Đi mô rồi cũng nhớ về Hà Tĩnh

Đi mô rồi cũng nhớ về Hà Tĩnh

Trong nỗi nhớ của người đi xa, có lẽ còn đằm ở đầu lưỡi hương vị riêng biệt của kẹo Cu Đơ. Nghe kể lại rằng từ xa xưa có một ông cụ người Hương Sơn (một huyện thuộc tỉnh Hà Tĩnh) tên là Cu Đơ (Cu Đơ tiếng địa phương có nghĩa là anh Đơ) chuyên nấu loại kẹo này để ăn. Anh Cu Đơ chính là người đã đặt những "viên gạch" đầu tiên để tạo ra sản phẩm này. Chỉ đơn giản là sự kết hợp giữa mật và lạc, pha thêm một chút gừng, chanh, toàn những thứ dễ kiếm ở quê nhà. Khi ông Cu Đơ qua đời người dân ở đây đã nối nghề ông, và từ đó thứ kẹo mộc mạc kia được mang tên người làm ra nó: Cu Đơ.
 
Cũng có giai thoai kể rằng kẹo Ku Đơ nguyên là kẹo đậu phụng của cụ Hai người Hương Sơn làm, bộ đội kháng chiến thích tếu nên gọi là kẹo Ku Đơ (viết cũng vậy), vì Đơ theo tiếng Pháp có nghĩa là hai, ấy là thứ kẹo làm bằng mật mía cùng đậu phụng rang qua, nên thanh, ngọt và thơm.
 
Bắt nguồn từ Hương Sơn, nhưng cu đơ lại được nhiều người biết đến là ở Cầu Phủ - thị xã Hà Tĩnh. Cu đơ ở thị xã Hà Tĩnh đủ cả bốn mùa, nhất là mùa đông, khi cái lạnh đã về, Cu Đơ được tiêu thụ nhiều nhất. Dọc đường số 1, từ ngã ba Hà Tĩnh đi vào đến cầu Phủ - hai bên đường đâu đâu cũng treo tấm bảng: "Tại đây có bán Cu Đơ", Cu Đơ được xếp thành từng chồng, gói bọc cẩn thận để người đi đường dễ dàng xuống mua mà không phải mất thời gian. Mỗi lần có xe dừng lại, những người bán hàng rong chạy xúm lại "Ai mua Cu Đơ này". Hành khách ở trên xe ai cũng nếm thử một miếng Cu Đơ để nhớ một lần qua cái xứ nắng nóng.
 
Cu Đơ được nấu từ mật có thêm một ít nha nấu đúng kỹ thuật là loại rất ngon. Để tấm Cu Đơ đạt tiêu chuẩn phải là loại Cu Đơ nấu đúng kỹ thuật, cái bánh đa phải là loại bánh vừa phải, không dày, không mỏng có thêm những hạt vừng đen. Lạc cũng là một trong những nguyên liệu quyết định Cu Đơ ngon hay không? Lạc phải được rang lên bằng lạc củ, rồi sau đó mới bóc thành lạc nhân, như thế lạc mới không bị cháy mà còn thơm và giòn nữa, lạc phải chắc và đều... Và cuối cùng là nguyên liệu mật - mật là nguyên liệu quan trọng nhất. Mật mía phải nguyên chất, không được pha tạp đường, nếu có đường vào là tấm Cu Đơ sẽ không ngon và nhanh hỏng.
 
Nhìn bề ngoài, kẹo Cu Đơ khá mộc mạc, nhưng để làm cho ngon cũng lắm công phu, từ khâu chuẩn bị chất liệu đến khâu chế biến rồi đến công đoạn nấu, từng tí từng tí một rất tinh tế.
 
Chỉ có ở Hà Tĩnh mới làm ra được những tấm Cu Đơ thuyết phục khách tứ phương mà thôi. ở Nghệ An hay Quảng Bình cũng có Cu Đơ bày bán la liệt ở ga tàu hay bến xe, nhưng không đủ hương vị như Cu Đơ Hà Tĩnh.
 
Ăn kẹo cu đơ mà quên một thức uống hết sức phổ biến, hết sức bình dân là nước chè xanh, thì vị ngon kể như đã giảm mất một nửa. Người xứ Nghệ có thói quen uống nước chè tươi (chè trồng sau vườn nhà, hái cả lá, cả cành cho vào nồi nấu). Khi uống nhiều nơi đến giờ vẫn còn uống bằng bát. Nước chè tươi có màu xanh sóng sánh pha chút sắc vàng, nóng bốc hơi nghi ngút, phải, nước chè phải còn thật nóng, cho dù thời tiết đang giữa mùa hè. Uống xong bát nước chè nóng bỏng, thở khà một cái, toát hết cả mồ hôi, cảm thấy nhẹ cả người. Uống nước chè kiểu đó là một cách giải nhiệt rất tốt.
 
Nước chè xanh đi với kẹo cu đơ, tạo nên một sự kết hợp tuyệt vời. Vị ngọt đậm của mật mía, vị bùi bùi của lạc..., ăn xong miếng kẹo, chiêu một ngụm nước chè tươi, cái mùi vị béo ngọt, thơm cay dìu dịu thấm dần rồi lan tỏa trên đầu lưỡi để lại cảm giác khó quên cho ai đã được một lần nếm thử ...
 
