CUBA - đi nửa vòng trái đất đã đến được chưa?

Giá đó là gồm cả vé máy bay hả bác??? Thế này thì em phải search ngay xem thủ tục visa vào Cuba thế nào. Cuối tháng 7 đi Cancun có khi tranh thủ luôn

Em thì đang ở Cuba đây, muốn thoát cái chỗ này càng nhanh càng tốt, chán lắm rồi, giam cầm cuộc đời 7 năm ở đây rồi, bác nào có ý định sang tháng 7 hoặc tháng 8 thì em đi em đón các bác, tuy nhiên có khả năng giữa tháng 8 em đi Festival bên Venezuela. Em kêu ca thế thôi chứ em cũng phải công nhận Cuba đẹp, con gái HOT lắm, em là con gái mà em còn thấy thế, nhìn chúng nó nhảy nhot mê li luôn. Mùa hè bọn nó chỉ cần nghe thấy nhạc là lắc mông , ngoáy mông loạn xạ, ăn mặc thì mát mẻ, riêng biển Varadero thì quên sầu, em thích hơn Cancun, nói chung bác nào sang đây thì alo cho em em dẫn đi chơi. Bên này ít người Việt, có người sang chơi mừng như bắt được vàng

Bài nầy của nhà báo Nguyễn Bá Trạc viết cho tờ Việt Mercury ở San Jose California khoãng 2 năm về trước được đăng trên website của http://www.talawas.de
http://www.talawas.org/talaDB/suche.php?res=688&rb=0402&von=
xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
4.7.2003
Nguyễn Bá Trạc
Không đi không biết Cuba
HAVANA, Cuba - Giữa thủ đô Cuba có tiệm ăn Hà Nội. Cách đấy không xa là Trường Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. Mặc dù số người Việt tại Cuba khá ít ỏi, nhưng nhiều cơ sở lại được gọi bằng tên Việt Nam, như Trường Cấp Hai Hồ Chí Minh, trường tiểu học Võ Thị Thắng, bệnh xá Nguyễn Văn Trỗi, trường học Nguyễn Văn Trỗi. Những cái tên ấy nói lên mối quan hệ vẫn được xác nhận là thân thiết trên 40 năm giữa Cộng Hòa Cuba và Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.
Ngày nay nhiều người Việt ở Mỹ đã có dịp đi Nga, các nước cựu Cộng Sản Ðông Âu, nhiều nhất là Trung Quốc, nhưng không mấy ai đi Cuba. Lý do là tuy hải đảo này chỉ cách mũi Key West của tiểu bang Florida có 90 dặm Anh, nhưng muốn chính thức đi Cuba, các công dân Mỹ phải có giấy phép của Bộ Ngân Khố. Giấy phép này chỉ giới hạn cho những người gốc Cuba đi thăm gia đình, các ký giả, học giả, các viên chức chính quyền và những nhóm sang Cuba hoạt động nhân đạo.
Trong thực tế, giữa lúc chính sách cấm vận của Hoa Kỳ với Cuba có dấu hiệu nới lỏng trong hai năm qua, thì số người Mỹ đi du lịch Cuba cũng đều đặn gia tăng, họ đi vòng qua các quốc gia đệ tam, thường là Canada hoặc Mexico. Trong năm 2001, số người Mỹ du lịch Cuba được các thông tấn quốc tế ước lượng vào khoảng 176,000 người.
Nhân dịp này thử đi Cuba một chuyến.
Ði làm gì? Ði cho biết đó biết đây. Ði để tìm hiểu một trong những nước Cộng Sản cuối cùng, đang trải qua những thay đổi có thể tương tự như Việt Nam.
Những hình ảnh tương phản
Ðến thủ đô Havana, đứng ở khu Habana Vieja - người ta tưởng như mình đang đứng trong một thành phố cổ kính ở Tây Ban Nha. Nhưng Havana lại có những khu vực nhiều sắc thái riêng biệt, phản ảnh những nền văn minh khác nhau đã cầm quyền trong lịch sử hòn đảo này. Khu Habana Vieja [phố cổ Havana] và Centro (trung tâm) mang nặng dấu vết Tây Ban Nha; khu Velado là do người Mỹ xây dựng sau khi thay thế Tây Ban Nha từ đầu thế kỷ 20; nhiều khu vực khác lại có những chung cư xây vào thời xã hội chủ nghĩa.
Trong chuyến đi đầu tháng Chín vừa qua, sau khi vào khách sạn sắp xếp xong xuôi, địa điểm đầu tiên mà chúng tôi tìm đến là tiệm ăn Hà Nội.
