Dự án chế tạo kính thiên văn phản xạ. Hệ thống lại tài liệu hướng dẫn chế tạo tại website vietastro.

Hôm này là ngày đầu tiên tiến hành mài kính.
Trước khi mài phải mất cả buổi chạy đi mua thiết bị và chế dụng cụ
-Phôi kính 15cm của anh Thủy cho, mài theo đường kính với một trục thép đường kính 6cm. Không biết đường kính 6cm có ảnh hưởng gì không vì theo anh Thủy làm thì khi mài theo đường kính thì đừong kính của đĩa thép là D/2 (7.5 cm).
-Ban đầu mài cũng khá phân vân là nên để trục thép phẳng hay tạo một góc nghiêng, nhưng cuối cùng nghiệm ra rằng do mỗi lần mài lại đổi vị trí 1 góc chừng 15 độ nên phần tâm sẽ được mài nhiều nhất rồi giảm dần ra phía biên do đó sẽ tạo ra độ lõm mà không cần phải nghiêng đĩa mài.
-Tiến hành mài thôi: rắc bột mài đều trên gương phun nước cho đạt độ ẩm. Chưa có kinh nghiệm nên khi mài bột dư ra quá phí.Ban đầu sợ "đau" gương nên mài nhẹ nhẹ , nhưng khi quen rồi thì mạnh tay thôi vì đang mài phá
-Mài theo đường kính của gương như hướng dẫn của anh thủy khoảng 15 lần mài lại xoay bàn 15 độ và trục sắt 1 góc ngược tuơng ứng. Chừng 15 phút đã thấy gương mờ hoàn toàn.
-Có cơn mưa rất to nên phải dừng lại. mất cả hứng.
-Hết mưa tiếp tục mài. Cũng không biết là bao nhiêu lâu nữa chác chừng hơn nửa tiếng. Khi kiểm tra lại bằng thước thì thấy đã có độ lõm chừng ứoc chừng 0.3mm. Theo tính toán thì gương của mình cần độ lõm 1.17mm khi mài phá có lẽ chừng gần 1 mm là dừng. Nhưng xem lại thì thấy gương có khá nhiều chỗ rỗ, có chỗ khá nghiêm trọng may là ở biên gương chứ ở giữ có khi phải chỉnh rất mệt .Có lẽ do trục thép bị cắt không phẳng, mặc dù mình đã mài phẳng nhưng vẫn còn nhiều chỗ sần sùi, với lại do tiếc bột nên lấy muỗng xúc lại phần bột đã rơi vãi có thể lẫn cả cát.
-Quyết định dừng để tìm đĩa thép mới. với lại phải có đồng hồ thiết bị đo chứ mài thế này khác chi người mù.
Không biết cái Dial Indicator ở ngoài bán gọi là chi hả anh Thủy? Sợ như keo epoxy phải nói keo AB họ mới biết.
Các bạn khác có làm thì post tiến độ cách thực hiện để mọi người cùng xem để chia sẻ kinh nghiệm và guíp đỡ nhau.

Cứ mài phá thoải mái, bột này phá nhanh nhưng cũng không "hỗn" lắm đâu, lượng dư còn nhiều mà.
Trục thép nếu cao quá dễ bị lật tay khi mài nên mới phá được biên gương, chứ giai đoạn này biên gương phải hầu như còn nguyên.
Bột mài bị đẩy ra biên nhiều cứ dùng lại không sao cả. Em nên lót nilon để tránh bị lẫn cát bên ngoài.
Em nên để giấy bút đồng hồ để ghi nhanh lại tiến trình, sau này dễ rút KN.
Chúc em thành công

Anh Thuỷ cho em hỏi: khi mài thô theo đường kính thì mài cho đến khi vùng biên gương mờ đều và đạt độ sâu cần thiết rồi chuyển sang mài theo dây cung để chuẩn dạng cầu; hay là mài theo đường kính đến độ sâu cần thiết rồi mới mài theo dây cung.

Khoảng 3/4 độ sâu cần thiết rồi chuyển sang mài theo dây cung. Khi mài theo dây cung, độ sâu sẽ tiếp tục tăng chậm. Lùc đó, kiểm soát cả độ sâu lẫn độ cong, do đó cần cả thước đo sâu và spherometer.

anh thuỷ cho em hỏi thước đo spherometer nếu mua thì khoảng bao nhiê

đồng hồ đo, tôi mới mua ở chợ Tân Thành. Vào hỏi mấy chỗ bán đồng hồ đo áp lực..., nó bảo giá 80k cho cái của trung quốc, không biết có bị chém không nữa vì nói mãi nó không bớt, vì đi vào giữ trưa nên ngại tìm chỗ khác.
Mua đồng hồ về lại vuớng chỗ chân đế ghé chỗ cơ khí gần nhà bảo nó làm dùm tụi nó đang dở tay nên chỉ liếc qua chẳng thèm nói tiếng nào, bảo khi nào hết việc thì đến làm cho. híc không biết bao giờ.
Hôm nay mài phá tiếp, trục mài chỉnh lại nên gương không bị rỗ nhiều nữa chỉ mài chừng 20 phút đã thấy ước chừng đạt yêu cầu, do chưa có thuớc đo nên không dám mài tiếp nữa.

