é?a bộ

é?a bộ

Dua Be

Alberto Moravia (1907-1990)




Khi ngu?i dn b trong ban c?u t? thnh ph? Rome mang ti?n t?i cho chỳng tụi, c? b ta,
cung h?i l t?i sao chỳng tụi sinh chi nhi?u con d?n th?. V? tụi hụm ?y bón tớnh, d?m d?n núi
to?c s? th?t ra : "N?u cú ti?n, chi?u chi?u chỳng tụi cung s? di ci-nờ... b?i vỡ khụng cú nờn di
ng? s?m. V?y l cú con".

Nghe nh?ng l?i dú thỡ b ta ki?u cỏch b? di, c?n ch?t mụi. Tụi trỏch nh tụi, b?i s? th?t khụng
ph?i lỳc no núi ra cung t?t, v cũn ph?i bi?t mỡnh dang núi chuy?n v?i ai ch?.

Khi cũn tr? v chua l?p gia dỡnh, tụi thu?ng gi?i trớ b?ng cỏch d?c m?c tin t?c c?a Rome trong
bỏo, k? d? lo?i b?t h?nh cú th? x?y t?i cho ngu?i ta : tr?m c?p, gi?t ngu?i, t? t?, tai n?n giao
thụng, võn võn. V gi?a nh?ng tai uong ny, di?u duy nh?t m tụi cho l khụng th? no ch?u
d? x?y d?n cho mỡnh, l tr? thnh cỏi m nh bỏo g?i l "tru?ng h?p dỏng thuong", t?c l m?t
ngu?i g?i lờn lũng thuong h?i c?a k? khỏc khụng vỡ m?t b?t h?nh gỡ d?c bi?t, m ch? vỡ s?
hi?n h?u c?a mỡnh thụi !. Tụi v?a núi l h?i dú cũn tr?, v chua hi?u th? no l nuụi n?ng m?t
gia dỡnh dụng dỳc. Nhung bõy gi?, tụi nh?n th?y m?t cỏch hói hựng r?ng t? t?, tụi bi?n thnh
m?t trong nh?ng "tru?ng h?p dỏng thuong" dú. Vớ d? tụi d?c th?y : "H? s?ng trong s? kh?n
cựng den t?i nh?t..." V?y m hi?n t?i tụi dang s?ng trong c?nh kh?n cựng den t?i nh?t. Hay l
: "H? ? trong cỏi nh ch? cú tờn g?i l nh". Th? m tụi s?ng ? Tormarancio, v?i v? v sỏu
con, trong m?t can phũng ch? r?ng b?ng t?m n?m, v khi tr?i mua thỡ nu?c ch?y trờn dú nhu
trờn b?n Ripetto. Tụi cũn d?c th?y : "Khi ngu?i dn b b?t h?nh bi?t l mỡnh cú b?u, b ta v?i
l?y m?t quy?t d?nh t?i l?i l h?y di?t cỏi trỏi c?a cõy tỡnh yờu dú di..." . V?y m cỏi quy?t
d?nh ny, v? ch?ng tụi cựng d?ng lũng, khi khỏm phỏ ra r?ng v? tụi cú b?u l?n th? b?y. Túm
l?i, chỳng tụi d?nh l khi th?i
ti?t cho phộp, chỳng tụi s? mang d?a bộ b? trong m?t nh th?, trụng nh? vo lũng h?o tõm c?a
ngu?i no b?t g?p nú d?u tiờn.

Luụn luụn nh? cỏc b trong ban c?u t? ?y, v? tụi di sinh ? b?nh vi?n v khi l?y l?i s?c thỡ tr?
v? Tormarancio v?i d?a bộ. Bu?c vo can phũng c?a chỳng tụi, v? tụi núi : "Nh bi?t khụng,
m?c d?u b?nh vi?n luụn luụn l b?nh vi?n, tui s?n lũng ? l?i dú hon l v? dõy". V?i nh?ng l?i
dú, d?a bộ lm nhu hi?u du?c, bốn t?n cụng b?ng nh?ng ti?ng rộ th?ng mn nhi. M?t cỏi ph?i
t?t, m?nh kh?e, v nú t?t gi?ng d?n n?i ban dờm khi nú th?c gi?c v b?t d?u mố nheo thỡ
khụng ai trong chỳng tụi ng? l?i du?c.

