Erich Fried - Và Việt Nam và... (Thơ)

Erich Fried - Và Việt Nam và... (Thơ)

ĐẤT NƯỚC ẤY... *
"Đất nước ấy" cách ta bảy bước chân
Và một tầm đạn bắn

Nửa phía Nam
Được gọi là dân chủ

Tên lính đọc "Cuộc chiến đấu của tôi" **
Cai trị giữa Sài Gòn

Các nhà tu theo Phật
Hoặc theo đạo Giatô

Người theo Phật
Bị gọi là bọn Đỏ

Nhưng thực tế, họ vàng,
Không phải khi họ bốc cháy thành than...

Nữu Ước Thời báo gọi các cuộc hỏi cung
Là trò chơi vấn đáp kiểu phương Đông

Du kích bị bắt được đặt cho tên mới
Tất cả đều thành Lumumba.

Thịt được chế biến
Theo hai cách

Chậm thì bằng napan
Nhan thì đốt bằng xăng

Cách sau bị coi là man rợ
Còn cách trước thì không

Nhưng theo cả hai cách
Trước đó đều không cần mổ thịt

Đất nước ấy đến được cũng dễ dàng
Kể cả với các đoàn thám hiểm

Hướng dẫn viên đưa khách
Bị gọi là kẻ phản bội quốc gia

Người ta đi qua vịnh Con Heo
Sẽ đến thẳng tới các khu nhà thổ

Các cô gái nhỏ xinh
Quan tài họ nhẹ tênh

Người chết bị thiêu cháy
Chẳng khác gì người sống

Nếu ta nhắm mắt lại
Và tĩnh lặng, ngồi yên

Ta có thể nhìn thấy
Ở trên đất nước ấy,
Những gì đương xảy ra.

*Đầu đề tự đặt - ND
**Tác phẩm của Hitler "Mein Kampt"









TẤT CẢ CÓ NGHĨA GÌ
Sao anh không như cây Trung Quân?
Một cô gái cất lời

Điều đó có nghĩa là:
Người cô yêu đã bị cháy thiêu rồi

Lá cây Trung Quân không bắt lửa
Như cây tre và như da người

*

Con chó lười
Có nghĩa là một toạ độ sắt
Đường bom rơi và đường đạn cắt nhau

Ngòi nổ an toàn
Có nghĩa một nông dân
Bị buộc dây, bị đẩy lên phía trước
Khi người ta qua một bãi mìn

Kéo co
Có nghĩa là một người bị bắt
Bị buộc vào dây thừng, kéo theo lê lết
Cho xe chạy qua làng
Để cảnh cáo chúng dân

Một bó lúa
Có nghĩa một xác người
Được bó trong chiếc chiếu

Vụ thu hoạch
Có nghĩa nhiều bó lúa
Ngổn ngang trên cánh đồng

*
Bình định một ngôi làng
Không có nghĩa
Người ta chỉ chặt đầu
Những nông dân bị tình nghi, tố giác
Bình định còn có nghĩa
Người ta moi gan họ
Quăng lên trời
Gan là nơi
Trú ngụ lòng dũng cảm

*

Người mặc quần áo đen
Có nghĩa là nông dân
Không phải là *********

Họ bị giết
Sau đó
Có nghĩa
Họ đã là *********.

CẢI CHÍNH
Bọn Đỏ đã lợi dụng chiến tranh
Để bôi nhọ chúng tôi
Làm như chúng tôi giống vua Hêrốt
Chỉ nhăm nhăm giết chết trẻ con
Nhưng sự thật chúng tôi không thế
Chúng tôi hoàn toàn không muốn giết bọn trẻ
Chúng tôi chỉ ưu tiên
Giết bố mẹ chúng thôi
Tuỳ hoàn cảnh
Chúng tôi giết ông bà cô bác chúng
Trong trường hợp nghiêm trọng
Chúng tôi mới giết anh, giết chị của chúng thôi

