Con đường nghệ thuật của các nghệ sĩ ăn bám

1- Không phải bao giờ thiên tài cũng được công nhận đúng thời điểm:

Những album có tầm vóc nghệ thuật lớn thì bao giờ cũng có số phận đặc biệt.

Có những album từ khi mới được ra đời đã được đón nhận nồng nhiệt, được sự tôn vinh của hầu hết các tạp chí, chuyên gia đến khán giả, số lượng đĩa bán ra cũng lập kỷ lục. Artist sáng tạo nên chúng trở nên nổi tiếng và giàu có. Như Led Zeppelin, Pink Floyd…

Nhưng có những album từ khi mới ra đời chỉ là một đĩa nhạc vô danh. Không mấy người mua.

Nhưng dần dần lịch sử sẽ nhìn nhận đúng đắn. như trường hợp của Bach (100 năm sau khi mất mới bắt đầu được công nhận) và nay như Can, Neu!, Faust, The Pixies, Sonic Youth, Brian Eno, Nick Drake, Robert Wyatt, Wire, Pop Group, Neutral Milk Hotel, The Flaming Lips, Pavement.v.v. con số đó rất nhiều.

Bởi vì có không ít Artist là người đi trước thời đại. Nên việc họ không được đương thời hiểu và tôn vinh là chuyện cũng bình thường.

Cái giá của con đường theo đuổi nghệ thuật đôi khi rất đắt. trong nhiều lĩnh vực…

2- Có những vĩ nhân như vậy:

Có không ít vĩ nhân sống cuộc đời vô cùng khổ cực và chịu nhiều đau đớn.

Karl Max là tấm gương tiêu biểu nhất cho những người sống trọn đời vì hạnh phúc của chính mình và cho mọi người. Triết gia người Đức đã sống phần lớn cuộc đời trong cảnh bần hàn đến mức con ông vì thiếu ăn mà chết, sau đó chạy vạy khắp các mối quan hệ mới có một người bạn cho mượn một ít tiền vừa đủ chi phí mua một cỗ quan tài cho bé. Cuối đời Người bị rất nhiều bệnh và chết trên bàn viết.

Van Gogh không hề bán được tranh ngoại trừ một bức duy nhất và phải sống nhờ sự tài trợ của người em trai. Cuối đời thì phải chịu đựng căn bệnh thần kinh.

Họa sĩ thiên tài Gauguin từng mô tả về cuộc sống của ông: “ Hàng ngày, mỗi khi phải nhá một mẩu bánh khô kèm theo một ly nước lã, tôi đã luôn phải tự đánh lừa mình rằng đó một súc Beefsteak”.

Những trường hợp như vậy trong lịch sử nhân loại rất nhiều.

*****

Vĩ nhân là vậy. mỗi người có một số phận khác nhau.

Nhờ có họ mà cuộc sống nhân loại mới được như ngày hôm nay.

3 - Sau đây là phần chính của bài viết:

Indie Artist “những thiên thần sống ký sinh”

Lịch sử nghệ thuật thế giới nói chung và lịch sử Rock nói riêng đã cho thấy một điều: nghệ thuật là nghề nghiệp có thể hái ra tiền, rất nhiều tiền.

Tuy vậy trong lịch sử âm nhạc đã có không ít Artist từ chối tiền bạc để cống hiến trọn đời cho nghệ thuật. Mà nhạc sĩ vĩ đại Johan Sebastian Bach là một tấm gương chói lọi.

Cho đến thập kỷ 1970s của thế kỷ 20 có một thiên tài nhưng không hề muốn nổi tiếng và giàu có. Đó là Nick Drake. Anh viết trong một ca khúc: “Fame is but a fruit tree” (Sự nổi tiếng chẳng thể nào như fruit tree). ND chỉ thuộc về thiên nhiên.

Cho đến thập kỷ 1980s… Alternative/Indie Rock xuất hiện.