Khi thỏng nam t?i, th?i ti?t b?t d?u ?m ỏp cú th? ? ngoi m khụng c?n mang tụ, chỳng tụi di
Rome. V? tụi ụm ch?t d?a bộ vo ng?c, nớch cho nú d?y gi? rỏch nhu th? s?p b? nú gi?a d?ng
tuy?t. V khi t?i thnh ph?, ch?c l d? che gi?u n?i dau lũng, v? tụi b?t d?u thao thao b?t
tuy?t, h?n h?n d?t hoi, túc tai bay trong giú, m?t l?n trũng. Khi thỡ b? núi v? cỏc nh th? khỏc
nhau m chỳng tụi cú th? b? d?a bộ l?i dú, gi?i thớch r?ng ph?i l m?t nh th? thu?ng cú
nhi?u ngu?i giu cú t?i lui - b?i vỡ n?u d?a bộ roi vo tay ngu?i nghốo nhu chỳng tụi thỡ t?t
nh?t l c? gi? nú l?i. Khi thỡ b? núi r?ng ph?i l nh th? c?ng hi?n cho b Thỏnh Madone, b?i
vỡ Thỏnh Madone cung t?ng cú m?t d?a con trai nờn cú th? hi?u du?c m?t s? chuy?n v s?
nh?m l?i c?u xin c?a b?...

S? li?n tho?ng ny lm tụi m?t v b? khớch d?ng d? d?i. Hon n?a l tụi khụng hónh di?n gỡ v
khụng thớch vi?c mỡnh dang b?t bu?c lm. Nhung tụi khụng núi gỡ, t? nh? th?m l ph?i gi? cỏi
d?u th?t l?nh, ch?ng t? mỡnh tr?m tinh v giỳp v? can d?m.

Tụi dua ra vi nh?n xột, v?i m?c dớch chớnh l c?t d?t cỏi trũ trng giang d?i h?i ?y, núi :
"Tụi cú ý ny... n?u mỡnh b? nú ? nh th? Thỏnh Pierre ?". Nh tụi hoi lu?ng l? m?t chỳt r?i
núi : "Cỏi nh th? dú c? nhu l m?t noi bớ m?t quõn s?... mỡnh cú th? s? khụng bao gi? th?y
l?i th?ng bộ... khụng, tui mu?n th? ? cỏi nh th? nh? ? Condotti. O dú ton l ti?m hng d?p
d?... bi?t bao nhiờu ngu?i giu cú t?i lui... ch? dú t?t d?y..."

Chỳng tụi di xe buýt, v gi?a cỏc hnh khỏch khỏc, nh tụi im. Th?nh tho?ng b? cũn qu?n d?a
bộ trong chan ch?t hon, hay c?n tr?ng gi? hộ ra d? nhỡn m?t nú. Th?ng bộ ng?, khuụn m?t xinh
x?n tr?ng h?ng vựi trong d?ng tó lút. Qu?n ỏo nú t?i tn nhu chỳng tụi, v ch? cú v? dng
hong ? dụi gang tay len xanh nh?t thũ ra ngoi nờn c? th? nhu nú mu?n khoe.