Tổng hợp từ tất cả những gì được đọc.
(Bài này tớ post rồi, nhưng ở chỗ khác, giờ kéo về Box NT cho có chuyện)

Ừ, hay đấy, bữa qua đứa bạn ở quê ra mang theo mấy cọc Cuđơ nhìn ngon mắt quá, bẻ ngay một miếng để nhá nhưng trước đó ăn lỡ một miếng xoài xanh nên đành trệu trạo nhai .. .

Ừ, hay đấy, bữa qua đứa bạn ở quê ra mang theo mấy cọc Cuđơ nhìn ngon mắt quá, bẻ ngay một miếng để nhá nhưng trước đó ăn lỡ một miếng xoài xanh nên đành trệu trạo nhai .. .

To everybody!
Hương vị quê hương thật là tuyệt. Giá như có nhiều bài viết hay như vậy thì tốt. Phải cho những người con xa quê hương biết và nhớ về cội nguồn dân tộc qua những hình ảnh của những món ăn truyền thống. Pác Cyclo viết hay đó. Không biết ai có cái nhìn cụ thể về món mô đó của dân Nghệ Tĩnh nói chung và dân Nghệ An - Hà Tĩnh nói riêng không nhể. Ví dụ như Bưởi Phúc Trạch - hương vị và xuất xứ......
Ngày xửa, ngày xưa, tớ ở ven Sông lam, khi mà đất Xuân An - Hà Tĩnh còn nổi tiếng với dưa hấu (dài) - trước những năm 1990. Rất ngon, rất đỏ, và chắc chắn là rất ngọt. Quả dài như những chú lợn con, quả mô càng đen vỏ càng đỏ lòng, ăn phê thôi rồi.
Tớ không biết xuất xứ của loài dưa đó, nhưng về sau, vì kinh tế và thẩm mĩ (không chất lượng), không hiểu răng, dân Xuân An đã đổi thành giống dưa tròn. Ăn chán phèo. Nhạt như nước ốc.
Mong các pác tiếp tục đưa nhiều ý kiến về cội nguồn dân tộc nhá.
Thanks.
Mr. Bờm

hôm nay ti?nh cơ? va?o box Nghệ Tifnh tự nhiên muốn viết vê? một ngươ?i. Không biết bây giơ? ngươ?i đó như thế na?o? Có nhớ đến mi?nh ko. Ha? Tifnh - Ha? Giang xa quá pha?i không bạn chắc la? chúng ta sef chă?ng bao giơ? gặp được, đaf qua rô?i nhưfng ky? niệm ơ? TPTN hôm na?o. Vậy ma? đaf 4 năm rô?i thật buô?n pha?i không? Nhưfg lơ?i nói vâ?n thơ ma? ngươ?i nói hôm na?o bây giơ? như cơn gió thoa?ng qua.

Đ/c nào bỏ rơi em nó đây? Khai mau!
Này em Tiêu ơi, anh chàng đó là ai, em nói ra đi, bọn anh sẽ bắt nó tự xử.

em cũng ở Hà Tĩnh nè, nhà em ở Hồng Lĩnh. Em cũng rất thích ăn kẹo Cu Đơ, Cu Đơ Cầu Phủ thì tuyệt vời, em thấy quán ngon nhất là quán Ông Bà Thư Viện đó, nhà sát bên cầu Phủ nằm phía bên tay trái (từ ngoài vào). Tuyệt lắm, ai chưa ăn thì phải thử 1 lần cho biết,!

Có lẽ mọi người ai cũng yêu quê hương, em cũng vậy, chắc chắn là vậy. Tui nhiên nếu không đề cập đến tình yêu quê hương thì em không hề thích kẹo Ku Đơ, bởi vì không ngon, chẳng ngon chút nào, thà mua ít rượu rồi khi qua thanh hoá xách cân nem ra thấy ngon hơn nhiều, thú thực là Ku Đơ cho dù Thư Viện hay gì đi nữa thì vẫn là ăn như Ku và cứng như Đơ.
Em không hề có ý xúc phạm gì, chỉ nói vài cái nhận xét thế thôi, bố thằng nào bảo em không yêu quê em vác cả tấm em đập giữa mặt là biết ngay.

bạn nói sai rồi, cu đơ cứng mà bạn ăn là loại cu đơ đã để 4-5 ngày là ít rồi. Bạn thử vào hàng Thư Viện mua xong ăn ngay có thể để hôm sau ăn cũng đc, nó vừa mềm lại vừa giòn, tin tin thì cứ thử rùi bít.

Nhà tôi ở Hà Tĩnh, khi về Hà Tĩnh tôi thường chiều đứa em tôi chở nó lên chỗ bà Thư Viện ăn Ku Đơ, ăn lúc nóng thì nhão và hôi, ăn nguội thì cứng và khay, đấy là ý tôi nó thế, sở thích tôi nó thế, thấy nó không ngon thì bào không ngon. Thế nhá