ chỉ kém có nỗi đau khổ không biết mình đã làm gì vừa xong.
Tôi đi tìm nàng khắp nơi.
Tại thư viện trường luật, tôi đi qua tất cả các dãy sinh viên đang cặm cụi ngồi học, nhìn vào mặt từng người. Tôi đi vòng đi vòng lại ít nhất năm sáu lần. Tuy tôi không thốt ra lời nào, nhưng tôi biết rằng con mắt tôi nhìn quá chăm chú, nét mặt tôi quá căng thẳng đến nỗi làm cả phòng đọc của thư viện hoảng lên. Mặ.
Nhưng không có Jenny ở thư viện.
Sau đó lùng sục khắp câu lạc bộ Harkness Commons, cả khu nghỉ giải lao, cả khu giải khát. Rồi chạy tưởng đến đứt hơi đến tận hội trường Agassiz trong khu trường Radcliffe. Nàng cũng không có ở đấy nốt. Đến bây giờ thì tôi chạy lung tung khắp nơi, đôi chân tôi cố đuổi kịp nhịp đập của tim tôi.
Hay là ở câu lạc bộ Paine chăng? (Có những tên như vậy đấy!) Ở tầng dưới, có những phòng tập piano. Tôi biết Jenny khi nổi cáu lên là nàng nện vào phím đàn. Đúng. Nhưng khi sợ hết hồn thì nàng làm gì?
Đi dọc cái hành lang với hai dãy phòng tập hai bên thật đến phát điên lên được. Thôi thì đủ thứ nhạc Mozart và Barto?Tk, Bach và Brahms luồn qua khe cửa lọt ra ngoài hòa trộn với nhau thành một thứ tiếng ồn ào khó tả và thật không chịu nổi.
Jenny chắc phải ở đây!

​

Linh cảm bảo tôi dừng lại trước một cánh cửa mà tôi nghe thấy bên trong có người đang nện (một cách giận dữ chăng?) một khúc dạo đầu của Chopin. Tôi đứng sững một giây. Kỹ thuật chơi cũng khá tồi? đang đánh dừng lại nghỉ, rồi đánh lại và rất nhiều lỗi. Vào một lúc nghỉ, tôi nghe thấy một giọng con gái lẩm bẩm: ?oMẹ kiếp!?. Thôi đúng Jenny rồi, không sai. Tôi mở toang cửa.
Ngồi bên chiếc đàn piano là một cô nữ sinh của trường Radcliffe người to kềnh. Cô ta ngẩng lên, bộ mặt khônt thể thương được thế mà quần áo lại còn hippi nữa. Cô ta bực mình vì sự đột nhập của tôi, sẵng giọng hỏi:
- Sao, ngứa ngáy chân tay à?
- Không, không ?" Tôi trả lời và đóng cửa lại.
Sau đó, tôi thử đến quảng trường Harvard, quán cà phê Pamplona, quán Tommy và cả quán Hayes Bick? nơi giới nghệ sĩ thường lui tới, đều không có.
Jenny có thể đi đâu?
Vào giờ này, xe điện ngầm đã nghỉ, nhưng nếu nàng đi thẳng ra ga thì nàng có thể đã kịp chuyến tàu đi Boston rồi.
***
Trời đã gần một giờ sáng khi tôi bỏ một đồng 25 xu và hai đồng 10 xu vào khe máy điện thoại tự động. Tôi đang đứng trong một buồng điện thoại gần quán sách ở quảng trường Harvard.
- Alô, tôi xin hỏi ông Phil.
- Phil đây, ai đấy? ?" Ông trả lời bằng một giọng ngái ngủ.
- Con đấy ạ? Oliver
- Oliver! (Ông sợ) Jenny làm sao? ?" Ông vội hỏi ngay.
Nếu ông hổi tôi, vậy là nàng đã không về chỗ ông.
- Dạ? không ạ. Thưa bố, không ạ.
- Lạy Chúa! Mạnh khỏe cả chứ. Oliver?
Yên tâm về con gái mình rồi, ông tỏ ra thân mật và vui vẻ như thể không phải đang ngủ bị tôi lôi dậy.
