Gatsby vĩ đại

Tôi vẫn ở bên Jordan Baker. Hai chúng tôi đang ngồi ở một chiếc bàn cùng với một chàng trai trạc tuổi tôi và một cô gái nhỏ bé ồn ào, động một tí là cười ngặt nghẽo. Bây giờ tôi cũng lăn ḿnh vào cuộc vui. Tôi đă uống hai ly rượu champagne to bằng cái bát, và cảnh tượng trước mắt tôi đă biến đổi thành một thứ tṛ có ư nghĩa, cốt yếu và sâu sắc.
Vào lúc cuộc vui lắng xuống, anh chàng nọ cười mỉm với tôi, hỏi bằng một giọng nhă nhặn:
- Tôi trông ông quen quen. Hồi chiến tranh, ông có ở sư đoàn một không nhỉ?
- Có. Tôi ở trung đoàn bộ binh hai mươi tám.
- Tôi ở trung đoàn mười sáu măi cho đến tháng Sáu năm một ngh́n chín trăm mười tám. Tôi biết ngay là đă gặp ông ở đâu rồi mà.
Chúng tôi nói chuyện một lúc với nhau về một vài làng mạc nhỏ bé, xám xịt và ẩm ướt bên Pháp. Rơ ràng, anh ta ở quanh quẩn đâu đây thôi, v́ anh ta khoe với tôi vừa mới mua được một chiếc thuỷ phi cơ, định sáng mai sẽ đi thử.
- Ông có thích đi thử với tôi không, người anh em? Đi ngay gần bờ thôi, dọc eo biển.
- Vào lúc nào?
- Lúc nào tuỳ ông.
Tôi đă toan hỏi tên anh ta th́ Jordan quay sang tôi, hé mở một nụ cười, hỏi tôi:
- Bây giờ anh vui rồi chứ?
- Hơn trước nhiều. ?" Tôi ngoảnh sang nói với người bạn mới quen. - Những cuộc vui như thế này, tôi chưa quen. Ai lại tôi chưa gặp chủ nhân. Tôi ở ngay cạnh đây, - tôi huơ tay chỉ về phí hàng rào vô h́nh xa xa, - và cái ông Gatsby này cho tài xế cầm giấy mời sang mời tôi.
Người kia nh́n tôi một lúc như không hiểu ǵ hết, rồi bỗng nhiên anh ta nói:
- Tôi là Gatsby đây.
- Ủa! ?" tôi thốt lên. - Ồ, tôi xin lỗi ông.
- Tôi tưởng ông biết rồi. Tôi sợ không được là một chủ nhà thật tốt, người anh em ạ.
Anh ta cười thông cảm. Đó là một trong những nụ cười rất hiếm, nó có khả năng làm ta vĩnh viễn yên ḷng, loại nụ cười may ra ta được gặp bốn hoặc năm lần trong cả đời. Nó nh́n vào, hoặc dường như nh́n vào toàn thế giới vĩnh cửu trong giây lát rồi tập trung vào ta với một ư nghĩ tốt về ta, một ư nghĩ không sao cưỡng lại được. Nó hiểu ta đúng ở chừng mực ta muốn người khác hiểu ḿnh, nó tin tưởng ở ta đúng như ta muốn tin tưởng ở ḿnh và bảo với ta rằng nó có ấn tượng về ta đúng như ấn tượng tốt đẹp nhất mà ta mong muốn người khác nghĩ về ta. Vừa vặn đến lúc ấy th́ nụ cười tan biến, và trước mặt tôi là một kẻ lưu manh sang trọng trẻ trung, tuổi khoảng băm mốt hoặc băm hai, lời lẽ cầu kỳ gần đi đến chỗ phi lư. Ngay trước lúc anh ta tự giới thiệu, tôi đă có cảm tưởng rơ là anh ta chọn lời ăn tiếng nói hết sức thận trọng.
Gần như đúng lúc Gatsby xưng tên th́ một người hầu pḥng chạy vội đến báo là có điện thoại từ Chicago gọi anh ta. Gatsby hơi nghiêng đầu xin lỗi từng người chúng tôi:
- Ông thấy cần ǵ th́ cứ bảo, người anh em ạ. ?" Gatsby nhắc tôi ?" Xin lỗi, tôi xin gặp lại ông sau.Gatsby đi rồi, tôi quay ngay sang Jordan. Tôi thấy cần phải bày tỏ nỗi kinh ngạc của tôi với cô. Tôi tưởng Gatsby phải là một gă đàn ông hồng hào béo tốt, tuổi cỡ trung niên cơ.
- Ông ta là ai thế? ?" tôi hỏi ?" Cô có biết không?
- Ông ta chỉ là một người tên là Gatsby.
- Tôi muốn hỏi ông ta gốc gác ra sao, hiện nay làm ǵ?
- Bây giờ anh cũng lại lao vào vấn đề này! ?" Jordan trả lời với một nụ cười uể oải, - Ông ta có lần kể với em là đă từng theo học ở Oxford...
Một bối cảnh lờ mờ bắt đầu hiện ra đằng sau Gatsby, nhưng đến câu sau th́ nó lại tan đi.
- ... nhưng em không tin.
- Tại sao?
- Em không biết. Chỉ biết em không cho rằng ông ta đă học ở đấy.
Có một cái ǵ đó trong giọng nói của Jordan làm tôi nhớ đến câu ?oTôi chắc ông ấy đă giết người? của cô gái kia, và nó kích thích trí ṭ ṃ của tôi. Tôi có thể sẵn sàng chấp nhận không chút hoài nghi nếu có ai bảo rằng Gatsby xuất thân ở miền đồng lầy bang Louisiana hoặc ở khu East Side b́nh dân của New York. Bảo như vậy th́ c̣n có thể hiểu được. Nhưng không đời nào lại có những chàng trai không biết gốc gác ở đâu bỗng dưng xuất hiện để mua hẳn một dinh thự bên bờ eo biển Long Island Sound. Ít ra th́ với con mắt người tỉnh lẻ kém từng trải của ḿnh, tôi không tin có thể có chuyện đó.
- Dù sao mặc ḷng, chỉ biết là ông ta tổ chức những buổi tiếp tân lớn, - Jordan đổi đề tài với cái thói của người thành thị không ưa những ǵ cụ thể - Mà em th́ thích những buổi tiếp tân lớn, ở đó kín đáo biết bao, không ai biết đến ai. Ở những buổi tiếp tân nhỏ không có lấy một chút riêng tư nào cả.
Trống đánh một tiếng ?obùm? to rồi tiếng người nhạc trưởng đột nhiên vượt lên trên sự ồn ào huyên náo trong vườn:
- Thưa quư vị, theo yêu cầu của ông Gatsby, dàn nhạc chúng tôi sẽ tŕnh diễn hầu quư vị tác phẩm mới nhất của Vladimir Tostoff, một nhạc phẩm đă làm cho người nghe tại hội trường Carnegie trong tháng Năm vừa qua phải x́ xào thán phục. Nếu quư vị đọc báo chắc quư vị biết là bản nhạc này đă làm dư luận rất xôn xao, - ông ta cười tủm tỉm với một về hồ hởi nhă nhặn rồi nói thêm ?" Xôn xao x́ xào! (nguyên văn: some sensation).
Mọi người cười ồ.
- Khúc nhạc này, - người nhạc trưởng kết thúc bằng một giọng rắn rỏi, - tên là ?oLịch sử thế giới bằng nhạc JAZZ? của Vladimir Tostoff.Tôi không kịp hiểu tác phẩm của ông Tostoff là thế nào, v́ đúng vào lúc nó bắt đầu được cử lên, th́ mắt tôi bắt gặp Gatsby đang đứng một ḿnh trên bậc thềm cẩm thạch nh́n từ nhóm người này đến nhóm người khác với con mắt hài ḷng. Nước da rám nắng của anh căng ra dễ coi trên gương mặt, và mái tóc ngắn trông như ngày nào cũng được xén sửa. Ở anh, tôi không thấy có ǵ là nham hiểm độc ác. Tôi tự hỏi không biết có phải v́ anh không uống rượu mà anh khác hẳn đám khách khứa của anh không, v́ tôi thấy h́nh như sự vui đùa nhộn nhạo chung quanh anh càng tăng lên th́ anh càng đúng mực, càng chỉnh tề hơn. Bản nhạc ?oLịch sử thế giới bằng nhạc JAZZ? vừa dứt th́ đă có những cô gái ngả đầu lên vai các bạn trai của ḿnh nũng nịu như những con chó bông, và những cô gái giả vờ ngất đi, ngă ngửa người ra đằng sau vào những cánh tay đàn ông, hoặc thậm chí ngă vào ngay khoảng không giữa các nhóm người, biết rằng thể nào cũng có kẻ ch́a tay ra đỡ lấy ḿnh. Nhưng không có cô gái nào ngả người vào Gatsby, không có mái tóc cắt ngắn kiểu Pháp nào đụng chạm vào vai Gatsby và không có nhóm tứ ca nào lấy đầu Gatsby làm chỗ dựa cho tiếng hát của họ.
- Xin tiểu thư thứ lỗi.
Người hầu pḥng của Gatsby bất thần đứng ngay cạnh chúng tôi. Anh ta thưa:
- Thưa tiểu thư Baker, xin tiểu thư thứ lỗi, ông Gatsby mong được tiếp chuyện riêng với tiểu thư.
- Với tôi? ?" Jordan lấy làm lạ.
- Vâng, thưa tiểu thư.
Jordan từ từ đứng dậy, rướn lông mày nh́n tôi ra vẻ kinh ngạc, rồi đi theo người hầu pḥng vào trong nhà. Tôi nhận thấy Jordan mặc áo dạ hội ?" cũng như mọi bộ đồ khác của cô ?" như mặc quần áo thể thao vậy: các động tác của cô có một vẻ nhanh nhẹn như thể hồi bé cô đă tập đi trên những băi đánh gôn vào những buổi sáng trong trẻo giá lạnh.
Tôi c̣n lại một ḿnh. Bây giờ đă hai giờ sáng. Từ năy có những tiếng ǵ mơ hồ khó hiểu vọng ra từ một gian pḥng có nhiều cửa sổ nh́n ra bậc thềm. Anh chàng sinh viên của Jordan lúc này đang nói chuyện với hai cô nữ diễn viên của một đoàn đồng ca, cứ chèo kéo tôi đến với họ. Tôi thoái thác và đi vào trong nhà.
Gian pḥng lớn đầy ắp người. Một trong hai cô gái áo vàng đang chơi dương cầm, người hát đứng bên cạnh cô là một phụ nữ c̣n trẻ, dáng cao cao, tóc hung, thuộc một đoàn hợp xướng nổi tiếng. Nữ ca sĩ này đă nốc khá nhiều sâm banh nên hát được nửa chừng chị ta quyết định - một cách không thích hợp ?" là bài hát phải buồn, rất buồn, v́ thế chị ta không chỉ hát mà c̣n khóc nữa. Đến đoạn nghỉ, chị ta vừa lấy hơi vừa nức nở nghẹn ngào rồi hát tiếp bằng một giọng nữ cao run run. Những giọt nước mắt lăn xuống má nhưng không chảy thành ḍng v́ khi chạm phải hai hàng mi tô ch́ rất đậm th́ chúng ngả sang màu mực rồi chảy tiếp từ từ thành những rănh nhỏ đen đen. Một vị khách khôi hài lên tiếng gợi ư chị ta hăy hát những nốt nhạc ghi trên mặt ḿnh th́ chị ta giơ hai tay lên trời, gieo ḿnh xuống cái ghế bành và ngủ thiếp đi một giấc say sưa v́ hơi men.
