Đừng để cảng biển thành bãi rác thải của thế giới

Theo trang dịch vụ hút bể phốt tại Thái Nguyên dẫn tin từ báo diễn đàn doanh nghiêp hiện nay theo Cục Hải quan TP.HCM, hiện tại Cục này đang tồn đọng gần 800 container hàng hóa nhập khẩu. Trong đó có gần 500 container lốp ô tô đã qua sử dụng và gần 100 container phế liệu nhựa.
DN lẩn tránh
Theo Cục Hải quan TP HCM, đa số các lô bị phát hiện là hàng cấm nhập. Khi biết bị “lộ”, các DN đều từ chối nhận hàng. Người gửi hàng và người vận chuyển không có ý kiến, công tác xác minh chủ thể vi phạm phía nước ngoài rất khó khăn dẫn đến tồn đọng một lượng lớn hàng hóa “vô chủ”.
Trước tình hình đó, ngành hải quan đã chủ động đưa ra nhiều giải pháp để giải tỏa “mối nguy”. Đối với trường hợp qua kiểm tra, xác minh phát hiện hàng thuộc danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu mà xác định được chủ thể vi phạm, Cục Hải quan TP HCM đề xuất xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định số 45/2016/NĐ-CP hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.
Trường hợp qua kiểm tra xác minh phát hiện hàng thuộc danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, nhập khẩu, hàng nhập khẩu có điều kiện mà không xác định được chủ thể vi phạm thì xử lý theo khoản 4 Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính, không ra quyết định tạm giữ hàng vì hàng đang được giữ tại cảng dưới sự giám sát của cơ quan Hải quan.
Trường hợp trên vận đơn không thể hiện dấu hiệu hàng hóa vi phạm, nhưng qua kiểm tra phát hiện là hàng cấm, cơ quan Hải quan quản lý địa bàn loại khỏi danh sách xử lý hàng tồn đọng theo Thông tư 203 để kiểm tra, xác minh, xác định hàng hóa vi phạm, thời gian xác minh, xác định là 15 ngày kể từ ngày phân loại kiểm kê, phát hiện.
Ngoài ra, ngành hải quan còn xây dựng các kế hoạch tăng cường kiểm tra, kiểm soát đối với hàng hóa NK tồn đọng tại các Cảng; Tổ chức các chương trình Hội nghị đối thoại với các DN kinh doanh vận tải biển, đại lý giao nhận, kho bãi cảng để tìm ra các giải pháp phối hợp giữa các đơn vị trong việc xử lý hàng hóa tồn đọng.

Những lô hàng bị bỏ lại tại cảng biển - Ảnh hút bể phốt tại Thái Nguyên sưu tầm​

Hổng ở… chính sách
Tuy nhiên, trên thực tế, hải quan lại vướng trong triển khai các văn bản quy phạm pháp luật. Cụ thể, khoản 6b Điều 58 Luật Hải quan quy định, chủ hàng, phương tiện vận tải, người điều khiển phương tiện vận tải phải có trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam… nhưng có rất nhiều lô hàng do không xác định được chủ thể vi phạm và cũng không ràng buộc được người vận chuyển hay người gửi hàng, cơ quan Hải quan đành phải “ôm đi” tiêu hủy nếu không muốn gây ô nhiễm môi trường,
Không những vậy, khoản 2a Điều 1 Thông tư 203/TT-BTC quy định: “Không thừa nhận việc chủ hàng hóa tuyên bố từ bỏ hoặc thực hiện hành vi chứng tỏ việc từ bỏ đối với hàng hóa có dấu hiệu vi phạm pháp luật” buộc cơ quan hải quan phải tiến hành kiểm tra theo đúng quy định, gây mất thời gian.
Ngoài ra, thiếu những văn bản hướng dẫn xử lý vi phạm đối với những lô hàng tồn đọng trên chứng từ không thể hiện dấu hiệu hàng hóa vi phạm, nhưng qua kiểm kê, phân loại cơ quan Hải quan phát hiện là hàng cấm, hàng tạm ngừng nhập khẩu.
Cục Hải quan TP.HCM đề nghị cần có hướng dẫn đối với các lô hàng tồn đọng gây ô nhiễm môi trường như lốp xe ô tô cũ theo quy định tại khoản 6b Điều 58 Luật Hải quan, chủ hàng, phương tiện vận tải, người điều khiển phương tiện vận tải phải có trách nhiệm vận chuyển hàng hóa đó ra khỏi lãnh thổ Việt Nam khi không xác định được chủ hàng…
Với những tồn tại như hiện nay, nếu không kịp thời bổ sung những văn bản hướng dẫn giải quyết các bất cập thì không biết bao giờ mới hết mối nguy “là bãi rác thác” của thế giới.