Định hướng sự nghiệp - Nên làm Tiến sĩ?

Có lẽ bạn phải học qua MSc như bạn @MScIT đã rồi mới nghĩ đến PhD được.
Mà quả thật, tôi vẫn thích những người làm PhD sau khi có kinh nghiệm thực tế hơn là những người làm PhD trực tiếp sau khi hoàn thành MSc.
Harrykism - Vì chất lượng cuộc sống!

Các bác khuyên em,học Msc nên học Taught hay research,em định sang ANH,nghe bảo học research sau này rất dễ làm PhD đúng ko?Học Msc dạng taught sau này vẫn làm được đúng ko?

Nhân tiện có biết người làm post-doc nên tôi nói vài lời về vấn đề này. Post-doc có thể hiểu là một quá trình thử thách sau khi nhận bằng PhD và trước khi trở thành người nghiên cứu thực sự. Trong cuộc đời làm khoa học, nhận được học vị PhD có thể ví như chạy xong 100m đầu tiên trong chặng đường Marathon dài hơn 42km - Là cần thiết nhưng không nói lên gì nhiều!
Quá trình làm post-doc kéo dài khoảng từ 2-5 năm sau PhD. Quá trình này giúp cho bản thân mình và đồng nghiệp đánh giá xem mình có đủ khả năng và lòng kiên nhẫn để theo đuổi con đường đầy "chông gai" này không. Công việc của một người làm post-doc phụ thuộc rất nhiều vào từng chuyên ngành cụ thể. Trong Tin học, tại thời buổi này thì Post-doc gần như là không cần thiết - Rất nhiều người sau khi làm xong PhD nhận ngay chân assistant professor. Trong Sinh, ho.c, Vật lý và Hóa học, thời gian làm post-doc thường là thời gian làm việc dưới sự hướng dẫn của một ông giáo sư nào đó - làm cùng vấn đề hoặc theo cùng hướng với ông ấy và các học trò của ông ấy. Trong Toán học, thời gian làm post-doc là thời gian để học rộng ra, tìm tòi những vấn đề khác với vấn đề mình đã làm trong luận án PhD. Người làm post-doc hoàn toàn độc lập, có thể làm chung với "thầy" hoặc có thể tự làm những thứ mình thích. Sự khác nhau giữa Toán và các ngành như Lý và Hóa là ở vấn đề $$$. Trong Lý và Hóa, để có thể làm thí nghiệm, bạn cần khá nhiều trang bị, vì thế cần phải dựa vào một nhóm nào đó. Trong Toán học, bạn chỉ cần tờ giấy và cây bút, vì thế không phải dựa vào ai.
Post-doc không phải là một học vị. Nó dùng để chỉ giai đoạn sau khi làm xong PhD, và trước khi nhận chân chính thức ở đâu đó (tenure-track). Có người không cần làm post-doc, nhưng cũng có người làm 2, 3 post-doc (ở 2, 3 nơi khác nhau). Cũng không thể dựa vào việc làm hay không làm post-doc để đánh giá khả năng nghiên cứu của mỗi người. Nhiều người rất giỏi nhưng trải qua khá nhiều giai đoạn post-doc chỉ vì những trường "đỉnh" trong chuyên ngành của họ không có "chân" chính thức nào available mà chỉ có các vị trí tạm thời.
Cuối cùng, tôi muốn đưa một ý kiến khác với ý kiến của anh Ngô Quang Hùng trong bài viết mà các bạn đã đọc. Học PhD không hẳn chỉ để tiếp tục con đường nghiên cứu. Làm xong PhD bạn có rất nhiều sự lựa chọn - Đặc biệt là trong các ngành khoa học tự nhiên. Làm PhD nghĩa là bạn có thêm 4, 5 năm để học sâu về một vấn đề và học rộng ra nhiều thứ khác, xem cuối cùng thì mình thực sự muốn làm gì.
Nguyện mỗi người có một niềm vui!