Một cô gái đứng ngay chỗ khuỷu tay tôi giải thích:
- Chị ấy vừa mới xô xát với một ông tự nhận là chồng chị ấy.
Tôi nh́n ra xung quanh. Hầu hết đám phụ nữ c̣n lại đều đang xô xát với những người đàn ông tự nhận là chồng họ. Ngay cả nhóm của Jordan, tức bộ tứ ở East Egg, cũng bị chia rẽ v́ chuyện căi lộn. Một người trong đám đàn ông ấy đang tṛ chuyện một cách chăm chú khác thường với một nữ diễn viên trong khi bà vợ giữ vẻ đạo mạo và thờ ơ cố cười nhạt, nhưng sau không chịu được nữa bèn chuyển sang mở cuộc tiến công thọc sườn - chốc chốc bà ta lại xuất hiện đột ngột bên cạnh ông chồng, bắn ra những tia lửa như một viên kim cương giận dữ, rít vào tai chồng: ?oÔng đă hứa thế nào??Không phải chỉ có những vị khách nam chếnh choáng là chưa muốn ra về. Ở gian tiền sảnh bây giờ có hai ông khách tỉnh táo một cách đáng trách đứng với hai bà vợ đang bừng bừng phẫn nộ. Hai bà to giọng phàn nàn với nhau:
- Cứ khi nào tôi đang vui là y như rằng ông ấy đ̣i về.
- Cả đời tôi không thấy ai ích kỷ đến vậy.
- Chúng tôi bao giờ cũng là những người ra về đầu tiên.
- Chúng tôi th́ khác ǵ?
Một trong hai ông chồng rụt rè:
- Nhưng đêm nay chúng ta gần như là người cuối cùng. Dàn nhạc đă về được nửa giờ rồi.
Mặc dầu hai bà vợ đồng thanh coi hành vi xấu xa ấy là ngoài sức tưởng tượng, cuộc đấu khẩu kết thúc bằng một cuộc vật lộn ngắn, và hai bà vợ bị nhấc bổng lên đưa vào đêm tối, cho họ vung tay đạp chân giăy giụa.
Trong lúc tôi chờ lấy mũ ở gian tiền sảnh th́ cửa thư viện mở và Jordan Baker cùng với Gatsby ở trong bước ra. Gatsby đang nói mấy câu cuối cùng với Jordan, nhưng thái độ sôi nổi của anh bỗng chuyển ngay sang một vẻ xă giao h́nh thức khi thấy có mấy người khác bước lại gần ḿnh chào từ biệt.
Nhóm của Jordan đứng trên bậc thềm nóng ruột gọi cô nhưng Jordan c̣n nán lại một lúc để bắt tay.
Cô khẽ bảo tôi:
- Em vừa mới được nghe một câu chuyện hết sức kỳ lạ. Em với ông ấy ở trong kia có lâu không nhỉ?
- Khoảng một giờ.
- Thực là kỳ lạ, - Jordan lơ đăng nhắc lại, - Nhưng em nhất quyết không kể để anh phải tức lên v́ ṭ ṃ. ?" Cô ngáp một cách duyên dáng vào giữa mặt tôi. ?" Anh đến chỗ em chơi nhé... Số điện thoại... dưới tên bà Sigourney Howard... cô em.
Vừa nói Jordan vừa vội vă bỏ đi, vẫy nhanh bàn tay rám nắng và hoà lẫn vào trong nhóm của cô ở ngoài cổng.
Hơi ngượng là đă nán ở lại muộn đến vậy ngay trong lần sang chơi đầu tiên, tôi đến gia nhập đám khách cuối cùng của Gatsby đang xúm xít quanh anh. Tôi muốn giải thích với anh rằng tôi đă t́m anh từ đầu buổi tối và xin lỗi đă không nhận ra anh lúc ở trong vườn.
- Ông đừng nhắc đến nữa, - Gatsby sốt sắng can ngăn. ?" Ông hăy bỏ qua chuyện ấy đi cho, người anh em ạ. ?" Cách gọi thân mật suồng să này không có ư thân mật suồng să ǵ hơn cái vỗ vai cốt làm tôi yên tâm. ?" Và nhớ đừng quên sáng mai chúng ta sẽ đi thử chiếc thuỷ phi cơ vào lúc chín giờ tối đấy nhé.
Vừa lúc đó, người hầu pḥng đến đứng sau lưng Gatsby:
- Bẩm ông, có điện thoại ở Philadelphia hỏi ông.
- Được, chờ tôi một tí. Bảo họ tôi sẽ lại ngay... Ông về nhé.
- Chào ông.
- Chúc ông ngủ ngon. ?" Gatsby nở một nụ cười, và bỗng nhiên tôi thấy h́nh như việc tôi có mặt trong đám khách khứa ra về cuối cùng lại là tốt, dường như đó là điều mà Gatsby mong muốn suốt tối này. ?" Chào ông, người anh em... Chúc ông ngủ ngon.
Nhưng khi bước xuống hết mấy bậc thềm, tôi nhận ra đêm vui chưa phải đă kết thúc hẳn. Cách cổng độ năm mươi bước, khoảng hơn một chục chiếc đèn pha ôtô rọi chiều một cảnh tượng ồn ào kỳ quái. Một chiếc cu-pê mới toanh vừa mới rời khỏi vườn nhà Gatsby trước đó hai phút bây giờ nằm kẹt ở cái rănh ven đường: chiếc xe không đổ nhưng gẫy mất một bánh. Cái mố tường đột ngột nhô ra là nguyên nhân làm cho bánh xe bị gẫy rời, và bây giờ nó đang được khoảng gần chục con người ṭ ṃ ngắm nghía. Mấy người này đă bỏ xe của họ ngang đường làm cản trở lối đi, khiến cho từ năy các xe đằng sau bóp c̣i inh ỏi, càng làm cho cảnh tượng thêm hỗn loạn.
Một người mặc một chiếc áo choàng đi đường dài từ trong chiếc xe bị nạn bước xuống, đứng ngay giữa ḷng đường, đôi mắt vừa bối rối vừa bỡn cợt nh́n từ chiếc xe đến cái bánh xe rồi lại từ cái bánh xe đến những người đứng xem.
- Các ông thấy chưa, nó lăn xuống rănh!
Ông ta tỏ ra vô cùng kinh ngạc. Tôi nhận ra trước hết cái tài kinh ngạc hiếm có ấy rồi sau mới nhận ra người ?" chính là ông khác trong thư viện của Gatsby.
- Sao thế?
Ông ta nhún vai, giọng chắc nịch:
- Tôi không biết ǵ về máy móc.
- Nhưng mà tại sao cơ sự lại như vậy? Ông đâm vào tường à?
- Đừng hỏi tôi, - ông khách Mắt cú trả lời, phủi tay khỏi toàn bộ sự việc. ?" Tôi có biết lái ǵ đâu, hầu như không biết tí ǵ. Tự nhiên xảy ra thế này, tôi chỉ biết có thế thôi.
- Nhưng đă không vững tay lái th́ đừng có thử lái ban đêm có hơn không.
- Tôi có thử đâu, - ông ta công phẫn giải thích. ?" Nào tôi có thử ǵ đâu.
- Ông muốn tự tử hay sao?
- May cho ông là mới bị một bánh thôi đấy! Đă lái tồi mà lại không thèm thử ǵ!
- Các ông không hiểu, - can phạm giải thích. ?" Tôi không lái. C̣n có một người nữa trong xe.
Nỗi kinh ngạc do lời tuyên bố ấy gây ra thể hiện bằng một tiếng ?oA-à-à!? kéo dài trong khi cửa chiếc xe bị nạn từ từ mở ra. Đám đông ?" bây giờ đă là một đám đông - bất giác lùi lại, và khi cửa xe được hẳn ra rồi th́ mọi việc ngừng lại một lúc đầy hồi hộp. Sau đó rất từ từ, nhô ra dần từng phần một, một h́nh người tái mét lảo đảo từ trong chiếc xe đổ chiu ra, một chân xỏ trong một chiếc giấy lớn nhún nhẩy và ngập ngừng ḍ dẫm mặt đất.
Loá mắt v́ ánh đèn pha xe hơi và luống cuống v́ tiếng c̣i xe rền rĩ không ngớt, cái h́nh người ấy đứng xiêu vẹo một lúc rồi mới nhận ra người mặc áo choàng.
- Có chuyện ǵ đấy? ?" ông ta b́nh thản hỏi. - Hết xăng à?
- Xem ḱa!
Gần chục ngón tay chỉ vào cái bánh xe bị long ra. Ông ta lại đứng tần ngần một lúc nh́n cái bánh xe rồi ngửa mặt nh́n lên trời, tưởng đâu nó từ trên trời rơi xuống.
- Nó bị long ra rồi, - có ai đó giải thích.
Ông ta gật đầu.
- Lúc đầu tôi không biết là xe đă đỗ.
Một lúc im lặng. Rồi hít một hơi dài, ưỡn ngực, ông ta hỏi bằng một giọng rắn rỏi:
- Có ai chỉ giùm cho biết trạm xăng ở đâu nhỉ?
Ít nhất có khoảng một chục người, trong đó có một số c̣n tỉnh táo hơn ông ta một chút, giải thích là cái bánh xe và chiếc xe không c̣n dính với nhau bằng mối liên hệ vật chất nào nữa.
- Cho nó lùi lại, - một lúc sau ông ta lại nêu ư kiến. ?" Cho nó chạy số lùi vậy.
- Nhưng bánh xe đi tong rồi!
Ông ta ngập ngừng:
- Cứ thử đi, có hại ǵ đâu.

Tiếng c̣i xe inh ỏi đến cực điểm. Tôi quay gót, đi tắt qua vườn về nhà, chỉ ngoái cổ lại nh́n có một lần. Mặt trăng tṛn vành vạnh như cái bánh thánh vẫn toả sáng bên trên toà nhà của Gatsby làm cảnh đêm vẫn diễm lệ như trước, và trong khu vườn vẫn sáng rực bên nhà Gatsby vẫn c̣n những tiếng cười và những âm thanh hỗn độn. Giờ đây, một cái ǵ trống rỗng h́nh như đột nhiên ùa ra từ các cửa sổ và các cửa lớn của toà nhà làm cho h́nh bóng người chủ nhà tở nên hoàn toàn trơ trọi. Anh ta đang đứng trên bậc thềm, tay giơ lên trong động tác tiễn chào đúng nghi thức.
Đọc lại những ḍng trên đây, tôi thấy ḿnh đă cho người khác tưởng là những sự việc trong ba đếm ấy, mỗi đêm cách nhau mấy tuần, là tất cả những ǵ tôi quan tâm. Thực ra, không phải như vậy, chúng chỉ là những sự việc ngẫu nhiên trong một mùa hè bề bộn, và không kể măi về sau, chứ trong lúc này chúng hoàn toàn không thu hút tôi bằng việc riêng của tôi.
