Đảo Tường Vy - An Ni Bảo Bối

7. Ở Sài Gòn
       Du lịch, chính là cứ đi mãi, đi mãi.
       Đi trong im lặng.
       Bưu điện Sài Gòn giống như một bến tàu. Toà kiến trúc thực dân đồ sộ, đầy những phù điêu màu trắng hoa lệ. Bước vào trong, đập vào mắt là cái trần nhà rộng lớn. Hàng ghế gỗ dài đặt trong đại sảnh trống. Bên ngoài là ánh nắng chính ngọ gắt gao.
       Cô mua một tấm thiệp năm mới, màu đen trắng. Hoài niệm về Sài Gòn xưa. Kiến trúc kiểu Pháp, bóng cây ngô đồng bên đường, những quý phu nhân ánh mắt thăm thẳm buồn đầy oán trách rtên những chiếc xích lô, con voi lớn trong đoàn xiếc nâng hai chân trước. Tất cả đều rực rỡ và hoang vu đến không ngờ.
       Lấy ra chiếc bút bi, viết vào sau tấm thiệp: Con đang ở Sài Gòn, mọi thứ đều tốt đẹp, rất nóng. Một tấm gửi tới Bắc Kinh, một tấm gửi về vùng quanh duyên hải phía Nam. Chỉ ngắn ngủi như vậy.
        Cả con người cô càng đi xa càng trầm lặng.
        Buổi sáng trong tiệm ăn nhỏ dưới tầng trệt khách sạn, ngắm các cô gái trẻ người Âu mặt đỏ rực bởi ánh nắng mặt trời, rạp người trên bàn ăn bằng gỗ, lấy bút máy viết lên mặt sau tấm thiếp mừng năm mới. Những dòng chữ tiếng Anh dài dằng dặc. Trôi chảy, đơn giản. Nồng nàn như thế.
        Cô ngồi ở bàn đối diện ăn sáng. Bánh mì Pháp cứng, hình dài, hơi mằn mặn, vừa bẻ ra, vụn bánh ở trong không ngừng rơi xuống. Tuy đã kẹp pho mát nhưng ngậm trong miệng vẫn không có mùi vị. Có thể viết một lá thư dài, đã biết có thể viết những gì. Đã biêt có thể viết cho ai, thật là hạnh phúc. Cô ngồi đối diện với hạnh phúc. Đã từ lâu, cô không biết mình có thể viết thư cho ai.  Và trên thư có thể nói những gì.
         Nhét hai tấm thiệp năm mới vào thùng thư. Tem thư có hình cá và tiên nữ cưỡi voi. Một tấm trong đó có người cẩn thận cất vào túi, khoá vào trong ngăn kéo. Rồi cô lại đem nó quay về Bắc Kinh.
         Cô nhận, kết thúc đều như vậy cả. Bỏ ra, rồi lại quay về. Nhận được, rồi lại bỏ đi.
         Chúng ta cứ tiếp nhận từ tốn như vậy.
         Tiệm đó có tên là ANH. Chuyên bán trang phục tơ tằm làm thủ công. Trên chiếc giá gỗ đặt từng chồng quần áo được làm rất tinh tế. Rất nhiều phụ nữ Nhật. Họ tới Sài Gòn để mua sắm hoặc dừng lại đây mở tiệm. Một thành phố không lạc hậu, giá cả rẻ, lại có phong cách chưa đến nỗi bị quên lãng, rất thích hợp với kinh doanh.
         Nhân viên trong các shop quần áo cao cấp ở Sài Gòn đều nói được tiếng Nhật thành thạo. Dịu dàng cẩn thận, e lệ nụ cười khiêm tốn, rất giống người Nhật.
         Ở Hồng Kông, do cô im lặng nên có tiệm đã đích thân gọi nhân viên biết tiếng Nhật tới hỏi chuyện cô. Họ ngỡ cô là người Nhật. Phụ nữ Nhật cũng vậy, tóc đen thẳng, sắc mặt nhợt nhạt. Cô khẽ mỉm cười giải thích. Chán tới mức không muốn nói nữa.
         Cô là người không thích nói chuyện. Duy nhất chỉ thích có một từ liên quan tới nói chuyện: giãi bày. Nếu không có giãi bày, mọi từ ngữ đều bị lãng quên và hoang phế. Như những lời hứa hẹn dối trá.
         Cô chọn một cái áo tơ tằm Việt Nam thêu hình hoa mẫu đơn, một chiếc đầm bằng vải đay màu trắng,một chiếc áo lụa thêu hoa hồng đỏ, một đôi guốc gỗ quai thêu. Quần áo được bọc cẩn thận bằng giấy mềm, đặt trong một chiếc túi cỏ tết. Những trang phục mềm mại và tuyệt mỹ như vậy được khoác lên người cô sau khi trút bỏ chiếc áo phông và quần vải thô nhuốm bụi và mồ hôi, cảm giác thật lạ lẫm. Cô có linh cảm sau khi mang chúng về, sẽ chỉ nhét sâu xuống tận cùng ngăn tủ. Nhưng cô vẫn mua chúng.
         Cô chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ trở thành một cô gái dịu dàng xinh đẹp. Những năm tháng sau này, cô vẫn luôn thẳng thắn, trầm cảm và ngược đời. Giống hệt một cánh đồng hoang đầy gió rít.
         Còn nhớ năm mười sáu tuổi mặc một chiếc váy trắng, đi xem phim cùng một cậu bạn cùng lớp. Gấu váy viền hoa li ti. Cổ tròn giản dị, không tay. Xem phim xong, cô cởi tuột xăng đan, chân trần chạy trên con đường đá. Hăm hở chạy. Gió thổi tung đám hoa tường vy trên tường, bay xuống như một trận mưa.
         Mười năm sau, trang phục của cô vẫn vậy, chỉ mặc áo vải bông, thỉnh thoảng có thêm đồ tơ và đay. Không mặc các chất liệu khác. Vẫn thích đi chân đất.
         Tình yêu đến rồi đi. Cuối cùng, cô nghĩ mình chỉ thích trong bóng đêm có một trận mưa hoa trong gió. Chỉ như vậy. Không cần gì khác.
         Đi trên đường ngắm nhà cửa. Ngoài ngắm nhà cửa, chẳng đi đâu hết.
         Những căn nhà đó, cũ kỹ, đọng lại những dấu ấn thời gian dài dằng dặc. Còn có sự phẫn nộ, nhịn nhục, lương thiện và khát vọng sống. Bao gồm cả cái đẹp của sự chết chóc. Các bức tường ngả màu vàng xỉn. Nhưng một số nom lại tươi tắn, đập vào mắt như thể mù quáng. Cửa sổ to dài bằng gỗ, màu xanh thẫm Thổ Nhĩ Kỳ. Bị nước mưa thấm tới bạc trắng. Trên ban côngg thả một bức mành trúc trắng. Có rất nhiều giò hoa rực rỡ. Quần áo khô cong dưới nắng, gió lướt qua, khẽ bay lật phật.
          Cô ngắm nghía căn nhà. Đi hết con đường này tới con đường khác. Chụp rất nhiều căn nhà cũ kĩ. Dăm căn nhà nhô cao dưới trời xanh, như thể những vết thương nghiêm trọng. Một số nấp sau bóng cây râm mát ken dày, phát ra những tưởng thở nhè nhẹ. Bên trong không biết đã từng có bao sinh mạng, tìm kiếm một chốn gửi gắm và lưu giữ ở trần gian. Mọi khiếp sợ và khát vọng đều bị đè nén lại, không thể phát ra âm thanh. Rồi, chúng ta chỉ biết tồnt ại trong lặng lẽ.
Bánh xe luân hồi vẫn lăn. Cuối cùng huỷ diệt tất thảy. Trong chiến tranh không cần nói ai là kẻ chiến thắng. Cát bụi vẫn trở về cát bụi mà thôi. Chúng ta cần phải tỉnh giấc lúc bình minh, thơm lên gương mặt người yêu bên cạnh. Mở tung cửa sổ, nhìn thấy nắng lấp lánh trên cành lá. Đó là sống. Chẳng còn gì khác.