- Dạ mạnh khỏe ạ. À mà này, bố ơi, bố vẫn thường nhận được tin Jenny chứ?
Ông trả lời bằng một giọng bình tĩnh lạ lùng:
- Kể cũng khó nói.
- Sao ạ?
- Sao nó không thể năng gọi dây nói cho tao hơn? Tao có phải là người lạ đâu.
Tôi không tin là con người ta lại có thể đồng thời vừa hoảng hốt vừa yên tâm, song tâm trạng của tôi lúc này đúng là như vậy. Ông hỏi tôi:
- Nó đang ở cạnh mày đấy à, con?
- Dạ?
- Chuyển cho tao nói với Jenny, ta sẽ sửa cho nó, một chập.
- Dạ, không được, bố ạ.
- À, nó đang ngủ à? Thôi, nếu nó ngủ thì đừng đánh thức nó dậy.- Vâng ạ.
- Này, tao bảo chúng mày này.
- Dạ.
- Cranston có xa lắm đâu mà vợ chồng chúng mày không đến chơi với tao, vào một chiều chủ nhật nào đó. Được chứ? Nếu không thì tao dẫn xác đến chúng mày vậy.
- Aáy ?" thôi, bố ạ. Để chúng con đến.
- Bao giờ?
- Vào một chiều chủ nhật nào đấy ạ.
- ?oMột chiều chủ nhật nào đấy? là thế nào? Một thằng con không được nói ?omột chiều chủ nhật nào đấy? mà là ?ochủ nhật này? Oliver nghe không?
- Vâng ạ. Chủ nhật này ạ.
- Bốn giờ chiều nhé. Mà này, lái xe cẩn thận đấy. Nhớ chưa?
- Dạ, con nhớ rồi ạ.
- Và lần sau thì gọi vào ban ngày nhé.
Ông bỏ máy.
Tôi đứng trơ ra đó, giữa màn đêm và cảnh hiu quạnh vắng lặng ở quảng trường Harvard, không biết đi đâu và làm gì. Một thằng bé da màu săn đến gần hỏi tôi có cần một liều ma túy không. Tô lơ đãng trả lời: ?oDạ, thưa ông, không ạ?.
Tôi không chạy nữa. Tôi vội vã làm gì để mà trở về với căn nhà trống không. Đêm đã rất khuya và tôi tê dại cả người? vì sợ hơn vì lạnh (mà trời có ấm áp gì đâu). Cách nhà vài bước, tôi ngỡ thấy có ai đó ngồi ở bậc thềm trên cùng. Có lẽ tôi hoa mắt hay sao, vì bóng người ấy ngồi yên không nhúc nhích, im phăng phắc.
Nhưng đấy là Jenny.
Nàng ngồi ở bậc trên cùng.
Tôi quá mệt không hoảng lên nổi và nỗi khắc khoải bỗng vợi hẳn đi quá nhiều khiến tôi không nói nổi lời nào. Trong thâm tâm, tôi mong nàng có một cái gậy nào thật nặng để hang lên người tôi.
- Em?
- Anh?
Hai chúng tôi đều nói nhỏ đến nỗi không thể suy ra được cảm nghĩ của mỗi người.
- Em quên chìa khóa ?" Jenny nói.
Tôi đứng đó, chỗ bậc thềm dưới cùng, không dám hỏi nàng ngồi đấy tự bao giờ, chỉ nhận thức được rằng mình đã cư xử cực kỳ tồi tệ với nàng.
- Jenny, anh ân hận?
- Im đi anh.
Nàng cắt ngang lời tôi rồi nói rất từ tốn:
- Yêu là không bao giờ để mình phải nói câu ân hận. Tôi bước lên chỗ nàng.
- Em muốn đi ngủ? Được không, - nàng nói.
- Được, chứ em.
Chúng tôi cùng lên cầu thang đến gian phòng chúng tôi ở. Trong lúc chúng tôi thay quần áo, Jenny nhìn tôi với đôi mắt làm tôi yên lòng.
- Em nghĩ như em nói đấy, Oliver ạ, và tất cả chỉ có thế thôi.

