Đọc sách - Một thú vui sống

Maruxia lục tung cái hộp lên và chìa cho cô giáo xem một loạt giấy tờ.
- Đây là hộ chiếu của bà, đây là biên lai thu tiền điện thoại. Đây là thư của bố. Còn đây, trong cái phong bì này là nhúm tóc của cháu khi cháu một tuổi. Đây là những sổ huân huy chương. Đây là mẹ cháu - mẹ cháu là bác sĩ. Trong thời gian chiến tranh mẹ cháu là đại uý phục vụ trong quân y viện. Còn đây là cháu, lúc ấy cháu mới hai tháng.
- Đủ rồi ! cô Anna Invanova đóng hộp lại và nói.
- Đợi một phút ?" cô giáo thứ hai lên tiếng. Chị hãy đưa cho tôi xem hoá đơn điện thoại, được rồi, xin cảm ơn chị.
Chăm chú nhìn hoá đơn điện thoại, cô bước ra khỏi phòng.
- Maruxia ?" cô Anna Ivanova gọi bé - tốt lắm. Nghĩa là cháu rất muốn học, đúng không nào?
- Dạ, rất muốn ạ.
- Vậy cháu đã biết làm những gì rồi? Cháu biết đọc chứ?
- Vâng ?" Maruxia trả lời. Vâng đây, cô xem nhé. Maruxia cúi xuống quyển sách nhỏ và đọc, tay giở sách và bé chỉ tìm thấy những chữ cái quen thuộc:
- Đây là chữ A, đây là chứ U, còn đây là chữ R, cả chữ Я ?oIA? nữa này. Cháu cũng biết cả viết nữa đấy.
- Được rồi, vậy cháu hãy viết cho cô chữ gì đó. Bút chì cháu đây, giấy của cháu đây.
- Maruxia bắt tay vào viết và viết rất nắn nót. Các cô giáo đứng xem và nhìn thấy bé viết tên mình bằng những chữ cái tròn trịa, lưu loát ?oMaruxia?.
- Cháu viết vậy đúng không ạ? Bé ngẩng lên hỏi.
- Không được đúng lắm. Hai chữ cái của cháu viết không đúng hướng. Cháu có thấy không?
Và cô Anna lấy bút chì gạch chân hai chữ cái R và IA.
- Đúng rồi ạ, cháu đọc thì đúng nhưng thỉnh thoảng không hiểu sao cháu cứ viết sai.
- Maruxia, hãy nói cho cô biết, cháu là cô bé biết vâng lời đấy chứ?
- Rất vâng lời ạ - Maruxia trả lời.
- Vậy nghĩa là hôm nay cháu đã xin phép mẹ để tự đi đến trường rồi chứ? Maruxia im lặng.
- Cháu hãy trả lời đi, Maruxia ?"Cô giáo kiên nhẫn hỏi.
- Cháu xin phép rồi ạ - Maruxia lúng búng.
- Vậy mẹ đã cho phép cháu ?
- Không ạ! - Maruxia khẽ thở dài.
- Nghĩa là cháu không vâng lời mẹ?
- Cháu đã không nghe lời ạ. - Maruxia lí nhí.
- Tại sao vậy?
- Cháu không biết?
- Vậy tất cả nghĩa là vì ?
- Cháu rất muốn ạ.
- Cháu thấy đấy, như vậy là cháu là cô bé không biết vâng lời rồi.
- Không, cháu vâng lời ạ, nếu cô muốn cứ hỏi ai đó.
-
Có tiếng gõ cửa:
- Có đây, chúng tôi đang hỏi ?" cô giáo thứ hai nói. Xin mời vào.
Mẹ của Maruxia bước nhanh vào phòng. Bà mẹ thở hổn hển, rõ ràng bà vừa cố chạy nhanh hết sức mình.
Maruxia lăn vào mẹ.
- Mẹ, mẹ ơi, mẹ nói với cô giáo là con biết vâng lời đi.
- Mẹ đã nói rồi - mẹ Maruxia nói - nhưng mẹ sợ các cô giáo không tin mẹ.
- Chào bà Nina Vaxileva, mời bà ngồi ?" cô Anna Ivanova lên tiếng. Con gái bà đã chìa cho chúng tôi xem rất nhiều giấy tờ, vì vậy chúng tôi biết được tên của bà, số điện thoại gia đình và biết được cả bé Maruxia lúc hai tháng tuổi như thế nào.
- Ôi, Maruxia, Maruxia ?" bà mẹ thở dài. Cũng may là bà đã không túm được con. Bà có thể phát bệnh mất nếu biết con mất tích thôi.
Maruxia im lặng.
- Vậy nhé, Maruxia, cháu thấy đấy ?" cô Anna Ivanova nói - Cháu đã không nghĩ về điều này, vậy là cháu mới chỉ nghĩ đến mình. Trong lớp cháu sẽ có khoảng 40 bạn đấy, cháu sẽ hoà hợp với các bạn như thế nào nếu cháu chỉ nghĩ đến mình thôi?
- Cháu không như vậy! ?" Maruxia tin tưởng khẳng định. Cháu sẽ nghĩ đến tất cả mọi người, rồi cô xem.
- Được rồi, tốt lắm ?" cô Anna Ivanova nói ?" cô sẽ nhận cháu vào trường, nhưng cháu không được làm bà sợ nữa nhé và phải biết nghe lời mẹ. Cháu nhớ rằng từ giây phút này gần như cháu đã là học sinh lớp một rồi đấy. Cháu hãy làm sao giữ mình luôn tốt nhé.
- Cháu sẽ cố gắng luôn giữ mình tốt ạ.
- Rồi cô xem!?" cô Anna Ivanova nhắc lại lần nữa. Mẹ và Maruxia tạm biệt các cô giáo ra về.
- Đấy, mẹ thấy không ?" Maruxia cất tiếng - Thế là các cô giáo đã tiếp nhận con rồi, còn mẹ thì lúc nào cũng bảo đến mai, đến mai?.

Phần 2: Maruxia không vâng lời bà như thế nào?
Vào một ngày khác, sau khi Maruxia được tiếp nhận vào học, mới sáng sớm Maruxia đã chuẩn bị đi chơi.
- Cháu nhớ nhé, cháu đã là học sinh lớp Một rồi đấy! Bà của Maruxia thầm thì khi theo Maruxia ra đến cửa.
- Cháu nhớ rồi mà. ?" Maruxia khẽ trả lời bà.
- Cháu không được đuổi theo lũ chó đâu nhé, trong số đó biết đâu có những con bị dại đấy.
- Bà đừng thì thào to quá! ?" Marucxia đề nghị bà ?" Bà sẽ đánh thức mẹ mất, mẹ vừa đi trực về đấy.
- Nhớ không được chơi với thằng Xerioza nữa đâu đấy. Nhất định phải tránh xa nó ra.
- Cháu sẽ không chơi với bạn ấy đâu. Bà mở cửa cho cháu đi, bà ơi.
- Và cái chính là cháu không được nhảy dưới những ống nước khi người ta phun rửa sân đâu đấy. Hôm nay trời trở gió, cháu không được để ướt kẻo bị cảm lạnh rồi không đến được trường buổi học đầu tiên đâu.
Bà vừa mở khoá, Maruxia đã nhảy tót ngay ra ngoài sân. Đây là cái sân sạch sẽ, thoáng đãng, giữa sân là một vườn hoa nhỏ. Maruxia đi qua sân. Bỗng có một chú mèo con lông trắng mềm mại chạy ra từ bụi cây và vờn theo mảnh giấy. Maruxia liền tiến tới chỗ con mèo, nhưng bé dừng lại, không chú ý gì và nói:
- Mèo ơi, nếu mày hư, mày khùng là người ta sẽ không cho mày đi học đâu.
Bất thình lình, Xerioza trong tay cầm một cành cây đã xuất hiện đứng trước mặt bé:
- Cái gì đấy, con bé kia? cậu ta hỏi Maruxia
- Hãy tránh ra, Xerioza. Đừng trêu chọc tớ, tớ đăng ký vào trường rồi ?" Maruxia trả lời.
- Tớ cũng đăng ký rồi.
- Hãy tránh ra, nếu tớ chơi với bạn thì mọi người sẽ không cho tớ đến trường đâu.
Lúc này bác dọn sân Ivan Serghevich từ tầng hầm bước lên. Không vội vàng, bác từ từ dỡ cuộn dây ống nước có cái vòi phun bằng đồng ra.
Ngay lập tức khắp các góc sân vang lên tiếng la ó.
- Bác Ivan Xerghevich đến rồi.
- Bác Ivan Xerghevich sẽ rửa sân
- Bọn mày ơi, theo tao nhé, Xerioza gào lên, quên cả Maruxia, cậu ta nhào đến chỗ bác dọn sân.
Các trợ thủ tý hon vây xung quanh bác. Một số cậu thì giúp thực sự, còn một số khác thì giẫm lên dây ống cứ như vô tình.
- Các cháu ?" bác dọn sân nói vẻ rất nghiêm trang - cả mùa hè qua chúng ta rất hoà thuận rồi nhé, bây giờ sang mùa thu không được cãi cọ nhau đâu. Các cháu hãy tránh ra khỏi cái van, khi có nước nóng, bác có thể nhỡ tay xối vào bạn nào đó. Hôm nay trời có gió và hơi lành lạnh, các cháu không được quanh quẩn ở đây, không được quấy bác đâu nhé.
- Bác chỉ phun riêng cháu thôi cũng được, Bác Ivan Xerghevich ?" Xerioza khẩn khoản đề nghị.
- Không được ?" bác Ivan Xerghevich trả lời kiên quyết.
Bác lắp dây ống vào vòi, tháo van tròn. Nước phụt mạnh ra tung toé từ cái vòi phun bằng đồng. Tiếng nước rào rào, rít réo cùng với tiếng la hét. Bọn trẻ tranh nhau xông vào chỗ tia nước bắn ra từ vòi phun.
Tất cả, trừ Maruxia. Bé đứng nhìn mê mẩn, ganh tị liếc các cậu bé.
Bọn trẻ nhảy dưới chỗ tia nước mạnh nhất.
Bác Ivan Xerghevich đang mải công việc của mình, luồng nước phụt cao lên trời, rơi xuống đất. Nước tung tóe khắp nơi, nhưng không rơi vào các cậu bé. Xerioza trông thấy Maruxia, cậu ta liền kêu lên:
- Maruxia sợ kìa! Maruxia sợ kìa!
- Chính cậu sợ thì có ấy ?" Maruxia tức giận hét lên.
- Cậu sợ thì có! Xerioza kêu lên ?" Ê?Sợ rồi! Sợ rồi! Sợ rồi!
Maruxia cố kìm.