          Ngày nào cô cũng tới tiệm ăn nhỏ đối diện khách sạn để dùng bữa. Cô còn nhớ tên của tiệm đó: Gon Café. Anh nhân viên trong tiệm da ngăm đen, còn rất trẻ, nói cho cô biết số lương anh được nhận hàng tháng. Thấp tới kinh ngạc. Nhưng cô không hề để lộ bất kỳ sự phản ứng nào. Họ nói chuyện bằng những từ ngữ tiếng Anh đơn giản. Anh kể nhà anh ở Hà Nội. Anh yêu Hà Nội nhưng dễ tìm việc làm hơn tại Sài Gòn.
         Cô cũng yêu Hà Nội. Đó là thành phố trong kiếp trước của cô. Là thành phố mà cô yêu tới rơi lệ dù chẳng có lý do gì.

         Đứa trẻ đứng ngoài cửa. Vừa nhìn thấy cô, đã cười tươi vẫy tay rối rít. Ngày nào cô cũng tới đó. Sáng. Tối. Có lúc đêm hôm cũng đi ăn một đĩa đu đủ tươi. Thằng bé chừng mười lăm tuổi, gầy và đen, răng trắng, mắt sáng, lanh lợi đứng ngoài cửa đỡ xe đạp giúp khách Tây. Cô nhờ nó chụp giùm cô một tấm hình. Cô khẽ cười ngượng ngùng với nó.
         Chỗ thường ngồi là bàn thứ hai từ cửa vào, phía trái trong cùng. Cô mặc một chiếc áo tơ tằm thêu anh đào đỏ, cổ áo và nút bọc theo kiểu Tàu. Mua trong cửa tiệm Viu Viu kế bên. Còn có một tiệm tên là La Sa. Bán mũ và túi xách làm từ vải thô và hoa vụn ghép lại.
         Cô ăn tối ở đó. Chả giò, Napcake, cơm chiên được làm từ cá, dứa và cà rốt. Dừa ướp lạnh, cắm một ống hút, vị mát lành. Đu đủ có màu đỏ tuyệt đẹp. Sau khi rửa sạch, xắt từng miếng, đặt trên đĩa sứ trắng. Cô thích cách phát âm của nó, Papaya, sinh động và tinh nghịch biết bao. Còn có kem và sữa tươi nữa.
         Trời luôn nóng bức, dưới ánh nắng vẫn có đám khách du lịch đeo balô nặng trịch đi tới đi lui, giống hệt như ở Hà Nội. Ở Sài Gòn, nơi cô dừng lại lâu nhất chính là con đường tập trung đông đúc đám Tây ba lô này. Họ mặc quần áo vải, mang theo sách và tư tưởng, ăn những món sạch sẽ, quan tâm tới ánh nắng và con người. Sống theo cá tính. Hưởng thụ sự tồn tại trong từng phút từng giây. Họ ở đây đọc tiểu thuyết, uống bia, viết nhật ký, trò chuyện, đi bar, nghe nhạc. Ngoài ra, không làm gì hết.
         Cô ăn rất nhiều hàng ngày.
         Cô thường ăn nhiều uống nhiều. Hồi nhỏ đã vậy, cảm thấy cô đơn nên ăn luôn mồm. Ăn rất nhiều thứ. Không biết phải tìm cách nào để diễn đạt. Ăn. Rất đơn giản. Có thể dùng nó để tự an ủi mình. Thực phẩm thật ấm áp, có độ sáng, có mùi thơm, có thể vuốt ve dạ dày, rồi cập bến linh hồn.     
         Cô chưa bao giờ ăn kiêng, nhưng cũng không béo lên nổi. Những người dễ béo đều có mục tiêu. Cô đã gặp nhiều thương nhân rất thành công đều béo phì. Cô không phải như vậy. Cô không có mục tiêu. Dù đối với những đồ ăn yêu thích, cô cũng không có mục tiêu.
          Khoảnh khắc yên tĩnh là giây phút hoàng hôn. Ngồi sau chiếc bàn ăn trải khăn trắng trong Gon Café, vừa chờ mang đồ ăn tới, vừa ngắm ráng chiều trên đường dần mịt mùng và đặc quánh. Màn đêm sắp buông. Những khách du hành sau một ngày rong ruổi đã lục tục quay về nơi trọ. Trong căn phòng khách sạn đối diện, có người đang cởi đồ, có người đang nhảy nhót, có người đang hút thuốc, có người đang hôn nhau.
         Có một tiệm bán CD, tên gọi 211. Rất nhiều đĩa lậu chất lượng kém, in ấn thô vụng nhưng khá phong phú về thể loại. Có thể mua được tất cả những album ngôi sao ca nhạc và đĩa nhạc nhớ tới. Đủ các loại bản cũ và mới. Họ cầm một cái giỏ nhựa, giống như những siêu thị, cho vào đó những đĩa CD đã chọn xong. Rồi ngồi lên cái ghế băng thấp trước máy CD, đeo tai nghe lên, nghe thử từng đĩa. Các cô gái trẻ đều chọn DiDo.
         Ở đây, có thể dễ dàng chiếm được âm nhạc, như thể bia và hoa hồng.
         Phía sau có một chàng trai trẻ người Nhật. Có lẽ mới học cấp ba. Ngày nào cũng ăn ở đây, rồi đi lại trên đường. Mặc chiếc quần bò xanh rộng thùng thình và cái áo phông trắng. Trên mặt có nốt ruồi lớn. Trong tiệm ăn, cậu ta thường ngồi một mình, lặng lẽ trước Coca Cola. Nom rất tuấn tú. Một lần, cô nhìn thấy cậu ta đi dạo với một người đàn ông Nhật khác. Có thể là bố cậu ấy. Cả hai đều im lặng, rảo bước dưới ánh nắng.
         Bàn bên là một anh chàng Âu tóc vàng. Đeo headphone, đang hí hoáy viết trên một cuốn sổ lớn bằng bút máy. Viết nhanh như bay. Bên cạnh luôn là một tách cà phê Việt Nam đang uống dở. Chắc hẳn là một nhà văn. Sắc thái rất nhạy cảm.
         Hai cô gái Nhật mặc bộ đồ vừa mua giống hệt nhau, may theo kiểu Tàu. Mẫu thịnh hành nhất Sài Gòn, không tay, bằng tơ lụa, tơ tằm hoặc đũi. Họ tâm tình với nhau rất nhỏ, rồi trao đổi địa chỉ. Là bạn đồng hành mới quen trong chuyến đi.
         Sống trong thời khắc này, mọi thứ đều quá tuyệt mỹ, không chút khiếm khuyết.
         Buổi tối cô tới khu giải trí. Có người nhảy Disco. Có các cô gái tóc dài xinh đẹp tiếp đãi từng đám đàn ông. Họ uống rượu ở ghế sôpha, trò chuyện rất lớn tiếng Nhạc rất thịnh hành. Đám trẻ mặc đồ trắng nhảy nhót.
         Cô thấy thất vọng. Máy lạnh mở quá lớn. Do vậy mới được giữa chừng đã bỏ ra.
         Đi qua quảng trường lớn ở trung tâm, cây rất cao, không rõ tên. Chỉ thấy lá cây rụng xào xạc. Dưới đất một lớp lá phủ đầy.
         Chợ Lớn.
         Đúng vậy. Đó là ký ức thuộc về Marguerite Duras. Chỉ thuộc về cô.
         "Những âm thanh mà họ phát ra đều rất vang. Tất cả đều sống động, như tiếng còi xe hơi ngân dài, cái ồn ào của bi thương kiệt sức nhưng không được đáp trả. Trong phòng có mùi đường cháy, còn có mùi thơm của lạc rang, mùi canh hầm Trung Quốc, mùi các loại cỏ xanh, mùi hương hoa nhài, mùi của bụi bậm, mùi cây nhũ hương, mùi than cháy. Than ở đây được chất trong làn, bán rong trên đường. Vì thế mùi của thành phố chính là mùi được phát ra từ những thôn xóm hẻo lánh nơi rừng sâu, nơi đồng cỏ...". Đó là Chợ Lớn của Marguerite Duras, không phải của bạn.
         Chợ Lớn mà bạn được nhìn thấy nhếch nhác, lộn xộn, khắp nơi là xe cộ và dòng người thập cẩm, những căn nhà nát, một bờ mương đục ngầu bốc mùi, những dãy nhà gỗ tạm bợ bên bờ sông treo đầy quần áo, ngập ngụa rác rưởi. Chỉ nhìn thấy một khách Tây. Ông ta đang giơ máy ảnh chụp con mương đen ngòm. Bạn sẽ không thể nhìn thấy cái nghèo đói nào trực tiếp và thô bạo hơn thế nữa.
