Dịch Thuật ( Anh-Việt, Việt-Anh)

Pakistanâ?Ts government dismissed a report in the New York Times suggesting that
America was thinking about broadening the scope of its unmanned air strikes in
Pakistan from the semi-autonomous tribal areas to include the province of Baluchistan.
According to the report, the strikes, in support of operations in Afghanistan, had driven
Taliban fighters out of the tribal areas.

Chính phủ Pakistan vừa bác bỏ một nguồn tin từ tạp chí New York Times cho rằng Hoa Kỳ đang mở rộng tầm oanh kích bằng phi cơ không người lái trên lãnh thổ Pakistan từ vùng bán tự trị của các bộ tộc sang vùng tỉnh Baluchistan. Theo nguồn tin này, để yểm trợ các cuộc hành quân ở Afghanistan, các phi vụ oanh kích này đã đẩy lùi được các chiến binh Taliban ra khỏi vùng các bộ tộc.

Sau đây là Phần 13 của Quyển Một, trong bộ Chính trị luận của Aristotle. Thầy giáo cháu giao về nhà hạn đến thứ Hai phải xong. Mời các bác dịch cùng cháu với ạ...
Politics

By Aristotle

Written 350 B.C.E

Translated by Benjamin Jowett
*
BOOK ONE
Part XIII
Thus it is clear that household management attends more to men than to the acquisition of inanimate things, and to human excellence more than to the excellence of property which we call wealth, and to the virtue of freemen more than to the virtue of slaves. A question may indeed be raised, whether there is any excellence at all in a slave beyond and higher than merely instrumental and ministerial qualities- whether he can have the virtues of temperance, courage, justice, and the like; or whether slaves possess only bodily and ministerial qualities. And, whichever way we answer the question, a difficulty arises; for, if they have virtue, in what will they differ from freemen? On the other hand, since they are men and share in rational principle, it seems absurd to say that they have no virtue. A similar question may be raised about women and children, whether they too have virtues: ought a woman to be temperate and brave and just, and is a child to be called temperate, and intemperate, or note So in general we may ask about the natural ruler, and the natural subject, whether they have the same or different virtues. For if a noble nature is equally required in both, why should one of them always rule, and the other always be ruled? Nor can we say that this is a question of degree, for the difference between ruler and subject is a difference of kind, which the difference of more and less never is. Yet how strange is the supposition that the one ought, and that the other ought not, to have virtue! For if the ruler is intemperate and unjust, how can he rule well? If the subject, how can he obey well? If he be licentious and cowardly, he will certainly not do his duty. It is evident, therefore, that both of them must have a share of virtue, but varying as natural subjects also vary among themselves. Here the very constitution of the soul has shown us the way; in it one part naturally rules, and the other is subject, and the virtue of the ruler we in maintain to be different from that of the subject; the one being the virtue of the rational, and the other of the irrational part. Now, it is obvious that the same principle applies generally, and therefore almost all things rule and are ruled according to nature. But the kind of rule differs; the freeman rules over the slave after another manner from that in which the male rules over the female, or the man over the child; although the parts of the soul are present in an of them, they are present in different degrees. For the slave has no deliberative faculty at all; the woman has, but it is without authority, and the child has, but it is immature. So it must necessarily be supposed to be with the moral virtues also; all should partake of them, but only in such manner and degree as is required by each for the fulfillment of his duty. Hence the ruler ought to have moral virtue in perfection, for his function, taken absolutely, demands a master artificer, and rational principle is such an artificer; the subjects, oil the other hand, require only that measure of virtue which is proper to each of them. Clearly, then, moral virtue belongs to all of them; but the temperance of a man and of a woman, or the courage and justice of a man and of a woman, are not, as Socrates maintained, the same; the courage of a man is shown in commanding, of a woman in obeying. And this holds of all other virtues, as will be more clearly seen if we look at them in detail, for those who say generally that virtue consists in a good disposition of the soul, or in doing rightly, or the like, only deceive themselves. Far better than such definitions is their mode of speaking, who, like Gorgias, enumerate the virtues. All classes must be deemed to have their special attributes; as the poet says of women,