Hãn hữu lắm, chỉ là chuyện tình cờ,
Nếu bọn trẻ đích thân bị chúng tôi ngộ sát
Còn hầu như trong mọi trường hợp
Chúng chỉ được giết chung cùng với gia đình
Có tin đồn rằng phi công Mĩ đã cố ý ném bom xuống các trường học. Lời đồn đại này đã được phía Mĩ kiên quyết bác bỏ - E.Fried
ĐỒ CHƠI CÓ MỤC ĐÍCH
1
Vào ngày tết thiếu nhi
Ném xuống
Các đồ chơi
Thay cho những trái bom
Nhà nghiên cứu thị trường
Nói: hiển nhiên
Điều đó
Sẽ gây ra những ấn tượng lớn lao
Đúng thế
Nó đã gây ra
Một ấn tượng mạnh mẽ
Đối với toàn thế giới chúng ta
2
Giá cách đây hai tuần
Máy bay Mĩ
Đã ném xuống đồ chơi
Bây giờ mới ném bom
Thì hai con của tôi
Còn thêm được hai tuần
Có đôi chút đồ chơi
Nhờ lòng hào hiệp Mĩ
Vào ngày tết của thiếu nhi Việt Nam, máy bay Mĩ đã ném xuống đồ chơi, kể cả xuống các ngôi làng mà trước đó không lâu họ đã ném bom giết con trẻ. - E.Fried
ĐỌC BÁO Ở LONDON
Những người Mĩ
Sử dụng hơi độc.
Không, đấy là lời nói dối
Để chống lại Hoa Kỳ.
Chỉ có những người Nam Việt Nam
Mới dùng hơi độc Mĩ
Từ trực thăng Mĩ mà thôi
Còn đích thân người Mĩ chúng tôi
Không hề dùng hơi độc.
*
Hơn nữa, khí được dùng
Là "thứ khí không độc"
"Một loại khí kích thích, không gây ra tử vong:
Nó chỉ "gây đau đầu và buồn nôn
Trong một vài trường hợp
Đối phương tạm thời bị mù hai mắt".
*
Thứ khí này cho phép
Những người Nam Việt Nam
Phân cách du kích quân
Bị trúng độc
Với dân thường trúng độc
Để giết họ khi họ đang mù mắt
Mất khả năng chiến đấu tạm thời.
Ở phạm vi lớn hơn
Thứ khí này có thể chết người
Kể cả với chúng tôi
Trong tiến trình cuộc chiến.
CHIẾN DỊCH ẤP CHIẾN LƯỢC
Làm thí nghiệm
Định cư
Cả một dân tộc toàn nông dân
Vào các trại vây kín
Đêm đêm sau hàng rào dây thép gai
Và ngày ngày ra làm việc ở ngoài
Nhưng dưới sự giám sát
Của đội quân bình định
*
Thí nghiệm này
Là ý tưởng hoàn toàn mới mẻ
Trong lịch sử trước đây
Ở các nước thuộc địa
Đã bị bọn gây rối
Từ miền Bắc lẻn vào
Làm cho nó đổ nhào
Dù lúc đầu
Có vẻ đầy hi vọng.

17-22 THÁNG NĂM 1966
Từ Đà Nẵng
Năm ngày liền
Người ta đưa tin:
Thỉnh thoảng mới có vài tiếng súng
Ngày thứ sau có tin:
Ở Đà Nẵng
năm ngày qua trong các cuộc giao tranh
Đã có khoảng một ngàn người bị chết.
KHI CUỘC CHIẾN ĐI QUA
Hậu quả tối thiểu
Của đại chiến thứ hai
Chính là câu hỏi
Khi ta gặp người Đức:
Ngày ấy, cách đây đã nhiều năm
Anh có ở đó không
Ở Nga hay ở Ausschiwitz
Và anh đã giết ai?
*
Hậu quả tôit thiểu
Của cuộc chiến Việt NAm
Sẽ là câu hỏi
Khi ta gặp người Mĩ:
Ngày ấy, cách đây đã nhiều năm
Anh có ở đó không
Sài Gòn hay Đà Nẵng
Và anh đã giết ai?
LOGIC
Nếu
Cho phép
Người ta
Chôn vùi
Bao
Con trẻ
Thì
Người ta
Cũng
Được phép
Làm
Trụi lá
Cây rừng.
DÂN TỊ NẠN
Một số người đã chết
Những người này
Được người ta cứu sống
Và chết dần chết mòn
Vì nợ sự biết ơn
Với kẻ đã cứu sống mình
Chết vì biết ơn.
Hoặc
Chết vì vô ơn.