Không phải nghệ sĩ nào cũng vậy nhưng có những nghệ sĩ mà những sáng tạo của họ không hợp tai nghe của số đông khán giả và giới phê bình đương thời.

Họ chỉ còn cách đem tình yêu âm nhạc của mình cống hiến vào những tác phẩm vô danh.

Đương thời (tức thập kỷ 1980s) The Pixies và Sonic Youth cùng vô vàn Artist Indie/Alternative khác thập kỷ 1980s không hề được biết đến.

Những năm 80s là thời thịnh hành của Heavy Metal và các nhánh của dòng nhạc Metal còn phát triển cho đến ngày hôm nay. 80s còn là thời của New Wave, SynthPop, R&B, Rap/Hiphop, Pop, Dance Pop và một số thể loại khác.

Vì vậy.

Một phần vì không được công nhận.

Phần khác (chủ yếu) do vấn đề liên quan đến bản thân công việc sáng tạo nghệ thuật.

Nên các Rock band này đã tìm đến những Independence Label (những hãng đĩa nhỏ độc lập) - là những người đỡ đầu cho họ. Ví dụ như Pavement đầu quân cho hãng Matador, một số band khác thì theo hãng 4AD.

Cho đến hôm nay, 2014 thì có hằng hà sa số Indie Artist và cũng có bạt ngàn hãng đĩa nhỏ độc lập và không ít trong số đó là hoàn toàn vô danh.

Chỉ khi đầu quân cho các hãng như vậy họ mới tạo điều kiện cho các Artist có một không gian thuần túy dành cho sáng tạo nghệ thuật.

Họ có thể nghèo khó và vô danh. Nhưng tình yêu âm nhạc và niềm lạc quan chan chứa.

Họ có thể sống ăn bám, nhưng tác phẩm của họ thì chứa đựng tâm hồn cao vời vợi với chiều sâu nghệ thuật không thể tưởng tượng nổi.

*****

Ngay cả khi đã nổi tiếng và thành công về mọi mặt. Các Artist hàng đầu của âm nhạc thế giới đương đại vẫn từ chối hợp tác với các hãng đĩa lớn.

Bởi có không ít hãng đĩa lớn ngoài vấn đề nghệ thuật ra, họ còn quan tâm đến thương mại. vì vậy mà họ đòi hỏi Artist phải điều chỉnh trong quá trình sáng tác, thu âm .v.v. – là điều mà với một số Indie Artist là không thể chấp nhận được.

Thậm chí có những band như Sonic Youth có thể là do như cầu rất cao về không gian sáng tạo mà họ đòi hỏi ở các hãng đĩa và các nhà sản xuất đôi khi không đáp ứng được trong thời gian dài, dẫn đến việc họ chỉ hợp tác với Independence Label đó một thời gian nhất định rồi họ lại hợp tác với hãng đĩa khác. Sau một thời gian lại bỏ hãng đĩa đó và làm việc với một hãng đĩa khác nữa.

Có thể là do họ chỉ có cảm hứng làm việc với một hãng trong thời gian này. Song một album họ thấy cần phải thay đổi để tìm cảm hứng mới trong công việc sáng tạo.

Vì thế có không ít Indie Artist thay hãng đĩa như thay áo.

Tất cả là vì nghệ thuật.

Thế mới biết vì sao khán giả của âm nhạc đương đại lại là người có lợi nhất.

Họ mua vé để tham dự những Festival hàng đầu như Bonnaroo, Outside Lands, SXSW ở Mỹ hay Glastonbury, Great Escape ở Anh vì ở đó họ được thưởng thức những màn trình diễn sống của những Artist mà tính nghệ thuật của họ là “không thể chê vào đâu được” và tận hưởng những ngày tuyệt vời hơn cả những lễ hội đỉnh cao nhất.

Hoặc ở thành phố, địa phương nơi họ ở, có những live show của những Artist đình đám tại địa phương đó.


Và bối cảnh âm nhạc thế giới đương đại dường như chưa bao giờ sống động hơn.