Tiệm ăn được nhiều người biết này nằm gần công trường Plaza del Santo Cristo trong khu Habana Vieja. Trên tường quán ăn nhỏ bé ấm cúng ấy có treo một bộ tranh sơn mài Việt Nam, nhưng cả khách lẫn chủ và người làm, không thấy bóng dáng một người Việt Nam nào.
Món ăn Việt duy nhất ghi trong thực đơn là "Cơm Hà Nội" (Paella Hanoi), giá 6 đô la, gần nửa tháng lương người bản xứ. Gọi món này, chúng tôi được thưởng thức một đĩa cơm chiên tôm, trộn xúc xích, pha chế theo khẩu vị địa phương, trong khi ba nhạc sĩ Cuba đứng ở góc phòng chơi kèn, trống, ghi ta, hát những bản lãng mạn như Solamente Una Vez (Chỉ Có Một Lần), hoặc Hasta Siempre Ché Guevara, bản nhạc khóc thương Che, người đồng chí thân thiết của chủ tịch Fidel Castro, bị hành quyết vào năm 39 tuổi tại Bolivia.
Trong tài liệu du lịch, Hà Nội được ghi là một tiệm ăn "Vietnamita", nhưng thức ăn không "Vietnamita" lắm. Nó là một trong 22 tiệm ăn do cơ quan Habaguanex của nhà cầm quyền thủ đô Havana quản lý, được mở ra để thu hút du khách và phục hồi lại sức sống cho khu vực Habana Vieja. Nhiều phần trong khu này đã được tân trang, khôi phục lại vẻ huy hoàng của những công trường lát đá, những nhà thờ uy nghi, những dinh thự tráng lệ thời xưa. Nhưng chỉ bước chân ra khỏi một quãng đường là thấy hình ảnh tương phản của dân chúng sống chen chúc trong những con đường hẻm, dưới những căn nhà loang lổ, đổ nát. Mỗi khu đều có một căn treo bảng "Comite de Defensa de la Revolucion" (Ủy Ban Bảo Vệ Cách Mạng), có căn kẻ trên tường ghi rõ trong khu có bao nhiêu hộ, mỗi hộ bao nhiêu nhân khẩu, gợi cho người Việt nhớ đến việc kiểm soát chặt chẽ của những tổ an ninh khu phố, những trụ sở công an phường ở miền Nam Việt Nam sau 1975.
Một thời đã qua
Ðời sống của người dân Cuba rõ rệt là thiếu thốn.
Một sinh viên năm thứ hai Kinh Tế tại Ðại Học Havana, anh Alexis Mazorra cho biết "Chúng tôi theo chế độ hộ khẩu. Mỗi gia đình một tháng được mua một bánh xà bông, một hộp kem đánh răng, ba kí gạo, nửa kí thịt, nhưng không được mua thịt bò. Lương trung bình hàng tháng của chúng tôi tính ra khoảng 14 đô la một tháng." Thiếu hụt bộc lộ nhất là phương tiện chuyên chở, xăng, điện, nhiều khu thường xuyên mất ánh sáng.
Con đường từ Havana đến Pinar del Rio ở vùng cực tây, và Havana đến gần Ciego de Ávila ở trung bộ hải đảo - là một xa lộ tân tiến, xây dựng với sự tài trợ của Liên Xô, tuyến giao thông xương sống của Cuba - nhưng xe cộ thưa thớt, gần như trống không. Qua vài cây số lại thấy những nhóm người kiên nhẫn đứng với hành lý chờ xin quá giang. Có nơi nhà nước lập thành trạm có mái gồi che nắng, hàng trăm người tụ tập, có cán bộ, công an đứng chận xe để điều khiển việc đi quá giang cho trật tự. Trong thành phố, dân chúng đa số da đen, da nâu, tất bật trên những chiếc xe buýt "lạc đà" (Camello), gồm hai toa dài nối nhau, kéo bằng đầu máy xe vận tải phun khói đen mù mịt, trong xe lúc nào cũng thấy chen chúc hàng trăm hành khách.
Tắc xi dành cho du khách là loại xe mới, trả bằng đô la. Tắc xi của dân bản xứ là những chiếc xe Mỹ cũ kỹ từ thời thập niên 50, trả bằng đồng pesos, rẻ hơn nhiều, nhưng không được đón người nước ngoài. Những tắc xi này thường dừng lại mỗi khi có thêm người đứng bên đường ngoắc gọi.
