Dành cho những thắc mắc về chính tả trong Tiếng Việt

Chào bác dpb,
1) Ví dụ thì dễ thôi bác, vấn đề là bác không thấy chúng khác nhau rồi nên tôi có cho ví dụ bác cũng vẫn phản đối mà. Nhưng thôi tôi cứ lấy một ví dụ để bác xem xét.
Tết lễ là dịp để người ta trưng diện. Cũng phải thôi, làm cả năm ăn ba ngày tết mà lại, tội gì mà không (trưng) diện.
Tôi thấy ''trưng diện'' với ''diện'' có nghĩa như nhau. Và tôi cũng nghĩ tự nó không có thái độ gì cả. Thái độ (chê hay không chê) chỉ lộ ra trong những ngữ cảnh cụ thể thôi.
2) Bác nói chỉ một chữ [diện] thôi cũng có nghĩa chê bai khoe khoang rồi thì tôi thấy không ổn. Nhưng thôi, tôi cứ lấy ví dụ này.
- Ngày tết ai ai cũng diện quần áo mới.
- Ăn mặc diện vào nhé. Ấn tượng ban đầu quan trọng lắm.
- Nó làm việc quanh năm vất vả mới có tiền thì cũng phải để nó diện tí chứ.
- Có bác dpb đến chơi, phải diện cho con một tí chứ chẳng bác ấy lại cười bố mẹ không biết lo cho con, đày bỏ con quá.
và vài ví dụ ngược (''diện'' với ý chê trách)
-Nhà nghèo thế mà nó diện nhất trường. Đúng là chả biết thương cha mẹ tí nào.
-Cái ngữ ấy thì chỉ biết (ăn) diện chứ biết làm cái gì.
-Ăn mặc thì diện nhất. Học hành thì kém nhất. Vô phúc.
3) Người Huế các bác có phát âm tách biệt giữa TR và CH không nên không bác?

Theo em:
Trưng: trưng bày, trưng dụng, trưng thu
Chưng: chưng diện, bánh chưng
Chưng diện: Showing off, swanky (in one''s way of dressing, or decoration)
ăn_mặc chưng_diện
to sport swanky clothes, to dress for swank
nhà_cửa chưng_diện
a swanky house

Theo em:
Trưng: trưng bày, trưng dụng, trưng thu
Chưng: chưng diện, bánh chưng
Chưng diện: Showing off, swanky (in one''s way of dressing, or decoration)
ăn_mặc chưng_diện
to sport swanky clothes, to dress for swank
nhà_cửa chưng_diện
a swanky house

có cái này ...
Dòng kỉ niệm , Giòng kỉ niệm
tất nhiên theo kiểu tra từ điển thì là Dòng kỉ niệm (vì thử tra trong từ điển của ttvn thì từ Giòng chả có nghĩa gì cả )
nhưng nói thật theo kiểu cảm nhận của riêng tôi về ngôn ngữ thì cái cấu trúc ( thuộc về cảm nhận chứ không phải kết cấu ) Dòng kỉ niệm nhìn không đẹp mắt mà cứ khô khô thế nào ấy ... nhìn Giòng vẫn khoái hơn ... hơ hơ
Bởi tôi nghĩ Từ điển cũng thay đổi thường xuyên nên ...
bác nào thử nói cái này cái

có cái này ...
Dòng kỉ niệm , Giòng kỉ niệm
tất nhiên theo kiểu tra từ điển thì là Dòng kỉ niệm (vì thử tra trong từ điển của ttvn thì từ Giòng chả có nghĩa gì cả )
nhưng nói thật theo kiểu cảm nhận của riêng tôi về ngôn ngữ thì cái cấu trúc ( thuộc về cảm nhận chứ không phải kết cấu ) Dòng kỉ niệm nhìn không đẹp mắt mà cứ khô khô thế nào ấy ... nhìn Giòng vẫn khoái hơn ... hơ hơ
Bởi tôi nghĩ Từ điển cũng thay đổi thường xuyên nên ...
bác nào thử nói cái này cái

Kỉ niệm xưa nay vưỡn thường loằng ngoằng con giun cái dế, chữ giòng của cậu so với chữ dòng cũng lòng thòng cái dế con giun. Thảo nào cậu thấy đẹp mắt khi ghép giòng đi với kỉ niệm.
Khi nhìn chữ dòng trong đầu tớ hiện ra cái sự lưu chảy. Còn khi nhìn chữ giòng thì trong đầu tớ hình dung ra một cái xe goòng gẫy càng.
Nào, Đứt dây đàn tìm vài chữ nữa theo kiểu này coi?

