Có thật là VN đã trải qua 4000 năm văn hiến ko nhỉ?

[topic]23404[/topic]: các bạn đọc trong này, hình như có kha khá tư liệu đấy.
Chủ đề cũ rồi mà.

Nhóm tân học hiện nay có ý kiến bài bác "4000 năm lịch sử", cho là không đủ chứng cứ khoa học.
Nhóm hoài cổ thì tin tưởng vào cái lý của truyền thuyết "Mẹ Âu Cơ, Cha Lạc Long Quân", tôn kính gốc tích tổ tiên Việt.
Theo cổ sử:
Kỷ Hồng Bàng thị dựng nước, lấy quốc hiệu là Xích Quỷ, có : Lộc Tục Kinh Dương Vương, Âu Cơ, Lạc Long Quân . Đến 18 đời Hùng Vương đổi quốc hiệu là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu.
Thần Nông là thủy tổ các tộc phương Nam
Âu Cơ - Lạc Long Quân là thủy tổ Bách Việt
Hùng Vương là thủy tổ Lạc Việt.
Truyền thuyết về Hồng Bàng thị có trường phái dè dặt không tin, nhưng gần đây khảo cổ học đã chứng minh xác thực rằng, đã có cư dân ở mạn sông Hồng trước Công Nguyên nhiều ngàn năm. Nhân Chủng Học, Dân Tộc Học và Cổ Sử Học đã xác định như sau :
1-Họ Thần Nông ở trên đất Viễn Đông vào thời thượng cổ.
2-Đã có sự hiện diện của cư dân "đa sắc tộc" tại Trung Quốc, trước khi Hoa tộc từ Tây Bắc tràn xuống xâm cư.
3-Phương Bắc, thời Xuân Thu loạn lạc vì Hoa tộc xâm chiếm từng vùng ở lưu vực sông Hoàng Hà.
4-Phương Nam, thời Chiến Quốc có các nước Sở - Ngô - Việt tự tiêu diệt lẫn nhau.
5-Từ miềnTây Bắc(tỉnh Cam Túc, Thiểm Tây), nhà Tần nhất thống Trung Quốc vào năm 221 trước C.N.
6-Lạc Việt(là tổ tiên của người Kinh và Mường hiện nay) là cư dân chính thống trên mạn sông Hồng, Bắc bộ Việt Nam từ 3000 năm trước C.N.
7-Chứng minh có nhiều tộc Việt là cư dân ngay trên đất nước Trung Quốc dưới nhiều tên gọi như:
Âu Việt, Điền Việt, Tây Âu ... (tại miền Tứ Xuyên, Vân Nam, Quảng Tây, Quý Châu);
Dương Việt, Mân Việt, U Việt, Kinh Man, Đông Việt ... (tại vùng lưu vực sông Trường Giang và duyên hải Giang Nam);
Nam Việt ... (ở Quảng Đông);
Như vậy, kể từ ngày lập quốc nước ta có 11 danh hiệu :
1-Xích Quỷ, đời Kinh Dương Vương, Âu Cơ-Lạc Long Quân(năm 2879 trước C.N).
2-Văn Lang, đời Hùng Vương (năm 2809 trước C.N).
3-Âu Lạc, đời An Dương Vương(năm 257 trước C.N).
4-Nam Việt, đời Triệu Đà(năm 207 trước C.N).
5-Giao Chỉ, thời Hán thuộc (năm 111 trước C.N).
6-An Nam, đời nhà Đường - Trung Quốc.
7-Đại Cồ Việt, đời nhà Đinh, Tiền Lê.
8-Đại Việt, đời nhà Lý.
9-Việt Nam, đời nhà Nguyễn Gia Long.
10-Đại Nam, đời nhà Nguyễn Minh Mạng.
11-Việt Nam, kể từ thời 1945 đến nay.
Trong 11 danh hiệu trên, chỉ có 5 danh hiệu ban đầu là quan trọng hơn cả, vì thuộc cổ sử, đó là : Xích Quỷ, Văn Lang, Âu Lạc, Nam Việt và Giao Chỉ.
1-Xích Quỷ , chữ "Quỷ" có nghĩa lớn lao hay đi với chữ "Chủ", dùng chỉ người có quyền thế lớn. Nơi miền Thục Ba(Tứ Xuyên) có danh từ "Đô quỉ chủ" là vị nguyên soái thống lãnh một đạo quân, và "Thiên quỉ chủ" là người đứng đầu 1000 nhà. Chữ "Xích" là màu đỏ của lửa, là mùa Hạ, là phương Nam, là vùng Xích đạo. Theo "Dịch lý" phương Nam tượng quẻ Ly là lửa của Mặt Trời. Trong thuyết Ngũ Hành thì phương Nam là hành Hỏa. Quẻ Ly biểu tượng ánh sáng văn minh, hành Hỏa biểu tượng cho sự phát triển của văn minh. Ngôn từ "Xích Quỷ" nghĩa chính xác là "Người Chủ lớn ở một phương Nam văn minh". Từ lý nghĩa này, Văn Miếu, Đền Vua, Lăng Tẩm, Minh Đường, Từ Đường, Nhà trưởng thượng của Họ Tộc đều chọn hướng dựa lưng vào phía Bắc, ngước mặt hướng vọng về phía Nam. "Hướng mặt về phía Nam có nghĩa mong cầu tiếp cận nền văn minh lửa"(theo VLTN/Gs Kim Định).