Ông Renan C., anh trai một bà chủ nhà trọ tư nhân, cho biết "Vợ tôi là bác sĩ, mỗi tháng kiếm được 525 pesos (20 đô la). Phải ba tháng lương, vợ tôi mới mua được một đôi giầy." Ông than thở về tình trạng thiếu hụt, biểu lộ cảm giác nuối tiếc thời phồn thịnh của thập niên 1970, thời mà "nạn mù chữ được diệt trừ, y tế xóa bỏ nhiều căn bệnh truyền nhiễm, tử suất trẻ con hạ giảm, đường xá được xây dựng khắp thôn quê, các chung cư được kiến thiết cho dân chúng thuê với giá thấp."
Nhưng đó cũng là thời các kinh tế gia ước lượng con số viện trợ của Liên Xô mỗi năm vào khoảng từ 4 tỉ đến 8 tỉ đô la, tương đương với gần 20% đến 40% tổng sản lượng Cuba. Với vũ khí và chiến đấu cơ do Liên Xô cung cấp, Cuba từng là một sức mạnh quân sự lớn nhất Mỹ Châu La Tinh, trên chân cả Mexico và Brazil, từng gửi 200,000 quân sang Angola chiến đấu bên cạnh một chính quyền Mác Xít. Ðó là thời Fidel Castro đầy tự tín trong vai trò phát ngôn viên của khối thế giới thứ ba, du hành từ Nam Mỹ, Phi Châu, Trung Quốc đến Việt Nam.
Thời tốt đẹp ấy đã qua.
Về những thay đổi
Với những thay đổi diễn ra ở Ðông Âu, nhà cầm quyền Việt Nam chính thức tiến hành chính sách "Ðổi Mới" để chuyển sang nền "kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa" từ 5 năm trước khi Liên Xô sụp đổ. Khi Liên Sô bắt đầu cắt giảm các nhu yếu phẩm thì Việt Nam đã có thay đổi trong chính sách tập thể hóa nông nghiệp, từ tình trạng khan hiếm thực phẩm đã chuyển sang thu hoạch được kỷ lục lúa gạo vào năm 1989, trong khi Cuba vẫn tiếp tục các chính sách kinh tế tập trung.
Với sự sụp đổ của Liên Xô và các quốc gia cộng sản Ðông Âu, từ 1989 đến 1994, xuất cảng Cuba tụt giảm đến 80%, tổng sản lượng chỉ còn một nửa. Trong tình trạng kinh tế ngặt nghèo, phải đến cuối năm 1993, Cuba mới bắt đầu áp dụng một số biện pháp thay đổi hạn chế, trong đó có biện pháp hợp pháp hoá đồng đô la, cho phép một số công việc tư nhân hạn chế, cho mở nhà trọ tư, tiệm ăn tư, chi trả bằng đô la, phát triển du lịch để kiếm ngoại tệ.
Anh Phương*, một sinh viên Việt Nam du học tại Havana, tin rằng việc thay đổi của nhà cầm quyền Cuba sẽ đem lại những kết quả tốt hơn ở Việt Nam "vì hạ tầng cơ sở của Cuba tốt hơn."
Nhưng một người Ðức từng làm việc ở Hà Nội trước khi công tác ở Cuba, không đồng ý như thế. Khi so Cuba với Việt Nam, giáo sư tiến sĩ Christoph Menke, một chuyên viên kỹ thuật năng lượng và môi sinh, đưa một ngón tay chỉ lên trời, một ngón tay chỉ xuống đất. Ông nói "Hạ tầng cơ sở Cuba tốt hơn. Xa lộ ở Cuba tốt hơn ở Việt Nam rất nhiều, so như trời với đất. Nhưng muốn đi từ điểm A đến điểm B, một người dân Cuba phải mất nửa ngày chờ xe lạc đà, trong khi người dân Việt Nam chỉ mất nửa tiếng." Ông Menke nói muốn giải quyết bế tắc thì chính sách nhà nước quan trọng hơn, "đường lối đổi mới tại Việt Nam tương đối quả quyết, còn chính sách của Castro tuy có thay đổi ít nhiều nhưng vẫn đang cản trở người dân Cuba rất nhiều."
Một du khách Hòa Lan biểu lộ ngờ vực về chính sách thay đổi ấy. Cô Giselot Vander Leeden cho biết đã thăm Cuba ba lần, cô nói "Họ không thật sự muốn mở cửa kinh tế. Vì chẳng lẽ lại để cho người buôn bán kiếm được nhiều tiền hơn công an, như thế làm sao duy trì được quyền lực?"