Hầu hết thời gian của tôi được dành cho công việc. Từ sáng sớm, tôi vội vă bước đi trong ḷng những vực thẳm trắng xoá ở khu kinh doanh của New York đến nơi làm việc. Ở sở, tôi giao du thân mật với các đồng nghiệp cùng hạng nhân viên như tôi, ăn trưa cùng với họ tại các quán ăn tù mù và chật chội với các món xúc xích lợn, khoai tây nghiền và cà phê. Tôi c̣n có một chuyện t́nh nho nhỏ với một cô gái ở Jersey City làm ở pḥng kế toán cùng sở, nhưng thấy anh trai cô ta bắt đầu nh́n tôi với con mắt ác cảm, tôi đă bỏ rơi luôn khi cô ta đi nghỉ hè trong tháng Bảy.
Tôi thường ăn tối tại Yale Club ?" không hiểu v́ sao đó lại là sự việc ảm đạm nhất trong ngày - rồi tôi lên thư viện chăm chỉ nghiên cứu về đầu tư và chứng khoán trong một tiếng đồng hồ. Ở câu lạc bộ thường có một vài kẻ thích huyên náo, nhưng họ không bao giờ ṃ vào thư viện, v́ thế làm việc ở đây tốt lắm. Sau đấy, nếu đêm đẹp trời, tôi đi dạo trên đại lộ Madison qua khách sạn cổ kính Murray Hill, theo phố 33 ra ga Pennsylvania.
Tôi bắt đầu yêu thích New York, tôi có một cảm giác say sưa, ly kỳ khi dạo chơi ban đêm ở thành phố này, vui thích nh́n những ḍng người nam nữ và xe cộ chập chờn nhoang nhoáng trước con mắt nhớn nhác của tôi. Tôi thích đi ngược Đại lộ Năm, chấm bằng mắt những người phụ nữ t́nh tứ trong đám người đi lại nhộn nhịp trên đường phố, tưởng tượng là chỉ vài ba phút nữa tôi sẽ bước vào cuộc sống của họ mà không một ai hay biết hay bài bác ǵ tôi. Đôi khi, trong óc tưởng tượng của ḿnh, tôi đi theo họ về đến tận nhà họ ở những ngách phố vắng vẻ, và họ quay lại mỉm cười với tôi trước khi tan biến qua một khung cửa vào trong bóng tối ấm áp. Trong ánh hoàng hôn mê ly ở thành phố, thỉnh thoảng tôi thấy ám ảnh một nỗi cô đơn, và cảm thấy nỗi cô đơn ấy cũng có ở những người khác, những chàng nhân viên trẻ tuổi nghèo nàn thơ thẩn trước tủ kính các cửa hiệu chờ đến giờ đi ăn tối một ḿnh tại một quán ăn b́nh dân, những thầy kư trẻ đi vẩn vơ trên hè đường chập choạng tối, để trôi đi uổng phí những giờ phút bồi hồi nhất trong đêm trường và trong cuộc đời.
Đến tám giờ tối, khi trên ḷng đường tối đen của các Phố bốn mươi chen chúc những chiếc xe tắc xi chạy hàng năm về phía các rạp hát, tôi lại thấy ḷng quặn lại. Trong những chiếc tắc xi đang chờ đợi nhau kia có những bóng người ngả vào nhau, những tiếng hát tiếng cười sau những câu pha tṛ nghe không rơ, và những đốm lửa ở đầu các điếu thuốc vẽ thành những h́nh tṛn khó hiểu. Tưởng tượng rằng cả tôi nữa, tôi cũng đang vội vă đi đến những chỗ vui thú và sống những giờ phút say sưa mặn nồng cùng với họ, tôi thầm chúc họ mọi sự tốt lành.
Trong một khoảng thời gian, tôi mất hút Jordan Baker, rồi đến giữa hè tôi gặp lại cô. Thoạt tiên, tôi lấy làm hănh diện được đi cùng với cô đến nơi nọ nơi kia v́ Jordan là một nhà quán quân về đánh gôn ai nấy đều biết tiếng. Sau đó có một cái ǵ hơn thế. Tôi chưa hẳn đem ḷng yêu cô mà chỉ cảm thấy có một sự ṭ ṃ êm ái. Gương mặt kênh kiệu và buồn chán mà Jordan trưng ra với mọi người che đậy một điều ǵ đó bên trong - hầu hết những t́nh cảm giả tạo cuối cùng đều che đậy một cái ǵ, ngay dù ban đầu người ta không định che đậy ǵ cả, - và một hôm tôi phát hiện ra đó là cái ǵ. Hôm ấy, đến chơi nhà một người quen măi tận Warwick, Jordan đă bỏ mặc ngoài mưa chiếc xe hơi đi mượn đă hạ mui nhưng sau đó cô lại chối. Đột nhiên tôi nhớ lại câu chuyện về cô mà tối hôm ở nhà Daisy tôi không nhớ ra. Tại giải đánh gôn lớn đầu tiên mà Jordan tham dự đă xảy ra một chuyện rắc rối suưt nữa th́ bị đưa lên báo: người ta bảo rằng trong trận bán kết, Jordan đă lén chuyển dịch quả cầu ra khỏi một ví trí bất lợi. Vụ này suưt nữa bùng lên to thành một vụ tai tiếng lớn, nhưng sau được dẹp đi. Người nhặt bóng rút lui ư kiến của ḿnh, c̣n nhân chứng duy nhất thứ hai th́ thừa nhận anh ta có thể đă nh́n nhầm. Nhưng sự việc ấy và tên người ấy đă gắn liền với nhau trong óc tôi.
Theo bản năng, Jordan lẩn tránh những người đàn ông nào khôn ngoan sắc sảo. Bây giờ tôi hiểu ra rằng đó là v́ cô ta cảm thấy ḿnh được yên ổn hơn trong những giới không thể tưởng tượng là có những hành vi đi chệch khỏi một phép xử thế nhất định. Jordan đúng là một kẻ dối gian bất trị. Cô ta không thể cam chịu ở thế bất lợi và do thái độ không cam chịu ấy, tôi cho rằng từ lúc c̣n rất nhỏ Jordan đă bắt đầu dùng đến mưu mẹo để có thể giữ được cái nụ cười lạnh lùng và xấc xược này đối với mọi người, đồng thời vẫn thoả măn được những nhu cầu của tấm thân nhanh nhẹn rắn chắc của ḿnh.
Đối với tôi điều đó không quan trọng. Tính gian dối ở phụ nữ là một điều chê trách đến đâu cũng không hết. Tôi chỉ lấy làm tiếc trong giây lát rồi quên đi. Chính trong lần đến chơi nhà người quen mà tôi mới kể, hai chúng tôi có một buổi chuyện tṛ kỳ quặc với nhau về cách lái xe. Sở dĩ nẩy ra câu chuyện này v́ Jordan lao xe vào sát mấy người thợ đang làm việc trên đường, đến nỗi cáci chắn sốc xe chúng tôi sượt qua khuy áo một người thợ.
- Cô lái ẩu quá, - tôi khiển trách. ?" Cô phải cẩn thận hơn, nếu không th́ đừng lái nữa.
- Em cẩn thận đấy chứ.
- Không phải. Cô không cẩn thận ǵ cả.
- Đă có người khác cẩn thận cho rồi, - giọng Jordan thản nhiên.
- Thế là nghĩa thế nào?
- Người ta sẽ tránh xa em. Phải có hai người mới thành tai nạn.
- Nhỡ cô gặp phải một người cũng bất cẩn như cô th́ sao?
- Em mong sẽ không bao giờ gặp. Em chúa ghét những người bất cẩn. Bởi vậy em mới thích anh.
Đôi mắt xám của Jordan Baker nh́n thẳng đằng trước nhưng cô đă cố t́nh làm thay đổi quan hệ giữa tôi với cô, và lúc đó tôi nghĩ là tôi yêu cô. Nhưng tôi vốn chậm nghĩ và là người mang đầy những phép tắc như những cái phanh ḱm hăm các ước muốn của tôi. Tôi biết rằng trước hết tôi phải dứt bỏ hẳn mối quan hệ rắt rối ở quê tôi đă. Lâu nay tôi vẫn mỗi tuần viết một bức thư bên dưới kư tên ?oAnh yêu của em? trong khi đầu óc chỉ có thể nghĩ đến chuyện tại sao cô gái ấy khi đánh quần vợt lại có một hàng mồ hôi lấm tấm trên vành môi trên. Dẫu vậy, chúng tôi đă thoả thuận ngầm với nhau là phải cắt đứt khéo léo mối quan hệ ấy đă, rồi tôi mới được coi là tự do.
Chúng ta ai cũng nghĩ rằng ḿnh có một trong những đức tính cơ bản. Riêng tôi, tôi tự cho rằng ḿnh là một trong số những người trung thực hiếm hoi mà tôi được biết từ trước đến nay.

CHƯƠNG IV
Sáng chủ nhật, khi chuông nhà thờ đổ hồi trong các làng ven biển, th́ ai nấy cùng với người t́nh của ḿnh lại trở lại nhà Gatsby, cười đùa hỉ hả trên thảm cỏ nhà anh.
Các bà các cô lượn đi lượn lại giữa những ly rượu và những chậu hoa của Gatsby, nói với nhau:
- Gă này là một gă buôn lậu. Gă đă giết một người v́ người này phát hiện ra gă là cháu của Von Hindenburg và là anh em họ xa ǵ đó với quỷ sứ. Này, chị thân yêu ơi, hái hộ em một bông hồng và rót hộ em một giọt rượu cuối cùng vào cái cốc pha lê này nào.
Một hôm, tôi thử ghi lại tên những người đă đến nhà Gatsby mùa hè năm ấy vào những chỗ trống bên lề một bảng giờ tầu. Bảng giờ tầu ấy bây giờ cũ rồi, những chỗ gấp đă rách hết cả và có ḍng chú thích: ?oBảng giờ tàu này áp dụng từ ngày mồng 5 tháng 7 năm 1922?, nhưng tôi vẫn c̣n đọc được những tên người đă phai màu mực. Những tên ấy sẽ cho các bạn một khái niệm rơ hơn những lời kể chung chung của tôi về những người đă chấp nhận ḷng hiếu khách của Gatsby, và đă đền đáp lại anh một cách tế nhị là tuyệt nhiên không thèm biết tí ǵ về anh.
Vậy là từ ở East Egg đến có cặp vợ chồng Chester Beckers và vợ chồng Leeches cùng với một người tên là Bunsen mà tôi có quen hồi ở trường đại học Yale. Có bác sĩ Webster Civet, ông này mùa hè năm sau bị chết đuối ở bang Maine. Có vợ chồng Hornbeams, và vợ chồng Willie Voltaires, và cả một nhóm tên là Blackbuck bao giờ cũng tụ tập với nhau riêng một nơi và hễ có ai đến gần là lại hếch mũi lên như những con dê. Có vợ chồng Ismays, vợ chồng Chrysties (hay nói cho đúng hơn là Hubert Auerbach và vợ của Chrystie) và Edgar Beaver. Anh chàng này, như người ta kể, vào một buổi chiều mùa đông, tóc bỗng dưng bạc trắng như bông.