​

Thư đến vào tháng Bảy.
Thư được chuyển tiếp từ Cambridge đến Denis Port thành ra tôi nhận tin có lẽ chậm mất một ngày. Tôi chạy vội đến chỗ Jenny đang đứng trông mấy đứa trẻ đang đá bóng (hay đá nhau), và bằng một giọng hệt tài tử Boga, tôi gọi:
- Này em, lại đây.
- Gì đấy?
- Lại đây em ?" tôi nhắc lại với một vẻ hách dịch làm nàng phải đi theo tôi.
- Gì đấy, Oliver? Có nói đi không nào?
Tôi cứ tiếp tục bước, oai nghiêm và lạnh lùng.
- Lên thuyền, - tôi giơ tay chỉ chiếc thuyền, bằng đúng bàn tay đang cầm bức thư mà nàng vẫn chưa nhận ra.
- Oliver, em còn phải trông bọn trẻ, - nàng phản kháng nhưhg vẫn ngoan ngoãn nghe lời.
***
- Oliver, cuối cùng anh có kể là có việc gì đi không nào?
Bây giờ thuyền chúng tôi đã cách xa bờ khoảng một trăm mét. Tôi tuyên bố:
- Anh muốn báo với em tin này.
- Không nói được trên bờ à? Hả nỡm? ?" nàng thét lên.
- Không! Không nói được! ?" Tôi cũng hét lên. (Hai chúng tôi không ai nổi cáu gì đâu, nhưng vì gió thổi khá mạnh nên chúng tôi buộc phải hét lên mới nghe được nhau). Anh chỉ muốn có riêng mình anh với em. Này, nhìn xem anh nhận được cái gì đây này.
Tôi giơ ra bức thư. Nàng nhận ra ngay nơi gửi in ngoài phong bì.
- A? trường luật Harvard. Họ tống cổ anh à?
- Lạc quan quá nhỉ. Thử đoán lại xem nào, - tôi gào lên:
- Anh nhất lớp à? ?" Nàng đoán.
Tôi bỗng thấy gần như hổ thẹn!
- Không hẳn vậy. Thứ ba.
Ê! Thứ ba thôi à?
- Nghe này? như vậy cũng có nghĩa là anh sẽ được cộng tác với Tạp chí luật học
Vẻ mặt nàng hoàn toàn không bộc lộ một cảm nghĩ gì.
- Nhưng mà, Jenny ?" giọng tôi gần như rên rỉ ?" em nói một câu gì đi chứ?
- Chưa nói chừng nào em chưa gặp mặt người nhất và người nhì.
Tôi nhìn nàng, mong thấy xuất hiện trên gương mặt nàng cái nụ cười mà tôi biết nàng đang ghim lại.
- Jenny này? - tôi van vỉ.
- Em đi đây. Xin chào.
Nói xong, nàng nhảy ngay xuống nước. Tôi nhào người xuống theo và một giây sau, hai chúng tôi cùng bám lấy thành thuyền, cười như nắc nẻ. Tôi giở giọng triết lý:
- Em thấy không, dù sao em đã phải nhảy xuống nước để chúc mừng anh.
- Đừng lên mặt quá, anh ơi. Thứ ba thì bao giờ vẫn chỉ là thứ ba thôi.
- Này em, ngốc ơi, - tôi bảo.
- Gì vậy hả ngốc? ?" nàng đáp.
- Công em rất nhiều, - tôi nói, giọng thành thực.
- Sai rồi, ngốc ạ, sai rồi.
- Sai? Tôi hỏi lại, hơi ngạc nhiên.
Công em tất cả.
Tối hôm đó, chúng tôi bỏ ra hai mươi ba đôla cho một bữa tôm hùm tại một tiệm ăn cực sang ở Yarmouth. Jenny vẫn chưa chịu phát biểu điều gì cho đến khi biết thêm về hai anh chàng, nói như nàng, đã ?ohạ? tôi.
