Cùng tham gia Đánh giá tác động môi trường

Trời ah. Hôm qua đi uống bia với mấy đứa bạn làm ở sở TNMT các tỉnh, tiện thể hỏi luôn về vấn đề DTM tại các tỉnh. Hôm trước có một bác gửi mail hỏi về chi phí làm DTM cho một dự án sản xuất thép với mức đầu tư là 15 tỷ VND, mình mới bảo khoảng 100 triệu thì bác ấy chạy mất tiêu. Hỏi mấy đứa bạn làm ở Sở TNMT tỉnh Thái Bình mới biết bên đó toàn làm DTM chỉ với 20 - 60 triệu (chi phí này chỉ đủ để thuê lấy mẫu và tìm kiếm các thông tin về dự án mà thôi). Thậm chí họ còn bịa cả ra số liệu quan trắc môi trường nền nữa chứ, thế mà những người thẩm định chẳng biết gì. Mình mới bảo là họ dễ dãi quá thì chúng nó nói không, vẫn làm rất chặt chẽ, hội đồng gồm cả những người có liên quan (như nếu dự án thuộc về xây dựng thì có cả sở xd, dự án thuộc về công nghiệp thì mời sở công nghiệp, thậm chí còn mời cả bên tài chính..). Buổi thẩm định DTM lại biến thành buổi thẩm định dự án, các vấn đề môi trường hầu như không được đánh giá, họ hầu như không quan tâm xem cái mô hình đánh giá có đúng không, các biện pháp xử lý đưa ra có thích hợp không...Họ kết luận rằng không cần vì cuối cùng bao giờ DTM cũng phải cam kết là nước thải thải ra phải đạt tiêu chuẩn, khí thải cũng thế... và khi dự án đi vào hoạt động thì họ sẽ kiểm tra xem có xây dựng đúng các hạng mục cam kết hay không. Tôi đang tự hỏi nếu chủ dự án nói rằng tôi đã xây dựng đúng như cam kết đã được phê duyệt nhưng vẫn không đạt thì sao nhỉ vì sở TNMT đã phê duyệt cái đó tức là đã chấp nhận phương án xử lý đó rồi nếu không đạt thì hoàn toàn là do lỗi của sở TNMT chứ không thể đổ lỗi cho chủ dự án vì họ hoàn toàn không biết nhiều về MT, hơn nữa sở TNMT và các trung tâm trực thuộc lại là các cơ quan chuyên môn về MT chịu trách nhiệm thẩm định, đánh giá những tác động tới môi trường và đánh giá những giải pháp mà cơ quan tư vấn đưa ra.

