g, G, G-force, gia tốc dọc trục, gia tốc hướng tâm, khối lượng, trọng lượng

g, G, G-force, gia tốc dọc trục, gia tốc hướng tâm, khối lượng, trọng lượng

Tôi thấy trên cả 2 topic Tên lửa và Máy bay phản lực quân sự đều đang thảo luận về vấn đề này nên lập topic mới, tránh làm loãng 2 topic kia, OK?

OK, hay đấy bác ạ.
Nhờ mod nào move giúp các bài bàn về vấn đề này sang đây với ạ!
Mà tranh cãi chính đang chỉ ở đúng vấn đề : chữ G mà gì, tính như thế nào, quan niệm thế nào thôi mà bác
Được kien098 sửa chữa / chuyển vào 16:44 ngày 04/12/2005

Nhắc lại 1 chút về vật lý phổ thông
1, g: Tất cả mọi vật chuyển động, hay đứng im trên bề mặt Trái đất, hay gần bề mặt Trái đất đều phải chịu lực hấp dẫn của Trái đất, hay còn gọi là trọng lực, giá trị của trọng lực này gọi là trọng lượng. Lực hấp dẫn này làm tất cả mọi vật trên đều có xu hướng chuyển động vào tâm Trái đất, với gia tốc trọng trường g=10m/s^2 (làm tròn,g thay đổi 1 chút tuỳ thuộc vị trí địa lý). Tại sao lạ là 10m/s^2, xem phần 3 sẽ rõ.
Trọng lực là 1 đại lượng vectơ, có điểm đặt ở tâm khối lượng của vật, hướng về tâm khối lượng của Trái đất. Khối lượng là gì, xem phần 2 sẽ rõ.
2, Khối lượng: chia nhỏ vật ra đến cùng kiệt, thành từng proton, neutron, electron blah blah, sau đó đếm xem vật đó có bao nhiêu proton, neutron, electron blah blah, ta có khối lượng của vật. Khối lượng là 1 đại lượng vô hướng, có giá trị không đổi.
3, Trong 1 đã nhắc đến trọng lượng, vậy trọng lượng là gì? Theo 1, trọng lượng là lực hấp dẫn của Trái đất tác dụng lên vật, trọng lượng P=k*M*m/R^2:
- k: hằng số hấp dẫn, bằng bao nhiêu thì quên rồi
- M: khối lượng Trái đất, bằng bao nhiêu thì quên rồi
- m: khối lượng của vật
- R: khoảng cách giữa tâm khối lượng của Trái đất và tâm khối lượng của vật, lấy gần đúng R là bán kính Trái đất.
k, M và R được xác định, đo đạc bằng các phương pháp khác nhau (đừng hỏi tôi là đo như thế nào nhé). Sau khi biến đổi công thức trên ta được k*M/R^2=g=10m/s^2.
Vậy P=m*g, trọng lượng của tất cả mọi vật chuyển động, hay đứng im trên bề mặt Trái đất, hay gần bề mặt Trái đất cũng gần như không thay đổi (vì nó phụ thuộc vào g, mà g thay đổi 1 chút phụ thuộc vị trí địa lý, xem phần 1).
Quay về chủ đề chính.
4, Để biết vật đang có gia tốc bằng bao nhiêu lần gia tốc trọng trường, người ta đưa ra khái niệm gia tốc tỷ đối G=a/g, với a là gia tốc của vật.

