*** Cổ Học Tinh Hoa ***

TV không những không giận mà còn rất hoan nghênh sự hưởng ứng của bạn! Vì có như vậy, mọi người mới có thêm nhiều điều để đọc. Và nhất là có thêm nhận xét của nhiều người thì ta mới thấy được nhiều mặt của vấn đề đó mà!
Thân ái,
-Thiên Vương-

Mình nhớ cách đây khá lâu mình có đọc quyển cổ học tinh hoa này rồi, không hiểu bây giờ có xuất bản lại không nhỉ (mà nếu có bản softcopy thì càng tốt) . Thực ra đọc cũng không có gì ý nghĩa nữa nhưng nhiều khi gặp những điển cố hay hay, hiểu thêm về ý nghĩa của nó.

Mình nhớ cách đây khá lâu mình có đọc quyển cổ học tinh hoa này rồi, không hiểu bây giờ có xuất bản lại không nhỉ (mà nếu có bản softcopy thì càng tốt) . Thực ra đọc cũng không có gì ý nghĩa nữa nhưng nhiều khi gặp những điển cố hay hay, hiểu thêm về ý nghĩa của nó.

- TĂNG SÂM GIẾT NGƯỜI -
Ông Tăng Sâm ở đất Phi. Ở đấy có kẻ trùng danh với ông giết chết người.
Một người hớt hãi chạy đến báo mẹ ông Tăng Sâm rằng: "Tăng Sâm giết người " .Bà mẹ nói : " Chẳng khi nào con ta lại giết người ".Rồi bà điểm nhiên ngồi dệt cửi .
Một lúc lại có người đến bảo:"Tăng Sâm giết người".Bà mẹ không nói gì , cứ điểm nhiên dệt cửi .
Một lúc lại có người đến bảo : Tăng Sâm giết người ".Bà mẹ sợ cuống , quăng thoi , trèo qua tường chạy trốn.
(Quốc Sách)
Giải Nghĩa:
Tăng Sâm: Người thời Xuân Thu, tính chất chân thật và có hiếu, học trò đức Khổng Tử và mau truyền được đạo của ngài.
Trùng danh: Cùng giống tên nhau
Lời Bàn:
Tăng Sâm vốn là người hiền hậu, hiếu thảo, bà mẹ vốn là người trung tín, một bụng tin con. Thốt nhiên có kẻ bảo: "Tăng Sâm giết người". Bà mẹ không tin, và người thứ hai bảo, còn chưa tin; đến người thứ ba bảo, thì cuống cuồng chạy trốn.
Như thế mới hay cái dư luận của thiên hạ rất là mạnh. Một việc, dù cho sai lầm đến mười mươi, nhiều người đã có cùng một nghị luận đều như thế cả, thì cũng dễ khiến người ta nghi nghi hoặc hoặc rồi đem bụng tin mà cho là phải, nom đỉa hóa ra con rươi, trông con chó thành con cừu. Đến như giữa chợ, làm gì có cọp! Thế mà một người, hai người, đến ba người nói có cọp, thiên hạ cũng tin có cọp thật nữa là!
Những bậc ra được ngoài vòng dư luận, giữ vững được bụng như cây giữa rừng, như kiềng ba chân rất là hiếm, nhưng có thế được mới cao. Một chân lý có chứng minh rõ ràng, mười phần chắc chắn, thì mới nên công nhận.
Nhận xét:
Tăng Sâm là một trong những người học trò tâm đắc của Khổng Tử, lại là người nổi tiếng có lòng hiếu thảo. Chính vì vậy nên được người đời xưng tụng trong Nhị Thập Tứ Hiếu. Điều đó cho thấy ông không thể nào có thể làm ra chuyện giết hại ai được. Bởi lẽ vào cái thời mà lễ giáo thịnh hành như vậy. Gần như một người nào có học hành cũng biết qua câu:
Dưỡng bất giáo, Phụ chi quá
Nuôi chẳng dạy là lỗi của cha mẹ