Sau đó lập tức bé cũng xông vào chính cái ống nước và chứng tỏ sự nhanh nhẹn và bạo dạn của mình.
Bỗng dưng áp lực nước giảm xuống, Bác Ivan đến chỗ cái van để tìm nguyên nhân sự cố. Cái vòi phun của đường ống nằm im trên mặt sân, Xerioza cầm lấy chĩa thẳng vào người Maruxia. Bất thình lình nước lại chảy và tia nước đã tưới vào Maruxia từ đầu đến chân. Chính Xerioza cũng sợ hãi vì biết mình đã làm bậy. Cậu ta bèn chạy biến đi không dám ngoảnh đầu lại. Maruxia lê bước buồn bực đi về phía cầu thang cứu hoả cao, bé trèo lên phía trên cao, ngồi buồn rầu.
Bà nhìn thấy Maruxia. Bà thò đầu ra ngoài cửa sổ kêu to:
- Maruxia! Cháu đang làm gì ở đó đấy?
- Cháu đang hong quấn áo ?" Maruxia trả lời vọng lại.
Đến chiều Maruxia bắt đầu sổ mũi, đêm ho, và sáng thì chuyển sang sốt 37, 38 độ C.
Một ngày trôi qua Maruxia vẫn ốm, hai ngày trôi qua nhiệt độ vẫn không giảm.
Và những gì đã xảy ra vào chiều ngày thứ ba.
Maruxia nằm trên giường, bà ngồi bên cạnh bé. Để bộ bàn cờ ở lên chăn, hai bà cháu chơi cờ.
- Bà ơi, bà nghĩ nhiệt độ của cháu đã bình thường chưa ạ?
- Hượm đã, hượm đã nào?có ngay đây, ngay đây? - Bà lẩm nhẩm - đến lượt cháu kìa.
Bà đi một nước cờ và liếc sang cô cháu gái.
- Ơ, sao lại thế ạ ? Maruxia ngạc nhiên ?" bà thí cho cháu hai quân tốt cơ à?
- Thì bà lại ăn lại cả ba quân đây này ?" bà hớn hở kêu lên.
- Khoan nào, khoan đã nào bà?! - Maruxia kêu lên ?" Có ngay, có ngay đây ạ?.
- Họng cháu không còn đau đấy chứ?
- Không đau ạ?.sao lại thế được nhỉ - Bà định dấn tốt để phong hậu ư? Đến phát điên lên mất. Maruxia dịch chuyển quân cờ của mình.
- Đấy, cháu chẳng nghe lời bà nên bây giờ phải nằm đây ?" bà cằn nhằn - tất cả các bạn đi học đúng hạn, còn cháu thì chả biết khi nào.
Mẹ bước vào phòng
- Maruxia, đưa nhiệt kế cho mẹ nào ?" mẹ nói và chìa tay ra.
- Đây ạ, đây ạ! Bình thường, bình thường mà mẹ ?" Maruxia kêu lên.
Mẹ nhìn cặp nhiệt độ, rồi nhìn sang Maruxia ?" mẹ lắc đầu.
- Gì thế vậy, mẹ ơi, gì vậy?
- Bao nhiêu độ thế - bà lại hỏi.
- Chẳng có độ nào cả
- Ồ ! Bà thốt lên sợ hãi
- Hoàn toàn không lên độ nào cả - mẹ nói.
- Sao lại vậy? bà thắc mắc.
- Việc này bà phải hỏi chính Maruxia ấy- mẹ trả lời. Maruxia cúi đầu.
- Con im lặng à? - mẹ hỏi. Thôi được, mẹ trả lời hộ con vậy. Nó hoàn toàn không chịu cặp nhiệt độ, nó rút nhiệt kế ra khỏi nách và giấu xuống gối. Nó sợ rằng nhiệt độ sẽ lên cao.
- Mẹ ơi, con muốn đến trường lắm ?" Maruxia van nài.
- Cô Anna Ivanova đã không buồn cảm ơn tôi vì đã có một Lica Patrikievna như vậy - mẹ giận dữ - tiếc rằng tôi đã cho một bé gái như vậy đến trường. Cặp lại nhiệt độ đi!
Vào ngày này nhiệt độ chỉ đúng 37 độ C, vào buổi chiều hôm sau chỉ còn 36,9 độ C. Sang ngày thứ ba Maruxia đã dậy khỏi giường.
Và đêm trước ngày Mùng Một tháng Chín đã đến?.
Maruxia nằm và nhắm mắt. Bé thở dài, rên rỉ, vặn vẹo sườn, nhưng bé không tài nào chợp mắt được. Cuối cùng bé nhổm dậy.
Bé nhìn ra đồng hồ báo thức.
Đã một giờ mười phút.
Maruxia lại thở dài, đảo gối lung tung. Bé vuốt ga trải giường, thu xếp cho gọn gàng hơn. Rồi bé cố nhắm mắt. Bé đợi, đợi... Nhưng hình như giấc mơ đã không muốn đến với bé.
Maruxia một lần nữa lại thở dài, lại nhìn ra đồng hồ báo thức và rên rỉ: đồng hồ mới chỉ có một giờ mười lăm phút?
Maruxia gục đầu xuống gối, thật kinh khủng.
- Mẹ ơi ?" bé gọi - mẹ à! Con đợi, đợi mà thấy đồng hồ chả chạy gì cả. Có chuyện gì đó xảy ra?Con đã nằm một tiếng, mắt không mở, vậy nó chỉ có mỗi năm phút trôi qua?.Mẹ ơi, bà ơi?Maruxia lắng tai nghe, nhưng không có ai lên tiếng trả lời.
- Bà ơi, mẹ ơi ?" Maruxia lại gọi tiếp - vậy là chúng ta ngủ quên rồi. Đã Mùng Một tháng Chín. Mình dậy uống chè đi thôi.
Vẫn im lặng.
Bỗng nhiên Maruxia nghe thấy tiếng ồn ào xa xa, căn phòng bị rọi sáng bởi thứ ánh sáng xanh.
- Bà ơi ?" Maruxia gào to lên. Tàu điện đã đến rồi! bà biết không?
Bé bật công tắc điện, đèn trần sáng choang. Căn phòng trở nên sáng sủa.
Mẹ đã đứng ở ngưỡng cửa.
Nhìn thấy mẹ không có vẻ giận, Maruxia vẫy mẹ đến với mình. Bé vỗ tay xuống giường cạnh mình.
- Mẹ ơi, mẹ ngồi xuống ?" cô yêu cầu mẹ - Mẹ ơi, đồng hồ hỏng rồi. Những chuyến tàu điện đầu tiên đã đến rồi mẹ ạ.
- Đây không phải là chuyến đầu tiên mà là chuyến cuối cùng - mẹ giải thích. Đồng hồ vẫn chạy bình thường. Con yên tâm. Con nằm xuống đi. Tất cả cái gì cũng phải có lúc của nó. Ông trời nhất định dậy, đồng hồ sẽ báo thức và rồi con sẽ tỉnh dậy đi đến trường.
Mẹ ngồi cạnh cùng Maruxia. Mẹ xoa đầu bé. Bé yên tâm và thiếp đi lúc nào không biết?.

