Đơn cực - Hai cực - Đa cực; sẽ là gì và nên là gì đây ?

Về khoản tài chính của nhà nước Israel thì em đồng ý . Nhưng khoản năm 73 , thì cái quyển của TTXVN nói thế này " Bị thất bại thảmr hại , tập đoàn thống trị của Israel vô cùng bối rối , liền cầu cứu Mỹ : Hãy cứu lấy Israel ! . Từ ngày 13 -10 - 1973 , Mỹ bắt
đầu không vận quy mô lớn cho Israel nhiều vũ khí đạn dược . Tuần thứ hai của cuộc chiến , Mỹ lại viện trợ cho Israel 2,2 tỉ USD " .
Từ đấy , cuộc chiến đổi chiều .
Về chuyện Israel tìm sự ủng hộ của các nước khác thì hơi khó , và sẽ không xảy ra . Bởi vì hai lý do : thứ nhất là Mỹ là siêu cường số một , không nhờ Mỹ thì nhờ ai , thứ hai là Mỹ đầy tham vọng khống chế Trung Đông để thúc vào mông Liên Xô và kiểm soát dầu mỏ , không bao giờ Mỹ từ chối giúp Israel để có một đàn em đắc lực . Mấy ông Sionistm rất khôn mới bám đuôi Mỹ nhờ vả .
Mỹ đã giúp Israel , đã viện trợ cực lực cho Israel , luôn bênh vực Israel , nhưng không thể khống chế Trung Đông . Điều ấy cho thấy Mỹ không còn đủ sức ra lệnh cho thế giới nữa .
Chà , bàn tán thế nào mà lan sang tận mấy cuộc chiến của Israel cơ chứ ? Có khi lạc đề rồi các bác ạ .
-*-*-*-*-*-*-*-
Bầy quạ bay qua
Làng xưa
Đông giá .

Đúng là topic này đang bị loãng rồi,đề nghị GCL huynh chỉnh đốn lại tình hình ,làm sao kéo cái topic này lên bàn luận tiếp chứ nhỉ?

santa cruz

Tớ đang đọc một tài liệu xuất bản năm 1991 , tác giả là cựu Tổng thống Mỹ Nich - xơn , do Viện Mác - Lê nin dịch . Ở đây Ních - xơn nhân sự kiện Liên Xô sụp đổ để đề xướng ý tưởng Cơ hội cho nước Mỹ trong một thế giới chỉ có một siêu cường duy nhất là Mỹ . Với xu hướng sùng bái sức mạnh quân sự , ông ta cho rằng nước Mỹ cần tận dụng cơ hội này để biến thế kỷ 21 thành " thế kỷ Hoa Kỳ thứ hai " chứ không chỉ để thiết lập một trật tự thế giới mới . Chủ trương chủ động tăng cường sức mạnh quân sự và chủ động tấn công . Chưa đọc hết , nhưng thấy N nói về cuộc chiến Vùng Vinh như thế này : Mặc dù Đức và Nhật có nhu cầu rất căng thẳng về dầu lửa , vùng Vịnh cần thiết cho sự sống còn của họ , thế nhưng cả hai nước trên đều bất lực trước cuộc khủng hoảng ở vùng Vịnh và đã hoàn toàn phụ thuộc vào nước Mỹ ... Sađam Hu-sen không cần được đút lót mà rốt cuộc vẫn phải rút khỏi Cô - oét " .
Phải chăng từ khi kết thúc Chiến tranh lạnh , nước Mỹ đã theo con đường này với tham vọng bá chủ Thế giới , và sự đầu tư lớn vào vũ trang của họ đã khiến họ xao nhãng phần nào về kinh tế và bị Nhật Bản và Đức thu hẹp khoảng cách kinh tế ?
Hiểu biết ít ỏi. Mong các bác chui vào phân tích xem . Khà , đọc lịch sử rất khoài phân tích .
-*-*-*-*-*-*-*-
Bầy quạ bay qua
Làng xưa
Đông giá .