          Trong một tiệm mì, ăn một bát phở. Chủ tiệm biết nói tiếng Quảng Đông, nhưng rất nghiêm nghị, hầu như vắng bóng nụ cười.
          Đứng ở đầu đường vô cùng huyên náo, nhớ lại trong phim, cảnh cô gái ngồi xe xích lô trong đêm mưa, tới căn phòng từng hò hẹn với ********. Cô ngồi bên giường trong bộ đồ thấm nước mưa, ngắm căn phòng trống. Lặng đi. Rồi bỏ về. Con đường ướt át tối tăm trong mưa.
Mọi tuyệt vọng và dục vọng đều bị gột hết. Bao gồm cả kẻ ra đi, cũng chỉ ao ước giữ được một phần ký ức, không dám mong tái hiện lại.
          "Quê hương tôi là vùng sông nước, là quốc gia của hồ ao, sông ngòi. Có nước nguồn chảy từ núi xuống, có ruộng nước, còn có bùn đất phù sa ven sông trên bình nguyên. Những khi mưa bão, chúng tôi trốn trong con sông nhỏ. Mưa nhỏ ken dày, rất có hại. Chỉ cần mười phút, nước mưa đã làm ngập úng vườn hoa. Sau cơn mưa, đất nóng hực, bốc mùi khó chịu. Có đám hoa trôi. Vườn ai đó trồng hoa nhài. Tôi là một người sẽ không quay về với quê hương được nữa. Con người một khi đã khôn lớn, mọi thứ như thể vật ngoài thân, không nhất thiết để những ký ức tồn tại cùng mình mãi mãi. Cứ để chúng lưu lại nơi mà chúng đã hình thành. Tôi vốn sinh ra tại nơi không có mảnh đất cắm dùi".
          Quê hương là nơi không thể quay về được nữa.
          Sài Gòn. Phát âm rõ ràng.
          Không hiểu tại sao thành phố này luôn khiến người ta thấy mùi của bi ai. Hồng Kông cũng vậy. Đi trong đám người huyên náo và những cửa tiệm chen chúc nhưng lòng vẫn thấy chua xót. Phồn hoa quá cũng dở. Phồn hoa rất dễ khiến người ta liên tưởng tới hoang giá. Cảnh tượng thế gian như ảo ảnh. Con người sẽ không nghĩ tới một giấc mơ quá náo nhiệt vì rất dễ ngắn ngủi.
Sông Sài Gòn mà cô nhìn thấy là một con sông rất bình thường. Trên dòng nước xanh đục ngầu có lục bình trôi và những chiếc thuyền nát. Đối diện chính là những căn nhà gỗ sơ sài của nghèo khó. Nhưng ngay bên bờ là khách sạn lớn rực rỡ sang trọng. Kiến trúc thực dân vô cùng hoa lệ, mang tên Riverside Hotel.
          Phòng khách ở lầu bốn. Ngay sát phố. Dù lúc canh khuya cũng có thể nghe thấy guốc gỗ lọc cọc của lũ trẻ Nhật đi chơi về muộn, tiếng đi lại trên con đường đá. Con chó lớn uể oải đi vào bóng râm dưới gốc cây. Mặt trăng rất vàng, cực kỳ tròn. Hơi có sương mù.
          Quạt trần quay vù vù suốt đêm. Có lúc cô nóng quá không ngủ được, ra ban công hút thuốc. Mở cửa sổ hóng những cơn gió vu vơ lướt qua. Không khí nóng ẩm. Cô khẽ trào nước mắt rất vô cớ.
           Cứ như vậy, chân trời cũng dần sáng.
           Một ngày mới lại bắt đầu.

8. Tấm hình
           Phần lớn trong hình là cảnh đường phố, ngõ xóm, nhà cổ, trẻ con, bầu trời, cây cối, cả các con sông nữa. Bạn cũng có thể chụp các kiến trúc lớn lộng lẫy như khách sạn đắt tiền, nhà hát lớn. Nhưng dường như chúng giống một bức tranh sơn dầu, tuy đẹp nhưng không thật. Bạn sẽ thích những con đường và căn nhà đầy dấu ấn năm tháng, què quặt, cũ kỹ. Sẽ thích những người dân thường, những đứa trẻ ăn mày đầu đường trên mặt phản ánh nên cuộc sống. sẽ thích mọi màu sắc, hình thái, xúc cảm và mùi vị nhảy nhót dưới ánh nắng nhiệt đới. Dường như chìm đắm trong một con sông lớn huyên náo lấp lánh ánh đèn. Ánh nắng nóng rẫy chiếu xiên lên trán. Gió mát ùa qua. Chẳng còn gì đẹp hơn thế.

9. Cái đẹp của hiểm nguy
        Trên con tàu đi PnomPenh có một cô gái người New Zealand bị bệnh. Cô ta đi cùng bạn trai. Mang theo xe đạp.Ở Việt nam đạp xe đi du lịch, rồi chuẩn bị đi Campuchia. Do quá mệt và bệnh tật, họ đổi sang đi tàu. Nhiệt độ vẫn rất cao. Mặt cô gái đỏ rực, nằm trên một chiếc ghế dài trong toa.
          Chúng tôi có khoảng sáu người. Phần lớn ghế ngồi trên tàu còn trống. Có hai phụ nữ Anh đứng tuổi đã từng dạy đại học ở Bắc Kinh. Chuyến du lịch dài, nhất là đi du lịch những nước nhiệt đới nghèo quả thực phải rất nhẫn nại. Những con đường mệt mỏi, nóng bức, bệnh tật, mồ hôi. Những toa xe oi bức. Đau bao tử, chóng mặt, run rẩy, sạm nắng, mất ngủ suốt đêm. Nhưng tất cả khách du lịch ba lô gặp trên đường luôn im lặng, không phàn nàn, cũng không có bất cứ hành động gì ảnh hưởng tới người khác.
          Những cảnh vật bên bờ lướt qua liên tiếp không ngớt: ruộng ngô tràn ngập nắng, hoa sen trong đầm, bãi cỏ, cây măng cụt, chó uống nước ven sông. Bầu trời bao la nóng bỏng. Những khoảng ruộng như bị thiêu cháy.
          Sống chính là tiến về phía trước với tính khả thi phong phú vô hạn, hùng vĩ vô hạn như vậy.
          Có một số người vất vả đi làm thuê, kiếm đủ tiền du lịch rồi xin thôi việc, khoác ba lô bắt đầu đi. Có một số người chưa bao giờ ra khỏi thành phố mình ở, thoả mãn với cuộc sống thực tại, thoải mái và ổn định mới khiến họ thấy an toàn.
          Mỗi người đều có quyền lựa chọn cách sống cho mình. Nói một cách khác, người lại bị bó buộc, chưa bao giờ đạt được quyền quyết định cuộc sống của mình.
           Đối với những người sống trong thôn làng hẻo lánh, họ chưa bao giờ thoát khỏi bần hàn, nhưng rất gần gũi với thiên nhiên. Họ lao động dưới nóng bức, nghỉ ngơi dưới gốc cây.
           Nếu bạn được ngắm lũ trẻ cùng đàn ông và đàn bà đùa trên sông lúc hoàng hôn, nỗi sung sướng vô bờ mà giản dị trên gương mặt họ, bạn sẽ hiểu được con sông được dùng làm nước uống, làm bồn tắm, làm nơi xả rác này chính là cuộc sống của họ.
          Nhưng những người khác, họ sống trong thành phố, có cái được gọi là giai tầng xã hội và nghề nghiệp cao sang. Nhưng cuộc sống của rất nhiều người trở nên vô vị, bị hạn chế do quá chuyên sâu. Họ phục tùng bởi chính dục vọng và lòng tham mù quáng của chính họ.
          Ra sức lấy hư danh và vật chất để chứng minh, và bồi lấp những trống rỗng của mình. Họ ném nhiều tiền vào tiệc tùng và quán bar, tìm kiếm lạc thú trong giải trí thương mại. Họ tránh né phải suy nghĩ và nỗi cô đơn. Không bao giờ tìm kiếm phương hướng thực sự của mình.
