+ Cuộc sống lắm điều đáng suy ngẫm ...

Biện chứng của tự do
Tiếp theo
Mối quan hệ giữa tự do và phát triển
Chúng ta đã trăn trở rất nhiều trước vấn đề tại sao trong lịch sử cận đại và hiện đại phương Đông lại chậm phát triển hơn phương Tây. Để trả lời cho câu hỏi ấy, chúng ta đã tốn rất nhiều công sức và nhiệt huyết mà vẫn chưa tìm ra lời giải thích xác đáng. Phần lớn tài nguyên của nhân loại nằm ở phương Đông, nhưng phương Tây là cả chiến thắng trong hầu hết các cuộc chạy đua đến sự phát triển. Trong khi đó, ngụy biện với chính mình, phương Đông đắm chìm và tự cổ vũ mình trong những giá trị Châu Á đến khi nhận ra những giá trị ấy cũng chỉ là một dạng tài nguyên chứ không thể và không phải là sự phát triển thực. Vậy đâu là căn nguyên và lời giải của hiện tượng này?
Các phân tích về tự do cho thấy rằng chính sự thiếu tự do ở phương Đông là nguyên nhân sâu xa nhất gây nên tình trạng chậm phát triển, và do đó, nhận thức lại tự do, ý nghĩa và vai trò của nó đối với đời sống cũng như công nhận tự do như quyền và sở hữu tự nhiên của con người chính là giải pháp triệt để để phương Đông tiếp cận sự phát triển.
Chúng tôi tán đồng luận điểm của Amartya Sen, một trong những nhà kinh tế học đoạt giải Nobel, khi ông cho rằng ?oPhát triển như là tự do?. Sở dĩ có thể nói như vậy là bởi cấu trúc tự do, nói chung, gồm có tự do kinh tế, tự do chính trị và tự do tinh thần. Tự do kinh tế chính là nguyên khí của nền kinh tế thị trường - giải pháp duy nhất để phát triển kinh tế. Tự do chính trị chính là điều kiện tiên quyết để xây dựng một nhà nước dân chủ - phương thức quản lý ưu việt cho phép phát triển con người một cách toàn diện. Tự do tinh thần, tức không lệ thuộc vào nhận thức của người khác, chính là nguyên khí của khoa học nhận thức, nó chính là yếu tố quan trọng nhất tạo ra sự sáng tạo và sự đa dạng của khoa học nhận thức, tức sự đa dạng về mặt tinh thần.
Mối quan hệ giữa tự do và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất cũng là một khía cạnh quan trọng trong các phân tích về tự do. Cần lưu ý rằng trình độ phát triển của lực lượng sản xuất không chỉ thể hiện ở sự hiện đại của tư liệu sản xuất mà quan trọng hơn là ở sự tiến bộ của nhận thức. Tự do đánh thức các năng lực phát triển, đó là điều không thể phủ nhận. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng, sự phát triển của trình độ lực lượng sản xuất cũng đóng vai trò đáng kể vào việc mở rộng không gian tự do của con người. Nói cách khác, lực lượng sản xuất phát triển đến đâu thì không gian tự do sẽ mở rộng đến đó, và do đó, có thể kết luận giữa hai cặp phạm trù này luôn có một sự dịch chuyển song song và tương ứng.
Phải khẳng định rằng tự do bao giờ cũng là điểm xuất phát của sự phát triển và không thể có sự phát triển nào đi trước tự do. Sự phân biệt rành mạch hai khái niệm tự do và bản lĩnh tự do sẽ giúp nhà cầm quyền nhận ra nỗi sợ về sự mất ổn định do sự thiếu kinh nghiệm tự do của người dân tạo ra là một nỗi sợ hoàn toàn vô lý bởi kinh nghiệm tự do, hay bản lĩnh tự do chỉ hình thành khi người dân có tự do và có quyền sử dụng và khai thác nó trong đời sống của mình. Đó cũng chính là một trong những ý nghĩa căn bản của các phân tích về tự do.
Bên cạnh đó, tự do còn là hạt nhân của mọi cuộc cải cách, trong đó có bốn cuộc cải cách quan trọng nhất, đó là cải cách chính trị, cải cách kinh tế, cải cách văn hóa và cải cách giáo dục. Tự do kinh tế đi trước để con người nếm được các thành quả sự phát triển. Chừng nào cảm nhận được vị ngọt, tức các thành quả thu được từ tự do kinh tế, con người sẽ nhận thức được giá trị của tự do chính trị. Tự do chính trị chính là nhu cầu đòi hỏi thể chế khẳng định các quyền tự do. Tuy nhiên, con người còn là tổng hòa các mối quan hệ xã hội, nói cách khác, con người chính là sản phẩm của văn hóa. Do vậy, nếu không có tự do văn hóa, con người sẽ không thể ra khỏi quá khứ và không tìm được yếu tố bảo trợ tinh thần cho tự do kinh tế và tự do chính trị. Mặt khác, thiếu yếu tố bảo trợ tinh thần là tự do văn hóa, tự do kinh tế và tự chính trị sẽ tạo ra trạng thái phát triển không ổn định vì luôn bị níu kéo bởi sự lạc hậu về mặt văn hóa. Cải cách giáo dục là tiền đề của việc xây dựng một lực lượng tiên tiến hùng hậu của xã hội, đủ năng lực để duy trì và nâng cao chất lượng của sự phát triển. Tựu trung lại, bốn cuộc cải cách này với hạt nhân là tự do đều nhằm tiếp cận trạng thái phát triển bền vững. Phát triển bền vững không thuần túy là sự phát triển ổn định và liên tục mà còn là sự ổn định của các nguồn phát triển. Nếu cải cách kinh tế tạo ra được sức mạnh hữu hình của sự phát triển thì tự do về chính trị và tự do về văn hóa sẽ tạo ra tính ổn định của các nguồn của sự phát triển, hay nói cách khác chính là tạo ra phạm trù phát triển bền vững. Đó chính là một trong những điểm mấu chốt quan hệ giữa tự do và phát triển.
Mối quan hệ giữa tự do và dân chủ
Ở phương Tây, người ta cho rằng, tự do là một quyền tự nhiên, là không gian vốn có của mỗi con người, và do đó, Nhà nước dân chủ là kết quả của sự nhượng bớt một phần tự do cá nhân cho chính phủ để nhà nước có vốn liếng điều hành xã hội. Từ đó, có thể khẳng định, sự tự nguyện nhượng bớt một phần tự do cá nhân cho chính phủ như một hình thức góp vốn chính là bản chất khế ước xã hội. Điều hành đất nước bằng pháp luật, hay các khế ước xã hội chính là điểm ưu việt của phương thức quản lý theo mô hình dân chủ.
Russeau viết ?oVới khế ước xã hội, con người mất đi cái tự do thiên nhiên và hạn chế cái quyền được làm những điều muốn làm mà làm được; nhưng mặt khác, con người thu lại quyền tự do dân sự và quyền sở hữu những cái mà anh ta có?. Cũng trong phần này, ông viết ?olàm theo kích thích của dục vọng là nô lệ, mà tuân theo các quy tắc mà mình đặt ra là tự do?. Như vậy, bản chất của tự do là gì và đâu là giá trị cao quý của nó? Có thể khẳng định ngay rằng, bản chất của tự do chính là việc tuân theo các quy tắc của nhận thức của mình chứ không lệ thuộc vào nhận thức của người khác. Do đó, giá trị cao quý của tự do chính là đảm bảo và trao trả một cách nguyên vẹn không gian sống của con người và tạo điều kiện cho hành vi của mỗi con người phản ánh một cách trung thực gương mặt của nhận thức của mình. Câu hỏi được đặt ra: Hình thái nhà nước nào đảm bảo được tính ổn định hay giá trị bền vững của tự do công dân? Lịch sử hình thành và phát triển của nhân loại đã chứng minh rằng chế độ chính trị tiên tiến có thể đảm bảo quyền tự do công dân chính là chế độ dân chủ. Khi bàn đến tự do, người ta mới nói dân chủ là tất yếu, tức là xã hội không thể tiếp tục duy trì tình trạng độc tài.