Tư doanh
"Công an được trả lương cao nhất", một người Cuba, ông Osdalvo P. làm thợ máy trong một xí nghiệp nhà nước, nói. "Lương của tôi là 230 pesos (gần 9 đô la), nhưng lương công an được trả đến 600 pesos (23 đô la) một tháng."
Nhưng có lẽ một số người khác như ông Julio B. chắc phải kiếm được nhiều tiền hơn cả công an. Là một trình dược viên làm cho một công ty dược phẩm quốc doanh, ông Julio đã khéo léo thu xếp để mở một tiệm bán pizza tư. Ông mua được một xe hơi Nga cũ, một căn nhà ở ngoại ô Havana xây bằng vật liệu không đắt tiền, nhưng có vườn, lại có một hồ bơi nho nhỏ. Rõ rệt đời sống vật chất của ông khả quan hơn đại đa số dân chúng Cuba, nhưng ông vẫn ngỏ ý muốn đi nước ngoài.
Mẹ ông, bà Dania B. cũng có một cuộc sống sung túc hơn đồng bào của bà. Với tiền do thân nhân ở Miami gửi về, bà sửa lại căn nhà ở Havana, dành hai phòng đầy đủ tiện nghi cho du khách thuê với giá mỗi phòng 25 đô la một ngày. Tuy nhiên, bà nói "hàng tháng phải đóng trước cho nhà nước mỗi phòng 250 đô la, bất kể có khách hay không, cộng thêm 10 đô la một tháng cho tấm bảng quảng cáo nhỏ treo trước nhà, cuối năm lại phải trả thêm 10 phần trăm thuế lợi tức." Bà than phiền "Cứ phải luôn luôn lo không có khách."
Chủ nhân một tiệm ăn mở ngay trong tư gia gần trường đại học Havana, cũng cho biết "Mỗi tháng phải đóng trước 1500 đô la, bất kể số thương vụ ra sao." Có thể đó là lý do đưa đến việc có khá nhiều tiệm ăn tư mở lậu trong nhà, không đề bảng hiệu. Những tiệm này có người dắt mối, đi ngoài đường mời chào du khách, để được trả hoa hồng.
Tại Havana, giữa quãng đường 25 và 27, trên đường J mỗi sáng sớm có những người la cà bước đến đứng bên một căn nhà cũ. Cửa nhà đóng kín, tường rêu loang lổ, trên bờ tường có một cái lỗ nhỏ vừa lọt bàn tay. Người bên ngoài truồi qua lỗ những đồng xu centavos. Một bàn tay bên trong thò ra cái nắp nhựa lớn hơn ngón tay cái, đựng nước đen sóng sánh. Ðó là một tiệm bán lậu cà phê, đặc sản của Cuba.
Trước căn nhà này ở vệ đường, có một cụ già ngồi với một túi vải, bên cạnh để vài hộp diêm. Khách qua đường dừng lại đưa tiền, ông cụ vội vã mở túi rút ra bao thuốc, hoặc điếu xì gà, cũng bán lậu một đặc sản khác của Cuba.

(tiếp theo)
Phẩm giá và thực tế
Anh Phương đưa chúng tôi đi thăm một khu gần đường Malecón chạy dọc vịnh Havana, tại góc đường L là Văn Phòng Ðại Diện Quyền Lợi Hoa Kỳ, thay cho tòa đại sứ Hoa Kỳ, hiện nằm trong tòa sứ quán Thụy Sĩ.
Trước tòa nhà này là một công trường xây vào tháng Giêng năm 2000, do vụ Elián González, chú bé Cuba 6 tuổi được Vệ Binh Duyên Phòng Mỹ giải cứu, sau khi mẹ và 10 người khác bị chết đuối trong lúc dùng mảng trốn sang Mỹ. Fidel Castro đòi đứa bé "bị bắt cóc" phải được trả về Cuba, và liên tiếp cho tổ chức những cuộc biểu tình chống Mỹ để "giải phóng Elián." Với quyết định của tòa án tư pháp Mỹ, chú bé đã được trả về nước đoàn tụ với cha vào tháng Tư năm 2000.