***
Kể ra có vẻ ngớ ngẩn song tôi quý nàng đến nỗi vừa về đến Cambridge là tôi lao đi tìm hiểu xem hai gã kia là ai. Tôi nhẹ người đi được biết gã thứ nhất là Erwin Blasband. Khoá City College năm 1964, loại học gạo, không có dáng thể thao, đeo kính cận, hoàn toàn không phải là loại người hợp sở thích của Jenny và gã thứ nhì thì không phải là gã mà là một cô gái tên là Bella Landau, khóa Bryn Mawr năm 1964. Rất may là Bella Landau lại khá kháu khỉnh (đối với một cô sinh viên luật) làm tôi có thể chọc được Jenny đôi chút về ?ochi tiết trong những buổi tối tôi ở lại làm việc muộn tại Gannett House?, trụ sở Tạp chí luật học. Khi tôi muộn là muộn thật sự. Nhiều lần tôi phải làm việc đến hai ba giờ sáng mới về tới nhà. Nghĩa là phải theo sáu lớp, cộng với việc biên tập tờ báo, ngoài ra chính tôi đã viết được một bài trên một tờ báo (Bài Sự trợ giúp pháp lý đối với dân nghèo đô thị: khảo cứu về quận Roxbury, thành phố Boston của Oliver Barrett IV. Tạp chí luật học, số tháng 3-1966 tr. 861 ?" 908)
- Một bài viết tốt, quả là một bài viết tốt.
Đó là tất cả những gì mà ông chủ být Joel Fleishman nhắc đi nhắc lại mãi. Thành thực mà nói, tôi hy vọng sẽ nhận được một lời khen dài hơn của một người năm tới sẽ phụ tá cho thẩm phán Tòa án tối cao Douglas. Nhưng ông chỉ nói thế sau khi đọc bản thảo cuối cùng của tôi, Jenny đã bảo tôi là bài báo ?osắc bén, thông minh và rất khéo?. Fleishman không đánh giá nổi như nàng à?
- Fleishman bảo đây là một bài tốt, Jenny ạ.
- Em thức đến giờ này chỉ nghe có thế thôi à? Ông ta kh6ng nhận xét gì về cách khảo cứu, sưu tầm tài liệu, văn phong và gì gì nữa à?
- Không, Jenny ạ. Ông ấy chỉ bảo là tốt, thế thôi.
- Thế anh làm gì đến bây giờ mới về?
Tôi khẽ nháy mắt:
- Anh có việc bận với Bella Landau.
- À! ?" Nàng khẽ thét lên.
Tôi không đọc được ý gì trong giọng nàng. Tôi hỏi thẳng:
- Em có ghen không?
- Không. Chân em đẹp hơn chân cô ấy nhiều.
- Em có biết lập hồ sơ cho một vụ kiện không?
- Thế cô ấy biết làm mì thanh kiểu không?
- Có chứ. Chính tối nay cô ấy đã đem đến Gannett House. Mọi người đều bảo mì ấy ngon như cặp chân em ấy.
- Đúng thế ?" nàng nói.
- Em còn nói được gì nữa nào?
- Bella Landau có trả tiền nhà cho anh không?
- Thôi xin chịu ?" Tôi đáp ?" dại quá sao anh không chịu kết thúc lúc mình đang thắng.
- Bởi vì, anh Dự bị ơi, với em thì anh không bao giờ thắng ?" người vợ yêu thương của tôi nói.

​

Chúng tôi mãn khóa theo đúng thứ tự ấy.
Tôi muốn nói với Erwin, Bella và tôi là ba người đứng đầu kỳ thi tốt nghiệp trường luật. Giờ vinh quang đã điểm. Những cuộc hẹn gặp, những lời mời mọc của các công sở tư. Những đề nghị nồng nhiệt, những công việc tuyệt diệu. Quay đầu về phía nào, tôi cũng có cảm tưởng như thấy ai đó vẫy một lá cờ trên đề dòng chữ ?oĐến làm việc chỗ chúng tôi, ông Barrett?.