Chỳng tụi xu?ng d?i l? Goldoni v t?c thỡ v? tụi b?t d?u c kờ dờ ng?ng. B? d?ng l?i tru?c
m?t ti?m kim hon, ch? cho tụi xem nh?ng mún by trong t? trờn t?m nhung d? v núi :

"Nhỡn m?y mún d?p quỏ nố ... ngu?i ta d?n khu ny ch? d? mua n? trang v bao nhiờu th? d?p
d? khỏc... ngu?i nghốo nhu t?i mỡnh thỡ d?ng cú m?o hi?m vo d?y... h? thỡ gi?a c?a ti?m ny
v c?a ti?m khỏc l?i vo nh th? c?u nguy?n m?t lỏt... h? cú d?y lũng t?t... m?t trong b?n h?
s? trụng th?y th?ng bộ v dem nú di". Nh tụi v?a núi v?a nhỡn d? n? trang, ộp ch?t th?ng bộ
vo ng?c, my nhớu l?i nhu th? núi v?i chớnh mỡnh, v tụi khụng dỏm hú hộ gỡ. Chỳng tụi vo
nh th? : nú nh? xớu, tu?ng dỏt dỏ hoa gi? mu vng, ngoi bn th? l?n ra cũn cú r?t nhi?u
nh nguy?n. Nh tụi t?c thỡ tuyờn b? l nú hon ton khỏc v?i hỡnh ?nh nh tụi nghi, v r?ng
b? khụng hi lũng v? nú chỳt no. V?y m b? cung ch?m tay vo nuoc phộp v lm d?u thỏnh
giỏ. R?i, v?i d?a bộ trong tay, nh tụi di ch?m ch?m m?t vũng quanh nh th? v?i v? b?t món
v nghi ng?. T? vũm núc d? xu?ng m?t lu?ng ỏnh sỏng l?nh nhung s?ng d?ng, xuyờn qua l?p
kớnh mu. V? tụi di t? nh nguy?n ny d?n nh nguy?n khỏc, thỏm thớnh h?t m?i cỏi, gh?, bn
th?, tranh ?nh, coi th? cú ti?n b? d?a bộ l?i dõy khụng - v tụi thỡ l?o d?o theo sau cỏch m?t
quóng, v?a nhỡn ch?ng c?a ra vo. M?t cụ gỏi cao l?n an v?n ton d?, túc vng úng bu?c vụ.
Hoi vu?ng vỡ cỏi r?p ch?t bú, cụ ta qu? g?i v sau vi giõy c?u nguy?n, cụ lm d?u r?i b? di
ra, khụng thốm nhỡn chỳng tụi l?y m?t cỏi. Theo dừi m?i c? ch? dú, v? tụi thỡnh lỡnh núi :
"Khụng, nh?t quy?t l khụng... nh?ng ngu?i t?i dõy d?u nhu cỏi cụ dú h?t, ai cung v?i vó di
vui choi v tha th?n trong cỏc c?a hng... mỡnh di thụi". V v?a núi, v? tụi bu?c ra kh?i nh
th?.

Chỳng tụi ngu?c lờn g?n h?t Corso, bu?c r?t nhanh, v? di tru?c, tụi theo sau, v ngang t?i
quóng tru?ng Venise, chỳng tụi vo m?t nh th? khỏc. Nh th? ny l?n hon cỏi tru?c nhi?u,
m?t ph?n chỡm trong búng rõm, d?y mn tru?ng x?p n?p, d? m? vng v hũm thỏnh tớch d?ng
nh?ng qu? tim b?ng b?c sỏng l?p lỏnh trong búng t?i. Cú r?t dụng ngu?i v ch? m?t cỏi nhỡn
thoỏng qua cung d? bi?t l h? thu?c thnh ph?n khỏ gi?. Cỏc b d?i mu, cỏc ụng an b?n ch?nh
t?. M?t ụng linh m?c dang gi?ng d?o, vung v?y hai tay trờn gi?ng di. Thiờn h? d?ng, dỏn m?t
vo ụng ta v tụi nghi l r?t thu?n ti?n b?i khụng ai d? ý chỳng tụi. Tụi núi nh? v?i v? :
"Mỡnh th? b? nú ? dõy ?". Nh tụi ra d?u d?ng ý. Chỳng tụi di t?i nh nguy?n bờn c?nh, r?t
t?i. Khụng cú ai v cú th? núi l khụng th? trụng th?y gỡ ? dú h?t. V? tụi che m?t d?a bộ b?ng
m?t v?t chan v d?t nú trờn gh? nhu th? d?t m?t cỏi gúi c?ng k?nh cho tay du?c r?nh rang.
R?i b? qu? xu?ng v c?u nguy?n r?t lõu, ỳp m?t vo lũng bn tay. Tụi thỡ khụng bi?t lm gỡ,
nhỡn v? v?n vo hng tram con tim b?c d? c? ph? kớn tu?ng. Cu?i cựng v? tụi d?ng lờn v?i v?
cang th?ng, lm d?u v t? t? r?i nh nguy?n. Tụi theo sau cỏch m?t quóng. Lỳc dú ụng cha
d?o kờu to lờn : "V Chỳa h?i Pierre, con di dõu d?y?". Tụi rựng mỡnh v?i c?m tu?ng ụng
dang h?i mỡnh. Nhung khi v? tụi s?p vộn t?m tru?ng c?a, m?t gi?ng núi lm c? hai chỳng tụi
gi?t n?y ngu?i : "Ny b, b b? quờn cỏi gúi trờn gh?". éú l m?t b v?n ton den, m?t trong
nh?ng k? mờ d?o su?t ngy tiờu thỡ gi? trong cỏc nh th? v kho d? l?. V? tụi núi : "A võng
dỳng r?i, cỏm on... tụi quờn m?t". Chỳng tụi l?y l?i c?c n? v ra kh?i thỏnh d?a, d? s?ng d?
ch?t.