"Silence is a woman''s glory, "

but this is not equally the glory of man. The child is imperfect, and therefore obviously his virtue is not relative to himself alone, but to the perfect man and to his teacher, and in like manner the virtue of the slave is relative to a master. Now we determined that a slave is useful for the wants of life, and therefore he will obviously require only so much virtue as will prevent him from failing in his duty through cowardice or lack of self-control. Some one will ask whether, if what we are saying is true, virtue will not be required also in the artisans, for they often fail in their work through the lack of self control? But is there not a great difference in the two cases? For the slave shares in his master''s life; the artisan is less closely connected with him, and only attains excellence in proportion as he becomes a slave. The meaner sort of mechanic has a special and separate slavery; and whereas the slave exists by nature, not so the shoemaker or other artisan. It is manifest, then, that the master ought to be the source of such excellence in the slave, and not a mere possessor of the art of mastership which trains the slave in his duties. Wherefore they are mistaken who forbid us to converse with slaves and say that we should employ command only, for slaves stand even more in need of admonition than children.

So much for this subject; the relations of husband and wife, parent and child, their several virtues, what in their intercourse with one another is good, and what is evil, and how we may pursue the good and good and escape the evil, will have to be discussed when we speak of the different forms of government. For, inasmuch as every family is a part of a state, and these relationships are the parts of a family, and the virtue of the part must have regard to the virtue of the whole, women and children must be trained by education with an eye to the constitution, if the virtues of either of them are supposed to make any difference in the virtues of the state. And they must make a difference: for the children grow up to be citizens, and half the free persons in a state are women.

Of these matters, enough has been said; of what remains, let us speak at another time. Regarding, then, our present inquiry as complete, we will make a new beginning. And, first, let us examine the various theories of a perfect state.

Bác nào dịch xong phần của cháu này thì bảo tui để tui nhờ tiếp dịch quyển khác nhé.

Nhìn thế thôi chứ ko dài đâu ạ. Cháu đã dịch được một đoạn đầu rùi nè, các bác check giùm ạ:

... Vì thế, rõ ràng việc quản lý hộ gia đình chú tâm vào con người hơn là việc thu được những thứ vật chất đơn thuần, chú tâm tới sự xuất sắc của con người hơn là của cải cái mà chúng ta gọi là giàu sang, và chú tâm tới đức hạnh của người tự do hơn là của những nô lệ. Một câu hỏi được nêu ra, bất kể một người nô lệ có xuất chúng đến đâu đi chăng nữa, bất kể họ có những đức tính ôn hòa, dũng cảm, công bằng và những điều tương tự thế, hay họ chỉ có tác dụng như những công cụ và vật phụng sự. Và bất kì sự trả lời nào của chúng ta cho câu hỏi đều vấp phải một sự trở ngại. Là vì, nếu như họ những người nô lệ có đức hạnh thế thì điều gì làm cho họ thành khác biệt so với những người tự do? Mặt khác, vì họ là người và *share in rational principle*, vậy thì thật là ngớ ngẩn nếu cho rằng họ không có đức hạnh. Một câu hỏi tương tự được nêu ra với phụ nữ và trẻ nhỏ, dù cho họ cũng có những đức hạnh: một phụ nữ có nên ôn hòa, dũng cảm và công bằng, hay một đứa trẻ có được cho là như thế hay không
P/S 1: Cháu còn phân vân không biết dịch từ *household management* là "việc quản lý hộ gia đình" thì có ổn ko?
P/S 2: Cụm từ *share in rational principle* nghĩa là gì ạ

bài dài thế này bạn mà không chịu khó dịch trưóc thì ít ai vào giúp bạn được . *household management* người ta gọi là "gia chính". Chưa tìm đưọc từ nào khá hơn thì cứ tạm dùng vây.
Gia chính chú trọng vào con người hơn qua'' trình chiếm hữu vật chất. Nó quan tâm đén các phẩm chất của con người hơn là cua cải vật chất ("which we call wealth" chỉ là bổ nghĩa cho "the excellence of property", không phải dịch cả 2), đến đức hạnh của những người tự do hơn là những người nô lệ. Đến đây, một câu hỏi có thể được đặt ra: liệu những người nô lệ có những phẩm chất tốt đẹp nào không, ngoài những giá trị như những công cụ hoặc đồ tế - liệu họ có những đức tính ôn hòa, dũng cảm, công bằng ... hay họ chỉ có những giá trị đơn thuần của những vật dụng hay đồ tế lễ mà thôi. Và dù câu trả lời của chúng ta là có hay không, vấn đề mới lại nảy sinh. Trường hợp câu tả lời là "có", điều gì khiến những người nô lệ trở nên khác biệt với những người tự do?. Nếu câu trả lời là "không" thì nghe cũng vô lý. Nô lệ cũng là người và như chúng ta (những người tự do), họ cũng có nguyên lý tư duy. Câu hỏi tương tự cũng có thể đặt ra với nữ giới và trẻ em.......