Nhưng tôi chỉ đi theo những lá cờ màu xanh đô la. Nói như vậy không phải tôi là kẻ hám tiền. Nhưng tôi gạt ngay những hướng đi chỉ được mội tiếng tăm như làm việc tại văn phòng một quan tòa hay vào bộ tư pháp chẳng hạn, mà chọn một công việc tốt tương đối cuối cùng xóa bỏ từ ?ochắt bóp? trong ngôn ngữ hằng ngày của vợ chồng chúng tôi.
Tuy tôi đứng thứ ba, nhưng trong cuộc chạy đua tìm những chỗ tốt nhất trong ngành luật, tôi có một thuận lợi vô song. Tôi là người duy nhất trong số mười người đứng đầu không phải là Do Thái (kẻ nào bảo điều đó không hề gì là nói láo). Tôi xin thề với các bạn là hàng chục công ty sẵn sàng quỳ mọp xuống chân một kẻ chỉ đỗ có bằng luật sư thường nhưng có dòng dõi lâu đời. Nay các bạn hãy nhìn vào trường hợp kẻ hèn mọn này: cộng tác viên của Tạp chí luật học nhé, cầu thủ vô địch hội All Ivy nhé, tốt nghiệp Harvard nhé, và còn gì gì nữa. Dễ có đến hàng đoàn người đánh lộn nhau tranh giành cái tên và số hiệu của tôi để ghi trên đầu giấy viết thư của công ty họ. Tôi có cảm tưởng tôi như cái vé số độc đắc và tôi khoái lắm.
Có một đề nghị của một công ty ở Los Angeles làm tôi đặc biệt phân vân. Vị đi tuyển người là ông? (xin miễn nêu tên để khỏi bị kiện cáo lôi thôi) cứ lải nhải với tôi:
- Ông Barrett thân mến, ở vùng chúng tôi, muốn cái ấy bao nhiêu cũng có. Cả ngày lẫn đêm, thậm chí tôi có thể bảo đưa đến tận phòng làm việc của ông!
Không phải vì vợ chồng chúng tôi không thích gì California nhưng dù sao tôi cũng muốn biết ông? đích thực định ám chỉ cái gì. Jenny và tôi thử tưởng tượng ra mọi khả năng khá điên rồ, nhưng (Để xua ông? đi, cuối cùng tôi đành phải bảo rằng ?ocái ấy? thì tôi hoàn toàn không quan tâm. Ông ta tiu nghỉu) có lẽ cũng chưa đủ điên rồ đối với Los Angeles.
Sự thực là, chúng tôi đã quyết định ở lại bờ biển miền Đông. Chúng tôi còn nhận được hàng chục đề nghị rất mê từ Boston, New York, Washington. Có lúc Jenny nghĩ Washington là tốt (?oOllie ở đấy anh có thể ngắm Nhà Trắng?). Nhưng tôi thì nghiêng về New York. Thành thử, với sự thỏa thuận của vợ tôi, cuối cùng tôi nhận lời mời của Văn phòng luật sư ?oJanas và Marsh?, một cơ sở rất có tiếng tăm (ông Marsh đã từng làm bộ trưởng Tư pháp, rất hướng về dân quyền.. Anh có thể vừa làm ăn tốt vừa làm điều thiện ?" Jenny bảo thế). Nhất là họ thực sự thiết tha tôi. Ông già Janas đã đích thân đến tận Boston mời chúng tôi đi ăn hiệu ở nhà hàng Pier Four và hôm sau lại gửi hoa đến tặng Jenny.
Trong suốt một tuần, Jenny cứ vừa đi vừa hát nho nhỏ một thứ điệp khúc với câu ?oJanas, Marsh và Barrett?. Tôi bảo nàng ?ođừng hý hửng vội?, nhưng nàng đay lại tôi là đừng có lên mặt dạy đời vì chính tôi có lẽ cũng đang hát câu đó trong đầu. Khỏi phải nói là nàng đoán đúng.
Tuy nhiên, cho phép tôi nói thêm là hãng ?oJanas và Marsh? trả lương cho tôi 11.800 đô la một năm, tức là đồng lương cao nhất trong số tất cả những người tốt nghiệp khóa chúng tôi.
Các bạn thấy đấy, tôi chỉ đứng thứ ba về mặt học tập thôi.

​