Đò đưa trở lại

Post lai cho de doc...

Em đã alo cho anh Hòa giục anh ấy biên tập đĩa rùi anh ạ. Phải nghĩ 1 cái tên mới cho nó (em cũng không hiểu tại sao nữa). Em sẽ qua thăm bác Thái trước khi bác đi.
Anh vui và khỏe nhé. Và nhớ gửi ảnh cho em.

Nguyet Ca than,
Anh nghi phai that cong bang de noi loi cam on NC va Du~ng cung BTC truoc cac thanh vien cua Box Trinh ve mot dem nhac Trinh duoc to chuc qua tuyet voi, may co chu ban be cua Bo Me anh o Ha Noi duoc moi den xem cung hanh dien va thich thu ve nhung nguoi tre yeu nhac Trinh o Thu Do.
Nhin nhung tam anh de thuong va san khau trang tri hoa la trong chon Vuon xua, anh de nghi neu co DVD lam xong, minh nen dat ten "Dem hoi ngo Vuon xua".
Anh goi may tam hinh tang NC & moi nguoi ve mot chuyen "ve trong pho xua toi nam" that nhieu ky niem.
Than men,
Do dua
Hinh 1: Nguyet Ca, Du~ng, Do dua va Hoa video an Pho Suong that ngon vao sang CN 5/8.

Hinh 2: Hai me con Thai Hoa dang hanh phuc ben noi bun oc Ha Noi tai O Quang Chuong.

Nhì?n picture em thẮy anh HÒ?A cươ?i tươi quà , tò? vè? 'ang rẮt sung sướng cù?ng phơ? SƯỚNG.
Mong anh luĂn yĂu 'ơ?i như vẶy 'Ă? cho ra càc sà?n phĂ?m Ăm nhàc Đ^NH CAO trong thơ?i gian tới,em sèf chơ? 'ợi........

Tôi xin phép gọi anh bằng tên Thái Hoà để viết về cảm nhận của mình khi nghe anh hát?
Trịnh Công Sơn đã từng nói: "Và như thế, tôi đang yêu thương cuộc đời bằng nỗi lòng của một tên tuyệt vọng". Từ giọng ca của Thái Hoà, tôi cảm nhận được cả tình yêu và nỗi lòng tuyệt vọng đó. Anh hát nhẹ, từ tốn, thấm thía, như thấy vóc dáng Sơn gâỳ guộc, khuôn mặt xương xương dưới đôi kính cận đang ngồi đâu đó để thầm thì về cuộc tình đã qua hay những đổ nát, hoang tàn của thân phận, của kiếp người... Đó là Thái Hoà....
Tôi nghe và sưu tập rất nhiều đĩa của Khánh Ly, có lúc triền miên nghe, thấy nối đau lên tới đỉnh điểm, chất ngất, tôi rơi vào vực sâu như một kẻ yêu nhiều, yêu quá... Khánh Ly là giọng ca mê hoặc và quan trọng hơn là tiếng hát đó cất lên từ nỗi đau tan nát bên trong được đẩy ra ngoài, đậm đặc và quý giá như loài yến rút cạn tơ lòng để dâng hiến tận cùng những khát cháy trong tim mình. Như Nguyễn Đình Toàn đã viết, "... người ta cũng có thể coi giọng hát Khánh Ly là một giọng để hát những bản tình ca, nhưng chính những bài hát đó đã biến nàng thành người goá phụ của cuộc chiến tranh này??. Khánh Ly sống, thở và hát trong không khí của cuộc chiến, có người tình yêu và chết trong cuộc chiến. Nỗi đau ấy quá đầy, nó phải tuôn trào qua tiếng hát và thức tỉnh những nỗi đau khác bằng tiếng hát. Đó là nỗi đau hướng ngoại.
Với Thái Hoà, anh hát bằng tâm trạng, bằng nỗi đau bảng lảng, trầm lắng, thu kín của Trịnh. Tôi cứ nghĩ mãi??omà tôi thu bóng tôi? Trịnh Công Sơn là thế, ông thu nỗi đau vào trong và không oán than người tình đã lìa xa. Thân gầy guộc, nhỏ bé ôm trọn tất cả mọi đớn đau vào trong, ấp ủ để viết thầm lặng thành nốt nhạc? Và Thái Hoà đã diễn tả thật tinh tế mọi giọt thanh âm này, như sương rơi trong đêm tịch lặng, như nước giọt gianh lãng đãng sau cơm mưa? Từ đó, tôi nghe nỗi đau dịu lại, nhẹ nhàng và tha thứ ?
Có một lần tôi đã không thích Hồng Nhung khi cô hát thật nhí nhảnh ngay từ đầu đoạn ?otừ nay tôi đã có người, có em đi đứng bên đời líu lo? vì chưa có ai cẩn trọng như Trịnh Công Sơn khi đã tự ghi chú bằng tay vào đó là ?obình an? (đoạn sau mới được ghi chú là "nhịp nhàng, thơi thới"). Nhưng rồi nghĩ lại, tôi biết Hồng Nhung có lý vì cô đã hát bằng tâm trạng của người ?oem? hồn nhiên trong bài hát. Trịnh Công Sơn đã đi qua và tỏ tường những đớn đau, nên với ông sự có mặt của ?oem? trước hết là một sự bằng an của tâm hồn. Đó chính là cách mà ông cảm nhận ban đầu về một hạnh phúc quá lớn sau ngàn vạn đớn đau?
Vì thế, thấm hiểu âm nhạc, ý tứ và triết lý của Sơn để hát không phải là một điều dễ, và điều đó làm cho nhạc Trịnh trở thành thứ kén người hát. Trước đây, tôi chỉ tôn thờ Khánh Ly, yêu Trịnh Vĩnh Trinh. Và giờ đây là mến mộ Thái Hoà?
Chúc anh ngày càng hát hay hơn và thành công với ý nguyện của cuộc hành trình?
(P/s: là cảm nhận của riêng em, có gì mong anh Thái Hoà chỉ giáo )