Nền dân chủ được hình thành trên cơ sở các quyền tự do được thể chế hóa, nói cách khác, tự do chính là nguyên liệu quan trọng nhất để xây dựng nền dân chủ. Có thể nói, sở dĩ nền dân chủ ngày càng phát triển và chứng minh vai trò của nó trong việc xúc tiến sự phát triển và tiến bộ xã hội là bởi nó đã nhận thức đúng đắn về tự do thể hiện ở việc xây dựng các khế ước xã hội. Khế ước xã hội không phải là những mệnh lệnh mà là những thỏa thuận của con người trên cơ sở nhận thức về tự do và tự nguyện nhượng bớt một phần tự do cá nhân để xác lập trạng thái phát triển hài hòa và cân đối.
Trên cơ sở đó, cần phải đi đến nhận thức rằng, không có một môi trường nào có thể hỗ trợ sự phát triển của con người tích cực bằng một môi trường đảm bảo tự do cá nhân thông qua sự tự nguyện nhượng bớt một phần tự do cá nhân, tức một nhà nước dân chủ.
Một khía cạnh khác trong mối quan hệ giữa tự do và dân chủ là, tự do là thứ tài sản tự nhiên vô giá nhất của con người và xã hội được cấu thành từ sự góp vốn của con người, ở đây, vốn được hiểu là một phần tự do cá nhân. Vì vậy, bản chất của nhà nước là một khế ước, mà ở đó, con người tự nguyện góp một phần tự do. Gia đình là một đơn vị xã hội mà mỗi người, ngoài quan hệ huyết thống, còn tự nguyện góp một phần tự do. Do đó, chế độ độc tài là chế độ chiếm đoạt vốn liếng tự nhiên của đời sống con người tự do. Đó chính là bản chất của sự tham nhũng tinh thần, tức chiếm đoạt tự do của người khác thay vì sử dụng sự tự nguyện chuyển nhượng tự do của họ một cách minh bạch. Đó cũng chính là hạn chế của các nhà nước phi dân chủ. Các phân tích về tự do phải chỉ ra ai chiếm dụng vốn liếng của con người và phải giúp con người đi tới nhận thức rất quan trọng, đó là trạng thái không có tự do của nhiều người sẽ tạo ra quyền tự do tuyệt đối của một hay một số con người. Luận điểm này đã được khẳng định từ thời kỳ Khai sáng - thời kỳ của những tên tuổi vĩ đại như Voltaire, Didro, Montesquieu hay Russeau.
Hết thảy con người khi sinh ra đều bình đẳng, và được tự nhiên ban cho những quyền không thể phủ nhận, trong đó có quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc. Để đảm bảo những quyền này, các nhà nước được hình thành trên cơ sở sự đồng thuận của các thành viên trong một xã hội. Nếu hiểu theo nghĩa này thì tự do là một khái niệm rất nhân văn, nó gắn liền với cái Tự nhiên (nói chung) và con người (nói riêng).
Tự do còn là một phạm trù văn hóa, nói khác đi, văn hóa chính là không gian tinh thần của tự do. Ý nghĩa và hành vi của con người ?olội bộ? trong một cánh đồng mênh mông các đối tượng hình thành từ quá khứ, hay các ý niệm, khái niệm và nhận thức về văn hóa. Do đó, chính văn hóa mới có khả năng điều chỉnh hành vi và ý nghĩ của con người. Văn hóa điều chỉnh tự do cá nhân trở thành tự do cộng đồng tức là nó xây dựng các khái niệm sơ khai của khế ước xã hội, mọi khế ước xã hội đều xây dựng trên kinh nghiệm văn hóa chứ không phải kinh nghiệm pháp lý.
Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch - Tổng giám đốc, InvestConsult Group

Ta nguyện làm đôi cánh chim câu
Nâng tình yêu dâng cho đời tất cả.
Được Arien sửa chữa / chuyển vào 23:51 ngày 31/08/2007

Cuộc sống không chỉ có một màu hồng hay chỉ toàn màu xám xịt. Chọn cách nhìn nào cũng là thiếu sót. Chỉ có sự tỉnh táo mới giúp ta đi vững. Sự tỉnh táo để biết đề phòng với những cạm bẫy và thoát ra khỏi nó trong bối cảnh xã hội lúc này. Cái xấu không thể tồn tại nếu như mỗi người đều biết đấu tranh với cái xấu.
Sự im lặng đồng nghĩa với hèn nhát và thỏa hiệp. Lớn như những đại gia Nguyễn Việt Tiến, Bùi Tiến Dũng còn bị bóc ra thì những đại gia khác xét cho cùng cũng chỉ là giả ma, giả quỷ. Nếu bạn mạnh dạn hơn, can đảm hơn bạn sẽ thoát khỏi những cái ngỡ là không thể. Và cái xấu sẽ nhỏ dần và chết hẳn khi bạn dám đối mặt với nó. Trong bóng tối, họ hơn bạn. Nhưng ra ngoài sáng, sự thật sẽ là kẻ chiến thắng.

Nghe Phật dạy về tình yêu
Này người trẻ, bạn có biết Phật dạy như thế nào về tình yêu? Tôi đã may mắn tham dự một buổi pháp thoại của Thiền sư Nhất Hạnh về tình yêu: mối quan hệ giữa yêu thương và hiểu biết, tình yêu từ bi hỉ xả, tình yêu và ********.
Trước khi bắt đầu bài thuyết pháp của mình tại Tổ Đình Trung Hậu - Vĩnh Phúc, Thiền sư Nhất Hạnh đã mời các bạn trẻ ngồi lên trên, để có thể nghe thật rõ. Ông muốn nói về tình yêu, bản chất tình yêu nhìn từ góc độ Phật giáo.
Miệng mỉm cười, ông đã kể một câu chuyện tình yêu, giản dị thôi nhưng hàm ý sâu sắc: Có một chàng trai ở vùng California - Mỹ, rất đẹp trai, học giỏi, tốt nghiệp một trường đại học nổi tiếng, có nhiều bạn gái xinh đẹp. Chàng trai sống với mẹ, người mẹ biết trong các cô gái ngưỡng mộ con mình, có một cô gái không xinh nhất, cô không trắng, không cao lắm nhưng được chàng trai đặc biệt chú ý. Ngạc nhiên, người mẹ hỏi con trai: Vì sao con lại thích cô gái ấy, cô ta đâu có gì nổi bật? Cô ấy hiểu con - chàng trai trả lời đơn giản.
Chàng trai học ngành công nghệ thông tin nhưng rất hay làm thơ. Mỗi lần chàng đọc thơ, cô gái nọ lắng nghe rất chăm chú và có những nhận xét sâu sắc, trong khi những cô gái xinh đẹp kia không để ý gì đến. Chàng trai đã chọn người yêu không vì vẻ đẹp bề ngoài, mà bởi sự lắng nghe và thấu hiểu.
"Đạo Phật cũng dạy như vậy, có hiểu mới có thương, tình yêu phải làm bằng sự hiểu biết", Thiền sư kết luận.
Muốn thương phải hiểu
Trong đạo Phật, từ bi gắn liền với trí tuệ.
Không hiểu, không thể thương yêu sâu sắc.
Không hiểu, không thể thương yêu đích thực.
Hiểu chính là nền tảng của tình thương yêu.