Clarence Endive là người ở East Egg sang, như tôi c̣n nhớ. Ông ta chỉ đến có một lần, mặc quần cộc trắng và đă đánh nhau ở trong vườn với một gă vô lại tên là Etty. Từ đầu đằng kia đảo Long Island đến có cặp vợ chồng Cheadles, vợ chồng O. R. P. Schraeders, vợ chồng Stonewall Jackson Abrams người bang Georgia và vợ chồng Fishguards, vợ chồngRipley Snells. Snell đến đây trước hôm vào ngồi tù ba ngày, nằm say mèm giữa đường xe chạy trong vườn, đến nỗi để cho chiếc xe hơi của bà Ulysses Swett chẹt đứt bàn tay phải. Vợ chồng Dancies cũng đến, rồi có S. B. Whitebait, tuổi đă quá sáu mươi, có Maurice A. Flink, vợ chồng Hammerheads, Beluga, nhà nhập khẩu thuốc lá và mấy cô bạn gái của Beluga.
Từ West Egg đến có vợ chồng Poles, vợ chồng Mulreadys, có Cecil Roebuck, Cecil Schoen và Gulick , thượng nghị sĩ bang New York, có Newton Orchid, người nắm công ty ?oFilms Par Excellence?, có Eckhaust, Clyde Cohen, Don S. Schwartze (con) và Arthur McCarty, tất cả đều dính líu với ngành điện ảnh bằng cách này hay cách khác. Có vợ chồng Catlips, vợ chồng Bembergs và G. Earl Muldoon, anh em ǵ đó với gă Muldoon mà sau này đă bóp cổ vợ. Nhà cổ động kinh doanh Da Fontano cũng hay lai văng đến đấy. Ngoài ra c̣n có Ed Legros và James B. Ferret mệnh danh là ?oThỏ đế? cùng với vợ chồng De Jongs and Ernest Lilly - họ đến để đánh bạc, và khi Ferret tha thẩn trong vườn có nghĩa là ông ta đă nhẵn túi và thế nào hôm sau cổ phần của công ty Vận tải liên hợp cũng sẽ phải lên xuống.
Một gă tên là Klipspringer đến đấy luôn và ở lâu đến nỗi được đặt cho cái tên là ?ogă ở trọ? ?" tôi không chắc gă có một nơi ở nào khác. Trong số những nhân vật thuộc giới sân khấu đến đấy có Gus Waize và Horace O?Tdonavan, Lester Meyer, George Duckweed and Francis Bull. Cũng từ New York đến có vợ chồng Chromes và vợ chồng Backhyssons, vợ chồng Dennickers và Russel Betty vùng với vợ chồng Corrigans, có vợ chồng Kellehers, vợ chồng Dewars và vợ chồng Scullys cùng với S. W. Belcher, có vợ chồng Smirkes và cặp vợ chồng trẻ Quinns, nay đă ly dị nhau. Có Henry L. Palmetto, kẻ đă tự tử bằng cách lao đầu vào xe điện ngầm ở quảng trường Times Square.
Benny McClenahan bao giờ cũng đến cùng với bốn cô bạn gái. Không phải lần nào cũng vẫn những người cũ, nhưng họ giống hệt nhau đến nỗi không thể không làm cho người ta nhầm tưởng rằng lần trước họ đă đến rồi. Tôi quên mất tên những cô gái ấy ?" có lẽ là Jaqueline hay Consuela, Gloria hoặc Judy hay June ǵ đó, c̣n họ th́ hoặc là du dương như tên gọi các loài hoa và các tháng, hoặc nghiêm trang hơn, đọc lên nghe giống họ của các nhà đại tư bản Mỹ mà mấy cô gái ấy sẽ thú nhận là bà con với ḿnh nếu ta gạn hỏi.
Ngoài tất cả những người ấy ra, tôi c̣n nhớ Faustina O?Tbrien đă đến đấy ít nhất một lần cùng với các cô gái nhà Baedeker và chàng thanh niên Brewer bị mất mũi trong chiến tranh. Tôi nhớ c̣n có Albrucksburger với vị hôn thê của ông ta là cô Haag, có vợ chồng Ar***a Fitz-Peters và ông P. Jewett, người có một thời đă từng làm chủ tịch Hội cựu chiến binh Mỹ, có cô Claudia Hip đi cùng với một ông mà người ta bảo là tài xế của cô, và một ông hoàng ǵ đó mà người ta gọi là Công tước ?" tên của ông hoàng này nếu như tôi có biết th́ nay cũng quên mất rồi.
Tất cả bọn họ đă đến biệt thự Gatsby mùa hè năm ấy.
*
* *
Một buổi sáng cuối tháng bẩy, vào lúc chín giờ, chiếc xe lộng lấy của Gatsby lắc lư lăn bánh trên lối đi gồ ghề sỏi đá dẫn đến cửa nhà tôi và thả ra một nét nhạc du dương từ cái c̣i ba nốt của nó. Đây là lần đầu tiên Gatsby đến thăm tôi tuy tôi đă hai lần đến dự dạ hội ở nhà anh, đi chơi trên chiếc thuỷ phi cơ của anh, và theo lời mời khẩn khoản của anh, đă thường xuyên sử dụng băi biển nhà anh.
- Xin chào người anh em. V́ anh đă nhận lời đi ăn trưa với tôi hôm nay nên tôi đưa xe đến đón anh đi cùng.
Thấy tôi trầm trồ ngắm nghía chiếc xe, Gatsby hỏi:
- Đẹp đấy chứ, phải không, người anh em? Trước đây anh đă trông thấy nó bao giờ chưa?
Tôi đă thấy nó. Ai cũng đă thấy nó. Chiếc xe sơn màu kem, mạ kền sáng loáng, thân xe dài khủng khiếp với nhiều chỗ ph́nh ra làm ngăn đặt mũ, ngăn đựng đồ ăn đi cắm trại và ngăn đựng dụng cụ, c̣n trên mui là những thanh chắn gió đan với nhau lằng nhằng rắc rối và lấp lánh phản chiếu dễ đến hàng chục mặt trời. Ngồi sau nhiều lớp kính trông như một nhà kính ươm cây, chúng tôi cho xe chạy ra thành phố.
Tôi đă nói chuyện với Gatsby tháng trước khoảng năm sáu lần và thất vọng thấy rằng không có ǵ đáng nói về anh. V́ vậy cảm tưởng đầu tiên của tôi cho rằng Gatsby là một người có địa vị đă dần dần tan đi, và đối với tôi, anh nay chỉ là người chủ một lữ quán sang trọng cạnh nhà.
Thế rồi diễn ra chuyến đi chơi bằng xe hơi này, nó làm đảo lộn mọi ư nghĩ. Chưa tới làng West Egg, Gatsby đă bỏ lửng những câu nói bóng bẩy, vỗ tay vào chỗ đầu gối của bộ quần áo màu be nhạt của ḿnh với vẻ phân vân.
- Này, người anh em, - đột nhiên Gatsby lên tiếng làm tôi giật ḿnh. ?" Anh nghĩ thế nào về tôi... đại khái là thế nào?
Bị hỏi bất ngờ, tôi nói lảng bằng những câu chung chung thích hợp với loại câu hỏi này.
Gatsby ngắt lời tôi:
- Thôi được. Tôi sẽ kể với anh đôi chút về đời tôi. Tôi không muốn anh nghĩ sai về tôi qua tất cả những câu chuyện mà anh đă nghe được.
Th́ ra Gatsby cũng biết những lời tố cáo quái gở đă được gia giảm vào những lời tán gẫu trong các gian pḥng ở nhà anh.
- Tôi xin kể với anh sự thật của Chúa trời, - bàn tay phải của Gatsby bỗng ra lệnh cho thần công lư đứng nghiêm. ?" Tôi là con một gia đ́nh giàu có ở miền Trung Tây. Bố mẹ tôi đều đă mất. Tôi được nuôi nấng tại Mỹ nhưng được học hành tại Oxford v́ tổ tiên tôi ai cũng được giáo dục tại trường đại học ấy nhiều năm. Đó là một truyền thống trong gia đ́nh.
Gatsby liếc mắt nh́n tôi ?" tôi bỗng hiểu ra tại sao Jordan Baker lại tin rằng anh nói dối. Gatsby nói câu ?ohọc hành tại Oxford? một cách vội vă như muốn nuốt chửng câu đó hoặc bị tắc cổ v́ nó. Có lẽ trước đây nó đă quấy rầy anh. Với mối nghi ngờ ấy, tất cả các lời nói của anh tan ra mây khói, và tôi tự hỏi không biết xét cho cùng, phải chăng có một cái ǵ hơi nham hiểm ở con người anh.
- Ở khu vực nào miền Trung Tây: - tôi lơ đễnh hỏi.
- San Francisco.
- Thế à.
- Gia đ́nh tôi không c̣n ai và tôi được thừa hưởng một tài sản rất lớn.
Giọng Gatsby nghiêm trang như thể kư ức về sự tiêu vong đột ngột của gia đ́nh hăy c̣n ám ảnh anh. Thoạt tiên tôi tưởng anh định giễu tôi, nhưng nh́n sang anh tôi biết không phải như vậy.
- Sau đó tôi sống như một ông hoàng tại tất cả các thành phố lớn của châu Âu ?" Paris, Venice, Rome ?" sưu tầm những thứ đồ châu báu, chủ yếu là hồng ngọc, săn bắn thú lớn, thỉnh thoảng vẽ với một chút, chỉ lo cho bản thân ḿnh và cố quên đi một chuyện rất buồn đă xảy ra với tôi từ lâu.
Tôi cố gh́m lại một nụ cười hoài nghi. Những câu nói sáo rỗng quá đến nỗi chúng không gợi lên một h́nh ảnh nào khác là một con rối đầu chít khăn, mùn cưa rơi ra lả tả ở mọi lỗ chân lông, đang đuổi theo một con hổ trong khu rừng Boulogne ở ngoại ô Paris.
- Rồi xảy ra chiến tranh, người anh em ạ. Chiến tranh làm tôi khuây khoả rất nhiều. Tôi cố t́m cái chết, nhưng h́nh như tính mệnh tôi lại được thánh thần bảo hộ thế nào đó. Khi bắt đầu chiến tranh, tôi được phong trung uư. Trong trận đánh ở khu rừng Argonne, tôi dẫn đầu số binh lính sống sót trong tiểu đoàn súng máy của tôi tiến lên qua tuyến đầu, xa đến nỗi ở cả hai bên chúng tôi là một khoảng trống dài đến nửa dặm mà bộ binh không tiến lên nổi. Chúng tôi chốt lại hai ngày hai đêm ở đó, một trăm ba mười người với mười sáu khẩu đại liên Lewis, và cuối cùng khi bộ binh kéo tới th́ họ thấy phiên hiệu của ba sư đoàn Đức trong các đống xác chết. Tôi được thăng cấp thiếu tá và được chính phủ tất cả các nước đồng minh tặng thưởng huân chương, kể cả Montenegro, nước Montenegro nhỏ bé trên bờ biển Adriatic!
