Điện Biên Phủ - Điểm hẹn lịch sử (Hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp)

SÀU chiẮc mày bay nèm bom - khu trùc Bearcat bì trùng 'àn phào cù?a ta nf?m bẮt 'Ặng trĂn sĂn bay tư? chiĂ?u hĂm trước. l4 giơ? ngà?y 14, bẮt thĂ?n cò ba chiẮc Bearcat nẮi 'uĂi nhau rơ?i khò?i 'ươ?ng bfng. Nhì?n lài trĂn sĂn vĂfn cò?n 'ù? sàu chiẮc. Chùng ta khĂng biẮt bòn thợ mày 'àf cẮ tì?m mòi càch là?m cho nhưfng chiẮc 'ang nf?m sư?a chưfa trong xươ?ng cò thĂ? cẮt cành. ĐĂ? xĂ?ng mẮt ba chiẮc mày bay, phào ta mẶt lĂ?n nưfa trùt 'àn và?o nhưfng chiẮc cò?n nf?m trĂn sĂn bay bf́t chùng Y lài 'Ăy vìfnh viĂfn. ThĂm mẶt chiẮc mày bay Moranc cuẮi cù?ng bẮc chày. Lực lượng khĂng quĂn tài chĂf cù?a ĐiẶn BiĂn Phù? 'àf hoà?n toà?n bì tiĂu diẶt.
14 giơ? 45, CĂnhi 'àp ứng yĂu cĂ?u cù?a Đơ? Càt là? tfng cươ?ng ngay cho ĐiẶn BiĂn Phù? mẶt tiĂ?u 'oà?n dù? 'Ă? duy trì? sẮ lượng cù?a tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m như trước khi nĂ? ra trẶn 'ành: 12 tiĂ?u 'oà?n bẶ binh. Nhưfng chiẮn 'akĂta liĂ?u lìfnh vượt qua -lưới lư?a cao xà, bay thẮp thu ngắn thơ?i gian tiẮp 'Ắt cù?a nhưfng chiẮc dù?, nèm xuẮng tiĂ?u 'oà?n dù? ngùy sẮ 5 do 'ài ùy BĂtenla (Botella) chì? huy.
TiĂ?u 'oà?n nà?y tới Mươ?ng Thanh lĂ?n thứ hai. Nhưfng bàfi thà? dù? cùf 'àf bì phào và? sùng cẮi cù?a ta khẮng chẮ. Nhưfng chiẮc dù? rơi tà?n màc khớp nơi. NhiĂ?u lình dù? chẮt hof̣c bì thương trước khi tiẮp 'Ắt. 20 giơ?, nhưfng 'ơn vì cù?a tiĂ?u 'oà?n mới tẶp hợp 'ược với nhau hai bĂn bơ? sĂng NẶm R'm.
PhĂn khu bf́c gĂ?m hai trung tĂm 'Ă? khàng Gabơrien và? Annơ Mari do Tơrfngca, viĂn trung tà 'àf phù tràch ''vù?ng tự trì TĂy Bf́c" Y Lai ChĂu, chì? huy.
Trước ngà?y nĂ? sùng, Đơ? Càt mơ? cuẶc thi xem trung tĂm 'Ă? khàng nà?o cù?a tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m cò tĂ? chức trẶn 'ìa vưfng chĂn và? hoà?n thiẶn nhẮt vĂ? mf̣t chiẮn thuẶt. Gabơlien, do tiĂ?u 'oà?n 5 thuẶc trung 'oà?n bẶ binh AngiĂri sẮ 7 tĂ? chức phò?ng ngự, 'ược ban chẮm thi 'ành già cao nhẮt. Đơ? Càt trao cho nò mẶt khoà?n tiĂ?n thươ?ng 'ù? tĂ? chức mẶt buĂ?i fn mư?ng. ĐĂy là? trung tĂm 'Ă? khàng duy nhẮt cĂ hai tuyẮn phò?ng ngự hoà?n chì?nh buẶc 'Ắi phương khi tiẮn cĂng phà?i 'Ặt phà hai lĂ?n. Gabơrien Y càch xa phĂn khu trung tĂm 4 kilĂmèt nĂn 'ược tfng cươ?ng bẮn khĂ?u sùng cẮi hàng nf̣ng 120 ly. Nhưfng ngươ?i chì? huy 'àf bẮ trì trẶn 'ìa phào khà cĂ?n mẶt, tình toàn kỳf lươfng nhưfng mùc tiĂu cĂ thĂ? xuẮt hiẶn. BẮn 'ài 'Ặi 'Ă?n trù 'Ă?u cò cĂng sự vưfng chĂn. TiĂ?u 'oà?n 5 AngiĂri là? mẶt tiĂ?u 'oà?n 'àng tin cẶy trong chiẮn 'Ắu. Trước khi 'Ắn ĐiẶn BiĂn Phù?, nò 'ược trang bì lài nhưfng vùf khì mới, kĂ? cà? sùng cò kình ngf́m 'iẶn tư?.
Gabơlien nf?m trĂn mẶt quà? 'Ă?i riĂng rèf Y 'Ă?u bẶc cành 'Ă?ng, dà?i 500 mèt, rẶng 200 mèt, khĂng mẶt bòng cĂy, dà?y 'f̣c nhưfng trẶn 'ìa, 'ươ?ng hà?o, ù sùng. Cơ quan tham mưu chiẮn dìch 'f̣t tĂn cho nò là? 'Ă?i ĐẶc lẶp Ngươ?i Phàp gòi nò là? "tà?u phòng ngư lĂi".
Đùng ngà?y hĂm 'ò, thiẮu tà Càc (Kah) tới Gabơrien thay thiẮu tà Mèccơnem (Mecquenen) màfn nhiẶm. Hai viĂn tiĂ?u 'oà?n trươ?ng cù?ng 'i thì sàt lài vì trì, và? thẮng nhẮt yĂu cĂ?u phào binh Y Mươ?ng Thanh sèf bf́n và?o chĂf cĂ cù?a thung lùfng Y phìa bf́c và? nhưfng 'ươ?ng hà?o tiẮp cẶn khà sĂu ViẶt Minh 'àf 'à?o tới chĂn 'Ă?i. Đàn dược dự trư? 'ược bẮn ngà?y. KhĂng quĂn hứa sèf cho mẶt mày bay C 47 thà? 'è?n dù? suẮt 'Ăm. PirẮt cam kẮt dà?nh cho Gabưrien sự yĂ?m hẶ cao nhẮt cù?a phào binh. Hai viĂn chì? huy vui vè? chàm cẮc hèn sèf gf̣p lài nhau khi trẶn ĐiẶn BiĂn Phù? kẮt thùc.
NhiẶm vù tiẮn cĂng 'Ă?i ĐẶc lẶp 'ược giao cho trung 'oà?n trươ?ng 165 LĂ Thù?y (312) và? trung 'oà?n trươ?ng 88 Nam Hà? (308) dưới quyĂ?n chì? huy cù?a 'ài 'oà?n trươ?ng 308 Vương Thư?a Vùf. Trung 'oà?n 165 'à?m nhiẶm mùfi chù? yẮu 'Ặt phà tư? hướng 'Ăng - nam, 'ành dòc theo chiĂ?u dà?i cù?a cứ 'iĂ?m. Trung 'oà?n 88 phù tràch mùfi thứ yẮu, 'Ặt phà tư? hướng 'Ăng - bf́c, 'Ă?ng thơ?i mơ? m lt mùfi vu hĂ?i Y hướng tĂy, và? bẮ trì lực lượng là?m nhiẶm vù chf̣n viẶn tư? Mươ?ng Thanh ra. Cù?ng lùc, ta sư? dùng mẶt phĂn 'Ặi bẶ binh và? mẶt 'ài 'Ặi trợ chiẮn cù?a tiĂ?u 'oà?n 255 trung 'oà?n 174, tiẮn hà?nh tìch cực nghi binh tài A1. Theo kẮ hoàch, trẶn 'ành 'Ă?i 'Ặc lẶp sèf bf́t 'Ă?u và?o 16 giơ? 45 ngà?y 14 thàng 3 nfm 1954. Đùng giơ? G, bẶ phẶn nghi binh nĂ? sùng bf́n chày ba lĂ?u và?i trĂn 'Ă?i Ai, và? xung kìch tiẮn lĂn mơ? hà?ng rà?o. Phào 105 cù?a 'ình tư? HĂ?ng Cùm và? cẮi 120 Y Mươ?ng Thanh nàf 'àn dĂ?n dẶp và?o trẶn 'ìa cù?a 255. Nhưng Y 'Ă?i ĐẶc lẶp, do trơ?i mưa, sơn phào 75 và? cẮi 120 'iĂ?u tư? Him Lam sang, khĂng tới kìp trước giơ? nĂ? sùng nĂn cuẶc tiẮn cĂng chưa bf́t 'Ă?u. BT phẶn nghi binh 'ược lẶnh rùt ra. .
18 giơ?. Chì? huy trươ?ng trẶn 'ành Vương Thư?a Vùf trao 'Ă?i với tư lẶnh phò 312 Đà?m Quang Trung, quyẮt 'ình cho phào binh bf́t 'Ă?u bf́n và?o càt cứ 'iĂ?m 'ìch, phà hoài cĂng sự và? uy hiẮp tinh thĂ?n binh lình. Trong khi 'ò bẶ binh tiẮp tùc chuĂ?n bì thẶt chu 'ào, chơ? sơn phào và? cẮi 120 tới mới nĂ? sùng. Nhưfng loàt lựu phào bĂn khà trùng 'ìch, là?m sẶp nhiĂ?u hĂ?m Y khu vực chứa vùf khì nf̣ng, viĂn trung ùy MĂ rĂ (Moreau) chì? huy 'ài 'Ặi 4 chẮt trong hĂ?m. Sau mĂfi 'ợt oanh kìch cù?a phào ta, Mèecơnem lài yĂu cĂ?u phào binh tứ Mươ?ng Thanh bf́n chf̣n càc 'ươ?ng hà?o xuẮt kìch, và? 'Ặng viĂn binh lình trong 'Ă?n sffn sà?ng 'Ắi phò với nhưfng 'ợt xung phong. Nhưng tới 2 giơ? sàng ngà?y 15, vĂfn chưa cò 'ợt xung phong nà?o. Mày bay thà? dù? phào sàng suẮt 'Ăm trĂn vì trì. QuĂn '' Phàp cho rf?ng nhưfng 'ợt tiẮn cĂng cù?a ViẶt Minh 'àf bì 'àn, bom nghiĂ?n nàt.
Càc chiẮn sìf sơn phào và? cẮi 120 mò? mĂfm, khiĂng phào nhìch tư?ng bước trong rư?ng, giưfa 'Ăm 'en, dưới trơ?i mưa tĂ?m tàf. Nư?a 'Ăm, hò chì? cò?n càch trẶn 'ìa 700 mèt. BẮt thĂ?n, mẶt loàt bom nĂ? trĂn khĂng chùp xuẮng 'Ặi hì?nh. MẶt sẮ chiẮn sìf hy sinh và? bì thương. HĂ?u hẮt càc 'ò?n khiĂng phào 'Ă?u gàfy. Nhưfng ngươ?i cò?n lài biẮt bẶ binh 'ang chơ?, vĂfn quyẮt tĂm 'ưa phào tới 'ìch. 2 giơ? sàng, càc khĂ?u 'Ặi sơn phào mới 'Ắn nơi.
3 giơ? 30 phùt ngà?y 15, chì? huy trươ?ng trẶn 'ành hà lẶnh tiẮn cĂng. Sau mẶt thơ?i gian im lf̣ng, cà? lựu phào và? sơn phào lùc nà?y lài lĂn tiẮng. QuĂn 'ìch khĂng hiĂ?u 'Ăy là? mẶt 'ợt tiẮn cĂng hay vĂfn là? sự "khiĂu khìch" cù?a ViẶt Minh nhf?n tiĂu hao 'àn 'ài bàc cù?a chùng !
TrĂn hướng chù? yẮu, trung 'oà?n 165 'Ặt phà thuẶn lợi Càc chiẮn sìf tiĂ?u 'oà?n 115 tiẮn lĂn mơ? cư?a giưfa lùc phào cù?a ta bf́n trùng bàfi mì?n. Nhưfng trài ''mì?n sàng cù?a 'ìch là?m cho cư?a mơ? sàng rực như ban ngà?y. Chì? sau 40 phùt, càc chiẮn sìf bẶc phà 'àf hoà?n thà?nh nhiẶm vù.
3 giơ? 55 phùt, phào binh 'ược lẶnh ngư?ng bf́n, vì? cuẶc chiẮn 'Ắu 'àf diĂfn ra bĂn trong cứ 'iĂ?m. Xung kìch à?o àt tiẮn và?o tung thĂm. TiĂ?u 'Ặi mùfi nhòn do càc 'Ă?ng chì TrĂ?n Ngòc Doàfn và? Mai Vfn Càc chì? huy, dĂfn 'Ă?u 'ài 'Ặi 501 lao và?o 'Ă?n gif̣c. Ngươ?i trước ngàf, ngươ?i sau tiẮn lĂn. TrĂ?n Ngọc Doàfn 'ược hai tù? binh dĂfn 'ươ?ng tới trẶn 'ìa sùng cẮi, nĂ? sùng diẶt toà?n bẶ quĂn 'ìch, phà hù?y bẮn khĂ?u cẮi 120 ly. Xung kìch tiẮn sĂu và?o 'Ă?n, 'ành chiẮm khu thĂng tin, tiẮn thf?ng tới sơ? chì? huy.
TrĂn hướng thứ yẮu, 'ài 'Ặi TĂ" Vfn cù?a trung 'oà?n 88 mơ? cư?a sai hướng, tuy 'àf dòn trĂn mẶt trfm mèt rà?o dĂy thèp gai, vĂfn chưa lòt và?o bĂn trong cứ 'iĂ?m. TiĂ?u 'Ặi trươ?ng NguyĂfn Vfn Ty phàt hiẶn ra sai sòt, lẮy lĂ cẮt 'ìch là?m 'iĂ?m khuĂ?n, chì? huy càc chiẮn sìf bẶc phà mơ? nẮt nhưfng hà?ng rà?o cuẮi cù?ng, tiẮn và?o trong cứ 'iĂ?m.
4 giơ? sà?ng, Mèccơnem bào cào tì?nh hì?nh với Mươ?ng Thanh qua 'iẶn 'à?i. Đơ? Càt hứa sèf yĂ?m trợ phào tẮi 'a, kĂ? cà? phào 155, và? sèf cò phà?n kìch nhanh chòng bf?ng bẶ binh và? chiẮn xa. Mèccơnem quay vĂ? sơ? chì? huy nơi Càc và? cơ quan tham mưu 'ang 'iĂ?u khiĂ?n cuẶc chẮng cự Giưfa lùc 'ò, mẶt trài 'ài bàc cù?a ta rơi trung hĂ?m. Hai viĂn tiĂ?u 'oà?n trươ?ng Càc và? Mèecơnem 'Ă?u bì thương rẮt nf̣ng, rơi và?o tay càc chiẮn sìf 165.