Mỗi người có những nỗi niềm, khổ đau, bức xúc riêng. Nếu không hiểu, sẽ không thương mà giận hờn, trách móc. Không hiểu, tình thương của mình sẽ làm người khác ngột ngạt, khổ đau. Không hiểu, sẽ làm người mình thương đau khổ suốt đời.
Nhân danh tình thương, người ta làm khổ nhau. Chuyện đó vẫn thưòng xảy ra.
Được hiểu và được thương vốn là một nhu cầu muôn đời của con người. Nhiều người thường cảm thấy không ai hiểu mình. Họ "đói" thương, "đói" hiểu. Họ thơ thẩn, lang thang trong cuộc đời tìm người hiểu mình, thương mình. Gặp được người hiểu mình, thương mình là may mắn lớn của cuộc đời. Tình yêu nảy nở, lớn lên từ đó.
Vậy nên, "có hiểu mới có thương" là nguyên tắc chọn người yêu, chọn chồng/vợ theo quan điểm Phật giáo. Dù người ta có đẹp, có giàu đến đâu nhưng không hiểu mình sẽ làm mình khổ suốt đời. Hôn nhân có thể mở ra những con đường hoa hồng, có thể mở ra cánh cửa tù ngục. Chọn vợ, chọn chồng là một sự mạo hiểm lớn. Hãy cẩn thận, nếu không muốn chọn án tù chung thân cho cuộc đời mình.
Chọn người hiểu và thương mình - hãy nhớ - đó là nguyên tắc tìm người tri kỷ trong cuộc đời.
Bốn yếu tố của tình yêu: Từ bi hỉ xả
Phật dạy về tình yêu rất sâu sắc. Tình yêu phải hội tụ đủ bốn yếu tố: từ, bi, hỉ, xả.
"Từ" là khả năng hiến tặng hạnh phúc cho người mình yêu. Yêu thương không phải là vấn đề hưởng thụ, yêu thương là hiến tặng. Tình thương mà không đem đến hạnh phúc cho người yêu không phải là tình thương đích thực. Yêu mà làm khổ nhau không phải tình yêu. Có những người yêu nhau, ngày nào cũng khổ, đó là tình yêu hệ luỵ, chỉ mang tới sự khổ đau. Yêu thương ai đó thực sự, nghĩa là làm cho người ta hạnh phúc, mỗi ngày.
"Bi" là khả năng người ta lấy cái khổ ra khỏi mình. Mình đã khổ, người ta làm cho thêm khổ, đó không thể là tình yêu đích thực. Còn gì cho nhau nếu chỉ có khổ đau tuyệt vọng. Người yêu mình phải là người biết sẻ chia, biết xoa dịu, làm vơi bớt nỗi khổ của mình trong cuộc đời.
Như vậy, "từ bi" theo Phật dạy là khả năng đem lại hạnh phúc cho nhau. Yêu thương ai là phải làm cho người ta bớt khổ. Nếu không, chỉ là đam mê, say đắm nhất thời, không phải là tình yêu thương đích thực. "Từ bi" trong tình yêu không phải tự dưng mà có. Phải học, phải "tu tập". Cần nhiều thời gian để quan sát, lắng nghe, thấu hiểu những nỗi khổ niềm đau của người yêu, để giúp người ta vượt qua, tháo gỡ, bớt khổ đau, thêm hạnh phúc.
"Hỉ" là niềm vui, tình yêu chân thật phải làm cho cả hai đều vui. Dấu ấn của tình yêu đích thực là niềm vui. Càng yêu, càng vui, niềm vui lớn, cả gia đình cùng hạnh phúc. Cuộc nhân duyên như thế là thành công.
"Xả" là không phân biệt, kì thị trong tình yêu. Mình yêu ai, hạnh phúc của người ta là của mình, khó khăn của người ta là của mình, khổ đau của người ta là của mình. Không thể nói đây là vấn đề của em/anh, em/anh ráng chịu. Khi yêu, hai người không phải là hai thực thể riêng biệt nữa, hạnh phúc khổ đau không còn là vấn đề cá nhân. Tất cả những gì mình phải làm coi đó là vấn đề của hai người, chuyển hoá nỗi khổ đau, làm lớn thêm hạnh phúc.
Này người trẻ, bạn nghĩ về tình yêu của mình đi, có "từ bi hỉ xả không"? Bạn hãy can đảm tự hỏi mình rằng: "Người yêu ta có hiểu niềm vui nỗi khổ của ta không? Có quan tâm đến an vui hàng ngày của ta không? Người ấy có nâng đỡ ta trên con đường sự nghiệp không?..." Và tự hỏi lại mình, liệu bạn có đang thành thực với tình yêu của mình?! Liệu tình yêu của bạn đã đủ "từ bi hỉ xả"?
******** và tình yêu
Phật giáo quan niệm như thế nào về ******** trong tình yêu? Không phải ngẫu nhiên mà vị thiền sư tôi được hạnh ngộ bắt đầu vấn đề này bằng cách bàn về "thân tâm" trong truyền thống văn hoá Á Đông.
Trong truyền thống văn hoá ta, thân với tâm là "nhất như", tức là nếu ta không tôn kính thân thể người yêu thì cũng không tôn kính được tâm hồn người ấy. Yêu nhau là giữ gìn cho nhau, kính trọng nhau. Khi sự rẻ rúng xem thường xảy ra thì tình yêu đích thực không còn.
Thân thể ta cũng như tâm hồn ta. Có những nỗi niềm sâu kín trong tâm hồn, chúng ta chỉ chia sẻ với người tri kỉ. Thân thể ta cũng vậy, có những vùng thiêng liêng và riêng tư, ta không muốn ai chạm tới, ngoài người ta yêu, ta tin, ta muốn sống trọn đời, trọn kiếp.
Trong tình yêu lớn và cao quý, bất cứ lời nói và cử chỉ nào cũng phải biểu lộ sự tương kính. Người con trai phải tôn trọng người con gái mình yêu, cả thân thể lẫn tâm hồn. Người con gái biết giữ gìn, cũng là biết làm người yêu thêm tương kính, nuôi dưỡng hạnh phúc lâu dài về sau.
Bạn muốn thương yêu theo phương pháp Phật dạy chăng? Hãy hiểu, thương và tương kính người yêu của mình, cũng chính là đem hạnh phúc đến cho người và cho mình vậy!
( st )

... chỉ có một thời gian quan trọng mà thôi, đó là thời gian hiện tại, là giờ phút hiện tại, giờ phút hiện tại quan trọng bởi vì đó là thời gian duy nhất trong đó ta có thể làm chủ được ta. Và nhân vật quan trọng nhất là kẻ đang cụ thể sống với ta, đang đứng trước mặt ta, bởi vì ai biết được mình sẽ đương đầu làm việc với những kẻ nào trong tương lai. Công việc quan trọng nhất là công việc làm cho người đang cụ thể sống bên ta, đang đứng trước mặt ta được hạnh phúc. Bởi vì đó là ý nghĩa chính của đời sống...

5 điều xấu nhất trong phong cách bán hàng của Việt Nam
Trông mặt mà bắt hình dong
Cái thói tật này là lớn nhất, nói nôm na là nhìn bề ngoài xét đoán túi tiền người mua, nói nặng hơn là thói "khinh người" của người bán. Cứ ai mặc đồ xấu, đi xe xấu là "nghèo", là đáng phải hứng chịu sự lạnh lùng hay thờ ơ của người bán.
Thiếu kiên nhẫn
Mua cái gì (đặc biệt là quần áo) nếu bạn thử từ 2 lần trở lên thì người bán hàng bắt đầu chơi mặt "bánh bao chiều", bắt đầu uể oải lấy hàng cho khách lựa chọn, bắt đầu tìm cách từ chối khéo nói là hết hàng để khỏi mất công. Thử cho nhiều vô mà không chọn được cái nào ưng ý để mua thì biết, có khi bạn đứng ngay đó mà họ đã nói gièm với nhau là xem cho dữ mà không mua, hỏi thêm cái gì thì quả là "một câu hỏi lớn không lời đáp".
