Dự án đường sắt cao tốc xuyên quốc gia và vấn đề an ninh quốc phòng

(Tiếp nữa)
IV. Hiện đại hóa bằng sức mạnh nào?
1) Lòng tự trọng
Dân tộc Việt Nam chỉ có thể trở thành một dân tộc hiện đại bằng những con người hiện đại của chính nó, chứ không thể bằng những đồ vật nó có bằng tiền vay của kẻ khác, bằng trí tuệ của kẻ khác.
Đã có vô số nghị quyết Đảng khẳng định ?oHiện đại hóa? là hiện đại hóa ở con người.
Không xây dựng sức mạnh cho dân tộc bằng cách xây dựng lực lượng kỹ thuật của riêng mình thì ?olàm chủ công nghệ? bằng cách nào?
2) Tư duy chiến lược
Báo cáo nói trên cũng đặt ra vấn đề về năng lực tư duy chiến lược của đội ngũ hoạch định chính sách của đất nước chúng ta.
Trong lĩnh vực kinh tế, suốt một thời gian dài, chúng ta tư duy bằng những chỉ tiêu, cụ thể hóa chỉ tiêu bằng những nghị quyết, và thực hiện nghị quyết bằng cách phát động những phong trào. Nhật Bản vượt qua hết khó khăn này đến khó khăn khác và thành cường quốc, nhờ cách làm ngược lại: tư duy xuất phát từ những mục tiêu, đi đến mục tiêu bằng tư duy chiến lược, và vận hành chiến lược đó bằng cách cụ thể hóa ở luật pháp.
Phải nhắc lại điều trên, vì dù đã Đổi mới 25 năm, Báo cáo đường sắt cao tốc vẫn chưa dứt khỏi phương thức tư duy cũ và cách vận hành cũ. Suốt mấy chục năm tư duy kinh tế thông qua những chỉ tiêu, dường như đã làm thui chột khả năng tư duy chiến lược của chúng ta.
Tư duy chiến lược không chấp nhận những mối quan hệ nhân quả phi logic, thì theo cách nghĩ của Báo cáo, khi những chiếc tàu Shinkansen chạy trên đường Bắc Nam thì... Tp. Hồ Chí Minh hết kẹt xe.
Tư duy chiến lược không nhìn quan hệ nhân quả là một đường thẳng, thì ở Báo cáo, ta lại thấy kiểu tư duy một chiều mà chính phép biện chứng của triết học Marx đã phê phán là ?osiêu hình? (cứ hễ có ?ocao tốc? là thành ?ohiện đại?).
Tư duy chiến lược không nhìn sự vật trong sự cô lập của nó, thì ở Báo cáo này, ?ohiệu quả xã hội? (lý do cốt tử để thực hiện dự án), được người ta tư duy như là cái có thể có mà không liên quan gì đến ?ohiệu quả kinh tế?. Kiểu tư duy này là kiểu tư duy mà những người thầy của chủ nghĩa Cộng sản gọi là tư duy ?oduy vật máy móc?, kiểu triết học duy vật Hi Lạp... thời cổ đại.
Tư duy chiến lược thúc đẩy sự vận động của sự vật bằng chính cái ?othế? của nó. ?oThế? là cái bối cảnh (nước đẩy thuyền đi), nhưng ?othế? không đơn giản là cái bao quanh mà ẩn ngay trong cấu trúc nội tại của sự vật (?othế như chẻ tre?). Còn ở Báo cáo, bản thân bối cảnh của dự án, bản thân nền giao thông của Việt Nam, và bản thân công trình này, đã bị tư duy cơ giới tách ra thành từng phần rời rạc, hoặc bị khuếch đại, hoặc bị giảm thiểu đến nỗi tư duy lý tính buộc phải băn khoăn về sự thực của nó.
3) Tái cấu trúc tiến trình ra quyết sách
Người viết bài này tuổi đời còn trẻ, có nghĩ đến những vấn đề vĩ mô của người lớn thì cũng chỉ là nghe lỏm rồi nói leo. Người viết bài này vẫn nhớ cách đây hơn 10 năm, khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn khỏe mạnh, trong một lần nói chuyện với sinh viên Tp. Hồ Chí Minh, ông khẳng định: Những cuộc đấu về mặt quân sự đã qua rồi. Chúng ta đã bước vào thời đại mới, thời đại của cuộc đua tranh về mặt trí tuệ giữa các dân tộc. Dù cho bạn học gì đi nữa, hãy luôn nhớ lấy điều này khi học!
Theo Báo cáo nói trên, toàn bộ nền tảng tri thức, bao gồm những đánh giá về triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế, về nhu cầu đi lại của hành khách, về năng lực vận tải hiện có và sẽ có, thậm chí kể cả kiểu tính ?olợi nhuận? bằng cách... bỏ qua tổng vốn đầu tư khổng lồ ban đầu, hoàn toàn do phía tư vấn Nhật thực hiện và đề xuất.
Như vậy, ở dự án này, khâu đầu tiên của tiến trình ra quyết định ?" khâu nghiên cứu chiến lược, hay như cách nói của Đại tướng là khâu ?otrí tuệ? ?" là các nhóm tư vấn nước ngoài. Và Bộ Giao thông Vận tải Việt Nam hoàn toàn tin tưởng, không lập một nhóm nghiên cứu chuyên trách nào để phản biện đề xuất của phía Nhật.
Không thể phủ nhận rằng, ODA trong lĩnh vực hạ tầng của Nhật đã giúp cải thiện diện mạo giao thông Việt Nam. Nhưng mặt khác, phải thừa nhận rằng, diện mạo hệ thống giao thông của chúng ta hết sức nham nhở. Nó nham nhở trên thực tế, vì trước tiên, nó đã nham nhở trên tư duy.
Chúng ta không có một think tank nào đảm nhận trách nhiệm hoạch định chiến lược giao thông cho toàn quốc, với tư cách là kiến tạo một hệ thống mạch máu cho cả cơ thể. Hơn 10 năm qua, điều này hoàn toàn do nước ngoài làm thay, mà tiêu biểu là JICA, một mắt xích trong cỗ máy ODA của Nhật.
Người ta tư vấn, là chỉ với mục đích cho vay để giành hợp đồng về cho đất nước họ. Nên thay cho tư duy hệ thống, họ dùng tư duy dự án, làm theo kiểu ?ogắp từng món trên mâm?.
Ngay trong dự án Shinkansen Bắc Nam này, như bài viết ?oNgười Nhật thực sự nghĩ gì về dự án đường sắt cao tốc?? đã chỉ ra, họ nghĩ về dự án đơn giản như là một món trên mâm cần gắp ngay, không để Hàn Quốc gắp mất.
Việt Nam không hề thiếu người, chỉ thiếu tính khoa học trong cách tổ chức tiến trình ra quyết định. Vì vậy, xin nhắn lời cuối cùng tới các nhà hoạch định chính sách và các Đại biểu Quốc hội rằng, nếu không xây dựng lại tư duy chiến lược, và không tái cấu trúc tiến trình ra quyết định, thì đất nước mang hình dấu hỏi này sẽ mãi mãi chỉ là một dấu hỏi mà thôi.
Tokyo, 9/6/2010