Như ta đã biết, máy bay, nhất là máy bay chiến đấu không bao giờ bay theo 1 đường thẳng với 1 vận tốc không đổi (nếu có, thì thực ra là bay theo 1 đường tròn lớn hơn Trái đất 1 chút), tức là vectơ vận tốc của chúng thay đổi, dẫn đến có gia tốc. Gia tốc này lại phân ra làm 2 thành phần:
- gia tốc dọc trục có hướng tiếp tuyến với quỹ đạo
- gia tốc hướng tâm có hướng pháp tuyến với quỹ đạo.
5, Gia tốc dọc trục thể hiện khả năng tăng tốc, chủ yếu do động cơ máy bay gây ra (khi giảm độ cao còn do trọng lượng máy bay gây ra, khi giảm tốc độ còn do phanh gây ra ). Khả năng đạt gia tốc dọc trục của máy bay được thể hiện qua thông số Thrust to Weight ratio, =Lực đẩy/ Khối lượng. Thực tế gia tốc dọc trục =(Lực đẩy-Lực cản)/Khối lượng.
Với máy bay chiến đấu, tỷ số Thrust/Weight hầu như không quá 2, nên gia tốc dọc trục tối đa cũng chỉ là khoảng 2G.
Điều này chú cún than_dau_tuat nói đúng.
6, Gia tốc hướng tâm thể hiện khả năng thay đổi phương chuyển động, chủ yếu do lực nâng gây ra. Hình chiếu của lực nâng trên đường thẳng nối giữa tâm khối lượng và tâm quỹ đạo máy bay là lực hướng tâm, gây gia tốc hướng tâm = lực hướng tâm chia cho khối lượng của máy bay.
7, Tương tự gia tốc tỷ đối, người ta đưa ra khái niệm trọng lượng tỷ đối G-force để thể hiện vật đang chịu lực hướng tâm bằng bao nhiêu lần trọng lượng.
Tạm thế đã.
Mời chú cún than_dau_tuat, các bác quân chủng kqndvn, bác moto 929rr cùng anh em vào thảo luận tiếp.

Em có ý kiến:
1/ Làm tròn như bác thì tròn quá g thường được tính là 9,8m/s^2 (đúng ko ạ???)
2/ Trọng lực là viết tắt lần 2. Đầu tiên là lực hấp dẫn giữa quả đất và vật thể, viết tắt là lực trọng trường, viết tắt lần 2 là trọng lực.
3/ Tâm khối lượng viết tắt lần 1 gọi là trọng tâm
4/ Khối lượng là một đặc trưng vô hướng thể hiện lượng vật chất. Bằng cách đếm hạt cơ bản như bác không phải là cách đặt ra phương pháp đo khối lượng, mà khối lượng thời cổ được đo gián tiếp qua trọng lượng, theo những quy ước như kiểu mét (là độ dài của 1 thước chuẩn nào đó, đặt ở đâu đó, trong điều kiện chuẩn nào đó), inch, foot.....
Khối lượng đặt ra nhờ Newton, khi ông bị quả táo gõ trúng đầu và phát hiện ra rằng người ta đang cân thịt cho ông bằng giá trị trọng lượng chứ không phải khối lượng -> ông sẽ mua thịt ở Tây Tạng nếu có thể
5/ Vì đã trót coi gia tốc là đại lượng vector, bác phải xét đến thành phần thứ 3 và tuỳ theo hệ quy chiếu! Với hệ quy chiếu của thân máy bay, chả có gia tốc nào hết mà chỉ còn nội lực Quả này bác nào phân tích thêm cùng em không
Và bác phải xét đến gia tốc do chuyển động quay quanh trục của vật thể nữa.
Và gia tốc hướng tâm không chỉ gây ra do lực nâng cánh, mà còn do áp lực vào đuôi lái, lực cản không khí (ví dụ khi cobra, mặt dưới cánh chịu áp lực hơn rất nhiều trên cánh, lực này không được định nghĩa như là lực nâng do hiệu ứng béc nu li, mà thực sự là lực cản không khí vào mặt cánh)
Em bổ sung thế không hiểu có gì sai không ạ???

Tớ không tham gia. Tuổi tớ không quan tâm đến những thứ này nữa . Tớ chỉ cần biết khái niệm nôm na để đọc hiểu thôi, không cần đi sâu bản chất và công thức.
Nếu jet_ace trao đổi về cuộc chiến tranh trên không ở Việt nam thì cho tớ tham gia góp vui, có đủ chuyện đôi chiều cả hai bên.