Những khuôn mặt buồn
Mỗi lần đi đóng tiền Internet là tác giả bài viết mắc cười, vì gặp toàn những cô gái có khuôn mặt buồn, mà đây là một doanh nghiệp rất lớn đó chứ. Các cô ấy gọi tên, các cô ấy lấy tiền, khách mua dịch vụ, vậy mà tuyệt nhiên không có một nụ cười, một lời cảm ơn, người thì kêu tên khách to ơi là to, người lại thì thào như mắc bệnh.
Thiếu kiến thức về sản phẩm, dịch vụ mình bán
Tác giả đã bỏ đi rất nhiều lần hoặc chần chừ không muốn mua dù trong lòng rất thích một sản phẩm nào đó vì khi hỏi thêm thì nhận được độc nhất câu nói lạnh lẽo "không biết" hoặc "chỉ là người bán hàng". Bán được hàng thì đòi hỏi phải có nhiều kiến thức về mặt hàng đó, cung cấp những cái hay, cái nổi bật cho người cần mua.
Thiếu trách nhiệm
Nhiều nhân viên thấy có khách vào vẫn sẽ hờ hững liếc nhìn, rồi quay qua "tám" chuyện với nhân viên khác, bán được hàng hay không mặc kệ, khách muốn hỏi gì thì có trả lời nhưng trả lời qua loa vì họ quan niệm "mình không phải làm chủ cửa hàng này, lỗ chẳng sao".

Dành cho những người không trân trọng tình yêu
Sáng nay, nó dậy sớm hơn mọi ngày, thật kỳ lạ với nó và hẳn là với tất cả mọi người quen biết nó bấy lâu nay... Vốn dĩ, nó sẽ bình minh vào một buổi chiều muộn màng, bắt đầu ngày mới khi đường phố sáng ánh đèn đêm... thường thì thói quen là vậy... Hôm nay, lần đầu tiên nó thức dậy, khi bình minh đúng là bình minh.... Mặt trời bắt đầu len lỏi qua những khe nứt mà người ta gọi là cửa sổ...Quay mặt về phía tờ lịch, nó nhìn: "Ngày 2/2" Oh, ngày đẹp!
Mệt mỏi và uể oải thức dậy nhưng nó ko thể tiếp tục ngủ lâu hơn... Dụi mắt... đi vào phòng tắm... nước xả vào người... nóng và ấm...
Bất giác nó run run...
Bận đồ tử tế.... việc đầu tiên nó làm theo phản xạ tự nhiên...là mở điện thoại... Oài, những 8 cuộc gọi nhỡ lúc1,2h sáng gì đó... của tình yêu thứ nhất,lúc đó nó còn đang mải ngủ... có nghe thấy chuông nhưng đã dập mấy lần rồi... cuối cùng khó chịu quá, nó để điện thoại silence rồi lăn ra ngáy tiếp....Thoáng một chút thương xót cho con bé gọi mỏi mòn, nó gọi lại cho tình yêu thứ nhất của nó...
Một thằng con trai đào hoa thì tất cả con gái xung quanh đều được gọi là tình yêu cả... và vì các tình yêu quá nhiều nên phải đánh số 1,2,3 ....
Tiếng chuông điện thoại kêu oai oái đến sốt ruột, mãi chẳng có ai trả lời... Tình yêu thứ nhất chẳng lẽ lại chưa ngủ dậy sao? Có thể... à mà ko thể.... Bởi vì nếu thấy số của nó, với cái nhạc chuông riêng đặc trưng dành riêng cho số nó, thì tình yêu thứ nhất sẽ phải vội vàng nghe máy vồ vập hơn bắt được vàng chứ...
Nó vẫn coi những cú điện thoại cho tình yêu thứ nhất là một thứ ân huệ xa xỉ.... Một thứ khát khao mà chỉ cần nó chưa kịp nhen nhóm đã khiến người con gái đó hạnh phúc vô cùng...
Lạ lùng trong buổi sáng hôm nay, điện thoại cứ tút dài theo dòng chảy mà máy thì vẫn im lìm không người nhấc.... Nó giật mình.... Chột dạ... hay cái gì đó lạnh lẽo đang chạy dọc sống lưng nó tím tái....
Nó cúp máy...
Ra ngoài...
.................................................. .
11h trưa, chuông điện thoại của nó reo lên thống thiết, mở máy, thấy số của tình yêu thứ nhất, nó nhếch mép cười nhạt nhoà, đầu óc khoái trá với suy nghĩ hả hê rằng, con bé này chắc bây giờ mới dậy, thấy cuộc gọi nhỡ nên vội vàng gọi cho mình đây, đã thế, ko nghe cho mà sốt ruột nhá! Nó phũ phàng cúp máy....Ngay lập tức, chuông điện thoại lại reo lên xối xả, nó vẫn tiếp tục cúp máy... và lấy làm thoải mái lắm với ý nghĩ đang hành hạ một kẻ quá yêu mình..... Đến lần thứ 10, chuông điện thoại đã ko còn kêu lên nữa.... Mọi thứ trở nên im ắng hay sự kiên nhẫn của chủ nhân số máy kia đã trôi tuột vào ngõ cụt mất rồi??? Nó cười, đi chơi với mấy thằng bạn đến tối, lượn lờ trên những con đường lạnh lẽo và đêm về nhà.... Nó rút điện thoại ra, bắt đầu soạn một tin nhắn ân huệ cho tình yêu thứ nhất, ngắn gọn và súc tích nhưng chắc hẳn sẽ làm con bé sướng đến tê dại và vồ vập một cách điên đảo - nó nghĩ bụng và bấm send: "Chết chưa?"....
Bình thường, nó sẽ nhận được tin nhắn trả lời ngay lúc ấy... nhưng hôm nay thì ko, đáp lại cái màn đêm dài dằng dặc là tiếng trống nhức nhối của ký ức và khoảng không gian mênh mang kéo dài vô vọng.... im lặng - không gì cả!
Nó thiếp đi.... vì quá buồn ngủ và quá mệt sau một ngày dậy sớm ẩm ương và chơi bời xả láng....
3h sáng, nó giật mình bởi điện thoại, một tin nhắn! Nó mở máy, đọc tin: "Chết rồi!" ... vẻn vẹn 2 chữ như là nó nhắn đi, tình yêu thứ nhất điên rồi, định giở quẻ với nó hả.... Ngáp ngáp.... nó nhắn lại: "Con điên!"
Một tuần trôi qua như thế, chẳng thấy người con gái ấy nhắn tin như ngày nào, chẳng thấy những cú điện thoại về đêm một thời nó coi là phiền nhiễu, thoáng nhớ rồi nhanh chóng lãng quên, nó còn bao thú vui khác nữa... Nghĩ về chỉ một người con gái ư? Còn đâu có nhiều hơi sức vậy??? Cuộc sống thì cứ trôi chảy, nó thì vẫn ở đây... người ta chẳng thể tan biến như mây nếu người ta còn sống.... Cứ mặc kệ đi... con bé ấy.... nhất định sẽ phải tìm đến... cầu xin ân huệ để được yêu thương....
Rồi một tháng trôi qua, nó bắt đầu cảm thấy có gì đó như là lo lắng.... Bấm số của tình yêu thứ nhất: "Số máy quý khách vừa gọi hiện ko liên lạc được!"
Nó ấn số máy nhà..... Và câu trả lời là: "Nó chết rồi!"
Vớ vẩn! Lại một trò đùa quá đáng và quá đát rồi....