Montenegro nhỏ bé! Gatsby bỗng dưng lên giọng khi nói đến nước này và gật đầu, kèm theo một nụ cười. Nụ cười ấy bao gộp trong nó lịch sử rối ren của Montenegro và bầy tỏ thiện cảm với các cuộc đấu tranh anh dũng của nhân dân Montenegro. Nó đánh giá được đầy đủ chuối hoàn cảnh dân tộc đă làm nẩy ra lời ngợi khen này từ trái tim nhỏ bé ấm áp của Montenegro. Sự hoài nghi của ôi bây giờ bị nhận ch́m trong một niềm khâm phục. Tôi nghe câu chuyện như thể ḿnh đang giở xem một tờ hoạ báo.
Gatsby đút tay vào túi rồi thả vào ḷng bàn tay tôi một mẩu kim loại buộc vào một dải ruy-băng.
- Đây là tấm huân chương của Montenegro.
Tấm huân chương có vẻ rất thật khiến tôi kinh ngạc vô cùng. Ṿng chữ chạy xung quanh đề ?oOrderi di Danilo, Montenegro, Nicolas Rex.?
- Anh lật mặt sau mà xem.
Tôi đọc thấy:
- ?oTặng thiếu tá Jay Gatsby, v́ ḷng dũng cảm phi thường.?
- Đây, một vật nữa mà lúc nào ôti cũng mang theo người. Một kỷ niệm của thời kỳ ở Oxford. Chụp tại sân Trinity Quad. Người ở bên trái tôi bây giờ là bá tước Dorcaster.
Đó là một bức ảnh chụp khoảng năm sáu thanh niên mặc đồ thể thao đi tha thẩn dưới một cái cổng ṭ ṿ, qua đó có thể nh́n thấy một dăy tháp chuông. Trong số đó có Gatsby, trong chỉ trẻ hơn bây giờ một chút, tay cầm một cái gậy đánh cricket.
Như vậy là đúng chứ ǵ. Tôi thấy hiện ra những tấm da hổ rực rỡ trong dinh thự của anh trên con Kênh lớn (Kênh ở thành phố Venice (Ư) làm thành đại lộ chính của thành phố này), tôi như nh́n thấy anh đang mở ngăn đựng những viên hồng ngọc màu đỏ sẫm để làm dịu bớt những nỗi khắc khoải day dứt trái tim tan nát của anh.
Cất vào trong túi những kỷ vật của ḿnh với vẻ hài ḷng, Gatsby bảo tôi:
- Hôm nay tôi muốn nhờ anh một việc hệ trọng, v́ vậy tôi thiết nghĩ anh cần biết đôi chút về tôi. Tôi không muốn anh nghĩ tôi chỉ là một kẻ vô danh tiểu tốt. Anh thấy đấy, tôi hay giao du với những kẻ xa lạ chỉ v́ tôi đi phiêu bạt đây đó cho quên đi sự việc đau buồn đă xảy ra với tôi. ?" Gatsby do dự rồi nới tiếp: - Anh sẽ được biết việc tôi nhờ anh trong chiều nay.
- Trong bữa trưa tới?
- Không, chiều nay. Tôi t́nh cờ được biết chiều nay anh mời cô Baker đi uống trà.
- Phải chăng anh muốn nói anh yêu cô Baker?
- Không đâu, người anh em ạ. Không phải thế đâu. Nhưng cô Baker đă vui ḷng nhận lời nói với anh về chuyện ấy.
Tôi tuyệt nhiên khong tưởng tượng được ?ochuyện ấy? là chuyện ǵ, nhưng tôi thấy bực ḿnh hơn thích thú. Tôi mời Jordan Baker đi uống trà đâu phải để nói chuyện về ông Jay Gatsby. Tôi tin chắc việc nhờ vả này sẽ là một việc ǵ đó hết sức kỳ quái, và trong một lúc, tôi lấy làm tiếc đă đặt chân đến khu vườn quá đông đúc của Gatsby.
Gatsby không nói thêm lời nào nữa. Vẻ đúng mực của anh tăng lên khi chúng tôi đến gần thành phố. Chúng tôi qua cảng Roosevelt, nh́n thoáng thấy những chiếc tàu viễn dương sơn quanh thân một vành đai đỏ, và lướt nhanh qua một phố lát đá tồi tàn, hai bên là hai dăy quán rượu tối lù mù nhưng không vắng khách, những quán rượu của một thời kỳ hoàng kim đă tàn phai ?" những năm một ngh́n chín trăm ǵ đó. Sau đó là đến thung lũng tro, trải dài ra hai bên chúng tôi. Tôi thoáng thấy bà vợ Wilson đang loay hoay bên chiếc cột bơm xăng khi xe chúng tôi vụt qua.
Cái chắn sốc xoè ra như đôi cánh, chiếc xe của chúng tôi lướt như bay qua một nửa khu Long Island City, - một nửa thôi, v́ khi chúng tôi đang lượn ṿng vèo giữa những cột chống đỡ con đường sắt trên cao th́ tôi nghe thấy tiếng nổ quen thuộc ?obặp-bặp-bặp? của một chiếc môtô và một nhân viên cảnh sát hùng hổ vụt lên đi song hàng với xe chúng tôi.
- Được rồi, người anh em ạ, - Gatsby nói to.
Chúng tôi cho xe chạy chậm lại. Rút trong ví ra một tấm b́a trắng, Gatsby giơ ra trước mặt viên cảnh sát.
- Ồ, thôi, - viên cảnh sát giơ tay lên vành mũ chào, - Tôi xin lỗi, thưa ông Gatsby. Lần sau tôi sẽ nhận ra ông.
- Cái ǵ đấy? ?" tôi hỏi. - Bức ảnh ở Oxford à?
- Tôi đă có dịp giúp viên cảnh sát trưởng một việc nhỏ. Ông ta năm nào cũng gửi cho tôi một tấm giấy thông hành đặc biệt thay cho thiếp chúc mừng Noel.
Trên cầu lớn, ánh nắng len lỏi quan các dầm cầu như nhấp nháy liên hồi với các xe hơi đang vun vút chạy qua, và bên kia con sông, thành phố vươn lên thành từng khối trăng trắng như những viên đường được xây dựng lên bằng một phép màu và bằng những đồng tiền không mùi. Đứng từ cầu Queensboro mà nh́n, người ta luôn cảm thấy như được trông thấy thành phố New York lần đầu với lời hứa hẹn ngông cuồng đầu tiên của nó về tất cả những điều kỳ diệu và mỹ lệ trên thế giới. Chúng tôi gặp một chiếc xe tang phủ đầy hoa, theo sau là hai chiếc xe rèm che kín mít và những chiếc xe khác ít màu tang tóc hơn chở bạn bè của người chết. Họ ṭ ṃ nh́n chúng tôi với những cặp mắt thiểu năo và vành môi trên ngắn của người miền đông nam châu Âu. Và tôi thích thú nghĩ rằng h́nh ảnh chiếc xe lộng lẫy của Gatsby đă nổi bật lên trong ngày nghỉ ảm đạm này của họ. Khi chúng tôi vượt qua đảo Blackwell, một chiếc xe du lịch lớn vượt qua chúng tôi. Ngoài một người tài xế da trắng cầm lái, trong xe c̣n có ba người da đen ăn mặc đúng mốt, hai anh con trai và một cô con gái. Tôi cười to khi thấy con mắt họ trợn tṛn nh́n về phía chúng tôi với một vẻ ḱnh địch kiêu kỳ. Tôi nghĩ:
- Giờ đă qua chiếc cầu này rồi (Tức là đă sang địa phận New York) th́ chuyện ǵ cũng có thể xảy ra được hết, bất kể chuyện ǵ...

Ngay cả Gatsby có là người thế nào đi nữa cũng không làm cho tôi đặc biệt ngạc nhiên. Một buổi trưa ồn ào náo nhiệt. Tại một tầng hầm thoáng gió ở phố Bốn mươi hai, tôi đến gặp Gatsby để ăn trưa cùng với anh. Chớp chớp mắt cho quen với bóng tối trong nhà, tôi loáng thoáng nhận ra anh đang nói chuyện với một ai đó.
- Anh Carraway, xin giới thiệu đây là ông Wolfshiem, bạn tôi.
Một người Do Thái nhỏ bé, mũi tẹt, ngẩng cái đầu to lên nh́n tôi với hai túm lông mũi tḥ ra quá dài. Một lúc sau, tôi phát hiện ra hai con mắt ti hí của ông ta trong ánh sáng lờ mờ.
- ... thế là tôi nh́n hắn ta một cái, - ông Wolfshiem nói, hớn hở bắt tay tôi, - và ông thử nghĩ xem tôi làm ǵ?
- Làm ǵ? ?" tôi hỏi, giọng lễ phép.
Nhưng tất nhiên không phải là ông ta nói với tôi, v́ ông ta buông tay tôi ra và hếch cái mũi biểu cảm của ḿnh về phía Gatsby.
- Tôi trao tiền cho Katspaugh và bảo ?oĐược rồi, Katspaugh này, đừng có trả cho hắn dù chỉ một xu chừng nào hắn c̣n câm cái mồm?. Thế là hắn câm mồm ngay lập tức.
Gatsby nắm lấy cánh tay hai chúng tôi đẩy vào trong quán ăn. Ông Wolfshiem nuốt ngược vào họng một câu nói khác vừa định thốt ra và thả ḿnh vào một trạng thái lơ đăng của kẻ mộng du.
- Uưtki? - người hầu bàn hỏi.
- Quán này hay đấy, - Wolfshiem nói, mắt nh́n những cô gái như những nữ tu sĩ vẽ trên trần nhà. ?" Nhưng tôi thích quán bên kia đường hơn.
- Ừ, uưtki, - Gatsby tán thành, rồi quay sang Wolfshiem - Ở bên kia quá nóng.
- Nóng và nhỏ quá, đúng thế, nhưng đầy những kỷ niệm.
Tôi hỏi:
- Nơi nào thế?
- Quán Metropole cổ.
Wolfshiem vẻ u buồn, nói chậm răi:
- Quán Metropole cổ. Đầy những gương mặt đă khuất bóng và đă vắng xa. Đầy những bạn bè nay đă vĩnh viễn ra đi. Chừng nào tôi c̣n sống th́ tôi chưa thể quên cái đêm chúng bắn chết Rosy Rosenthal ở đó. Chúng tôi sáu người ngồi ăn và Rosy đă ăn uống rất nhiều suốt cả tối. Gần đến sáng th́ người hầu bàn lại gần cậu ta với một vẻ kỳ quặc, bảo là có người muốn nói chuyện với cậu ta ngoài cửa. Rosy nói: ?oĐược rồi? và toan đứng dậy, nhưng tôi kéo cậu ta ngồi xuống:
?o- Bảo bọn chó đẻ ấy vào đây, nếu chúng nó muốn nói chuyện với cậu, Rosy ạ. C̣n tôi đây th́ cậu đừng có mà ra khỏi căn pḥng này.?
?oLúc bấy giờ đă là bốn giờ sáng, nếu kéo cửa chớp lên th́ đă thấy trời sáng rơ.?
- Anh ấy có ra không? ?" tôi ngây thơ hỏi.
