Di chúc có người làm chứng

Câu hỏi: (Dân trí) - Cô tôi có di chúc để lại cho tôi 200m2 đất đã cấp sổ đỏ, di chúc có 2 người làm chứng nhưng chưa được công chứng, chứng thực. Cô tôi vừa mất năm 2010. Để lập thủ tục nhận tài sản thừa kế, tôi phải làm những việc gì?Tôi có cần phải được UBND xã chứng thực việc thừa kế theo di chúc hay không? (Dương Quý Bắc, Email: duongquybactl@yahoo.com)
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 634 Bộ luật dân sự năm 2005 thì:
“Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác”.
Theo bạn trình bày tài sản của cô để lại là 200m2 đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Bạn cần xác định 200m2 đất này là tài sản riêng hay tài sản chung của cô với người khác. Nếu là tài sản chung với người khác thì cô bạn chỉ được định đoạt đối với phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mình.
Theo bạn trình bày cô bạn có để lại di chúc có hai người làm chứng. Di chúc có người làm chứng được pháp luật thừa nhận phải thỏa mãn các điều kiện theo quy định của pháp luật, cụ thể :
Theo Điều 654 Bộ luật dân sự 2005 :
“Mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:
1. Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc;
2. Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc;
3. Người chưa đủ mười tám tuổi, người không có năng lực hành vi dân sự”.
Căn cứ Điều 656 Bộ luật dân sự quy định: "Trong trường hợp người lập di chúc không thể tự mình viết bản di chúc thì có thể nhờ người khác viết, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.
Việc lập di chúc phải tuân theo quy định tại Điều 653 và Điều 654 của Bộ luật này” (Trong đó điều 635 Bộ luật dân sự quy định về nội dung của di chúc bằng văn bản và Điều 652 Bộ luật dân sự quy định về di chúc hợp pháp như: Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép; Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật...).
Nếu việc cô bạn lập di chúc có người làm chứng vi phạm bất kỳ quy định nào nêu trên di chúc sẽ trở lên vô hiệu. Di sản để lại của cô bạn sẽ được chia theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra chúng tôi cần lưu ý với bạn về trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc như: "Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:
1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;
2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động”.
Như vậy nếu cô bạn có con chưa thành niên, cha mẹ, chồng, con đã thành niên mà không có khả năng lao động thì không phụ thuộc vào nội dung di chúc họ vẫn được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật.
Nếu di chúc của cô bạn là hợp pháp được pháp luật thừa nhận thì thực tế hiện nay các văn phòng đăng ký nhà và đất vẫn từ chối cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên cơ sở di chúc viết tay không có công chứng, chứng thực. Bạn phải khởi kiện ra Tòa để đề nghị Tòa án chia thừa kế theo di chúc. Căn cứ Bản án của Tòa án bạn mới được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Như vậy nếu lập di chúc, bạn nên lựa chọn hình thức di chúc được công chứng hoặc chứng thực.
Luật sư Vũ Hải Lý
CÔNG TY LUẬT TNHH ĐẠI VIỆT
Địa chỉ: Số 335 Kim Mã - Ba Đình - Hà Nội
Điện thoại: 04 3 747 8888 – Fax: 04 3 747 3966
Hot-line: 093 366 8166
Email: info@luatdaiviet.vn
Website: http://www.luatdaiviet.vn

Khởi kiện ai? ls phải cụ thể chứ.