Nó phi xe đến nhà người yêu thứ nhất - tình yêu thứ nhất....
Không khí u ám chèn màn đêm... bóng tối loang lổ trong ngõ dài sâu hun hút.... Nó bấm chuông.... Một người phụ nữ bước ra, khuôn mặt lặng lẽ trong ám ảnh của sương đêm....Nó rụt rè.... mà lẽ ra là ko nên rụt rè.... Nó hỏi... Và câu trả lời: "Nó chết rồi!"
Cửa ngôi nhà đóng sập lại trong mắt nó.... Nỗi hoang mang làm nó tê tái!
Nó đứng chết lặng trước cửa ngôi nhà một thời gian dường như đã là nhà của nó, nơi nó hay đến và có những phút giây qua ở đây.... Rút điện thoại, nó rối loạn lục lọi danh sách bạn bè, gọi cho một vài người, nhưng chẳng ai biết gì cả.... Nó sực nhớ ra, có một người bạn thân của tình yêu thứ nhất... mà nó biết nhà vì một lần đã đưa tình yêu thứ nhất đến đó... Nó phóng xe như một thằng điên....
Con bạn ra mở cửa.... Rồi nhìn nó chết điếng... nó hỏi: "Chuyện gì thế?".... Con bé tự nhiên oà khóc..... Và ngồi sụp xuống! Nó quát lên: "Chuyện quái gì thế????"
Con bạn chạy lên nhà, vội vã chạy xuống, tay run run đưa cho nó điện thoại.... di động của tình yêu thứ nhất .... Chiếc điện thoại tắt ngóm... Nó bật lên... tay cũng run run như con bạn đang khóc và run lên bần bật....Rồi nó vội vã gập điện thoại lại... Nó chỉ muốn biết chuyện gì đang diễn ra chứ ko phải đến đây để xem một cái điện thoại!
" Tai nạn chết rồi!"
Im lặng chỉ còn là tiếng nấc!
Nó nắm chặt điện thoại của tình yêu thứ nhất, nhảy lên xe và định phóng đi như điên dại.... Thì con bạn vội vã kéo nó lại: "Còn nữa! Chờ đi!"
Con bạn lại chạy lên nhà, và vác xuống một cái túi cói to đựng rất nhiều thứ: " Túi của nó đấy, nó để ở nhà tớ trước hôm nó mất, hôm đấy, nó đi mà quên lấy.....tớ định đưa cho bố mẹ nó, nhưng .... mở ra.... tớ nghĩ... đưa cho ấy... thích hợp hơn!"
- Sao chết? Chết bao giờ?
- 1 tháng rồi.... tai nạn.... đêm mùng 2.... 2,3h sáng gì đó..........
Một cơn mê man trôi qua như ảo giác ư? Hay hiện thực đang chà đạp và chồng chéo lên nhau làm nó rồi loạn... dằng lấy cái túi.... Nó phóng xe đi....
Về đến nhà, nó ngồi trong toilet, gục mặt xuống! Mắt nó ướt!
Không! Nó là thằng đàn ông tự hào ràng đủ bản lĩnh để vượt qua mọi chuyện mà ko cần đến nước mắt....
Nó vào phòng, mở điện thoại, trong inbox có đầy ắp tin nhắn.... liên tục liên tục chỉ có một cái tên "Chồng yêu" và đó là số của nó.... Những tin nhắn từ rất lâu, từ hồi 2 đưa mới quen nhau, hồi mới yêu nhau, đến khi chia tay và ngay cả tin nhắn cuối cùng, con bé cũng ko hề xoá.... Dường như là, con bé xoá tất cả những tin nhắn của mọi người ngay sao khi đọc, chỉ giữ lại 1 và chỉ 1 người mà thôi.....
Cuộc gọi cuối cùng con bé gọi đi là vào lúc 2h15'' ngày 2/2 cho.... "Chồng yêu"
.................................................. .
Nó mím chặt môi và tự nhiên nó nhớ lại một điều rùng rợn.... 8 cuộc gọi nhỡ vào buổi sáng sớm ngày 2/2 khi nó tỉnh dậy.... và cũng là ngày con bé bị tai nạn chết... tình yêu thứ nhất đã cố làm một điều gì đó, cố nói một điều gì đó với nó... và sau đó thì....
Nó khóc!
Nó khóc thực sự!
Bỏ qua người yêu nó khi người đó đang hấp hối! Ôi, nó thật... nực cười!
Nó lặng lẽ mở cái túi cói lọc cọc bao nhiêu thứ đồ! Một cuốn sổ tay ghi chép nhỏ: "Ngày yêu nhau: 8/11... mình nhớ còn "anh" ko nhớ!"
Một cuốn sổ nữa, to hơn một chút... hình như là nhật ký.....
............................................
Ảo giác:
Em chỉ muốn gặp anh thôi mà! Nhấc máy đi! Nhấc máy đi! Mai em bay rồi..... Em phải đi để quên anh đi đấy, biết ko? Ngốc! Nhấc máy đi! Em xin đấy!
Một chuyến đi đã được chuẩn bị và chỉ đến ngày cuối cùng này, em mới có can đảm để đứng trước anh.... Em xin anh, nhấc máy... vì ngày mai em sẽ đi.... Ở Paris sẽ chẳng có gì có thể giúp em ôm anh lần cuối cho dù em có nhớ anh nhiều.... Anh ơi....
--------------------------
Tôi quanh quẩn trước ngõ nhà anh, tay cầm điện thoại và cầu mong anh nhấc máy... Suốt gần 2 tiếng đồng hồ, mọi cố gắng dường như vô vọng...Tôi mệt mỏi ngồi sụp xuống, ko để ý chiếc xe đang tiến lại về phia mình, theo phản xạ tôi bật dậy, tránh, nhưng chiếc xe đó cũng tránh tôi.... theo cùng một hướng... và thế là...
Paris trở nên xa xôi mãi... và anh lại càng mãi mãi xa tôi....
..................................
Nó lại tiếp tục lật từng trang nhật ký đẫm dòng nước mắt của người yêu thứ nhất, từng dòng chữ đều nhắc đến nó trong một tình yêu nhẫn nhịn đến câm nín... và những sự hy sinh đau đớn đến tột cùng.....
Bỗng.... đến một trang gần giữa.... có một bức thư.... khá dài.... ghi ngày 22/12....
Nó... đọc
" 22/12.... Bọn mình chia tay nhau đã được bao lâu rồi anh nhỉ? Em không nhớ nữa.... Nhưng em nhớ lần cuối cùng chúng mình nằm bên nhau.... Và còn nhớ nhiều hơn nữa cái cảm giác xưa cũ cùng với những lời nói của anh.... Đêm dài và em chẳng ngủ được, biết anh có người yêu mới em đau lòng, cho dù anh nói anh vẫn còn yêu em, và anh cũng nói em hãy chấp nhận một tình yêu song song, san sẻ như thế.... Yêu anh trong bóng tối....
Uh, cũng được thôi!
Nhưng rồi khi em nhắn tin cho anh, em nói em có 2 điều muốn hỏi, anh hãy nói thật lòng với em... để em quyết định một truyện quan trọng... có được ko anh?"