2-Văn Lang, Văn Lang là nước có chủ đích lấy văn hóa làm nền, từ chủ kiến này mà đời đời dân tộc Việt vẫn tụ hào "Văn hiến chi bang", hay "4000 năm văn hiến". Văn hiến có nghĩa là bao gồm cả 5 bộ môn về văn như sau: 1.Văn Thân: là nét vẻ, khắc họa, bất kỳ trên nền gì. 2.Văn Học: các môn học về văn chương, văn nhân. 3.Văn Công: lề nhạc, ngũ âm. 4.Văn Đức: cảm nghiệm chất văn đã thẩm thấu hiển lộ trong con người. 5.Văn Tổ: Văn Đạo từ tổ tiên được tiếp nhận và hoàn thiện cho toàn thể đất nước. Kề từ Hùng vương thứ 1(năm2809 trước C.N) đến Hùng Vương thứ 18(năm 257trước C.N) thì quốc hiệu Văn Lang xuyên suốt hơn 25 thế kỷ, một quốc hiệu lâu đời nhất, lưu lại cho đời sau một nền văn hóa đặc trưng, thế hệ ngày nay luôn thừa tự và tiếp tục thừa trọng.
3-Âu Lạc, Âu là tộc Tây Âu còn có tên là Âu Việt ở miền Thục Ba, (nay là Tứ Xuyên - Trung Quốc). Lạc là tộc Lạc Việt từ thời nguyên sơ đã có mặt khắp vùng Dương Tử giang, duyên hải và phương Nam. Kỷ Hồng Bàng thị đã ấn dịnh ranh giới Tây giáp Ba Thục. Vào thời Xuân Thu, Chiến Quốc(năm 772 trước C.N), Thục Chế của tộc Âu Việt(tổ tiên của Thục Phán) bị nhà Tần thôn tính, phải di tản dần từ Tứ Xuyên đến Quý Châu, dần xuống Vân Nam, Quảng Tây. Đến thời Thục Phán thì thâm nhập vào vùng biên giới Bắc bộ Việt Nam ngày nay, chung sống với tộc Lạc Việt Hùng Vương(theo ĐNVNQCĐ, Đào Duy Anh). Sau khi thắng Hùng Vương thứ 18, Thục Phán lập nên nhà Thục(257-208 trước C.N), tự xưng là An Dương Vương lập quốc hiệu thành Âu Lạc(ghép Âu việt và Lạc việt, ĐVSKTT). Sau khi gồm thâu lục quốc, nhà Tần phái tướng Đồ Thư thống lĩnh 50 vạn quân quyết chiếm Lĩnh Nam(năm214 trước C.N), người Âu Việt trốn hết vào rừng chờ đợi thời cơ. Quân Tần bị nhiễm chướng khí và bệnh dịch tã, quân Âu Việt tổ chức tập kích chém tướng Đồ Thư cùng với vài vạn quân. Tướng Nhâm Ngao lên thay, phong Triệu Đà làm phó tướng, kéo tàn quân lui về Nam Hải, đóng đô tại Phiên Ngung và sai sứ giản hòa với Thục Phán ... Có ý kiến cho rằng, Âu Lạc ở Bắc bộ Việt Nam là vào đời Tần - Hán(năm221trước C.N), còn trước đó 3 thế kỷ vào thời Xuân Thu(năm 772 trước C.N) thì Âu Lạc là cư dân bản địa của vùng Giang Tây và Triết Giang. Nếu lùi về trước ít ngàn năm vào thời Tam Hoàng( năm 5000 trước C.N) thì Âu Lạc là cư dân của miền Kiến An trải rộng lên đến tận phía Bắc sông Lạc. Ý kiến này dẫn chứng và xác minh tên các địa phương của miền Bắc Trung Quốc ngày nay lại trùng tên với tên địa phương tại miền Bắc Việt Nam ngày nay như: Hà Nội, Sơn Tây, Kiến An, Gia Định ... (theo VLTN, Kim Định).