1, Làm tròn thế cho dễ tính, chia cho 10 thì dễ hơn chia cho 9.8, mà độ chênh lệch chỉ có 2%
2, Chính xác
3, Chính xác
4, Quên mất định nghĩa khối lượng rồi, chỉ nhớ đại khái khối lượng thể hiển lượng vật chất có trong vật thể, nên mới bảo đi đếm hạt cơ bản để xác định khối lượng. Ai có định nghĩa khối lượng thì bổ sung nhé.
5, Xét trong hệ quy chiếu trái đất thì gia tốc là luôn đại lượng vectơ. Gia tốc do chuyển động quay quanh trục là gia tốc góc, có thể tạm bỏ qua để đỡ phức tạp bài toán chuyển động máy bay, vì ít khi máy bay vừa xoay tròn vừa rẽ (có động tác barrel roll để né tên lửa đấy).
Đúng, gia tốc hướng tâm không chỉ do lực nâng ở cánh (khác với lực nâng nhé) gây ra. Nhưng tất cả các lực tác dụng lên máy bay đều có thể được quy về 4 thành phần cơ bản.

Bác jet, phải thêm thế này nữa chứ
m bằng khôi lượng vật cụ thể không cần biết
ke ke ke ke ke ke ke ke ke
Tuất phản đối việc move các bài viết cũ sang đây, đâu cứ để đấy vì đó là nền của ý chính.
Duy chỉ có một bài viết xuất sắc, cần đem sang đây để giữ lại thời điểm lịch sử của ttvnol.
http://www3.ttvnol.com/quansu/571089/trang-32.ttvn
Bài luận vĩ đại của kqndvn, được thuyết trình ở các cơ quan danh tiếng: cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ NASA, của trường Đại học Princeton và Wisconsi. Sách đã dẫn, trang: http://www3.ttvnol.com/quansu/571089/trang-34.ttvn
Bài Luận được tham khảo tài liệu từ "đủ 3 tập Vật lý vui, rồi cuốn Điện tử học lý thú, cuốn Thường thức Điện tử ... đều sách Nga nhưng in tiếng Việt". Sách đã dẫn, trang: http://www3.ttvnol.com/quansu/571089/trang-35.ttvn .
Chủ đề của bài luận là định nghĩa giá trị G của máy bay.
Mời các bác thưởng lãm. Tác giả khiêm tốn không dám nhận mình là bác học. Nhưng nội dung bài luận lại phủ nhận điều đó.
...................................................................................................

...................................................................................................
Được than_dau_tuat sửa chữa / chuyển vào 23:59 ngày 04/12/2005

Uầy, cái nhà chú cún này. Đoạn bôi vàng đấy đúng đấy chứ. Ý của nhà chú là MiG-25 có thể đạt gia tốc dọc trục 2.5G cũng đúng.