Nó sững người, nhớ lại cái tin nhắn 2 câu hỏi làm nó suy nghĩ rất lâu ngày hôm đó.... Con bé hỏi nó rằng:
1. Anh có yêu người yêu mới của anh ko? Yêu thật lòng ấy?
2. Anh có muốn em tiếp tục yêu anh ko?
Nó đã buông thõng 2 câu trả lời có, để rồi nhận được một tin nhắn làm nó thoáng lo "cám ơn anh đã giúp em quyết định một việc quan trọng. 2 có = 1 mất mà anh"
" Anh đã trả lời em rằng "có", có cho cả 2 câu hỏi của em. Anh cũng đã từng nói yêu em thật lòng, và giờ đây lại thật lòng say bên người con gái ấy.... Để thực hiện ước mong thứ 2 của anh, là muốn em vẫn yêu anh khi anh yêu người ấy thật lòng.... Em đã quyết định hy sinh em và... anh ạ! Anh yêu người đó chắc là anh hạnh phúc, em chỉ âm thầm đứng sau cho anh hạnh phúc vậy là em đã quá yêu anh! Nhưng cũng chỉ một từ "có" thôi anh ạ, đã làm anh mất một thứ "quyền", quyền được quyết định mạng sống của con anh....Anh đã có nhẫn tâm nói thì em cũng sẽ đủ tàn nhẫn làm.... "
Nó .... Nó.... Nó hoàn toàn tê dại khi đọc đến những dòng này. Bức thư dường như đã bị nước mắt làm cho nhoè chữ, một vài dòng sau cuối ko thể nào đọc nổi.....
Nó hoang mang cực độ! Nó ko hiểu "con" ở đây nghĩa là gì.... Suốt một tuần tiếp sau đó... nó nằm nhà dằn vặt và tự suy nghĩ... nhưng trống rỗng vẫn đưa nó về với hư không.... Nó ko hiểu... hoàn toàn ko hiểu....
Nó bước ra khỏi nhà sau những ngày chập chờn trong cơn mê man....Rồi nó quyết định đến gặp bạn thân của tình yêu thứ nhất! Nó muốn biết những điều mà dường như là nó phải biết từ rát lâu, nhưng lại vô tâm bỏ qua tất cả!
- Nó uống thuốc ra thai!
-Cái gì????
- Lúc đấy, cái thai mới được tầm 2 tuần
-Cái gì?????
- Nó biết rằng dù ấy biết thì quyết định của cả 2 vẫn là bỏ đứa bé đi.... nhưng nó chỉ muốn hỏi ấy để ấy có tiếng nó khi từ bỏ giọt máu của chính mình.... Nhưng rất nhiều lần nhắn tin ấy đều trả lời ngắn gọn rằng "Đang đi với người yêu"... và nó ko thể hẹn đuợc ấy.... nên nó cảm thấy hoang mang..... khi ấy yêu người kia đến vậy... và nó quyết định giữ kín để hỏi ấy 1 câu... và tự quyết định... Lúc đấy nó đau lắm!
.................
Ảo giác quá khứ:
Đưa con mình ra qua đừờng máu... cái bào thai mới hai tuần tuổi trở thành một đống nhầy đi ra khỏi mẹ nó trong cơn đau dữ dội....Tôi đã rất đau và cảm thấy mình độc ác biết nhường nào... tôi nằm nhà nhiều ngày sau đó... ngủ mà ko yên ổn..... Bởi ác mộng ùa về ào ạt .... Trong cơn mơ, tôi nhìn thấy anh..... Anh thật kinh khủng trong bộ quần áo của thần chết..... ngồi bên bàn ăn, đang bón món cháo thai nhi được nấu bằng máu của con tôi cho người con gái kia của anh"..... Thật kinh khủng và ghê tởm.....
...................
Nó ngồi sững nghe những gì con bạn nói... Nó cảm thấy đau nhói và kinh tởm chính mình....
- Sau hôm mùng 2, khi người ta đưa xác nó đi.... tớ cầm điện thoại của nó và cố liên lạc cho ấy... nhưng ấy ko nghe máy...... Rồi tớ nhận được tin nhắn ấy nói "chết đi"....Lúc đó tớ quá shock, nên chỉ có thể nhắn lại là "chết rồi" thôi......
........................
Những trang nhật ký cuối cùng....
" Ngày 8/11 năm sau, em sẽ ko còn được ở bên anh nữa nhỉ? Bởi vì lúc đó em đang ở Paris rôì, ngày kỷ niệm chúng mình yêu nhau đấy anh.....Chắc là anh ko nhớ..... Buồn nhỉ.... Ngày đó... ko biết anh bên ai... bên người yêu mới nào nữa nhỉ.....
Cứ nghĩ đến đây em lại khóc ý anh ạ... Chỉ là em đi du học xa... xa anh vài năm cho qua vài ngày 8/11 của chúng ta thôi mà.... Sao mà cứ như là em đi mãi thế nhỉ.... Lo lo.....
Em đi để quên anh đấy.... Em sẽ giữ bí mật chuyện này, cho đến ngày cuối cùng truớc khi em lên sân bay nhé.... hôm đó em sẽ đến trước cửa nhà anh..... Sẽ gặp anh và ôm anh thật chặt này.... Anh ở lại hạnh phúc nhé..... Em sẽ mang tình yêu của em dành cho anh bay thật xa....... Xa những con đường em và anh từng qua..... xa những nơi mà chúng ta từng đến......"
Uh, đúng là tình yêu thứ nhất đã rời xa nó.... nhưng ko phải để đến Paris và cũng chẳng dược ôm nó lần cuối dưới cửa nhà..... Tình yêu thứ nhất đã mang ký ức về nó và tình yêu bao lâu qua sang một nơi xa xa lắm lắm............... mãi mãi những ngày 8/11 ko trở về.

Ngôn Ngữ Saigon
Đọc lá thư của bạn kể kỳ rồi về Saigon, đi đâu cũng nghe người ta nói ''không dám đâu'', ''biết chết liền''...thật buồn cười.
Những chuyện chữ nghĩa như thế rất nhiều. Bạn ở xa về lạ tai nhưng người trong nước nghe hoài mỗi ngày, câu cửa miệng nói hoài hằng ngày nên chẳng bao giờ để ý ngẫm nghĩ ý nghĩa và âm thanh để thấy buồn cười hay không. Trên trang viết, điều ấy cũng hiển hiện khá rõ. Một ông chủ bút có nhận xét đọc truyện từ Saigon gửi đi biết ngay người viết được đào tạo sau 75, lớn lên sau 75 trong khi một ông chủ bút khác lại nhận xét tác giả hẳn là một ông Bắc-kỳ thời tiền chiến chứ không phải một cô nương được sinh ra nơi xứ miền Nam thừa thãi gió và nắng vàng.
Chắc chắn sống ở Saigon ba mươi năm nay, ít nhiều gì dân Saigon và dân tứ xứ nhập cư cũng phải chịu ảnh hưởng, nói chính xác hơn, bị áp đặt phải dùng loại ngôn từ của nhà nước để giao tiếp với nhau vì các phương tiện thông tin đại chúng: báo chí, truyền thanh, truyền hình, loa phóng thanh, internet...đều chỉ dùng một cách nói như vậy. Thí dụ như để ''quay'' bài trong phòng thi, thí sinh dùng tài liệu giấu giếm ngày xưa gọi là ''bùa'', nhưng bây giờ là ''phao''. Mới đầu nghe ''phao'' không quen, thật chướng tai. Nhưng rồi bắt buộc ai cũng phải dùng bởi nói ''bùa'' thì nhiều người trẻ không hiểu. Từ ngữ và cách diễn đạt rập khuôn ra rả và đầy dẫy khắp nơi bất cứ lúc nào nên khi chuyện trò với nhau, người ta lập lại như cái máy không thể khác đi.
Cứ nói năng không suy nghĩ theo một kiểu để một hôm nào đó ngồi chơi nghĩ lại bỗng bật cười không hiểu sao ngôn ngữ của mình trở nên kỳ cục vậy. Những cuộc chuyện trò thường có vẻ cứng ngắc vì hay bị xen vào bởi: ''em xin có ý kiến''ø kiểu áo này đẹp hơn, và sau đó: ''xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ được giao là''...đi chợ, bồng em; ''nhất trí'' hẹn hò chiều nay, ''kiểm điểm rút kinh nghiệm'' sau hai lần tới trễ... Trong bữa ăn, không phải nhận xét mà là ''phê bình, góp ý'' các món ăn xem món nướng nào ''đạt chỉ tiêu chất lượng'' và món kho nào ''cần phấn đấu''... để lạt bớt!!!