SUY NGẪM VỀ NHỮNG TẤM GƯƠNG
Những kẻ
Muốn sống làm gương cho chúng ta
Coi cái chết
Dễ dàng biết mấy
Giá như họ
Chết trước làm gương cho chúng ta
Thì cuộc sống
Sẽ dễ dàng biết mấy.
SAU TRẬN GIÓ MÙA
Thành phố
Chìm trong mưa
Gió làm thuyền
Cho bồ câu
Cát bụi
Và ba con trai mình
Chúng sẽ sống sót
Qua trận lụt
Sẽ lại làm lành
Với trời xanh
Những kẻ cầm quyền
Trên thế gian
Sẽ lại đầy cát bụi
Và lại điếc.
VÀO QUỐC TỊCH
Tay trắng
Tóc đỏ
Mắt xanh
Đá trắng
Máu đỏ
Môi xanh
Xương trắng
Cát đỏ
Trời xanh
NGƯỜI TÌNH NGUYỆN
Khi tôi nằm chết dưới gốc cây
Tôi thấy như mình đang mơ trong giấc mộng
Khi tôi mơ thấy rằng tôi đang mơ
Tôi thấy như mình đã phí hoài cuộc sống
Khi tôi gọi cuộc sống đeén đấu tranh
Tôi thấy chùm nho chi chít toàn trái độc
Khi chất độc bắt đầu ngấm vào người
Tôi thấy như mình nghe các bài diễn thuyết
Khi tôi nghe thuyết giảng về nghĩa vụ công dân
Tôi thấy như mình đọc sách trong đêm tối
Khi tôi đọc sách về Tự do và Anh hùng
Tôi thấy như mình phải đi đăng kí lính
*
Khi họ tiếp tôi đến đăng kí
Tôi thấy như họ đã biết trước tên tôi
Khi tôi kí tên tôi xuống đó
Tôi thấy như tờ giấy vẫn trắng trơn
Khi tôi hỏi sao giấy còn để trắng
Tôi thấy như không có tiếng đáp lời
Khi tôi hỏi sao không ai nghe cả
Tôi thấy như mình quấy rối mọi người
Khi tôi nói, tôi không muốn quấy rối
Tôi thấy như toàn nòng súng, bánh xe
Khi nòng súng, bánh xe bắt đầu quay
Tôi thấy thế giới này như toàn bằng sắt thép
Khi sắt thép bắt đầu kêu rít
Tôi thấy như đàn ong cùng với tiếng vù vù
Khi tôi có ý định phòng ngừa
Tôi thấy như mình bị máy bay vây toả
Khi máy bay nâng mình lên không trung
Tôi tháy như một nấm mồ di động
Khi nấm mồ mở toác ra, hé miệng
Tôi thấy mình ở giữa xứ Kanan
*
Khi tôi đứng ở Kanan như một chàng hiệp sĩ
Tôi thấy người Kanan rất khó chịu, cằn nhằn
Khi tôi hiểu ra sự cằn nhằn của họ
Tôi thấy như tất cả đều chìm mình trong lửa
Khi ngọn lủa bắt đầu thiêu cháy tôi
Tôi thấy như thể mình biết kẻ gây hoả hoạn
Khi tôi nhìn thấy hắn, nhận ra hắn trong gương
Tôi thấy như thể mình hiểu những điều bí mật
khi tôi hiểu những điều bí mật
Tôi thấy như thể mình có băng đóng trong xương
Và khi băng giá bắt đầu tan
Tôi thấy như thể mình bắt đầu nhìn rõ được.
*
Khi tôi bắt đầu nhìn nhận ra mọi chuyện
Tôi thấy như có một vụ giết người
Khi tôi bắt đầu tìm thủ phạm
Tôi thấy như bạn bè nói to "đồ phản bội" xấu xa
Khi tôi hỏi người nào bị các anh kết tội
Tôi thấy như thể họ xô tôi xuống bậc thềm
Khi tôi quỳ xuống và hỏi lại điều tren
Tôi thấy như thể nghe họ kêu lên "Bắn bỏ!"
Khi tôi nghĩ rằng mình nghe không rõ
Tôi thấy như thể mình máu nhuôm đỏ khắp người
Khi tôi không tài nào ngăn nổi dòng máu chảy
Tôi thầy như thể mình viết ý nguyện cuối cùng
Khi tôi nhận ra mình không tài nào viết nổi
Tôi thấy trong tôi như ước nguyện chẳng còn
Khi tôi nhận ra rằng: ý nguyện mình tốt đẹp
Tôi bỗng hiểu vì sao máu chảy khắp người tôi.