Được tinhcanguoimattri sửa chữa / chuyển vào 00:40 ngày 12/08/2007

Chưa kịp đọc kĩ bài viết này, tối em sẽ đọc, nhưng thấy anh Trí viết hay quá, từ ngữ bóng bẩy, hay .

Chao Tri & cac ban,
Bat mi mot chut la suot thang 6 vua qua, toi lang thang ve Canada, noi da tung sinh song quang doi sinh vien truoc kia de tim gap mot anh ban cu von la tay Guitarist Classical hang dau o Toronto. Thai Hoa va Nguyen The An da thu xong mot album Trinh gom toan tieng dan Tay ban cam - mang ten Doa hoa vo thuong.
Ban truong ca nay toi da me tu be, nhung chua dam hat vi so chua hieu nhac Trinh du de dien dat. Den mua he nay, tu nhien nhung cam xuc lai dang trao, ban dau Album du tinh mang ten "Bay di tham lang" va toi bat gap minh da khoc trong phong thu khi hat doan:
"Mua dong cho em noi buon, chieu em ra dung hat kinh dau song... Tan dong con nuoc keo len, chut tinh moi chom, da vien thanh..."
... the la "Doa hoa vo thuong" se sap hien dien cung cong chung vao thang 10 nam nay day.
Khi di off-line o Ha Noi vua roi, duoc nghe Ba co gai Nguyet Ca hat trong tieng dan cua Lan Phuong, Thai Hoa lai thay tiec... Gia nhu bai ay thu o Ha Noi cung cac em thi hay lam... O Canada phai nho mot ca si nu khac (cung tung tot nghiep Nhac Vien Ha Noi) hat be 2 gium...
Thoi thi nhan duyen vay.
Than men,
Dodua

Bravo! Em rất rất yêu thích tiếng đàn của anh Nguyễn Thế An. Nhớ cách đây 4 năm được nghe, thấy anh ấy biểu diễn ở nhạc Tranh. Vẫn nhớ mãi!