Hai mùfi xung kìch cù?a 165 và? 88 cù?ng phẮi hợp tiĂu diẶt quĂn 'ìch. Binh lình tiĂ?u 'oà?n AngiĂri sẮ 5 ngoan cẮ chẮng cự. Phào 'ìch Y Mươ?ng Thanh bf́n dưf dẶi và?o ngay trong 'Ă?n hò?ng sàt thương bẶ 'Ặi ta, cứu vàfn tì?nh hì?nh. BT 'Ặi ta già?nh giẶt với 'ìch tư?ng ù sùng, tư?ng cfn hĂ?m, tư?ng 'oàn chiẮn hà?o.
6 giơ? 30 phùt sàng ngà?y 15, tiĂ?u 'Ặi cf́m cơ? cù?a 165 hĂ?u hẮt bì thương. ChiẮn sìf Tư?, ngươ?i cò?n lài cư?a tiĂ?u 'Ặi, cf́m là cơ? QuyẶt chiĂn QuyẶt thàng lĂf chĂf vẮt 'àn trĂn 'ì?nh 'Ă?i 'Ặc lẶp. Trung 'oà?n 165 và? trung 'oà?n 88 xòa sĂ? tiĂ?u 'oà?n Bf́c Phi, diẶt 483 tĂn, bf́t 200 tù? binh.

4 GIỜ sáng nga?y 15 tháng 3, Đơ? Cát triệu tập cuộc hội ý cấp tốc ở sơ? chi? huy ba?n cách cứu vafn ti?nh hi?nh ở Gabơrien. Lănggơle đê? nghị du?ng tiê?u đoa?n du? Việt Nam số 5 pha?n kích. Ngươ?i ta cho ră?ng Lănggơle không du?ng nhưfng tiê?u đoa?n du? 1, du? 8 thiện chiến vi? không muốn hy sinh nhưfng lực lượng na?y va?o cuộc pha?n kích vô vọng. Có ý kiến: tiê?u đoa?n du? 5 mới tới chân ướt chân ráo, co?n quá mệt mo?i. Lănggơle đô?ng ý bô? sung va?o đội hi?nh pha?n kích một đại đội cu?a tiê?u đoa?n dù 1 do Xêganh Pagít chi? huy va? một đại đội xe tăng.
5 giơ? 30, xe tăng dâfn đâ?u cuộc pha?n kích với nhưfng đơn vị du? bám theo sau. Khi quân địch tới sươ?n phía nam đô?i Độc lập, thi? trơ?i sáng rof, cuộc chiến đấu trong đô?n đaf kết thúc. Một số binh lính Bắc Phi sống sót chạy ra, nha?y lên bám lấy tháp pháo xe tăng mong được cứu sống. Đại đội 213 cu?a 88 la?m nhiệm vụ chặn viện lập tức quét đại liên va?o quân địch. Sơn pháo cu?a ta bố trí bí mật trên cánh đô?ng, nô? súng va?o xe tăng. Tiếc la? đaf hết đạn khoan nên chiếc xe tăng chi? bị thương. Một viên trung úy cu?a tiê?u đoa?n du? 5 dâfn đâ?u đội hi?nh không chịu đi tiếp. Va? tất ca? nhưfng đại đội cu?a tiê?u đoa?n du? 5 đê?u dư?ng lại.
7 giơ? 30, toa?n bộ xe tăng va? quân du? pha?n kích quay đâ?u tháo chạy vê? Mươ?ng Thanh. Súng máy, sơn pháo, súng cối cu?a ta đặt trên đô?i Độc lập, va? trận địa lựu pháo ở dafy núi phía đông, bắn đuô?i theo tiêu diệt thêm một số quân địch.
Cufng sáng hôm đó, Pirốt, chi? huy pháo binh, sau hai đêm không thực hiện được lơ?i hứa bịt miệng các họng pháo cu?a ta, đaf tự sát trong hâ?m cu?a mi?nh bă?ng một trái lựu đạn. Giăng Pu giê (Jean Ponget) viết trong hô?i ký: ".Đại tá Pirốt đaf da?nh trọn một đêm (13 tháng 3) quan sát ho?a lực dâ?n dâ?n bị đối phương pha?n pháo chính xác một cách kinh khu?ng va?o trận địa pháo cu?a ông, hai khâ?u pháo 105 ly bị quét sạch cu?ng pháo thu?, một khâ?u 155 ly bị loại kho?i vo?ng chiến đấu..." Đại tá Tơrăngca, chi? huy phân khu bắc, bạn thân cu?a Pirốt kê? lại sau trận Gabơ rien, Pirốt khóc va? nói: "Mi?nh đaf mất hết danh dự. Mi?nh đaf ba?o đa?m với Cátxtơri va? tô?ng chi? huy sef không đê? pháo binh địch gia?nh vai tro? quyết định, va? bây giơ?, ta sef thua trận. Mi?nh đi thôi".
Phía bắc tập đoa?n cứ điê?m lúc na?y chi? co?n lại trung tâm đê? kháng An nơ Mari. Trung tâm na?y gô?m bốn cứ điê?m. An nơ Mari 1 va? An nơ Mari 2 nă?m ở vo?ng ngoa?i, trên hai mo?m cu?a đô?i Ba?n Kéo. An nơ Mari 3 va? 4 nă?m ở đâ?u bắc sân bay ngay trên mặt ruộng, liê?n kê? với phía khu trung tâm. Mấy nga?y sau đó, An nơ Mari 3 va? 4 được sáp nhập va?o phân khu trung tâm, trơ? tha?nh Huy ghét 6 va? Huy ghét 7. Tiê?u đoa?n ngụy Thái số 3 đóng tại đây vốn tư? Lai Châu rút vê?, do thiếu tá Timoniê (Thimonnier) chi? huy, được đánh giá tốt qua nhưfng trận đánh ở Na? Sa?n năm trước. Trong đợt na?y ta chu? trương tiêu diệt An nơ Mari 1 va? 2. Nhưfng vị trí na?y ở gâ?n phân khu trung tâm nên được ho?a lực yê?m trợ tư? nhiê?u phía, xe tăng va? đơn vị pha?n kích có thê? tăng viện dêf da?ng.
Hai nga?y qua, nhưfng ngươ?i linh Thái đaf chứng kiến sự sụp đô? nhanh chóng cu?a hai trung tâm đê? kháng mạnh nhất do nhưfng đơn vị âu Phi sư?ng so? ba?o vệ. Họ đaf nhi?n tận mắt binh lính du? đi cứu viện bị đánh tơi ta? va? nhưfng chiếc xe tăng dinh đâ?y máu tư? đô?i độc lập chạy vê? Mươ?ng Thanh dưới nhưfng la?n đạn đại bác bắn đuô?i. Trung đoa?n 36 được phân công tiêu diệt Ba?n Kéo, nhận thấy có kha? năng gia?i quyết không câ?n tới một trận đánh.
Trưa nga?y 15, viên đại úy Clácsăm (Clarchambre), chl huy nhưfng cứ điê?m nă?m trên đô?i Ba?n Kéo, nhận được một lá thư cu?a đơn vị chiến thắng tại Gabơrten, do một lính Angiêri bị thương đưa tới. Trong thư hẹn 7 giơ? sáng hôm sau (nga?y 16 tháng 3 năm 1954), cư? ngươ?i tới bafi ruộng bên bơ? suối phía đông - bắc, nhận nhưfng thương binh cu?a tiê?u đoa?n 5 Angiêri sef được trao tra?, ke?m theo lơ?i kêu gọi. "Toa?n bộ binh sif ở Ba?n Kéo hafy ra ha?ng để trách bị tiêu diệt trong một nga?y sắp tới". Clácsăm pha?i báo cáo điê?u na?y với Mươ?ng Thanh. Mươ?ng Thanh thấy không thê? khước tư? một đê? nghị như vậy.
Nga?y 16 tháng 3, một viên trung úy va? một số binh lính Thái có mặt đúng giơ? ở địa điê?m với nhưfng chiếc cáng thương. Binh sif tiê?u đoa?n 5 bị thương đaf được băng bó câ?n thận, đang nă?m chơ?. Khi chia tay với ngươ?i chiến thắng, một số ngươ?i lính Angiêri bôfng hô to: "Hô? Chí Minh muôn năm! Ca?m ơn các bạn!".
Tiếng loa vang vang kêu gọi nhưfng ngươ?i con lâ?m đươ?ng hafy trơ? vê? mươ?ng ba?n, không theo địch, không du?ng súng bắn giết bố mẹ, anh em. Nhiê?u truyê?n đơn được tán phát ca? bên trong cứ điê?m. Dưới chân đô?n Ba?n Kéo, bôfng xuất hiện một bức tranh lớn. Đập va?o mắt mọi ngươ?i la? hi?nh a?nh một đoa?n lính Thái rơ?i bo? vị trí ke?m theo do?ng chưf: "Quay trơ? vê? với TÔ? quốc, với đô?ng ba?o, các anh sef được đón tiếp tư? tế".
Sáng nga?y 17, đô?n Ba?n Kéo xôn xao vi? có tin bộ đội sắp tiến công. Buô?i trưa, tư?ng đám binh lính Thái kéo tới gặp viên đại úy đô?n trươ?ng, nêu hai yêu sách: "Một, pha?i phát hết khâ?u phâ?n lương thực. Hai, gia?i tán đô?n cho binh lính vê? quê hương la?m ăn.? Clácsăm kinh hoa?ng điện cho Mươ?ng Thanh: "chúng tôi buộc pha?i bo? vị trí rút vê? khu trung tâm đây!" Va? Clácsăm mơ? cô?ng đô?n, ra lệnh cho binh lính theo mi?nh vê? sân bay. Nhưng binh lính không co?n nghe theo lơ?i chi? huy, a?o a?o chạy vê? phía khu rư?ng đang vang lên nhưfng tiếng loa: "Hơfi các bạn binh sif Thái, hafy bo? ha?ng nguf địch, quay vê? với kháng chiến, quay vê? với gia đi?nh!...". Viên đại úy vội gọi điện vê? Mươ?ng Thanh, yêu câ?u cho pháo bắn chặn đươ?ng rút chạy của binh sif Thái. Ngay ca? đạn đại bác lúc na?y cufng không ngăn ca?n được họ ! Và lựu pháo cu?a ta cufng lập tức bắn dô?n dập va?o trận địa pháo địch ở Mươ?ng Thanh, yê?m hộ cho binh sif Thái chạy tới nhưfng vị trí trú â?n an toa?n trong rư?ng.
Trung đoa?n 36 không câ?n nô? súng đaf chiếm được Ba?n Kéo, va? thư?a thắng tiến va?o chiếm các ngọn đô?i ở phía bắc sân bay.
Được quyenlinh66 sửa chữa / chuyển vào 00:38 ngày 20/01/2005

Hay quá.! Đang tới đoạn hay thì hết...?cảm ơn bác quyenlinh66 nhiều Tặng bác 5*
Hy vọng sớm sẽ được đọc tiếp....!

còn dài mà đồng chí , từ từ thưởng thức .
Kính bác quyenlinh66 luôn nhá

CHUặNG CHIèN
TR,èÊN ĐIèÊA CHISèN HAè?O
CHIè? sau nfm ngaè?y chiêèn 'Âèu, caènh cặè?a phièa bfèc cuè?a tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m ĐiêèÊn Biên Phuè? 'aèf mặĂè? toang.
Qua nhặèfng tÂèÊp hôè?i kyè cuè?a môèÊt sôè tặặĂèng taè Phaèp caèc taèc giaè? toè? ra ngặĂèf ngaè?ng trặặĂèc sặèÊ suèÊp 'ôè? nhanh choèng cuè?a hai trung tÂm maèÊnh nhÂèt tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m. LfnggặĂle viêèt: "Không hiêè?u viè? lyè do giè? maè? caèc cặè 'iêè?m ngoaèÊi vi BêatặĂrixặĂ vaè? GabặĂrien bièÊ tiêu diêèÊt trong voè?ng 6 -12 giặĂè?. Caèc cặè 'iêè?m naè?y 'ặặĂèÊc baè?o vêèÊ bfè?ng môèÊt daè?i phoè?ng ngặèÊ phuèÊ rôèÊng, tôè? chặèc hoè?a lặèÊc bfèn chfèÊn tôèt, do caèc 'ặĂn vièÊ thiêèÊn chiêèn giặèf vaè? 'ặặĂèÊc chiè? huy hoaè?n haè?o". Tặè? Thuè? tặặĂèng Phaèp Lanien 'êèn Nava, Cônhi 'êè?u khuyêè?n sang "thaèi 'ôèÊ bi quan sÂu sfèc". Nava than phiêè?n: "Tôè?n thÂèt cuè?a chuèng ta laè? nfèÊng nêè? vaè? chuèng ta 'aèf tiêu phiè môèÊt sôè rÂèt lặĂèn vuèf khiè, dặèÊ trặèf cuè?a chuèng ta 'aèf bièÊ xuôèng rÂèt thÂèp, cÂè?n phaè?i nhiêè?u thặĂè?i gian mặĂèi bôè? sung 'ặặĂèÊc". Cônhi thuè nhÂèÊn vặĂèi môèÊt sôè nhaè? baèo: "ĐiêèÊn Biên Phuè? quaè? laè? môèÊt caèi bÂèfy, nhặng không phaè?i laè? caèi bÂèfy vặĂèi ViêèÊt Minh nặèfa, maè? 'aèf thaè?nh môèÊt caèi bÂèfy 'ôèi vặĂèi chuèng ta".
Viè? sao keè? thuè? nhanh choèng thay 'ôè?i thaèi 'ôèÊ nhặ vÂèÊy!
TrÂèÊn 'aènh mặĂèi bÂèÊt 'Âè?u. Ta chiè? mặĂèi tiêu diêèÊt 'ặặĂèÊc 6 trong sôè 49 cặè 'iêè?m taèÊi MặặĂè?ng Thanh. Nhặèfng tôè?n thÂèt vêè? ngặặĂè?i cuèfng nhặ vêè? vuèf khiè cuè?a tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m 'aèf 'ặặĂèÊc buè? 'fèp ngay sau 'oè. Nguyên nhÂn chiènh laè? do 'ặĂèÊt chiêèn 'Âèu 'Âè?u tiên cuè?a ta 'aèf laè?m bôèÊc lôèÊ nhặèfng nhặặĂèÊc 'iêè?m khoè khfèc phuèÊc cuè?a con nhÂèÊn ĐiêèÊn Biên Phuè?. Nhặèfng trung tÂm 'êè? khaèng maèÊnh nhÂèt không 'ặèng vặèfng trong caèc cuôèÊc tiêèn công. LặèÊc lặặĂèÊng phaè?n kièch không thêè? giaè?nh laèÊi nhặèfng vièÊ triè 'aèf mÂèt. phaèo binh 'ièÊch toè? ra bÂèt lặèÊc trặặĂèc phaèo binh ta. 'fèÊc biêèÊt, chôèf dặèÊa cuè?a tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m laè? sÂn bay 'aèf bièÊ uy hiêèp nghiêm troèÊng.