Truyện cổ tích rùng rợn
1
Kẻ ăn thịt người
Trên trán không có mắt
Chỉ có những vết nhăn lo phiền
Như con chó săn lùn
Lên cơn điên
Hắn căm ghét những gì tươi sống
Hắn cho phun lửa cháy khắp nơi
Để gần xa, tất cả
Đều bị nướng, bị thui
2
Kẻ ăn thịt người không ăn thịt
Bất kì ai không phải kẻ thù
Hắn muốn ăn thịt ai
Biến người đó thành kẻ thù của hắn
Ăn xong một vài miếng
Thì tất cả những ai
Quen biết người bị hắn vừa ăn thịt
Hắn sẽ biến thành kẻ thù bằng hết
3
Kẻ ăn thịt người không ưa thích
Ăn thịt các công dân nước nhà
Hắn thích hơn là đến tận nơi xa
Để hắn được người ta xua đuổi
Hắn cũng không chỉ vì mình tư lợi
Bởi dạ dày tiêu hoá rất xoàng
Hắn phái người của hắn lên đường:
"Hãy thay ta ăn cho kễnh bụng!"
4
Kẻ ăn thịt người
Thực ra không hoàn toàn nhẫn tâm
Hắn lo lắng, phân vân
VỀ ỗi kẻ được phái đi ăn thịt
Hắn bảo kẻ thù của hắn là hèn nhát
Vì bọn chúng đã từ nơi phục kích
Giết chết quân của hắn phái tới nơi
Chỉ cốt để lấy cho được thịt người
Vì thế hắn thu lượm tranh ảnh
Về những gì mà bọn chúng đã làm
Với những người được hắn phái sang
Hắn tuyên bố: "Chúng ta sẽ giáng đòn trả lại
Và cộng thêm cả phần lời lãi!"
5
Kẻ ăn thịt người
Không giữ hết cho mình
Hắn mời đồng bọn đến
Muốn cùng chúng chia phần
Kẻ ăn thịt người
Tặng quà khách rất hậu
Miệng nhồm nhoàm tán tụng
Sự tự do lựa chọn chất dưỡng sinh
6
Kẻ ăn thịt người
Nuôi diễn giả mồm loa mép giải
Để bọn này rao giảng khắp nơi
Rằng thực tình hắn không ăn thịt người
Hắn chỉ nuốt người thôi, vì tự vệ
Bởi những kẻ tiến công
Chúng muốn ăn thịt hắn từ bên trong
Nên đã tự lao mình vào miệng hắn
7
Kẻ ăn thịt người
Muốn tiêu hoá trong hoà bình, yên ổn
Và hắn bảo đám người của hắn:
"Chúng ta nghỉ giải lao!"
Và bọn này tranh thủ rêu rao
Rằng hắn rất kiêng khem, mực thước
"Kể từ bữa ngài ăn gần đây nhất
Đến lúc này không ăn một người nào."
8
Kẻ ăn thịt người không chỉ ăn
Những kẻ thù trưởng thành, từng trải
Hắn biết hắn không xứng danh vĩ đại
Nếu hắn không quý trọng trẻ con
Và hắn tặng đồ cứu thương, băng bó
Cho trẻ nhỏ bị hắn ăn nham nhở
Để đến lần sau
Hắn ăn nốt cái chân.
9
Những kẻ láng giềng của đât nước
Đã lùa người, xua dân
Hắn thấy thật ngon lành
Vẫn được hắn tận tình nuôi bú
Kẻ ăn thịt người
Không muốn thấy lũ này khốn khổ
Hắn cho chúng ăn *
NHư thể sắp đến này giáng sinh
-----------------------------------------------
* Ở đây tác giả dùng từ futtern, theo nghĩa cho súc vật ăn.
I'll be there
Open up your skull
I'll be there
Climbing up the wall
It's all way best when the light is off
It's all way best on the outside

L.B.J họp báo, đầu năm 1966
Thưa quý vị
Tôi không giấu quý vị
Rằng Tổng thống
Hoa Kỳ
Hôm nay đã khóc
Vâng, tôi đã khóc
Khi đọc thấy những điều
Mà bé Comachio
Kể lại
Sau khi trốn
Khỏi trại giam
*********...
Thước đo cho một kẻ đứng đầu nhà nước
Quốc trưởng của các người,
Quân vương,
Tổng thống,
Hắn muốn mình
Vĩ đại phải không?
Được thôi
*
Chúng ta có
THước đo
Kể từ thời Nỉmo bạo chúa
Đó là quãng đường
Của kẻ đi săn
Là số thú rừng
Đã bị y
Sát hại
Hắn đã khá vĩ đại
Nhưng còn lâu
Mới bằng được
Hitler
Nhưng mặt khác
Chẳng hạn với
Nêrô
Hắn vĩ đại hơn nhiều
Địa vị của hắn
Là chắc chắn
Và người ta
Cũng sẽ không quên hắn
I''ll be there
Open up your skull
I''ll be there
Climbing up the wall
It''s all way best when the light is off
It''s all way best on the outside
Được afl_vn sửa chữa / chuyển vào 12:31 ngày 08/04/2004

