Có ai biết về sử thi Tây Nguyên "Trường ca Đam San" không ?

Có ai biết về sử thi Tây Nguyên "Trường ca Đam San" không ?

Tôi được biết "Trường ca Đam San" vào năm 2005 sẽ được đưa lên phim nhựa. Do đó, bây giờ tôi có mong muốn được tìm đọc lại cuốn sử thi trên, vậy có bạn nào biết ở đâu có bán cuốn sách "Trường ca Đam San" này không để tôi đi mua về xem. Xin chân thành cám ơn !.

Vấn đề bạn đang quan tâm đã được rất nhiều thành viên mạng TTVNOL post bài và dẫn link tại địa chị:
http://www.ttvnol.com/nhac.ttvn
Bạn hãy vào topic của thành viên @Madking :
http://www.ttvnol.com/Nhac/59272.ttvn
Hi vọng yêu cầu của bạn sẽ được đáp ứng. Thân!

Trường ca Đăm San là một Khan tiếng Êđê. Nội dung trường ca gồm 7 khúc, nói về hành động của người tù trưởng Đăm Săn chống lại tập tục ?onối dây?, chống lại thần quyền, chinh phục thiên nhiên, chiến đấu chống kẻ thù để vươn tới cuộc sống hạnh phúc, tự do và bảo vệ, phát triển cuộc sống bộ tộc.
2 khúc đầu kể chuyện làm chồng nối dây và hành động chống lại tập tục nối dây của Đăm San. 2 khúc 3, 4 kể chuyện Đăm San đưa buôn làng đi sản xuất, trồng trọt, bắt cá, đánh thắng các ?omơ tao? (tù trưởng) để bảo vệ và làm cho bộ tộc giàu mạnh, tiếng tăm người anh hùng vang đến tận các thần núi từ phía Đông đến phía Tây. Khúc 5, 6 kể chuyện Đăm San chặt cây thần và đi cầu hôn với nữ thần Mặt trời. Bị nữ thần từ chối, chàng chết lún trên rừng lầy giữa con đường về. Cả bộ lạc thương tiếc người anh hùng. Khúc 7 kể ý Trời vẫn bắt Đăm San đầu thai trong bụng chị là Hơâng, tiếp tục nối dây với Hơnhí và Hơbhí. Cháu Đăm San, mang tên Đăm San, lớn khôn như thổi, rồi sẽ trở thành một tù trưởng lý tưởng, đi tiếp con đường cậu của chàng đã đi.
Cả trường ca là một tiếng hát khoẻ mạnh ca ngợi chàng Đăm San đòi phá bỏ lại nếp ỳ trệ của cuộc sống bộ lạc mẫu hệ cũ, từ chối tập tục ?onối dây? (nếu một trong 2 người, vợ hoặc chồng chết, người ta sẽ chỉ định một người thuộc hàng con cháu trong họ đó để gá với người còn sống), đấu tranh chống sự xâm lăng của các bộ tộc khác, đạt tới cái bất khả (chàng muốn lấy nữ thần Mặt trời). Gần như chàng đã thoả mãn và đạt được những điều mong muốn: xây dựng bộ tộc của mình vững mạnh, đánh bại được nhiều tù trưởng, bắt được nhiều nô lệ?
Có rất nhiều trường đoạn cực kỳ ấn tượng trong trường ca này, SGK cũng đã trích một đoạn kể về chàng Đăm San đi chinh phục nữ thần Mặt trời. Tôi muốn đọc lại ở đây ngay đoạn đầu tiên, khi nàng HơNhí muốn lấy chàng Đăm San, gọi các anh mình chuẩn bị cho lễ ?onối dây? và đến làng của Đăm San:
?oHơNhí gọi các anh ở ngoài làng:
-ơ anh Y Dhing! ơ anh Y Ling! ơ anh Y Dhang và Y Lang! ơ anh Ysuh, Ysah! Ở ngoài ấy có giết ai đâu. Mau mau mời các anh hãy vào đây.
Y Dhing: Chuyện gì mà gọi các anh đấy?
HơNhí: Tôi gọi các anh không phải chỉ chuyện này chuyện nọ dâu. Danh tiếng nhà ta vang lừng đến khắp các thần núi. Từ phía Đông cho đến phía Tây, người ta nói đến Hơnhí, Hơbhí như một cây to có nhiều cành lá, rằng Hơnhí, Hơbhí có nhiều họ hàng thân thích. Thế mà tại sao chúng tôi vẫn ở không, vẫn không có chồng?
Y Dhing: Thế em đã thương ai chưa? lòng em đã để ý đến ai? Em đã ưng ai rồi?
HơNhí: Tôi biết sao được. Các anh bằng lòng ai thì chúng tôi cũng bằng lòng người ấy. Chúng tôi không hề trái lời anh em cha mẹ đâu.
Y Dhing: Vậy như anh em Y Koát và Y Moát, anh thì mặc áo sắt, em thì bận áo thép, là những tướng anh hùng, sức khoẻ phi thường, như hai người ấy, các em có bằng lòng không?
HơNhí: Tôi thì không bằng lòng các anh ấy dâu. Họ là những tù trưởng giàu mạnh có rất nhiều chiêng, cũng mặc.
Y Dhing: Như vậy thì em muốn lấy ai mà em không muốn lấy một tướng mặc áo sắt?