Ngày hôm kia,cuối cùng thì Nga cũng đã hành động,họ tuyên bố rút khỏi hiệp ước Star và hạn chế vũ khí hạt nhân với Mỹ năm 93 ,một số hiệp ước khác như SALT1,SALT2,ABM cũng đã kết thúc.Liệu có phải một cuộc chạy đưa vũ trang mới lại sắp diễn ra ko vậy?

santa cruz

Thế giới đơn cực -dám xảy ra lắm chứ ,đừng nên nói không.
Căn cứ vào tương quan so sánh lực lượng hiện giờ,ít nhất là trong vòng 100 năm tới ,nếu tình trạng đơn cực xảy ra ,cực đó chỉ có thể là Mỹ.Nhưng trước hết ,ta phải hiểu khái niệm đơn cực ngày nay như thế nào đã.Thế giới chúng ta sống có hơn 200 quốc gia,mỗi nước là 1 cực riêng ,khi tham gia vào trường quốc tế,các cực này hút đẩy lẫn nhau với mức độ riêng biệt.Mức độ đó phụ thuộc vào tương quan so sánh lực lượng giữa các nước.Như vậy khái niệm đơn cực nên được hiểu là 1 cực có từ tính rất mạnh ,có khả năng hút hoặc điều chỉnh các cực khác về mình.Như vậy ,một thế giới được gọi là đơn cực là 1 thế giới,trong đó tồn tại 1 quốc gia ,có khả năng lãnh đạo và áp đặt quyền lực chính trị của họ lên các quốc gia -các chủ thể tham gia vào quan hệ quốc tế .Lịch sử loài người đã cho thấy tồn tại những khu vực đơn cực với quyền lực vô biên của cực đó.Tranh cãi về khả năng xuất hiện đơn cực trong thế kỉ XXI trên phạm vi toàn cầu là 1 vấn đề rất lớn ,không dễ đưa ra câu trả lời thuyết phục tất cả mọi người.Với cá nhân Lượng mỗ đây,cho đến giờ vẫn không thể trả lời ,làm hài lòng bản thân về câu hỏi này.Vì thế nếu Cdphuc huynh khẳng định như đinh đóng cột rằng không thể nào tồn tại thế giới đơn cực được ,thì Lượng mỗ xin mạo muội làm thầy cãi cho những ai ủng hộ quan điểm 1 thế giới đơn cực trong tương lai không xa.Ngược lại,nếu ai đóng đinh rằng 1 trật tự thế giới đơn cực là tất yếu ,thì lúc đó Lượng mỗ xin lại được...đứng chung cùng 1 chiến tuyến với Cdphuc huynh.OK!
Thứ nhất là về tiềm lực của Mỹ:
Quốc phòng:Khi Bush đủ tự tin để phá vỡ hiệp ước ABM -vốn được coi là hòn đá tảng trong quan hệ Mỹ -Xô trước đây và Nga -Mỹ trong hơn 10 năm qua ,cho thấy Mỹ đang chuẩn bị tạo ra 1 bước đột phá rất ,rất lớn,nhằm phá vỡ hẳn tình trạng cân bằng tương đối về quốc phòng hiện nay với Nga.Có cần thiết phải như vậy không ,khi cái giá đổi lại là hàng trăm tỷ USD và sự nghi kị từ các quốc gia khác .Rõ ràng giới lãnh đạo Mỹ đang có những tham vọng hết sức nghiêm túc về cái họ gọi là "sứ mệnh lãnh đạo thế giới".Nói vể tiềm lực quốc phòng hiện nay ,Tây âu hay Trung Quốc chỉ là cái móng tay so với Mỹ (cuộc chiến tại Kosovo cho thấy những điều đó).Chỉ còn lại Nga ,nhưng 1 điều chắc chắn rằng Nga đã lạc hậu hơn Mỹ ít nhất là 15 năm công nghệ quốc phòng (và trong tương lai có thể bị bỏ xa tiếp).Một điều đáng chú ý là cái Nga cần hiện giờ là tiền,cái Tây âu cần là sự hợp tác toàn diện về quốc phòng với Nga.Nhưng 1 khi Mỹ vẫn còn đứng sừng sững ở Châu âu đó thì không thể có sự hợp tác này được.Nếu tồn tại sự hợp tác này sẽ là chiếc thẻ đỏ đuổi người Mỹ ra khỏi Châu âu.Một điều nữa cũng không thể không kể đến ,không phải là câu chuyện cho vui đâu .Lượng mỗ tuy sống ở thế kỉ III ,nhưng đầu óc cũng không quá lãng mạn mà cho rằng nếu sự sống tồn tại trên 1 hành tinh khác (các nghiên cứu mới đây nhất cho thấy rằng trên sao Hoả có nước),thì với ưu thế vượt trội về công nghệ vũ trụ như hiện nay ,ai dám bảo cả trái đất này sẽ chết chung nếu chiến tranh nguyên tử xảy ra.Dĩ nhiên đó là câu chuyện ở tương lai xa ,rất xa ,nhưng ai bảo Phúc huynh khẳng định rằng không thể tồn tại được tình trạng đơn cực.