           Họ đánh mất đi cái gọi là cái đẹp của hiểm nguy.
          Cái đẹp của hiểm nguy định ra một dạng phương thức theo đuổi hư vô. Đó là thứ cảm xúc không liên quan tới kết cục.
           Không ngừng đi. Vừa đi, vừa để cái đẹp và thời gian thổi ra từ linh hồn. Dường như đang đi trong gió. Biết rõ ko đạt được gì nhưng lòng vẫn vui sướng.
           Tôi luôn thích gió lớn. Thích tiếng gió reo, chạy tới đón gió, không nghe tiếng thở. Bắc Kinh là thành phố luôn có gió lớn. Nhưng quê hương tôi, vùng duyên hải miền Nam chỉ có bão mà thôi.
           Nhiều khi, một người lựa chọn ra đi, không phải vì dục vọng,cũng không phải vì bị quyến rũ. Chỉ đơn giản bởi nghe thấy tiếng lòng của mình.
           Để tôn trọng cuộc sống âm thanh trong nội tâm chính mình, chúng ta từng phải trả những cái giá quá lớn.

10. Chuyện thời nhỏ
         Năm mười hai tuổi, tôi cũng có tình bạn, với cô bạn bằng tuổi cùng trường. Nhà cô ấy cách nhà tôi một con sông giữa trung tâm thành phố. Những buổi trưa mùa hè mưa bão, tôi còn nhớ cô ấy giương dù, đợi ở chân cầu thang, đón tôi sang nhà ăn kem. Trong bóng râm ẩm ướt, gương mặt cô ấy như một đoá hoa trà tinh khiết.
         Chúng tôi bì bõm trong mưa lớn. Vừa ăn kem vừa xem tập thơ trong căn nhà rộng rãi của cô ấy. Mệt rồi, lăn ra ôm nhau ngủ. Mớ tóc dài, rất dày của cô ấy toả mùi thơm dịu, cứ đùa giỡn quệt vào mặt tôi những lúc mơ màng ngủ. Tôi phải lấy tay gạt chúng ra. Ngoài cửa sổ, tiếng mưa vẫn lộp độp.
          Lúc đó tôi là một đứa con gái không quấn bố mẹ. Thích viết thơ, hay tuôn lệ vô cớ trong lúc ngủ đêm. Gia đình bạn tôi không hạnh phúc, bố mẹ không hoà thuận, luôn cãi cọ.
          Rồi một hôm, bố cô ấy đột nhiên biến mất. Chúng tôi biết những nỗi đau thầm kín của nhau. Nhưng chúng vẫn chưa lớn, như thể những nụ hoa tinh khiết còn e ấp. Muốn tìm kiếm trong linh hồn nhau một con đường nối với thế giới. Nhưng lát cắt bước vào đó chỉ có thể đem lại tình yêu cho nhau. Tuy tình yêu đó vì tuyệt vọng mà trở nên mù quáng và đoạn tuyệt. Đầy ắp những giằng xé.
         Tôi còn nhớ chúng tôi viết thư hàng ngày. Dù cùng một lớp, ngày nào cũng gặp mặt. Khi tình cảm thắm thiết, thời gian không bao giờ đủ. Chúng tôi viết trong thư, Mình yêu cậu.
         Giống như nói với cái thế giới phiêu lưu vẫn chưa mở ra rằng, Mình muốn xuất phát.
         Thứ tình cảm đó, bây giờ nhìn lại, thực ra rất giống tình yêu đầu đời.
         Những chuyện cũ đó khiến tôi vẫn luôn duy trì niềm tin vào tình bạn với phái nữ. Trong chúng không có ********, không có sự tò mò, cũng không có tác dụng kích thích.
          Gần gũi nhau chỉ vì nguyện vọng chung của hai bên. Chúng tôi giống như hai đứa trẻ nhạy cảm, hụt hẫng, phải ôm siết lấy nhau giành hơi ấm. Nương tựa vào nhau thật trong sáng và lặng lẽ như vậy.
          Giữa hai đứa đã xảy ra rất nhiều chuyện. Vui có, buồn có, thất vọng có. Rất nhiều kỷ niệm đã quá sâu do bị vùi lấp.
          Bây giờ nhớ lại, cuộc sống trước năm mười bảy tuổi có lẽ chính là những ngày tháng tuyệt đẹp nhưng tàn khốc nhất trong cuộc đời. Tuổi thanh xuân như một khúc đường hầm xe lửa tối tăm, vừa hổn hển vừa phóng như điên dại. Sau đó, mỗi đứa đều ngã vào tình yêu rất nhanh.
          Lúc đó luôn cho rằng yêu đương có thể cứu vớt hoàn toàn nỗi cô độc của mình. Chỉ sau khi trả giá quá nhiều, lãng phí quá nhiều thời gian mới hiểu ra rằng lối suy nghĩ đó thật sai lầm.
          Hơn mười năm sau, tôi đã rời bỏ thành phố miền Nam nơi có một dòng sông nằm giữa trung tâm thành phố. Rong ruổi trên rất nhiều thành phố lạ, suốt từ Nam tới Bắc, tìm kiếm một nơi có thể dừng chân. Tôi bắt đầu viết sách, xuất bản tiểu thuyết.
          Cuộc sống của tôi ngày một quay cuồng. Nhưng hồi nhỏ, tôi đã từng nói với cô ấy, sau này mình sẽ viết sách, vì mình muốn người khác biết nỗi đau của mình . Nỗi đau của chúng ta. Nỗi đau của tất cả mọi người.
           Cuối cùng bạn tôi lấy một chàng trai chất phác, ít nói. Kết hôn, sinh con, công việc bình lặng. Sống một cuộc đời an phận.
           Có một thời gian dài, chúng tôi bị mất liên lạc.
          Rồi, có một hè năm đó, tôi về quê. Vô tình liên lạc lại được. Thế là đi tìm cô ấy. Tôi còn nhớ rõ cô ấy thích ăn chuối nhất, nên ra tiệm hoa quả gần đó mua một nải chuối to. Còn mua cả thạch lựu đỏ thắm.
           Vẫn là một trưa hè mưa bão. Ngoài cửa sổ vẫn là tiếng mưa rơi lộp độp. Mái tóc dài của cô ấy đã không còn nữa, chúng đã được uốn xù lên. Đứa bé một tuổi đang ngủ say sưa trong lòng cô. Sau khi cả hai đã trải qua quá nhiều mối tình nồng nhiệt, cô đã làm mẹ. Còn tôi vẫn độc thân. Chúng tôi không nói nhiều, chỉ khẽ cười. Im lặng. Cô chỉ cho tôi xem bể cá cảnh lớn. Trong không khí có mùi sữa bột rất thông dụng và mùi bụi bặm.
          Tôi nhìn thấy tấm hình cô ấy năm mười sáu tuổi treo trên tường. Tôi cũng luôn mang theo người tấm hình đen trắng của tôi thời trẻ. Tấm hình đã cũ nhưng nụ cười thời thiếu nữ vẫn rạng rỡ, cuốn hút, hàm răng trắng tươi tắn khiến người ta phải đau lòng. Chúng tôi vẫn có những sở thích giống hệt, như trước kia.
          Lúc giã từ, cô tiễn tôi. Tôi ôm con bạn vào lòng. Đứa bé trai trắng hồng đáng yêu. Sự tiếp nối của sinh mạng khiến người ta ngơ ngẩn. Chúng tôi đã trưởng thành nhờ từng cho nhau hơi ấm và tình cảm. Thứ tình cảm thời trẻ giống như con nhộng gửi nhau nuôi hộ. Khi linh hồn mọc cánh, tự chạy đi các ngả, con nhộng lại biến thành cái lọ rỗng trong suốt.
          Hơn mười năm sau, tuy mỗi chúng tôi đều trở thành những người phụ nữ yếu đuối về tình cảm nhưng đã cam tâm chịu đựng, không chút oán trách. Trong mưa lớn, chúng tôi vẫy tay, bình thản tạm biệt nhau.
         Tất nhiên sau khi trưởng thành cũng vẫn có tình bạn và những cách đối đãi với bạn bè. Lòng vui sướng, thỉnh thoảng lại hẹn nhau. Chơi với nhau lành mạnh và hạn chế.
