Dành cho những thắc mắc về chính tả trong Tiếng Việt

Cám ơn bác trhieuminh đã quan tâm tới ý kiến của cháu. Nhưng này bác ơi, khi bác cho cháu uống thuốc đắng, hình như bác đọc thiếu chữ ?~tắc tử?Ttrong hướng dẫn dùng thuốc thành ra tật đâu chẳng thấy hết mà cháu chỉ có chít tới ngủm củ tỏi thui.
Trong văn mạch của các bài viết trong đề tài này, do chủ quan nên cháu đã cho là không cần nói rõ chữ viết ở đây là theo lối kí âm (thật ra, ngay cả trong chữ viết theo lối tượng hình/ý, trong nhiều trường hợp cũng có phần để chỉ âm thanh). Còn ý cháu ở đây chỉ đơn giản muốn nói là ?~ngôn?T thì có trước ?~ngữ?T, không thể bắt tiếng nói phải đi theo chữ viết. Dĩ nhiên ngày nay cũng có trường hợp ?~ngữ?T có trước ?~ngôn?T như trường hợp các thứ ra đời từ các phòng nghiên cứu, phòng thí nghiệm... . Trong trường hợp này, người ta dùng một quy tắc đặt tên nào đó để đặt tên cho chúng bằng ?~ngôn ngữ?T viết, sau đó muốn nói tới những thứ đó người ta mới dùng ?~ngôn ngữ nói?T. Rõ ràng ở đây, tiếng nói phải đi theo chữ viết, nhưng đây không phải là trường hợp chung trong ngôn ngữ. Thông thường thì tiếng nói có trước, rồi người ta mới dựa vào các quy tắc kí âm cùng với kinh nghiệm và khả năng ngôn ngữ để ghi thành chữ viết (theo lối kí âm). Sau đó, dựa trên thói quen sử dụng thường hơn là thẩm quyền, người ta mới đi tới một sự thống nhất nào đó để giao tiếp (bằng ngôn ngữ viết). Dĩ nhiên quá trình hình thành chữ viết phụ thuộc vào rất nhiều ràng buộc như: nguồn tiếng nói (tiêu biểu ở mức độ nào), trình độ, kinh nghiệm người mở đầu (vốn ngữ âm học, khả năng tiếp nhân chính xác âm thanh ... ở mức độ nào), hễ thống kí hiệu dùng để ghi âm (hệ thống, đầy đủ ...ở mức độ nào), trình độ phát triển của khoa học ngôn ngữ đương thời... Do đó mới có tình trạng tiếng nói một đàng mà chữ viết lại một nẻo như thường thấy trong tất cả các ngôn ngữ (kí âm). Chữ viết vốn sinh ra từ tiếng nói nhưng không phải lúc nào cũng phản ánh đúng tiếng nói.
Cũng trong phần trình bày của mình cháu cũng không hề phủ định tác dụng ngược trở lại của chữ viết (và của cả thẩm quyền) đối với tiếng nói. Điều cháu muốn nêu là chữ viết là cái có sau (mặc dù chữ viết có tính thống nhất hơn tiếng nói) nên mọi cố gắng lấy nó làm thước đo để bắt tiếng nói phải đi theo là không thể và không bao giờ thực hiện được.
Cháu xin lấy lại ví dụ cũ, đối với chữ ?~quốc?Tcháu cũng như nhiều người Nam khác vẫn phát âm là ?~wấc?T hay gì gì đó theo các cách kí âm khác và vẫn thường (không nhất thiết ?~vẫn phải?T) viết là ?~QUỐC?T, còn đối với chữ ?~tràn trề?T chẳng hạn cháu nghĩ là nhiều người Bắc vẫn phát âm là ?~chàn chề?T... và cháu nghĩ tình hình chung này vẫn tồn tại trong một tuơng lai không ngắn. Khó có thể dùng thẩm quyền hay các quy tắc ngôn ngữ nào để thay đổi được thói quen sử dụng này.
Được phan2 sửa chữa / chuyển vào 01:35 ngày 12/01/2004

Cho em hỏi trong những cặp từ sau thì từ nào đúng
giả thuyết - giả thiết
lý thuyết - lý thiết
thật sự - thực sự
nuông chìu - nuông chiều
Em nghĩ nên dùng giả thuyết, lý thuyết, thật sự va nuông chìu thì đúng hơn. Nhưng phần đông mọi người dùng những từ kia nên em cũng không biết thế nào. Mong các bác cho ý kiến