Cái này chỉ cần để ý một chút là thấy, tường thuật một chút để xem kiến trúc sư của dự án này làm như thế nào:
Đây là lý do chọn đường sắt cao tốc: "Theo chúng tôi, các phương án khác không khả thi, chỉ có phương án 4 nói về đường sắt cao tốc."
Nhưng dựa trên cơ sở nào: "Cách thức lập báo cáo tiền khả thi thế giới người ta lập như vậy thì chúng tôi cũng làm như thế. Chúng tôi không đủ khả năng để lập báo cáo tiền khả thi nên phải nhờ tư vấn của Nhật Bản."
Thông tin này có thể tham khảo tại đây: http://vnexpress.net/GL/Xa-hoi/2010/06/3BA1CA80/
Nhưng hóa ra lại không phải vậy: "Theo tính toán của JICA, chẳng hạn vào năm 2030, nếu giá vé tàu hỏa cao tốc bằng 1/2 giá vé máy bay, sẽ có 208.000 khách/ngày. Như vậy, tàu hỏa cao tốc cũng chỉ đảm bảo chi phí vận hành chứ không có khả năng thu hồi vốn đầu tư xây dựng."
và "Tổng Giám đốc Tổng Cty Đường sắt Việt Nam Nguyễn Hữu Bằng không tán đồng với kết luận của JICA. Theo ông Bằng, ngoài tính khả thi về mặt kinh tế, phải tính đến các hiệu quả về mặt xã hội của dự án. ?oTheo tính toán, đường sắt cao tốc sẽ thu hút được 26 phần trăm lượng hành khách lưu thông. Với mức độ an toàn của đường sắt cao tốc, số người chết vì TNGT sẽ giảm đi. Do đó, dù hiệu quả đầu tư chưa hấp dẫn, nhà nước vẫn đầu tư. Tôi đề nghị JICA sửa lại kết luận của báo cáo?, ông Bằng nói.
Tham khảo tại đây: http://www.tienphong.vn/Thoi-Su/171802/Du-an-duong-sat-cao-toc-Bac-Nam-JICA-muon-cham-DSVN-muon-nhanh.html
Và còn đây nữa: "Về dự án đường sắt cao tốc, qua báo chí tường thuật thảo luận ở Quốc hội, được biết: Tổng Công ty Đường sắt là cơ quan chủ đầu tư đã mời 21 đại biểu Quốc hội của 21 tỉnh thành đi tham quan đường sắt cao tốc của Trung Quốc"
Tin này ở đây: http://www.tienphong.vn/Thoi-Su/Chuyen-Hom-Nay/503350/Van-dong-hanh-lang.html