Phần 3: Maruxia bắt đầu học như thế nào?
Đồng hồ báo thức đều đều tích tắc.
Trời đã sáng
Trên ghế cạnh giường của Maruxia - bộ váy đồng phục màu nâu và cái yếm đen đã được sắp sẵn.
Maruxia đang ngủ
Ông trời rọi tia sáng qua rèm cửa, chiếu thẳng vào cuốn lịch ?" trên cuốn lịch đã bóc sẵn ngày mồng Một tháng Chín.
Tiếng chuông đồng hồ kêu vang.
Maruxia đang ngủ, bé không nghe thấy gì.
Bà bước vào. Kéo rèm cửa. Ánh nắng mặt trời ùa vào phòng. Maruxia vẫn đang ngủ, không biết gì.
Maruxia ! ?" bà gọi ?" cháu gái ơi, dậy thôi, đến lúc phải dậy rồi.
Maruxia vùi đầu tiếp dưới lớp chăn.
- Cháu sẽ đến trường muộn đấy.
Chỉ lúc đó Maruxia mới bừng mở mắt ra.
Bé nhìn thấy ông mặt trời lấp ló sau ô của sổ, thấy bà và mẹ mỉm cười vui vẻ bên cửa và bộ váy đồng phục vắt sẵn sàng bên thành ghế.
Maruxia nhảy ra khỏi giường, bé chạy đi rửa mặt và hát, vừa mặc váy bé vừa nhảy nhót, mặc xong bé chạy ngay đến trước cái gương và hét lên vui sướng.
- Aaa?!
Lần đầu tiên trong đời bé thấy mình như một nữ sinh thực sự.
- Bà cảm giác không tài nào kéo được vai áo ?" bà băn khoăn nghi ngại.
- Ôi bà, sao vậy! ?" Maruxia sợ hãi ?" bà đừng sờ vào nhé ?" bà làm hỏng mất áo của cháu bây giờ.
Maruxia ăn sáng qua quít, bé chạy ra phòng ngoài để giầy dép sốt ruột dậm chân trong lúc mẹ vẫn đang mặc quần áo.
- Cháu đã cầm hộp bút chưa? ?" bà hỏi Maruxia.
- Đây rồi bà ạ.
- Cháu không quên vở đấy chứ?
- Bà làm sao thế! Đủ hết rồi mà ?" Maruxia trả lời.
Bỗng một hồi chuông dữ dội vang lên. Bà chạy ra mở cửa.
Một người đàn ông đứng tuổi với cái cặp trên vai bước vào.
- Có ai tên là Maruxia Orlova? Người đàn ông thận trọng hỏi.
- Cháu đây ạ - Maruxia luống cuống.
- Chú đem đến cho cháu điện báo đây.
- Cho cháu? ?" Maruxia mỉm cười sung sướng - Điện báo ấy ạ?
- Của cháu đấy ?" chú bưu tá trả lời ?" Cháu hãy ký vào đây?
Maruxia thoáng nghĩ ngợi.
- Có thể để mẹ cháu ký được không ạ?
- Thôi, cũng được ?" chú bưu tá đồng ý ?" nhưng chỉ lần đầu thôi đấy nhé. Mẹ ký, còn chú bưu tá trao cho Maruxia bức điện báo.
Chú bưu tá gật đầu, mỉm cười với mẹ, bà và Maruxia rồi rảo bước.
- Bức điện của con? - Maruxia ngạc nhiên ?" ai gửi đấy hả mẹ? mẹ bắt đầu đọc:
- ?oChúc mừng con gái nhân ngày hội lớn, chúc mừng giây phút đầu tiên của tuổi học trò. Sắp tới bố sẽ bay về. Con nhớ học tập tốt nhé. Hôn con. Bố.
Một buổi sáng mùa thu sáng trong lành.
Maruxia và mẹ rảo bước ra sân.
Có đến bảy lối ra khỏi sân. Maruxia không để ý một lối nào cả, kể cả lối đầu tiên cũng như lối thứ bảy, các cô bé, cậu bé chạy tung tăng khắp nơi. Những người dẫn đi thật vất vả mới theo kịp các cậu bé. Những học sinh cũ từng tốp từng tốp hai, ba người đi với nhau ?" vì trước đó họ đã quen nhau trong trường học rồi. Một cậu bé quen quen chạy thoáng qua. Hình như là Xerioza. Nhưng nom cậu ta khác quá. Cậu súng sính trong cái quần hơi dài. Ba lô đeo vai, tóc tai cắt gọn gàng. Cậu cũng đi cùng với mẹ.
Maruxia cùng mẹ đi dọc theo phố.
Họ đi qua cái loa truyền thanh công cộng. Điệu nhạc đang vui vẻ phát ra từ loa bỗng ngừng bặt. Thay vào đó là một giọng khá vang:
- Chúc mừng các học sinh Xô viết nhân buổi khai trường
- Xin cảm ơn! ?" Maruxia nghiêm chỉnh và trịnh trọng đáp lời loa.
Maruxia và mẹ bước vào trường học. Hôm nay trường mới nhiều học sinh và náo nhiệt làm sao. Dưới cầu thang có treo biểu ngữ:
Xin chào các em học sinh lớp Một
Mẹ đọc lên tiếng cho Maruxia nghe biểu ngữ này. Các thày cô giáo và những cán bộ phụ trách đội, những chị lớp sáu và lớp bảy, tất cả đều chào những khuôn mặt mới. Một cô bé úp mặt vào góc tường khóc thút thít. Mẹ bé đang vỗ về an ủi, một trong những cô giáo trực lên tiếng:
- Đề nghị các mẹ nhớ không được vào lớp.
Mẹ của Maruxia không đi đâu cả, bà đứng luôn đó.
Lại đây, lại đây con! Cô giáo trực nói với Maruxia ?" chào mẹ đi con, cuối giờ học mẹ sẽ quay lại đón.
- Con thì không sợ đâu ?" Maruxia tự hào trả lời - Mẹ ơi, mẹ không cần phải đón con đâu ạ. Mẹ không cần phải đi qua sân nữa. Cứ để con tự đi, mẹ nhé.
- Được rồi, được rồi, thoả thuận như vậy nhé. Tạm biệt con.
Mẹ hôn Maruxia và đi khỏi.
- Mẹ ơi! bỗng nhiên Maruxia kêu lên
- Gì vậy con ? mẹ ngạc nhiên hỏi ?" có chuyện gì với con vậy. Maruxia im lặng và níu lấy mẹ.
- Gì vậy, gì vậy con? - mẹ âu yếm hỏi bé ?" đông người quá phải không con? Hay tất cả đều không quen? Nhiều người lạ quá phải không? Con sợ ư?
- Không, không ạ - Maruxia lúng búng ?" Con?con đã gọi cho mẹ vì sao? con muốn nói rằng: Con chào bà?
- Maruxia hôn mẹ một lần nữa và vẻ tự tin đi về phía cửa.
Maruxia vào lớp và bỗng ngây người dừng lại.
Đây chính là cái lớp mà hôm nọ bé đã trò chuyện cùng chú thợ sơn.
Nhưng tất cả đều mới, hoàn toàn mới. Bảng đã được treo lên tường, những bàn học, những bức tranh và rất nhiều các bạn gái đã ở đó.
Một cô bé đang nhìn quanh, bỗng cô giật mình vì tiếng động nhẹ. Maruxia nhận ra đây chính là Vera, cô bé mà Marruxia nhìn thấy hôm đi đăng ký vào học. Một cô bé khác có mái tóc dày nhìn thấy Vera, liền quay đi nhăn mặt. Hai cô bé khác đang chơi vỗ tay.
- Tớ học xong mẫu giáo rồi ?" một cô tự khoe mình - tớ chẳng hãi gì cả.
Cạnh tường, cô Anna Invannova đang nói chuyện với một bé gái nhỏ và đang giải thích điều gì đó.
Cô dẫn bạn đó ngồi xuống sau bàn, rồi cô đứng nghiêm liếc qua một lượt lớp học, bỗng nhiên Maruxia cảm giác như cô nhìn vào em và tất cả các bạn gái còn lại. Cô đang quan sát họ.
Cô bé Vera dút dát vừa nãy lập tức lấy lại can đảm. Cô bé có mái tóc dầy nọ cũng ngừng không nhăn mặt nữa.
Maruxia làm ra vẻ bạo dạn tiến gần đến cô giáo. Bé chìa tay ra cho cô và nói:
- Con chào cô.
- Chào con, Maruxia - cô Anna trả lời và bắt tay Maruxia.
Một hồi chuông vang lên, các cô gái ngồi im trật tự, tất cả các em đưa mắt nhìn về phía cô Anna Ivanova.
- Xin chúc mừng tất cả các em! Cô Anna Ivanova lên tiếng.
Hồi chuông vang lên báo một cuộc sống mới của các em bắt đầu. Các em bây giờ đã là học sinh lớp Một. Ngày hôm nay trên các đài phát thanh đều phát tin về trường học. Trên báo chí cũng đăng tải. Và chính lãnh tụ Stalin đã hỏi:?Hôm nay trên toàn đất nước ta có bao nhiêu trường học khai trường, bao nhiêu trẻ em bước vào lớp Một để đến với buổi học đầu tiên? ?.