Giáo bất nghiêm, Sư chi đọa.
Dạy chẳng nghiêm là thầy lười biếng.
Do vậy, không lý gì một học trò của bậc thánh hiền lại để tai tiếng cho thầy mình. Một người hiếu tử vang danh kim cổ lại để tiếng xấu cho cha mẹ mình được. Nói gì đến chuyện giết người!
Người ngoài còn có thể luận như vậy mà biết được hư, thật, lẽ nào mẹ của ông Tăng Sâm lại không rõ được con mình? Thực tế cho thấy bà rất tin vào đức hạnh của con mình nên dù người ta nói 1,2 lần vẫn điềm nhiên như không.
Nhưng có câu ..."bất quá tam", đến người thứ 3 thì bà đã không còn giữ vững được niềm tin của mình. Cho thấy lời đồn dễ sợ dường nào!
Nhắc đến tích này, TV lại nhớ đến chuyện xưa bên Ấn Độ...
Tại xứ nọ, có một ông vị quân sư tài ba, đảm lược. Lại rất mực trung thành. Một hôm, lính giữ kho báo với vua rằng: "không hiểu vì sao kho tàng châu báu bỗng nhiên phát quang rực rỡ."
Trước sự việc đó, vua mới hỏi quân sư của mình vì cớ làm sao lại như vậy? Vị quân sư cho biết rằng ..."đó là điềm báo cho việc vợ hạ thần đã sinh con."
Vua quan liền cùng nhau chúc mừng, nhưng vị quân sư lại ra vẻ rất buồn thảm. Thấy vậy, vua bèn hỏi nguyên cớ. Quân sư bảo ..."tuy sinh con là việc rất đáng mừng, nhưng vì con thần sau này sẽ gây tai họa cho quốc gia, nên thần phải giết nó để giữ gìn an ninh cho thiên hạ. Và vì vậy nên hạ thần mới đau khổ ..."
Vua không tin, nên cố thuyết phục: "Xưa nay, con ngoan nhờ cha mẹ tốt, trò giỏi nhờ sư phụ hiền. Vợ chồng khanh thì quá tốt rồi. Chỉ cần sau này ta kiếm người đức độ và tài giỏi làm sư phụ cho nó thì lo gì nữa!"
Thế là vua hạ lệnh nghiêm cấm bất kỳ ai dám ...làm hại đứa bé. Lại đặc biệt quan tâm tìm người tài đức cho làm thầy dạy cho nó.
Đứa bé lớn lên trở thành một người rất tôn sư, trọng đạo. Quyền thuật, kiếm cung đều ưu việt hơn những người khác. Và điều đó làm cho những học trò đồng môn ganh tị. Thế là họ tìm cách để hại anh ta.
Bọn họ rỉ tai thầy rằng anh ta là người quá giỏi, sau này thế nào cũng qua mặt thầy. Thậm chí bây giờ, ngay cả thầy cũng không phải là đối thủ của anh ta. Do vậy, có khi hắn sẽ giết thầy để tự mình làm đệ nhất thiên hạ.
Thoạt đầu, ông thầy không thèm để ý. Nhưng dần dà, ông ta bắt đầu nghi vấn, vì quả thật cậu học trò kia quá xuất sắc. Bản thân ông không thể nào hơn được. Không những vậy, nó còn là con của vị quân sư được sủng ái của quốc vương. Sau này chắc chắn thiên hạ chỉ còn biết tới nó mà thôi!
Thế là vì tự ái, tự tôn, và lòng đố kỵ thường tình ông bèn nghĩ ra cách để giết cậu. Đó là muốn mượn tay triều đình giết chết cậu, vì chỉ như vậy mới không bị tai tiếng, và chỉ như vậy mới hy vọng có thể giết được anh ta.
Do vậy, ông thầy cho kêu cậu học trò lại bảo rằng:" Con học đã thành tài, nay hãy đi tìm giết đủ 100 người cho ta làm phép xuất sư."