4-Nam Việt, theo thuyết Ngũ Hành thì phương Nam thuộc hành Hỏa. Theo Kinh Dịch thì phương Nam thuộc quẻ Ly, hỏa và Ly đều tượng trưng cho ánh sáng, sự văn minh, chứng cứ bằng văn hóa nông nghiệp trồng lúa nước. Việt là vươn lên, vượt cao. Bao trùm cả phương Nam là nơi sinh sống của đại tộc Bách Việt. Quốc hiệu Nam Việt là giữ vững được sự tự chủ, thì ý tất nói nhà Hán là thành phần xâm cư từ phương Bắc, bởi đó mà Hán Cao Tổ nhà Hán đã mềm mỏng thương lượng với Triệu Đà, chỉ nên xưng Vương chứ đừng xưng Đế ... Diển tiến hình thành Nam Việt của Triệu Đà như sau: Năm 210 trước C.N, Triệu Đà cho con là Trọng Thủy sang Âu Lạc làm rể, kết duyên cùng Mỵ Châu con gái Thục Phán. Sau khi nắm được mọi bí mật quân cơ thì Trọng Thủy trốn về Nam Hải. Vào năm 20 trước C.N, nhà Tần mất, nhà Hán thay, Nhâm Ngao chết bệnh, Triệu Đà lên nắm binh quyền không thần phục nhà Hán. Từ Nam Hải, Triệu Đà tiến chiếm Quế Lâm, Tượng Quận và Âu Lạc(xem thêm phụ lục thiên tình sử Trọng Thủy - Mỵ Châu). Thục Phán thua, mang cả vợ con và tùy tướng chạy về phía Nam, Triệu Đà và Trọng Thủy truy đuổi, Trọng Thủy bị tên bắn chết tại Hoàng Giang. Thục Phán giết con là Mỵ Châu tại Biện Sơn(nay Trịnh Gia, Thanh Hóa). Thuyền của An Dương Vương bị bão nhấn chìm, xác trôi về bờ biển Diễn Châu, Nghệ An, dân làng nhặt xác chôn và lập đền thờ có tên là "Đền Con Công"(không rõ trong đấy có xác của Thục Vương hay không? Theo NDLS, Hoài Việt). Năm 207 trước C.N, Triệu Đà tức vị xưng Vương đặt tên nước là Nam Việt, đóng đô tại Phiên Ngung. Triệu Đà mất năm 137 trước C.N. Đến năm 113 trước C.N, hậu duệ Triệu Đà là Triệu Ai Vương nghe lời mẹ Cù thị thần phục nhà Hán. Tể tướng Lữ Gia ngăn cản, truất Triệu Ai Vương, đưa Triệu Dương Vương lên thay, chưa đầy 1 năm sau thì nhà Hán sai Lộ Bác Đức tiến quân vào chiếm trọn Nam Việt vào năm 111 trước C.N.
5-Giao Chỉ, sau khi sát nhập nước Nam Việt vào Trung Quốc, nhà Hán chia Nam Việt ra làm 9 quận, địa phận Âu Lạc trước đây(Bắc bộ Việt Namngày nay) thì nhà Hán đặt làm 3 quận là Giao Chỉ, Cửu Chân và Nhật Nam. Riêng danh từ Giao Chỉ thì các sử gia Trung Quốc và Việt Nam diễn giải ý nghĩa khác ý như sau : Giao, là giao nhau, giao thoa, giao hội. Chỉ, là nơi tột cùng phải dừng lại. Sử gia Việt Nam nói, nơi tột cùng cao là "chỉ Trời", nơi tột thấp là "chỉ Đất", chỉ Trời và chỉ Đất giao hội với con người thành "Nhân Hòa", nên gọi là Giao Chỉ, đất nước là Văn Lang, văn hiến chi bang tất chỉ giao hội phải tại phương Nam, nên từ lý nghĩa nầy từ xưa đã có tế lễ gọi là "Lễ Nam Giao" ... Các cụ xưa đã trừng lý như sau: Sách Đại Học(Tứ Thư) có câu "Chỉ ư chí thiện", cái cùng cực của Đạo là sự chí thiện. Kinh Thư(cổ sử) có câu "Khâm quyết sủ", hãy thành kính mà kết định mọi phán xét sau cùng. Theo tập tục dân Việt, các bậc Đế Vương, Vua, Chúa phải đích thân chủ vĩ tế lễ "Nam Giao" hằng năm, là khấn nguyện "Chỉ Trời" và "Chỉ Đất" giao hòa vào con người của "Thiên Tử", có như vậy thì mới hội nhập được đầy đủ tài năng mang lại Quốc Thái Dân An ... Các quan lại phong kiến Trung Quốc khi cai trị nước Việt qua các đời Tần, Hán, Đường, Minh để được lòng triều đình đã giải nghĩa Giao Chỉ là: Nước có dân với cách đứng bằng 2 bàn chân song song với 2 ngón chân cái giao vào nhau. Hoặc là, nước có nhiều giao long cá sấu. Các dịch giả phương Tây lại cứ vào dịch sát nghĩa, để rồi một số học giả sau này của ta lại rập khuôn trích dẫn theo Tây nên tội nghiệp cho con cháu hậu thế đã có nhiều người lầm tin!!!