Ngày mai là bỏ phiếu rồi các bác còn cố phí tài nguyên diễn đàn vứt cả đống chữ lên đây làm gì chứ. Cho ai đọc ?
Vụ lấy phiếu kín vừa rồi là 1 hình thức bỏ phiếu xé nháp để thống nhất ý kiến nhằm đảm bảo đồng thuận trong ngày bấm nút chính thức. Các bác không cần nâng cao quan điểm thành QH tiến bộ này kia, sự thật là phía chống lại dự án sau vụ đó đã hụt hơi, 1 bộ phận "ba phải" vốn ủng hộ phía chống dự án sẽ trở cờ trong ngày bấm nút. Trước sau gì cũng thông qua chẳng việc gì phải thông qua ở mức phiếu 51%, phải thông qua ở mức 92% để thể hiện "quyết tâm chính trị". Nghĩ cũng buồn cho chính trị, thời trai trẻ hăng hái tuyên thệ đứng vào hàng ngũ của Đảng là để phục vụ nhân dân, có chức có quyền rồi thì chỉ biết ra đứng hóng gió, gió thổi chiều nào thì nghiêng chiều ấy, chỉ còn biết phục vụ cho ý chí chính trị của cấp trên, không còn lập trường, lý tưởng.
Xem ra lão Mai Ái Trực chạy trước vậy mà khôn. Chẳng lẽ đợi đến khi người ta không còn ưa mình nữa rồi mới chịu sửa sai, chịu buông tay.

Bác Tôm Tép ơi,cái này ai chả biết,chỉ tội cho nhữnh bác ủng hộ cách tính tăng trưởng KT đến năm 2050 của bác Hùng đang cố tình lờ đi thì bác lại lôi ra,xấu mặt cho các bác đấy quá bác Tôm Tép ơi