Guitarist Thế An thì chuẩn lắm anh Hoà ơi!!! Nhất là những bản nhạc chuyển soạn cho guitar mang đậm chất quan họ Bắc Ninh...
Em vẫn nhớ ấn tượng những tối hiếm hoi ngồi dưới nghe bác An chơi đàn cách đây 5-6 năm ở Nhạc Tranh...
Khi nào public được, anh Hoà nhớ khẩn trương nhé. Từ lâu em vẫn mong chờ một ca sỹ nam (là một giọng nam) nào đó hát Đoá hoa vô thường, thật mộc và giản dị. Cuối cùng chắc cái mong muốn đấy sắp được đền bù...
Chúc anh mọi sự tốt lành!!!
Em Giang Trang

Hihi, anh Hoà dám sửa lại nhạc bác Trịnh nhé, bác Trịnh không bao giờ viết hay hát là ngũ vùi hết, chỉ có ngủ vùi thôi à. iem hổng dám tin là bác Trịnh ghi rõ như thế trong tập nhạc Lời đất đá cũ đâu.
Lê Hữu
?oHát sai, hát đúng? ca từ Trịnh Công Sơn
(Trả lời anh Thái Hoà, tác giả bài viết ?oCon ?~tinh?T yêu thương, phản hồi cho tác giả Lê Hữu?)
Anh Thái Hoà thân mến,
Mới đây, nhân đọc được bài ?oCon ?~tinh?T yêu thương, phản hồi cho tác giả Lê Hữu? của anh đăng trên talawas 16.6.2007, đưa ra ?omột số những phân tích ngắn của Thái Hoà và bạn bè? về vài đoạn trích từ bài viết ?oẢo giác Trịnh Công Sơn? của tôi đăng trên tạp chí Văn Học, California, số 214 & 215 tháng 2 & 3/2004, tôi xin gửi đến anh ít hàng phúc đáp.
Thứ nhất, xin cám ơn các anh chị (được anh cho biết là ?onhững độc giả trẻ, muốn yêu và hiểu Trịnh Công Sơn?) đã đọc qua bài viết ấy của tôi và cho những ?ophản hồi?.
Thứ hai, xin có một hai ý như thế này:
Người viết các bài nhận định hoặc lý luận, phê bình về văn học, nghệ thuật, dù có viện dẫn những lý lẽ thuyết phục đến đâu cũng không thể buộc người khác phải tin theo mình, đồng thời luôn luôn tôn trọng và dành quyền phê phán, bày tỏ ý kiến về nội dung bài viết (đồng tình hoặc không đồng tình) cho người đọc. Tạp chí Văn Học, số đăng bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?, cũng nêu rõ ý này (Thư toà soạn): ?oBạn đọc có thể không chia sẻ với tác giả một số điều, nhưng theo nhận định của Văn Học, đây là một bài viết công phu vào loại hàng đầu về Trịnh Công Sơn từ trước đến nay, trong nước cũng như hải ngoại.? (Tất nhiên là người đọc cũng... ?ocó thể không chia sẻ? nhận định này của Văn Học).
Việc trích dẫn một vài đoạn ngắn trong một tiểu mục của một bài viết khá dài, rồi đưa ra những nhận xét, phê bình về bài viết, khiến người đọc không dễ hình dung và nắm bắt được chính xác vấn đề, không hiểu và không biết đầu đuôi câu chuyện ra sao và thật sự không dễ cho tác giả khi muốn được phúc đáp những ?ophản hồi? theo cách ấy. Tuy nhiên, do tôn trọng ý kiến của anh và để giải toả những nghi vấn mà anh nêu ra trong bài, tôi xin được trả lời cùng anh như sau:
1.
Về ?ocon ?~tinh?T yêu thương?: sau khi đọc lại bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn? trong Văn Học số 02-03/2004, tôi không tìm thấy đoạn hay câu nào đề cập đến ?ocon tinh yêu thương? như anh nói. Giá mà anh cho biết đoạn ấy ở trang nào, dòng nào của tờ báo thì hay biết mấy, và độc giả nào có số báo ấy cũng sẽ dễ dàng xác minh điểm này.