Đây, kiến thức của người thật là rộng lớn, đang nói về g (gia tốc trọng trường), người nhảy sang G (gia tải do gia tốc). Do người nhầm chữ hoa vào chữ thường, nên tiếng Anh thì là g mà tiếng Việt là G. Chúng ta đang bàm về G, người mở rộng sang g, quả là rộng rãi. Người lấy g làm G vì người phá bỏ mọi bảo thủ, không cần quan tâm hoa thường. Người lấy định nghĩa g để định nghĩa G, đó là cách mạng khoa học.
Theo Tuất. g là tỷ số giữa số đo trọng lực và số đo khối lượng trên mặt quả đất. Do cái tỷ số này vô cùng đỏng đảnh hay thay đổi nên người ta quy định nó là một giá trị cố định, Tuất chả nhớ (hình như 9,9, giữa hai con số của các bác ). Tức là một vật có khối lượng 1kg thì có trọng lực 9,9N. (bác jet phản đối thì mặc kệ).
Khi vật đó gia tốc, người ta phải tác động vào vật đó một lực xN. tỷ số x / 9,9 là cái vẫn đề chúng ta đang bàn. Tức trường hợp này G= x/9,9. Hay: G là tỷ số giữa trọng lực hiện tại và trọng lực tĩnh (trọng lực trên mặt quả đất lúc đứng yên, có thể khác trin đo thực, do dùng g quy định chứ không phải g tự nhiên).
to bác jet: g chính là trị đo của gia tốc rơi tự do.
Đây là luận thuyết chứng minh của kqndvn:
1) Của trường Đại học nổi tiếng Princeton: wordnet.princeton.edu/perl/webwn
G: một đơn vị đo lực bằng với lực do tác động bởi trọng lực/lực hấp dẫn. Được dùng để chỉ lực một vật thể phải chịu khi nó tăng tốc.
g: a unit of force equal to the force exerted by gravity; used to indicate the force to which a body is subjected when it is accelerated
Tuất đã có nhận xét ở đây
http://www3.ttvnol.com/quansu/571089/trang-32.ttvn
Và ở đây.
http://www3.ttvnol.com/quansu/571089/trang-34.ttvn
Sự việc diễn ra thế nào. ??? ??? ???
CHúng ta đang nói về G của máy bay. Ngài thuyết trình bài luận từ NASA. NASA là bọn nào, là cơ quan vũ trụ Mỹ.
Thê là ngài lấy G của tầu vũ trụ dùng cho máy bay. Tuất đã giải thích cho ngài rồi, vì bác jet chưa nhận ra, nể bác jet, làm lại vậy.
Tầu vũ trụ là "đạn đạo", khi bay thường theo quán tính, nên trong tầu không có trọng lượng. Trọng lượng trong tầu chỉ có lúc động cơ hoạt động. Hay là tầu chỉ chịu tác động lực từ động cơ. Trọng lượng này (thực chất là phản lực của gia tốc), mạnh nhất lúc xuất phát khoảng bằng 9.
Máy bay là "hành trình". Máy bay được nâng bằng cánh, nên khi bay đều trọng lực bằng g đè lên cánh. Nhưng khi máy bay hãm phanh vòng lượn, hệ thống khí động lật bụng máy bay đón gió, lực nâng tăng vọt, đẩy máy bay đổi hướng. Lúc đó quán tính đè lên cánh gấp nhiều lần trọng lực, là G. Nếu máy bay không kịp lật bụng, thì sẽ bị gẫy lưng hay vẹo sườn.
Máy bay có động cơ, nên cũng có gia tốc động cơ như tầu vũ trụ, nhưng rất nhỏ. Để F-16 có G âm 3 đến 9 bằng gia tốc động cơ thì động cơ phải có lực đẩy cho 10 tấn là âm 30 tấn đến 90 tấn.
Điểm khác biệt rõ nhất là, khi máy bay gia tải lớn, là lúc nó vòng lượn, thường mất rất nhanh năng lượng (tốc độ và độ cao). Còn khi tầu vũ trụ khởi động, năng lượng bơm vào nó ầm ầm, tốc độ tăng nhanh gấp 9 lần gia tốc rơi tự do. Ngài vĩ đại trích từ NASA khi ngài tìm được trên Internet. Thằng nào viết ra đoạn trên cũng lẫn lộn, hoặc người trích cắt mất đầu đuôi nên tối nghĩa. Ngài Vĩ Đại do đó không convert từ tên lửa sang máy bay được.
Được than_dau_tuat sửa chữa / chuyển vào 01:03 ngày 05/12/2005

Đoạn này thì ngài cao siêu quá, Tuất chả hiểu được. Lời tiếng Anh bên dưới là "biểu hiện tăng trọng của một vật so với lực hấp dẫn" Ngài quá vĩ đại, nên đã phản đối một nguyên tắc cơ bản của vật lý Newton, là bảo toàn khối lượng. Cính vì ngài coi khinh nguyên tắc cơ bản như vậy nên ngài chiến thắng tất cả. Mọi lý luận với ngài đều nhỏ hơn Newton, cái mà ngài đã đạp đổ.
Theo ý Tuất, câu văn tiếng Anh quá hạ đẳng, nên ngài mới dịch cao siêu như vậy. Việc nhầm khối lượng và trọng lượng là phổ biến, nhưng khi nói về G, nhầm hai thứ này thì G không còn.
Đoạn trứ danh của ngài đây:
3)
Lực G là sự tăng khối lượng của một vật thể do lực trọng trường.
The apparent increase in weight of an object due to gravitational forces. Centrifugal force is a type of g-force which keeps your clothes stuck to the outside of a spinning washing machine! In racing cars, it is the force pulling the drivers head to one side as the car corners.
www.f1nutter.co.uk/tech/glossary.php