Thứ bậc mới
Trước cuộc gặp với Tổng thống Johnson
Thì Hitler chiếm vị trí thứ nhất
Và rất lâu sau đó
Không có gì
Rồi mới đến Tổng thống Mĩ Johnson
Nhưng kể từ Honolulu
Thì Jonhson chiếm vị trí thứ nhất
Và đến
Một khoảng cách
Rồi mới đến Hitler
Như thể Chúa chơi cờ
Điều quân, đổi thứ tự
Ngài Tổng thống
Từ từ
Hành động vì Dân chủ.
Trong lầu Năm Góc
Cuộc chiến tranh Việt Nam không những chỉ diễn ra ở Việt Nam, nó có mặt ở khắp mọi nơi. Ở mọi nước trên thế giới, chúng ta đều cảm nhận được nó, đều cảm thấy đang bị nó đe doạ và hi vọng nó kết thúc.
Robert Havemann
Họ tính
Trọng lượng của hư vô
Tính thời gian
Của những lần bom nổ
Tính thời kì
Giới tri thức phân đôi
Tính việc biến con người
Thành bụi tro sáng láng
Nhằm bảo toàn năng lượng
Cho thể chế hiện hành.
Uống cạn biển
Con mèo muốn bắt cá
Nhưng cá bơi đi mất
Mèo dữ dằn phẫn uất
Meo meo cất thành lời:
"Nếu biển che chở cá
Ta uống cạn biển cả
Biển hết đường chống ta
Uống xong, ta về nhà!"
*
Mèo há miệng rõ rộng
Lao mình xuống biển khơi
Bắt đầu uống ừng ực
Lòng can đảm cất lời:
"Nếu biển che chở cá
Ta uống cạn biển cả
Biển hết đường chống ta
Uống xong, ta về nhà!"
*
Mèo vẫn chưa về nhà
Biển còn sâu, lắm nước
Ngàn vạn mèo nhảy theo
Hát bài ca ngày trước:
"Nếu biển che chở cá
Ta uống cạn biển cả
Biển hết đường chống ta
Uống xong, ta về nhà!"
--------------------------------------
Theo tin B.U.P, ám chỉ lời Mao Trạch Đông khuyên du kích phải như cá trong biể, một viên chỉ huy Mĩ ở Sài Gòn đã tuyên bố: "Nếu đối với *********, những người nông dân cũng như biển đối với cá thì chúng ta sẽ làm cho biển cạn!" (ghi chú của E.Fried)
I'll be there
Open up your skull
I'll be there
Climbing up the wall
It's all way best when the light is off
It's all way best on the outside

Thơ cho Iraq (sưu tầm)
Iraq nào có tội tình chi!
Mà cứ ăn đạn ăn bom ăn thay cơm gạo!
Tại cơm gạo không chịu ăn cho sướng mà hưởng phước
Tại không uống rượu mời mà thích uống rượu phạt
Tại cái thằng cha Saddam hắc ám
Hay tại cái lũ si mê lầm lạc - quen đội đùm tả lên đầu
Thôi thì tại cái gì cũng được
Hôm nay thành Một Rắc
Có người thương cho, có người ghét cho, có người thông cảm cho
Nhưng được cái gì đây hả?
Một Rắc
Một Rắc
Tiếng xương ai gãy!
Chưởi Mỹ cũng chỉ sướng mồm nhất thời thôi!
Yêu Iraq lắm! thương Iraq lắm!
Và yêu thương cả những giếng dầu!

Về sự cân bằng bình định
Sau khi chó bị bắn chết hết rồi
Thì lũ mèo cứ tăng nhanh lên mãi
Một con chuột đã tóc bạc da mồi
Tìm con người để kêu ca, khiếu nại
Tại sao ta giết hết chó phải không?
Thật ngớ ngẩn - ta đã quên chuyện đó!
Trước mặt mi có con chó được chôn
Hãy đào lỗ, chui xuống mà hỏi nó!
Sáng tỏ
Không thể có chuyện
Những người Mĩ
Khi thấy không cần thiết
Lại thiêu cháy các em bé Việt Nam
Không thể có chuyện
Những người Mĩ
Lại ủng hộ tướng Kỳ
Nếu như hắn đúng là tên vô lại.
Họ ủng hộ tướng Kỳ thực sự
Vậy là y không thể xấu xa
Và điều y nói ra
Cũng không thể là những điều sai trái
Đích thực Kỳ nói rằng
Chính Hitler là tấm gương của hắn
Vậy điều đó có gì xấu xa đâu
Nếu Hitler được dựng làm gương sáng
Tuy nhiên, Hitler cũng đã giết trẻ con
Không phải ở Việt Nam, mà là ở gần hơn
Vậy tại sao người ta phải động lòng kia chứ
Nếu người Mĩ cũng đương làm chuyện đó?

hay quá. Làm ơn post tiếp đi bạn ơi! Vote cho bạn 5 *