SÂn bay bièÊ uy hiêèp 'fèÊt ra cho bôèÊ chiè? huy Phaèp haè?ng loaèÊt vÂèn 'êè? nan giaè?i mang tinh lÂu daè?i. Con nhièm ĐiêèÊn Biên Phuè? 'aèf mÂèt 'i môèÊt sặèc maèÊnh quan troèÊng laè? lặèÊc lặặĂèÊng không quÂn taèÊi chôèf. Nhặng 'iêè?u coè?n nguy hiêè?m hặĂn nhiêè?u laè? tặè? nay seèf không coè?n khaè? nfng 'ặa bôèÊ binh lên 'Ây. Caèch duy nhÂèt 'êè? tfng cặặĂè?ng cho ĐiêèÊn Biên Phuè? laè? duè?ng nhặèfng 'ặĂn vièÊ duè?. Binh chuè?ng naè?y rÂèt hiêèm hoi trong 'ôèÊi quÂn viêèfn chinh. Cuèfng không coè?n khaè? nfng di chuyêè?n thặặĂng binh. Caè? tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m chiè? coè môèÊt traèÊm phÂèfu thuÂèÊt vặĂèi 40 giặặĂè?ng! Sỏằ' thặặĂng binh 'aèf lên tặĂèi haè?ng trfm, nay mai seèf nhanh choèng tfng lên haè?ng ngaè?n! Không thêè? baè?o 'aè?m viêèÊt tiêèp têè lÂu daè?i cho môèÊt 'ôèÊi quÂn 12.000 ngặặĂè?i chiè? bfè?ng thaè? duè? ỏằY môèÊt khu vặèÊc vuè?ng trặĂè?i cuèfng nhặ caèc baèfi thaè? duè? 'aèf bièÊ cao xaèÊ vaè? phaèo mfèÊt 'Âèt cuè?a 'ôèi phặặĂng khôèng chêè... ĐÂy chiènh laè? cặĂn aèc môèÊng 'ôèi vặĂèi bôèÊ chiè? huy Phaèp.
MặĂèi chặa hêèt ba ngaè?y chiêèn 'Âèu, con nhÂèÊn ĐiêèÊn Biên Phuè? 'aèf tiêu thuèÊ môèÊt sôè lặặĂèÊng 'aèÊn dặặĂèÊc khôè?ng lôè?: 12.600 viên 'aèÊi baèc 105, 10.000 viên 'aèÊn côèi 120, 3.000 viên 'aèÊn troèÊng phaèo 155, chiêèm gÂè?n nặè?a sôè lặặĂèÊng dặèÊ trặèf.
MôèÊt nặè?a sôè suèng côèi 120 ly bièÊ phaè huè?y hoaè?n toaè?n, vaè? 4 khÂè?u 'aèÊi baèc 105, 155 ly hoè?ng cÂè?n 'ặặĂèÊc thay thêè.
Nhặng con nhièm ĐiêèÊn Biên Phuè? luèc naè?y không chiè? cÂè?n coè 'aèÊn dặặĂèÊc vaè? lặặĂng thặèÊc.
Ngay sau ngaè?y nôè? suèng 'Âè?u tiên, bôèÊ chiè? huy Phaèp 'aèf phaè?i tfng cặặĂè?ng cho Idaben (Hôè?ng Cuèm) môèÊt traèÊm phÂèfu thuÂèÊt, vaè? mặặĂè?i lièt maèu tặặĂi maè? viên baèc sièf trặặĂè?ng khÂè?n thiêèt yêu cÂè?u. Vaè? ba ngaè?y sau, laèÊi phaè?i bôè? sung thêm môèÊt traèÊm phÂèfu thuÂèÊt thặè'' ba; traèÊm naè?y 'ặặĂèÊc bôè triè bên taè? ngaèÊn sông NÂèÊm RôèÊm, viè? nhặèfng binh liènh bièÊ thặặĂng taèÊi phièa 'ông không thêè? vặặĂèÊt qua cÂè?u vêè? khu trung tÂm dặặĂèi hoè?a lặèÊc 'aèÊi baèc. BỏằT chiè? huy Phaèp thặè?a khôn ngoan 'êè? hiêè?u: nhặèfng ngặặĂè?i liènh seèf không thêè? tiêèp tuèÊc chiêèn 'Âèu nêèu thÂèy nhặèfng 'ôè?ng 'ôèÊi bièÊ thặặĂng không 'ặặĂèÊc cặèu chặèfa.
Ngaè?y 16, Cônhi neèm tiêèp xuôèng MặặĂng Thanh tiêè?u 'oaè?n duè? tfng viêèÊn thặè hai. ĐÂy laè? tiêè?u 'oaè?n duè? thuôèÊc 'ièÊa sôè 6 (6eè? BPC) do Bi gia chiè? huy. Nó cuèfng tặĂèi 'Ây lÂè?n thặè hai. Sau khi tham gia cuôèÊc haè?nh binh Castor, noè 'ặặĂèÊc neèm vaè?o nhặèfng trÂèÊn 'aènh ỏằY HaèÊ Laè?o rôè?i laèÊi chuyêè?n vêè? Caèt Bi laè?m lặèÊc lặặĂèÊng duè? dặèÊ bièÊ. TaèÊi 'Ây noè 'aèf thÂèt baèÊi trong trÂèÊn 'aènh 'êm vặĂèi lặèÊc lặặĂèÊng 'ôèÊt nhÂèÊp sÂn bay, 'êè? mặặĂè?i maèy bay B.26 vaè? maèy bay trinh saèt bièÊ phaè huè?y. SặèÊ coè mfèÊt cuè?a tiêè?u 'oaè?n duè? 6 'aèf mang laèÊi môèÊt chuèt phÂèn chÂèn cho quÂn 'ôè?n truè.
ĐặĂè? Caèt 'iêèÊn cho Cônhi sôè phÂèÊn ĐiêèÊn Biên Phuè? coè thêè? 'ặặĂèÊc 'ièÊnh 'oaèÊt trong nhặèfng ngaè?y sfèp tặĂèi, cÂè?n thặặĂè?ng xuyên daè?nh cho miè?nh môèÊt tiêè?u 'oaè?n duè? dặèÊ bièÊ. Cônhi nhanh choèng traè? lặĂè?i không giÂèu giêèm: ỏằY Bfèc BỏằT chiè? coè?n môèÊt tiêè?u 'oaè?n duè?, vaè? trên toaè?n Đông DặặĂng cuèfng chiè? coè?n hai tiêè?u 'oaè?n duè? !
Tinh thÂè?n binh liènh cuè?a tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m sa suèt 'aèng kêè?. Kenlê (Keller), viên trung taè tham mặu trặặĂè?ng cuè?a ĐặĂè? Caèt, mÂèt tinh thÂè?n, tặè? chôèi laè?m viêèÊc, choèÊn môèÊt cfn hÂè?m vặèfng chaè?i, uèp chiêèn muèf sfèt lên mfèÊt, ngôè?i suôèt ngaè?y không noèi nfng gơ. ĐặĂè? Caèt phaè?i baèo caèo Cônhi vaè? yêu cÂèu triêèÊu hôè?i y vặĂèi lyè do Haè? NôèÊi "goèÊi vêè? hoèÊp". Nhiêè?u liènh lê dặặĂng thoaèt chêèt ỏằY Him Lam bôè? sung vêè? caèc 'ặĂn vièÊ tặè? chôèi tiêèp tuèÊc chiêèn 'Âèu, thÂèÊm chiè môèÊt sôè bôèfng dặng biêèn mÂèt ! Có thêè? hoèÊ 'aèf chaèÊy sang haè?ng nguèf 'ôèi phặặĂng, cuèfng coè thêè? hoèÊ 'aèf trặĂè? thaè?nh nhặèfng "con chuôèÊt NÂèÊm Rôèmõ?.
NhiêèÊm vuèÊ chiêèn 'Âèu 'ặĂèÊt 1 'aèf 'ặặĂèÊc caèn bôèÊ vaè? chiêèn sièf ta hoaè?n thaè?nh vặĂèi tinh thÂè?n quyêèt chiêèn quyêèt thfèng daè?nh cho môèÊt trÂèÊn 'aènh lièÊch sặè?. Quyêèt tÂm giaè?nh thfèng lặĂèÊi 'aèf thÂèm tặĂèi tặè?ng ngặặĂè?i. TrÂèÊn 'aènh laè? sặèÊ giaè?i toè?a tinh thÂè?n chiêèn 'Âèu sau thặĂè?i gian daè?i bièÊ dôè?n neèn viè? chặĂè? 'ặĂèÊi Không thêè? kêè? hêèt sặèÊ duèfng caè?m, chuè? 'ôèÊng, saèng taèÊo cuè?a tặè?ng ngặặĂè?i. Thaè?nh công cuè?a 'ặĂèÊt 1 cuèfng chặèng toè? .ta 'aèf tiè?m ra caèch 'aènh 'uèng, nên mfèÊc duè? keè? thuè? hêèt sặèc 'êè? phoè?ng, vÂèfn không traènh khoè?i bièÊ tiêu diêèÊt. Chiènh keè? 'ièÊch 'aèf phaè?i công nhÂèÊn nhặèfng chiêèn thfèng naè?y laè? "do 'ôèi phặặĂng duèfng caè?m, coè yè chiè vaè? quyêèt tÂm cao... aèp duèÊng môèÊt chiêèn thuÂèÊt hoaè?n haè?o, chiènh xaèc".
ĐặĂèÊt tiêèn công mặĂè? maè?n 'aèf giaèng môèÊt 'oè?n chiè tặè? vaè?o hy voèÊng giaè?nh chiêèn thfèng ỏằY 'iêèÊn Biên Phuè? cuè?a nhaè? cÂè?m quyêè?n vaè? giặĂèi quÂn sặèÊ Phaèp.
Ngaè?y 17 thaèng 3 nfm 1954, BỏằT chiè? huy chiêèn dièÊch tôè? chặèc hôèÊi nghièÊ sặĂ kêèt 'ặĂèÊt 1 taèÊi sặĂè? chiè? huy MặặĂè?ng Phfng.
Tôi 'aèf triè?nh baè?y môèÊt baè?n sặĂ kêèt, vaè? nhÂèn maèÊnh: "hai trÂèÊn chiêèn 'Âèu vặè?a qua laè? hai trÂèÊn 'Âè?u cuè?a môèÊt chiêèn dièÊch lièÊch sặè?, laè? hai trÂèÊn 'Âè?u 'aènh vaè?o môèÊt tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m cuè?a 'ièÊch, laè? hai trÂèÊn công kiên lặĂèn nhÂèt tặè? trặặĂèc 'êèn nay, laè? hai trÂèÊn 'aènh theo lôèi chiènh quy. Đaènh thfèng hai trÂèÊn 'oè, chuèng ta daèf thu 'ặặĂèÊc thfèng lặĂèÊi lặĂèn, quÂn 'ièÊch 'aèf bièÊ thÂèt baèÊi nfèÊng, nhặng lặèÊc lặặĂèÊng cuè?a chuèng coè?n maèÊnh vaè? chuèng coè?n ra sặèc 'ôèi phoè. Chuèng ta cÂè?n phaè?i có môèÊt nhÂèÊn thặèc 'uèng 'ôèi vặĂèi tặặĂng quan lặèÊc lặặĂèÊng giặèfa 'ièÊch vaè? ta, giặèf vặèfng quyêèt tÂm trong nhặèfng cuôèÊc chiêèn 'Âèu gay go sfèp tặĂèi".
ĐièÊch 'aèf nhanh choèng buè? 'ÂèÊp nhặèfng thiêèÊt haèÊi vêè? ngặặĂè?i vaè? vuèf khiè trong mÂèy ngaè?y qua.
Phièa trặặĂèc chuèng ta luèc naè?y laè? khu trung tÂm cuè?a 'ièÊch vặĂèi hặĂn môèÊt vaèÊn quÂn, nfè?m trên daèfy 'ôè?i phièa 'ông vaè? ken nhfèÊt vặĂèi nhau trên caènh 'ôè?ng hai bên bặĂè? sông NÂèÊm RôèÊm. HặĂn ba mặặĂi cặè 'iêè?m ỏằY 'Ây 'ặặĂèÊc chia thaè?nh 4 trung tÂm 'êè? khaèng mang tên nhặèfng cô gaèi: Huy gheèt, Clô'in, Slian, Đôminièch. Môèfi trung tÂm 'êè? khaèng gôè?m nhiêè?u cặè 'iêè?m. Huy gheèt vaè? Clô'in gôè?m khoang hai chuèÊt cặè 'iêè?m ỏằY phièa tÂy, nfè?m trên caènh 'ôè?ng bfè?ng phfè?ng bên hặèfu ngaèÊn sông NÂèÊm RôèÊm. Slian vaè? Đôminièch ỏằY phièa 'ông, gôè?m hặĂn môèÊt chuèÊc cặè 'iêè?m tiêèp giaèp nhau bên taè? ngaèÊn sông NÂèÊm RôèÊm, có nhặèfng cao 'iêè?m lặĂèÊi haèÊi kiêè?m soaèt toaè?n bôèÊ trÂèÊn 'ièÊa khu trung tÂm. Trong sôè caèc cao 'iêè?m naè?y, Slian 2 (ta goèÊi laè? 'ôè?i A1) giặèf vai troè? 'fèÊc biêèÊt quan troèÊng, viè? noè khôèng chêè môèÊt phaèÊm vi khaè rôèÊng gôè?m caè? khu vặèÊc sặĂè? chiè? huy cuè?a ĐặĂè? Caèt vaè? hai thiêèc cÂè?u trên sông NÂèÊm RôèÊm.
TaèÊi MặặĂè?ng Thanh, 'ièÊch chiêèm tÂèt caè? nhặèfng 'iêè?m cao quan troèÊng. Chung 'aèf xÂy dặèÊng trÂèÊn 'ièÊa hÂè?m haè?o vặèfng chfèc. ĐÂy laèÊi laè? 'ièÊa hiè?nh quÂn 'ièÊch có thêè? phaèt huy tôèi 'a ặu thêè vêè? không quÂn, chiêèn ''xa vaè? phaèo binh kêèt hặĂèÊp vặĂèi nhặèfng 'ặĂèÊt phaè?n kièch cuè?a lặèÊc lặặĂèÊng cặĂ 'ôèÊng thiêèÊn chiêèn. ĐièÊch seèf khai thaèc nhặèfng nhặặĂèÊc 'iêè?m cuè?a bôèÊ 'ôèÊi ta khi chiêèn 'Âèu trên 'ièÊa hiè?nh thiêèu chôèf Âè?n naèu, khi chiêèn 'Âèu ban ngaè?y... ĐÂy chiènh laè? thêè trÂèÊn quÂn 'ièÊch 'aèf baè?y sfèn 'êè? chặĂè? ta trên chiêèn trặặĂè?ng do chuèng lặèÊa choèÊn.