Mấy nghìn năm rồi mà VN vẫn lẹt đẹt quá. Các cụ nhà ta hình như chỉ mải đánh nhau.

Đọc bài của bác madeViet em cứ có cảm giác bác coi những người tân học (Thế nào là nhóm tân học? Thế nào là nhóm hoài cổ? Tại sao họ lại hoài cổ? Có phải vì họ tự tin về hiện tại không?) đều là đám tự ti dân tộc, coi thường tổ tông hết vậy.
Có một thực tế là những người hoài cổ (theo cách phân tách của bác) cho đến ngày nay vẫn không có gì trong tay ngoài những tư liệu cổ sử, những tài liệu được viết sau thời điểm diễn ra các sự kiện cả hàng ngàn năm (em không có ý nói cổ sử là sai). Trong khi đó, tất cả các di chỉ khảo cổ ở Việt Nam và vùng lân cận đều chưa chỉ ra bằng chứng nào gần gũi với những nhận định của họ.

Những người tân học tôi nói ở đây là những người theo quan điểm quá duy lý, chỉ dựa vào những bằng chứng khảo cổ ở Việt Nam mà bài bác thời kì Hùng vương, qua đó xem Việt Nam chỉ còn là khoảng 2000 - 2500 năm văn hiến nữa mà thôi!
Những người hoài cổ, muốn tìm về quá khứ "4000 năm văn hiến" như trong sử sách xưa thì không thể thờ ơ và dễ dàng chấp nhận 2000 - 2500 năm văn hiến như chính sử hiện nay. Đền Hùng vẫn còn đấy, không phải là chuyện bịa.
Những người hoài cổ tất nhiên trước tiên là dựa vào sử liệu cổ Việt Nam, Trung Quốc và những truyền thuyết, zã sử về họ Hồng Bàng.
Bàn về khảo cổ, các hiện vật tìm được trong lòng đất có liên quan đến thời đại Hùng vương, cũng có thể liên quan đến thời điểm xa xưa hơn. Muốn vậy thì việc trước tiên là xác định vùng đất nào là của tổ tiên người Việt sinh sống vào thời điểm đó.
Những di tích khảo cổ liên quan đến thời đại Hùng vương không chỉ có ở miền Bắc bộ Việt Nam mà thôi đâu. Kể đơn giản là trống đồng tìm thấy khắp Bắc bộ Việt Nam và miền Hoa Nam - Trung Quốc từ sông Trường Giang trở xuống, chứng minh thời xưa vùng này khá tương đồng về văn hoá mà sử sách xưa gọi là Bách Việt. Tại vùng Quảng Tây, Quảng Đông, Vân Nam và Bắc bộ Việt Nam tìm thấy trống đồng nhiều nhất. Các vùng này thuộc phạm vi văn hoá Đông Sơn.
(Gần đây, đào được trống đồng ở Vân Nam, khảo cổ gia Tàu cũng tuyên bố ầm ỹ là trống đồng do Mã Viện và Gia Cát Lượng sãn xuất!)