Cô Anna Ivanova bước dọc theo hai dãy bàn.
- Các em ạ, cô làm cô giáo đã lâu năm ??" cô kể - nhiều học sinh của cô bây giờ đã là trở thành ngưòi lớn thông minh. Họ vẫn thường gửi thư về thăm cô. Cô vẫn luôn nhớ ngày xưa họ như thế nào và nhớ lần đầu tiên họ đến trường ra sao. Có một cô bé, ví dụ?- và cô đưa mắt nhìn sang Vera - một cô bé thường xuyên sợ hãi, giật mình khi có hồi chuông rung lên.
Verotrka gật đầu. Cô gái có mái tóc dầy ngồi trước Vera cười khanh khách
- Và bây giờ cô gái đó đã trở thành anh hùng Xô viết.
Vera mỉm cười, còn cô gái có mái tóc dầy ngừng không cười to nữa.
- Vâng, vâng?.- cô Anna tiếp tục ?" ban đầu tất cả học sinh cũ của cô đều không biết làm gì hết, thậm chí là màn chào hỏi.
Maruxia cười khinh khích thích chí.
- Vâng, vâng? tự giới thiệu về mình cũng không biết nữa ?" Cô Anna tiếp tục và liếc nhìn sang Maruxia - Ví dụ, có một cô bé, tiến gần đến cô giáo và chìa tay ra nói: ?oXin chào cô?. Không được phép như vậy. Tuyệt đối không được chìa tay ra trước người già hơn để bắt tay.
Maruxia ngừng cười to.
- Các con hãy xem họ đã như thế nào! Cô Anna tiếp tục ?" Nhưng sau đó họ bắt đầu học tập. Học tập - Đó chính là một công việc rất thú vị. Và hôm nay cô cùng với các em bắt đầu cuộc sống mới trong trường học. Trước tiên chúng ta học rèn luyện chính bản thân mình như một học sinh lớp Một thực sự, không được quấy, cần phải giúp đỡ lẫn nhau. Chúng ta thấy rõ lớp học của mình như sau?lần đầu tiên trong đời các em ngồi vào bàn. Maruxia và cô gái ngồi cạnh Vera quan sát kỹ cái bàn. Đây là ngăn bàn mà chúng ta sẽ để sách và vở ?" cô Anna Ivanova hướng dẫn ?" đây là chỗ để lọ mực khi các em bắt đầu chuyển sang viết bút mực. Đây là bảng đen. Bảng này sẽ giúp chúng ta học viết. Nó gồm ba phần. Phần có dòng kẻ, phần có kẻ ô vuông và phần không có dòng kẻ. Còn đây là phấn, giẻ lau trắng sạch dùng để lau bảng.
Cô Anna tiếp tục:
- Từ khi là học sinh các em sẽ làm quen với ngôi trường, nơi giờ đây các em học tập. Khẽ nào, khẽ nào, để không quấy rầy người khác đang học chúng ta đi dọc theo hành lang của trường nhé.
- Đây là phòng thể dục ?" cô Anna Invanova hướng dẫn ?" đây là chỗ dành cho các chị học sinh lớp Sáu học.
Các em học sinh lớp Một liếc qua của kính vào phòng đặt các dụng cụ. Trên bục một cô bé đứng cạnh ghế quay tay những động cơ có bánh xe thuỷ tinh to. Giữa những quả cầu kim loại nhỏ có những tia sáng phát ra.
Các em học sinh bước vào thư viện trường học. Các em ngạc nhiên quan sát những giá sách.
- Khi các em muốn đọc, thư viện nhà trường sẽ cho các em mượn sách. Sách thì nhiều lắm, quyển này hay hơn quyển khác?.
- Còn đây là nơi học của các chị học sinh lớp Mười - cô Anna Ivanova giải thích ?" trong trường học sẽ học mười năm. Các con đang đạng học lớp đầu tiên, còn các chị học lớp cuối cùng. Sắp tới họ sẽ ngừng không đến trường nữa.
Cô Anna và các em gái trở lại lớp học.
- Bây giờ chuông rồi, giờ học đầu tiên của chúng ta đã kết thúc ?" cô Anna nói ?" Các con sẽ nghỉ và chơi trong giờ giải lao. Sau giờ giải lao chúng ta sẽ có giờ số học, còn sau đó là giờ tiếng Nga. Trong mỗi một giờ học chúng ta lại biết thêm và ghi nhớ điều gì đó mới mẻ và thú vị. Sắp tới, và chẳng bao lâu các con sẽ trở thành những học sinh thực sự
- Hôm nay? con ạ - Maruxia nói ngay.
- Cái gì ngày hôm nay? ?" cô hỏi lại Maruxia.
- Hôm nay con đã là một học sinh thực sự ạ.
- Rồi xem, để rồi xem? ?" cô Anna mỉm cười trả lời.
Tại chỗ các phụ huynh học sinh đang đợi treo bảng thông báo:

Giờ học của học sinh lớp Một kết thúc lúc 1giờ 15 phút
Đồng hồ lúc này mới chỉ 1 giờ 5 phút. Cô phục vụ trong trường bấm nút chuông. Hành lang trường học đang trống vắng, im lặng bỗng chốc trở lên huyên náo. Một loạt các cửa lớp học bật mở. Các em gái chạy ùa ra. Các bố, các mẹ, bà và những người đợi cuối giờ học của lớp Một đứng dậy, ngoái về phiá cầu thang. Các em học sinh lớp Một bước hàng đôi, cố gắng hết sức mình đi thẳng hàng.
Các em đã nhìn thấy những người thân của mình - lập tức phá vỡ luôn hàng lối đang ngay ngắn. Biết bao điều xảy ra sau ngày hôm nay, biết bao nhiêu điều cần kể về mình. Tất cả theo chân bước xuống cầu thang.
- Mẹ ơi mẹ có nhìn thấy không ? - cô bé có mái tóc dầy kêu lên - mẹ có nhìn thấy chúng con đi thẳng hàng không ?" lúc đi ăn sáng chúng con cũng đi như vậy đấy.
- Mẹ ơi - Verotrka, chính cô gái dút dát đã kêu lên ?" con ấy, bây giờ con đã là một anh hùng Liên Xô.
- Bố ơi, hôm nay con được học số học đấy.
- Bà ơi, hôm nay cháu đã kể chuyện.
- Mẹ ơi, hôm nay vui lắm mẹ ạ, chỉ tiếc là họ không cho mẹ vào?- chính cô gái mà buổi sáng đã thút thít ở góc này vui vẻ khoe.
Sau giờ học Maruxia bước thong thả theo dọc phố, như một người lớn, như một học sinh thực thụ trong bộ váy đồng phục. Bé cảm giác như cả thành phố đang nhìn theo bé.
Một chú đại uý phi công đi ngược qua bé.
- Chú Volodia! Maruxia kêu lên sung sướng và chìa tay ra để chú bắt tay. Bất chợt bé nhớ ra không được phép làm như vậy, bé vội giấu ngay tay vào sau lưng.
- Xin chào, chào cháu Maruxia ?" chú Volodia vui vẻ đáp lại và chìa tay ra cho Maruxia
Maruxia đổi cúi chào lễ phép và bắt tay người đại uý.
- Có điều gì với cháu hôm nay thế? Chú Volodia ngạc nhiên, nhưng khuôn mặt rạng rõ ngay: A, gì thế này! Cháu đang mặc đồng phục, làm sao chú lại có thể quên cơ chứ. Cháu đang từ trường về à?
- Vâng ạ - Maruxia trả lời.
- Nhận ra ngay ! chú đại uý nói ?" đúng là một nữ sinh thực sự.
Ôi, biết bao nhiêu điều hôm nay chúng cháu được học ?" Maruxia kể - Chúng cháu học cách đứng dậy nhẹ nhàng chào cô Anna Ivanova như thế nào, cách dơ tay thế nào. Chúng cháu đếm xem bọn cháu có bao nhiêu bạn ngồi trong hàng. Đấy gọi là môn số học. Còn giờ tiếng Nga cô Anna Ivanova đã kể chuyện?Cháu chào chú nhé, mẹ cháu và bà đang đợi cháu.
Maruxia cúi chào và giấu tay sau lưng. Maruxia thong thả đi vào sân. Bỗng dưng Maruxia chạm mặt với Xerioza.
Nhìn thấy địch thủ của mình, Maruxia rảo bước đi thẳng.
Nhưng sau đó Maruxia gật đầu lịch sự và nói:
Xin chào Xerioza !
Thay cho câu trả lời Xerioza thè lưỡi.
- Hãy xem kìa ! ?" Maruxia ngạc nhiên. Vậy nghĩa là hôm nay cậu không đến trường à?
Xerioza đứng im và tiếp tục thè lưỡi.
- Tớ hiểu rồi ?" Maruxia gật đầu - người ta đã không nhận cậu vào học.
- Không nhận ai, người ta đã không tiếp nhận ai?
- Không nhận chính cậu ấy.
- Còn không nhận thế nào nữa. Ơ hơ, người ta ấn tớ ngồi ngay bàn đầu.
- Vậy sao mà cậu lại còn thè lưỡi ra. Vậy người ta không dạy cậu phải giữ mình sao cho lịch sự à?
- Họ không dạy như vậy. Họ dạy cả ngày rồi.
- Vậy sao, vậy mà cậu không hiểu gì à?
- Không hiểu vậy đấy ?" cô giáo tớ là cô khác - giỏi hơn cô giáo của cậu.
- Thế cậu đã nhìn thấy cô giáo tớ rồi chứ?
- Tất nhiên là nhìn thấy rồi. Trông chả thích.
- Ồ, sao lại không thích. Cô giáo tớ xinh cực
- Xinh á?trông như thế nào ấy - Xerioza nhăn mặt ghê sợ.
- Cái gì? ?" Maruxia dựa cặp sách vào cạnh tường và tiến gần tới Xerioza - dừng ngay nhá ?" Maruxia nói đe doạ - nếu không?
- Nếu không làm sao?
- Nếu không tớ sẽ cho cậu một trận?
- Cậu á?
- Ừ, tớ đấy?
- Cho tớ á?
- Ừ, cho cậu đấy.
Lúc này ở nhà bà và mẹ đang bận tíu tít trong phòng ăn, chuẩn bị bữa ăn thịnh soạn để đón thành viên lớp Một trở về.
- Hôm nay đúng là ngày lễ thực sự của con bé ?" bà sung sướng thốt lên.
- Tất cả những gì mà con bé thích, tất cả đã trên bàn.
- Không hiểu sao con bé về muộn thế - mẹ liếc nhìn đồng hồ. Buổi học đã kết thúc được hai mươi phút rồi.
Có hồi chuông dài.
Bà vội vàng chạy ra phòng ngoài mở cửa và kêu ối lên. Maruxia rất vui vẻ đứng bên ngưỡng cửa, nhưng trong bộ dạng thật kinh khủng. Tóc tai thì bù xù. Trên má đầy vết bẩn. Một khuy áo thì cài lệch không đúng chỗ.
- Mẹ ơi, bà ơi ?" Maruxia kêu lên ?" thật thú vị làm sao ?" Một, hai ?" con đã thành nữ sinh lớp Một thực sự rồi. Giờ đây mẹ và bà không nhận ra con đâu.
- Khoan nào, khoan đã nào - mẹ ngắt lời - sao nom con lại gớm giếc thế này.
- À, con vừa đánh nhau với cậu Xerioza. Trông Xerioza còn kinh hơn ?" Maruxia hoan hỉ khoe.
- Thôi, đi rửa đi ?" bà càu nhàu ?" ?okhông nhận ra cháu? ?" hiện lúc này thì bà nhận ra cháu gái bà ngoan như thế nào rồi?..
Được yem_dao_lang_lo sửa chữa / chuyển vào 09:42 ngày 09/04/2007

Phần 4: Và từng ngày trôi đi...
Thứ Bảy ngày mùng Ba tháng Chín
Một hồi chuông vừa vang lên, các em học sinh đã ngồi đợi vào bàn.
Cô Anna Invannova bước vào lớp.
Các cô gái ào ào đứng dậy chào cô, có ai đó bị đánh rơi quyển sách, còn bạn nào đó thì suýt ngã khỏi ghế xuống sàn.
- Chào các em ?" cô Anna Ivanova nói ?" mời các em ngồi xuống.
Các cô gái lại ào ào ngồi xuống ghế.
- Hôm nay sang ngày thứ ba, các em đã là học sinh chính thức nhưng các em vẫn chưa học được cách đứng lên, ngồi xuống khẽ khàng ?" cô Anna Ivanova nói ?" Giờ đây chúng tôi rất thông cảm với các em điều này. Nhưng đây không phải là việc nhỏ mọn. Lớp chúng ta có những 40 bạn. Nếu như chúng tôi không dạy các em cách đứng lên ngồi xuống nhẹ nhàng thì chúng ta làm ảnh hưởng đến lớp bên cạnh và sẽ gây phiền hà cho nhau. Các em hãy chú ý thật kỹ, người học sinh thực sự cần phải biết cách đứng lên, ngồi xuống như thế nào.
Để tạo sự thú vị cho các cô gái, cô Anna Ivanova ngồi xuống cái bàn sau cạnh bạn Maia Saronova và chỉ cho các cô gái rằng: Chính cô ?" cô Anna Ivanova to lớn như vậy nhưng cô vẫn có thể đứng lên, ngồi xuống từ chiếc bàn mà không hề gây tiếng động.
Thứ Ba ngày mồng Sáu tháng Chín
Các cô gái đang vội vã thay đồ ?" hôm nay các em có tiết học đầu tiên, không phải ở trong lớp mà là ngoài công viên. Đó gọi là ?otiết học thiên nhiên?.
Các em đi thành từng đám dọc công viên, vây quanh cô Anna Ivanova.
- Đây chính là lá phong ?" cô Anna Ivanova giới thiệu - vậy ai trong chúng ta sẽ là người tìm thấy cây đầu tiên có những chiếc lá như thế này?
Các cô bé chạy tản nhanh đi các hướng, liếc nhìn lên những cành cây.
- Cẩn thận nhé! ?" cô Anna Ivanova kêu lên ?" hãy cẩn thận hơn, Maruxia, khéo không ngã đấy!
Maruxia ngã dúi xuống, bé nhảy qua chiếc ghế đá, hai tay ôm gọn lấy thân cây phong.
- Lại đây! ?" bé kêu lên ?" Cô ơi lại đây đi, nó đây rồi, em đang giữ nó.
Thứ Tư ngày mồng Bảy tháng Chín
Giờ giải lao chính.
Các em gái vây quanh cô Anna Ivanova.
Các em đua nhau hỏi:
- Cô Anna ơi, mẹ cháu sai cháu mua sữa chua vón, mẹ lại không có trong quán, vậy cháu sẽ phải làm gì? Cháu sẽ ăn gì?
- Cô Anna Ivanova ơi, hôm nay cháu đi học không mang theo giày, vậy cháu có phải mang túi đựng giày đi không ạ?
- Cô Anna Ivanova ơi, hôm nay mẹ cháu làm đánh vỡ bát. Mẹ cháu buồn lắm.
Maruxia chạy như bay dọc theo hành lang. Một cô giáo lạ đã chặn đường bé lại:
- Hãy dừng lại, dừng lại, cô bé. Cấm không được chạy thục mạng như vậy. Con có thể tự bị thương cũng như sẽ giẫm vào chân các bạn khác.
- Hãy thả em ra! ?" Maruxia kêu lên ?" chúng em đang chơi trò đuổi bắt.
- Không được, dừng lại ngay! ?" cô giáo đó nghiêm khắc nhắc lại - chẳng lẽ em không biết rằng học sinh phải nghe lời cô giáo?
- Nhưng cô không phải cô giáo của em! ?" Maruxia tức giận
- Cái gì, ?okhông phải cô giáo của em??
- Cô ?" Cô giáo của chúng em là cô Anna Ivanova cơ. Maruxia nhìn quanh để tìm cô Anna Ivanova mong cầu cứu, bỗng cô Anna đứng luôn gần đấy và cô nghe được hết câu chuyện của Maruxia với cô giáo kia. Trên nét mặt cô lộ rõ cô không hề có ý bênh vực Maruxia.
- Thất đáng xấu hổ, Maruxia ?" cô Anna Ivanova tức giận nói ?" em cần phải vâng lời tất cả các cô giáo chứ.
Thứ Năm ngày mồng Tám tháng Chín
Giờ số học
Cô Anna Ivanova chia cho các em những bông hoa khác nhau và đề nghị các em phân thành hai phần. Các cô gái đang suy nghĩ. Galia đã dơ tay:
- Cần phải phân chia thành hai phần hả cô Anna?
Vera dơ tay:
- Cô Anna Ivanova, nghĩa là phải chia thành hai phần ạ?
Và lúc này đến hàng chục các cô gái dơ tay hỏi và tất cả chỉ hỏi một từ và chỉ duy nhất một từ:
- Chia làm hai, đúng không ạ cô Anna ?
Cô Anna Ivanova thong thả bình tĩnh giải thích chỗ hoa đúng là cần phải chia thành hai phần.