MặĂè? 'Âè?u trÂèÊn 'aènh, ta 'aèf tÂèÊp trung ặu thêè binh lặèÊc tiêu diêèÊt môèÊt sôè trung tÂm 'êè? khaèng 'ôèÊt xuÂèt 'êè? phaè vặĂèf môèÊt caènh cặè?a cuè?a tÂèÊp 'oaè?n cặè 'iêè?m, luèc naè?y 'ặèng trặặĂèc khu vặèÊc tÂèÊp trung sặèc maèÊnh chuè? yêèu cuè?a 'ièÊch, ta phaè?i vÂèÊn duèÊng môèÊt caèch 'aènh khaèc thièch hặĂèÊp, nfè?m trong yêu cÂè?u tôè?ng thêè?: tiêu diêèÊt toaè?n bôèÊ quÂn 'ièÊch.
SặèÊ tiêu hao binh lặèÊc cuè?a ta trong 'ặĂèÊt 'Âè?u không lặĂèn, có thêè? 'ặặĂèÊc buè? 'fèp nhanh choèng; nhiè?n chung caèc 'ặĂn vièÊ vÂèfn sung sặèc, chặa kêè? laè? tinh thÂè?n coè?n 'ặặĂèÊc nÂng lên sau nhặèfng chiêèn thỏng vặè?a qua. Nhặng vặĂèi tặặĂng quan lặèÊc lặặĂèÊng hiêèÊn nay, con nhưm ĐiêèÊn Biên Phuè? coè?n quaè maèÊnh. CÂè?n phaè?i laè?m cho noè suy yêèu trặặĂèc khi bfèt 'Âè?u trÂèÊn quyêèt 'ièÊnh.
Đaè?ng uè?y MfèÊt trÂèÊn 'êè? ra ba nhiêèÊm vuèÊ cuèÊ thêè? nhfè?m chuÂè?n bièÊ cho 'ặĂèÊt tiêèn công thặè hai:
1. Phaè?i nhanh choèng tiêèp cÂèÊn, bao vÂy 'ièÊch bfè?ng caèch xÂy dặèÊng trÂèÊn 'ièÊa tiêèn công vaè? bao vÂy quÂn 'ièÊch khfèp caèc mfèÊt 'ông, tÂy, nam, bfèe, trong cặèÊ ly coè hiêèÊu quaè? cuè?a tÂèt caè? caèc loaèÊi suèng lặĂèn, nhoè? cuè?a ta, 'ôè?ng thặĂè?i chia cÂt phÂn khu Hôè?ng Cuèm vặĂèi khu trung tÂm.
2. Tiêèp tỏằƠc 'aènh "boèc" thêm môèÊt sôè cặè 'iêè?m ỏằY ngoaè?i "voè?" tÂèÊp 'oaè?n cỏằâ 'iêè?m, theo nguyên tfèc phaè?i baè?o 'aè?m chfèc thfèng.
3. Phaè?i khôèng chêè sÂn bay cuè?a 'ièÊch cho hiêèÊu quaè?; chuÂè?n bièÊ 'aènh 'ièÊch phaè?n kièch; tfng cặặĂè?ng nhặèfng hoaèÊt 'ôèÊng nhoè?, tiêu hao, quÂèy rôèi quÂn 'ièÊeh.
Trong nhặèfng nhiêèÊm vuèÊ trên, viêèÊc xÂy dặèÊng trÂèÊn 'ièÊa tiêèn công vaè? bao vÂy laè? quan troèÊng bÂèÊc nhÂèt.
TaèÊi cuôèÊc hoèÊp lÂè?n naè?y, BỏằT chiè? huy MfèÊt trÂèÊn quyêèt 'ièÊnh trao cặĂè? "Quyêèt chiêèn Quyêèt thfèng", phÂè?n thặặĂè?ng luÂn lặu cuè?a Baèc Hỏằ" trong chiêèn .dièÊch, cho 'aèÊi 'oaè?n 351.
ĐaèÊi 'oaè?n trao laèÊi laè cặĂè? cho 'aèÊi 'ôèÊi lặèÊu phaèo 806, 'ặĂn vièÊ 'aèf bfèn nhặèfng phaèt phaèo 'Âè?u tiên vaè?o Him Lam mặĂè? maè?n chiêèn dièÊch lièÊch sặè?.
Chuèng ta dặèÊ kiêèn chiêèn dièÊch seèf gôè?m ba 'ặĂèÊt. ĐặĂèÊt thặè nhÂèt 'aèf hoaè?n thaè?nh. Ta 'ang bặặĂèc vaè?o 'ặĂèÊt thặè hai, siêèt voè?ng vÂy trÂèÊn 'ièÊa chiêèn haè?o, tiêu diêèÊt vaè? tiêu hao quÂn 'ièÊch, thu heèÊp phaèÊm vi chiêèm 'oèng, laè?m cho keè? 'ièÊch suy yêèu dÂè?n. ĐặĂèÊt naè?y seèf daè?i nhÂèt, mang tiènh quyêèt 'ièÊnh. Vaè? 'ặĂèÊt cuôèi cuè?ng laè? tôè?ng công kièch 'êè? giaè?nh toaè?n thfèng.

Thời gian da?nh cho việc xây dựng trận địa bao vây 1 va? tiến công trong đợt 2 la? 10 nga?y. Nhưfng tuyến chiến ha?o vạch ra trên ba?n đô? ước tính da?i khoa?ng 100 kilômét. Va? chắc sef không dư?ng lại ở con số na?y. Việc xây dựng trận địa sef co?n pha?i tiếp tục trong suốt quá tri?nh chiến đấu.
Dựa trên nhưfng yêu câ?u vê? chiến thuật, chúng ta thấy câ?n có hai loại đươ?ng ha?o: đươ?ng ha?o trục du?ng cho việc cơ động pháo, vận chuyê?n thương binh, điê?u động bộ đội lớn; đươ?ng ha?o tiếp cận địch cu?a bộ binh. Đươ?ng ha?o trục sef chạy một đươ?ng vo?ng rộng bao quanh toa?n bộ trận địa địch ở phân khu trung tâm. Đươ?ng ha?o bộ binh sef chạy tư? nhưfng vị trí trú quân cu?a các đơn vị trong rư?ng đô? ra cánh đô?ng, cắt ngang đươ?ng ha?o trục, tiến va?o nhưfng vị trí địch ma? ta định tiêu diệt. Các loại đươ?ng ha?o đê?u có chiê?u sâu 1,7 mét, không quá rộng đê? ba?o đa?m an toa?n trước bom đạn địch, YA? giưf bí mật cho bộ đội khi di chuyê?n. Đáy ha?o bộ binh rộng 0,5 mét, đáy ha?o trục rộng 1,2 mét. Dọn đươ?ng ha?o bộ binh có hố pho?ng pháo, hâ?m trú â?n, chiến ha?o va? ụ súng đê? đối phó với nhưfng cuộc tiến công. Việc xây dựng trận địa pha?i tiến ha?nh ban đêm, la?m tới đâu ngụy trang tới đó, va? triê?n khai cu?ng một lúc trên toa?n thê? mặt trận đê? phân tán sự chống phá cu?a địch.
Đại đoa?n 308 phụ trách phía tây, các đại đoa?n 312 va? 316 phụ trách phía đông. Trận địa phía tây va? phl a đông gặp nhau một đâ?u ở đô?i Độc lập, một đâ?u ở ba?n Cò Mị, kết hợp tha?nh một đươ?ng vo?ng rộng ôm lấy cánh đô?ng Mươ?ng Thanh. Trung đoa?n 57 cu?a 304, đươ?c tăng cươ?ng một tiê?u đoa?n cu?a 316, có nhiệm vụ xây dựng một trận địa hi?nh a?nh cung, chạy tư? đông sang tây, cật rơ? phân khu Hô?ng Cúm kho?i khu trung tâm Mươ?ng Thanh.
Theo mệnh lệnh cu?a Bộ Tô?ng tư lệnh, nhiệm vụ xây dựng trận địa tiến công va? bao vây được quy định cụ thê? như sau:
Đại đoa?n 308, xây dựng đươ?ng giao thông ha?o trục tư? nam vị trí Đô?i Độc lập qua Ba?n Kéo Pc Noi, Nậm Bó, Ba?n Mé, ba?n Cò Mị tới sông Nậm Rôm, va? đươ?ng ha?o trục tư? Pc Nói va?o vị trí tập kết cu?a bộ đội phía tây Mươ?ng Thanh. La?m trận địa tiến công đê? chuâ?n bị công kích vị trí 106 (cứ điê?m Huguette 7 nă?m trong trung tâm đê? kha?ng Huguette ba?o vệ sân bay): .
Đại đoa?n 312, xây dựng đươ?ng ha?o trục tư? nam vị trí Đô?i Độc lập nối liê?n với đươ?ng ha?o trục cu?a đại đoa?n 308, qua Him Lam, Long Bua nối hến với đươ?ng ha?o trục cu?a đại đoa?n 316. La?m trận địa tiến công, chuâ?n bị công kích các cao điê?m D, E (Dominique 2, Dominique 1, thuộc trung tâm đê? kháng Dominique ở phía đông) va? cứ điê?m 105 '' (Huguette 6, thuộc trung tâm đê? kháng Huguette ba?o vệ sân bay).
ĐẠI đoa?n 316, xây dựng đươ?ng giao thông ha?o trục tư? Long Bua nối liê?n với giao thông ha?o trục cu?a đại đoa?n 312, đi qua Ba?n Bánh, Ba?n Ten tới sông Nậm Rộm ngang ba?n Cò Mị, nối liê?n với giao thông ha?o trục cu?a đại đoa?n 308. La?m trận địa tiến công các cao điê?m A1 va? C1 (Eliane 2 va? Eliane 1, thuộc trung tâm đê? kháng Eliane ở phía đông).
Trước đợt 1 chiến dịch, bộ đội ta đaf tiến ha?nh xây dựng trận địa. Nhưng quy mó lâ?n na?y rộng lớn hơn rất nhiê?u. Các đơn vị đê?u tiến ha?nh một đợt học tập quán triệt nhiệm vụ tới toa?n bộ cán bộ, chiến sif, dự kiến mọi khó khăn, xác định xây dựng trận địa lâ?n na?y sef la? một cuộc chiến đấu thực sự.
Pha?i có một thơ?i gian biê?u hoa?n toa?n mới cho bộ đội.
Buô?i sáng, la? giơ? ngu?. Khoa?ng cách sau bưfa cơm trưa với bưfa cơm chiê?u la? thơ?i gian chuâ?n bị vật liệu xây dựng trận địa, lên rư?ng đốn gôf, chặt lá ngụy trang. Sau bưfa cơm thiu, tư? nơi trú quân tiến ra cánh đô?ng. Suốt đêm la? thơ?i gian đa?o trận địa. Bộ đội pha?i lao động cật lực tư? 14 tới 18 tiếng môfi nga?y. Nhưfng đêm giá rét, đa?o trận địa mô? hôi vâfn tuôn cha?y. Gặp nhưfng chôf đất rắn hay nhiê?u so?i đá, ba?n tay các chiến sif phô?ng rộp, rớm máu.
Nhưng khô? nhất vâfn la? khi gặp ruộng lâ?y. Mọi ngươ?i pha?i ngụp trong bê? bu?n, du?ng tay, du?ng xe?ng, muf sắt, có lúc ca? áo mưa đê? đựng bu?n đô? đi. Sau đó, lại pha?i đóng cọc the?n phên hai bên thanh ha?o pho?ng sụt lơ?. Nhưfng đêm mưa, ở nơi đất trufng, nước đô? va?o đươ?ng ha?o, mọi ngươ?i bi? bofm giưfa bu?n nước. Nước mưa cha?y tra?n trên mặt, nhưng vâfn không ai ngư?ng tay.
Sau khi nghe báo cáo vê? ti?nh hi?nh xây dựng trận địa, nga?y 20 tháng 3 năm 1954, tôi viết một bức thư gư?i bộ đội:
" Tôi được báo cáo các đô?ng chí đaf la?m trận đia mấy nga?y liê?n lại pha?i chiến đấu, rô?i lại pha?i liên tục bắt tay va?o la?m trận địa, như thế có đô?ng chí mệt nhọc.
Nhưng ta mệt nhọc thi? câ?n pha?i nhớ rằng quân địch ở Điện Biên Phu? co?n căng thă?ng mệt nhọc hơn ta, thương binh không có hâ?m ma? nă?m, không '' đu? thuốc dê? chưfa, công sự một phâ?n bị sụp một phâ?n bị rung chuyê?n, tiếp tế không đâ?y đu?, thi?nh thoảng lại ăn một qua? đại bác cu?a ta, lại thêm thương vong.
Như vậy chúng ta nên nghi? ngơi đê? cho ke? địch có thi? giơ? ma? nghi? ngơi chấn chi?nh, có thi? giơ? ma? tăng viện, ma? tha? du? tiếp tê, ma? phát huy hiệu lực pháo binh va? không quân cu?a chúng, hay chúng ta la? chiến sif cu?a Quân đội nhân dân, la? đa?ng viên cu?a Đa?ng Lao động Việt Nam, lúc na?y pha?i nêu cao tinh thâ?n chịu đựng gian khô?, khắc phục khó khăn, chịu mo?i mệt hơn một phâ?n đê? gây thêm mươ?i phâ?n mệt mo?i va? khó khăn cho địch. Giưfa hai con dươ?ng đó, nên đi con đươ?ng na?o. Tôi chắc các đô?ng chí đê?u đô?ng thanh tra? lơ?i nên phát huy truyê?n thống chịu đựng gian khô?, khắc phục khó khăn, chiến đấu anh dufng cu?a quân đội ta đê? liên tục la?m trận địa, liên tục chiến đấu với địch..."
Khi đươ?ng ha?o đaf kéo dài ha?ng chục kilômét trên cánh đô?ng thi? không co?n cách na?o ngụy trang đê? chc mắt quân địch, môfi tấc đất chiến ha?o bắt đâ?u pha?i tra? bă?ng máu. Pháo địch bắn suốt đêm va?o nhưfng đươ?ng ha?o ma? chúng đaf phát hiện ban nga?y. Máy bay liên tiếp tha? đe?n du? phát hiện nhưfng mục tiêu mới cho nhưfng trận oanh tạc. Địch ném bom napan, bom 1.000 pound xuống trận địa. Ban nga?y, địch đưa quân ra nhưfng trận địa ở gâ?n, đánh bật bộ phận canh gác, san lấp nhưfng đoạn ha?o, ga?i mi?n ngăn bộ đội ta đa?o tiếp.