Về kinh tế ĩ nhiên cái thời Mỹ nắm 50% sản lượng công nghiệp hay 34 dự trữ vàng trên thế giới đã lùi vào dĩ vãng rồi ,nhưng Mỹ vẫn là siêu cường số 1 về kinh tế hiện nay.Danh hiệu đó chẳng nói lên gì nhiều cả .Nhưng điều đáng sợ nhất khi nói về kinh tế Mỹ hiện giờ chính là Mỹ đang nắm giữ ,đứng đầu và bỏ rất xa phần còn lại của thế giới trong những nghành công nghệ kĩ thuật cao như :Công nghệ thông tin ,công nghệ vũ trụ ,sinh -hoá học ,năng lượng mới...,vì thế cũng không qúa ngạc nhiên khi những ngành công nghiệp như :ô tô,khai thác chế biến dầu,Mỹ đã nhường hoăch chuyển giao cho các nước còn lại.Một điều đáng lưu ý nữa là trong 2 nhiệm kì vừa qua của Clinton,kinh tế Mỹ đã có sự phát triển hết sức thịnh vượng,được coi là chu kì kinh tế thành công và hiệu quả nhất từ thế chiến II trở lại đây-nước Mỹ vừa trải qua 1thập kỷ vàng .Tất cả những điều này tạo cho giới lãnh đạo Mỹ nhìn về 1 thế kỉ mới 1 cách lạc quan hơn cho tham vọng của họ.
Ảnh hưởng về chính trị:Nhiều người cho rằng Nhật Bản là cường quốc thọt chân,với 1 chân rất cao về kinh tế và chân còn lại khá ngắn về chính trị.Nói gì về Mỹ đây?Quá nhiều cái để nói về ảnh hưởng chính trị của Mỹ ngày nay.Mỹ có NaTo để kiềm chế Nga,có Anh để cân bằng lực lượng ở Tây Âu,có Nhật, Hàn,Đài Loan ,Úc tạo thế vành đai bao vây Trung Quốc,có 1 loạt các đồng minh Ả rập ,trấn thủ khu vực ngã ba của thế giới....Chú Sam là trọng tài ,là diễn viên ở mọi nơi ,mọi lúc trên thế giới.Cãi nhau ư ,bất đồng hả ,xung đột à?Bóng đá có lão đầu trọc Collina,tranh chấp quốc tế luôn sẵn sàng cho Mỹ làm sen đầm.
Tương quan so sánh lực lượng trên thế giới hiện nay:Cực kì có lợi cho Mỹ ,muốn ngăn chặn ảnh hưởng của Mỹ ,dù không đến nỗi đem trứng chọi đá ,nhưng muốn tranh giành ảnh hưởng của Mỹ -quá khó.
Tây Âu:Tại đây có quá nhiều cường quốc kèn cựa lẫn nhau.Lãnh đạo khu vực đã khó ,chứ nói gì đến việc tranh giành chiếc bánh toàn cầu với Mỹ được.Đức là cường quốc kinh tế số 1 trong khu vực ,có quá khứ hào hùng.Pháp có cái "tôi" rất lớn ,độc lập hơn với Mỹ nhưng không thể không cần Mỹ.Anh thì nhất thiết phải bám đuôi Mỹ nếu còn tiếc 1 chút quá khứ oai hùng(Vấn để này Lượng xin bàn ở dịp sau).Có thể coi Đức ,Anh ,Pháp như 3 điểm của 1 tam diện với Mỹ là đỉnh ở trên nhìn xuống .Mỹ nghiêng về bên nào ,sẽ làm thay đổi cán cân lực lượng về bên đó .Anh nghiêng nhiều về Mỹ ,nhưng không thể nghiêng hẳn 180 độ ,bởi có thể sợ mang tiếng là kẻ cõng rắn cắn gà nhà ,cũng như rất sợ Đức ,Pháp ,chứ chưa nói còn liên kết với cả Nga ,hất hẳn Anh ra khỏi lục địa già.Giới chóp bu Mỹ cũng rất khôn khéo trong việc định vị quan hệ với các nước TÂ.Trong miếng bánh toàn cầu rất to, rất béo của mình ,làm sao Mỹ có thể ngoạm một mình hết được,chia sẻ 1 chút cho các nước TÂ,đổi lại họ ủng hộ trật tự do Mỹ áp đặt-cả 2 bên cùng có lợi.Dĩ nhiên ,do tương quan so sánh lực lượng giữa các bên,ai mạnh hơn thì được hưởng nhiều hơn-thiết nghĩ đó là quy luật trong quan hệ quốc tế.
Trung -Nga -Ấn :1 tam giác chiến lược rất nhạy cảm ,thách thức trực tiếp địa vị bá chủ của Mỹ.Tuy nhiên đó chỉ là trong trường hợp cả 3 ông lớn này liên kết toàn diện với nhau mà thôi,không phải là không tưởng ,nhưng quá khó.Thứ nhất đây là 3 quốc gia có chung biên giới với nhau,mâu thuẫn trong quá khứ giữa họ vẫn còn tồn đọng đến bây giờ.Xung đột lợi ích ,khó khăn trong nước ,cũng như văn hoá khác biệt là những rào cản để 3 đỉnh tam giác này xích lại nhau gần hơn.Ngoài ra với miếng bánh mà Mỹ lôi ra nhử ,sẽ khó có được sự liên minh này.
Lời kết: Trước đây ,những đế quốc hùng mạnh trong quá khứ ,những cường quốc khu vực một thời như:đế chế La Mã,Mông Cổ...chủ yếu dựa vào sức mạnh quân sự chinh phục các quốc gia khác.Thời thế đổi thay,vận đổi sao rời,đến cuối thế kỷ XX,bóng dáng 1 siêu cường duy nhất phải chăng đang dần hiện lên khá rõ nét?Nó không chỉ dựa duy nhất vào tiềm lực vô địch về quốc phòng,mà còn đứng đầu về kinh tế,với ảnh hưởng to lớn nhất về chính trị.Một siêu cường duy nhất sắp ra đời chăng????
Được GIA_CAT_LUONG sửa chữa / chuyển vào 19/06/2002 ngày 09:19

