F-4 thiệt hại nặng trong chiến tranh Việt Nam trước mig-21 vì đâu ?

Nói chung hiệu quả của các loại súng gắn trên các máy bay chiến đấu cho mục đích không chiến phụ thuộc vào 6 yếu tố cơ bản sau:

1 - Cỡ đạn: Cỡ đạn lớn hơn thường có đầu đạn nặng hơn, chứa nhiều thuốc nổ gây cháy hơn và khi trúng mục tiêu gây nên các hư hại nặng hơn. Chính vì lý do này mà Liên Xô đã chọn loại súng cỡ đạn 30mm 30x165mm (Gsh-30-1, Gsh-30-2, Gsh-30-6, ...) cho các máy bay chiến đấu hiện đại của mình từ Mig-29/-35 cho tới Su-27/-30 thay vì cỡ đạn 23mm 23x115mm của Mig-21, Mig-23 và Mig-31 trước kia.

2 - Tốc độ bắn: Tốc độ bắn cao hơn đồng nghĩa với việc trong cùng một khoảng thời gian súng găm được nhiều đạn lên mục tiêu hơn và gây ra các hư hại lớn hơn. Có một phép tính đơn giản để tính hiệu suất của súng chính là lấy số đạn bắn được trong một khoảng thời gian (giây) nhân với trọng lượng thuốc cháy nổ chứa trong đầu đạn (gram) và nặng lượng mà một gram của nó khi nổ tạo ra (KJ).

3 - Thời gian để súng đạt được tốc độ bắn tối đa như thiết kế.

4 - Đạn đạo: Ổn định và chính xác trong tầm bắn như thiết kế.

5 - Sơ tốc đầu đạn: Trái với đầu đạn xuyên phá, sơ tốc của đầu đạn gây cháy nổ dùng để không chiến không quan trọng lắm trong việc công phá mục tiêu. Tuy nhiên nếu cùng một loại đầu đạn thì cái nào có sơ tốc cao hơn thì tầm bắn hiệu quả cao hơn, thời gian bay tới mục tiêu của nó càng được rút ngắn và xác suất trúng mục tiêu cao hơn.

6 - Hệ thống kiểm soát súng: Radar, thiết bị ngắm quang học, đo lường laze, máy tính kiểm soát và phần mềm tính toán hoả lực đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tăng xác suất bắn trúng mục tiêu.

Quay lại vấn đề súng gắn ngoài Suu-23/A gắn trên F-4B/-4C/-4D và phân tích về 6 yếu tố nêu trên ta được kết quả sau:


1 - Cỡ đạn: 20mm 20x102mm. Đầu đạn của nó nặng 101 gram và chứa khoảng 11 gram thuốc cháy nổ. Nếu về hiệu quả huỷ diệt mục tiêu thì nó còn thấp hơn cả đạn 23mm 23x115mm của Mig-17 và Mig-21 chứ chưa nói đến đạn 37mm 27x155mm của Mig-17.

2 - Tốc độ bắn tối đa: 6,000 viên/phút

3 - Thời gian để súng đạt được tốc độ bắn tối đa như thiết kế: Với thiết kế của M61A1 và các phiên bản của nó như Gau-4/A gắn trong Suu-23/A, dù cho dẫn động bằng phương pháp gì thì trong 1/2 giây đầu tiên nó chỉ bắn ra được 18 viên đạn tức tốc độ bắn trung bình chỉ đạt 1,080 viên/phút. Phải mất 1/2 giây thì nó mới bắt đầu đạt được tốc độ bắn 6,000 viên/phút như thiết kế và ở giây đầu tiên nó bắn được chỉ 68 viên (so với 100 viên ở tốc độ tối đa)

4 - Đạn đạo: Vì là súng gắn trên mấu cứng nên nó bị rung khi bắn dẫn tới đường đạn thiếu chính xác. Trong một số trường hợp dưới tác động của dòng khí chảy qua thân máy bay, đường đạn bị "bẻ" lệch hướng.

5 - Sơ tốc đầu đạn: 1,030m/s

6 - Hệ thống kiểm soát súng: Vì là giải pháp tình thế gắn thêm nên vào thời điểm đó F-4B/-4C/-4D vẫn chưa có phần mềm hỗ trợ hoàn chỉnh ở chế độ dùng súng.