Trước nguy cơ con đươ?ng ha?nh lang giưfa Hô?ng Cúm va? khu trung tâm bị cắt, tập đoa?n cứ điê?m tách la?m đôi, Đơ? Cát đưa tiê?u đoa?n lê dương du? số 1 va? xe tăng ra pha?n kích nhưng không đánh bật được chốt cu?a trung đoa?n 57. Nga?y 27 tháng 3, Đơ? Cát quyết định trao cho Bigia la?m việc na?y, đô?ng thơ?i loại trư? một đơn vị pháo cao xạ mới xuất hiện ở phía tây.
Bigia đã rơ?i kho?i tiê?u đoa?n du? 6, trơ? tha?nh phó cu?a Lănggơle chi? huy khu trung tâm, đặc trách lực lượng pha?n kích. Bigia quyết định sư? dụng một lực lượng thật mạnh gô?m nhưfng tiê?u đoa?n khá nhất va?o nhiệm vụ. Đó la? tiê?u đoa?n du? xung kích 8 cu?a Tua rê, tiê?u đoa?n du? lê dương 1 cu?a Ghirô (Guiraud), tiê?u đoa?n du? lê dương 6 cu?a Tômát (Thomas, ngươ?i thay Bigia), tiê?u đoa?n bộ binh lê dương số 2 cu?a Clêmăngxông (C émencon) va? đại đội xe tăng cu?a Hécvuê (Hervouet). Ca? viên đại tá Vayăng (Vaillant), chi? huy pháo binh thay Pirốt, thiếu tá không quân Ghêranh (Guérin) cufng được huy động. Toa?n bộ lực lượng tương đương với năm tiê?u đoa?n.
Bigia biết có một trung đoa?n cu?a 308 ở hướng na?y, ma? y tương lâ?m la? trung đoa?n 36, cho ră?ng cuộc ha?nh binh chi? có thê? tha?nh công nếu giưf được bất ngơ?. Theo kế hoạch, trận đánh sef bất thâ?n mơ? đâ?u bă?ng một loạt pháo cấp tập thật trúng mục tiêu. 12 khâ?u pháo 105, 2 khâ?u 155, 12 khâ?u cối 120 ly sef la?m việc na?y tư? 6 giơ? nga?y 28 tháng 8. Binh lính du?, lê dương va? xe tăng khai thác ti?nh trạng hôfn độn cu?a địch do Pháo gây ra, nhanh chóng tiến công. 6 giơ? 30, không quân oanh tạc trận địa ngăn không cho viện binh đối phương tiếp cận. Sef lập tức rút lui trước khi ke? địch chi?nh pháo bắn va?o khu vực. Bigia đaf nhận thấy một nhược điê?m cu?a pháo binh ta la? các khâ?u đội đê?u bố trí phân tán trong hâ?m sâu, pha?i mất nhiê?u thơ?i gian khi chuyê?n sang một mục tiêu mới.
Sáng nga?y 28, một đơn vị cu?a trung đoa?n 102 ở Pe Luông được lệnh di chuyê?n ba?n giao lại trận địa cho trung đoa?n 88. Trung đoa?n 88 đưa đại đội 229 cu?a tiê?u đoa?n 322 ra pho?ng ngự ban nga?y đê? pho?ng quân địch pha?n kích. Sương mu? co?n da?y đặc. Cán bộ đại đội đi xem xét chiến ha?o, đặt kế hoạch tác chiến, điê?u chi?nh lại các Ô? súng máy.
Trung đội 8 bố trí ở tuyến tiê?n duyên đang sư?a sang lại các hâ?m hố chiến đấu thi? đột nhiên tiếng súng máy nô? ran. Tư? trong ma?n sương, quán địch hiện ra rất đông, vư?a la hét vư?a xông tới.
Thấy trơ?i nhiê?u sương mu?, máy bay không thê? hoạt động đúng giơ? quy định, Bigia thay đô?i kế hoạch, cho xe tăng cu?ng với tiê?u đoa?n du? lê dương 1 dư?ng lại phía sau la?m lực lượng dự bị, chưa sư? dụng pháo binh, đưa ba tiê?u đoa?n du? va? lê dương bí mật đột kích va?o trận địa cu?a ta.
Trung đội 8 pha?i đối phó với cuộc xung phong cu?a tiê?u đoa?n du? 6. Các chiến sif mặc du? đứng chân chưa vưfng tại trận địa, đaf lập tức nô? súng đánh tra?, quật ngaf nhưfng tên địch đang xông tới. Ho?a lực cu?a ta khá mạnh bắt tiê?u đoa?n du? 6 pha?i dán mi?nh trên mặt đất. Bigia buộc pha?i trơ? lại kế hoạch cuf. Pháo ở Mươ?ng Thanh bắn dưf dội rô?i xe tăng tiến lên mơ? đươ?ng. Xe tăng tra?n qua trận địa chia cắt trung đội. Nhưfng tên lính du? bám theo xe tăng chia tha?nh nhiê?u toán nha?y xuống chiến ha?o.
Các chiến sif kiên quyết không rơ?i trận địa, chụm lại ở một ngaf ba chiến ha?o bố trí trung liên, tiê?u liên tha?nh một vo?ng tro?n, mặc cho nhưfng chiếc xe tăng vượt qua, nhắm nhưfng tên lính du? nô? súng.

Cù?ng lùc 'ò, trẶn 'ìa phò?ng khĂng trẮng trà?i cù?a 'ài 'oà?n Y phìa sau cùfng nf?m dưới hò?a lực liĂn thanh và? 'àn phào cù?a xe tfng. Nhưfng ngươ?i linh phò?ng khĂng chì? 'ược trang bì tròng liĂn bắn mày bay, giơ? phà?i dù?ng vùf khì cù?a mì?nh chiẮn 'Ắu với xe tfng và? bẶ binh 'ìch.
Đài 'Ặi trươ?ng Quỳ? và? chĂnh trì viĂn Phù cù?a 'ơn vì phò?ng khĂng hà lẶnh cho tẮt cà? xà thù? hà thẮp nò?ng sùng mày cao xà nhf́m và?o nhưfng chiẮn xe tfng và? bẶ binh 'ìch. Nò?ng sùng 'ò? rực ngfn chf̣n hiẶu quà? nhưfng chiẮc xe tfng. Nhưng rĂ?i 'àn bf́t 'Ă?u càn và? hẮt hf?n.
Đài 'Ặi trươ?ng và? chình trì viĂn 'Ă?u bì thương nf̣ng.
Xìch xe tfng chà? lĂn chiẮn hà?o và? ù sùng. Càc chiẮn sìf, kĂ? cà? nhưfng ngươ?i 'àf bì thương, giẶt dĂy lựu 'àn chơ? xì? khòi rĂ?i mới nèm thf?ng và?o quĂn 'ìch. CuẮi cù?ng, lựu 'àn cùfng hẮt. Càc chiẮn sìf dù?ng bùa -'anh, kì?m, lf́c lĂ, chĂn sùng gàfy... lfn xà? và?o quĂn 'ìch 'ành giàp là cà? CuẶc chiẮn 'Ắu khĂng cĂn sức kèo dà?i tới 2 giơ? chiĂ?u.
TrẶn 'ành diĂfn ra hoà?n toà?n bẮt ngơ?. Đài bẶ phẶn tiĂ?u 'oà?n 322 sau mẶt 'Ăm 'à?o trẶn 'ìa mẶt mò?i 'ang nghì? Y hẶu cứ, khi cò ngươ?i tư? trẶn 'ìa chày vĂ? bào tin, mới vẶn 'Ặng tiẮn ra phà?n kìch với sự trợ lực cù?a sùng cẮi 120 ly. BT 'Ặi ta xung phong 'ành bẶt dĂ?n quĂn 'ìch khò?i chiẮn hà?o trùc. ThẮy quĂn ta kèo tới 'Ăng, Bigia lẶp tức ra lẶnh rùt lui. TrĂn trẶn 'ìa cao xà, tư? nhưfng ù sùng, hĂ?m 'àn nhĂ lĂn mẶt sẮ chiẮn sìf quĂ?n ào nhuẮm 'Ă?y màu, trong tay chì? cò nhưfng dùng cù sư?a chưfa phào dù?ng là?m vùf khì chiẮn 'Ắu. Tài trẶn 'ìa cù?a trung 'Ặi 8 Y tiĂ?n duyĂn, mòi ngươ?i tì?m 'ược hai chiẮn sìf NguyĂfn Hoà?ng Phương và? Bù?i Minh 'ức. Phương là? y tà, 'àf bì thương gàfy cà? hai tay. Đức là? chiẮn sìf, mẶt thiẮu sinh quĂn mươ?i bà?y tuĂ?i vư?a và?o bẶ 'Ặi, bì thương cà? hai mf́t khĂng cò?n nhì?n thẮy gì?. Trong nhưfng giơ? qua, hai ngươ?i 'Ă dựa và?o nhau tiẮp tùc chiẮn 'Ắu.. Phương quan sàt mùc tiĂu, Đức dù?ng tay bòp cò? sùng. Vư?a lùc càc 'Ă?ng 'Ặi tới thì? Phương thơ? hơi cuẮi cù?ng. Sau trẶn 'ành, Đức 'ược quĂn y hẮt lò?ng 'iĂ?u trì, giưf lài 'ược mẶt con mf́t.
TrẶn phà?n kìch cù?a Bigia 'ược quĂn viĂfn chinh coi là? thf́ng lợi, mẶt chiẮn thf́ng hĂ?u như duy nhẮt tài ĐiẶn BiĂn Phù? trong suẮt thơ?i gian nà?y, nhưng 'àf cướp 'i gĂ?n mẶt trfm tĂn chẮt và? bì thương, trong 'ò cò nfm sìf quan NẮu cẶng với sẮ thiẶt hài trước 'ò trong tuĂ?n thứ hai lf́ng dìu sau 'ợt tiẮn cĂng phĂn khu bĂe, quĂn 'ìch 'àf mẮt thĂm tĂ?ng sẮ 522 ngươ?i, gan tương 'ương với mẶt tiĂ?u 'oà?n'' ĐĂy là? trẶn phà?n kìch lớn cuẮi cù?ng cù?a 'ìch Y ĐiẶn BiĂn Phù? trước khi cuẶc tiẮn cĂng 'ợt 2 bf́t 'Ă?u.
Đìch 'àf sư? dùng sức mành tẮi 'a cù?a bom, 'àn và? càc 'ơn vì phà?n kìch ngfn cà?n cĂng viẶc xĂy dựng trẶn 'ìa cù?a chùng ta. Nhưng mĂfi ngà?y qua, càc 'ươ?ng hà?o lài kèo dà?i thĂm. PhĂn khu nam HĂ?ng Cùm 'àf hoà?n toà?n bì cf́t khò?i khu trung tĂm. ĐĂ? bà?o vẶ trẶn 'ìa, càc 'ơn vì bẶ binh 'àf chuyĂ?n tư? nơi trù quĂn ra Y ngay tài nhưfng 'ươ?ng hà?o mới 'à?o xong.
KhĂng riĂng bẶ binh xĂy dựng trẶn 'ìa chiẮn hà?o 'Ă? tiẮp cẶn quĂn 'ìch, mẶt sẮ 'ơn vì lựu phào cùfng rơ?i bò? nhưfng cfn hĂ?m rẮt vưfng chf́c và? "tiẶn nghi" cù?a mì?nh trĂn càc dàfy nùi Tà? Lf́ng, PĂ HĂ?ng Mè?o, tới nhưfng vì trì mới Y gĂ?n mùc tiĂu hun, chuĂ?n bì cho 'ợt tiẮn cĂng sf́p tới. Đài 'Ặi lựu phào 804 chiẮm lìfnh vì trì sàt Him Lam. Hai 'ài 'Ặi lựu phào 801, 802 chuyĂ?n phào tư? phìa 'Ăng sang trẶn 'ìa mới Y phìa tĂy, nf?m ngay sau Bà?n Kèo. Ơ? phìa 'Ăng - nam, 'ài 'Ặi lựu phào 805 cùfng cơ 'Ặng tư? trĂn nùi PĂ HĂ?ng Mè?o xuẮng gĂ?n HĂ?ng Cùm.
Nava 'àf lẶp tức cĂ mf̣t Y Hà? NẶi sau trẶn Him Lam.
KhĂng khì bi quan trà?n lan sơ? chì? huy. Khf́p nơi tiẮng xì? xà?o: "SẮ phẶn ĐiẶn BiĂn Phù? 'àf 'ược quyẮt 'ình". CĂnhi chuyĂ?n cho Nava nhưfng bức 'iẶn cù?a Đơ? Càt gư?i vĂ? 'Ă?y giòng 'iẶu bi quan. Ngoà?i viẶc nèm thĂm cho Đơ? Càt hai tiĂ?u 'oà?n dù? và? cẮ gf́ng bà?o 'à?m viẶc tiẮp-tẮ lương thực, 'àn dược hà?ng ngà?y, CĂnhi khĂng biẮt là?m gì? hơn. Tì?nh hì?nh ĐiẶn BiĂn Phù? 'àf trơ? nĂn bẮ tf́c. CĂnhi chì? cò?n khuyĂn Đơ? Càt cẮ cĂ?m cự 'Ắn mù?a mưa, thơ?i tiẮt sèf buẶc 'Ắi phương phà?i 'ì?nh hoàfn cuẶc tiẮn cĂng. ĐĂ? 'Ặng viĂn binh 'oà?n 'Ă?n trù, CĂnhi tới "thfm" bf?ng càch dù?ng mày bay lượn trĂn tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m ngoà?i tĂ?m với cù?a phào cao xà, nòi nhưfng lơ?i khìch lẶ qua vĂ tuyẮn 'iẶn.
Và? Nava lùc nà?y cùfng khĂng biẮt nĂn là?m gì? .
Nava cay 'f́ng cho rf?ng mì?nh 'àf bì 'ành lư?a. CĂnhi 'ành già sai hoà?n toà?n nhưfng khà? nfng cù?a 'Ắi phương.
Anh ta là? phào thù? mà? khĂng biẮt cà? càch sư? dùng phào, 'Ă? phào cù?a tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m bì 'Ắi phương 'è? bèp.
KhĂng quĂn trong tay anh ta cùfng trơ? thà?nh vĂ dùng, khĂng hĂ? ngfn cà?n 'ược 'oà?n ngươ?i 'Ăng như kiẮn suẮt ngà?y 'Ăm tiẮn lĂn ĐiẶn BiĂn Phù? tiẮp tẮ 'ù? mòi thứ cho nhưfng ngươ?i 'ang bao vĂy. Già CĂnhi biẮt nghe lơ?i mì?nh tfng thĂm cho ĐiẶn BiĂn Phù? tư? ba tới nfm tiĂ?u 'oà?n thì? trẶn 'ành cò cơ may khĂng xà?y ra !