Vì luôn nghe theo lời thầy, nên bảo sao, nghe vậy. Chàng liền đi vào rừng kiếm người để giết. Khi giết người, anh ta chặt lấy đốt ngón tay xâu vào vòng đeo cổ để đếm cho đủ số.
Mọi người kinh hoàng khi thấy có kẻ sát nhân như vậy. Bao nhiêu quân lính đến bắt anh ta, đều bị giết sạch.
Cuối cùng, thấy không thể thu phục bằng võ lực, người ta bèn kêu bà mẹ của anh ấy đi thuyết phục. Nhưng họ không biết rằng, anh ấy chỉ nghe lời thầy dạy, nên trước mắt gặp bất kỳ ai cũng sẵn sàng ra tay cho đủ số.
Và cũng hôm ấy, đức Phật đã dùng thần thông quan sát mà biết được sự việc và tình cảnh như vậy, nên Ngài bèn đi vào rừng để độ hóa cho chàng trai.
Lúc đó, anh ta đã giết được 99 người. Chỉ cần một người nữa là đủ số. Vậy mà bây giờ bỗng nhiên có đến hai người xuất hiện trước mắt. Phân vân không biết phải giết ai, tha ai.
Đức Phật bảo:" Này anh kia, đây là mẹ của anh mà anh cũng định giết sao? Thôi thì hãy giết ta đi cho đủ số." Nghe vậy, chàng bèn cầm gươm đến chém đức Phật. Tuy nhiên, dù đức Phật đi rất chậm, và dù có tài chạy nhanh như ngựa, nhưng chàng ta không tài nào rượt kịp Ngài.
Cuối cùng, đuối sức anh ta kêu lên:" Này ông thầy tu kia! Nếu muốn cho ta giết sao còn không dừng lại?" Phật nghe thế, trả lời:" Ta đã dừng lại từ lâu rồi? Chỉ tại ngươi cứ chạy mãi nên không thấy được đó thôi!"
Thế rồi Phật dùng lòng từ bi và trí tuệ của mình để cảm hóa chàng trai. Vì ngộ tánh rất cao, chỉ vì cuồng tín theo lời thầy dạy mà trở nên tàn ác. Nay được Phật khai thị nên anh đã giác ngộ ngay. Bèn xin quy y với Ngài. Sau này trở thành một trong những vị A-la-hán đầu tiên của đức Phật.
......
Mỗi khi vào chùa, nếu để ý các bạn sẽ thấy người ta có hình vẽ một người cầm gươm đuổi giết đức Phật, đó chính là tích này vậy! Truyện được thuật lại trong bộ "Truyện Cổ Phật Giáo" đã bị sửa đổi và thêm thắt rất nhiều. Nhằm cho phù hợp và dễ hiểu. Nhưng lại quá khác so với ban đầu. Lý do rất dễ hiểu vì đó là trường phái Bắc Tông du nhập từ TH, nên có sự ...tam sao, thất bổn ...như vậy.
Truyện TV kể lại đây từ kinh điển Pali (Sankrist) viết trên lá Buông của người Khơ-me (Miên) theo trường phái Nguyên Thủy Nam Tông, một trường phái tu như lúc Phật còn tại thế.
....
Qua truyện này, một lần nữa cho thấy lời thế gian thật đáng sợ. Dù là bà mẹ ruột nhưng vẫn không tin con. Dù là ông thầy đức độ cũng phải nghi ngờ học trò. Chính vì vậy nên về lời nói, Phật không cho người ta nói dối, nói dèm pha, nói đòn xóc hai đầu, và nói lời vô ích. Tiếc thay, những người đi chùa thường chỉ nghe được Ngũ Giới là:
Không sát sanh
Không trộm cắp
Không nói dối
Không tà dâm
Không uống rượu
Do vậy, mà người ta cứ ...vô tư ...nhiều chuyện, đâm thọc, v..v...gây ra biết bao sự oan trái.
Thân ái,
-Thiên Vương-