Công trường xây trước Văn Phòng Ðại Diện Quyền Lợi Hoa Kỳ là nơi từng liên tục diễn ra những cuộc biểu tình "giải phóng Elián." Ðầu công trường là bức tượng anh hùng cách mạng Cuba, José Martí, một tay ôm chú nhỏ Elián, một tay chỉ thẳng vào văn phòng Mỹ. Khi đi ngang bức tượng, anh Phương giải thích "José Martí đang chửi Mỹ." Công trường này được đặt tên là Plaza de la Dignidad - Công Trường Phẩm Giá.
Phẩm giá là một vấn đề ở Cuba. Trong thực tế thì những nỗ lực duy trì phẩm giá đang bị thử thách bởi tình trạng nghèo khó. Những đồng đô la tiền tip của du khách nhỏ xuống cho người chùi phòng, người tài xế tắc xi - có thể bằng một phần mười số lương tháng của dân bản xứ - nó luôn nhắc nhở cho người dân Cuba về cái khoảng cách của họ với thế giới bên ngoài. Những đồng đô la lưu hành hợp pháp ở Cuba tạo nên một lớp người bản xứ thường quanh quẩn gạ gẫm du khách mua xì gà với giá rẻ hơn giá quốc doanh, hoặc mời đến các tiệm ăn tư, các nhà trọ tư để kiếm hoa hồng. Nhiều phụ nữ trực tiếp mời chào dịch vụ mãi dâm ở những nơi đông du khách. Tình trạng ấy làm cho nhiều du khách cảm thấy lúng túng. Khi trao đổi cảm giác này, một ký giả người Pháp làm việc cho tờ báo Elle, cô Alexia Burin des Roziers nói "Khi mới đến Cuba, tôi rất thán phục những thành quả của Cuba trong lãnh vực y tế và giáo dục miễn phí. Nhưng dần dần tôi thấy thêm những vấn đề khác như việc thiếu tự do, tình trạng nghèo khó của người dân Cuba, và cảm giác kém thoải mái vì đi đâu cũng bị làm phiền."
Lúng túng hơn nữa khi phải thường xuyên chạm mặt với những bàn tay ngửa ra "cho tôi một đô la." Khác với nhiều xã hội khác, người xin tiền không phải là những người làm nghề hành khất. Ðó có thể là một cụ già ngồi trong nhà, bên cửa sổ nhìn ra đường. Một người dân bình thường nói chuyện ngoài phố. Thông thường nhất là mỗi khi du khách xin phép chụp ảnh, họ vui vẻ đồng ý, sau đó ngửa bàn tay yêu cầu "một đô la" như một thứ lệ phí.
Nhưng một bàn tay lại không gây ra cảm giác nặng nề cho chúng tôi bằng một ngón tay.
Hôm ấy chúng tôi đến thăm một xưởng quấn xì gà tại tỉnh Pinar del Rio. Du khách đông đảo được hướng dẫn thành hàng đi lũ lượt qua những căn phòng ám khói, trong đó các công nhân Cuba, đa số phụ nữ, yên lặng ngồi quấn thuốc, mỗi người một cái bàn gỗ kê sát nhau. Nhưng vài phụ nữ trong lúc cúi đầu, bàn tay liên tục quấn lá thuốc lại thò ra một ngón, nhè nhẹ gãi lên bàn. Ngón tay ấy chỉ vào một đồng xu, họ ra hiệu xin tiền nhưng không muốn cho các giám thị trông thấy. Những ngón tay ấy ám ảnh chúng tôi trong chuyến đi.
Ông Ðỗ Nguyên Thắng, một kiến trúc sư định cư tại San Jose, cùng đi với người viết trong chuyến đi này, nói rằng "Tại Việt Nam ngày nay cũng có tình trạng những người xin tiền, gạ gẫm du khách, nhưng có lẽ giới hạn hơn. Tại Cuba, tôi có cảm giác bất cứ người dân nào cũng có thể ngửa tay ra xin tiền, nó làm cho tôi cảm thấy mức độ tuyệt vọng của người Cuba."
Người Việt ở Cuba
Ngôi biệt thự khang trang của sứ quán CHXHCN Việt Nam nằm trong khu Miramar, một khu vực sang trọng, cây cối xanh tươi. Không khí làm việc tại sứ quán này khá bình thản, lặng lẽ. Khác với ở Nga và các nước cựu cộng sản Ðông Âu, người Việt ở Cuba không nhiều.
Anh Tuấn[1], một sinh viên Việt Nam du học ở Cuba, cho biết ngoài gia đình cùng các nhân viên sứ quán, "chỉ có khoảng trên một chục người Việt" định cư tại thủ đô Havana, tổng số sinh viên Việt Nam sang du học Cuba "có khoảng 150 người."