Hì hì cũng nhân tiện bào viết của bác CXR, muốn trao đổi cùng bác và các bạn về ý kiến về con đường sự nghiệp cho sinh viên du học.
Có thể nói, sinh viên du học hiện nay, không kể tới hình thức tự túc hay có học bổng, đều muốn phấn đấu học để đóng góp 1 phần nào đó cho đời mình và xã hội. Theo nhận định của tôi, trừ những người không nghiêm túc, còn lại đều có ước mơ vươn tới thành công.
Tuy nhiên, vấn đề là như thế nào thì được coi là thành công?
Có người thì cho rằng phải học và nghiên cứu lên đến trình độ PhD mới gọi là thành công. Có người thì cho rằng, học ĐH + kiếm được 1 chỗ làm ngon = thành công. Như vậy, vấn đề cốt lõi là bạn xác định được mục đích cuộc sống của mình thì sẽ có một quyết định đúng đắn.
Nhân tiện đây, em muốn tham khảo ý kiến của bác CXR về việc học của em. Theo bác, bác cho đánh giá như thế nào nếu em nhận định rằng học nhiều bằng Thạc sĩ (Tech, Biz) sẽ có cơ hội cao hơn trong nghề nghiệp không mang tính nghiên cứu sau này. Chả là em học BSc ở BK HN ngành Điện tử - Viễn thông, sang bên này học thêm một cái BSc ngành là cầu nối giữa Tech và Biz. Hiện đang học MSc về 1 ngành thiên về Biz hơn. Em tính học tiếp MSc về Tech để sau này "phổ" hoạt động sẽ rộng hơn. Bởi vì, khả năng của em, ứng dụng thành tựu tốt hơn là tạo ra một thành tựu mới. Bác cho em lời khuyên nhé!
Harrykism - Vì chất lượng cuộc sống!

Thấy các bác tranh luận về việc có nên làm Phd hay không, tớ có một ý kiến rất cá nhân như sau. Nếu các bác xác định rõ ràng sau khi học xong sẽ đi làm công ty ... (kiểu như sẽ không ngâm cứu hay dạy dỗ gì cả) thì cao nhất chỉ nên học đến Master thôi, học cao hơn nữa phí lắm, mất thời gian lắm, khổ lắm ...

Tôi rất thích ý kiến của CRX. Bạn hình như đang đi du học hay đã có một vốn sống nhất định rồi phải không ạ?
Thật sự tôi có ý định làm PhD chỉ vì:
+Tôi muốn có một bằng cấp tốt
+Cơ hội thăng tiến trong nghề nghiệp của tôi sẽ cao hơn
Chứ tôi không nghĩ như anh Hung, là học PhD chỉ đi nghiên cứu. Tôi chưa bao giờ ra nước ngoài, nên tôi không dám múa rìu qua mắt thợ. Nhưng ở VN, các bác có thể thấy rằng chỉ một số nửa trong số các PhD là làm nghiên cứu, con lại ra ngoài làm ứng dụng hết. Và tôi cũng muốn như thế.
Dĩ nhiên, khi có bằng PhD, tôi phải chứng tỏ với các đồng nghiệp rằng tôi xứng đáng với mảnh bằng đó.Tin tôi đi, ở VN mình, khi hai người có khả năng trong công việc tương đương nhau, thì ai có bằng cấp tốt hơn sẽ dễ được thăng tiến hơn.

Rất tiếc là bạn không nghiên cứu kĩ ý kiến của bác Hùng ở trên kia.