Có điều, một số ít từ ngữ không còn mang đúng ý nghĩa ban đầu. Trong câu chuyện đùa cợt, ''Thưa cán bộ'' là câu nói mở đầu đầy hài hước, ''đồng chí'' là đồng đảng khi rủ rê nhau họp mặt nhậu nhẹt hoặc lẻn cúp giờ...mang đầy ý giễu cợt. Chỉ những người già rút lui vào nhà, không có nhiều mối quan hệ ngoài xã hội mới giữ được hoàn toàn cách diễn đạt với những ngôn từ cũ.
Có điều rất khó để giữ như vậy. Tiếng Việt như mọi ngôn ngữ khác đang được cả một dân tộc hiện dùng. Ngôn ngữ mang sự sống trong lòng, chính bản thân ngôn ngữ là sự sống nên luôn luôn thay đổi. Nhiều chữ ít dùng dần dần bị mất đi và nhiều chữ mới được thêm vào tùy theo thời gian, hoàn cảnh lịch sử, xã hội thay đổi...Miền Nam nói chung, thành phố Saigon nói riêng đã rẽ một bước ngoặt lớn, bị đào xới, bật gốc. Vô số chữ từ miền Bắc du nhập vào miền Nam và từ trong lòng Saigon, ngôn ngữ tự nó cũng có nhiều thay đổi.
Tuy nhiên dù hoài cổ cách mấy, một số chữ mang ý nghĩa mới bắt buộc phải dùng vì không có chữ cũ tương đương. Ví dụ vô số chữ dùng trong lĩnh vực máy tính dĩ nhiên trước 75 không có. Marketing cũng là một từ mới như vậy, dịch sang tiếng Việt là tiếp thị, không đồng nghĩa với quảng cáo vì nó không hẳn chỉ là quảng cáo, hay như chữ slogan, poster trong quảng cáo...chẳng hạn, trước kia chưa từng xuất hiện những ý niệm này và báo chí Saigon hiện nay thường giữ nguyên khi nhắc tới. Không phải chữ nào cũng tìm cách để dịch sang chữ Việt được vì như vậy đôi khi trở nên rườm rà, nôm na và không diễn đạt hết ý. Vì thế rất ít chữ vẫn giữ nguyên gốc là chữ ngoại quốc nhưng hầu hết đều tìm được chữ mang nghĩa tiếng Việt tương đương. Dù bằng cách nào thì điều đó cũng làm giàu thêm cho ngôn ngữ Việt. Nếu không có sự thay đổi như vậy hẳn đó phải là một tử ngữ. Những ngôn ngữ chừng nào con người còn xử dụng trong đời sống hằng ngày thì vẫn phập phồng hơi thở của cuộc sống, như giòng nước vận động, chảy trôi mạnh mẽ. Cốt lõi giữ nguyên nhưng dĩ nhiên không thể có sự bất biến trong ngôn ngữ đó. Ngôn ngữ cũng phản ảnh không gian và thời gian hết sức rõ ràng nơi nó tồn tại.
Người miền Bắc không nói ''sức mấy'' và người miền Nam không nói ''bức xúc''. Việt kiều không nói ''không dám đâu'' và dân Saigon không nói OK... Tuy nhiên chắc chắn là vô tình trong một số bài viết, ngay cả của các vị lớn tuổi gần đây, độc giả vẫn có thể đọc thấy rải rác đây đó ''bức xúc, ''tư duý, ''tranh thủ''...không nằm trong ngoặc kép. Bởi vì đó là những chữ quá quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của người trong nước. Thậm chí ''chữ'' dùng nãy giờ cũng có sự khác biệt trước và sau này. HOA là một từ, H là một chữ. Nhưng trước kia HOA là một chữ còn H là một chữ cái... Đúng là trên trang viết, có thể đoán được nơi chốn và thời kỳ tác giả đã trải qua.
Lần đầu tiên cầm một tờ báo VN hải ngoại rồi vài số báo khác sau đó nữa gửi về, tôi rất ngạc nhiên. Thật khó diễn tả được cảm xúc lúc bấy giờ. Giống như sau nhiều dâu biển, phía bên kia của xa cách thăm thẳm là người quen. Gọi là gì nhỉ, góc chân dung của một quãng lịch sử, một quãng đời, mảnh tin bất ngờ từ nơi đâu một chốn bao la gửi về. Thời gian của lúc thơ ấu, của thuở mới lớn bao giờ cũng gắn chặt, nhớ sâu trong lòng hơn những giai đoạn cuộc đời về sau, nên cảm xúc đó như là bồi hồi, hoài nhớ...
Những hình ảnh, kỷ niệm của quãng thời gian đó hiển hiện trong tờ báo với hình thức và cách diễn đạt, lối hành văn và nội dung giống y trước kia, hoặc không giống y thì cũng khiến tôi dễ dàng liên tưởng vì nó rất giống các báo cũ và hoàn toàn khác báo VN bây giờ. Như người miền Bắc năm nào khi rời quê di cư đã mang theo Đêm Giã Từ Hà Nội, Nhớ Về Năm Cửa Ô Xưa... Những người VN di tản cũng gói ghém trong máu thịt cả một đất nước miền Nam để nơi vùng đất mới, dường như không tái hiện, không đứt đoạn, không phải vẽ nên diện mạo cũ bằng một nét vẽ mới mà chính là miền Nam ngày ấy, giờ đây như đuôi một nét vẽ được kéo dài rạ Dẫu rớt rơi trên biển cả, trên dặm trường bôn ba có mảnh đi, nhạt hơn, có pha vào sự đổi thay... vẫn chỉ là nét vẽ duy nhất đó, kéo dài rạ.. vô cùng quen thuộc, dùng một câu có vẻ hơi ''cải lương'' nhưng rất đúng, rất ''tới'' là quen thuộc đến rưng rưng!
Vấn đề chính nơi những sự việc này có lẽ do thói quen và định kiến bởi vì các văn nghệ sĩ di cư năm 54 đã góp phần thay đổi nền văn học miền Nam bấy giờ, tạo nên một giai đoạn văn hóa phát triển rất rực rỡ tiêu biểu cho một chính thể, một quốc gia độc lập, đến bây giờ vẫn là niềm tự hào, hãnh diện của miền Nam. Thế nhưng điều này đã không xảy ra sau 75. Rất đơn giản bởi vì văn hóa nói chung, văn học nói riêng của CS quá đỗi thấp kém, ọp ẹp nên chỉ có thể mượn tay cường quyền để dẫm xé, chứ không chinh phục, khuynh loát nổi miền Nam, tức không thể chinh phục được tinh thần miền Nam. Cho đến bây giờ vẫn không thể xóa nhòa trong ký ức mọi người, và về sau này trong lịch sử, hành động của đám thanh niên rầm rộ đi đến từng nhà để tịch thu sách vở. Suốt ba mươi năm nay văn hóa VN bị kéo lui trì trệ do bị cầm đầu, chỉ huy bởi một thế lực độc tài, thiển cận... Thua một thế lực dường kém cỏi hơn mình, điều ấy khiến người miền Nam uất ức trong chiến bại, mang trong lòng tâm trạng kiêu hãnh của kẻ đành ngã ngựa bởi những lý do ngoài ý muốn...