Trong những người từng du học Cuba, có vài nhân vật ngoại giao nổi tiếng như các ông Lê Văn Bằng, đại sứ đầu tiên của CHXHCN Việt Nam ở Hoa Kỳ, và Nguyễn Xuân Phong, cựu lãnh sự tại San Francisco, hiện là đại sứ ở Tây Ban Nha, cả hai đều tốt nghiệp Ðại Học Havana trong thời chiến tranh Việt Nam.
Một người Việt Nam nổi tiếng khác, cũng đã du học tại Cuba là bà Phan Thị Kim Phúc. Ðây là cô bé gái vừa khóc vừa chạy trần truồng dưới lửa bom na-pan trong tấm hình mà nhiếp ảnh viên Nick Út chụp tại Trảng Bàng, được trao giải Pulitzer năm 1973. Bà Kim Phúc từng được nhà cầm quyền Việt Nam sau năm 1975 xem như một trong những biểu tượng của cuộc chiến chống Mỹ vừa qua. Ðược đưa đi học ở Cuba, gặp người chồng tương lai bấy giờ cũng đang học tại đây, cả hai đã xin tÿ nạn trong lúc máy bay ngừng đổ xăng tại Canada năm 1992.
Khi tiếp xúc với chúng tôi, được biết là người làm báo từ Mỹ sang, anh Tuấn tỏ vẻ dè đặt. Sau này anh cho biết thêm lý do cũng còn vì vụ cựu phi công Việt Nam Cộng Hòa Lý Tống lái máy bay rải truyền đơn kêu gọi nổi dậy chống cộng sản tại Havana vào ngày Tết Dương Lịch năm 2000.
Anh cho biết anh rất yêu mến xứ sở Cuba và dân tộc Cuba. Mỗi khi hỏi đường, tiếp xúc với người Cuba, anh gọi họ là companẽro (đồng chí), một chữ được người Cuba thường sử dụng với nhau.
Khi được hỏi về cảm tình của anh với Cuba, anh Tuấn nói "Hút xì gà Havana, nhẩy điệu Salsa, với một nàng mulata (người lai da trắng và da đen), là hết muốn rời xứ Cuba." Về mặt kinh tế, anh cho việc đổi mới kinh tế ở Việt Nam là tốt, anh nói "Tôi cũng từng bảo với mấy người bạn Cuba là đổi đi, chứ kéo dài theo kiểu ông già của các anh thì chỉ có chết." Tuy nhiên anh rất kính trọng Fidel Castro. Anh kể lại một lần xẩy ra vụ dân chúng Cuba có việc bất mãn, khí thế hung hăng, "nhưng ông già một mình lừng lững bước đến, đám đông từ từ giãn ra, mọi người hô Fidel, Fidel vang dội."
Anh nói "Không có Fidel Castro, thì Mỹ chiếm mất nước Cuba này rồi."
Trong thời gian ở Cuba đúng vào dịp tựu trường, qua truyền hình, chúng tôi cũng có dịp xem Castro đọc diễn văn tại Công Trường Cách Mạng. Ông giơ tay đặt câu hỏi "Nước Mỹ có tiêu chuẩn mỗi lớp học có một máy computer hay không?" Ngừng vài giây, ông nói "Không! Canada có không? Không! Pháp có không? Không!" ông kể tên vài chục nước tiền tiến để nói "Không!" rồi kết luận "Chỉ Cuba mới có!"
Ông Ðỗ Nguyên Thắng nhận xét "Fidel Castro đã quên không nói những computer ấy là thứ computer gì? Thứ tân tiến hay thứ mà những nơi khác đã thải hồi? Khi thường xuyên cúp điện, thì sử dụng những computer đó thế nào?"
Trong hơn 43 năm qua, Tòa Bạch Ốc đã có 10 tổng thống, điện Cẩm Linh thay bốn lãnh tụ, ********************** cũng đã thay đổi lãnh đạo nhiều lần, riêng tại Cuba, Castro vẫn một mình mạnh mẽ nắm quyền. Nhưng ngày hôm ấy Castro không còn kẹp điếu xì gà muôn thủa trước công chúng. Ngày hôm ấy, hình ảnh của El Jefe Máximo, Lãnh Tụ Tối Cao của nhà nước Cuba là một ông già 76 tuổi, dường như đã mệt mỏi, giận dữ và lúng túng.