Bằng PhD chắc chắn là 1 bằng cấp tốt, và cũng có thể có cơ hội thăng tiến trong nghề nghiệp. Nhưng mình muốn bạn hiểu là với động cơ như vậy thì bạn sẽ không thể kiếm được cái bằng PhD. Tại sao? Có lẽ bạn quen với kiểu học ở VN, đó là đi học, nghe giảng, làm bài tập, đi thi, điểm 10... về nhà thế là vui rồi, tự hào với bạn bè gia đình. Thực chất của việc học đấy nó chỉ là lặp lại nguyên xi những gì người khác đã làm. Cho dù đầu óc không cần thông minh sáng láng lắm thì sự cần cù cũng có thể giúp chúng ta có được kết quả, cụ thể là cái bằng. Nhưng học Grad, và nhất là PhD ở nước ngoài nó hơi khác. Có lẽ bạn cũng thấy ở nhiều nước thậm chí nó còn không buồn dạy course work, tập trung vào research luôn. Bạn cần phải có cái gì đó của bạn, do bạn nghĩ ra, và phải biết rõ rằng có nhiều đứa nó nghĩ như thế này trước mình chưa. Công việc này thực ra rất mệt, và đòi hỏi bạn đầu tư rất lớn thời gian và công sức. Hơn thế nữa, với bất kì cái gì mơi mới một chút, tức là chưa hoặc rất ít người nghiên cứu về nó, bạn không thể chỉ nói nó đúng thì nó đúng, mà bạn phải chứng minh. Trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên cụ thể (trừ toán) thì bạn phải có kết quả thực nghiệm. Cái kết quả này đôi khi nó khác hẳn với cái mà bạn expect. Thất vọng chưa? Vì thế đúng là có nhiều trường hợp mất đến cả chục năm trời cho cái bằng PhD. Có đáng hay không. Bạn không nắm được cái ý của bài viết trên, đó là sự "đam mê", chỉ có đam mê, ít nhất là đam mê đi ra nước ngoài để xem thế giới nó sống, làm ăn thế nào đã, thì hãy học.
Học PhD để về VN làm quan, để thăng tiến trong nghề nghiệp, cũng được. Thực tế là có khá nhiều quan chức hiện nay có bằng cấp cao, Thạc sĩ, Tiến sĩ luật, Lao động tiền lương vv... Nhưng mệnh đề ngược lại, có bằng cấp cao thì dễ làm quan, không phải luôn luôn đúng, đặc biệt là trong các hoàn cảnh cụ thể ở VN. Chắc chân trong 1 cơ quan nhà nước, đón lõng được thời cơ, học thêm Thạc sĩ vẫn kết hợp đi làm. Sau đó tiếp tục nằm im độ 5 năm, bỏ vài chục triệu ra lấy cái bằng tiến sĩ giấy ở VN, và sau cùng lên làm lãnh đạo. Đấy mới là sự thăng tiến truyền thống ở VN hiện nay bạn ạ. Chứ không phải đi học nước ngoài cầm bằng cấp cao về là người ra mở rộng cửa hân hoan đón anh vào đâu. "Trẻ thế mà đã có bằng này bằng kia, khéo sau nó trèo lên đầu mình thì chết", tâm lý khá phổ biến.
Bạn có thể cho rằng không cần phải vào Cty nhà nước, làm cho nước ngoài, nó coi trọng bằng cấp hơn, coi trọng nhân tài hơn, cũng được. Có điều là thế này, ở VN hiện nay có rất ít Cty nước ngoài có R&D department, cho nên bạn sẽ không có cơ hội để mà tiếp tục cái chuyên ngành nghiên cứu sâu của bạn đâu. Công việc có thể sẽ là tầm tầm, liệu bạn có chắc mình sẽ giỏi hơn những anh đồng nghiệp khá thông minh có bằng MS cộng với 5 năm kinh nghiệm không? Và Cty nước ngoài thì thường nó cũng đặt hiểu quả công việc lên trên hết, anh cống hiến bao nhiêu, hưởng bấy nhiêu.
Ở VN mọi người không làm nghiên cứu nhiều vì nó đói quá, nên đành chạy ra ngoài, tất nhiên cũng sống khoẻ. Nhưng số người thành đạt hẳn cũng không phải là nhiều, thống kê cá nhân của mình thì các đồng chí chịu đựng gian khổ, tiếp tục làm nghiên cứu giờ áp đảo so với các bác các chú chạy ra làm riêng, thời buổi làm ăn khó phết đúng không.
Nói thế thôi, bạn cứ thử đi, good luck, quên không nói với bạn là học bổng RA hoặc TA cho PhD khá nhiều, tuy nhiên nhận cái học bổng này còn có thêm sức ép từ advisor nữa đấy nhé, nhiều lúc cũng đau đầu lắm,