Ra t?i ngoi, b?ng m?t gi?ng c?a ngu?i bỏn hng mu?n t?ng bụi lụi kh? mún hng di m
khụng tỡm ra ngu?i mua, v? tụi núi :

"Khụng ai mu?n nú c?, th?ng bộ t?i nghi?p c?a tụi !". Tuy nhiờn b? b?t d?u ch?y lon ton v?i
nh?ng bu?c chõn gi?t gi?t t?ng con nhu khụng bộn d?t.

Chỳng tụi d? ra quóng tru?ng Saints-Apụtres. Nh th? m? c?a, v khi vo th?y nú r?ng mờnh
mụng v t?i, v? tụi th?m thỡ : "- dõy t?t d?y". B?ng m?t bu?c c? quy?t, v? tụi ti?n t?i nh
nguy?n ? bờn, d?t d?a bộ xu?ng bang, r?i lm nhu b? d?t nung hai chõn, b? khụng lm d?u,
khụng c?u nguy?n, khụng d?t ngay c? m?t cỏi hụn lờn trỏn th?ng bộ, bu?c v?i ra c?a . Nhung
v?a di du?c vi bu?c thỡ trong nh th? d?i lờn ti?ng khúc tuy?t v?ng : dó t?i gi? th?ng bộ dũi
bỳ, nú dúi. V?i ti?ng rộ chỏt chỳa dú, v? tụi m?t bỡnh tinh. Tru?c tiờn nh tụi ch?y ra c?a, r?i
ch?y ngu?c tr? l?i, v khụng c?n bi?t mỡnh dang ? dõu, b? ng?i xu?ng gh? b?ng d?a bộ lờn v
m? cỳc ỏo ra d? cho nú bỳ. V? tụi v?a m?i múc vỳ ra l th?ng bộ bỏm ri?t v?i c? hai tay nhu
m?t con súi con, u h? im l?ng. éỳng lỳc ?y m?t gi?ng gi?n d? la to lờn : "Nh?ng vi?c dú
khụng bao gi? du?c lm trong nh c?a Chỳa... ra ngay... ra ngay... di ra du?ng m lm !". éú
l ụng gi? nh th?, m?t ụng gi nh? bộ v?i chũm rõu c?m tr?ng v gi?ng núi to hon ụng ta.
V? tụi v?a d?ng lờn v?a núi, hai tay khộp v?i ng?c ỏo v d?u th?ng bộ : "V?y m b Thỏnh
Madone trong nh?ng b?c tranh luụn luụn l cho con bỳ". ễng ta la lờn : "My dỏm so sỏnh v?i
b Madone h? ? é? t? ph? !". Chỏn quỏ, chỳng tụi ra ng?i trong cỏi vu?n nh? quóng tru?ng
Venise, v? tụi cho con bỳ ti?p cho t?i khi nú no nờ ng? l?i.