- Cậu ấy ra chứ - Cái mũi của ông Wolfshiem bắn vào tôi những tia giận dữ. ?" Ra đến cửa, cậu ấy c̣n quay lại bảo: ?oĐừng để hầu bàn mang tách cà phê của tôi đi nhé?. Sau đó cậu ấy bước ra hè đường, và chúng nó bắn cậu ấy ba phát vào đúng giữa bụng rồi phóng xe bỏ chạy.
- Bốn đứa ngồi ghế điện, - tôi nói và hồi tưởng lại vụ này.
- Năm đứa, nếu kể cả Becker. ?" Hai cánh mũi của ông ta quay sang tôi ra chiều quan tâm. ?" Có lẽ ông muốn t́m mối làm ăn phải không?
Hai câu nói ấy đi liền nhau làm tôi phải giật ḿnh sửng sốt, Gatsby trả lời hộ tôi:
- Ồ, không phải đâu, ông này không phải là nhân vật ấy.
- Không phải là? ?" Wolfshiem có vẻ chưng hửng.
- Ông này chỉ là một người bạn. Tôi đă bảo ông là ta sẽ nói chuyện ấy vào một lúc khác cơ mà.
- Tôi xin lỗi, - Wolfshiem nói. ?" Tôi tưởng nhầm.
Một món thịt băm thơm ngon được dọn lên và Wolfshiem quên mất bầu không khí t́nh cảm hơn của quán Metropole cổ, bắt đầu ăn một cách hùng hổ mà lại lịch thiệp. Trong khi đó con mắt ông ta từ từ đảo khắp gian pḥng ?" ông ta khép kín ṿng quay bằng cách quan sát những người ngồi ngay đằng sau lưng. Tôi tin rằng nếu không v́ có tôi, ông ta đă ngó một cái xuống gầm bàn.
Gatsby ngả người sang tôi:
- Người anh em này, tôi e rằng tôi đă làm anh bực ḿnh lúc ở trong xe sáng nay.
Nụ cười của anh ta lại xuất hiện, nhưng lần này tôi chống lại được. Tôi đáp:
- Tôi không thích những chuyện bí mật, và tôi không hiểu tại sao anh lại không nói thẳng với tôi. Sao cứ phải đi ṿng qua cô Baker mới được?
- Ồ, không có ǵ bí mật cả đâu. Cô Baker là một nhà thể thao cỡ lớn, anh biết đấy, và cô ấy sẽ không bao giờ dúng tay vào một điều ǵ không chính trực.
Đột nhiên, Gatsby nh́n đồng hồ đeo tay, vụt đứng dậy và vội chạy ra khỏi pḥng, để tôi ngồi lại bàn một ḿnh với ông Wolfshiem.
- Ông ấy phải ra gọi điện thoại, - Wolfshiem nói, mắt nh́n theo Gatsby. - Một anh chàng đáng quư, có phải không ông? Điển trai và thượng lưu hết chỗ nói.
- Quả đúng.
- Ông ta là dân Oxford đấy.
- Thế à.
- Ông ta đă được giáo dục tài trường đại học Oxford bên Anh. Ông có biết trường đại học Oxford không?
- Tôi có nghe nói.
- Đó là một trong những trường đại học nổi tiếng nhất thế giới.
Tôi hỏi:
- Ông quen Gatsby đă lâu chưa?
Wolfshiem trả lời với vẻ hài ḷng:
- Từ nhiều năm nay rồi. Tôi có cái may mắn quen biết ông Gatsby ngay sau chiến tranh. Chỉ nói chuyện với nhau một giờ là tôi biết đă gặp được một người có ḍng dơi. Tôi tự bảo: ?oĐây là loại người mà ta muốn đưa về nhà giới thiệu với mẹ và em gái ta?, - ông ta ngừng lời một lúc. ?" Tôi thấy là ông đang nh́n khuy tay áo của tôi.
Không phải thế, nhưng bây giờ th́ tôi nh́n thật. Những cái khuy áo làm bằng những mảnh ngà nho nhỏ trông khá quen thuộc. Wolfshiem mách bảo tôi:
- Đó là những mẩu răng người đẹp nhất.
Tôi nh́n kỹ hơn.
- Ừ mà thật! Ai nghĩ ra như vậy kể khá kỳ khôi.
- Ờ, ờ, - Wolfshiem xắn tay áo lên trong lần áo ngoài. - Ờ - ờ, Gatsby là người hết sức cẩn thận về khoản phụ nữ. Ngay đến nh́n vợ bạn một cái, ông ta cũng không bao giờ.
Khi nhân vật được hưởng sự tin cậy bản năng ấy trở lại bàn ăn và ngồi xuống th́ Wolfshiem uống một hơi cạn tách cà phê và đứng dậy.
- Bữa ăn ngon tuyệt. Nhưng hai bạn trẻ ạ, tôi phải đi đây, để khỏi lạm dụng ḷng hiếu khách của các bạn.
- Đi đâu mà vội, Meyer? ?" Gatsby nói, giọng không có vẻ ǵ mặn mà.
Wolfshiem giơ tay lên như kiểu ban phước lành và nói, giọng long trọng:
- Các bạn rất lịch sự, nhưng tôi thuộc về một thế hệ khác. Các bạn ngồi đây bàn căi về các tṛ thể thao của các bạn, về các bà phụ nữ trẻ của các bạn và các... ?" ông ta thay thế cho một danh từ tưởng tượng bằng một cái hất tay nữa. ?" C̣n tôi, tôi đă năm mươi rồi, tôi không muốn ám các bạn lâu thêm.
Khi ông ta bắt tay và quay đi, cái mũi bi thảm của ông run run. Tôi không biết ḿnh có nói điều ǵ làm mếch ḷng ông không.
Gatsby giải thích:
- Đôi khi lăo trở nên rất đa sầu đa cảm. Hôm nay là một trong những ngày sầu năo ấy. Lăo là một kẻ có tiếng ở New York, một cư dân phố Broadway đấy.
- Ông ta làm nghề ǵ, diễn viên à?
- Không.
- Thợ chữa răng?
- Meyer Wolfshiem ấy à? Không phải, lăo là một tay đánh cá ăn tiền, - Gatsby ngập ngừng rồi thản nhiên nói tiếp. ?" Chính lăo đă bố trí trước trận chung kết giải quán quân bóng chày thế giới năm 1919.
- Bố trí trước trận chung kết giải quán quân bóng chày thế giới? ?" tôi nhắc lại.
Câu nói ấy làm tôi sững người. Tất nhiên tôi c̣n nhớ trận chung kết giải quán quân thế giới về môn bóng chày năm 1919 đă bị bố trí sắp đặt từ trước, nhưng cho đến nay tôi cho rằng đó là chuyện tự nhiên xảy ra, là cái khâu cuối cùng của cả một chuỗi sự việc không thể tránh khỏi. Tôi không hề bao giờ nghĩ rằng một kẻ lại có thể lừa dối ḷng tin của năm mươi triệu con người với vẻ thản nhiên của một tên ăn trộm như thế.
Một phút sau tôi mới hỏi được:
- Duyên do thế nào mà ông ta lại làm chuyện đó?
- Rất đơn giản. Lăo thấy có cơ hội.
- Tại sao ông ấy không phải ngồi tù?
- Người ta không tóm cổ nổi lăo, người anh em ạ. Lăo láu cá lắm.
Tôi một mực đ̣i trả tiền. Khi người hầu bàn mang tiền thừa trả lại, tôi bỗng nh́n thấy Tom Buchanan qua đám đông, ở đầu đằng kia gian pḥng. Tôi bảo Gatsby:
- Anh đi cùng với tôi ra đây một phút, tôi phải ra chào một người quen.
Thấy chúng tôi, Tom đứng bật dậy, bước khoảng năm sáu bước về phía chúng tôi. Anh sốt sắng:
- Lâu nay anh đi đâu thế? Daisy phát khùng lên v́ không thấy anh gọi điện thoại.
- Đây là ông Gatsby, đây là ông Buchanan.
Hai người bắt tay nhau rất nhanh và một vẻ bối rối căng thẳng không thường thấy ở Gatsby hiện lên trên nét mặt anh.
Tom hỏi tôi:
- Dạo này anh có khoẻ không? Sao anh lại đến tận đây ăn trưa.
- Tôi ăn trưa với ông Gatsby.
Tôi quay sang Gatsby, nhưng anh không c̣n ở đấy nữa. Vào một ngày thàng Mười năm một ngh́n chín trăm mười bảy...
(Chiều hôm ấy, ngồi thẳng đuỗn trên một chiếc ghế trong vườn trà khách sạn Plaza, Jordan kể với tôi).
... em đang đi dạo chơi ngoài phố, khi th́ bước trên hè đường, khi th́ trên băi cỏ. Em thích đi trên cỏ hơn v́ em đi giầy Anh đế có những cục cao su bám lấy đất mềm. Em mặc một chiếc váy kẻ ô mới, cái váy căng phồng lên một chút khi có gió, và mỗi lần như vậy th́ các lá cờ xanh, cờ trắng, cờ đỏ treo trước cửa tất cả các ngôi nhà duỗi thẳng thẳng băng và kêu tút-tút-tú như chê trách.
Lá cờ to nhất trong hàng cờ ấy và băi cỏ rộng nhất trong tất cả các băi cỏ ấy là của nhà Daisy Fay. Daisy vừa tṛn mười tám, hơn em hai tuổi, và là cô gái được mến mộ nhất ở thành phố Louisville, bỏ xa tất cả các cô gái khác. Daisy thường mặc đồ trắng, nàng có một chiếc xe hơi nhỏ mui trần hai chỗ cũng màu trắng. Suốt ngày, chuông điện thoại reo tới tấp trong nhà Daisy: các chàng sĩ quan trẻ ở doanh trại Taylor náo nức gọi điện thoại xin được đặc ân đến tối một ḿnh gặp riêng Daisy. ?oChỉ xin một tiếng đồng hồ thôi!?.
Sáng hôm ấy, khi em qua nhà Daisy th́ chiếc xe hơi trắng của Daisy đang đỗ bên bờ hè, Daisy đang ngồi trong xe với một chàng trung uư em chưa gặp bao giờ. Hai người mê mải với nhau đến nỗi em c̣n cách đó có năm bước Daisy mới nh́n thấy em.
- Jordan, - Daisy bất ngờ gọi, - lại đây nào.
Em thường lấy làm hănh diện được Daisy hỏi chuyện, v́ trong số tất cả các cô gái lớn tuổi hơn ḿnh, em ngưỡng mộ Daisy nhất. Daisy hỏi em có đến Hội chữ thập đỏ làm băng cứu thương không. Em có đến. Vậy th́ nhờ em báo hộ là nàng không đến được hôm đó nhé. Trong khi Daisy nói, chàng sĩ quan kia cứ nh́n nàng, nh́n với con mắt mà người con gái nào cũng mong muốn có ngày được nh́n như vậy. Em thấy cảnh ấy t́nh tứ đến nỗi cho đến nay em vẫn chưa quên. Tên chàng sĩ quan là Jay Gatsby. Hơn bốn năm, em không gặp lại anh ta, - đến khi gặp lại anh ta ở Long Island em cũng không nhận ra hai người là một.