Đúng như anh nói, ?omột số diễn đàn nhạc Trịnh? có đăng bài này, nhưng họ đăng thế nào và từ những ?onguồn? nào thì tôi chịu. Tôi được biết có những bài viết đã trích dẫn (có hoặc không ghi là ?otrích dẫn?) vài hoặc nhiều đoạn từ bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn? với những thay đổi, thêm, bớt... (Bài ?ophản hồi? của anh có đường link dẫn vào trang web ?ođăng? bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?, tôi đã xem qua và nhận ra những chi tiết khác biệt so với bài viết chính thức đăng trên tạp chí Văn Học). Cách tốt nhất khi ta muốn trao đổi đúng đắn về bất cứ chuyện gì là tìm đến những nguồn chính thức, nhất là đối với công việc anh đang làm là ?osưu tập, tổng hợp các bài viết có tính nghiên cứu về Trịnh Công Sơn cho các đề án âm nhạc...? với một ?othái độ nghiêm túc?, như anh cho biết trong bài viết của mình.
2.
Về những đoạn được anh trích ra từ tiểu mục ?ohát sai, hát đúng? của bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?, anh nhận xét là ?osai lầm?, với những lời phê bình và nghi vấn, như: ?orất thiếu căn cứ?, ?othiếu tư liệu?, ?ohồ đồ?, ?olàm ?~méo mó?T sự thật?, ?ocó nhiều đoạn chủ quan đến mức ?~cả gan?T?, ?othật không hiểu ông Lê Hữu lấy bằng chứng từ đâu để nhận định như trên(?)?? Ðặc biệt, những lời khẳng định mạnh mẽ như:
?oMột lần nữa chúng tôi kiểm tra lại tất cả bản in có được về bài ?~Chiếc lá thu phai?T đều là ?~... vội vàng thêm những lúc yêu người?T ?.
?oChính ông Lê Hữu đã ?~chế?T lời của Trịnh Công Sơn khi viết: ?~Câu đúng là ?~thành phố hoang vu như đời mình, như cuộc tình?T... Chính thủ bút của Trịnh Công Sơn trong tập Em còn nhớ hay em đã quên ?" xuất bản năm 1991 đã viết ?~... như một lần qua cuộc tình?T. Ông Lê Hữu quả thật quá ?~hồ đồ?T...?
Thưa anh Thái Hoà, bài ?ophản hồi? của anh không phải là bài đầu tiên trong số những feedback tôi nhận được từ người đọc dành cho bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?. Người đọc, một số chia sẻ sự đồng cảm trong cách nhìn về âm nhạc và con người Trịnh Công Sơn, một số nêu ra những điểm đồng tình và không đồng tình, và cũng không ít người, đa số là các bạn trẻ, nêu lên những nghi vấn tương tự như anh. Có khác là các bạn ấy chỉ tỏ sự ngạc nhiên và đặt những câu hỏi tự nhiên, đơn giản như cuộc chuyện trò nhẹ nhàng bên tách café giữa những bè bạn. ?oThật vậy sao?? các bạn ấy chỉ hỏi vậy. Và tôi chỉ trả lời một cách nhẹ nhàng bằng cách mời các bạn trẻ ấy nghe cho vui một vài bài hát cũ. Nghe xong, các bạn ấy không dấu được vẻ thú vị, và chúng tôi trở thành những người bạn về sau này. Những cuộc chuyện trò văn nghệ như thế đến nay vẫn còn tiếp tục.
Chắc tôi cũng không làm gì khác hơn là mời anh nghe một vài bài nhạc của Trịnh Công Sơn, trong đó các ca sĩ đã hát... không giống với những lời trong các ?obản in? mà anh ?ocó được?, nhưng không khác với những lời mà ?oông Lê Hữu đã ?~chế?T? ra.