Bõy gi? dờm xu?ng r?i, cỏc nh th? d?u dúng c?a, chỳng tụi m?t l? v d?u úc mờ mu?i khụng
n?y sinh du?c m?t di?u gỡ n?a. V?i ý nghi dó phi?n ph?c nhi?u d? lm m?t cỏi vi?c dỏng l?
khụng nờn lm, tụi c?m th?y tuy?t v?ng. Tụi b?o : "Ny, khuya r?i v tui khụng ch?u n?i
n?a... mỡnh ph?i quy?t d?nh di thụi !". V? tụi tr? l?i v?i gi?ng chua chỏt : "Nhung l gi?t mỏu
c?a ụng !... v ụng mu?n b? nú nhu v?y dú, trong m?t gúc, nhu th? d? m?t chộo gi?y d?ng d?
lũng cho mốo v?y !" - "Di nhiờn l khụng, nhung cú nh?ng vi?c ngu?i ta cú th? lm t?c kh?c
khụng d?n do hay l khụng bao gi? lm c? ". - "Th?c tỡnh l ụng s? tui d?i ý v dem nú v? nh
tr? l?i... dn ụng cỏc ụng, cỏc ụng ton l nh?ng th?ng hốn !". Tụi hi?u khụng ph?i l lỳc núi
ngu?c l?i nờn tr? l?i m?t cỏch khỏ ung dung : "Tui hi?u b. Nhung nờn bi?t l dự cú vi?c gỡ
khụng hay x?y ra cho nú di n?a thỡ cung t?t hon l l?n lờn ? Tormarancio, trong m?t can
phũng khụng c?u tiờu khụng nh b?p, gi?a bao vi khu?n mu dụng v ru?i mu?i mựa hố". V
l?n ny thỡ v? tụi khụng tr? l?i.

Khụng biờt di dõu, chỳng tụi l?y du?ng qu?c l? ngu?c lờn hu?ng thỏp Nộron. Tụi d? ý th?y xa
hon m?t chỳt l con du?ng d?c nh?, hon ton v?ng v?, tr? m?t chi?c xe hoi xỏm c?a dúng,
d?u tru?c c?ng nh. Tụi n?y ra m?t ý, t?i th?ng chi?c xe v?n cỏi n?m tay : c?a m?. Tụi b?o
nh tụi : "Nhanh lờn, lỳc ny du?c r?i. é?t nú lờn gh? sau". Nh tụi võng l?i d?t d?a bộ lờn
gh? v tụi dúng c?a l?i. M?i vi?c x?y ra ch?p nhoỏng trong vũng vi giõy d?ng h? v khụng ai
trụng th?y. R?i tụi n?m cỏnh tay v? v chỳng tụi ch?y trỏnh xu?ng quóng tru?ng Quirinal.

Quóng tru?ng v?ng teo t?i om v?i thua th?t vi ng?n dốn du?ng chi?u sỏng ? cung di?n, v
vu?t kh?i ph?n trờn cỏc lan can l ỏnh sỏng c?a Rome l?p lỏnh trong dờm. V? tụi bu?c t?i vũi
nu?c, d?n g?n c?t thỏp v ng?i xu?ng bang gh? r?i th?t nhiờn b?t khúc, lung quay l?i tụi nhu
th? b? dang ch? m?t mỡnh. Tụi h?i : "Chuy?n gỡ v?y ?" Nh tụi tr? l?i : "Bõy gi? b? nú r?i thỡ
tui nh? nú quỏ... tui th?y thiờu thi?u cỏi gỡ ? dõy, ch? ng?c m nú b?u vo dõy ny". Tụi núi
khụng ch? d?nh : " ễ, thỡ cung d? hi?u thụi... nhung r?i s? qua di".

