Để tự tạo một chương trình học tập suốt đời???

Để tự tạo một chương trình học tập suốt đời???

Theo chuyên gia giáo dục Ronald Gross, học tập là một quá trình chủ động. Để tự tạo một chương trình học tập suốt đời, mỗi người phải tự định hướng, xác định mục tiêu học tập, trước khi tham gia học "đại học ảo" trên Internet.

Ronald Gross được biết đến như một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực học tập suốt đời. Ông là tác giả của hai cuốn sách bán chạy hàng đầu The lifelong Learner (1977) - tạm dịch Người học suốt đời - và Peak Learning (1999) - Học tập đỉnh cao. Ông hiện là chủ tịch ủy ban chuyên trách về đổi mới tại Đại học Columbia, sống tại Great Neak, New York (Mỹ) là một diễn giả tích cực cổ vũ cho việc học tập suốt đời trên khắp thế giới trong các hội nghị, hội thảo và các khóa huấn luyện.

* Thưa ông, xin được bắt đầu bằng một khái niệm thường được nhắc đến thời gian gần đây "xã hội học tập"?

- Một xã hội học tập không có nghĩa là mọi người trở lại với trường lớp. Đúng hơn đó là một xã hội trong đó học tập và phát triển diễn ra trong tất cả các hoạt động sống hằng ngày của mỗi người, không phụ thuộc vào việc hiện nay chúng ta có đăng ký theo học một chương trình nào hay không.

* Trong quyển sách "Học tập đỉnh cao" (Peak Learning), ông có đề cập đến "Đại học ảo", phải chăng đây là một điều kiện quan trọng để mỗi người có thể học tập suốt đời?

- Có thể nói rằng chúng ta hiện nay đang là những người bạn học trong cùng đại học ảo. Đại học ảo không có khuôn viên, sân trường, nhưng chúng ta có thể tiếp cận mọi lúc, mọi nơi. Nếu các bạn muốn biết những bạn học của chúng ta đang theo đuổi việc học của họ như thế nào, bạn chỉ cần "di chuyển" ngón tay để xem những bản thông báo về những chương trình học hay các khóa huấn luyện từ các trường đại học, cao đẳng, các trung tâm học tập cộng đồng trên khắp thế giới. Bạn cũng có thể ghé thư viện, bảo tảng, nhà sách, các câu lạc bộ sở thích hoặc bất cứ nơi nào mọi người tập hợp để trò chuyện, sáng tạo, chia sẻ, tranh luận để làm phong phú thêm vốn kiến thức của họ.
Thông qua Internet với những tính năng của nó, bạn có thể khai thác những nguồn thông tin vô cùng phong phú và tiếp cận với những chương trình hỗ trợ cho việc học tập của bạn. Bằng e-mail kết hợp với thư từ liên lạc bạn có thể nhận được sự hướng dẫn trong nghề nghiệp cũng như cuộc sống hằng ngày từ những học giả, chuyên gia hàng đầu trên thế giới cũng như trao đổi ý kiến với những bạn học trên khắp thế giới. Bạn cũng có thể tham gia những hội thảo trên mạng. Những chương trình giáo dục từ xa luôn sẵn sàng cung cấp cho các bạn những phương tiện để học tập tại nhà như băng video, tài liệu.

* Vâng quả thật là có rất nhiều nguồn hỗ trợ phong phú và thuận tiện cho người luôn mong muốn nâng cao năng lực của bản thân, nhưng vì quá phong phú như vậy nên đôi khi những người tự học không biết phải bắt đầu như thế nào?

- Học tập luôn luôn là một quá trình chủ động, vốn học của bạn không phải là một bộ quần áo may sẵn mà bạn phải may nó cho chính bạn. Không có một phương pháp học tập nào tốt cho tất cả mọi người. Bạn học như thế nào tùy thuộc vào khí chất, hoàn cảnh, nhu cầu, kinh nghiệm hoặc khát vọng của chính bạn. Thành công trong học tập không phụ thuộc vào chủ đề hay điều kiện học tập mà thường quyết định bởi thái độ và lòng đam mê của người học với đề tài đó. Tôi nghĩ rằng phẩm chất quan trọng nhất của một người học tập suốt đời trong thế kỷ 21 là tự định hướng (self-direction). Mỗi người phải làm việc nghiêm túc để hiểu rằng cái gì là thực sự quan trọng nhất đối với chúng ta và tìm ra phương pháp tốt nhất để đạt được điều đó.

* Phải chăng ông đang đề cập đến việc làm thế nào để mỗi người lập cho mình chương trình học tập suốt đời?

- Trong đại học ảo, bạn là người xác định mục tiêu học tập. Bạn chọn cho mình những giáo viên trong lĩnh vực mà bạn quan tâm. Chung quanh bạn luôn có những người bạn học cổ vũ quá trình tìm kiếm tri thức. Bạn lựa chọn và đánh giá những tài liệu và nguồn thông tin bạn cần. Bạn quyết định bằng cách nào và phải chi bao nhiêu cho mỗi chủ đề học tập.
Để xác định mục tiêu học tập, hãy tự trả lời những câu hỏi sau "Tôi muốn học hoặc muốn hiểu những điều mới mẻ nào? Tôi muốn tôi sẽ như thế nào hoặc có thể làm được gì trong tháng tới, một năm tới, hoặc năm năm tới? Tôi cần phải học những điều gì để có thêm được những điều đó".
Xác định được mục tiêu học tập, bạn đã trở thành một sinh viên của trường đại học ảo. Hãy chọn những nguồn thông tin tốt nhất cho việc học tập của bạn. Tất nhiên cũng cần phải rèn luyện một số kỹ thuật để tìm kiếm thông tin một cách nhanh nhất và hiệu quả từ Internet, thư viện, nhà sách, bảo tàng, từ báo chí, sách, tài liệu, v.v?
Yếu tố cuối cùng của một kế hoạch học tập cho chính bạn là bạn phải xác định những tiêu chí để đánh giá kết quả học tập của bạn. Đâu là những kiến thức, thái độ và kỹ năng bạn sẽ đạt được vào cuối chương trình học tập của bạn.

* Là một người cổ vũ học tập suốt đời trên khắp thế giới, ông có lời khuyên nào đối với các bạn trẻ Việt Nam?

- Đừng quá lo lắng về những thách thức trong cuộc đời bạn. Tôi hy vọng các bạn sẽ tìm thấy đó là thời điểm thích hợp để bạn phát triển những khả năng riêng có, tài năng, niềm thích thú và những giá trị của chính bạn. Bạn sẽ có những đóng góp tích cực cho mọi người, cho nghề nghiệp, gia đình, những người bạn, cho thành phố và đất nước của bạn. Hãy sử dụng học tập để đi đến những nơi bạn muốn đến, làm những điều bạn muốn làm và trở thành con người như bạn mong muốn.