Cờ Mỹ, xe Mỹ
Mỹ bãi bỏ cấm vận Việt Nam vào năm 1994, bình thường hóa quan hệ ngoại giao năm 1995. Việt Nam ký một Thỏa Ước Thương Mại với Mỹ vào năm 2000.
Nhưng Cuba vẫn còn bị Mỹ cấm vận, lệnh cấm vận này áp dụng từ 1961, hơn một năm trước vụ khủng hoảng từng dẫn thế giới đến sát bờ vực chiến tranh vì Cuba cho Liên Xô đưa hoả tiễn nguyên tử đến đặt tại hòn đảo sát nách đất Mỹ. Tình trạng nghèo đói ngày nay ở Cuba thường được xem là kết quả của tình trạng cô lập do lệnh cấm vận Mỹ gây ra, nhưng cũng có những người không đồng ý như thế.
Trong một buổi gặp gỡ tại một cơ sở của Hội Nghệ Sĩ và Nhà Văn Cuba (UNEAC), một nữ nhân viên sứ quán Na Uy tại Cuba nói "Cấm vận Mỹ có ảnh hưởng, nhưng chỉ là cái cớ để Castro duy trì quyền lực. Họ vẫn đang buôn bán với nhiều nước Âu Châu và nhiều nước khác. Họ có thể mở cửa kinh tế mà vẫn không làm. Họ không buôn bán được vì không có tiền."
Ngồi cùng bàn, hai nhân viên khác của sứ quán Thụy Sĩ và Brazil cũng biểu lộ đồng ý với nhận xét ấy. Ði trên đường phố, du khách thường chứng kiến những hình ảnh đẹp trai của Ché Guevara và những biểu ngữ bích chương chống Mỹ bầy nhan nhản khắp nơi. Thường thấy nhất là tấm bảng vẽ hình chiến sĩ Cuba đứng trên hải đảo nhìn qua bờ biển mà thét lên với chú Sam "Sennores Imperialistas: No les tenemos absolutamente ningún miedo!" ("Quý ngài đế quốc! Chúng tôi tuyệt đối không sợ quý ngài!")
Có những chiếc áo thung bán cho du khách vẽ hình Fidel Castro đang mời chú Sam cụng một ly Cuba Libre. Món Cuba Tự Do này là rượu rum pha với Coca-Cola, hình trên áo đề "Thành phần pha chế gồm: Một cuộc cách mạng vĩ đại, một dân tộc ủng hộ cách mạng, một đảng đoàn kết, và một lãnh tụ lịch sử", chú Sam co rúm người lại mà từ chối là "Tôi không biết nhậu."
Ngày nay, bên cạnh những ngôn từ và hình ảnh ấy, còn thấy thêm một dấu hiệu mới.
Ðặt chân đến Cuba, khi bước vào chiếc xe van đón từ phi trường về khách sạn, chúng tôi thấy bên chỗ tài xế ngồi có cắm một lá cờ Mỹ. Trước mặt khách sạn Habana Libre (Havana Tự Do), lại thấy một lá cờ Mỹ khổ lớn, treo song song với cờ một số nước khác. Khách sạn này là một thắng tích lịch sử toàn quốc, nơi mà Castro cùng các đồng chí từng sử dụng làm bản doanh điều khiển chiến dịch giải phóng Havana vào năm 1959. Nhìn lá cờ Mỹ bay phất phới trên đất Cuba, người ta không khỏi cảm thấy sự mâu thuẫn giữa ngôn từ chống Mỹ và nhu cầu thực tiễn của hòn đảo Cuba trong hoạt động kinh tế liên lập ngày nay.
Hình ảnh ấy nhắc nhở đến lời phát biểu của một nhà văn Cuba sống tại Luân Ðôn từ năm 1966, ông Guillermo Cabrera Infante đã mô tả Cuba là "hòn đảo của sự mơ hồ, một đất nước bị giằng xé giữa không tưởng xã hội chủ nghĩa và sự cô lập kinh tế, một hòn đảo vừa căm ghét vừa ngưỡng mộ cái giấc mơ của người Mỹ hiển hiện ở phía chân trời." Giấc mơ ấy hiện về với những số tiền của người Cuba lưu vong, đa số tập trung tại Florida, mỗi năm gửi về nước cho thân nhân vào khoảng 1 tỉ đô la. Mặc dù so ra thì ít hơn con số ước lượng 3 tỉ đô la của người Việt gửi về nước, nhưng dân số Việt Nam là 78 triệu, trong khi dân số Cuba chỉ có 11 triệu, số tiền của người Cuba hải ngoại gửi về nước khá lớn.