Giưfa lùc 'ò CĂnhi lài yĂu cĂ?u tĂ?ng chì? huy, trong vò?ng 8 ngà?y, phà?i trà? vĂ? trước cho Bf́c BT hai trong ba binh 'oà?n cơ 'Ặng 'àf lẮy 'i cho mf̣t trẶn Trung Là?o, với lỳ do 'Ă? trành mẶt thà?m hòa chfng sf́p diĂfn ra Y 'Ă?ng bf?ng. CĂnhi lẶp luẶn rf?ng Y 'Ă?ng bf?ng Bf́c BT 'ìch cĂ mẶt 'ài 'oà?n 320 nguyĂn vèn và? sàu trung 'oà?n 'Ặc lẶp, tĂ?ng cẶng 39 tiĂ?u 'oà?n cơ 'Ặng, trong khi mì?nh chì? cò 27 tiĂ?u 'oà?n cơ 'Ặng, kĂ? cà? lực lượng cơ 'Ặng cù?a 'ìa phương, mà? phĂ?n lớn nhưfng 'ơn vì nà?y 'Ă?u phà?i phĂn tàn 'Ă? bà?o vẶ phò?ng tuyẮn Đơ? Làt và? nhiĂ?u sĂn bay, nhưfng chiẮc cĂ?u và? là?ng màc. Nava cho là? CĂnhi lợi dùng tì?nh hì?nh khò khfn bf́t bì mì?nh. CĂnhi thiĂ?n cẶn khĂng hiĂ?u rf?ng nẮu thẮt bài Y ĐiẶn BiĂn Phù? thì? àtlfng chmh là? sự cứu nguy duy nhẮt trong tì?nh hì?nh bi 'àt hiẶn nay.
Nava và? CĂnhi cĂng Y trong thà?nh Hà? NẶi, ngươ?i trĂn gĂc, ngươ?i dưới nhà?, nhưng khĂng thĂ? trực tiẮp nòi chuyẶn với nhau, mòi sự trao 'Ă?i 'Ă?u qua giẮy tơ? hof̣c nhưfng viĂn phù tà.
Nhà? trf́ng vĂfn chưa 'ành già 'ược nhưng gì? 'ang diĂfn ra Y ĐiẶn BiĂn Phù?. A1xenhao thf́c mf́c tài sao Đơ? Càt 'Ă? mẮt càc trung tĂm 'Ă? khàng Y phĂn khu bàc mà? khĂng phìu già?nh lài ! Thù? tướng Phàp PlĂven thẮy cĂ?n thĂng bào gẮp tì?nh hì?nh cho ngươ?i Mỳf trước khi quà muẶn. Ngà?y 20 thàng 3 nfm 1954, TĂ?ng tham mưu trươ?ng Phàp ĂSly, mẶt ngươ?i 'ược coi là? cò quan hẶ tẮt với Mỳf, 'ược phài sang Oasinhtơn.
ĂSly phàt biĂ?u cĂng khai: "Phàp khĂng thĂ? thf́ng 'ược với phương tiẶn hiẶn cò trong tay" và? yĂu cĂ?u Mỳf tfng cươ?ng giùp 'ơf vùf khì, 'f̣c biẶt là? mày bay nèm bom B.26, và? can thiẶp bf?ng khĂng quĂn.
Ngà?y 22 thàng 3, Ngoài trươ?ng Mỳf Đa lèt vĂfn tuyĂn bẮ mẶt càch làc quan "khĂng mẶt lỳ do nà?o bàc bò? kẮ hoàch Nava 'àf thẮy trước thf́ng lợi".
Trong thơ?i gian Y Mỳf, ĂSly 'ược gf̣p TĂ?ng thẮng Mỳf, là?m viẶc với bẶ trươ?ng Ngoài giao, giàm 'Ắc C.I.A, chù? tìch HẶi 'Ă?ng liĂn quĂn, và? 'f̣c biẶt tham dự cà? mẶt cuẶc hòp cù?a HẶi 'Ă?ng tham mưu trươ?ng Hoa Kỳ? vẮn khĂng dà?nh cho sìf quan nước ngoà?i. ĂSly 'àf nòi ròf tì?nh hì?nh bẮ tf́c Y ĐiẶn BiĂn Phù?. Nhưfng ngươ?i Mỳf 'Ă?u chfm chù lf́ng nghe, nhưng khĂng 'ưa ra bẮt cứ lơ?i hứa hèn nà?o cù thĂ?. ĂSly cẮ vớt vàt bf?ng càch mĂ tà? sức mành ghĂ gớm cù?a phào cao xà do Trung CẶng và? Nga XĂ 'àf viẶn trợ cho ViẶt Minh Y ĐiẶn BiĂn Phù?. Chù? tìch HẶi 'Ă?ng liĂn quĂn Mỳf Ràt pho (Radford) nòi xa xĂi với ĂSly:
cò thĂ? cò 'ược mẶt hà?nh 'Ặng can thiẶp hàn chẮ trong thơ?i gian nhẮt 'ình cù?a khĂng lực Hoa Kỳ? nhf?m loài trư? lực lượng cao xà cù?a ViẶt Minh, nẮu Hoa Kỳ? 'ược chmh phù? Phàp yĂu cĂ?u.
KhĂng phà?i nhà? cĂ?m quyĂ?n Mỳf thơ? ơ với tì?nh hì?nh nguy hiĂ?m Y ĐiẶn BiĂn Phù?. Trong bẶ hĂ?i kỳ "Nhưfng nfm Y Nhà? trf́ng" (The White House Years), A1xenhao 'àf viẮt: "ĐĂ?u nfm 1951, vẮn 'Ă? ĐĂng Dương 'àf 'ược tĂi lưu ỳ 'Ắn mẶt càch mành mèf khi tĂi là?m tư lẶnh 'Ă?ng minh quĂn 'Ặi NATO với tĂ?ng hà?nh dinh 'òng tài Pa ri". Trong chiẮn tranh lành giưfa TĂy và? ĐĂng, chiẮn tranh ĐĂng Dương 'ược A1xenhao coi như "mẶt cuẶc chiẮn 'Ắu giưfa càc lực lượng khĂng cẶng sà?n với chù? nghìfa cẶng sà?n". ĐĂ? giùp Phàp thực hiẶn kẮ hoàch Nava, viẶn trợ Mỳf 'àf tfng tư? 269 tỳ? tròng Phàp lĂn 420 tỳ?, chiẮm 75% chi phì chiẮn tranh Y ĐĂng Dương. A1xenhao 'àf chì? thì thà?nh lẶp mẶt ù?y ban df̣c biẶt gĂ?m thứ trươ?ng quẮc phò?ng RĂ giơ (Roger Kỳes), càc tham mưu trươ?ng liĂn quĂn, và? cùc trươ?ng CIA Len Đa lèt (Allen Dulles) 'Ă? nghiĂn cứu nhưfng biẶn phàp mới nhf?m yĂ?m hẶ cho kẮ hoàch Nava... Nhưng lùc nà?y Mỳf vư?a ra khò?i chiẮn tranh TriĂ?u TiĂn, nĂn thẮy cĂ?n cĂn nhf́c 'Ắi với mẶt cuẶc phiĂu lưu mới Y ĐĂng Dương nẮu chưa cò chuĂ?n bì.
Sau khi ĂSly quay vĂ? Pa ri thì? Mỳf thay 'Ă?i thài 'Ặ.
Ngà?y 27 thàng 3 nfm 1954, Đa lèt 'òc Y Niu Oòc mẶt bà?i diĂfn vfn vĂ? 'ươ?ng lẮi chinh trì cù?a Hoa Kỳ?, tuyĂn bẮ "muẮn ngfn chf̣n ngươ?i ta àp 'f̣t chù? nghìfa cẶng sà?n Y ĐĂng Nam À cĂ?n cò mẶt hà?nh 'Ặng phẮi hợp. ĐiĂ?u nà?y cò thĂ? chứa 'ựng nhưfng nguy cơ nghiĂm tròng. Nhưng chùng sèf nhò? hơn rẮt nhiĂ?u so với nhưfng nguy cơ mà? chùng ta sèf phà?i vượt qua trong nhưfng nfm tới nẮu chùng ta khĂng chứng tò? bf?ng nhưfng quyẮt 'ình ngay bĂy giơ?". Đa lèt cò?n nhĂn lài ngà?y 24 thàng 3, TĂ?ng thẮng A1xenhao 'àf tuyĂn bẮ ĐĂng Nam A là? mẶt "tiĂn nghiẶm quan tròng" cho thẮ giới tự do.
Đa lèt 'àf 'ược Aixenhao bẶt 'è?n lanh cho mẶt hà?nh 'Ặng Y ĐĂng Dương. Chình quyĂ?n Phàp lài cò cài 'Ă? trĂng nhơ?.
Tư? sau khi mẮt phĂn khu bf́c, 'ìch hoà?n toà?n giưf thẮ 1 phò?ng ngự. Nhưfng trẶn phà?n kìch chì? nhf?m ngfn cà?n khĂng cho trẶn 'ìa chiẮn hà?o cù?a ta tiẮn và?o gĂ?n.
Chùng tẶp trung và?o viẶc tĂ? chức lài viẶc phò?ng thù? Y phĂn khu trung tĂm, cù?ng cẮ cĂng sự, bẮ trì thĂm vẶt cà?n, là?m nhưfng 'ươ?ng hà?o nẮi liĂ?n càc trung. tĂm 'Ă? khàng 'Ă? trành phào ta khi cẮn di chuyĂ?n, yĂu cĂ?u Hà? NẶi tfng viẶn ngươ?i, vùf khì. Hy vòng cù?a 'ìch vĂfn là? lợi dùng ưu thẮ vĂ? 'ìa hì?nh và? binh lực, vùf khì tẶp trung 'Ă? 'ành bài cuẶc tiẮn cĂng cù?a ta như khĂng 'àf là?m 'ược Y Nà? Sà?n. â?" Đ<ch tfng cươ?ng hoàt 'Ặng cù?a thĂ? phì? tài Sơn La 'Ă? phà hoài hẶu phương chiẮn dìch cù?a ta. Trung tuĂ?n thàng Ba, BT TĂ?ng tham mưa phà?i 'iĂ?u trung 'oà?n 9 tư? Phù Thò lĂn Sơn La và? 'ưa trung 'oà?n 176 tành khò?i 'Ặi hì?nh chiẮn dìch lĂn Lai ChĂu tiĂfu phì?. Ta diẶt và? bf́t sẮng 700 tĂn, thu nhiĂ?u sùng 'àn. Đìch vĂfn cẮ bà?o vẶ sĂn bay Mươ?ng Thanh bf?ng mòi già Đươ?ng ghi bì 'ài bàc phà hò?ng lẶp tức 'ược chưfa lài ViẶc hà cành xuẮng sĂn bay Mươ?ng Thanh ban ngà?y khĂng thĂ? tiẮp tùc. HẶ thẮng chiẮu sàng 'àf bì phào ta bf́n hò?ng. Ban 'Ăm, mày bay hà cành theo dẮu hiẶu duy nhẮt là? nhưfng ngòn 'è?n dĂ?u 'f̣t Y 'Ă?u 'ươ?ng bfng.

Chùng cĂ?n vẶn chuyĂ?n cho binh 'oà?n 'Ă?n trù nhưfng thứ tẮi cĂ?n thiẮt khĂng thĂ? thà? bf?ng dù?, và? di tà?n thương binh 'àf là?m cho nhưfng cfn hĂ?m cứu chưfa dưới lò?ng 'Ắt bĂn bơ? sĂng NẶm RĂm trơ? nĂn ngẶt ngàt. Nhưng do chiẮn hà?o cù?a ta 'àf và?o gĂ?n, 'f̣c biẶt là? sự tiẮp cẶn cù?a sùng mày phò?ng khĂng, nhưfng cuẶc hà cành ban 'Ăm trơ? nĂn hẮt sức khò khfn.
Phào cao xà cù?a ta 'àf trơ? thà?nh nĂfi kinh hoà?ng 'Ắi với nhưfng viĂn phi cĂng tước 'ò vĂfn coi khoà?ng khĂng là? nơi tuyẶt 'Ắi an toà?n. Càc loài mày bay chiẮn 'Ắu vẶn tà?i, kĂ? cà? nhưfng siĂu phào 'à?i bay cù?a Hoa Kỳ? liĂn tiẮp bì bf́n rơi trĂn bĂ?u trơ?i ĐiẶn BiĂn Phù?.
Bèena PhĂn gòi 'ò là? "cuẶc tà?n sàt nhưfng mày bay" (le massacre des avions). KhĂn viẮt: "Ngà?y 15, hai chiẮc mày bay tiĂm kìch - nèm bom 'ang 'ược sư?a chưfa Y ĐiẶn BiĂn Phù? thư? chi viẶn cho Gabơrien 'ang bì tiẮn cĂng. Nhưng vư?a rơ?i khò?i sĂn bay nò 'àf gf̣p mẶt luĂ?ng 'àn cao xà rẮt dưf dẶi và? rẮt trùng 'ình. Cà? hai chiẮc vẶi trùt bom xuẮng cành sĂn bay khoà?ng 6-7 kilĂmèt.
Nhưng chiẮc thứ nhẮt vĂfn trùng 'àn nĂ? tan trĂn bĂ?u trơ?i, viĂn phi cĂng Ali Sahraoui, thuẶc phi 'Ặi chiẮn 'Ắu 2122 Languedoc chẮt ngay. ChiẮc thứ hai thoàt chẮt nhưng trong ngà?y hĂm 'ò, viĂn phi cĂng thứ hai 'iĂ?u khiĂ?n mẶt mày bay nèm bom cù?a hàm 'Ặi 11 F cù?a hà?i quĂn bì chẮt trong khi bĂ? nhà?o thà? bom"...
"ChiĂ?u 26 thàng 3, mẶt chiẮc 'akĂta do 'ài ùy Bơglin (Boeglin) lài bì bf́n hà Y phìa tĂy Huy ghèt, nhưng phi hà?nh 'oà?n thoàt chẮt. ChiẮc mày bay chày như mẶt ngòn lư?a hò?a thiĂu khĂ?ng lĂ? trong nhiĂ?u giơ?. Ngà?y 17, lùc 7 giơ?, 'ài ùy 'àctigơ (Dartigues) hà cành thà?nh cĂng chiẮc 'akĂta sẮ 267... Sau khi hà cành xuẮng Hà? NẶi an toà?n, anh quay lài chuyẮn thứ hai thì? bì bf́n rơi lùc 10 giơ? tài phìa nam ĂSlian 3. Phi hà?nh 'oà?n (7 ngươ?i) 'Ă?u chẮt... 17 giơ? 50, mẶt chiẮc 'akĂta trong 'Ặi vẶn tà?i 2/63 Sènègal 'Ăm 'Ă?u xuẮng 'Ắt Y phìa tĂy "Claudine" chày như mẶt bò 'uẮc... toà?n bẶ phi hà?nh 'oà?n 'Ă?u chẮt".