Tuy là giải pháp tình thế và chưa hoàn thiện nhưng ngay trong những ngày đầu sử dụng Suu-16/A và Suu-23/A, F-4D đã ghi công bằng súng gắn có một phần nguyên nhân bởi phi công Việt Nam bị bất ngờ và chưa kịp thay đổi chiến thuật. Số lượng đạn mang theo lên đến 1,200 viên cũng giúp phi công F-4 thoải mái vãi đạn, lấy số lượng bù cho chất lượng. Một tác dụng quan trọng khác là nó đã buộc phi công Việt Nam đã phải từ bỏ một trong những chiến thuật hiệu quả khi đối đầu với F-4 đó là bay trong vùng giới hạn của tên lửa AIM-9. Trong toàn bộ cuộc chiến, tỉ lệ và số lượng hạ mục tiêu bằng súng 20mm của F-4 nói chung thấp hơn rất nhiều so với F-105D và F-8E.

Về nguyên tắc thì cứ khi phi công kéo cò là pháo sẽ khạc đạn luôn, tuy nhiên thực tế nó bị tổ hợp điều khiển vũ khí khống chế tham số cho phép bắn nếu cự li mục tiêu đo bằng ra đa ngắm bắn nằm ngoài vùng bắn có hiệu quả.

Đấu pháo giữa F.4 với MiG trên bầu trời miền Bắc cần được xem xét trong 2 giai đoạn chiến tranh đường không: 65-68 và 72.

Khởi đầu pháo M61 không phải là loại được thiết kế cho mục đích không chiến cũng như máy bay tiêm kích thời đấy không được thiết kế để bắn nhau với máy bay đối phương bằng pháo.

Khi sang chiến trường Việt Nam từ năm 1965, các loại máy bay F.4B/C cũng mang theo các thùng pháo gắn ngoài dưới các điểm treo số 1 và 9 ở hai bên dưới cánh là SUU-16/A để bắn phá mục tiêu cố định dưới mặt đất và máy tính của tổ hợp điều khiển vũ khí chỉ dựng khung ngắm mục tiêu cố định theo trục dọc máy bay và thùng pháo. Thực tế chiến trường và những hạn chế về tính năng cơ động khi sử dụng tên lửa đối không cũng như qui tắc không chiến với máy bay MiG trong vùng hành quân khiến các phi công và chỉ huy bay F.4 muốn có thêm pháo bắn nhanh khi quần chiến.

Đầu năm 67, Liên đội KQ chiến thuật 366 đang khai thác F.4C đề xuất gắn thùng pháo SUU-16/A vào dưới điểm gắn vũ khí số 5 dưới bụng máy bay để sử dụng trong không chiến. Tới tháng 5-1967, các máy bay F.4C của đơn vị này đã được hoán cải sang gắn thùng pháo dưới bụng và bắt đầu hành quân bắn rơi máy bay MiG17 của ta. Nhược điểm của F.4C mang thùng SUU-16/A dưới bụng là nó bị khống chế tốc độ trong dải điều kiện vận hành hiệu quả của động cơ tuốc bin dòng khí cấp nguồn cho pháo M61A1, thiếu máy tính ngắm đón bắn mục tiêu chuyển động trên không và bộ gá thùng pháo, điểm treo vũ khí yếu dẫn đến đường đạn không chính xác và gây tản mát lớn.

Cuối năm 67, loại F.4D mới bổ sung cho các đơn vị chiến đấu ở Đông Dương đã được cải tiến để khắc phục các nhược điểm máy bay+pháo nêu trên: thiết kế chịu tải tại điểm gắn tải số 5 dưới bụng máy bay được tăng cường, hệ thống điều khiển ngắm bắn được bổ sung máy tính ngắm đón mục tiêu trên không và thùng pháo kiểu mới chuyên dùng đối không SUU-23/A. Cho tới hết giai đoạn chiến tranh đường không lần thứ nhất, tất cả các F.4 ở Đông Dương đều được nâng cấp lên chuẩn pháo của F.4D.

Sang giai đoạn chiến tranh đường không lần 2 vào năm 1972, bên cạnh các F.4 pháo chuẩn F.4D, Mĩ tung sang Vn bản F.4E gắn pháo M61A1 cố định ở phía dưới ra đa mũi và máy tính ngắm đón cải tiến. Với kiểu bố trí pháo này, F.4E không chỉ giữ được điểm gắn tải vũ khí số 5 dưới bụng cho nhiều mục đích khác, mà còn tăng cường được tính chính xác của đường đạn và đường ngắm trước và trong khi bắn mục tiêu bay cơ động tốc độ cao như Mig.21. Thực tế số Mig21 bị F.4E hạ bằng pháo nhiều nhất trong giai đoạn này và trong cả cuộc chiến.