Bỗng nhiên Olia Poliakova ôm cặp sách rời khỏi ngăn bàn, bé nhét quyển học vần, vở, hộp bút vào cặp, gật đầu chào cô Anna Ivanova và đi ra cửa.
- Olia, em đi đâu đấy? Cô Anna Ivanova ngạc nhiên.
- Em về nhà ?" Olia bình tĩnh giải thích ?" em muốn về với mẹ - Em nhớ mẹ lắm?.
- Em phải cố chịu chứ - em đến trường là để học hành, giống như người lớn đi làm ấy. Chẳng nhẽ những người lớn họ cũng lập tức bỏ luôn công việc nếu bỗng dưng chợt nghĩ?? Em hãy tưởng tượng rằng: em đang đi trên tàu điện ?" và bỗng dưng các toa dừng lại - Chuyện gì xảy ra thế? Tại sao vậy? Người lái tàu bỏ về nhà, đơn giản là chú ấy thấy buồn? Liệu có thể xảy ra như vậy không? Không, không thể như thế được. Tất cả đều phải làm việc nếu như chưa đến giờ giải lao. Vậy em hãy ngồi xuống học đi.
- Vâng ạ - Olia đồng ý và trở về chỗ của mình.
Thứ Sáu ngày mồng Chín tháng Chín
Tại chính những chiếc bàn này, nơi hằng ngày các cô bé lớp Một ngồi thì giờ đây các bố, các mẹ đang ngồi. Hôm nay là buổi họp phụ huynh đầu tiên. Cô Anna Ivanova nói chuyện với các phụ huynh:
- Bây giờ hiện đang là thời kỳ nan giải nhất. Các em mới chỉ bắt đầu làm quen và học cách đi vào nề nếp. Nhiệm vụ của chúng ta ?" giúp đỡ các em. Trong vấn đề này không có điều gì là nhỏ mọn cả, tất cả đều quan trọng. Các phụ huynh cần phải theo dõi xem trước khi đến lớp các em đã rửa mặt sạch sẽ chưa, đã chải đầu và ăn mặc gọn gàng chưa để xứng đáng là học sinh lớp Một thực sự.
Thứ Bảy ngày mồng Mười tháng Chín
Vera đang đứng bên cửa ra vào. Trên ống tay áo cô là cái băng tay có hình chữ thập đỏ.
Các cô gái đang chấn chỉnh hàng lối. Vera kiểm tra xem các bạn đã rửa mặt kỹ chưa, đã chải đầu chưa cũng như đã ăn mặc gọn gàng chưa để xứng đáng là học sinh lớp Một thực sự.
- Gì thế này? ?" Vera hoảng hốt nhìn đôi tay của Olia Poliakova. Cậu không rửa tay à?
- Ở nhà tớ đã rửa ba lần rồi ?" Olia chống chế - mẹ tớ đã kiểm tra và khen ngợi rồi. Nhưng dọc đường tớ gặp Pirat ...
- Ai vậy?
- Đó là một con chó săn nhỏ - nó sống ở nhà số Bảy. Tớ ném cho nó mấy cái que đẹp đẹp để nó gặm, vì mấy cái que đó ướt nên tay tớ bị dính bẩn.
- Cậu đi rửa tay ngay đi ?" nữ vệ sinh viên tý hon ra lệnh ?" nếu không là tớ không cho phép vào lớp đâu đấy.
Olia quan sát kỹ đôi bàn tay của mình và tuân lệnh chạy đi rửa.

Thứ Hai ngày Mười hai tháng Chín

Giờ giải lao chính kết thúc, bỗng dưng tất cả nhìn thấy đứng trong lớp là một bạn gái lạ lẫm với mọi người.
Các em học sinh lớp Một chưa kịp hỏi bạn gái đó là ai thì cô Anna Ivanova đã bước vào lớp.
- Có chuyện gì với con vậy? ?" cô Anna Ivanova hỏi.
- Con bị lạc ?" cô gái trả lời và bật khóc to - lớp của con ở đâu rồi? Lớp 1B ấy, các bạn của con đâu rồi? Cô Liubov Victorovna đâu rồi?
- Nào, con đừng khóc nữa ?" cô Anna Ivanova âu yếm dỗ dành ?" các bạn của con ngay gần đây thôi ?" ngay sau bức tường này ?" Đi, đi nào, để cô dẫn con về lớp.

Thứ Bảy ngày Mười bảy tháng Chín
Hôm nay cô Anna Ivanova vào lớp không chỉ có một mình, cùng đi với cô là một chị lớn, chị ấy tên là Valia, chị ấy sẽ là phụ trách Đội của các em học sinh lớp Một.
- Hiện các em chưa là đội viên ?" cô Anna Ivanova nói - Để trở thành đội viên - điều này không hề đơn giản chút nào. Người đội viên nhất định phải là một học sinh xuất sắc, là người đồng chí tuyệt vời, người đội viên cần phải rèn luyện bản thân tốt cả khi ở lớp cũng như ở nhà. Các con sẽ thấy con đường để đến được với tổ chức Đội không hề gần chút nào. Nhưng nếu với nỗ lực to lớn, giúp đỡ lẫn nhau thì cô và các con sẽ vượt qua nó một cách dễ dàng. Vì vậy chị Valia sẽ đến để giúp đỡ các con trở thành người đội viên chính thức. Bây giờ chị ấy trở về lớp Bảy của mình, chị ấy cũng vẫn đang học, sau giờ học chị ấy sẽ quay trở lại đây để làm quen kỹ với các con.
Sau giờ học chị Valia trò chuyện với các cô gái khá lâu. Chị kể cho các em biết mùa hè chị đã đi dự trại hè nổi tiếng ở biển Đen như thế nào. Đó chính là trại hè Artech. Tại trại hè đáng ghi nhớ này hội tụ tất cả các đội viên đến từ khắp các miền Liên Xô.
Các em đội viên cộng hoà Tazikistan cứ trầm trồ sung sướng: ?oÔi, sao mà chỗ các bạn ở đó khô và lạnh thế?. Còn các bạn đội viên ở vùng Iakursk thì lại phàn nàn: ?oÔi, sao chỗ các bạn ở đó nóng kinh khủng?. Các bạn đội viên vùng Uran kể về những hầm mỏ sâu dưới lòng đất., dưới đó cha anh của họ đang khai thác than, về những nhà máy lớn. Còn những bạn đội viên từ thảo nguyên Xanski kể về những đàn bò lớn, về những cánh đồng lúa mỳ mà dễ có thể bị lạc như khi đi vào rừng. Mỗi đội viên kể về từng vùng nơi mà họ đã đi qua. Trọn cả một mùa hè cũng không đủ để nghe hết chuyện của họ - Vậy là chúng ta đã sống trong một đất nước rộng lớn biết bao.
Sau buổi nói chuyện với chị Valia, Maruxia chiều về đã kể hết với bà. Bé xuýt xoa và nói:
Ôi, cháu muốn đến Tazikistan quá! À, mà cháu đã đi Murmansk rồi, và cháu đã nhìn thấy người ta bắt cá tuyết như thế nào. Bà cứ ngẫm nhé, nhất định là thực hiện được. Lần đầu tiên trong cuộc sống cháu không kể cho bà nghe, còn bà thì đã kể cho cháu.