NẮu như thơ?i gian xĂy dựng trẶn 'ìa 'ợt 1 kèo dà?i hơn mẶt thàng, thì? 'ợt 2 ngf́n hơn nhiĂ?u. Chì? sau mươ?i ngà?y lao 'Ặng và? chiẮn 'Ắu gian khĂ?, trẶn 'ìa tiẮn cĂng và? bao vĂy cù?a ta 'àf cơ bà?n hoà?n thà?nh. TrĂn mẶt trfm kilĂmèt 'ươ?ng hà?o cù?ng với hà?ng vàn hĂ?m hẮ bao kìn trẶn 'ìa trưng tĂm cù?a 'ìch. Nhưfng 'ươ?ng hà?o 'f̣t sĂn bay và? sơ? chì? huy Đơ? Càt trong tĂ?m bf́n sùng cẮi cù?a trung 'oà?i và? tiĂ?u 'oà?n bẶ binh ta.
Ta chình thức chẮp nhẶn sự thàch thức tư? lĂu cù?a kè? thù?, chẮp nhẶn mẶt trẶn 'ành "mf̣t 'Ắi mf̣t".
BĂn cành tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m cùf cù?a 'ìch 'àf cò mẶt '',tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m" thứ hai, mẶt tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m di 'Ặng.
Hì?nh thài chiẮn tranh trẶn 'ìa bàt 'Ă?u xuẮt hlẶ l tài ĐiẶn BiĂn Phù?.
CĂ nhưfng ngươ?i 'àf viẮt vĂ? chiẮn tranh chiẮn hà?o là? nò thươ?ng xuẮt hiẶn khi lực lượng 'Ăi bĂn 'Ắi 'ìch khĂng chĂnh lẶch, khĂng thĂ? tiĂu diẶt nhau, và? cùfng là? lùc hò khĂng cò?n muẶn mơ? nhưfng cuẶc tiẮn cĂng.
Nhưfng ngươ?i lình 'Ăi bơ? chiẮn tuyẮn 'ứng nhì?n nhau, 'Ăi lùc quĂn cà? àc cà?m, và? trơ? thà?nh nhưfng ngươ?i bàn ch'c làt. Trong trươ?ng hợp cù?a chùng ta khĂng cò gì? giẮng như vẶy.
Càc nhà? lỳ luẶn quĂn sự thươ?ng cho rf?ng: kè? mành bao giơ? cùfng chòn càch tẮn cĂng, cùfng như kè? yẮu bao giơ? cùfng chòn càch phò?ng ngự. z 'Ăy, Phàp là? kè? mành, chùng là? quĂn 'Ặi nhà? nghĂ?, cò trong tay mòi thứ vùf khì hiẶn 'ài: khĂng quĂn, tà?u sĂn bay, xe tfng, phào 155 ly..., nhưng chĂng lài chòn càch phò?ng ngự!
KhĂng phà?i kè? 'ìch mù? quàng. Chùng biẮt với nhưfng ưu thẮ hiẶn nay chưa thĂ? thắng ta trĂn chiẮn trươ?ng rư?ng nùi. Với sự lựa chòn nà?y, chiẮm nhưfng 'iĂ?m cao khẮng chẮ, xĂy dựng trẶn 'ìa phò?ng ngự vưfng chf́c, sức mành cù?a chùng sèf tfng gẮp bẶi... Cò?n chùng ta là? kè? yẮu, vĂ? cơ bà?n chì? là? mẶt quĂn 'Ặi bẶ binh 'ơn thuĂ?n, nhưng lài chòn càch tiẮn cĂng!
Lìch sư? 'àf 'ưa hai 'Ặi quĂn tới trẶn 'ành quyẮt 'ình tài mẶt nơi khĂng hèn trước là? ĐiẶn BiĂn Phù?, trĂn cành 'Ă?ng Mươ?ng Thanh. Chùng ta 'àf chòn hì?nh thức tàc chiẮn bf?ng trẶn 'ìa bao vĂy và? tiẮn cĂng.
Cùfng là? nhưfng 'ươ?ng hà?o, nhưfng ù sùng, hĂ?m hẮ, nhưng trẶn 'ìa ta và? 'ìch cò nhưfng tĂnh chẮt hoà?n toà?n khàc biẶt. TrẶn 'ìa 'ìch mang tình phò?ng ngự tuyẶt 'Ắi.
Cò?n trẶn 'ìa ta mang tình tiẮn cĂng. MẶt bĂn hoà?n toà?n cẮ 'ình, mẶt bĂn vĂfn cĂ tmh cơ 'Ặng. TrẶn 'ìa cù?a ta khĂng ngư?ng phàt triĂ?n. NĂ khĂng chì? là? chiẮn tuyẮn, cung cẮp nơi Ă?n nàu an toà?n cù?a bẶ 'Ặi. NĂ tào 'iĂ?u kiẶn cho ta tiẮp cẶn 'Ăf dà?ng càc cứ 'iĂ?m 'ìch, tung ra nhưfng 'ò?n tiẮn cĂng bẮt ngơ?, cho phèp ta 'Ắi phò hưfu hiẶu với nhưfng cuẶc phà?n kìch, cùfng như rùt lui an toà?n khi cẮn kẮt thùc trẶn 'ành, giùp cho càn bẶ, chiẮn sìf cĂ nhưfng sàng tào bẮt ngơ? trong quà trì?nh chiẮn 'Ắu.
Ngươ?i ta dĂf dà?ng nhẶn thẮy sự khàc biẶt cù?a trẶn 'ìa ta và? trẶn 'ìa 'ìch trĂn chiẮn trươ?ng.
TrẶn 'ìa 'ìch là? nhưfng 'ươ?ng hà?o, hĂ?m hẮ 'ò? quàch, bẮ trì rẮt tẶp trung, khèp kìn, nf?m chẮt cứng giưfa rư?ng dĂy thèp gai mau chì? và? bàfi mì?n, chi chìt nhưfng chiẮn dù? sf̣c sơf. TrẶn 'ìa ta là? mẶt 'ươ?ng hà?o trùc chày dà?i ngùt tĂ?m mf́t bao quanh trẶn 'ìa 'ìch, khĂng cò vẶt cà?n, thuĂ?n mẶt mà?u 'Ắt 'ò? tươi, bĂn trong cò nhiĂ?u nhành vươn vĂ? phìa trẶn 'ìa 'ìch, trong quà trì?nh phàt triĂ?n tự nò lài mòc thĂm nhưfng nhành mới. Vò?ng dĂy khĂ?ng lĂ?, sinh sĂi nhanh chòng nà?y, chình là? cài sèf quyẮt 'ình sẮ phẶn cù?a con nhìm thèp ĐiẶn BiĂn Phù?.
Đìch 'àf phà?n ứng rẮt mành trước sự phàt triĂ?n nhưfng 'ươ?ng hà?o, gay gf́t hơn cà? khi nhưfng trung tĂm 'Ă? khàng cù?a phĂn khu bẶc nẮi tiẮp nhau sùp 'Ă?. ĐiĂ?u 'ò chứng tò? chùng ta 'ang tiẮn bước trĂn con 'ươ?ng chiẮn thf́ng.
VĂ? sau chùng ta biẮt, thơ?i gian nà?y, tài sơ? chì? huy cù?a CĂnhi Y Hà? NẶi, mẶt sẮ sìf quan cò tuĂ?i khi xem nhưfng bức à?nh mày bay chùp hà?ng ngà?y vĂ? sự phàt triĂ?n nhanh chòng nhưfng chiẮn hà?o cù?a ta, 'àf liĂn tươ?ng tới cuẶc 'ài chiẮn thẮ giới lĂ?n thứ nhẮt 1914 â?" 1918 mà? hò 'àf tham dự. HÒ lưu ỳ CĂnhi phà?i chuĂ?n bì ngay cho Đơ? Càt tư tươ?ng 'Ắi phò với chiẮn tranh chiẮn hà?o (guerre de tranchèe). Như hò 'àf biẮt, mì?n và? vùf khì chẮng mì?n là? 'f̣c 'iĂ?m cù?a loài chiẮn tranh nà?y.
CĂnhi ra lẶnh ngay cho Đơ? Càt chuĂ?n bì mẶt cuẶc chiẮn bf?ng chiẮn hà?o. ChiĂ?u ngà?y 22 thàng 3, Đơ? Càt thĂng bào bf?ng 'iẶn riĂng cho CĂnhi là? mì?nh khĂng cò chuyĂn gia và? cùfng khĂng cò dùng cù cĂng binh 'Ă? tiẮn hà?nh loài chiẮn tranh nà?y. Ngà?y hĂm sau, Đơ? Càt lài 'iẶn yĂu cĂ?u CĂnhi cung cẮp cho mì?nh nhưfng nguyĂn tf́c vĂ? tĂ? chức trẶn 'ìa, là?m thà?nh bẮn bà?n, và? nhưfng tà?i liẶu khàc liĂn quan tới chiẮn tranh chiẮn hà?o. Ngà?y 23, CĂnhi ra lẶnh cho Đơ? Càt hàfy nẮi tẮt cà? nhưfng cứ 'iĂ?m bf?ng 'ươ?ng hĂ?m bà?o 'à?m sự liĂn làc giưfa chùng, 'f̣t mì?n, 'f̣t bĂfy và?o 'ươ?ng hà?o cù?a 'Ắi phương, và? dù?ng lực lượng nhò? tuĂ?n tiĂfu nhưfng 'ươ?ng hà?o kè? 'ìch mới 'à?o. Thực ra, Đơ? Càt 'àf là?m nhưfng viẶc nà?y với tẮt cà? khà? nfng cù?a mì?nh, và? khĂng cò vẶt liẶu phương tiẶn, kĂ? cà? sức lực 'Ă? là?m tiẮp nhưfng con 'ươ?ng hĂ?m mà? CĂnhi 'àf ra lẶnh !
Tư? mòi hướng, chiẮn hà?o cù?a chùng ta vĂfn phàt triĂ?n mẶt càch vưfng chf́c tới gĂ?n trẶn 'ìa trung tĂm cù?a 'ìch.
Theo 'ùng kẮ hoàch, nò 'àf tiẮn và?o nhưfng trung tĂm 'Ă? khàng mùc tiĂu cù?a 'ợt tiẮn cĂng sf́p tới. Y phìa 'Ăng, nò 'àf và?o gĂ?n càc cao 'iĂ?m E, D1, C1, A1. Y phìa tĂy, ngà?y 24 thàng 3, mẶt mùfi chiẮn hà?o chì? cò?n càch hà?ng rà?o dĂy thèp gai 106, thuẶc cùm cứ 'iĂ?m trực tiẮp bà?o vẶ sĂn bay Mươ?ng Thanh, 50 mèt.

VÒ?NG VĂy trẶn 'ìa chiẮn hà?o hì?nh thà?nh 'àf khiẮn kè? 'ìch khĂng cò?n khà? nfng rùt lui, cùfng như khò 'ưa thĂm mẶt sẮ lớn quĂn tfng viẶn. QuĂn 'ìch 'ứng trước sự thẮt bài chf́c chf́n, vì? sớm muẶn con 'ươ?ng tiẮp tẮ bf?ng mày bay cùfng bì cắt 'ứt.
TrẶn 'ìa chiẮn hà?o cù?a ta 'àf phà vơf cẮu trùc cơ bà?n cù?a tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m, tàch hoà?n toà?n phĂn khu HĂ?ng Cùm khò?i khu trung tĂm. Tư? lùc nà?y Đơ? Càt khĂng thĂ? trĂng chơ? sự cứu viẶn cù?a nhưfng tiĂ?u 'oà?n 'òng Y phìa nam cành 'Ă?ng Mươ?ng Thanh.
NghiĂn cứu càch bẮ trì cù?a phĂn khu trung tĂm, chùng ta thẮy ròf trẶn ĐiẶn BiĂn Phù? sèf 'ược quyẮt 'ình trĂn nhưfng cao 'iĂ?m Y phìa 'Ăng, bĂn tà? ngàn sĂng NẶm rẮm.
TÀI 'Ăy nĂ?i lĂn mẶt dàfy 'Ă?i chày tư? bf́c xuẮng nam, hai bĂn 'ươ?ng 41 và? dòc theo bơ? sĂng. Nhưfng trài 'Ă?i nà?y khẮng chẮ toà?n bẶ phĂn khu trung tĂm, trong 'ò cò sơ? chì? huy Đơ? Càt, càc trẶn 'ìa phào và? sĂn bay. Đìch 'àf tẶn dùng lợi thẮ cù?a dàfy 'Ă?i, tĂ? chức thà?nh mẶt khu vực phò?ng ngự then chẮt với hai trung tĂm 'Ă? khàng mành là? ĐĂminìch và? ĂSlian. MĂfi trung tĂm gĂ?m nhiĂ?u cứ 'iĂ?m. Nhưfng cứ 'iĂ?m nà?y mẶt phĂ?n nf?m trĂn nhưfng quà? 'Ă?i, mẶt phĂ?n nf?m dưới cành 'Ă?ng bĂn bơ? sĂng. Nhưng quan tròng hơn cà? là? nhưfng cao 'iĂ?m. NẮu nhưfng cao 'iĂ?m nà?y bì ta chiẮm thì? nhưfng cứ 'iĂ?m phìa dưới khĂng thĂ? tĂ?n tài, và? toà?n bẶ càt cứ 'iĂ?m trĂn cành 'Ă?ng bĂn kia sĂng NẶm RẶm cùfng sèf bì 'c dòa vì? hò?a lực bf́n thf?ng cù?a ta, 'f̣c biẶt là? phào binh.
Chù? trương cù?a Đà?ng ù?y Mf̣t trẶn trong 'ợt 2 là? tẶp trung ưu thẮ binh hò?a lực 'ành chiẮm 'Ă?ng thơ?i càc cao 'iĂ?m phìa 'Ăng. Trong sẮ nà?y, cò 5 cao 'iĂ?m quan tròng. ĐĂ là? càc cao 'iĂ?m E, D1 thuẶc trung tĂm 'Ă? khàng ĐĂminìch, và? càc cao 'iĂ?m C1, C2, A1 thuẶc trung tĂm 'Ă? khàng ĂSlian. ĐĂminìch 1 và? ĐĂminìch 2 nf?m hai bĂn 'ươ?ng 41 là? nhưfng cao 'iĂ?m cao nhẮt Y phìa bf́e, khoà?ng 70 mèt so với mf̣t 'Ắt, trực tiẮp kiĂ?m soàt sĂn bay và? hai trẶn 'ìa phào 105 Y dưới phĂn 'Ă?i.