Chà, bây giờ cậu mới biết về mấy cái vụ này thì làm sao mà làm ĐTM được, chuyện như vậy đã diễn ra bao năm nay rồi cơ. ĐTM thì thậm chí đã từng có cái chỉ 10 tr đồng mà vẫn được làm đầy đủ lệ bộ đấy. Dự án 15 tỷ đồng, nói ĐTM có 100 triệu đã chạy mất dép thì chắc là tỷ lệ chung chi không được khai báo rồi, bình thường vẫn lấy ngang ngửa với chi phí thiết kế xây dựng dự án cơ mà. Nhiều khi tỷ lệ hoa hồng cao, mấy thằng dắt mối còn bơm lên thêm ấy chứ, trừ phi chủ đầu tư trực tiếp giao dịch, nhưng mà trường hợp ấy thì cam đoan là dự án nhỏ lẻ thôi.
Vụ hội đồng thẩm định thì chẳng kêu được. Dự án nhỏ, tỉnh nhỏ, lấy đâu ra chuyên gia lớn để mổ xẻ đến công nghệ xử lý, mà đúng ra thì mấy người ngồi uống bia với cậu ấy, sẽ là chuyên gia đứng đằng sau các cụ lớn mà phán xem nó hợp hay không. Trường hợp mà cậu nói thì quá đơn giản, người ta chỉ nhún vai bảo là cam kết của các anh là abc, tôi thấy như vậy là phù hợp, còn hệ thống không chạy được là lỗi của anh (thi công, vận hành) và thằng tư vấn (thiết kế). Cậu thắc mắc thì cứ hỏi xin mấy thằng bạn xem các biên bản họp thẩm định có bao giờ ghi rõ ràng câu chữ là hội đồng thẩm định thấy hệ thống xử lý là phù hợp, chạy tốt gì đó đâu, mà bao giờ cũng là tư vấn và chủ đầu tư đã cam đoan là bla bla bla, hội đồng đã đề nghị kiểm tra lại chỉnh sửa lại bla bla bla. Nhiều tiền thì khỏi phải làm lại, ít tiền phong bì à, vô số cái phải sửa lại cho bạc mặt thì thôi đấy.
Có chết, thì chỉ chết cái thằng tư vấn thôi, tớ thật. Vì thế mà không những thằng tư vấn phải trả phần trăm lại cho bên A (thật ra là cho cái thằng đại diện giao dịch thôi), mà còn phải phong bì cho cả hội đồng nữa còn gì.
Và nếu hệ thống xử lý không đạt tiêu chuẩn, lại có lý do để xin đầu tư tiếp vào hệ thống xử lý, mà lý do khách quan thì vô số nhé. Thế nên mới đơn giản có chuyện gần như tất cả các cơ sở công nghiệp ở nhà mình đều đã làm báo cáo ĐTM, vậy mà báo cáo Môi trường hàng năm xác nhận chỉ vài phần trăm lượng nước thải CN được xử lý. Không tính đến khí thải và rác thải nhé. Dân kêu hàng trăm năm mà có làm gì nổi đâu

Đó không phải là tôi kêu, tôi chỉ thực sự bất ngờ về buổi thẩm định DTM mà thôi. Chẳng hiểu buổi thẩm định đánh giá tác động đến môi trường của dự án tự nhiên lại biến thành buổi thẩm định tính khả thi của dự án, tôi nghĩ cái này phải được làm từ trước rồi chứ, nếu dự án không khả thi thì làm sao mà đầu tư xây dựng được thế thì cần gì phải làm ĐTM?. Còn chuyện chỉ với 10 tr đã làm được ĐTM thì quả là hoang đường, những cái đó thì phải nói là hối lộ là chính chứ làm ĐTM gì. Tôi nghĩ rằng bất cứ ai có một chút kiến thức về ĐTM cũng có thể nhìn qua là biết được họ có làm hay không? hay chỉ là copy từ một cái khác tương tự mà thôi. Thậm chí còn có người nói rằng khi quan trắc chất lượng môi trường nền tại khu công nghiệp thì có thể sử dụng kết quả của một dự án khác đã được thưc hiện để làm của mình mà chẳng biết rằng khi dự án đó đi vào hoạt động thì bản thân dự án đó đã làm thay đổi chất lượng môi trường nền rồi. Cái môi trường nền ở đây phải được hiểu là chất lượng môi trường tại khu vực dự án tại thời điểm ngay trước khi dự án được tiến hành xây dựng.

Còn việc nvl khoá chủ đề của tui thì tôi nghĩ rằng việc mình có thể làm tốt tại sao lại không cho mọi người biết nhỉ? Nếu người ta thuê chúng ta làm thì chúng ta cũng góp phần nào đó cải thiện môi trường còn hơn là để những người không có chuyên môn thực hiện để rồi vẫn có ĐTM mà chất lượng môi trường cứ xuống cấp. Các bạn nghĩ thế nào?