Kỉ niệm xưa nay vưỡn thường loằng ngoằng con giun cái dế, chữ giòng của cậu so với chữ dòng cũng lòng thòng cái dế con giun. Thảo nào cậu thấy đẹp mắt khi ghép giòng đi với kỉ niệm.
Khi nhìn chữ dòng trong đầu tớ hiện ra cái sự lưu chảy. Còn khi nhìn chữ giòng thì trong đầu tớ hình dung ra một cái xe goòng gẫy càng.
Nào, Đứt dây đàn tìm vài chữ nữa theo kiểu này coi?

DÒNG và GIÒNG
Sau khi tìm kiếm trên Google, ta có kết quả như sau:
Cụm từ giòng kỉ niệm xuất hiện tại 3 trang, và một trong ba trang đó chính là... trang này. Biến thể chính tả giòng kỷ niệm xuất hiện tại 118 trang.
Cụm từ dòng kỉ niệm xuất hiện tại 62 trang. Biến thể chính tả dòng kỷ niệm xuất hiện tại 471 trang. Cụm từ giòng tư tưởng xuất hiện tại 216 trang, còn cụm từ dòng tư tưởng xuất hiện tại 2030 trang. Cụm từ giòng đời xuất hiện tại 3380 trang, còn cụm từ dòng đời chỉ xuất hiện tại 666 trang. Cụm từ giòng số phận không xuất hiện tại trang nào, còn cụm từ dòng số phận có mặt tại 46 trang.
Cụm từ giòng sông xuất hiện tại 640 trang, và dòng sông xuất hiện tại 82''''900 trang (tuy với một số đáng kể những trùng hợp của tiếng nước ngoài). Cụm từ giòng nước xuất hiện tại 7930 trang, còn cụm từ dòng nước xuất hiện tại 14500 trang. Cụm từ giòng suối xuất hiện tại 2''''900 trang, nhưng cụm từ dòng suối chỉ xuất hiện tại 850 trang. Cụm từ giòng thác xuất hiện tại 534 trang, còn cụm từ dòng thác xuất hiện tại 6340 trang.
Cụm từ giòng hải lưu xuất hiện tại vỏn vẹn 6 trang, còn cụm từ dòng hải lưu xuất hiện tại 654 trang. Cụm từ giòng biển xuất hiện tại 29 trang, còn cụm dòng biển xuất hiện tại 784 trang.
Cụm từ giòng máu xuất hiện tại 5''''090 trang, và dòng máu xuất hiện tại 5700 trang. Cụm từ giòng sữa xuất hiện tại 482 trang, còn dòng sữa tại 3530 trang.
Cụm từ giòng thời gian xuất hiện tại 1280 trang, còn dòng thời gian xuất hiện tại 11400 trang.
Kết luận: hầu như tất cả những ví dụ trên cho ta thấy rằng, dù cả hai dạng DÒNG và GIÒNG đều được dùng lẫn lộn và song song với nhau, DÒNG mới là dạng thường dùng nhất và vượt rất xa biến thể GIÒNG. Tuy nhiên ta có 3 ngoại lệ thú vị: giòng đời thường dùng hơn dòng đời, giòng suối thường dùng hơn dòng suối, và giòng máu thường dùng hơn dòng máu. Làm sao lý giải ba ngoại lệ này ?
Thứ nhất, tui cho rằng ba ngoại lệ này cho ta thấy một khuynh hướng phân biệt sắc thái giữa hai dạng DÒNG và GIÒNG. 3 ngoại lệ nói trên chính là ba cụm từ rất được hay dùng trong các tác phẩm văn học, thi ca, từ đó ta có lý do để nghĩ rằng: dạng GIÒNG đang dần dần chiếm được ưu thế trong văn thơ, còn người bình dân thì sẽ tiếp tục dùng DÒNG.
Được qwertzy2 sửa chữa / chuyển vào 02:27 ngày 22/05/2005