Sở dĩ La Mã và Mông Cổ sụp đổ vì đất nước quá rộng,không thể điều hành bởi một trung tâm quyền lực duy nhất.Yên tâm đi,tạo hoá luôn có sự công bằng,tan rồi lại hợp,hợp rồi lại tan.Lẽ thịnh suy há chẳng có nguyên nhân.

Ních xơn nói với người Mỹ : Không có lý do gì để tin vào thuyết định mệnh xã hội m không có lý do gì để tinh rằng sớm hay muộn thì thế giới sẽ thế này , sẽ thế kia . Tất cả là ở chúng ta , ở sức mạnh KT , QS và an ninh chính trị .
( Nói đại ý thôi các bác ạ )
-*-*-*-*-*-*-*-
Bầy quạ bay qua
Làng xưa
Đông giá .

Tôi đã đọc vấn đề mà các bạn thảo luận và có ý kiến như sau:
Chắc chắn Mĩ không thể tạo nên một thế giới dơn cực trong 1 thời gian dài (điều này chỉ tạm thời xảy ra sau 1991 khi Liên xô sụp đổ kéo đến khoảng những năm 97,98) vì:
1. Đối thủ lớn của Mĩ mà cũng có thể coi là đối thủ truyền kiếp của Mĩ là Nga đã trải qua được cơn khủng hoảng kéo dài và đang vươn dậy dưới thời đại Putin. Những số liệu về kinh tế của Nga năm 2001 đã cho thấy điều đó. Hơn thế nữa là Nga đã khôi phục lại được ảnh hưởng của mình ở những khu vực trưóc đây. Nước Nga ngày nay đang khai thấc tối đa tiền năng kinh ttế, tiềm lực quốc phòng, đặc biệt là vũ khí hạt nhân (1 trong những cạnh tranh lớn nhất giữa Nga với Mĩ hiện nay), khoa học kĩ thuật của Liên Xô trước đây để phát triển. Mối liên kết giữa Nga và SNG mà Nga đứng ở vị trí trung tâm đang trở thành thách thức lớn của Mĩ.
2. Sự trỗi dậy của Trung Quốc đang trở thành 1 thách thức lớn đối với Mĩ. Với 1,2 tỉ dân, trong những năm qua, TQ đã thực hiện những bưóc tiến kì diệu, từ chiến lược "xuất phát, tăng tốc" dến " bay bổng, lao đến đích". TQ đã tự tạo dựng cho ình những "mô hình" thế giới ngay trong lãnh thổ nước mình. Việc TQ trở thành viên chính thức của WTO cũng đang trở thành 1 vật cản lớn của Mĩ. Bởi kéo theo đó là sự xâm nhập ồ ạt của hàng TQ, trở thành đối thủ cạnh ranh lớn với các công ty của Mĩ. Trung quốc từ hàng ngàn năm nay đã là một dan tộc kiên trì tư tưởng "bá quyền". Chính vì vậy mục tiêu vượt qua Nhật Bản và Mĩ là sự thể hiện rõ nhất tư tưởng này của Trung quốc. Hơn nữa, hiện nay chính bản thân Mĩ cũng đang phải có 1 thái đọ hết sức mềm dẻo đối với TQ bởi đang cần tranh thủ ảnh hưởng của TQ và xâm nhập vài thị trường đông đúc này. Ngược lại chính TQ đang có thái độ khá cứng rắn với Mĩ trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là an ninh và sở hữu trí tuệ.
Vì vậy TQ trở thành 1 lực lượng mà Mĩ luôn luôn phải dè chừng trong quá trình phát trình phát triển của mình.