Chuyện ấy diễn ra vào năm một ngh́n chín trăm mười bảy. Năm sau, em cũng có một vài chàng trai theo đuổi, và em bắt đầu tham dự các giải nên không gặp được Daisy luôn. Daisy không đi chơi với mấy ai và nếu có th́ thường là chơi với một nhóm người lớn tuổi hơn ḿnh một chút. Có những tin đồn xằng bậy về nàng - người ta bảo rằng một tối mùa đông, mẹ nàng bắt gặp con gái đang chuẩn bị hành trang đi New York để tiễn một chàng sĩ quan sắp đi phục vụ ở nước ngoài. Gia đ́nh đă kịp ngăn lại, nhưng nàng dỗi với gia đ́nh mấy tuần. Sau đấy th́ Daisy không chơi bời với giới sĩ quan nữa mà chỉ giao du với một vài anh con trai địa phương ốm o, cận thị, không vào được quân đội.
Đến mùa thu năm sau, Daisy lại vui vẻ, vui vẻ như xưa. Nàng chính thức bước chân vào xă hội sau ngày đ́nh chiến và đến tháng Hai th́ có tin nói nàng đă chính thức đính hôn với một chàng trai ở New Orleans. Nhưng đến tháng Sáu th́ Daisy lấy Tom Buchanan, người Chicago. Lễ cưới cực kỳ sang trọng, xa hoa, cả Louisville chưa thấy bao giờ. Nhà trai đến một trăm người đi riêng bốn toa xe lửa và thuê cả một tầng khách sạn Seelbach. Trước hôm cưới một ngày, chú rể tặng cô dâu một chuỗi ngọc trai trị giá ba trăm năm mươi ngh́n đôla.
Em đi phù dâu. Em vào pḥng Daisy trước tiệc cưới nửa giờ, thấy nàng đang nằm dài trên giường, đẹp như một đêm tháng Sáu trong chiếc áo dài hoa, và say khướt. Một tay Daisy cầm một chai rượu vang Sauterne và tay kia cầm một bức thư.
- Khen chị đi, - Daisy nói, - chị chưa bao giờ uống rượu đâu nhé, nhưng nay uống sao ngon ghê.
- Daisy, chị làm sao thế?
Thú thật với anh là em hoảng. Em chưa bao giờ thấy một người con gái nào say đến vậy.
- Em của chị này, - Daisy ṃ tay vào trong chiếc sọt giấy đặt ngay cạnh người trên giường lôi ra chuỗi hạt trai, - em mang xuống dưới nhà trả nó cho chủ của nó. Bảo với mọi người là Daisy đổi ư rồi. Bảo là Daisy đổi ư rồi.
Nàng bắt đầu khóc, khóc tấm tức măi không thôi. Em chạy đi t́m người hầu gái của mẹ nàng. Mấy người chúng em khoá cửa, xúm lại ấn Daisy vào một bồn tắm nước lạnh. Daisy vẫn không chịu buông lá thư. Nàng cầm cả lá thư vào trong bồn tắm, cứ bóp chặt lấy nó làm nó mủn ra thành một cục và chỉ đến khi thấy nó sắp tơi vụn ra như tuyết mới chịu để em vứt bỏ vào hộp xà pḥng.
Nhưng Daisy không hé răng nói thêm một lời nào nữa. Mấy người chúng em cho nàng ngửi nước đái quỷ, áp đá lên trán, ép nàng mặc quần áo, và nửa giờ sau, khi bọn chúng em ở trong buồng đi ra th́ chuỗi ngọc trai đă được đeo ở cổ nàng và sự việc lôi thôi vừa rồi thế là đă xong. Năm giờ chiều hôm sau, Daisy lấy Tom Buchanan, thản nhiên như không hề có chuyện ǵ xảy ra, và hai vợ chồng đi chơi ba tháng ở vùng Biển Nam Thái b́nh dương.
Em gặp lại hai vợ chồng Daisy ở Santa Barbara khi họ trở lại Mỹ. Em nghĩ chưa từng thấy người vợ nào yêu chồng say đắm đến vậy. Chồng mà đi đâu khỏi pḥng một phút thôi là Daisy đă nhớn nhác nh́n quanh hỏi: ?oTom đâu rồi?? và thẫn thờ cho đến khi anh ấy trở lại. Daisy thường ngồi cả giờ trên băi cát, đặt đầu anh ấy lên ḷng ḿnh, lấy ngón tay vuốt nhẹ đôi mắt anh ấy và nh́n anh ấy với một vẻ đê mê sung sướng. Nh́n họ bên nhau như thế làm người ta phải xúc động, phải cười thầm trân trọng. Hồi ấy là vào tháng Tám. Một tuần sau ngày em rời Santa Barbara, Tom lái xe ban đêm đâm phải một chiếc xe ngựa trên đường đi Ventura, làm gẫy mất một bánh trước. Cô gái ngồi trên xe cùng với anh ấy cũng bị đưa lên báo, v́ cô ta bị gẫy tay. Cô ta là một cô hầu pḥng ở khách sạn Santa Barbara.
Tháng Tư năm sau, Daisy sinh con gái. Hai vợ chồng sang Pháp một năm. Em gặp họ vào một mùa xuân ở Cannes, ít lâu sau lại gặp ở Deauville, rồi sau đó họ trở về sống ở Chicago. Như anh biết, ở Chicago, Daisy được nhiều người yêu mến. Vợ chồng Daisy giao du với một nhóm người ăn chơi, trẻ trung, giàu có và bừa băi, nhưng Daisy vẫn giữ trọn thanh danh. Có lẽ là v́ Daisy không uống rượu. Không uống rượu là một lợi thế lớn giữa đám người uống nhiều. Ta có thể giữ mồm, và hơn nữa ta có thể làm những chuyện không đúng mực cho lắm nhưng người khác đă mờ mắt không nh́n thấy ǵ hết hoặc chẳng thèm để tâm đến làm ǵ. Có lẽ Daisy chưa bao giờ dính vào chuyện yêu đương ?" tuy nhiên có một cái ǵ đó trong giọng nàng...
Thế rồi, cách đây sáu tuần, lần đầu tiên trong nhiều năm, Daisy nghe nói đến tên Gatsby. Đó là lúc em hỏi anh ?" anh c̣n nhớ không? ?" em hỏi anh có biết ông Gatsby ở West Egg không. Anh đi rồi, Daisy vào pḥng em đánh thức em dậy và hỏi ?oGatsby nào thế?? Em đang thiu thiu ngủ nhưng cũng miêu tả ông Gatsby ấy. Nghe xong, Daisy nói bằng một giọng hết sức khác lạ rằng có lẽ đó là người nàng quen. Măi cho đến lúc bấy giờ em mới nhận ra Gatsby chính là chàng sĩ quan ngồi trên chiếc xe hơi màu trắng của Daisy năm nào.
*
* *

Khi Jordan Baker kể xong, chúng tôi đă rời khách sạn Plaza được nửa giờ và đang ngồi trên một chiếc xe mui trần chạy qua công viên trung tâm. Vầng dương đă khuất sau những toà nhà cao chót vót của các ngôi sao màn bạc trên các đường phố Năm mươi ở khu Tây, và đám trẻ con đă tụ tập như bầy dế mèn trên băi cỏ, tiếng hát trong trẻo của chúng vang lên trong ánh chiều chạng vạng nóng bức:
Ta là vua Araby,
T́nh em phải thuộc về tay ta.
Đêm đến, khi em đă yên ngủ,
Ta ḅ vào thăm em của ta
- Một chuyện ngẫu nhiên kỳ lạ thật, - tôi nói.
- Không phải ngẫu nhiên tí nào đâu.
- Sao không phải?
- Gatsby mua toà nhà kia là để được ở cách nhà Daisy chỉ một cái vịnh nhỏ.
Ra vậy không phải Gatsby chỉ mơ tưởng đến các v́ sao trên trời trong đêm tháng Sáu ấy. Anh hiện lên sống động trước mắt tôi, bất thần rũ bỏ được cái vỏ xa hoa lộng lấy vô mục đích của anh.
Jordan nói tiếp:
- Gatsby nhờ anh mời Daisy đến chơi nhà anh vào một buổi chiều và để cho anh ấy cùng sang chơi bên anh.
Yêu cầu nhỏ bé ấy làm tôi xúc động. Gatsby đă chờ đợi đằng đẵng năm năm, đă mua cả một toà lâu đài làm nơi ban phát ánh sao cho đàn **** đêm vô t́nh, chỉ để anh có thể ?osang chơi? bên vườn nhà một người xa lạ một buổi chiều nào đó.
- Cần ǵ phải cho tôi biết tất cả đầu đuôi câu chuyện rồi anh ta mới dám hỏi một điều nhỏ mọn đến vậy.
- Anh ấy sợ, anh ấy đă chờ đợi bao nhiêu lâu rồi. Anh ấy nghĩ có thể anh bị mếch ḷng. Anh thấy đấy, dưới vẻ bề ngoài kia, Gatsby chỉ là một kẻ cục mịch tầm thường.
Có một điều làm tôi băn khoăn:
- Tại sao Gatsby không nhờ cô sắp đặt cho một buổi gặp gỡ?
- Anh ấy muốn Daisy đến thăm nhà anh ấy cơ. ?" Jordan giải thích. ?" Mà nhà anh th́ ở ngay cạnh nhà anh ấy.
- À.
Jordan nói tiếp:
- Em cho rằng Gatsby có lẽ đă có ư mong chờ Daisy một đêm nào đó sẽ t́nh cờ đến dự một trong những buổi dạ hội ở nhà anh ấy, nhưng Daisy chưa bao giờ đến. Thế là anh ấy đi hỏi hú hoạ mọi người xem có ai quen Daisy không, và em là người đầu tiên anh ấy t́m được. Chính là trong buổi tối mà Gatsby cho người đến t́m em giữa cuộc khiêu vũ. Chắc anh đă thấy anh ấy rào đón như thế nào. Cố nhiên, em đề xuất ngay một bữa ăn trưa tại New York. Nói xong, em tưởng anh ấy phát khùng:
- Tôi không muốn có chuyện ǵ khuất tất, - Gatsby cứ làu bàu măi. ?" Tôi muốn gặp nàng ngay cạnh nhà tôi.
Khi em nói anh là bạn thân của Tom th́ Gatsby đă toan huỷ bỏ dự định. Gatsby không biết ǵ nhiều về Tom, tuy anh ấy bảo là đă đọc một tờ báo Chicago trong mấy năm liền chỉ cốt mong sao gặp tên Daisy.
Trời bây giờ đă tối. Khi xe chúng tôi chui qua gầm một chiếc cầu nhỏ, toi quàng tay ôm lấy đôi vai Jordan, kéo cô ta về phía tôi và ngỏ lời mời cô ta đi ăn tối. Bỗng nhiên tôi không c̣n nghĩ ǵ đến Daisy hoặc Gatsby nữa, mà chỉ nghĩ đến con người nhỏ nhắn, rắn chắc và hèn mọn này, con người hoài nghi hết thảy mọi thứ trên đời và đang nhau nhẩu ngả người vào trong ṿng tay tôi.
- Với lại Daisy cũng cần được hưởng một chút ǵ trong đời chứ, - Jordan th́ thầm với tôi.
- Nàng có muốn gặp Gatsby không?