Nhiều di vật cách đây từ 30000 năm trở lại được tìm thấy ở thôn Sơn Vi, tỉnh Vĩnh Phú được đặt tên là "Văn hóa Sơn Vi" hay Tiền Hòa Bình. Nền văn hóa này được tìm thấy rải rác khắp miền Bắc bộ và Trung bộ Việt Nam. Người ta cũng phát hiện được rất nhiều nền văn hóa có tính cách liên tục nối tiếp nhau từ Văn hoá Sơn Vi(30000 - 15000 năm trước C.N) qua Hòa Bình(16000 - 7000 trước C.N) đến Bắc Sơn, Quỳnh Văn, Phùng Nguyên, Đồng Đậu, Gò Mun, Hoa Lạc ... dần dần đến văn hóa Đông Sơn(800 - 111 trước C.N).
Các nền văn hoá Hemudu ở Hàng Châu - Triết Giang và các di chỉ ở Quảng Đông, Phúc Kiến, Vân Nam, Quảng Tây đều có liên hệ gần gũi với các di chỉ ở Việt Nam.
Tất cả chứng minh người Việt sinh sống khắp vùng Nam Trường Giang đến Bắc bộ, Bắc Trung bộ Việt Nam hiện nay, điều này hoàn toàn phù hợp với các ghi chép lịch sử xưa.
Tài liệu tham khảo:
"Một vài ghi chép thêm về văn minh cổ và nguồn gốc dân tộc Việt Nam'''' - Nguyễn Văn Tuấn, Cung Ðình Thanh, Nguyễn Ðức Hiệp. Link:
http://vietsciences.free.fr/vietnam/sudia/vanminhco_nguongocdanvn.htm
"Việt Nam, trung tâm nông nghiệp lúa nước và công nghiệp đá xưa nhất thế giới" - Nguyễn Thị Thanh. Link:
http://www.vnn-news.com/article.php3?id_article=2224 http://www.google.com/translate?u=http%3A%2F%2Fwww.vnn-news.com%2Farticle.php3%3Fid_article%3D2224&langpair=de%7Cen&hl=en&ie=UTF8
"Về nguồn gốc dân tộc Việt Nam và Ðịa đàng phương Ðông của Oppenheimer" - Nguyễn Quang Trọng. Link:
http://vietsciences.free.fr/vietnam/sudia/nguongocdantocviet.htm

Chắc bạn nhầm, các nhà sử học Việt Nam hiện nay không ai hòan toàn chỉ dựa vào khảo cổ học hoặc chỉ dựa vào tài liệu thành văn cũng như bất thành văn để nghiên cứu lịch sử thời HV cả. Người nghiên cứu nghiêm túc thì sẽ tổng hợp các nguồn tài liệu này chứ không phân tách "Tân học" hay "hoài cổ" như bạn vì như thế mỗi bên chỉ nhìn được một phần của vấn đề thôi.

Trống đồng là hiện vật khảo cổ của thời đại đồ đồng còn xuất hiện ở một số quốc gia Đông Nam á nữa. Chẳng nhẽ những nước đó cũng nằm trong bước Việt cổ?

Tất cả chỉ chứng minh được rằng ngày xưa cộng đồng Bách Viêt đã sống ở Nam sông Dương Tử, trong cộng đồng đó có 1 nhóm người được gọi/tự xưng là Lạc Việt. Sau nhiều ngàn năm sống độc lập và thoát khỏi sự đồng hoá của Hán tộc, cộng đồng Lạc Việt đó đã lập ra nhà nước ở khu vực Bắc Bộ Việt Nam và 1 phần Nam TQ ngày nay. Nước đó có tên là Văn Lang.
Không nên vì Lạc Việt là "Con" của "Tập hợp" Bách Viêtj mà đánh đồng Lạc Việt = Bách Việt.
Bạn Chauphihoangza hình như càng lúc càng bị ngộ chữ.