Cho em hỏi trong những cặp từ sau thì từ nào đúng
giả thuyết - giả thiết
lý thuyết - lý thiết
thật sự - thực sự
nuông chìu - nuông chiều
Em nghĩ nên dùng giả thuyết, lý thuyết, thật sự va nuông chìu thì đúng hơn. Nhưng phần đông mọi người dùng những từ kia nên em cũng không biết thế nào. Mong các bác cho ý kiến

Giả thuyết và giả thiết đều đúng, hai từ này có ý nghĩa khác nhau. Giả thuyết, trước hết phải là một lý thuyết, tức một công trình nghiên cứu với tầm cỡ nhất định, có một kết luận mới mẻ. Nếu lý thuyết này được nhiều người chấp nhận, được ứng dụng rộng rãi thì gọi là nguyên lý (như nguyên lý bảo toàn năng lượng, nguyên lý Larange, nguyên lý Hamilton...), ngược lại, nếu lý thuyết này đang trên đường phát triển, còn có nghi ngờ, thì người ta gọi là giả thuyết (như giả thuyết vụ nổ bigbang, giả thuyết vũ trụ co rút).
Giả thiết lại mang ý nghĩa khác, đó là những dữ liệu được cho là có sẵn, để từ đó người ta giải quyết một vấn đề, một bài toán. Vậy khi làm một bài toán, những cái cho sẵn được gọi là giả thiết.
Chỉ có lý thuyết mà không có lý thiết.
Chỉ có nuông chìu mà không có nuông chiều
Thật sự và thực sự là hai từ đồng nghĩa, "thực" và "thật" là âm xưa và âm nay của cùng một chữ.
Hạ Vy

Giả thuyết và giả thiết đều đúng, hai từ này có ý nghĩa khác nhau. Giả thuyết, trước hết phải là một lý thuyết, tức một công trình nghiên cứu với tầm cỡ nhất định, có một kết luận mới mẻ. Nếu lý thuyết này được nhiều người chấp nhận, được ứng dụng rộng rãi thì gọi là nguyên lý (như nguyên lý bảo toàn năng lượng, nguyên lý Larange, nguyên lý Hamilton...), ngược lại, nếu lý thuyết này đang trên đường phát triển, còn có nghi ngờ, thì người ta gọi là giả thuyết (như giả thuyết vụ nổ bigbang, giả thuyết vũ trụ co rút).
Giả thiết lại mang ý nghĩa khác, đó là những dữ liệu được cho là có sẵn, để từ đó người ta giải quyết một vấn đề, một bài toán. Vậy khi làm một bài toán, những cái cho sẵn được gọi là giả thiết.
Chỉ có lý thuyết mà không có lý thiết.
Chỉ có nuông chìu mà không có nuông chiều
Thật sự và thực sự là hai từ đồng nghĩa, "thực" và "thật" là âm xưa và âm nay của cùng một chữ.
Hạ Vy

Hạ Vy ơi, xem lại đi. Có lẽ bạn là người miền Nam phải không? Miền Bắc thì chỉ nói nuông chiều thôi. Khi ngưòi miền Bắc nói chìu thì là có ý khôi hài rồi (nhại miền Nam?)
Được cup79 sửa chữa / chuyển vào 21:05 ngày 08/02/2004

Hạ Vy ơi, xem lại đi. Có lẽ bạn là người miền Nam phải không? Miền Bắc thì chỉ nói nuông chiều thôi. Khi ngưòi miền Bắc nói chìu thì là có ý khôi hài rồi (nhại miền Nam?)
Được cup79 sửa chữa / chuyển vào 21:05 ngày 08/02/2004

Đấy là em căn cứ vào từ điển Tiếng Việt đấy ạ. Anh chị nào có từ điển tiếng Việt thì tra lại giùm em xem em có nhầm không.
Hạ Vy

Đấy là em căn cứ vào từ điển Tiếng Việt đấy ạ. Anh chị nào có từ điển tiếng Việt thì tra lại giùm em xem em có nhầm không.
Hạ Vy

Tôi không có từ điển này. Nhưng tôi tin là tôi đúng. Có lẽ cũng nên thử làm một search với key word là nuông chiều và nuông chìu trong một Vietnamese corpus nào đó và xem từ nào xuất hiện, và xuất hiện nhiều hơn.
Phen này ông quyết đi buôn cối Trên ... mạng bao nhiêu đứa giã trầu. (Xin lỗi cụ Tú)