Đừng xem nhẹ tính tự phát

Đừng xem nhẹ tính tự phát

Hằng ngày, đọc những bài báo với các dòng tựa to tướng, đại loại như ?oPhố đi bộ vẫn còn trên giấy?, ?oQui hoạch treo tới... 26 năm!? hay ?oXây chợ mới nhưng tiểu thương không vào?? khiến chúng ta, đặc biệt là những người làm công tác quản lý nhà nước về qui hoạch xây dựng, không khỏi bức xúc và suy nghĩ.

Thời gian qua các công trình, dự án và nhiều chương trình đã và đang được đầu tư xây dựng đáng kể nhằm phục vụ nhu cầu xã hội, phục vụ nhân dân. Để mục đích thiết thực ấy đạt được thì xuất phát điểm phải là những nhu cầu thiết thực và đặc biệt quan trọng là những giải pháp thực hiện phải thật sự khoa học; nếu không sẽ phản tác dụng.

Lý giải ra sao cho phố đi bộ lâu nay vẫn còn trên giấy; qui hoạch vẫn treo đến những vài chục năm; xây chợ khang trang nhưng không ai vào; hay việc người dân ?oxé rào? trên những dải phân cách giao thông?... Chỉ biết rằng đó là một cách biểu hiện của sự lãng phí xã hội, của sự ?ohợp pháp mà không hợp lý?, và suy cho cùng đó cũng là một trong những hình thức thất thoát trong đầu tư xây dựng do hiệu quả xã hội đạt được không tương xứng với mức độ và mục đích đầu tư.

Ở mức độ nào đó, những bức xúc biểu hiện bằng các hành vi tự phát trong các mối ứng xử xã hội là kết quả sống động của những cuộc điều tra xã hội học hết sức cần thiết nhưng vốn bị xem nhẹ ở ta khi tiến hành xây dựng dự án, chương trình.

Không phải ngẫu nhiên mà người dân ?oxé rào? (leo lên dải phân cách để băng qua đường); tiểu thương không có lý do gì mà không chịu vào họp chợ nếu chợ được xây dựng một cách hợp lý về công năng và đảm bảo về vị trí? Ở các dự án này, người dân đã không được ?ohỏi? nên không ?obiết?; do vậy không có việc dân ?obàn? nên dân thiếu tính tự nguyện ?olàm?.

Ở Hong Kong, khi xây dựng khu vệ sinh công cộng, chính quyền thành phố đã tổ chức cuộc khảo sát nhu cầu của dân, thi lấy ý tưởng, công bố các phương án, triển lãm lấy ý kiến quần chúng? và hiệu quả của những công trình như vậy rất cao, đáp ứng được những nhu cầu thực tiễn xã hội.

Đừng nên xem nhẹ những hành vi tự phát mà nguyên nhân là những nhu cầu bức xúc, thiết thực. Quan trọng là chúng ta cần có khảo sát và tiên lượng được những hành vi tự phát đó, hướng chúng vào mục đích tốt đẹp của các dự án bằng những giải pháp hết sức cụ thể và khoa học. Khi ấy, cùng với sự tham gia đóng góp của cộng đồng, các dự án, chương trình được đầu tư xây dựng sẽ đạt được mục đích và hiệu quả như mong đợi.



ANH TUAN

Tôi cho rằng đây là 1 đề tài đáng chú ý để anh em thảo luận 1 cách nghiêm túc. Thực tế cho thấy rất nhiều ngôi CHỢ xây lên rồi để đó, quá nhiều nhà chung cư phải cơi nới thêm diện tích, rồi còn nhiều công trình xây xong để ...cải tạo. Đôi lúc những người làm Kiến trúc như chúng ta cần nhìn nhận lại chính mình.
Nào anh em, oéo căm!!! Nhảy vào đi
Arch:VŨ BA LÊ