HơNhí: Tôi còn thương ai nữa! Tôi bằng lòng người chồng mà bà tôi, đã chọn cho tôi, mà ông tôi đã để lại cho tôi. Lúc bà tôi là Hơklu chết thì người ta đưa tôi thay bà tôi, lấy ông tôi là Y Kla. Ông tôi bế tôi ngồi trên vế và cõng anh Y Đăm San ở trên lưng. Ông tôi đã giết một con trâu làm lễ cúng thần và đã nói với tôi thế này: ?oTất nhiên ta không thể lấy cháu ta lâu được. Ta đã là một người già, ví như một đám rẫy đã cỗi, một gốc cây đã mục, đã khô?.
Ông tôi đã nói với bà tôi và với tôi: ?oSau này cháu và Đăm San sẽ lấy nhau. Nếu Đăm San muốn lấy vợ một người ở làng phía Tây hay ở xóm phía Đông, thì Đăm San sẽ trở thành đứa giữ ngựa và giữ voi cho Hơnhí, chỉ quét phân ngựa phân voi. Nếu Đăm San sau lấy Hơnhí thì sẽ thành một tù trưởng có nhiều chiêng. Nếu Hơnhí muốn lấy chồng một người làng phía Tây hay ở xóm phía Đông thì sẽ trở thành người giữ lợn, giữ gà cho Đăm San, chỉ cho lợn ăn và lót ổ cho gà đẻ?.
Ông tôi đã nói như vậy. Nếu tôi lấy Đăm San làm chồng tôi sẽ trở thành một tù trưởng hùng mạnh có rất nhiều chiêng.
Những lời ấy của ông tôi, chúng tôi nói ra, những lời ông chúng ta truyền lại ấy, anh hãy đi hỏi Đăm San xem anh ấy còn coi trọng không? hay anh ấy đã xoá đi rồi?
Y Dhing: Để đi hỏi một người con trai cho họ nhận làm chồng em, không biết ta nên chọn con trâu nào mà giết để cúng? ta nên chọn con bò nào? ta nên chọn con lợn thiến nào? có lẽ ta nên làm lễ với cả một ché tuk rượu với con gà. Trong nhà ai cột rượu hãy cột đi, ai đốt gà thì cứ đốt đi, ai treo chiêng thì cứ treo đi.
Bọn tôi tớ: Thưa bà, bây giờ ta đánh thứ chiêng nào đây?
Hơ Nhí: Đánh những cái chiêng kêu nhất, những chiêng ấm tiếng nhất! Đánh cho tiếng chiêng lan ra khắp xứ! Đánh cho tiếng chiêng luồn qua sàn, lan xuống dưới đất! Đánh cho tiếng chiêng vượt qua mái nhà vọng lên trời. Đánh cho khỉ trên cây cũng quên bám chặt vào cành đến phải ngã xúông đất! Đánh cho các âm hồn nghe tiếng cũng thôi làm hại người ta. Đánh cho chuột, sóc cũng quên đào hang. Cho rắn bò ra khỏi lỗ. Cho hươu nai phải đứng thinh mà nghe. Cho thỏ lắng tai nghe không kịp ăn cỏ. Cho tất cả muôn vật chỉ còn có thể lắng tai mà nghe tiếng chiêng của Hơnhí và Hơbhí.
Làm lễ xong, Y Dhing, Y Ling, Y Dhang, Y Lang, Y Suh, Y Sah đều đi. Họ cưỡi những con ngựa đực lưng tròn như lưng con sóc xia. Họ cưỡi những con ngựa cái lưng ngắn như lưng con sóc kênh. Ngựa của Y Dhing và Y Linh chạy như bay. Phóng một cái họ đã vượt qua một núi. Nhảy một cái họ đã vượt qua một cái thác nước. Nhanh như gió họ đã đến làng. Chẳng khác gì gió cuốn họ đi.
Họ nhìn làng cất trên một ngọn đồi lum lum như một mu rùa. Các rẫy lưng chừng trên sườn núi. Trâu bò nhi nhúc như bầy mối và bầy kiến. Đường từ bên trái qua bên phải rộng đến nỗi hai người đứng hai bên đường, một người thẳng tay giơ lên một cái lao và một người thẳng tay giơ lên một con dao dài cũng chưa chạm nhau. Dấu chân ngựa và voi trên đường làm cho đường giống như một sợi dây đánh. Tớ trai đi lại chen chúc nhau. Ngực sát ngực. Tớ gái vú sát vú. Thật không có gì đẹp và nhộn nhịp như làng này. Dấu chân ngựa nhiều như dấu chân con rết. Dấu chân voi to và sâu như đáy cối. Nồi đồng nhiều như ốc sên ở trong rừng. Nhà dài như một hồi chiêng. Hiên nhà dài bằng sức bay một con chim. Trên sàn trước hiên chim vàng anh và chim sáo nhảy đi nhảy lại. Các khăn ngũ sắc phơi đầy sào??
Trước tôi cũng có ý đi tìm tập trường ca này nhưng không còn bản rời, chỉ có thể tìm được trong tuyển tập trường ca Tây Nguyên thôi. Mà bây giờ không biết ở đâu cho tái bản lại không nữa. Có vài dòng trên, đọc tạm. Còn nếu cứ thích phải đọc cho bằng hết nguyên bản thì mời bạn lên thư viện. Còn vụ phim ảnh thế nào? bao giờ bắt đầu khởi quay thế bạn?

Được 2910 sửa chữa / chuyển vào 08:42 ngày 09/12/2004

bạn có thể tìm trường ca đam san trong cuốn: truyện cổ tích việt nam Toàn tập
tui chả nhớ ở tập mấy vì đọc cách đây khá lâu rồi
cuốn đó có cả các dị bản
khá hay
chúc vui

Tớ thì nghĩ phim "Trường ca Đam San" rồi cũng chả mấy ai xem đâu .