        Ở Thượng Hải, tôi từng quen một số cô gái xinh đẹp, cá tính độc đáo. Họ viết báo tự do, làm CD, làm mạng Internet... Chúng tôi đi dạo trên phố trong đêm bão, lấy tay chắn gió châm thuốc cho nhau. Thỉnh thoảng tới quán bar mua say, tán chuyện về đàn ông và kể lể những chuyện quá khứ. Không bao giờ đi vào cuộc sống và công việc của nhau. Chúng tôi trở thành bạn bè. Có một khoảng cách, cẩn thận nhưng dịu dàng, khẽ chạm vào tay nhau, đã không cần hơi ấm của làn da.
        Tình bạn khi đã trưởng thành chỉ có thể dành cho nhau một ít thời gian. Chúng tôi đều tỉnh táo như vậy. Nhìn thấy được giới hạn của thời gian.
        Tình bạn ào ạt như nước vỡ bờ thời trẻ đã không còn nữa. Trải qua bao gập ghềnh của số phận và nỗi thê lương của con người, đã không còn cần phải quá thành tâm tìm kiếm kết cục của tương lại. Chúng ta đều biết rằng rút cục chúng ta đã lớn. Đau đớn rồi sẽ qua.
        Nhưng những người từng yêu cũng tan biến.

11. Một ngày.
         Ở Huế, khách sạn tìm được nằm phía sau một ngõ nhỏ tĩnh mịch. Phòng sát mái, có ban công rất rộng, ngập ánh nắng và gió. Rất nhiều khách Nhật Bản. Họ ở tầng trệt, phòng lớn trải nệm, toa lét chung, rẻ được một đô Mỹ một tối. Thanh niên Nhật đi du lịch vẫn được người ta thích, ăn vận quần áo cổ quái, đi guốc gỗ, nhuộm tóc, nhưng sắc mặt luôn trầm tư, cũng không tuỳ tiện trò chuyện với người khác.
         Bên cạnh quầy lễ tân ở tầng trệt có một kệ sách tiếng Nhật, gồm tiểu thuyết và truyện tranh. Một cô gái Nhật giữ chìa khoá. Tóc ngắn, da trắng, mắt một mí, mặc quần bò và áo phông. Vốn tới Huế du lịch, nhưng vì quá yêu thích nơi này nên ở lại. Vừa làm việc vừa sống ở đây, đã hơn hai năm rồi.
         Tắm xong, nằm trên giường một lát. Ti vi có kênh HBO, đang chiếu một bộ phim tình yêu của Mỹ.
         Tuy nắng gay gắt nhưng vẫn muốn đi xem hoàng thành Huế. Mua một chai nước suối lớn, mang theo. Nhiều khách sạn không chịu cung cấp nước uống, phải tự mua. Chủ yếu là mua những chai lớn nhất.
         Sông Hương xanh vắt ngang thành phố cổ. Từ trên cầu có thể nhìn thấy khu chợ náo nhiệt và những con đò bập bềnh. Gió rất lớn, như thể thổi xuyên qua cơ thể.
         Rảo một vòng quanh hoàng thành, không vào trong. Dừng lại rất lâu ở khu dân cư. Nếu muốn lựa chọn cuộc sống né tránh những giành giật của thế gian, Huế ắt là nơi lựa chọn tốt nhất. Sạch sẽ, yên tĩnh, còn lưu giữ lại nét ung dung, thản nhiên của một hoàng tộc. Những nếp nhà cổ kính giấu mình sau những thân cây to thẳng tắp xanh mướt. Trên cây lúc lỉu quả chín như mít, xoài, hoa nở rộ như lửa. Thỉnh thoảng có chó và trẻ con chạy qua. Trời xanh sẫm. Không khí toàn mùi thực vật và mùi nắng.
        Sau một bức tường gạch, phát hiện thấy một đám hướng dương. Những bông hoa to tròn, nặng trĩu, xoè màu vàng kim sẫm dưới ánh mặt trời. Đẹp tới kinh hoàng. Giá như. Giá như có thể đừng lại ở đây. Thuê một căn nhà cũ có cửa sổ, trồng đầy hoa hồng và cây mít trong vườn. Gần gũi với thiên nhiên, sống giản dị. Mọi thứ đều phong phú và sát thực chân lý.
        Trên đường quay về, đi ngang qua tiệm tạp hóa nhỏ, mua một lon coca.Chủ tiệm là một phụ nữ trung niên rất đẹp. Trông nụ cười dịu dàng của cô như ẩn giấu một bí mật vô hạn. Ngồi uống coca. Nhẩn nha hỏi chuyện, té ra bố cô cũng là người Trung Quốc.
        Lại ra chợ xem cuộc sống của người dân ở đây. Hàng đống rau xanh, dưa hấu, hoa tươi. Chuối chất đống được vận chuyển từ tàu bè đang cập bến. Rất nhiều loại thực vật không rõ tên. Đàn bà đội nón ngồi sau mẹt hàng trước mặt. Lũ trẻ chân trần nô đùa trên đất.
        Bóng tà dương biến con sông xanh thành một bức tranh nhuộm nước thuốc đỏ.

12. Tự tỉnh giấc
         Hội An có rất nhiều tiệm đèn ***g và hiệu may. Những cửa tiệm nhỏ san sát nhau, đều mang kiến trúc cổ bởi kết cấu gỗ cũ kỹ. Nhìn từ ngoài vào, trong gian phòng nhỏ tôi tối xếp đầy những xúc tơ lụa óng ánh và trơn bóng. Đủ các loại hoa văn và màu sắc.
        Khi màn đêm giăng giăng, các quán bar và tiệm ăn ven sông bừng sáng bởi những dãy đèn ***g, hắt bóng xuống dòng sông tối tăm. Con đường đá chật chội. Có chú chó to hiền lành. Lũ trẻ luôn vui sướng, chân trần chạy khắp nơi. Hoa trắng thơm dịu lả tả rụng, khi dẫm lên có thể cảm giác được cả chất dịch đầy ắp dinh dính.
          Cũng chính trong cái đêm đó, bạn chợt nhớ tới anh. Nhớ tới anh đã từng nói rằng, chúng mình phải về một thị trấn nhỏ như vậy sống thôi.
          Nhưng khi bạn đang ở đây, anh không còn bên cạnh.
          Mua một đôi dép vải màu xanh lam, mất một đô Mỹ. Lập tức cởi phắt đôi giày thể thao, chân trần xỏ vào dép. Bàn chân được giải phóng, hoan hỉ. Lại mua một chiếc áo tơ tằm Việt Nam màu huyết dụ, có hình nhiều bông mẫu đơn. Vẫn mặc cái quần vải thô dơ bụi bặm. Tháo tung cái tóc bím. Lần đầu tiên cảm thấy tóc mình đã dài như thế, dày và đen nhánh, như một mớ rong biển. Có lẽ sắp chạm tới eo.
          Tới nhà hàng ven sông ăn một món đặc sản vùng này. Cá nục nướng lá chuối. Còn có thịt gà luộc, thêm chút gia vị đặc biệt, chua chua mà mát mẻ. Có một loại rau trong vùng, lá xanh mướt, nhấm trên đầu lưỡi hơi đăng đắng, vắt thêm chút chanh sẽ chuyển sang vị ngọt dịu.
          Do quá mê đồ ăn Việt Nam tươi và thanh đạm, nên ra sức thả lỏng, trở thành một kẻ phàm ăn vô bờ bến.
          Ăn sạch đồ ăn trong đĩa. Ăn chân thành và sung sướng.
          Bạn đã rất hiếm khi nghĩ tới cô đơn.
          Đối với bạn, cô đơn là một dạng tồn tại không thể nói, không thể thừa nhận, cũng không thể cảm nhận được. Nó đã không còn cần bất kỳ những ám chỉ hoặc nguyên do gì. Vì nó đã biến thành không khí. Biến thành âm thanh lưu chảy trong huyết mạch. Biến thành thời gian và hồi ức có thể chạm tới. Biến thành bóng đêm.
         Nó đã không còn liên quan tới tình yêu, bạn bè và tình thương, cũng không còn là một từ ngữ.
         Đã là điểm tận cùng.