Ca sĩ Khánh Ly hát ?oChiếc lá thu phai? (?o... vội vàng thêm những phút yêu người?)
Ca sĩ Ngọc Lan hát ?oÐêm thấy ta là thác đổ? (?o... đời ta hết mong điều mới lạ?)
Vẫn chưa hết, chắc sẽ là một ngạc nhiên thú vị đối với anh:
Ca sĩ Lệ Thu hát ?oTình xa? (?o... thành phố hoang vu như đời mình, như cuộc tình?)
Ca sĩ Elvis Phương hát ?oTình xa? (?o... thành phố hoang vu như đời mình, như cuộc tình?)
Ca sĩ Khánh Ly hát ?oTình xa? (?o... thành phố hoang vu như đời mình, như cuộc tình?)
Và tôi xin gửi biếu anh bản nhạc ?oTình xa? ấy, để anh tham khảo và đóng góp vào kho sưu tập ?ocho các đề án âm nhạc? của mình.
Như anh đã nghe và thấy, tôi không ?ochế? ra đâu, và dù có muốn cũng không ?ochế? được, vì ngôn ngữ Trịnh Công Sơn thuộc về Trịnh Công Sơn, tôi không làm giả được.
Trong bài ?ophản hồi?, anh cho rằng đôi lúc khá ?ođau đầu? trong quá trình đi tìm câu trả lời đúng, sai cho những nghi vấn về ca từ Trịnh Công Sơn. Tôi e rằng anh sẽ còn ?ođau đầu? hơn khi biết rằng không chỉ ca sĩ thôi, mà đôi khi, nhạc sĩ cũng hát sai lời bài nhạc của mình, vì những lý do khác nhau (tôi không nói đùa đâu).
Tôi cũng xin cám ơn anh Thái Hoà cho biết: ?oChính thủ bút của Trịnh Công Sơn trong tập Em còn nhớ hay em đã quên ?" xuất bản năm 1991 đã viết ?~... như một lần qua cuộc tình?T...? Tôi rất muốn tin điều này. Anh đã viết như thế thì chắc là phải đúng thôi, và tôi cũng không muốn tìm hiểu thêm. Tất nhiên là nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có trọn quyền để làm việc ấy (như vài nhạc sĩ đã sửa đổi, thậm chí viết lại ca từ khác cho các bài nhạc trước năm 1975 của mình), và việc sửa đổi như thế, nếu có, thì cũng chỉ ?onhư một lời chia tay? với mối ?otình xa? của mình.
Trên đây tôi chỉ làm công việc trưng dẫn những ?ocăn cứ? cho điều mà anh gọi là ?orất thiếu căn cứ?, nhằm giải toả phần nào những nghi vấn của anh. Nói thực, điều tôi nhắm vào trong bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn? không phải là chuyện ca sĩ này hát sai, ca sĩ kia hát đúng... Nếu thực sự muốn ?onhắm? vào, tôi đã phải ?ođào sâu? hơn thế nữa. Bài ?oHát cho một người nằm xuống? (có những tên khác là ?oHát cho người nằm xuống?, ?oCho một người nằm xuống?, ?oCho một người vừa nằm xuống?...) chẳng hạn, không phải chỉ ?ohát sai, hát đúng? ở ?oru anh ngủ?/?oru anh ngủ vùi? mà còn ở chỗ này chỗ khác nữa, như: không phải là ?ođã bay cao trong vòm trời đầy? mà là ?o... trên vòm trời này?; không phải là ?otiễn đưa nhau trong một ngày buồn? mà là ?otiễn đưa anh...?; không phải là ?ođất ôm anh đưa vào cội nguồn? mà là ?o... đưa về cội nguồn?; không phải là ?otrong trời rộng đã vắng anh? mà là ?o... đã vắng tên?... Nhưng tôi ?onhắm? vào những cái khác hơn, và người đọc có thể nhận ra được khi đọc trọn bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?.
Ngoài ra, tôi cũng xin ?ophản hồi? về một số câu trong bài ?ophản hồi? của anh:
