[cờ vây] chữ Hán bị lỗi, xem link Kỳ Kinh Thập Tam Thiên Hoàng hữu trung học sĩ Trương Nghĩ đời Tống biên soạn dựa theo 13 thiên Binh Pháp Tôn Tử (Quảng Tây Hoàng Tài Tiến tiên sinh trích dẫn) Bác dịch chi đạo, quý hồ cẩn nghiêm. Cao giả tại phúc, hạ giả tại biên, trung giả chiêm giác.... Ninh thâu sổ tử, vật thất nhất tiên. Hữu tiên nhi hậu, hữu hậu nhi tiên. Kích tả tắc thị hữu, công hậu tắc chiêm tiền. Lưỡng sanh vật đoạn, giai hoạt vật liên. Khoát bất khả thái sơ, mật bất khả thái xúc. Dữ kì luyến tử dĩ cầu sanh, bất nhược khí tử nhi thủ thế, dữ kì vô sự nhi cường hành, bất nhược nhân chi nhi tự bổ. Bỉ chúng ngã quả, tiên mưu kì sanh. Ngã chúng bỉ quả, vụ trương kì thế. Thiện thắng giả bất tranh, thiện trận giả bất chiến. Thiện chiến giả bất bại, thiện bại giả bất loạn. Phu kì thủy dĩ chánh hợp, chung dĩ kì thắng. Tất dã, tứ cố kì địa, lao bất khả phá, phương khả xuất nhân bất ý, công kì (yểm nhân) bất bị. Phàm địch vô sự nhi tự bổ giả, hữu xâm tập chi ý dã. Khí tiểu nhi bất tựu giả, hữu đồ đại chi tâm dã. Tùy thủ nhi hạ giả, vô mưu chi nhân dã. Bất tư nhi ứng giả, thủ bại chi đạo dã.... Phu dịch kì, tự đa tắc thế phân, thế phân tắc nan cứu. Đầu kì vật bức, bức tắc sử bỉ thật nhi ngã hư. Hư tắc dị công, thực tắc nan phá. Lâm thì biến thông, thông tắc sướng. Thánh viết﹕“kiến khả nhi tiến, tri nan nhi thối, nghi vật chấp nhất”. Phu trí giả kiến vu vị manh, ngu giả ám vu thành sự. Cố tri kỉ chi hại nhi đồ bỉ chi lợi giả, thắng. Tri khả dĩ chiến bất khả dĩ chiến giả, thắng. Thức chúng quả chi dụng giả, thắng. Tri cấp hoãn chi phân giả, thắng. Thiện công thủ kiêm bị giả, Thắng. Dĩ dật đãi lao giả, thắng. Bất chiến nhi khuất nhân giả, thắng. Lão tử viết﹕ “tự tri giả minh”. Phu dịch kì bố thế, vụ tương sung phân, ý cao tranh tiên, lâm cục giao phong, thư hùng vị quyết, hào li bất khả dĩ sai yên. Cục thế dĩ doanh, chuyên tinh cầu hoạt. Cục thế như nhược, duệ ý xâm xước. Duyên biên nhi tẩu, đa bại. Tuy đắc kì sinh giả, đa bại. Nhược nhi bất phục giả, dũ khuất. Táo nhi cầu thắng giả, đa bại. Thế cô viên quả bảo lưu tứ cơ, cơ nguy trận tình xảo thi cường cân, vu kì hoàn sinh. Thẩm cục độ thế, diện diện cụ đáo, kì chi đại thái.