Đồng hồ bạn mua ở chợ Tân Thành loại TQ giá là 50 nghìn, có nơi bán 70k hay thậm chí 90k, vì vậy bạn phải đi hỏi ở vài tiệm ( cái này ở ngoài tiệm người ta gọi là đồng hồ so- thợ tiện thường dùng)

thế mới biết "không có cái dại nào bằng" xem như bị chém mất 30k

Chuẩn bị đĩa mài bóng.
Đúc đĩa mài nhựa đường.
Theo PP Nga (tôi cho là định hình tốt hơn PP ép định hình nóng của Stellafane).
Nhựa đường (hắc ín,dầu hắc) mua ở các tiệm bán Vật liệu xây dựng. Các TL thường yêu cầu loại nhựa đúng mác đặc biệt là độ cứng, nhưng ở ta chắc là khó kiếm ra nên tôi không đề cập đến. Có điều may mắn là ta có thể điều chỉnh độ cứng của nhựa đường khá dễ dàng.
TL Nga yêu cầu nấu chảy lỏng và lọc cát, sạn nếu có qua 2 lớp gạc. Tôi mua được tảng nhựa có vẻ sạch nên bỏ qua công đoạn này, chỉ dùng bàn chải chà kỹ mặt ngoài dưới vòi nước.
Kiểm tra độ cứng nhựa đường : Nấu chảy , không để sôi, dùng đũa khuấy đều cho toàn bộ khối nhựa cân bằng nhiệt. Nhỏ nhựa thành một đốm tròn nhỏ chừng đầu ngón tay út lên một tấm giấy nhôm . Ngâm vào nước khoảng 5?T. Lấy ra, dùng móng tay ấn nhẹ tạo một vết sâu khoảng 0.5mm.
Sau khoảng 10?T vết móng tay gần như biến mất là nhựa đủ cứng
Trước10?T nhựa quá cứng, cho thêm 1,2 giọt dầu thông và khuấy đều để làm mềm nhựa. Tôi cũng chưa dùng dầu thông bao giờ vì chưa gặp trường hợp này.
Sau 15?T nhựa mềm phải nấu tiếp (có lẽ là để bay hơi dung môi trong nhựa) và KT lại. Thời gian nấu cũng khá lâu. Tôi phải nấu liên tục 2h độ cứng mới gần như mong muốn.
Nấu bằng lửa nhỏ, tốt nhất là bếp điện có điều chỉnh nhiệt, ở ngoài sân vì nó hơi nặng mùi. Nhớ khuấy đều cho toàn bộ khối nhựa cân bằng nhiệt.
Chuẩn bị khuôn đúc .
Gương rửa sạch lau khô đặt ngửa lên giấy báo. Dùng băng keo hay giấy bìa dày dán quanh gương tạo thành gờ cao hơn mặt gương khoảng 5-7mm. Cắt một mảnh giấy thấm và giấy nhôm tròn đúng theo mặt gương, lần lượt thấm ít nước phủ lên mặt gương. Giấy thấm và nhôm có tác dụng chống sốc nhiệt cho gương và tháo khuôn dễ hơn.
Trộn một ít bột oxid sắt với nước, thêm vài giọt nước rửa chén, khuấy đều, dùng cọ nhỏ quét đều lên mặt giấy nhôm và mặt trong khuôn để chống dính.
Lau kỹ đế đĩa mài bằng cồn, để khô.
Tắt lửa.Để nhựa đường nguội bớt , vẫn khuấy đều. Đến khi rút đũa khuấy lên, nhựa đường chảy hơi kéo chỉ là đủ nguội. Rót nhẹ, nhanh nhựa vào giữa gương cho đến đầy mép khuôn. Đặt nhanh Đế đĩa mài lên trên và ấn nhẹ, chỉnh cho đều độ cao.
Để khoảng 5?T cho nhựa nguội, tháo khuôn, ấn nhẹ cạnh gương để trượt nhẹ ra khỏi đĩa nhựa.
Ngâm đĩa nhựa vào nước để nó nguội và cứng hoàn toàn.
Cắt rãnh và ép định hình đĩa nhựa.
Dùng bút lông (dạ) và thước, vẽ một lưới ô vuông khoảng 20mm lên mặt đĩa nhựa, chú ý không để lưới đối xứng qua tâm đĩa. Dùng mỏ hàn chì (thiếc) khoảng 40W (thợ điện hay dùng) và thước vạch sâu vào mặt đĩa nhựa khoảng 2-3mm theo ô lưới đã vẽ. Dùng dao bén sửa tỉa lại các rãnh cho gọn, đẹp, nhân tiện, gọt bớt góc cạnh biên đĩa khoảng 3-5mm ( giống như bo cạnh gương) để tránh hiện tượng thấp biên gương khi mài bóng ( rất khó sửa chữa) . Rửa, xả nước kỹ cho sạch các mảnh ba dớ nhựa.
Đặt gương ngửa lên, xịt một ít bột oxid sắt. xoa đều lên mặt gương. Đặt đĩa nhựa lên trên, dùng vật nặng khoảng 1-2Kg dằn lên trên trong 15-20?T. Lấy đĩa nhựa ra kiểm tra và dùng dao cắt sâu lại các rãnh nếu cần.
To Fairy : ghé nhà anh lấy đế Spherometer

Dùng đến đâu pha đến đó nhé.
Pha dư xúc tác (B lọ nhỏ) có thể bị cháy keo. Nên thử trước.