Hí hí, cháu mới tập tãnh bước vào lĩnh vực dịch thuật còn đầy mới mẻ và chông gai này, có gì thiếu sót cháu xin được chỉ giáo ạ. ^^
Cháu cảm ơn bác đã dịch cho cháu đoạn trên, cháu đã copy lại rồi và xin dịch đoạn kế tiếp để các bác check giùm ạ:
So in general we may ask about the natural ruler, and the natural subject, whether they have the same or different virtues. For if a noble nature is equally required in both, why should one of them always rule, and the other always be ruled? Nor can we say that this is a question of degree, for the difference between ruler and subject is a difference of kind, which the difference of more and less never is. Yet how strange is the supposition that the one ought, and that the other ought not, to have virtue! For if the ruler is intemperate and unjust, how can he rule well? If the subject, how can he obey well? If he be licentious and cowardly, he will certainly not do his duty. It is evident, therefore, that both of them must have a share of virtue, but varying as natural subjects also vary among themselves.
Như vậy nhìn chung chúng ta nói đến người sinh ra để cai trị và và kẻ sinh ra để bị trị, bất kể sự giống nhau hay khác nhau của đức hạnh. Vì nếu một địa vị cao quý được đòi hỏi như nhau ở họ, thế thì tại sao một người luôn luôn thống trị, còn kẻ khác thì luôn luôn bị trị? Giờ thì chúng ta có thể nói rằng đây là một câu hỏi về địa vị, bởi vì sự khác nhau giữa bậc trị vì và thân dân là một sự khác nhau về thứ hạng, mà không thể đặt ngang nhau để so sánh phân biệt được. Và cũng không thể cho rằng người này cần có đức hạnh còn kẻ khác thì không. Vì nếu như bậc cai trị ăn chơi vô độ và không xứng đáng, thì ông ta làm sao có thể trị vì tốt? Còn với thần dân, làm sao anh ta có thể tuân mệnh? Nếu anh ta phóng túng và nhát gan, chắc chắn anh ta sẽ không vâng mệnh. Thế nên, điều hiển nhiên là cả họ đều phải cùng có đức hạnh, nhưng những thần dân trong đám đông cũng có những phẩm hạnh khác nhau.
P/S 3: Cụm từ *Nor we can say* ở câu thứ ba, theo cháu phải là *Now we can say* thì mới đúng ngữ pháp ạ?
Được Machiavelli sửa chữa / chuyển vào 21:14 ngày 27/03/2009

Chà, hay quá!

Dạo này mình lại kết đọc thơ mới khổ chứ.
Kiếm được bài thơ này để mang đi ... làm việc riêng, nghe bảo hiệu nghiệm lắm, nhưng chưa biết dịch thế nào cho xuôi. Các bác thử xem nhá:

In silhouette! The very willows glassed in rills her lines might rue,
Her limber pass a throne or citadel undo!
Beyond those charms she matchless talents teeming-drew from wits possessed
Of sympathies oft said to overbear that breast.
Her noble brush!?"none better dipped to manifest in paint a tale.
Her euphonies!?"a mistress of the classic scale

Election Center 2008
Candidate profile: Obama
How many times in the last year has this city lost a child at the hands of another child? How many times have our hearts stopped in the middle of the night with the sound of a gunshot or a siren? How many teenagers have we seen hanging around on street corners when they should be sitting in a classroom? How many are sitting in prison when they should be working, or at least looking for a job? How many in this generation are we willing to lose to poverty or violence or addiction? How many?
Pà kon dịch giùm em câu này dới! . Em cảm ơn ạ