bạn anhtuan303 đưa ra một chủ đề rất hay...theo tôi, quy hoạch đô thị Việt Nam sở dĩ yếu, một phần là do còn kém trong công tác điều tra xã hội...
trước hết là phải có trong tay dữ liệu thống kê về nhiều mặt, như bản đồ chi tiết, dân số, cơ cấu dân số, giao thông, cấp thoát nước, v.v..., đến từng đơn vị nhỏ nhất như khu phố, phường...có những dữ liệu này không thôi chưa đủ, phải biết quản lý, đưa ra đánh giá và dự báo đúng đắn...mặt khác, những thông tin này phải được cập nhật thường xuyên và phổ biến rộng rãi để một người dân bình thường, nếu cần, cũng có thể tìm được một cách dễ dàng...
thứ hai, làm cái gì đi nữa thì trước đó phải xây dựng lý luận đủ mạnh để trả lời câu hỏi:đặc trưng của khu vực, có những thuận lợi và bất lợi ở đâu, đang gặp phải vấn đề gì...phân tích kỹ vấn đề cho ta lập luận vững chắc về tính tất yếu của kế hoạch sẽ làm để giải quyết vấn đề đó...
thứ ba, trước khi lập một dự án, một chính sách gì thì luôn phải có những chuyên gia điều tra xã hội để lập ra những bản enquête (questionnaire) có chất lượng đủ để đánh giá nhu cầu và phản ứng của dân chúng trước và sau khi dự án đó hoàn thành...không phải hỏi chung chung là anh cần gì, mà là hỏi tôi định làm kế hoạch này anh thấy thế nào...quy hoạch là công việc được điều hành cơ bản theo kiểu top-down, nghĩa là từ trên xuống dưới, nhưng luôn phải đi đôi với bottom-up (từ dưới lên), nghĩa là theo dõi sát phản ánh của nhân dân, để có thể dự báo cho một kế hoạch đúng đắn...lấy ví dụ ta chuẩn bị xây một ngôi chợ mới trong một khu dân cư...công tác điều tra dân số cho ta biết phải xây với quy mô nào thì vừa...ngoài ra phải nắm được thói quen mua sắm của người dân (ex. đi chợ trung tâm hay chợ vỉa hè, bao nhiêu lần trong tuần), mức thu nhập (bao nhiêu phần trăm là nghèo, trung lưu và giàu), phương tiện giao thông, nhu cầu hàng hoá và chủng loại, với mức giá thuê sạp bao nhiêu thì tiểu thương sẽ chịu vào chợ mở hàng, v.v...chưa hết, phải xác định rõ đối tượng điều tra (là những người trong tương lai có khả năng cao sẽ là khách hàng của chợ)...những đánh giá này góp phần tạo một thước đo (đủ tin tưởng) cho mức độ rủi ro của dự án...và nếu kết quả điều tra cho thấy kế hoạch có thể thất bại, ta phải chuyển sang làm hướng khác...
hì, nói sơ sơ vậy thôi, chắc anh em cao thủ trong đây cũng biết hết rồi...có gì chúng ta bàn luận thêm nhé...

?"建?つく,SY"

Tôi rất đồng ý với deniro.
Bằng những biện pháp chiến lược cùng với sự nghiên cứu thấu đáo về nhiều khía cạnh, chúng ta, những nhà chuyên môn, có thể sẽ có đủ cơ sở để giải quyết vấn đề trên. Và cũng biết rõ là kiến trúc sẽ không là kiến trúc, nếu không có sự hỗ trợ của nhiều lĩnh vực khác như kinh tế, xã hội học, ...
Nhân đây cũng xin nói thêm một chút về cái tính tự phát của dân ta, đặc biệt là ở miền Nam.
Ca dao Nam Bộ có câu như thế này :
" Ra đi thấy vịt cũng lùa
Thấy duyên cũng kết, thấy chùa cũng tu"
Hi hi ... Tôi không có ý định làm một bài phân tích văn học, mà thông qua câu ca dao này, phần nào cho ta thấy cái tính tự phát nhiều khi không phải chỉ một sớm một chiều mà là cả một quá trình, một nét tính cách của dân Nam Bộ, hình thành từ những hoàn cảnh lịch sử, điều kiện tự nhiên và con người.
Chính vì vậy, để giải quyết thấu đáo vấn nạn về tính tự phát của người dân, có lẽ đó là trách nhiệm chung của Đảng, Nhà Nước, cũng như các kiến trúc sư, các nhà quy hoạch đô thị, các nhà kinh tế, xã hội học, v.v...
New Architecture