Tớ nghĩ là một cái ĐTM chẳng thể làm mọi thứ tốt hơn được, kể cả trong trường hợp bạn muốn biến nó thành một thứ ràng buộc pháp lý chặt chẽ cả. Xin nói thêm là không phải tất cả các ĐTM dự án đều được tiến hành một cách cẩu thả, hoặc thẩm định một cách cẩu thả cả. Cũng xin đề cập luôn đến việc bạn bức xúc về cái buổi thẩm định ĐTM nào đó, không nên coi đó là chuyện thường xảy ra. Có thể có trường hợp hội đồng thẩm định không có nhiều chuyên môn về môi trường - theo sự sắp xếp cố ý từ Sở, thì người ta sẽ tập trung nhiều về những cái mà người ta biết hơn. Tất nhiên, nói thẳng ra là khi cái ĐTM này hoàn toàn chỉ là hình thức mà thôi thì việc nghiêm túc hay không chả còn ý nghĩa gì cả. Như dẫn chứng tớ đã nói ở post trước, làm sao có thể chấp nhận tình trạng chưa đến 1/10 lượng nước thải công nghiệp được xử lý - không nói đến việc xử lý đúng tiêu chuẩn hay chưa. Trong trường hợp đấy, bao nhiêu phần trăm được coi là lỗi của ĐTM, bao nhiêu được coi là lỗi của chủ đầu tư.
Việc sử dụng số liệu từ một dự án trước có thể được chấp nhận khi mà dự án đó chưa được thực hiện, khoảng cách giữa hai thời điểm không dài, và cũng không có thêm các hoạt động thường xuyên nào khác có ảnh hưởng đến môi trường. Việc sử dụng lại số liệu thường được chấp nhận ở các tỉnh, đặc biệt là trong trường hợp chủ đầu tư và Sở - đại diện nhà nước - đã thống nhất quyết tâm thực hiện dự án, khi đó ĐTM chỉ hoàn toàn là hình thức, và đấy là lí do giải thích tại sao có những ĐTM được làm với giá rất rẻ, vì riêng chi phí lấy mẫu, khảo sát hiện trường và cộng đồng có thể chiếm đến trên 50 % tổng chi phí thực hiện ĐTM.
Và cũng xin nói thêm là số ĐTM được thực hiện nghiêm túc không ít đâu, nhất là với các dự án lớn, các dự án có yếu tố nước ngoài, các dự án nằm trong khu vực nhạy cảm, các dự án được tư vấn môi trường (thực hiện ĐTM) bởi các đơn vị có uy tín. Vấn đề ở đây là chủ đầu tư và chỉ chủ đầu tư mà thôi. Khi chủ đầu tư đã coi nhẹ vấn đề môi trường, thì không bao giờ bạn có thể làm một cái ĐTM tử tế được cả, đơn giản vì họ biết thừa là cái ĐTM ấy sẽ là cái thòng lọng pháp lý siết vào cổ họ. Bạn không đồng ý ư, họ đi kiếm người khác luôn (trong rất nhiều trường hợp là được chính Sở TN MT môi giới đấy). Còn với các chủ đầu tư nghiêm túc về vấn đề môi trường, họ đến thẳng các đơn vị tư vấn lớn đã có uy tín, đương nhiên rồi.

Đánh giá tác động môi trường đâu chỉ có nước thải, rác thải ?

Đúng thế, nhưng mà nước thải, khí thải, rác thải nó định lượng được, dễ nói bác ạ

Có cái cách này, có thể giúp lương tâm đỡ day dứt khi thực hiện mấy cái ĐTM củ chuối là phần cam kết với lại quan trắc cứ phang cho nó lam nhiều lần vào. Như thế dù phần đánh giá có đểu dểu 1 chút, nhưng mà hàng năm bị giám sát liên tục thì cái hại của ĐTM cũng giảm bớt nhiều.

Phải mặc cả với chủ đầu tư đấy ạ. Ở nhà mình, nếu mà tư vấn thực sự giữ độc lập được với chủ đầu tư thì đã quá tốt, toàn là phục vụ chủ đầu tư đấy chứ đợi mà được độc lập, hỡi ơi. Khéo chủ đầu tư chưa kịp nhìn thấy thì ông chủ trì đã gạt phắt đi rồi cũng nên.

doimantra nói rất đúng
tooi từng làm ĐTM cho Thái Bình vài lần nhưng quả thực giá quá bèo bọt, 30tr mỗi cái
Mặc dù vận vẫn phải cắn răng mà lànm thôi. Công ty nhỏ mà