Bác "hairy" quên "nhời" các cụ rồi à .. "một nghề cho chín còn hơn chín mười nghề" ..
Theo tớ, học nhiều thứ là việc hay, sau này có nhiều cơ hội phát triển. Tuy nhiên, học rộng quá mà không "thâm thuý" thứ gì thì cũng dở. Học ở trường và thực tế khác nhau rất nhiều, vì thế thay bằng việc học 3, 4 bằng Master, tớ sẽ chỉ học 2 thôi (mà thực ra 1 bằng cũng đủ mệt dzừ hơi tai rồi .. ), thời gian còn lại sẽ ném mình vào công việc thật xem thế nào.
Chúc bác may mắn và thành công ..
Nguyện mỗi người có một niềm vui!

MScIt nên quan niệm việc học PhD là để tiếp thu thêm nhiều kiến thức, học sâu thêm một vấn đề mình thích, và có thêm thời gian để định hướng cho tương lai. Theo cá nhân tôi, một bằng cấp tốt không nhất thiết phải là bằng PhD. Quan trọng là khi lấy cái bằng đó mình đã học được những gì. Nếu không định đi vào nghiên cứu thi 4, 5 năm "thức đêm nhổ tóc không sâu" chưa phải là nhiều so với cả mấy chục năm lăn lộn với thực tế sau này. MScIt chỉ nên làm PhD nếu bạn thực sự muốn học thêm và học sâu cái gì đó.
BTW, tôi không còn ở tuổi đi học nữa (mặc dù vẫn học dài dài .. )
Nguyện mỗi người có một niềm vui!

Vâng chân thành cám ơn bác.
Khi viết những bài đó đêm hôm qua, em cũng đã nhớ tới câu nói này mà bố em dạy em khi xưa. Và em cũng đã linh cảm rằng bác cũng sẽ nói với em như thế.
Nhưng theo ý nghĩ thiển cận của em, trong một xu thế kinh tế cần nhiều tri thức, đặc biệt, tính thay đổi của môi trường xã hội nhanh đến là chóng mặt như bây giờ thì việc học 2 bằng MSc(vâng, ý em nói là 2 bằng thôi đấy ạ) - Tech & Biz - sẽ có ích cho những người thiên về ứng dụng hơn là học lên PhD.
Thêm nữa, em học Tech trước rồi, bây giờ mới chuyển qua học Biz (thực sự thì cũng không phải là Biz đơn thuần mà là 1 ngành mang tính cầu nối giữa Biz và Tech) cho nên cũng không khó và loãng quá. Sở dĩ em đang đi theo con đường mình lựa chọn vì Thứ nhất: em nhớ hồi học ĐT-VT, bạn bè thầy cô thi nhau thiết kế mạch, đưa ra solution cho các vấn đề kỹ thuật nhưng khi hỏi giá thành của solution đó là bao nhiêu thì... 1 cái giá trên trời . Thứ hai: cái ngành Biz mà em đang học nó còn khá mới trên thế giới và lại rất cần thiết khi làm việc ở Việt Nam mình.
Vậy nên, điều bác nói cũng khá đúng với ý nghĩ của em, học 2 thôi bác nhể nhưng hình như cũng nhiều khó khăn ra phết.

Chào bác,
Theo tôi, Cái vấn đề "truyền thống" ở trên, không chóng thì chầy cũng sẽ bị phá vỡ thôi. Khi nền kinh tế phát triển cao lên thì tức khắc những điều như thế sẽ bị đào thải. Chỉ có điều, bao giờ.... Vì vậy, cứ học một cách nghiêm túc, tích luỹ kiến thức một cách nghiêm túc sẽ "thắng" thôi.
Còn cái vế sau của bác em quote ở trên thì ... cực đúng với ý em.
Harrykism - Vì chất lượng cuộc sống!