Như chúng ta thấy, trong những năm trở lại, lý thuyết quy hoạch đã phát triển rất nhanh .Và các Kiến trúc sư nước ta làm rất cẩn thận, nhưng định hướng cơ bản lại chưa được lựa chọn phù hợp với trình độ phát triển chung của thế giới .Giống như chúng ta chưa định rõ là sẽ đi Hòn gai, Hải Phòng, Huế hay TP.HCM ,Long an, chưa định rõ đi máy bay, ô tô, hay xe lữa mà lại quy định rất kỹ tiền vé bao nhiêu, nghĩ đêm ở đâu, bữa ăn dọc đường thế nào?!
Ngày xưa các cụ thường nói " Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách ", nước thịnh hay suy người thợ cày cũng chịu trách nhiệm .Bắt chước cách nói ấy, quy hoạch hưng vong ,mỗi người dân chịu ảnh hưởng .Khong như thế, con người dân, cháu người dân, mấy đời su còn chịu ảnh hưởng , nữa là Kiến trúc sư ! Ở đây muốn nói rằng, vạch con đường đầu tiên cho Kiến trúc VN ,Chấn hưng nền Kiến trúc VN ,trước hết phải trông vào quy hoạch...
Có lẽ các KTS nước mình nên bắt đàu lại từ khâu lý thuyết, lý luận, tỉnh táo nghiên cứu và xem xét tiếp thu những thành tựu của khoa học quy hoạch trên thế giwói ,tìm định hướng chủ đạo ,từ đó mới sản sinh ra các tiêu chuẩn ,quy phạm, tiêu chí phù hợp ,để nền quy hoạch của chúng ta khỏi lạc hậu.Vì một sai lầm kiến trúc có thể sữa đổi đuwọc sau 10 hoặc 20 năm ,chứ sai lầm quy hoạch biết đến bao giwò mới sữa được !
*********
Bất hạnh thay cho những ai chỉ vì hoàn cảnh mà đánh mất đi một tình yêu đích thực !  

Em không phải là dân KT , mà là dân sử lạc sang box này , hè hè...nhưng em cũng muốn ngo ngoe một chút kiến thức cạn của mình , ti toe cùng các bác chút nhá :
Em đọc qua các bài trên , đúng là các bác cũng đã nói đúng về phần mình , phần của các nhà kĩ sư-kiến trúc sư tương lai và hiện tại . Nhưng ngoài việc các nhà kiến trúc sư phải chịu trách nhiệm ra , tình trạng lộn xộn trong xã hội , việc quản lí không đầy đủ hợp lí các công trình này còn do ý định của các nhà chính sách nữa . Mà chính họ là những người có tính quyết định nhất trong việc xây dựng cái gì và không xây dựng cái gì -> chịu trách nhiệm cao nhiều nhất .
Việc tham mưu của các bác kiến trúc sư , dù có hợp lí đến đâu , nhưng nếu như không phù hợp với ý đồ nào đó của một người nào đó thì hợp lí cũng trở thành bất hợp lí . Mà cái này chắc các bác cũng đã quá rõ . Với lại nhìn vào tình hình tham ô , tham nhũng hiện nay tồi tệ đến mức nào thì các bác cũng đủ hiểu rằng ý tưởng về những công trình vĩ đại tầm thế kỉ hay thế giới thành hiện thực thì độ may mắn cũng chỉ nhích trên con số 0 một chút thôi . Không nên cho rằng đô thị lộn xộn là không có lợi đâu , một số người lại cố tình muốn thế đó -> nhiều lợi lộc lém .
Cho nên việc làm nên chuyện hay không còn tuỳ lương tâm nghề nghiệp nữa cơ . Em thấy các bác (không biết còn đang ở trường hay ra trường roài) có nhiều ý tưởng hay , ý nghĩ đẹp . Nhưng không dám chắc sau này khi đi vào thực tế roài còn giữ được mình trước hai thứ là Đồng tiền và Quyền lực không ? -> điều này các bác đành tự phải giải quyết zậy .
Bái bai , em xin phép ngược ạ !
Devant son corps de femme
Je suis un géant de papier !
 

He.
Nói nhiều làm gì !
Bắt tay vào làm đi !
New Architecture