Điều đầu tiên và có lẽ cũng là cuối cùng em xin phép muốn nói với bác chauphi. Không bao giờ có chuyện dân Việt Nam bài bác thời kỳ Hùng Vương. Ngoài xã hội thì khỏi phải bàn, còn có cả ngày Quốc Giỗ nữa kia. Riêng trong giới nghiên cứu, tất cả giới sử học từ trước đến nay đều mong ngóng có một ngày tìm được một dấu tích nào đó thuyết phục, minh chứng được rằng đất nước ta có trên 4000 năm lịch sử. Rất tiếc, để chứng minh điều đó, tất cả những gì có được cho đến nay vẫn chỉ là những sách cổ sử. Những di chỉ khai quật được thì có nhiều, rất nhiều, nhưng vẫn chưa thể làm được điều đó. Bác đưa ra dẫn chứng nền Văn Minh Đông Sơn và cả Sơn Vi, nếu chỉ đơn giản như vậy, thì đã chẳng phải bàn cãi rồi. Vấn đề là nếu chỉ có thế thì còn thiếu, vẫn chưa đủ và chưa chứng tỏ được gì nhiều. "4000 năm lịch sử", cụm từ này gốc tích là trong tài liệu tuyên truyền của VNDCCH. Bác thử đọc tất cả từ sách trong đến sách ngoài, từ sách ta đến sách tây, xem có nhà sử học (theo đúng nghĩa, tức là được đào tạo) khẳng định hay tuyên bố nước ta có lịch sử 4000 năm không?
Bác cứ tin tưởng đi, nếu có bất cứ dấu hiệu nào chứng tỏ điều đó sẽ là một phát kiến vĩ đại, một năm rực rỡ không chỉ của giới sử học nói riêng mà còn là của xã hội Việt Nam nói chung.
Xin lỗi bác chauphi, những bài viết của giới sử học Việt Nam và những người tự coi là nhà nghiên cứu lịch sử Việt Nam ở nước ngoài ngày nay phần lớn là những nghiên cứu nhỏ lẻ, những nghiên cứu kiểu "tổng hợp từ các nguồn" và không nhỏ trong số đó chỉ là những phiếm luận mà thôi. Nếu có một ngày huy hoàng trong tương lai, nên đặt niềm tin vào giới sử học trong nước, những người được đào tạo bài bản và có điều kiện nghiên cứu lịch sử một cách toàn diện. Chứ có lẽ không thể đợi được giới nghiên cứu sử Việt Nam ở nước ngoài.

Cộng đồng Bách Việt là từ mới đặt tra trong TTVNOL .
Bách Việt là từ bọn thống trị Hán đặt ra và chỉ xài trong
khoảng thời gian 2 nghìn năm rồi thôi, không xài nữa .
Cái gọi là Bách Việt cách đây 2 nghìn năm, để chỉ ngày
nay khoảng 60 dân tộc miền nam Trung Quốc và miền
bắc Việtnam, bao gồm những dân tộc ví dụ sau:
Choang, Kinh, Mèo, Dao, Tày, Nùng, Thái, Mán, vân vân.

Em đồng ý, cái này cũng giống như dân Tây Âu gọi các dân tộc phía đông là với cái tên chung Nô lệ vậy.

Kết quả khảo cổ học thì nói người Việt ta lập quốc cỡ khoảng 2500 - 2800 năm TCN, tương ứng với giai đoạn văn hoá Đông Sơn. Xét về mọi mặt, đến khi đó mới có các yếu tố dẫn tới sự ra đời nhà nước
Còn về chuyện Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh bọc 100 trứng nở trăm người con thì chỉ là câu chuyện mà tổ tiên gửi gắm hàm ý thôi: cùng nguồn gốc, là anh em 1 nhà phải đoàn kết thương yêu, giúp đỡ nhau, lý giải về nguồn gốc cao quý Rồng Tiên..., còn vì sao lại là 100 trứng mà ko phải là đẻ luôn ra người, vì vật tổ (tô tem) của 2 cộng đồng Lạc VIệt và Âu Việt là chim và rồng (hoá thân từ rắn và cá sấu) mà những loài này là đẻ trứng đúng ko ? Các cụ sáng tạo ra truyền thuyết Bọc trăm trứng nghe vô lý, nhưng trong cái vô lý cũng có cái có lý chứ