Anh viết: ?o... có vô số những nhận định (thậm chí khẳng định) rất vô căn cứ của những người ?~tự xưng?T là bạn, là hiểu Trịnh Công Sơn.? Xin thưa, cái này nhất định là ?okhông có tôi?!... Tôi không hề là bạn là bè gì của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, và cũng không hề cho là ?ohiểu Trịnh Công Sơn?. Ai cũng biết rằng ?ohiểu? được một con người không phải là điều đơn giản và dễ dàng.
Anh viết: ?oÔng Lê Hữu đại ý cho rằng công chúng hiện nay hiểu và cảm nhận rất mù mờ về Trịnh Công Sơn.? Xin thưa, ?ođại ý cho rằng? ấy là hoàn toàn do cách hiểu của anh. Người đọc, sau khi đọc trọn bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn? (không phải đọc qua vài ?otrích đoạn? và qua ?olời tựa? của anh Thái Hoà), có thể chia sẻ hoặc không chia sẻ cách hiểu của anh.
Anh viết: ?oTác giả Lê Hữu ?~chỉ trích?T,... ?~kết tội?T các ca sĩ?T...? Xin thưa, ca sĩ nếu có hát sai lời là chuyện bình thường. (Thật khó để nêu được tên ca sĩ nào đó chưa từng hát sai lời trong đời ca sĩ của mình). Nói ca sĩ hát sai lời, không có nghĩa là ?ochỉ trích?, ?okết tội? hay... lên án ca sĩ. Các ca sĩ mà tôi nêu tên (viết tắt) trong bài viết là những tiếng hát tôi vẫn yêu thích và vẫn nghe thường. Việc nêu tên ca sĩ, dù chỉ viết tắt, là việc miễn cưỡng và ?ochẳng đặng đừng?, chỉ vì không thể viết khơi khơi ?omột nam (hay nữ) ca sĩ hát như thế này, hát như thế kia...?, đồng thời cũng để ca sĩ, nếu có đọc được những dòng viết về mình cũng thấy rằng đấy không phải là những điều bịa đặt. Ðáng tiếc là anh Thái Hoà, trong lúc trích dẫn một cách ?ochọn lọc?, đã bỏ quên đoạn này: ?oChuyện ca sĩ hát sai lời là phổ biến, ở đây không có ý bình phẩm công việc ?~ca hát ngày tháng cho người mua vui?T của người nghệ sĩ... Thực tế, người hát muốn hát sao cũng được, hát thế nào cũng xong, vì người nghe vốn dễ dãi, ít có để ý chuyện đúng, sai.? (?oẢo giác Trịnh Công Sơn?, tạp chí Văn Học 2&3/2004, tr. 161).
Sau cùng, tôi không hề cho rằng anh ?ocó ý định chỉ trích cá nhân tác giả Lê Hữu?. Như đã nói ở trên, việc thẳng thắn bày tỏ ý kiến về một bài viết, đồng tình hoặc không đồng tình, hoặc phản bác ý kiến của tác giả bài viết, không bao giờ là ?ochỉ trích cá nhân? cả. Anh không ?ochỉ trích?, anh chỉ ?ovẽ? ra cho mọi người thấy rằng tác giả bài viết như người mang bộ mặt lớn lối, khoác lác, ra vẻ hiểu biết mọi chuyện, và tỏ ra xem thường ?ocông chúng?. Theo tôi, bộ mặt ấy có vẻ... không dễ thương chút nào đối với người đọc. Tuy vậy, bức vẽ ấy có đẹp hay xấu thế nào tôi cũng xin nhận. Chỉ có điều, giá mà tôi có được một phần nhỏ những hiểu biết như anh tưởng thì có lẽ bài viết ấy phải đổi sang cái tựa gì khác chứ không phải là... ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?.
Một lần nữa, xin cám ơn anh đã cho những ?ophản hồi? về bài ?oẢo giác Trịnh Công Sơn?.
Lê Hữu
© 2007 talawas
Được bIvIem sửa chữa / chuyển vào 23:59 ngày 18/08/2007