Phần 5: Một ngày hạnh phúc và bất hạnh của Maruxia
Cô Anna Ivannova bước vào lớp, cô trịnh trọng tuyên bố:
- Nào, các cô gái, hôm nay với chúng ta đây là một ngày lễ lớn. Cô đã nhìn thấy những việc làm của các con ở nhà. Anhia, Vera, Sura, Tanhia và Nhiusa ?" mời các con đứng dậy.
Năm cô gái nhẹ nhàng đứng dậy.
- Tất cả các bạn gái này ?" cô Anna Ivanova tiếp tục ?" đã cầm bút chì đúng quy cách.
Maruxia liếc nhanh sang tay phải của mình, bé giấu vội tay đi.
- Các bạn ấy viết rất rõ ràng, đẹp ?" cô Anna Ivanova khen ngợi ?" đúng thật là các cô gái giỏi!
Nét mặt các cô gái ngời lên rạng rỡ.
- Tất cả các con đều mang theo bút mực chứ? ?"cô Anna Ivanova hỏi
- Vâng, có ạ - các em hạnh phúc đồng thanh trả lời.
- Các con lên đây.
Các cô gái lên chỗ cô giáo. Từng bạn nhận lọ mực cô phát và trở về chỗ ngồi của mình. Bỗng Maruxia dơ tay.
- Gì thế, Maruxia ?" Cô Anna Ivanova hỏi
- Còn con ạ.
- Sao vậy con?
- Con thì bao giờ ạ?
- Sao lại bao giờ?
- Khi nào thì con được phép viết bút mực ạ? Cô Anna Ivanova ?" Maruxia tiếp tục nói nhưng rất, rất chi là lễ phép, cảm giác như cô Anna đang không hài lòng với Maruxia chút nào cả. Cô ơi, con xin cô, từ nay con không thế nữa.
- Không thế nữa nghĩa là thế nào?
- Từ nay con không cầm bút chì như thế nữa.
- Vậy là con đã biết vì sao cô không trao cho con lọ mực rồi đúng không?
- Con hiểu rồi, nhưng con mong lắm. Con hứa sẽ không quên nữa, cách cầm ngón tay thứ hai ấy ?
- Không được, Maruxia ?" cô Anna Ivanova tuyên bố - điều này không cho phép khi bắt đầu viết bằng mực. Con cần phải rèn luyện thêm nữa.
- Maruxia ngồi xuống. Bé buồn rầu nhìn sang cô bạn Vera bên cạnh.
Vera đặt lọ mực vào chỗ quy định, lấy chiếc bút ngòi vẫn còn mới tinh từ hộp bút ra và bắt đầu viết.
- Đừng có lấn khuỷu tay sang nửa bàn của tôi ?" Maruxia lầu nhầu.
Vera ngoan ngoãn co tay lại. Cô chấm bút vào lọ mực. Cô giữ bút một lúc trên tờ giấy - bỗng một giọt mực rỏ xuống tờ giấy sạch.
Cả lớp thở dài trước sự kinh khủng đó.
- Ha, ha, ha! ?" Maruxia hoan hỉ - nó bị dây mực rồi, dây mực rồi.
Verotrka bật khóc cay đắng ?" cô Anna liền tiến về phía bé.
- Vera, Vera yêu quý, không sao con ạ! ?" cô nói ?" lần đầu tiên không sao cả. Bây giờ chúng ta lấy tờ giấy mới ra và viết lại từ đầu. Còn Maruxia, cô rất không hài lòng về con.
Maruxia bực bội đứng dậy.
- Con nghĩ rằng ?" tất cả các bạn đều sung sướng vì bạn gái của mình. Con cũng?
- Con cũng sung sướng?- Một cô gái cất tiếng.
- Con cũng thế - cô gái khác cất theo.
- Chúng con cũng thế.
- Con cũng vậy.
- Con cũng sung sướng làm sao!
- Maruxia, con nói cái gì thế? - Cô Anna Ivanova vặn lại.
- Các bạn đã nói dối ?" Maruxia bực bội trả lời
- Maruxia!
- Các bạn ấy đã không nói đúng sự thật ?" Maruxia sửa lại.
- Tại sao con lại nghĩ như vậy? Maruxia im lặng
- Hình như trước đây mẹ con cũng được nhận hai huy chương phải không? Cô Anna Ivanova hỏi
- Vâng ạ - Maruxia trả lời
- Con có cảm thấy sung sướng khi người ta trao thưởng cho mẹ không? Con cứ bình tĩnh trả lời. Con hãy nói đi, con có sung sướng không?
- Vâng, con rất sung suớng cô Anna ạ.
- Vậy khi đó các đồng chí xung quanh mẹ có chúc mừng mẹ không? Con hãy trả lời đi?
- Có chúc mừng nhiều ạ - Khi ấy họ làm trong trạm vệ sinh dịch tễ và trên tàu hoả, thậm chí cả chú thợ máy cũng chạy đến chúc mừng ạ. Tại bến đỗ họ cũng chúc mừng. Có cả rất nhiều điện báo chúc mừng nữa. Đến bữa ăn thậm chí bác đầu bếp làm cả bánh rán chúc mừng mẹ. Mẹ đã xuýt xoa: ?o Tất cả y như là ngày lễ thánh ấy! ?.
- Đấy, con thấy không ?" cô Anna Ivanova thong thả - trên con tàu tại bộ phận vệ sinh phòng bệnh - mọi người đều hiểu rằng - tất cả họ là một đại gia đình quân đội hoà thuận. Niềm vui của người này là niềm vui của tất cả. Vậy mà con lại không tin rằng các bạn đều vui vì bạn gái của mình. Tất cả chúng ta là một gia đình đoàn kết, hoà thuận. Lớp Một. Có đúng không, Maruxia?
- Nhưng con không tin điều này, ví dụ như là Nina? Maruxia lúng búng.
- Tại sao?
- Bạn ấy không vui đâu. Giờ ra chơi bạn ấy xích mích với Vera mà. Giận suốt cuộc đời luôn.
Nina bèn vội dơ tay.
- Nhưng trước giờ học chúng con đã làm lành với nhau rồi ?" cô trịnh trọng tuyên bố.
- Con thấy chưa! ?" cô Anna Ivanova nói. Con hãy ngồi xuống, Maruxia. Con hãy viết bằng bút chì. Hãy viết đi, hãy cố gắng nghe không con.
Buổi chiều.
Maruxia ngồi sau bàn ?" bé vạch vạch cái gì đó bằng bút chì vào vở. Bà ngồi ở ghế, cạnh cái đèn. Bà đang khâu vá.
Maruxia vươn người tới và bất ngờ ngượng ngùng ?" bé nhìn tay bà không chớp mắt.
- Bà ơi, bà có khéo tay không? Maruxia bỗng hỏi bà.
- Cũng tương đối khéo ?" bà trả lời ?" nhưng trong công việc cũng không suôn sẻ lắm. Có điều gì thế?
- Tay bà mới nhanh nhẹn làm sao? ?" Maruxia thở dài ?" trước đây bà có được cô giáo cho phép viết bút mực sớm không?
- Bà không nhớ lắm ?" bà lơ đễnh trả lời.
- Bà không nhớ ư? ?" Maruxia ngạc nhiên ?" bà, sao bà lại không nhớ?bà có biết không, bây giờ lớp cháu chỉ còn lại mỗi hai người là viết bút chì. Cháu và bạn Galia. Ôi, thật bất hạnh. Nhỡ ngày mai bỗng nhiên người ta trao cho bạn ấy lọ mực, còn cháu thì không.
- Thì cháu cứ lấy mực và tự viết cho mình ?" bà đề xuất. ?" Thì cháu cứ trải báo ra bàn để khỏi bị mực dây ra khăn trải bàn và viết đi?
- Ôi bà ?" Maruxia rên rỉ - cô Anna Ivanova còn chưa cho phép cháu viết bút mực ?" bà sao thế.
- Vậy con biết không ?" con không muốn thì không cần ?" bà trả lời
- Ôi, lại sắp tới ngày mai rồi ?" Maruxia lại thở dài. ?" Ngày mai có lẽ người ta sẽ trao cho cháu lọ mực ?