Thùng pháo SUU đã có khối lượng hơn 750kg, cộng với giá treo, bệ gá yếu và bay ở tốc độ cao thì bị rung lắc nhẹ gây mất ổn định đường đạn và tản mát đạn là đương nhiên. Ngoài ra khi bắn, lực giật tổng hợp của cả khối nòng lên tới 1500kgf thì giá nào dưới điểm số 5 giữ thẳng thùng pháo được. Hai trường hợp này khiến đường đạn không còn chuẩn theo điểm ngắm đón của máy tính và loạt đạn đi uốn éo trong các loạt điểm xạ dài.

Nhân nói về pháo trên máy bay. Ngày trước bác Quạt Nga làm một bài về 3 dòng pháo của Mỹ, Âu và Nga rồi thì phải.

Pháo Mỹ: Trung thành với kiểu 6 nòng xoay cỡ 20ly. Tốc độ bắn cực nhanh nhưng trọng lượng rất nặng. Có lẽ là tư duy chiến thuật của Mỹ dùng pháo không kích mục tiêu mặt đất luôn thì phải.

Pháo Âu: kiểu 1 nòng nhưng ru lô nạp đạn xoay. Có 2 cỡ 20mm và 27mm. Tốc độ bắn cũng cao, trọng lượng cũng nặng. Cái này thuần túy không chiến thì tốt. Về công năng sử dụng loại này thì lỡ cỡ. Bắn đất thì chưa đủ nhanh, còn không chiến lại quá nặng.

Pháo LX (Nga): Kiểu súng máy bình thường, cỡ nòng 23mm và 30mm. Sau ưu tiên dùng 30mm. Cỡ đạn lớn đủ tiêu diệt mọi mục tiêu trên không. Và trọng lượng rất nhẹ: 50kg. Nặng bằng một quả tên lửa không đối không tầm ngắn. Pháo trên máy bay là phương án dự phòng cho không chiến ở những trường hợp bất đắc dĩ hay làm nhiệm vụ ...đuổi chim lạc[]

Theo các bác phương án của ai ưu việt hơn.

móa có nhầm không vậy ta, không lẽ khẩu 30mm kèm một lô một lốc đạn và đủ thứ nữa mà nhẹ hơn khẩu 12,7ly hả ta

Cái này cậu mèo phải nói rõ là pháo GAU-8 hay GAU-4 chứ nói chung chung thế sao được ? vả lại 6 nòng nên đương nhiên nặng hơn 1 hoặc 3 nòng của Gsh rồi. Mãi tới gần đây Nga mới phát triển loại 6 nòng như GAU mà

Trọng lượng này chỉ riêng cho pháo thôi, bác nói đúng vụ chưa có đạn. Ngại lục tìm trọng lượng đạn. Mà súng nào mà chẳng có đạn. Và súng nào cũng có bệ đỡ cả. Tên lửa không đối không cũng phải có ray phóng, rồi phần gia cố cái ray đó....Em đang nói riêng trọng lượng súng thôi đã chênh nhau nhiều rồi.
----------------------------- Tự động gộp bài viết ---------------------------

Ai bảo Nga giờ mới làm súng 6 nòng. Mig31 đã mang pháo 6 nòng 30ly từ lâu lắc rồi nhé bác.

Pháo nhạt ròi, các bro có thể chém tiếp về tên lửa được ko, tại sao thời đó tỉ lệ hạ nhau bằng tên lửa thấp thế nhỉ. Em có xem mấy phim tài liệu của tây về vụ Israel và Ai Cập thấy bọn Do Thái hạ Mig toàn súng máy, hay như cái vụ thằng Thiếu tướng không quân Mỹ tìm bác phi công Việt bị nó bắn rơi năm 1972, thấy nó mô tả cả bầy F4 đổi theo con Mig 21 vẫn mà bắn tên lửa Mig nó lắc cái là trượt, thời đó Mig 21 có hệ thống cảnh báo tên lửa chưa các bác[]

Ơi đúng mình nhớ nhầm, nhưng mà 6 nòng Mig 31 lại là 23mm MiG-27 chuyên cường kích thì có mới gắn khẩu Gsh-30mm

Thấy nhớ chiến công của F-14 cậu toàn nhờ vào tên lửa AIM-7/54 thì phải

Tên lửa đối không thế hệ đầu cơ động kém và dễ ăn bả.
Còn bây giờ mà tránh được 1 quả IR tầm ngắn là cả 1 câu chuyện khác

làm mình nhớ lại chuyện anh Tom Cruise ngồi trong buồng lái dek có kính chiếu hậu mà lắc đít né tên lửa như thần nhỉ