DÒNG và GIÒNG
Sau khi tìm kiếm trên Google, ta có kết quả như sau:
Cụm từ giòng kỉ niệm xuất hiện tại 3 trang, và một trong ba trang đó chính là... trang này. Biến thể chính tả giòng kỷ niệm xuất hiện tại 118 trang.
Cụm từ dòng kỉ niệm xuất hiện tại 62 trang. Biến thể chính tả dòng kỷ niệm xuất hiện tại 471 trang. Cụm từ giòng tư tưởng xuất hiện tại 216 trang, còn cụm từ dòng tư tưởng xuất hiện tại 2030 trang. Cụm từ giòng đời xuất hiện tại 3380 trang, còn cụm từ dòng đời chỉ xuất hiện tại 666 trang. Cụm từ giòng số phận không xuất hiện tại trang nào, còn cụm từ dòng số phận có mặt tại 46 trang.
Cụm từ giòng sông xuất hiện tại 640 trang, và dòng sông xuất hiện tại 82''''900 trang (tuy với một số đáng kể những trùng hợp của tiếng nước ngoài). Cụm từ giòng nước xuất hiện tại 7930 trang, còn cụm từ dòng nước xuất hiện tại 14500 trang. Cụm từ giòng suối xuất hiện tại 2''''900 trang, nhưng cụm từ dòng suối chỉ xuất hiện tại 850 trang. Cụm từ giòng thác xuất hiện tại 534 trang, còn cụm từ dòng thác xuất hiện tại 6340 trang.
Cụm từ giòng hải lưu xuất hiện tại vỏn vẹn 6 trang, còn cụm từ dòng hải lưu xuất hiện tại 654 trang. Cụm từ giòng biển xuất hiện tại 29 trang, còn cụm dòng biển xuất hiện tại 784 trang.
Cụm từ giòng máu xuất hiện tại 5''''090 trang, và dòng máu xuất hiện tại 5700 trang. Cụm từ giòng sữa xuất hiện tại 482 trang, còn dòng sữa tại 3530 trang.
Cụm từ giòng thời gian xuất hiện tại 1280 trang, còn dòng thời gian xuất hiện tại 11400 trang.
Kết luận: hầu như tất cả những ví dụ trên cho ta thấy rằng, dù cả hai dạng DÒNG và GIÒNG đều được dùng lẫn lộn và song song với nhau, DÒNG mới là dạng thường dùng nhất và vượt rất xa biến thể GIÒNG. Tuy nhiên ta có 3 ngoại lệ thú vị: giòng đời thường dùng hơn dòng đời, giòng suối thường dùng hơn dòng suối, và giòng máu thường dùng hơn dòng máu. Làm sao lý giải ba ngoại lệ này ?
Thứ nhất, tui cho rằng ba ngoại lệ này cho ta thấy một khuynh hướng phân biệt sắc thái giữa hai dạng DÒNG và GIÒNG. 3 ngoại lệ nói trên chính là ba cụm từ rất được hay dùng trong các tác phẩm văn học, thi ca, từ đó ta có lý do để nghĩ rằng: dạng GIÒNG đang dần dần chiếm được ưu thế trong văn thơ, còn người bình dân thì sẽ tiếp tục dùng DÒNG.
Được qwertzy2 sửa chữa / chuyển vào 02:27 ngày 22/05/2005

Nếu bạn không tìm được cách giải thích nào hợp lý thì tốt nhất thôi không nói nữa cho người xem đỡ mất công đọc, chứ giải thích thế này nghe vớ vỉn quá đi mất.
Thưa với bạn là chính tả quốc ngữ thuở sơ khai không có các quy tắc chặt chẽ về gi, d, z, về sau người ta chuẩn hoá lại, chỉ viết theo một kiểu, và viết là "dòng". Những người trẻ bây giờ đều được dạy trong trường viết là "dòng", chỉ có những người có tuổi đời kha khá có nhiều người vẫn viết là "giòng". Bạn chịu khó google nhưng tiếc là vô ích quá, vì google nó không cho biết người viết ra từ đó bao nhiêu tuổi.
Có một vài từ khác: giạy -> dạy, giành -> dành,...