Lời Bàn: Hay hết ý
Ông OTV à , tui nghĩ chúng ta nên mở mục Tân Học Tinh Hoa đi . Ông kể chuyện, tui bàn .

Hóa ra cụ Trịnh qua đời rồi à?? Ới cụ Trịnh!! Hôm qua cụ còn nóng hôi hổi!!
Xin lỗi các bác box Tiếng Việt. Em không kềm được cảm xúc. Híc...
Được cuonglhvt sửa chữa / chuyển vào 10:51 ngày 15/06/2007

Cám ơn bác nào đã có ý tốt khi dựng lên chủ đề này. Nhưng nếu bác có link đọc cả truyện luôn thì tốt hơn chứ cứ xem từng bài thế này làm em nhớ thời bao cấp qúa.

Các bác đọc tạm cái này nhé:
http://www.nhanmonquan.net/vbulletin/archive/index.php/t-2530.html

Thành thật xin lỗi cùng các bạn vì hơi bận nên TV đã bỏ hoang nơi này. Nay để khắc phục, TV sẽ tiếp tục với mẫu chuyện này nhé....
CAN VUA BỎ RƯỢU
Vua Cảnh Công nước Tề hay uống rượu, có bận say luôn mấy ngày đêm, xao lãng cả việc nước . Huyền Chương can, nói: "Bệ hạ uống rượu say sưa như thế, hạ thần xin can, nếu bệ hạ không nghe, hạ thần xin tự tận "
Ngay lúc ấy Án Tử vào yết kiến vua. Vua bảo : "Huyền Chương can ta bỏ rượu, không thì y tự tận. Nếu ta nghe, thì ta hóa ra non, nếu ta không nghe, nhỡ Huyền Chương chết thì cũng đáng tiếc ."
Án Tử nói : "May lắm! May mà Huyền Chương gặp được bệ hạ, chớ như vua Kiệt, vua Trụ, thì chết mất rồi, đâu còn sống được đến bây giờ nữa."
Cảnh Công nghe nói, tỉnh ngộ, từ hôm đó chừa rượu .
- Án Tử Xuân Thu -
Chú thích:
Kiệt, Trụ: hai vua tàn bạo, độc ác, say mê tửu sắc, bỏ cả chính sự đến nỗi mất nước .
Án Tử Xuân Thu: bộ sách ghi chép những công việc cùng lời nói của Án Tử. Án Tử tức là Án Anh, tên tự là Bình Trọng, người nước Tề về thời Xuân Thu, làm tướng ba đời vua Linh Công, Trang Công và Cảnh Công, có tính cần kiệm, một bụng trung thành nổi tiếng thời bấy giờ .
LỜI BÀN:
Tính thích uống rượu, nghe người ta can mà chừa được như Cảnh Công, quả là ông vua hiền. Thấy vua say sưa, xao lãng chính sự, liều thân mà can vua như Huyền Chương, thật là bầy tôi trung. Ðến như Án Tử vừa là trung thực, lại có tài phúng gián. Cũng là can ngăn mà không nói thẳng, cùng cực bức quá chỉ làm cho người có tật hổ thẹn không muốn nghe, nhưng gợi cái lòng tự phụ của người, uyển chuyển được bụng người khiến cho phải tỉnh ngộ mà chừa đi ngay thì mới là giỏi .
* Nhận xét:
Thông thường, những lối suy nghĩ của tiền nhân ít nhiều gì cũng chứa đựng sự thành kiến, cổ hủ. Quan niệm có phần xa với thực tế bây giờ. Do vậy, khiến cho người ta chán nản. Thế nhưng, khi xem lại những điển tích về Án Tử, TV nghĩ rằng có lẽ không ai có thể chê vào đâu cho được.
Khuyên một người đã khó, khuyên người ta chừa bỏ sự đam mê thì càng khó. Nhất là người đó lại là một ông vua, chủ của một nước thì có thể gọi là ...không tưởng.
Tửu sắc là 2 nguyên nhân thường khiến cho người ta từ thiên tử cho đến bình dân bá tánh, tan nhà nát cửa. Tuy nhiên, đam mê nữ sắc thì có phần không thỏa đáng. Bỏ đi cũng là phải lắm. Nhưng rượu là thứ thiết yếu trong đời sống của một nam nhân, bởi thế mà có câu:"Nam vô tửu như kỳ vô phong". Mà người nam nhân này là là bậc cửu ngũ chí tôn. Vốn phải luôn yến tiệc cùng mọi người. Làm sao có thể bỏ cho được?