V? tụi nhỳn vai v c? khúc. R?i thỡnh lỡnh m?t nh tụi rỏo ho?nh nhu giú tr?i th?i khụ nu?c
mua. B? d?ng lờn gi?n d? ch? cho tụi m?t trong nh?ng lõu di : "Bõy gi? tui bi?t ph?i di dõu
r?i, tui di g?p ụng vua v s? k? h?t".
Tụi n?m tay nh tụi v la lờn : "é?ng yờn ! b diờn sao ch?... b bi?t th?a l khụng cũn vua
n?a m !" - "Tui cúc c?n, tui s? núi v?i ngu?i thay th? ?ng... ch?c ch?n l ph?i cú ai ch? !"
Nh tụi s?p ch?y t?i c?ng ra vo v ch? cú tr?i m?i bi?t chuy?n kh?ng khi?p gỡ s? x?y ra, thỡ
dựng m?t cỏi, tụi núi ngoi d? d?nh : "Ny b, tui suy nghi l?i r?i... mỡnh quay t?i chi?c xe l?y
l?i th?ng nh?... ch? cũn gỡ n?a, mỡnh s? gi? nú... thờm b?t m?t mi?ng thỡ nh?m nhũ gỡ..." Cỏi ý
dú duong nhiờn l ý mu?n chớnh c?a v? tụi, nú xoỏ li?n ý nghi mu?n núi chuy?n v?i vua.
"Nhung li?u nú cũn dú khụng ?" V?a núi v? tụi v?a ch?y t?i con du?ng cú chi?c xe hoi xỏm.
Tụi tr? l?i : "Di nhiờn l cũn. Nóy gi? chua t?i nam phỳt m".

Chi?c xe cũn dú th?t. Nhung dỳng lỳc v? tụi m? c?a xe thỡ m?t ụng c? trung niờn bộo lựn v?i
v? m?t r?t hỏch d?ch, xu?t hi?n ? c?ng v la lờn : "D?ng l?i... d?ng l?i... b mu?n l?y gỡ trong
xe tụi d?y ?" Nh tụi dang nhoi ngu?i vo xe ụm d?a bộ, tr? l?i m khụng quay d?u l?i :
"Tui mu?n l?y cỏi gỡ thu?c c?a tui !" ễng kia nh?n m?nh :"M b l?y cỏi gỡ ?... cỏi xe ny l
c?a tụi... b hi?u khụng ? nú l c?a tụi..." Ph?i nhỡn th?y v? tụi lỳc dú : b? d?ng th?ng lờn v
t?n cụng nhu v?y : "Coi ki, ai l?y cỏi gỡ c?a ụng ? é?ng s?, khụng ai l?y gỡ c?a ụng dõu... cũn
xe c?a ụng d?y h?, coi nố, tui nh? lờn nú d?y, ụng th?y chua ?" V b? nh? th?t lờn cỏnh c?a.
ễng kia ng?n ra : "Nhung m ki, cỏi gúi gỡ d?y... ?" -" Khụng ph?i l gúi gỡ c?, dõy l con
trai tui, ụng nhỡn nố..."

V?a núi nh tụi v?a d? lũi m?t th?ng bộ ra chỡa t?i tru?c m?t ụng ta v ti?p : "M?t th?ng con
trai xinh x?n nhu th? ny, n?u ụng tin l ụng cú kh? nang t?o ra m?t d?a nhu v?y v?i v? ụng...
v tui bỏo tru?c l khụng du?c d?ng t?i tui, n?u khụng tui s? la lờn g?i c?nh sỏt v núi l ụng
mu?n b?t cúc con tui..." Túm l?i, nh tụi núi d? di?u, t?i n?i m t?i nghi?p ụng ta, ụng ta tr?
nờn d? tớa v hỏ h?c m?m ra nhu th? dang b? xu?t huy?t nóo.

Cu?i cựng nh tụi b? di khụng v?i vó gỡ, con trong tay, tr? l?i ch? tụi dang ch? ? cu?i con
du?ng.

b?n d?ch c?a Miờng


Sayonara!!! Good Night, sleep tight, don't let the bed bugs bite.