         Lúc hoàng hôn đi xem cầu Nhật Bản. Hội An là một thị xã nhỏ cổ kính, rất dễ đi hết một vòng khắp đông tây nam bắc. Con sông Thu Bồn chảy qua. Luôn luôn có màu xanh, chậm rãi và bình lặng. Ở đầu cầu có dăm ông Tây đứng chụp cảnh mặt trời xuống. Mặt trời chiều to tròn đỏ như máu dừng lại bên rừng dừa xanh xanh, làm nền cho dòng sông, con thuyền và khói chiều vương trên các nếp nhà của người dân, như một bức tranh thêu.
         Đứng một bên châm thuốc. Một người đàn ông Pháp khoác áo sợi đay đang bò rạp trên đất, muốn né các cột dây ăng ten để chụp một bức tranh hoàn chỉnh. Máy ảnh của bạn là dạng máy tự động, bởi vậy tấm hình đó cũng vứt đi.

         Nhớ tới có người đã từng nói với bạn, mỗi năm ít nhất hai lần cũng để cho mình được ngắm mặt trời lên. Trên bãi biển hoặc ở trên đỉnh núi. Bạn vẫn luôn nhớ rõ gương mặt anh. Đôi mắt sâu và nóng như hòn than. Anh là một người quen trên chuyến du hành.
         Ngắm bình minh trên núi cao. Sáng dậy sớm, con đường trên núi vẫn tối om. Sương lạnh trên cây rớt xuống. Không khí lạnh buốt tới mức khớp xương rên rỉ. Chạy như điên trên đường. Trên tảng đá lớn ở đỉnh núi đã có rất nhiều người. Nhưng khi mặt trời vừa xuất hiện, mỗi người chỉ tranh nhau chụp vài kiểu rồi về ngay. Lúc mặt trời ra đời cũng là lúc chói mắt và căng thẳng như thế.
        Càng từng trải càng không thích chịu trả giá đi làm những việc không còn ý nghĩa thực chất. Hình thức đã không còn quan trọng nữa. Chín chắn chính là nhìn thấu bản chất bằng hình thức không ngừng vứt bỏ. Thế nên lòng chỉ như vậy, đi trước tuổi tác, già rất nhanh. Phải hy sinh giấc ngủ, đội gió lạnh, đi ngắm một cảnh mặt trời lên thật bình dị. Khi càng thích ngẫu hứng, giải tán một cảnh hoàng hôn, thích một mình đứng ngắm nó rất lâu.
         Trước khi lặn, mặt trời đầy vẻ ung dung, kết cục đã ngay trước mắt, bóng đêm sắp ùa tới. Đêm tối nhưng rõ như ban ngày, càng có thể đem lại cho bạn nhiều niềm vui sướng. Vì đó là thời gian có thể ấp ủ những giấc mơ.
         Hoàng hôn ở mỗi nơi đều khác nhau. Trên thảo nguyên Tân Cương từng ngắm mặt trời lặn hoa lệ như trong cơn say. Cũng từng đứng trên cầu vượt ở vòng ba phía đông Bắc Kinh, ngắm ánh tà dương trắng bạch và khô khan sau trận bão cát mùa xuân. Nó khiến người ta phải than thở vì ngạc nhiên, quá trực tiếp, quá ác liệt, như gương mặt của cuộc sống vậy.
        Nhưng ở Hội An, trong một thị xã nhỏ đất khách quê người, cách xa Bắc Kinh ngàn dặm, bạn có thể thấy ánh tà dương trầm tĩnh như trước. Nó khiến bạn không thốt nổi nên lời.
        Hút hết một điếu thuốc, quay về, đi tìm cây cầu Nhật Bản của bạn.
        Trong ráng vàng sậm, cây cầu Nhật Bản càng lộ rõ những đường cong duyên dáng. Nó đã có hơn một trăm năm lịch sử. Tạo hình của cây cầu nhằm giúp khách qua đường có chỗ trú những hôm mưa gió. Đi lên cầu. Đá xanh cổ kính ẩm ướt và xanh mướt, từng tấc từng tấc mát mẻ. Có người thắp hương. Có chỗ đọc kinh. Có pho tượng Phật nhỏ bằng đá. Chúng ta qua cầu là để từ bờ bên này sang bờ bên kia.
         Cuộc đời của chúng ta chính là đi trên một cái cầu từ bên này sang bên kia, không thể đi nơi khác được nữa. Nhưng vẫn có rất nhiều người dương dương tự đắc, cho rằng có thể đủ sức khống chế kết cục.
         Muốn ngồi xuống, nhìn ánh tà dương vàng ngoài cửa sổ. Nhưng nỗi cô đơn đột nhiên lại trào dâng, không để bạn dừng chân.
         Bạn hiểu rất rõ. Bạn rất hiếm khi nhớ tới cô đơn. Nhưng bạn có thể cảm thấy giờ đây đang rất cô đơn. Như một người phụ nữ đương lúc đẹp nhất, trầm lắng nhất, người mà cô yêu và người yêu cô đều không có bên cạnh.
         Khách sạn mini ở Hội An, trong hành lang thắp đèn ***g đỏ.
         Rất thích căn phòng đó. Tường quét vôi loang lổ, chiếc giường sắt đơn màu đen, màn trắng rủ. Toa lét ốp gạch men sứ đen, có đèn tường. Đúng. Nó giống một căn phòng khách sạn ở thị trấn nhỏ châu Âu. Người Việt thiết kế cho khách Tây ở. Bên ngoài có bể bơi. Có hành lang dài và ngoằn ngoèo.
        Trong phòng, bạn có thể tắm, uống nước, đập muỗi, đọc tiểu thuyết tiếng Anh, mất ngủ, giống như cuộc sống ở Bắc Kinh. Tất cả như cũ. Chỉ có điều bạn không viết văn tiếp. Bạn mang theo một cuốn sổ nhỏ, bìa đen cứng bằng da bọc. Lấy bút bi ghi lại nhật ký trên đó trong suốt chuyến du lịch Việt Nam. Viết những câu thơ rời rạc. Vẽ hình. Chỉ duy nhất không sáng tác.
Sáng tác của bạn không phải như vậy. Sáng tác cần phải nhốt mình trong phòng kín, đối diện với máy tính, ban ngày che kín rèm, bật đèn bàn, cứ làm việc như vậy suốt ngày đêm. Mãi cho đến khi cảm giác như sắp cận kề cái chết. Sáng tác như một căn bệnh.
         Trong thị xã nhỏ Hội An nơi đất khách, mất ngủ trong đêm khuya, tự tỉnh giấc. Ngắm đèn ***g đỏ trong hành lang bên dưới.

13. Nhớ lại tình yêu
           Trên đường đi chợt nhớ lại các cuộc tình. Cảm thấy tình yêu đẹp nhất là hai người bầu bạn với nhau.
           Không cần ràng buộc, không cần vòng vo, không cần sở hữu, không cần khát vọng khai thác được ý nghĩa gì từ ********. Đó là thứ đã xác định phải hụt hẫng. Nhưng phải là hai chúng ta được xếp cạnh nhau, đứng ngắm cái nhân gian vắng vẻ này.
          Có hai căn phòng độc lập, mỗi người đều làm việc trong phòng riêng.
          Cùng đi ăn tối ngoài tiệm.
          Lúc đi dạo có rất nhiều chuyện để nói.
          Lúc ôm nhau, thấy được an toàn.
          Không xâm phạm tự do của nhau. Không sợ anh vẫn liên lạc với bạn gái cũ.
          Không bày tỏ tình cảm cho nhau. Bày tỏ là tìm lấy sự thay đổi.
          Rất bình dị. Rất quen thuộc. Dường như mùi của anh chính là mùi trên cơ thể bạn.
          Bất luận ở đâu và khi nào đều cần phải giữ cho nhau một khoảng cách.
          Có thể bỏ đi bất cứ lúc nào.
          Khi muốn yên tĩnh, dù anh ở bên cạnh cũng giống như đang ở một mình.
          Có một phong cách sống riêng, bao gồm cả quần áo, đĩa nhạc, nước hoa, thức ăn...
          Không quá nhớ nhung nhau, nhưng khi mệt mỏi vẫn biết anh là nhà.
          Chúng ta rất dễ đụng nhau, bởi đều là những người ích kỷ hoặc ngu ngốc. Bọn họ yêu những người khác chỉ để chứng minh người khác cũng yêu họ. Hoặc đã tóm được trong tay, tiếc không nỡ buông, mãi cho đến khi vật nắm trong tay đã chết đi.