2. Nhật Bản tự bản thân tiép tục khuếch trương sức mạnh kinh tế của mình tuy rằng trong thời gian qua đã có những cuộc khủng hoảng chính trị và sự sụp đổ của 1 số tập đoàn kinh tế lớn. Họ vẫn củng cố vị trí kinh tế thứ 2 của mình trên thế giới. Địa vị kinh tế này đã làm tăng tham vọng chính trị của NB để từng bước rút ra khỏi cái bóng ảnh hưởng của Mĩ. Với những nỗ lực, NB đã đạt dược những bước tiến quan trọng như: đưa quân đội ra nước ngoài tham gia lực lượng hoà bình của LHQ, đạt mục tiêu bảo vệ lợi ích quốc gia dân tộc thay vì bảo toàn lãnh thổ trước đây, vận động ráo riết đòi thay đổi cơ chế LHQ theo hướng mở rộng số thành viên thường trực LHQ ... Với những thành tựu như vậy, NB từng bước điều chỉnh quan hệ với Mĩ, từ phụ thuộc trở thành ngang hàng.
3. Tây Âu tiếp tục trở thành 1 pháo đài, một trung tâm đủ sức cạnh tranh cùng mĩ về cả kinh tế và ngoại giao. Những nỗ lực ngoại giao của Tây Âu trong những vấn đề quốc tế gần đây cũng như thái độ không tán thanh, bất hợp tác với Mĩ ttrong nhiều vấn đề (hệ thống tên lửa phòng thủ, tấn công I-rac ...) đã cho thấy thái độ độc lập nhất định của Tây Âu với Mĩ. Sự can thiệp của Mĩ vào Tây Âu ngày càng trở nên khó hơn.
4. Bản thân nước Mĩ cũng phải đương đầu với những vấn đề nảy sinh ở chính trong bản thân nưóc Mĩ (điều này Bayrn-munich đã nói khá hay). Những bế tắc cơ bản mà Mĩ luôn phải tìm hướng giải quyết, 3 vấn đề liên quan chặt chè đến nhau: kinh tế, xã hội, tinh thần. Sự suy thoái có chu kì của nền kinh tế Mĩ và thời gan của chu kì ngày càng được rút ngắn lại.
5. Những hành động can thiệp mang tính quốc tế của Mĩ là những hành đọng chống lại phong trào hoà bình thế giới --> Mĩ luôn luôn không được cộng đồng thế giới ủng hộ.
Cùng nhiều lý do nưa --> Trật tự thế giới 1 cực nhất định ko thể tồn tại.
(Bài viết có sử dụng tư liệu của "Trật tự thế giới thời kì chiến tranh lạnh" của tác giả Nguyễn Xuân Sơn)
nld_hn

Vấn đề trật tự thế giới trong tương lai có thể được gác sang 1 bên .Xin ý kiến của các huynh đệ cho câu hỏi thứ 2 của Lượng mỗ về topic này:
Trật tự thế giới nào trong tương lai sẽ là tối ưu nhất ,đem lại lợi ích quốc tế cao nhất.
Có vẻ như rằng khi thế giới còn ở cảnh nhiều bá tranh hùng(đa cực) thì chiến tranh lại xảy ra nhiều hơn là 2 cực(không có chiến tranh quy mô lớn ,đáng kể nào kể từ khi thiết lập trật tự 2 cực Ianta).Phải chăng đơn cực là tối ưu nhất???????

"Trời đã sinh Du sao còn sinh Lượng."