Ấy vậy mà Án Tử lại có thể tùy cơ ứng biến, lấy cái hay của người để trừ cái dở của người. Chính vì vậy mà làm được cái việc mà ta cho là không tưởng và không thể trên kia. Cho thấy ông là người không những thông minh, mẫn tuệ, có tài ứng đối lẹ làng, mà còn là người rất hiểu được lòng thiên hạ. Cái mà ngày nay người ta gọi là ...tâm lý.
Và rõ ràng, chuyện có ...Lý thì Tâm phải nghe mà thôi, phải không các bạn?
Ở mẫu chuyện này, TV tâm đắc nhất mỗi một câu:
"May lắm! May mà Huyền Chương gặp được bệ hạ, chớ như vua Kiệt, vua Trụ, thì chết mất rồi, đâu còn sống được đến bây giờ nữa."
Và câu này cũng chính là câu duy nhất của Án Tử dùng để khuyên vua. Ấy vậy mà lại được việc.
Chỉ một câu mà thay đổi được cục diện, hèn gì mà người xưa vẫn thường khen 1 vị quan văn bằng trăm viên hổ tướng! Tuy chỉ dùng lời nói, nhưng bên trong tiềm ẩn cả 1 sức mạnh phi thường. Khác nào một đòn bí hiểm dùng để dứt điểm đối phương.
Khen người cũng là nó, mà chê người cũng là nó. Cái hay và cái hơn của câu nói này khi so với một đòn đánh của võ tướng là nó có cả nhu lẫn cương. Phát được, thu được. Sinh hay tử tùy người quyết định.
Án Tử ngoài lời thì khen Cảnh Công là vua tốt nên mới giữ được mạng của Huyền Chương. Nhưng bên trong vẫn ngầm chê việc mê say rượu chè của ông, lại bất chấp sự can gián của đại thần không khác chi vua Kiệt đời Hạ và vua Trụ đời Thương.
Nhưng đã bị đặt vào tình thế ...được khen, vua Cảnh Công không thể nào làm khác được, nên đành phải làm ông vua tốt mà thôi!
Nhưng nói đi cũng phải nói lại, trong triều có biết bao vị quan. Mà họ cũng không phải là dở. Do vậy, chắc cũng không ít người đã khuyên vua mà vua vẫn không nghe. Đại khái như ông Huyền Chương phải dụng đến cái chết để mong thay đổi được thiên tử. Vì vậy, khi ta thấy vua Cảnh Công nghe theo lời Án Tử mà bỏ rượu, đó chưa hẳn vì lời Án Tử hữu lý, mà phần lớn là vì nễ phục sự chánh trực và uy dũng của Án Tử vậy.
Tựa như cùng là một thế võ, nhưng công lực của mỗi người mỗi khác, do vậy, tùy công lực mà có thể đánh bại đối phương. Cùng là một câu nói, nhưng tùy theo oai nghi và dũng khí của người nói mà có thể làm cho người ta nghe theo vậy.
Án Tử là người thấp bé, nhưng dũng khí của ông ta đủ nhiều để khiến cho người ta phải nễ phục. Vì vậy, biết bao lần đi sứ, phải đối diện với nhiều tình cảnh hiểm nghèo, nhưng ông vẫn đàng hoàng, ung dung tự tại mà hoàn thành sứ mạng trở về.
Đó mới chính là điều làm cho vua Cảnh Công nễ phục mà nghe theo lời "khen" để chừa bỏ rượu.
Cho thấy, nếu ta chỉ học theo cái tài ...hùng biện của ông, thì chỉ có thể giúp ta khoa môi, múa mép.
Muốn thu phục lòng người, cần phải có ...nội lực: chánh trực và dũng cảm.
Thân ái,
-Thiên Vương-

tiếp đi bác tiếp đi bác.... em ngóng đợi mỏi mòn quá >.<