Sự bế tắc ở đất nước này lại được ông Ðỗ Nguyên Thắng nhìn thấy qua một biểu tượng khác, những chiếc xe hơi Mỹ cũ kỹ làm từ thời thập niên 50, nhan nhản trên các đường phố thủ đô Havana. "Ở các nước, những chiếc xe này đã nằm trong bảo tàng viện hoặc được giới sưu tầm đồ cổ o bế; nhưng ở Cuba, người ta vẫn tiếp tục phải vá víu, chắp nối những con khủng long ấy vì không có sự lựa chọn nào khác. Nhà nước Cuba vẫn tiếp tục nói dối dân chúng bằng cách phô trương cái hào quang cách mạng hơn 40 năm trước của mình, mặc dù hiện tại gần như chỉ là con số không", ông Thắng nói. "So với Việt Nam và Trung Quốc, những nơi mà nhà cầm quyền đã quả quyết theo đuổi kinh tế thị trường, sức sống của dân chúng khá mãnh liệt, thì tại Cuba tình trạng trái ngược hẳn với sự tuyệt vọng tràn ngập trong xã hội."
Tình cờ gặp nhau ở một tiệm ăn Tầu, chúng tôi đã may mắn được một sinh viên Việt Nam hướng dẫn đi thăm nhiều danh lam thắng cảnh trong thành phố, nói chuyện với chúng tôi về cái đẹp của dân tộc và đất nước Cuba. Sau hai tuần lễ ở Cuba, chứng kiến những khu nhà chen chúc đổ nát, chúng tôi cũng đã nhìn thấy núi đồi đẹp đẽ với những cánh đồng thuốc lá, ruộng mía mênh mông, những cây xoài, đu đủ, cây na, cây ổi ríu rít mọc trên giải đất phì nhiêu, ở một hải đảo nhiệt đới nằm mơ ngủ trong vùng biển Caribbean nước xanh trong vắt. Chúng tôi đã có dịp gặp những người dân Cuba cần cù, thông minh, thân thiện, yêu độc lập, yêu chủ quyền, họ tôn trọng phẩm giá mình như mọi dân tộc khác, nhưng lại đang mắc kẹt trong những lời hứa về một xã hội công bằng, không giai cấp. Xã hội ấy trong thực tế vẫn đầy rẫy chênh lệch mà lại nghèo khó, thiếu thốn và ngột ngạt.
Chúng tôi rời khỏi Cuba giữa lúc cơn bão Isidore vừa kéo đến. Những cơn bão thường giáng thêm tai họa cho một hòn đảo tuy mầu mỡ và xinh đẹp, nhưng vẫn chưa tìm ra được những giải pháp hữu hiệu và thỏa đáng cho thảm kịch của dân tộc sống trên hòn đảo ấy.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Vì lý do an ninh của những người phát biểu, tên thật của những người Việt trong bài này được đổi sang tên khác, cũng như tên một số người Cuba không viết nguyên tên họ.
Nguồn: Việt Mercury

Đọc bài này thấy đúng là nhà báo viết cũng có khác các "nhà khác" thật !!!
Thôi quyết định ăn chơi tằn tiện và xem lại xem có nên lấy vợ trước rồi hãy đi Cuba hay là đợi đi về tính chuyện đấy sau nhỉ???
Giá mình trúng độc đắc có phải là hay không?

Từ mai, mình bắt đầu cố nằm mơ, nhịn ăn sáng chơi lotto, và hi vọng

-----------------
Trời ơi, CuBa...thôi thi` bóp mồm bóp miệng chắc 2 tháng đủ tiền mua vé....cộng 2 tháng lấy tiền ăn chơi nhảy nhót bên đấy nữa...I love dancing like cazy...
Mà các bác có biết làm thủ tục xin VISA dulịch có khó không?? Nên đi theo tour hay balô nhỉ?!!! Tớ thi` toàn đi balô thôi sợ khổ quen rùi theo tour sướng không chịu nổi thôi...
---------------
Một vòng trái đất rẽ từng mây

Nếu bác ở VN thì chỉ cần "nửa vòng trái đất rẽ tầng mây" thôi, bác ở Mỹ thì mới cần 1 vòng Như thế, bác chỉ cần bóp mồm bóp miệng 1 tháng thôi thì đủ tiền vé, nhỉ !

Dành dụm đê... Khi nào đủ tiền, lại vào đây họp cái để lập đoàn sang thăm hữu nghị đất nước CUBA anh em....