Mr Hoàng sai rồi:
QH sẽ thông qua với số phiếu cao như thường có, nhưng việc lấy ý kiến kín đại biểu cách đây mấy ngày rất là quan trọng. Nó quyết định nội dung nghị quyết của QH về dự án này. Nghị quyết đó được soạn thảo dựa trên két quả lấy phiếu kín chứ không phải ngày bấm nút.
Nội dụng của nghị quyét thì có thể thấy bây giờ: Đồng ý về chủ trương của Cp về đường sắt cao tốc nhưng yêu cầu chuẩn bị kỹ hơn về mọi mặt, đồng ý về quy hoach toàn tuyến nhưng làm thí điểm một tuyến ngắn SG-NT hoặc Vinh-Hà Nội trước năm 2020.
Đây cũng là một thắng lợi của người chống ĐSCT rồi Hoang ạ.
Theo kinh nghiệm của mình thì dự án này rồi sẽ xếp xó, không làm gì cả trước 2020 vì những khó khăn về vốn, giải phóng mặt bằng, thiết kế kĩ thuật cũng như đấu đá tranh lợi ích giữ các phe nhóm liên quan đến dự án (vd dự án xây đường sắt nội đô Cái Linh Hà Đông bị trễ mãi vì đấu đá giữa phe đường sắt Vn của ông Bằng và bên cục đường sắt vn trực thuộc bô GTVT, cuối cùng bên cục được làm chủ đầu tư).
Đsct là sự kết hợp của nhiều kĩ thuật cực kỳ cao và khắt khe mà Vn hiện tại chưa có bất kỳ ai am hiểu và được đào tạo về món này, những người có kinh nghiệm của ĐSVN đều được học ở LX cũ mà LX không hề có chuyên sâu về vấn đề này (Nga xây cách đây mấy năm còn phải mua toàn bộ của Siemens). Việc xây dựng nó khác hẳn xây dựng một cây cầu cỡ Cần Thơ hay đào hầm Hải Vân.
Dự án đường metro Nhổn ga Hanoi có sẵn vốn của Pháp và thiết kế kỹ thuật của nhà thầy Pháp mà mãi 5 năm nay đã khởi công đâu, dù dự định khai trương năm 2010 này.
Mấy ông đấu tranh bảo vệ dự án này rồi vài năm nữa về vườn cả, đám lên thay sẽ có những dự án đáng quan tâm hơn và vụ này rồi sẽ xếp xó, chắc chắn thế!

Đính chính một tẹo. Cái cục đường sắt này là lá cờ đầu CM, Made in Khựa chính hiệu đấy ạ.

Quốc hội đã quyết định ra nghị quyết về đường sắt cao tốc
(TNO) Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) hôm nay (18.8) đã có báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo nghị quyết về dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - TP.HCM trên cơ sở tiếp tục tham khảo ý kiến các đại biểu (ĐB) QH.
Theo báo cáo giải trình, đến 15 giờ 30 ngày 17.6.2010, trong số 456 ý kiến được gửi lại, 136 ĐBQH không có ý kiến gì thêm, 144 ý kiến hoàn toàn đồng ý với dự thảo nghị quyết. 148 ĐB đồng ý với dự thảo và có góp ý cụ thể hơn, 28 ĐB không tán thành.
Trong số 28 ý kiến không tán thành, có 7 ĐB không tán thành ra nghị quyết tại kỳ họp này; 8 ý kiến không đồng ý với nội dung dự thảo nghị quyết; 3 ý kiến đề nghị ra nghị quyết tại kỳ họp khác và 6 ý kiến không đồng ý ra nghị quyết. Có 4 ĐB không tán thành chủ trương đầu tư dự án đường sắt cao tốc.
Ủy ban Thường vụ QH cho biết, việc lựa chọn đoạn tuyến trình QH xem xét, quyết định chủ trương đầu tư, đa số nhất trí như dự thảo nghị quyết trước đó gửi ĐBQH, đó là giao Chính phủ lập quy hoạch chi tiết, tiếp tục nghiên cứu sâu hơn, toàn diện hơn điều kiện đảm bảo tính khả thi của tuyến đường sắt cao tốc Hà Nội - TP.HCM, trên cơ sở đó nghiên cứu lập dự án đầu tư 1 trong 2 tuyến: Hà Nội - Vinh, TP.HCM - Nha Trang. Quốc hội sẽ quyết định chủ trương đầu tư một đoạn tuyến được chọn và thực hiện đầu tư vào thời điểm thích hợp trước năm 2020 bằng nhiều nguồn vốn.
Từ kết quả đầu tư tuyến được chọn sẽ có khai thác, đánh giá đầu tư, khai thác đoạn tuyến trên mới báo cáo QH xem xét triển khai xây dựng các bước tiếp theo.
Theo nghị trình, chiều 19.6, QH sẽ biểu quyết thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội - TP.HCM.
Nguyệt Minh
http://www.thanhnien.com.vn/News/Pages/201025/20100618173313.aspx

Nếu lấy ý kiến biểu quyết toàn dân thì sao nhỉ?

Bạn không hiểu về chính trị mới nói vậy.