ĂSlian 2 Y 'Ă?u cù?ng phìa nam, thẮp hơn, khoà?ng 40 mèt, nhưng lài 'f̣c biẶt quan tròng vì? Y sàt ngay khu trung tĂm, rẮt gĂ?n sơ? chì? huy cù?a Đơ? Càt. ĂSlian 1 và? liĂn 4 tiẮp giàp với ĂSlian 2 vĂ? phìa bf́c, là? nhưfng 'Ă?i nhò? thẮp, nhưng 'Ă?u Y sàt khu trung tĂm. Càc cao 'iĂ?m E, D1, D2, C1, A1 nf?m Y vò?ng ngoà?i, liĂ?n kĂ? với trẶn 'ìa tiẮn cĂng cù?a ta. Nhưfng cao 'iĂ?m khàc D3, C2... nf?m Y phìa trong.
Đìch 'àf thẮy ròf mẶt 'ợt tiẮn cĂng mới cù?a ta 'ang nhf́m và?o dàfy 'Ă?i phìa 'Ăng qua nhưfng mùfi chiẮn hà?o.
Sàng ngà?y 30 thàng 3, Lfnggơle tới trực tiẮp kiĂ?m tra sự bẮ phò?ng Y khu 'Ăng. Tài trung tĂm 'Ă? khàng 'Ămimch cò tiĂ?u 'oà?n 3, trung 'oà?n 3 AngiĂri, mẶt 'ài 'Ặi Thài, 1 'ài 'Ặi phào 105. Lfnggơle khĂng hà?i lò?ng khi nhẶn thẮy sươ?n bĂn trài cù?a ĐĂminìch 2 do mẶt 'ơn vì Thài bà?o vẶ. Lfnggơle quyẮt 'ình chuyĂ?n 'ơn vì Thài nà?y và?o phìa trong, 'ưa . mẶt 'ài 'Ặi AngiĂri 'òng Y ĐĂminìch 1 sang thay thẮ, và? 'iĂ?u mẶt 'ài 'Ặi cù?a tiĂ?u 'oà?n dù? 5 tới ĐĂminìch 1 'iĂ?n và?o chĂf 'ài 'Ặi 'ược rùt 'i Tài trung tĂm 'Ă? khàng ĂSlian, Lfnggơle cà?m thẮy yĂn tĂm. TiĂ?u 'oà?n 1 trung 'oà?n bẶ binh Ma rẮc sẮ 4 phò?ng ngự tài 'Ăy với sự hĂf trợ cù?a nhưfng tiĂ?u 'oà?n dù? do Bi gia trực tiẮp chì? huy. Lfnggơle quyẮt 'ình tfng cươ?ng cho ĂSlian 2 Y nơi 'Ă?u sòng ngòn giò mẶt 'ài 'Ặi cù?a tiĂ?u 'oà?n lĂ dương dù? 6. Đài bẶ phẶn lực lượng phà?n kìch cù?a tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m, gĂ?m tiĂ?u 'oà?n dù? thuẶc 'ìa sẮ 6,. tiĂ?u 'oà?n dù? ngùy sẮ 5, mẶt 'ài 'Ặi cù?a tiĂ?u 'oà?n dù? xung kìch sẮ 8, hai 'ài 'Ặi ngươ?i Thài, và? nhưfng lực lượng cò?n lài cù?a tiĂ?u 'oà?n Thài sẮ 2 khoà?ng nư?a tiĂ?u 'oà?n, 'Ă?u 'ược tẶp trung tài ĂSlian.
Ngoà?i ra cò?n mẶt 'ài 'Ặi cĂng binh. Khi trẶn 'ành nĂ? ra nhưfng 'ơn vì nà?y sèf tiẮn hà?nh phà?n kìch ngay mà? khĂng cĂ?n vượt qua cĂ?u thươ?ng xuyĂn bì phào binh 'ìch 'c dòa. Lfnggơle hà?i lò?ng với quyẮt 'ình cù?a mì?nh, trước khi ra vĂ? chì? thì cho càc 'ơn vì 'ùng 18 giơ? chiĂ?u nay phà?i cho mòi ngươ?i fn mẶt bưfa cơmn nòng.
NhiẶm vù 'Ă? ra cho 'ợt tiẮn cĂng thứ hai là?: 'ành chiẮm càc cao 'iĂ?m phò?ng ngự phìa 'Ăng cù?a khu trung tĂm, thf́t'' chf̣t trẶn 'ìa tiẮn cĂng và? bao vĂy, khẮng chẮ 'i 'Ắn 'ành chiẮm sĂn bay, hàn chẮ 'i tới triẶt hf?n 'ươ?ng tiẮp tẮ, tiẮp viẶn cù?a 'ình, tình cực tiĂu diẶt và? tiĂu hao sinh lực 'ìch, thu hèp phàm vi chiẮm 'òng và? vù?ng trơ?i cù?a chùng, tào 'iĂ?u kiẶn chuyĂ?n sang tĂ?ng cĂng kìch. NẮu tì?nh hì?nh phàt triĂ?n thuẶn lợi, ta sèf chiẮm 'ài bẶ phẶn khu 'Ăng cù?a 'ìch.
ĐĂ? tào 'iĂ?u kiẶn cho càc 'ơn vì tiẮn cĂng càc cao 'iĂ?m, ta chù? trương dù?ng nhưfng mùfi thòc sĂu và?o khu 'Ăng tẶp 'oà?n cứ 'iĂ?m, 'ành trẶn 'ìa phào và? nhưfng 'ơn vì cơ 'Ặng nf?m bĂn tà? ngàn sĂng NẶm RĂm, 'f̣t quĂn 'ìch trĂn càc cao 'iĂ?m và?o thẮ bì uy hiẮp cà? trước mf̣t và? sau lưng.
Ta dự kiẮn 'ợt tiẮn cĂng thứ hai cĂ tình quyẮt 'ình 'Ắi với chiẮn dìch.

CHƯƠNG MƯỜI
DAfY CAO ĐIÊ?M PHÍA ĐÔNG
Mười nga?y sau khi vê? dự hội nghị sơ kết thắng lợi đợt 1, nga?y 27 tháng 3, các cán bộ tư? trung đoa?n trơ? lên lại quay vê? sơ? chi? huy Mươ?ng Phăng, nhận nhiệm vụ tác chiến đợt 2. Nhiệm vụ cụ thê? trao cho tư?ng đơn vị như sau:
- Đại đoa?n 312, được phối thuộc hai đại đội sơn pháo 75, hai đại đội súng cối 120, một đại đội súng cối 82 có nhiệm vụ tiêu diệt các cao điê?m E (Dominique 1), D1 (Dominique 2), D2 (Dominique 3) thuộc trung tâm đê? kháng Đôminích, va? du?ng một đơn vị thọc sâu đánh va?o vị trí pháo binh địch ở cao điê?m 210 (Dominique 6), va? tiê?u đoa?n du? 5 hoặc tiê?u đoa?n du? 6 cơ động ở khu vực na?y.
- Đại đoa?n 316 (thiếu một trung đoa?n), được phối thuộc hai đại đội sơn pháo 75, hai đại đội súng cối 120 ly có nhiệm vụ tiêu diệt các cao điê?m A1 (Eliane 2), C1 (Eliane 1), C2 (Eliane 4) thuộc trung tâm đê? kháng Êlian, va? phối hợp với các đơn vị khác tiêu diệt lực lượng du? cơ động.
- Đại đoa?n 308 có nhiệm vụ du?ng ho?a lực kiê?m chế pháo binh địch ở tây Mươ?ng Thanh, du?ng bộ đội nho? tích cực dương'' công các cứ điê?m 106 (Huguette 7) va? 311 (trong cụm Huguette) ở phía tây, cư? một tiê?u đoa?n tham gia bộ phận thọc sâu va?o tung thâm khu đông, tiêu diệt tiê?u đoa?n ngụy Thái số 2, trận địa pháo binh, phối hợp với trung đoa?n 98 cu?a 316 tiêu diệt lực lượng du? cơ động.
- Trung đoa?n 57 cu?a đại đoa?n 304, được phối thuộc tiê?u đoa?n 888 (đại đoa?n 316), một đại đội lựu pháo 105, một đại đội súng cối 120, 18 khâ?u trọng liên cao xạ 12,7 ly, có nhiệm vụ kiê?m chế các trận địa pháo binh địch ở Hô?ng Cúm, chặn quân tiếp viện tư? Hô?ng Cúm lên Mươ?ng Thanh, va? đánh quân nha?y du? ở xung quanh va? phía nam Hô?ng Cúm.
- Đại đoa?n 351 trực tiếp yê?m hộ bộ binh tiến công các cứ điê?m: A1, D1, C1, E, chế áp pháo binh địch, sát thương va? tiêu diệt một lực lượng cơ động địch ở tung thâm phía đông Mươ?ng Thanh, kiê?m chế pháo binh địch.
Riêng trung đoa?n pháo cao xạ 367 yê?m hộ đắc lực cho bộ binh va? pháo binh chiến đấu ca? nga?y va? đêm.
So sánh vê? bộ binh trong đợt tiến công na?y, địch: 1 ta: 3,6 (5/18 tiê?u đoa?n). Nếu so với đợt 1 thi? mức huy động lực lượng cu?a ta lâ?n na?y cao hơn. Nhưng mục tiêu cufng nhiê?u hơn, ngoa?i năm mục tiêu chính la? năm cao điê?m phía đông, co?n nhưfng mục tiêu thứ yếu khác: đánh lực lượng du? cơ động, trận địa pháo.
Đây la? trận công kiên có quy mô lớn nhất tư? trước tới nay. Khi mơ? đâ?u chiến dịch ta mới chi? đánh tư?ng trung tâm đê? kháng, tư?ng tiê?u đoa?n đóng riêng le?, lâ?n na?y ta đánh va?o một khu vực gô?m nhiê?u trưng tâm đê? kháng với nhiê?u tiê?u đoa?n.
Hội nghị trao nhiệm vụ diêfn ra trong không khí ha?o hứng. Đại đoa?n trươ?ng 312 Lê Trọng Tấn, các trung đoa?n trươ?ng Hoa?ng Câ?m, Quang Tuyến, Lê Thu?y co?n mang khí thế cu?a nhưfng chiến thắng vư?a qua, báo cáo kế hoạch đánh các cao điê?m D va? E với sự tin tươ?ng sef la?m tro?n nhiệm vụ. Riêng đô?ng chí Lê Trọng Tấn hơi băn khoăn cho các đơn vị la?m nhiệm vụ thọc sâu.
Trước cuộc họp, đại đoa?n trươ?ng 316 Lê Qua?ng Ba nói riêng với tôi: "Trung đoa?n trươ?ng 98 Vuf Lăng đê? nghị được đánh A1, nhưng đại đoa?n pha?i trao cho Nguyêfn Hưfu An, vi? trung đoa?n 174 la? đơn vị chu? công".
A1 được đánh giá la? vị trí quan trọng nhất trong đợt tiến công na?y. Hai trung đoa?n 174 va? 98 mới bước va?o chiến đấu đê?u co?n sung sức. Trung đoa?n trươ?ng 174 Nguyêfn Hưfu An đaf hai lâ?n tham gia tiêu diệt Đông Khê, tri?nh ba?y phương án đánh A1, tra? lơ?i mọi câu. ho?i một cách rof ra?ng, chứng to? đaf có nhiêfu kinh nghiệm công kiên. Cuối cu?ng, tôi ho?i:
- Đô?ng chí có gi? đê? nghị với Bộ chi? huy chiến dịch không !
- A1 la? vị trí rất cứng ma? trên chi viện có 100 viên đạn pháo 105, như vậy ít quá.
Tôi nói vui:
- Được cho cậu thêm 5 viên nưfa !
Mọi ngươ?i cươ?i ô?. Đạn pháo 105 đaf tha?nh vấn đê? nan gia?i. Ta đang tính cách chuyê?n một số đạn chiến lợi phâ?m tư? mặt trận Trung La?o ra, nhưng đươ?ng quá xa, va? cufng không được bao nhiêu.
Tôi muốn gặp các đô?ng chí chi? huy trước lúc ra vê?.
Anh em lâ?n lượt tới căn lán nho? nơi tôi la?m việc.
Nguyêfn Hưfu An va? Vuf Lăng cu?ng bước va?o. Vuf Lăng ngươ?i bé nho? nhưng rắn chắc, có ha?m râu quai nón va? nụ cươ?i tươi, tư? trung đoa?n Thu? đô cu?a 308 mới chuyê?n sang 316. Ca? hai đê?u la? nhưfng cán bộ chiến đấu da?y dạn, đaf chi? huy nhiê?u trận công kiên, có nhưfng trận tha?nh công xuất sắc. Tôi nói:
- Các đô?ng chí báo cáo quyết tâm đi !
Hai ngươ?i đê?u hứa sef kiên quyết hoa?n tha?nh nhiệm vụ. Tôi ho?i tiếp ti?nh hi?nh tô? chức chiến đấu, tư tươ?ng bộ đội ti?nh hi?nh đoa?n kết nội bộ, va? đô?ng chí chi? huy đại đội chu? công thế na?o... Các anh đê?u tra? lơ?i rất tốt. Tôi lại ho?i:
- Các đô?ng chí có tin tươ?ng không!
Vuf Lăng nhanh nha?u:
- Báo cáo anh, tin tưởng là làm được.
- Đánh C1 trong bao lâu!
- Xin anh 45 phút.
- Có thê? đê? hă?n cho đô?ng chí một tiếng.
Tôi quay sang Nguyêfn Hưfu An :
- Co?n A1 ! Đô?ng chí câ?n bao nhiêu thơ?i gian !
Mức thơ?i gian Vuf Lăng đặt cho đơn vị mi?nh la?m chi Nguyêfn Hưfu An hơi lúng túng.
- A1 khó hơn, hai tiếng, đô?ng chí la?m được không !
Nguyêfn Hưfu An vui ve? đáp:
Báo cáo: La?m được.
Tôi nói thêm vê? tính chất quan trọng cu?a A1, nhắc đơn vị chú ý hoa?n tha?nh việc xây dựng trận địa xuất phát xung phong cho tốt, va? la?m kế hoạnh phối hợp thật chu đáo.
Tôi nói với Vuf Lăng:
- C1 cũng rất quan trọng. Tiêu diệt được cứ điê?m na?y trung đoa?n 98 sef tiến một bước da?i trong chiến đấu công kiên. Đô?ng chí co?n điê?u gi? băn khoăn không ?
Vuf Lăng đo? mặt rô?i nói:
- Kê? ra, Bộ cho được "tí pháo" thi? tốt.
Lâ?n na?y đánh nhiê?u cứ điê?m một lúc, pháo cu?a ta không thê? chia đê?u, trong kế hoạch đánh C1, đơn vị Vũ Lăng không có pháo yê?m hộ.
Tôi cươ?i vôf vai Vuf Lăng:
- Đơn vị cậu sef có 2 khâ?u 75 đi cu?ng, va? 30 pháo pháo 105 yê?m hộ.
Vuf Lăng vui sướng:
- Thế thi? xin cam đoan giưf đúng lơ?i hứa với anh.
Sau đó, cơ quan tham mưu thông báo với Vuf Lăng, ngoa?i pháo 75, Bộ sef phối thuộc thêm cho 98 ca? một số súng cối 120 ly.