Sáng ngày mai đã đến
Lớp 1A. Các cô bé đang tập viết. Tất cả đều viết bằng bút mực. Riêng Maruxia và Galia thì viết bằng bút chì.
Cô Anna Ivanova đi về phía bàn mình. Cô dừng lại. Tất cả các cô bé dõi theo cô.
- Bây giờ, cô nói ngay bây giờ? - Maruxia lẩm bẩm
- Galia ?" Cô Anna Invanova gọi ?" Em hãy lên chỗ cô. Cô trao cho em lọ mực.
Galia nhẹ nhàng đứng dậy. Bé đi về phía bàn. Bé nhận lọ mực. Rồi về chỗ. Maruxia mắt vẫn không rời cô Anna Ivanova. Nhưng cô im lặng. Cô đang đọc cái gì đó trong cuốn sổ của lớp.
Không, vậy là hôm nay Maruxia đã không được nhận lọ mực. Maruxia cúi đầu. Bé giận dỗi viết bằng bút chì, không buồn ngó sang bất cứ ai.
Cô Anna Ivanova nhận thấy điều này, cô mỉm cười. Bỗng nhiên Galia gục đầu xuống bàn. Bé khóc nức nở.
- Galia ! ?" cô Anna Ivanova ngạc nhiên ?" có chuyện gì với em thế?
- Hu,hu, hu? - Galia không tài nào kìm nổi mình.
- Con bình tĩnh nào. Con không còn bé bỏng nữa. Hãy nói cho cô xem có chuyện gì xảy ra. ?" cô Anna Ivnova an ủi Galia. - rồi mọi người sẽ tìm cách giúp em.
- Huhu?chiều hôm qua lúc người ta đem bức thư bảo đảm đến?Galia kể khi nhớ lại. Mẹ con đã lấy chiếc bút ở trong, trong? cặp của con để ký?.Sau đó? mẹ? mẹ đọc thư của?của anh trai gửi từ Xurovo về. Sau đó mẹ quên cất bút vào chỗ cũ.
- Thôi được rồi! ?" cô Anna Ivanova khẽ thở dài - Vậy làm sao bây giờ! Nào ai có bút thừa không?
Các cô gái tận tuỵ tìm lại trong cặp, trong túi, trong hộp bút của mình. Không, cả lớp không có cái bút thừa nào cả.
Bỗng Nina dơ tay.
- Con muốn nói gì vậy?
- Ở bàn của bố con ?" bé thông báo ?" hình như có 5 cái bút. Chúng được đựng trong cái cốc thuỷ tinh lớn.
- Vậy à ?" cô Annna gật đầu ?" thì sao?
- Mai con sẽ mang đến ạ
- Ngày mai?- Galia lẩm bẩm ?" Ngày mai thì tôi tự đem đi rồi.
- Đúng vậy ?" Nina buồn rầu nói ?" Trong lúc mọi người đang bàn tán ?" Maruxia mở hộp bút của mình ?" nơi để bút mực - bé lại đóng lại, bé giấu hộp bút vào ngăn bàn - rồi bé lại rút ra ?" bé giữ chặt nó trong tay?thế rồi bỗng dưng bé quyết định. Bé rút bút, chìa ra đưa cho Galia.
- Này ?" bé buồn bực nói
- Cái gì? Galia càu nhàu không hiểu
- Này ?" Maruxia nhắc lại kiên quyết ?" mình đằng nào cũng viết bút chì - hãy cầm lấy mà viết.
- Giỏi lắm, Maruxia ?" cô Anna Ivanova khen ngợi - Giờ đây cô đã nhìn thấy Maruxia, con xứng đáng là một nữ sinh Xô viết thực sự - đã biết giúp đỡ đồng chí của mình trong lúc khó khăn.
Maruxia đứng lên và rất hài lòng.
- Nhưng chỉ có một điều là cô vẫn không biết thế nào đây? Cô Anna Ivanova tiếp tục ?" Hôm nay cô muốn trao cho con lọ mực ?" giờ đây con viết đã đẹp?
Maruxia tiến lên phía trước định lấy lại chiếc bút mực từ Galia, nhưng rồi bé rụt tay lại.
- Thôi vậy ?" Maruxia nói
- Thôi là sao?
- Thôi để bạn ấy viết, hoặc tốt hơn là như thế này: Bạn ấy viết một lúc, sau đó chuyển cho con viết một lúc, rồi bạn ấy lại viết, sau đấy lại con.
- Ôi, Maruxia, con của cô thật là giỏi - Bây giờ con lên chỗ cô lấy lọ mực nhé.
Maruxia bước lên phía bàn cô. Bé nhận lọ mực và một cái bút mới tinh tuyệt vời.
- Con này ?" cô Anna Ivanova nói ?" trong lúc này con hãy cầm tạm bút của cô mà viết.
Tất cả các cô gái nhìn sang Maruxia với vẻ ghen tỵ và thầm nghĩ Maruxia mới hạnh phúc làm sao. Cô bé sẽ được viết bằng chính chiếc bút của cô Anna Ivanova!
Maruxia trở về chỗ ngồi. Bé chấm mực, khẽ thở và bắt đầu viết. Xin hãy cẩn thận ?thật cẩn thận?

Phần 6: Maruxia lần đầu tiên trực nhật như thế nào.
Buổi sáng. Trời vẫn còn sớm lắm.
Ngoài sân vắng lặng, chỉ có mình bác lao công đang quét sân.
Maruxia chạy ra, lao vút về phía cổng.
- Cháu đi đâu mà từ sáng tinh mơ thế? Bác lao công thốt lên
- Ồ, bác Secgay Invanovich, hôm nay đến phiên cháu trực nhật đấy! ?" Maruxia khoe và mở cổng.
Trong trường học bà thường trực vẫn chưa kịp mở cửa chính các lớp khối Một.
Maruxia sốt ruột nhảy phốc qua cửa bên.
- Ô, hoá ra là Orlova ?" bà thường trực trêu bé ?" cháu mới nhanh nhẹn làm sao ?" đúng là Orlova có khác ?" chạy tới trường ngay từ lúc trời còn chưa sáng, chưa cả bình minh nữa ?
- Bà ơi, hôm nay cháu trực nhật mà - Maruxia giải thích.
- Bà thấy rồi, bà hiểu rồi ?" bà thường trực trả lời và mở toang cánh cửa cho Maruxia - đấy, cháu vào trực nhật đi.
Maruxia bắt đầu dọn lớp. Bé đeo băng đỏ vào cánh tay, cầm giẻ lau đầy bụi, lau bảng, lau bàn, vừa làm bé vừa hát véo von:
Hôm nay ai trực nhật? ?" hôm nay em trực nhật
Hôm nay chính em làm trực nhật
Hôm nay em là trực nhật viên chính
Ax, tất cả mới sạch làm sao
Ax, tất cả mới đẹp làm sao
Chúng em sẽ có
Một lớp học tuyệt vời.
Maruxia chạy đi lấy nước và tưới mấy chậu cây xanh ở góc lớp.
Bé trèo lên bệ cửa, mở ô cửa sổ. Bé sắp xếp gọn gàng lại những đồ dùng lung tung trên bàn cô giáo và bé hát.
Hôm nay lần đầu tiên em làm trực nhật
Em dọn dẹp lớp Một
Chúng em sẽ có - một lớp học tuyệt vời
Hôm nay ai trực nhật
Hôm nay em trực nhật
Em là trực nhật viên chính
Hôm nay chính em là trực nhật!
Verotrka thong thả bước vào lớp. Trên tay cô đeo băng đỏ, cặp sách đeo bên sườn. Maruxia nghiêm trọng hỏi:
- Sao hôm nay có chuyện gì mà tất cả đến muộn vậy? tớ đợi hoài, đợi mãi mà không thấy các bạn đến.
- Hoàn toàn không hề muộn. Thậm chí còn rất sớm là đằng khác ?" Verotrka thở dài. Tớ thường tỉnh giấc trước cả khi đồng hồ báo chuông vì tớ sợ nó bị hỏng.
- Hãy chìa cho tớ xem tai và tay cậu nào. Sạch sẽ cả đấy chứ - Sau đó tớ không bao giờ kiểm tra cậu nữa đâu ?" hôm nay tớ làm trực nhật mà ?" Maruxia nói.

Vera vui lòng chìa cho Maruxia kiểm tra ngón tay, móng tay, tai và cả cổ nữa.
- Thậm chí tất cả đều quá sạch! ?" Vera khẳng định.
- Tớ biết vậy mà ?" Maruxia đáp lại.
Vera đi về phía chỗ mình. Bé dừng lại bên cửa ra vào. Một lần nữa nhìn các bạn đang vào lớp.
Trong lớp có tiếng ồn ào. Có hai cô gái đang bắt đầu vật nhau. Maruxia chạy về phía họ.
- Cấm chỉ vậy! ?" bé kêu lên ?" Các bạn vung hết cả bụi lên rồi.
Hai cô gái bắt đầu cãi nhau. Maruxia băng nhanh về phía họ.
- Maia ?" Maruxia kêu lên ?" không được đẩy Sura ?" Sura, không được nói Maia nữa ?" cái gì thế này - đến bây giờ tớ mới hiểu các cậu là những người không biết nghe lời chút nào.
Một hồi chuông vang lên.
Tất cả các cô gái nghiêm chỉnh ngồi vào chỗ của mình.
Tất cả, trừ Maruxia.
Rất nghiêm trang ?" bé đứng bất động cạnh bàn của cô giáo như một người lính gác.
Cô Anna Ivanova bước vào lớp. Cô gật đầu chào các cô gái. Cô thân mật nói với Maruxia:
- A, cộng sự viên đầu tiên hôm nay của cô.
Cô Anna Ivnaova gật đầu với Maruxia:
- Con giỏi lắm, tất cả gọn gàng đâu vào đấy. Bảng đen sạch tinh, không một ai viết lên đó cả, điều đó chứng tỏ các bạn đã rất nghe lời con, con giỏi lắm.
Cô Anna mở cặp, lấy ra chồng vở.
- Đây ?" cô nói với Maruxia ?" con hãy chia vở cho các bạn. Bây giờ chúng ta sẽ tập viết.
- Tất cả đã được cô kiểm tra hết rồi ạ? ?" Maruxia băn khoăn hỏi lại.
- Rồi - Cô Anna Ivanova trả lời - tất nhiên tất cả đã được cô kiểm tra xong.
Maruxia chia vở cho các bạn.
- Ái, ai , ai! - Maruxia nói giống y như cô Anna Ivanova khi bé đi về phía một bạn gái trong số các bạn. Chẳng lẽ cậu ngồi cong lưng như vậy à. Cậu ngồi thế nào thế, ngồi thẳng dậy xem nào.
Cô gái ngồi thẳng lại ngay ngắn, nhưng cô rất ngạc nhiên nhìn sang Maruxia.
Cô Anna Ivanova mỉm cười và gật đầu.