          Tình cảm chín muồi cần mất thời gian chờ kết trái. Nhưng chúng ta đều mất kiên nhẫn. Ai có thể mất mười năm chờ đợi một người bỏ đi phương xa? Ai có thể sau mười năm tha phương vẫn quay về tìm lại người xưa cũ. Có những tình yêu do quá sốt sắng muốn đạt được danh lợi, không có cách được chứng minh, thế nên cũng không thành.

14. Mặt trời lặn
          Đi tàu thuỷ từ Phnom Penh tới Angko Vát.
          Buổi sáng mát mẻ, rừng dừa và cây cối vừa bừng tỉnh sau một giấc ngủ say nồng. Sông Mê Kông bát ngát, cứ vươn mãi ra tới chân trời. Bầu trời có những tầng mây trĩu nặng màu hồng xám. Vừa có một trận mưa trong đêm, không khí âm ẩm. Mặt trời vẫn chưa đủ mạnh phá tan tầng mây, chỉ khẽ hắt ra luồng sáng màu da cam sau kẽ mây.
         Đám Tây ba lô đã vác hành lý xuống tàu, đang lần lượt trèo lên boong, chuẩn bị tắm nắng. Tới trưa, mặt trời sẽ rất gắt, họ sẽ nướng người như thể nướng bánh mì. Tàu đột nhiên khởi động, càng lúc càng nhanh, gió dữ dội ụp xuống. Dọc sông có cây lớn, lũ trẻ dưới gốc cây đua nhau nhảy cẫng lên hua tay chào, thấy rõ những nụ cười trong sáng trên gương mặt chúng. Có lẽ cả cuộc đời chúng sẽ không đi ra khỏi mảnh đất đó. Những người khác đến từ thế giới bên ngoài đem lại cho cuộc sống vốn êm đềm ngày lại ngày của chúng những cảm nhận mới mẻ. Những người trên tàu cũng vẫy tay chào lại.
        Tàu lại lướt qua một vùng đất bằng phẳng. Những đám chim trắng bay vòng vòng rất thấp, rồi lướt qua cánh đồng, đâm bổ lên trời cao.
        Ở Phnom Penh, bạn trọ ở khách sạn Narin Guest.
        Trong thành phố này đã rất khó kiếm những khách sạn mini sạch sẽ như vậy. Tầng trệt có một gian bếp nhỏ. Trên tivi đang chiếu một quảng cáo của Thái rất hay. Tầng một có một gian ngoài trời, đặt bàn gỗ lớn và ghế gỗ tựa cao. Có thể ngồi đó uống rượu, ăn cơm, hóng gió. Bà đầu bếp biết làm món cà ri gà rất ngon, ăn kèm sữa chua và chuối, thêm cả đồ giải khát mát mẻ, ngậm trong miệng là những đá vụn xay nhỏ, cắn lạo xạo.
        Giường gỗ, dày và chắc chắn. Vỏ gối bằng vải bông, có hình các loài thú, viền hình hoa lá. Y hệt phòng ngủ của trẻ con.
        Khách Tây đi chân trần trên hành lang gỗ. Trong tiệm nuôi rất nhiều chó, con nhỏ nhất cũng vài tháng tuổi, rất thân thiện, cứ quỳ xuống bên cạnh liếm chân bé gái. Ngoài cửa là con đường cát sỏi. Rất nhiều con đường ở Phnom Penh đều như vậy, gập ghềnh và thô ráp. Xe máy phóng qua, bụi bay mù trời, không ngừng lắc lư. Trước đây, thành phố này đã từng xảy ra bạo lực, chiến tranh, bãi giết người đẫm máu. Vết thương của nó cần có thời gian hồi phục. Nhưng những người đàn ông đã có một gương mặt nhẫn nhục cứng rắn. Một kiểu kiên trì hàn gắn vết thương. Những người từng nhìn thấy máu tươi vẫn còn nhớ mùi máu. Mặc dù họ chỉ im lặng.
Nửa đêm mất ngủ, bạn đi chân trần ra sân thượng hút thuốc. Ở đó vẫn có người. Một đám thanh niên Pháp vây quanh chiếc bàn đang thảo luận lộ trình du lịch. Một chàng trai Đài Loan yên tĩnh đọc tiểu thuyết trong góc. Ánh trăng dịu dàng, rải đều xuống như nước hồ đổ nghiêng. Chiếc quạt gió to chậm rãi quay tròn. Dưới chân cột điện, chủ nhân đám xe máy đang tụ tập trò chuyện.
Bạn nhớ tới Việt Nam. Cũng cùng là một quốc gia đã trải qua chiến tranh và bị thực dân, nhưng Việt Nam dịu dàng và trầm lắng. Còn Phnom Penh lại là thành phố bi thương, như thể vĩnh viễn không thể nào phục hồi được vẻ nguyên sơ ban đầu. Hơn nữa, nó cứng nhắc đến vậy.
Trong viện bảo tàng, tấm hình được mang tính tượng trưng là hình một phụ nữ đang ngồi trước dụng cụ hành hình. Khi sợi dây thép sắp xuyên qua đầu, cái chết đã cận kề nhưng đứa trẻ vẫn đang ngủ say trong lòng mẹ. Gương mặt cô trĩu nặng như thế. Lắng vào tận xương tuỷ. Đã mất hết những khiếp sợ và bi thương. Không. Chỉ khi đối mặt với những khát vọng mãnh liệt của sự sống, chúng ta mới biết sợ. Chỉ khi nhớ lại những niềm vui đã mất, không bao giờ trở lại, chúng ta mới thấm thía đau thương. Trong cảnh giết chóc, rất nhiều người thân, trẻ em, những người vô tội đều chết cả. Thế giới đã rơi vào địa ngục tối tăm. Sự sống chỉ là một trang giấy mỏng manh như vậy, đặt trước mặt khẽ rách toạc. Chỉ có tuyệt vọng.
        Bạn sẽ không muốn dừng lại ở thành phố này quá lâu. Bên bờ sông, bạn nhìn thấy một tiệm quần áo thời trang, bày biện giống hệt các cửa tiệm thời trang trên đường phố Paris, chỉ bán quần áo được làm bằng tơ lụa. Một chuỗi dây chuyền bằng ngọc rất bình thường cũng bán tới 110 đô Mỹ. Anh xe ôm mách với tôi đó là tiệm của một đại sứ phu nhân. Những quý bà nhàn rỗi không biết làm gì mới tự mình thiết kế một số trang phục để bán.
        Cạnh đó là một công trường đang xây dựng. Dưới trưa hè nóng nực, đàn ông và đàn bà quấn mặt bằng khăn bông, lầm lũi khuân gạch. Có người quá mệt, lăn ra ngủ dưới bóng khuất một góc tường. Đứa trẻ cởi trần gầy gò đen đúa, tay bế một đứa khác bé hơn, không áo quần, đi như chạy qua đường. Nó không tìm nổi người hảo tâm. Một đôi mắt to đen láy, lạnh lẽo vô cùng.
Trong tiệm ăn Tây đẹp đẽ, giá một bữa trưa không rẻ. Nhưng ở ngoại thành, phần lớn mọi người đều sống trong nhà cỏ, nồi niêu xoong chảo đều chất đống. Cả nhà năm sáu miệng người, chen chúc nhau ngủ trên manh chiếu rách. Người dân sống như côn trùng. Nghèo đói như số kiếp cùng chung sống. Vì thế hoà thượng được kính trọng nhất. Tôn giáo biến thành niềm an ủi tinh thần duy nhất. Họ gửi gắm hy vọng vào kiếp sau.
        Bạn không muốn ở lâu vì chẳng thể làm nổi gì. Bạn chỉ là một kẻ lữ hành, cùng lắm chỉ chụp được vài tấm hình. Nhưng rốt cuộc bạn cũng không tài nào chụp được tiếp, bởi không nỡ chĩa ống kính vào những con người đang khổ nạn kia. Họ có ánh mắt bất hạnh nhưng không hề tự biết, khiến bạn thấy ngượng ngùng. Bạn không thể giải quyết được điều gì. Cũng không thể bố thí. Lầm lũi quay người, bỏ đi. Đó là việc duy nhất bạn có thể làm.
