Điều trị Viêm gan mạn tính do virus B

Trong số các bệnh về viêm gan thì Viêm gan virus B luôn là vấn đề có tính thời sự nhất là ở các nước châu á và châu Phi. Đây là một bệnh truyền nhiễm ở người do vius viêm gan B (HBV) gây nên, một bệnh để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Theo ước tính của tổ chức y tế thế giới, hơn 1/3 dân số thế giới đã từng bị nhiễm HBV với khoảng 400 triệu người mang HBV mạn tính (HBsAg dương tính). Hàng năm trên thế giới có khoảng hơn 1triệu người tử vong do biến chứng của Viêm gan virus B mạn tính, xơ gan, ung thư gan và bệnh gan giai đoạn cuối. Việt Nam là quốc gia nằm trong khu vực nhiễm HBV cao, với tần số dao động từ 15 – 20% dân cư.
Viêm gan virus B (VGB) là một bệnh truyền nhiễm ở người do vius viêm gan B (HBV – Hepatitis B virus) gây nên. HBV thuộc họ Hepadnavirus là loại ADN virus, kích thước khoảng 42nm. Virus được cấu tạo từ một hạt nhân hay nucleocapsid, trong nhân có một ADN vòng, một enzym đặc hiệu cần thiết cho sự nhân lên của virus là ADN – polymerase. Bên ngoài virus được bọc bởi một lipoprotein mang kháng nguyên đặc hiệu là HBsAg.

Cách lây truyền của virus viêm gan B đó là sự tiếp xúc với máu và các chế phẩm của máu, các dịch tiết của cơ thể đặc biệt là tinh dịch và dịch tiết âm đạo, do đó có 3 đường lây cơ bản đó là lây truyền qua đường máu, qua quan hệ ******** và lây từ mẹ sang con trong khi sinh. Máu có khả năng lây truyền trong tất cả các giai đoạn nhiễm virus viêm gan B, tính lây nhiễm cao nhất có thể xảy ra ngay trước khi bệnh diễn biến cấp tính.

Bệnh viêm gan B lưu hành rộng rãi trên thế giới, nhưng tỷ lệ nhiễm HBV khác nhau giữa các vùng, các quốc gia. Nước ta nằm trong vùng lưu hành dịch tễ cao thì những đối tượng như: bệnh nhân phải thường xuyên truyền máu, người nghiện ma tuý và những người hành nghề mại dâm là những đối tượng dễ bị lây nhiễm và là nguồn lây nhiễm nguy hiểm nhất.

Tổn thương gan diễn ra như thế nào?

Mức độ tổn thương gan rất thay đổi từ nhẹ, vừa và nặng; mức độ tổn thương mô học liên quan đến độ trầm trọng của bệnh. Tổn thương gan diễn ra qua 3 giai đoạn

Giai đoạn l:

kéo dài từ 1-10 năm, được đánh dấu bằng sự nhân lên mạnh mẽ của virus; Tổn thương gan trong giai đoạn này còn nhẹ.

Giai đoạn 2: đặc trưng bởi một sự tăng cường miễn dịch tế bào mà cơ chế khởi phát còn chưa biết rõ. Pha này được gọi là pha chuyển huyết thanh kéo dài từ vài tuần đến vài tháng.

Giai đoạn 3: đặc trưng bởi sự ngừng nhân lên của virus. Hoạt tính của thương tổn gan rất yếu hoặc không có. Xét nghiệm mô học luôn luôn có bằng chứng của xơ gan không hoạt động. Suốt thời kỳ 3 này có thể có một đợt nặng ra của bệnh, sự nặng thêm này liên quan với việc nhân lên của virus hoặc cũng có thể có sự lây nhiễm một loại virus viêm gan khác như virus viêm gan D hoặc C. sự nặng lên của bệnh trong giai đoạn này kéo theo tăng cao nguy cơ gây xơ gan và ung thư gan.
Biểu hiện của bệnh như thế nào?

Lâm sàng của viêm gan mạn virus B rất thay đổi từ nhiễm không triệu chứng cho đến rất nặng nề thậm chí tử vong do suy gan. Khởi bệnh đa số thường âm thầm, chỉ một số ít biểu hiện như một viêm gan cấp. Các triệu chứng thường gặp là vàng da, vàng mắt, đau tức nặng hạ sườn phải, rối loạn tiêu hoá, buồn nôn, nôn, nước tiểu vàng, mệt mỏi, đau mỏi cơ khớp...về sau xuất hiện các triệu chứng của xơ gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa như phù, cổ trướng, chảy máu nhất là từ tĩnh mạch thực quản, rối loạn chảy máu đông máu, bệnh não gan, lách to. Các triệu chứng ngoài gan như đau khớp, viêm khớp, ban da, viêm cầu thận, viêm mạch.
bệnh người ta thường sử dụng một trong các kỹ thuật miễn dịch để phát hiện kháng nguyên bề mặt HBsAg trong huyết thanh hoặc dùng Kỹ thuật PCR phát hiện HBV – DNA trong huyết thanh.

Phòng bệnh và điều trị như thế nào.

Khi đã nhiễm virus viêm gan B bạn cần được sự theo dõi thường xuyên của bác sỹ. Bạn có thể được chữa trị bằng nhiều loại thuốc khác nhau như Lamivudin, Adeforvir, Entecavir, Interferon, peg – Interferon.. tuy nhiên giá thành thuốc đắt, có nhiều tác dụng phụ và tỷ lệ kháng thuốc cao, trước khi sử dụng các thuốc này bạn cần có ý kiến của bác sỹ.

Ngày nay, nhờ các kỹ thuật sinh học phân tử mà cho đến nay người bác sĩ có thể đánh giá và biết chi tiết, toàn diện vi rút viêm gan B ở mỗi người bệnh nhân để từ đó có một phác đồ điều trị tối ưu. Tuy nhiên, cuộc chiến chống lại vi rút viêm gan B vẫn chưa có hồi kết, HBV cũng như mọi vi rút nói chung luôn luôn biến đổi cấu trúc di truyền của nó để tránh được tác động của các thuốc đặc trị. Do đó phòng tránh nhiễm virus viêm gan B là cách hiệu quả nhất.
Cách tốt nhất để phòng ngừa nhiễm virus viêm gan B là tiêm vaccin.
Đối với trẻ em sinh ra từ các bà mẹ có HBsAg cần phải tiêm HBIG (Hepatitis B immune globulin) và vaccin càng sớm càng tốt, đặc biệt hiệu quả trong vòng 12 giờ sau khi sinh.ở nước ta hiện nay vaccin viêm gan B đã đựơc đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng cho tất cả các trẻ em. Bên cạnh biện pháp phòng ngừa bằng vaccin thì mọi người cần chú ý với đường lây truyền của bệnh đó là đường máu, đường kim tiêm và cần có các biện pháp ******** an toàn.