Cho nên ngoài việc thu nhập, bị ảnh hưởng một cách thụ động thì người thua vẫn ''nhìn xuống'', vẫn ''dị ứng'' với những từ ngữ mới. Những chữ mới xuất hiện này thường khiến người Việt ở xa, một cộng đồng bị đẩy vào cảnh ly hương, không nằm trong vòng kiềm tỏa dĩ nhiên nghe rất chỏi và họ có toàn quyền để không chấp nhận. Người miền Nam khó chịu khi nghe đến phấn đấu, triển khai, xử lý... còn nữa những tăng năng suất, vượt chỉ tiêu, rút kinh nghiệm, xử lý nội bộ... mà khi dùng đến, chỉ hàm ý chế giễu, mỉa mai. Và Việt kiều cũng cùng cảm giác ấy khi nghe người trong nước nói, dù từ miền nào.
Sở dĩ dài dòng như vậy chỉ để đưa tới, nhắc lại một kết luận cũ kỹ rằng đó là kết quả của chính sách kỳ thị đã phân hóa một cách sâu sắc dân tộc VN, là điều mà ngay bản thân chính sách đó đến nay đã nhận lấy hậu quả kéo dài trên nhiều phương diện. Cuối cùng chỉ thấy thương xứ mình đến xót xạ.. Nhiều người đành than thở thôi thì do lỗi tổ tiên, ngày xưa Lạc Long Quân và Âu Cơ sao chẳng tìm cách cho đại gia đình xum họp một nhà. Trăm trứng vừa nở ra đã chia lìa năm mươi con lên núi, năm muơi con xuống biển cho nên không lạ khi chuyện thiên di, ly tán đã vận vào định mệnh của dân tộc này suốt mấy ngàn năm. Một vài ý nghĩ trao đổi cho vui. Những lạm bàn về ngôn ngữ và văn học trong thư không nhằm mổ xẻ về lãnh vực to lớn này mà chỉ minh họa thêm cho những ý nghĩ, tình cảm tản mạn... Do vậy, hẳn có nhiều sai sót.
(Người gửi: bichhuyen)

Chiến thắng
Tại Thế Vận Hội đặc biệt Seatte (dành cho những người tàn tật) có chín vận động viên đều bị tổn thương về thể chất hoặc tinh thần, cùng tập trung trước vạch xuất phát để tham dự cuộc đua 100m. Khi súng hiệu nổ, tất cả đều lao đi với quyết tâm chiến thắng. Trừ một cậu bé. Cậu cứ bị vấp té liên tục trên đường đua. Và cậu bật khóc. Tám người kia nghe tiếng khóc, giảm tốc độ và ngoái lại nhìn. Rồi họ quay trở lại. Tất cả, không trừ một ai! Một cô gái bị hội chứng Down dịu dàng cúi xuống hôn cậu bé:
- Như thế này, em sẽ thấy tốt hơn.
Cô gái nói xong, cả chín người cùng khoác tay nhau sánh bước về vạch đích.
Khán giả trong sân vận động đồng loạt đứng dậy. Tiếng vỗ tay hoan hô vang dội nhiều phút liền. Mãi về sau, những người chứng kiến vẫn còn truyền tai nhau câu chuyện cảm động này.
Tận trong sâu thẳm, chúng ta luôn ý thức chiến thắng không phải là tất cả, mà ý nghĩa thật sự của cuộc sống là ở chỗ ta giúp đỡ người khác cùng chiến thắng dù ta có phải chậm một bước.
(st)

Ý NGHĨA CỦA CUỘC SỐNG VÀ KHÔNG GIAN CỦA TÂM LINH
Trước hết phải biết, hiện tại mình đang có những gì ? Có gia đình, quyến thuộc, sự nghiệp, tài sản, địa vị, sức khỏe, sắc đẹp , bạn bè, văn bằng, ? có nhiều thứ như vậy. Nhưng cái gì mới là cái quan trọng mà con người cần thiết nhất?
Có người cảm thấy rất đầy đủ với những gì mình đã có, xem trọng sự sống yên tĩnh và nét đẹp nội tâm, nâng cao đời sống tinh thần. Có người tuy đã trải qua cuộc sống giàu có nhưng lại luôn luôn cảm thấy thiếu thốn, mỗi ngày mở tủ quần áo ra thấy còn thiếu mất một bộ, giở ra đầy ấp cả tủ mà vẫn còn thấy thiếu; có thể lãng phí thờ gian cả buổi trời ở trước gương để dồi phấn thoa son, xoa tới xoa lui, đồ tới kẻ lui ? ; những khi đi du lịch nước ngoài, vừa xuống xe thì mua sắm, lên xe thì ngủ. Hoặc khi dạo phố hay đánh mạt chược thì tinh thần phấn chấn; còn khi đọc sách hay nghe kinh thi mơ thấy Châu Công. Vật chất dù nhiều bao nhiêu vẫn không thể vung đắp cho đủ, cảm giác nghèo thiếu là cái vực sâu không đáy, khiến cho người ta phải mệt mỏi đuổi bắt không lúc nào rãnh rỗi để hỏi lại chính mình: "Ta cần phải theo đuổi cái gì?"
Ở Cao Hùng có một vị cư sĩ hoàn thành gia đình khá giả, chồng cô có sự nghiệp rất thuận lợi; sự nghiệp của con cái cũng vững vàng, không cần phải lo lắng đến ngày mai không có tiền để tiêu xài, cũng không phải bận bịu với công việc gia đình. Nhưng ngặt nỗi cách cư xử với nhau trong quan hệ gia đình như người xa lạ, vì thế cô ta không thích ở nhà, ngày ngày thường đi ra ngoài tán gẩu, uống trà đến thẩm mỹ viện, dạo phố mua sắm quần áo ... Nhất là sau khi con cái đã trưởng thành, cô ta càng quẫn trí hơn, lúc nào cũng có cảm giác nặng nề như chiếc xe ủi lô ngoài đường, suốt ngày cứ chạy đôn chạy đáo hết nhà này sang nhà khác, thật là chán nản vô vị.
Có một hôm hai vợ chồng họ đến tìm tôi, người chồng nói: ?oThưa thầy, lúc tuổi trẻ con cứ bận rộn việc tạo dựng sự nghiệp, cuộc sống có phần bề bộn nhưng lại ấm cúng. Còn bây giờ, mọi việc không cần phải lo lắng nữa, trái lại con cảm thấy gia đình chẳng khác gì khách sạn hay công ty du lịch, cuộc sống vô cùng tẻ nhạt!?. Tôi khuyên hai vợ chồng họ. Đây chính là cơ hội tốt để học Phật, quí vị nên thường đến nghe Pháp và tập tu !?
Từ ví dụ này có thể thấy được, con người sung mãn về vật chất không chưa đủ, điều quan trọng hơn là sự tươi nhuận của tinh thần. Cho nên người phụ nữ hiện đại không chỉ cần có gia đình, quán xuyến trong ngoài là đủ; mà còn phải chỉnh đốn lại tất cả những gì mình có được trong cuộc sống, bỏ đi những rườm rà, và chọn lấy những tinh hoa, giữ lại tâm linh một khoảng không gian để tìm lại ý nghĩa sự sống của bản thân mình.
Các vị có thể đặt nghi vấn: ?oChúng ta phải làm thế nào để giữ lại cho tâm linh một khoảng không gian ??
Xin thưa: Thứ nhất là phải giải phóng mình, học tập bố thí, xả bỏ tự ngã.
Thứ hai là giữ giới, giữ đúng nhân cách con người.
Thứ ba là phải nuôi lớn lòng nhẫn nhục, dùng tâm từ bi và đôi mắt trí tuệ, để khai mở tâm vô minh bị che lắp, đối với nhân ngã phải có sự quan tâm đúng đắn.
(st)
Được heotocdo sửa chữa / chuyển vào 16:25 ngày 21/09/2007