       Rồi bạn quay về Bắc Kinh, đôi khi đi ngang qua một tiệm ăn, thấy một đám ăn mày chạy ra, rõ ràng vừa được ăn no, trong tay xách một bọc quần áo cũ. Có mấy người mặc rất modern lẫn vào trong, rõ ràng họ tổ chức màn diễn này, ra sức cầm máy DV ghi hình. Họ cứ quay, cứ ghi lại hình ảnh hớn hở mù quáng của đám người đáng thương.
       Một ông già ăn xin gánh một mớ rách nát, băng qua đầu phố đông đúc, mất dạng rất nhanh. Ông quay lại với cuộc sống của mình, như trước kia, sẽ không có gì thay đổi. Lúc đó, bạn rất muốn tiến lên đập tan cái máy quay phim trong tay người nọ. Gương mặt đắc ý của anh ta thật đáng ghét.
       Đó là những con người thực sự không có một mái nhà để quay về, thân thể đầy thương tích, giành giật nhau để sống. Thứ nghệ thuật coi thường sự đau khổ sẽ chỉ là giả tạo mà thôi.
Sáng ngày thứ ba, bạn ngồi trên tàu. Bạn cứ chờ đợi trên boong. Cầm chai nước suối to, uống nước. Trong boong người ngồi chật cứng nhưng không khí không hỗn độn. Một đôi trai gái người Tây Ban Nha ngồi ngay lên bậc lên xuống, ôm nhau  ngủ lơ mơ. Cái dáng họ âu yếm nhau. Đi được nửa đường, một người da đen đến từ Los Angeles cãi nhau với đám người da trắng. Không ai can ngăn họ. Nhưng cuộc cãi vã không rõ nguyên nhân cũng chấm dứt rất nhanh. Bạn đưa cho bé gái mặc áo tím một phong kẹo cao su. Con bé rất xinh, có đôi mắt đen u buồn. Nó trân trọng cất phong kẹo vào túi. Âu yếm nhai.
       Cuộc hành trình khá dài. Không có cơm trưa. Bạn sẽ thấy rất mệt.
       Tới khi cập bến, những con thuyền nhỏ của các khách sạn đã sẵn sàng trên sông mời mọc khách. Bến cũ kỹ, mấp mô,con đường đá, dãy hàng quán bẩn thỉu, gián chạy khắp nơi. Quá nhiều gián. Dòng sông vàng đục ngầu bốc mùi thối khẳm. Có người đàn ông gầy gò đen đúa lưng trần đang xúc cá chết dưới đó. Đường đi rất xấu, ven đường là nhà dân làm bằng cây khô và cỏ đắp thành. Đó là nhà của dân nghèo. Nếu khá hơn một chút sẽ làm nhà bằng gỗ, diện tích tất nhiên cũng rộng hơn.
       Buổi chiều, hầu hết mọi người đều ở nhà ngủ. Đàn ông, đàn bà, trẻ con. Chẳng có gì giải trí, cũng không thể làm việc. Nơi này không có điện, không có nước máy, không có thiết bị vệ sinh, thậm chí không có cả chó. Bên ngoài tấm liếp chỗ ngủ có thể là nơi đổ rác. Cuộc sống của họ như vậy. Khi xe băng qua các con đường, người ta còn khó quên nhất là cánh đồng hoang bát ngát, những thảm cây ngủ im. Trời xanh mây trắng mở ra rất tĩnh mịch. Thiên nhiên vĩnh viễn lặng câm quan sát nỗi khốn khó và con đường bế tắc của loài người.
      Siêm Reap ở Angko Vát là một thị trấn sạch sẽ. Do nơi này đã biến thành khu du lịch nên thiết kế cũng khá hơn ở Phnom Pênh. Bạn sẽ ở trong phần nhánh của khách sạn Narin. Khách sạn rất mới. Buổi tối trong phòng ăn ở tầng trệt có chiếu phim Mỹ. Một đám khách Tây đã tề tựu ở đó xem ti vi và uống bia. Thời tiết rất nóng, phòng lại không có điều hoà. Bạn cũng có thể xuống lầu uống nước chanh lạnh, ăn một đĩa cơm chiên rau. Có dưa hấu tươi. Người trong khách sạn đều cùng một gia đình,  người làm nhân viên, người làm đầu bếp. Họ nấu cháo ăn. Phục vụ rất lễ phép, ấm cúng.
       Bạn đi tắm hết lần này tới lần khác. Nóng. Đôi khi cái nóng khiến người ta không tài nào thở nổi.
       Angko chẳng có gì đáng nói. Rất nhiều người tới Campuchia chỉ vì Angko. Bạn lại khác. Bạn cứ đang ngắm nhìn. Cuộc hành trình của bạn khác với mọi người. Bạn cũng không trò chuyện với người khác. Bạn phát hiện thấy cuộc đời của một con người cô độc làm việc trong nhà đã khiến bạn mất đi hứng thú và động cơ đối với ngôn ngữ. Đương nhiên, bạn cũng không có cảm giác có điều gì không đúng.
      Thứ mà bạn duy nhất nhớ được là gió mát và ánh nắng trưa xuyên vào dãy hành lang dài âm u trong điện Angko. Phía sau cột đá đựng dứng là cây xanh mướt và thảm cỏ dưới nắng chan hoà. Đàn chim bay ngang bầu trời. Có thể nghe thấy tiếng chim kêu và tiếng lá rụng loạt soạt. Chính là âm thanh đó.
      Đi một đoạn, bạn sẽ ngồi xuống tảng đá. Nghỉ ngơi. Lắng nghe gió. Hòn đá cổ kính và mát rượi. Phía sau trên có vết chạm khắc. Khi con người muốn lưu giữ một số thứ vĩnh hằng luôn nhớ tới điêu khắc. Nhưng khi những hình ảnh này được thể hiện, tất cả những vui buồn đều tan biến như khói mây.
      Tất cả mọi người đều muốn tới núi Ba Khẳng ngắm mặt trời lặn, vì nghe nói đó là nơi đẹp nhất thế giới khi mặt trời xuống. Thế là lúc hoàng hôn vừa buông, từng đám người bắt đầu tranh nhau trèo lên sườn núi có vách đá dựng đứng. Bãi đất phẳng trên đỉnh núi đã chật kín người. Hầu hết là đủ các dân tộc trên toàn thế giới. Nhưng mặt trời vẫn bị đám mây dày che kín. Giữ lại. Chỉ là một bình nguyên dần nhuốm màu vàng.
       Hai ngày tiếp đó, bạn vẫn chưa được thấy mặt trời lặn. Cảnh đẹp nhất thế giới có lẽ phải xuất hiện rất hiếm hoi, được ít người chứng kiến. Nó phải thần bí, khác thường. Bạn chợt nghĩ ra cuốn tiểu thuyết của mình. Bạn thấy sau này sẽ viết một cuốn tiểu thuyết. Cuốn đó sẽ có cái kết như sau. Một con người chưa được thấy mặt trời lặn. Một ước hẹn không tài nào thực hiện nổi. Cuộc sống của chúng ta vốn chỉ tiếp tục vì chờ đợi, nhẫn nại vì thất vọng.
       Một cô gái Trung Quốc thuê một chiếc xe máy, kêu anh tài chở đi thăm Angko. Đó là một thanh niên Campuchia trẻ và đẹp. Họ có ba ngày, cứ xuyên qua những cánh rừng và thảo nguyên của Angko. Từng mất một buổi chiều trong một căn miếu nhỏ vắng khách du lịch, Banteay Samre. Bên trong hoàn toàn lưu giữ được bậc thềm, vách tường và cột trụ cổ kính. Còn đó cả tiếng hoà thượng gõ mõ. Khoảng ba giờ, đột nhiên có một trận mưa khủng khiếp rất hiếm hoi trong mùa khô. Họ bị nhốt trong hành lang. Nghe tiếng mưa rơi trên các tán lá. Có một nụ hôn chưa thực hiện.
      Cuối cùng, cô gái trả tiền xe hơn gấp đôi. Chỉ vì day dứt hay cảm động? Không cần biết. Đó là một đoạn tình sẽ không có mở đầu. Chỉ đến từ độc thoại. Rất thực.
      Tiếng mưa rơi là một chi tiết khiến người ta bồi hồi nhất trong cả câu chuyện. Đứng từ góc độ tiểu thuyết, một nụ hôn chưa được thực hiện luôn tuyệt diệu nhất.