Hoàng hữu trung học sĩ Trương Nghĩ đời Tống biên soạn dựa theo 13 thiên Binh Pháp Tôn Tử (Quảng Tây Hoàng Tài Tiến tiên sinh trích dẫn bằng thư họa) Đạo đánh cờ, rất cần nghiêm cẩn, Kẻ cao thường tranh trung tâm, thằng thấp đi biên, vừa vừa giữ góc…. Thà mất tiền tài, đừng mất chủ động. Nhưng phải biết: Có những lúc tưởng chủ động mà là lại bị động đằng sau, có những lúc ngỡ bị động hóa ra toàn phần chủ động. Đánh bên trái thì xem bên phải, đánh đằng sau thì xem đằng trước. Bên nó sống rồi đừng cần chia cắt, bên mình cũng đủ sống thì liên lạc làm gì? Muốn rộng đừng quá rộng-nó lỏng lẻo, muốn chắc cũng đừng có quá dày-nó mất công ra. Nếu chỉ tham sống sợ chết cố gắng cầu sinh, chẳng bằng bỏ đi mà làm việc khác. Tình hình đang bình lặng chả có gì mà tổ chức bạo động, chằng bằng nhân lúc bình yên để mà củng cố bên mình, Nó đông mình yếu, phải tìm sinh lộ đã. Mình đông nó yếu, mở rộng thanh thế chứ không giết, Kẻ giỏi thắng mà quen thắng thì không tranh khí với ai, kẻ giỏi trận pháp thì chẳng đánh nhau với ai, kẻ đánh nhau giỏi thì không bao giờ thua, kẻ biết cách thua thì không bao giờ loạn. Cái gì cũng trước hết cần sự chính đáng, toàn vẹn, sau rồi thích thắng ai thì thắng! Vì thế, củng cố bên mình đã, sao cho kiên cố không phá được, sau rồi thì mới nhân khi địch không để ý, mà tấn công nơi không phòng bị, thắng lợi đương nhiên. Quân địch đang vô sự mà tự củng cố, chắc chắn nó có ý tấn công mình. Địch bỏ cái nhỏ mà không đòi lại cái gì, chắc là dã tâm nó lớn, chứ không phải nó hiền. Gặp việc làm bừa, là cái loại vô mưu. Không nghĩ đã trả lời, là kế hay để tranh lấy cái sự thua. Phàm bày trận, tham nhiều thì thế rối, thế đã rối có cứu được vào mắt! Đừng chặn chỗ mạnh, chặn thì nó cứng mình lỏng, lỏng thì dễ bị công, cứng thì khó phá. Lâm vào chỗ bí phải biết biến hóa, thay đổi chiến thuật; biến được thì sẽ thông suốt; thông suốt được thì thoáng đãng, sảng khoái. Vì thế Thánh* dạy: “Tiến được thì tiến, biết khó phải lùi, đừng có bó buộc” Thường khi thằng khôn nó biết rõ điều gì rồi thì nó vẫn giữ nghi ngờ-muốn xem cho rõ hẳn, thằng ngu thì còn đang mơ hồ mà đã tưởng thật lắm. Thế thì nếu: biết rõ điểm mạnh điểm yếu của ta lẫn địch, tất thắng; biết rõ thời cơ có thể chiến đâu được hay không, cũng thắng; biết tác dụng khi dùng đông quân hay khi dùng ít quân, cũng thắng; biết lẽ khi nào cần nhanh, khi nào cần chậm, cũng thắng; Giỏi cả công lẫn thủ, cũng thắng; biết lấy nhàn đánh mỏi, cũng thắng; không đánh mà kẻ khác phải khiếp phục, chưa đánh đã thắng rõ. Vì thế Lão Tử dạy: “tự tri giả minh” (Nếu tự biết mình có được những cái kia hay không? thì chưa cần biết sẽ thắng hay sẽ không thắng, đã là người minh rồi) Phàm đánh nhau bày trận, tạo thế liên hoàn, đề cao việc tranh quyền chủ động; vào trận chiến đấu, khi chưa quyết được thắng bại thì phải cẩn thận, một li một tấc cũng không được sai hỏng. Ưu thế sắp thắng, phải chú ý bảo toàn. Cục diện bất lợi, vùng lên mà tranh-biết đâu lật ngược. Mon men ở bên ngoài, dễ thua; chỉ mãi thèm sinh kế, thua; yếu mà không biết phục, lại thua tiếp; Nôn nóng mong thắng, cũng thua; Thế mình đang yếu, không vội tấn công. Phải biết lưu lại cơ hội, để đến khi có thể ra đòn tuyệt diệu lật ngược tình thế thì giở ra, lúc đó có thể cõi chết trở về, đại hiển thần uy. Xem thế cục-luận công việc, nếu đều xem xét mọi mặt một cách cụ thể, chi tiết rồi thì còn có cái gì mà phải lo lắng nữa? --- Chú thích: * Thánh: chắc là Khổng Tử .