- Không được để Daisy biết chuyện. Gatsby không muốn Daisy biết. Anh cứ coi như là chỉ mời nàng đến uống trà thôi.
Xe chúng tôi đi qua một hàng cây tối sẫm, rồi qua mặt phố Năm mươi chín, một khối ánh sáng nhợt nhạt êm dịu hắt xuống công viên. Không như Gatsby và Tom Buchanan, tôi không có một người bạn gái nào mà gương mặt lướt qua loang loáng trên các gờ mái nhà tối đen và những ḍng chữ quảng cáo sáng chói, v́ vậy tôi kéo về phía ḿnh người con gái đang ngồi cạnh tôi, siết chặt ṿng tay tôi. Khoé miệng uể oải và khinh khỉnh của cô ta hé nở một nụ cười và thế là tôi kéo cô ta lại gần hơn nữa, lần này sát vào mặt tôi. CHƯƠNG V
Đêm ấy, khi xe về đến West Egg, tôi đă tưởng nhà tôi bị cháy. Hai giờ đêm mà cả một vùng bán đảo rực sáng, ánh sáng hư ảo chan hoà các lùm cây và kéo thành những sợi lấp lánh dài trên các đường dây điện. Sau một khúc ngoặt, tôi nhận ra đó là toà biệt thự của Gatsby, đèn bật sáng trưng từ tầng thượng đến tầng hầm.
Thoạt tiên tôi tưởng lại có một cuộc vui mới, một buổi dạ hội điên loạn đă biến thành một tṛ ?ođi trốn đi t́m? lấy cả toà nhà làm chỗ chơi. Nhưng không có một tiếng động nào. Chỉ có gió thổi xào xạc trên ngọn cây đu đưa các sợi dây điện làm cho ánh đèn lấp loé như thể toàn nhà nhấp nháy mắt với bóng đêm. Trong khi chiếc tắc xi chở tôi rồ máy rời đi, tôi thấy Gatsby đi tạt ngang qua vườn nhà anh về phía tôi.
Tôi nói:
- Nhà anh cứ như Hội chợ thế giới ấy.
- Thế ư? ?" Gatsby ngoảnh lại nh́n toà nhà với con mắt lơ đăng. ?" Tôi đi xem qua các gian pḥng mà. Này, người anh em, ta đi Coney Island đi. Bằng xe tôi.
- Quá muộn rồi.
- Hay ta ra tắm một lát ở bể bơi. Cả mùa hè năm nay tôi chưa dùng đến nó.
- Tôi phải đi ngủ, anh ạ.
- Thôi vậy.
Gatsby nh́n tôi chờ đợi, nén lại vẻ nôn nóng. Sau một lúc, tôi lên tiếng:
- Cô Baker đă nói chuyện với tôi rồi. Ngày mai, tôi sẽ gọi dây nói cho Daisy, mời cô ấy đến dự bữa trà tại nhà tôi.
- Ồ, tốt lắm, - Gatsby nói với giọng hờ hững, - Tôi quả không muốn làm phiền anh một chút nào.
- Hôm nào tiện cho anh?
- Hôm nào tiện cho anh? ?" Gatsby nhanh nhẩu sửa lại lời tôi. - Quả tôi khong muốn làm phiền anh một chút nào.
- Ngày kia có được không?
Gatsby cân nhắc một lúc, rồi giọng ngại ngần:
- Tôi muốn cho xén cỏ.
Hai chúng tôi cùng nh́n xuống băi cỏ: băi cỏ lởm chởm nhà tôi phân biệt hẳn bằng một đường rất rơ nét với thảm cỏ sẫm bằng phẳng được chăm sóc cẩn thận, trải dài bên phía nhà Gatsby. Hẳn Gatsby muốn nói về băi cỏ nhà tôi.
- C̣n một chuyện nhỏ nữa, - Gatsby lại ấp úng, ngập ngừng.
- Hay anh định lui lại một vài ngày nữa? ?" tôi hỏi.
- À, không phải về chuyện ấy. Ít ra... ?" Gatsby lúng túng không biết mở đầu như thế nào. - Thế này, tôi nghĩ... À này, người anh em, chắc anh kiém không được nhiều tiền cho lắm phải không?
- Không nhiều lắm.
Câu trả lời ấy làm Gatsby có vẻ vững dạ. Anh nói tiếp, giọng vững vàng hơn.
- Tôi cũng nghĩ là không nhiều lắm. Tôi xin lỗi nếu tôi... Anh biết đấy, tôi có một công việc kinh doanh phụ nho nhỏ, một thứ làm phụ thôi, anh hiểu chứ. Và tôi nghĩ nếu anh không kiếm được nhiều lắm... Anh làm nghề chào bán chứng khoán, phải không, người anh em?
- Mới tập tạnh thôi.
- Thế th́ có việc này khá hay đối với anh. Nó không chiếm mất nhiều thời gian của anh mà lại có thể giúp anh thu về khá nhiều tiền. Đây là một việc làm ăn tương đối kín đáo.
Đến bây giờ tôi nhận ra rằng nếu như ở vào t́nh huống khác th́ câu chuyện này có thể đă là một trong những bước ngoặt đối với cuộc đời tôi. Nhưng v́ đề nghị ấy được đưa ra không khéo léo và rơ ràng là để trả ơn cho một công việc mà tôi sẽ giúp Gatsby nên tôi không có cách nào khác là phải cắt ngang ngay ở đây.
- Tôi kín hết thời gian rồi. Tôi rất cảm ơn nhưng không thể nhận thêm việc nào nữa.
- Không phải là làm việc với Wolfshiem đâu. ?" Rơ ràng Gatsby tưởng rằng tôi muốn thoái thác cái ?ođầu mối? được nêu lên hồi trưa, nhưng tôi bảo ngay là không phải. Gatsby chờ đợi một lúc nữa, mong tôi sẽ nói sang một chuyện khác nhưng tâm trí tôi đang quá bận không muốn chuyện tṛ ǵ nên anh đành phải về.
Buổi tối vừa trôi qua làm tôi cảm thấy đầu óc lâng lâng vui sướng. H́nh như tôi đă ch́m ngay vào một giấc ngủ say khi bước qua cổng chính nhà tôi. V́ vậy tôi không biết Gatsy có đi Coney Island không, hoặc anh ?ođi xem các gian pḥng? mất bao nhiêu tiếng đồng hồ trong khi toà biệt thự của anh vẫn tràn trề ánh sáng. Sáng hôm sau từ nơi làm việc, tôi gọi điện thoại cho Daisy, mời nàng đến dùng trà.
- Đừng rủ Tom, - tôi nhắc.
- Ǵ cơ?
- Đừng rủ Tom.
- Tom là ai nhỉ? ?" Daisy vặn lại với giọng ngây thơ.
Đúng hôm hẹn, trời mưa to. Khoảng mười một giờ sáng, một người thợ mặc áo mưa kéo một cái máy xén cỏ đến gơ cửa nhà tôi thưa rằng ông Gatsby sai anh ta đến xén cỏ nhà tôi. Thấy vậy tôi mới sực nhớ là đă quên dặn chị giúp việc người Phần Lan đến làm việc hôm nay. Tôi đành phải lái xe sang làng West Egg t́m chị ta qua những ngơ ngách lầy lội quét vôi trắng, đồng thời mua vài cái tách, một ít chanh và hoa.
Hoa là thừa, v́ đến hai giờ chiều, cả vườn ươm bên nhà Gatsby được chuyển sang nhà tôi với không biết bao nhiêu là chậu và b́nh để cắm hoa. Một giờ sau, có ai hấp tấp đẩy cánh cổng nhà tôi, rồi Gatsby trong bộ com-lê bằng nỉ trắng, sơ mi mầu trắng bạc và ca-vát vàng, vội vă bước vào. Mặt anh tái mét và có những quầng sẫm dưới đôi mắt mất ngủ. Gatsby hỏi ngay:
- Tốt đẹp cả chứ?
- Cỏ xén đẹp lắm, nếu đó là điều anh muốn hỏi.
- Cỏ nào nhỉ? ?" Gatsby ngơ ngác. ?" À, cỏ ngoài vườn!
Gatsby nh́n qua cửa sổ ra mảnh vườn, nhưng xét theo nét mặt anh, tôi cho rằng anh chẳng nh́n thấy ǵ cả. Gatsby nói chung chung:
- Trông rất đẹp. Có tờ báo nói chắc rằng đến bốn giờ th́ trời tạnh. H́nh như tờ ?oNhật báo? th́ phải. Anh đă có đủ mọi thứ cần thiết cho bữa trà chưa?
Tôi dẫn Gatsby vào gian bếp. Anh nh́n chị giúp việc của tôi với vẻ trách móc. Hai chúng tôi cùng xem xét tá bánh ngọt mua ở hiệu bánh về.
- Có được không?
- Được lắm, được lắm. Rất tốt, - rồi giọng thảng thốt của Gatsby nói thêm - ... người anh em ạ.
Đến khoảng ba giờ th́ trời ngớt mưa và chuyển thành một làn sương bụi ẩm ướt, đây đó lơ lửng một vài giọt nước như hạt sương to. Gatsby giở xem một cuốn ?oKinh tế học? của Clay với con mắt không thần sắc. Anh giật ḿnh khi nghe thấy tiếng chân chị giúp việc làm rung sàn bếp, thỉnh thoảng lại vụng trộm nh́n qua những ô cửa kính mờ hơi sương như thể bên ngoài đang diễn ra một loạt sự việc vô h́nh nhưng đáng ngại. Cuối cùng, Gatsby đứng dậy, ấp úng bảo với tôi là anh đi về.
- Sao lại về?
- Không có ai đến dự bữa trà đâu. Quá muộn rồi. ?" Anh xem đồng hồ đeo tay như bận một việc ǵ cấp bách ở đâu. ?" Dù sao, tôi không thể đợi suốt ngày.
- Đừng ngốc nghếch. Bây giờ mới là bốn giờ kém hai phút.
Gatsby lại ngồi xuống, vẻ thiểu năo cứ như tôi đă bắt ép anh ngồi. Cùng lúc ấy có tiếng xe hơi lăn bánh vào lối đi trong vườn nhà tôi. Hai chúng tôi cùng bật dậy và tôi bước ra vườn, hơi bối rối.
Một chiếc xe hơi lớn mui trần đang tiến vào lối đi dưới hai cây tử đinh hương trụi lá và rơ những hạt nước mưa lơng tơng. Chiếc xe dừng lại. Gương mặt Daisy dưới một chiếc mũ tam giác màu trứng sáo, ngoẹo sang một bên, ở trong xe nh́n tôi với một nụ cười say sưa, tươi rói.
- Có đúng là anh sống ở đây không, anh yêu quư?
Giọng nói uốn lượn tức cười của nàng là một chủ âm nổi bật giữa tiếng mưa rơi đều đều. Tôi buộc phải lắng nghe một lúc những âm thanh lên bổng xuống trầm đó chỉ bằng riêng thính giác rồi sau mới hiểu được những lời nói. Một món tóc ướt vương xuống như một vệt sơn xanh quệt ngang má và bàn tay mà tôi cầm để đỡ nàng xuống xe đẫm những hạt sương lóng lánh.
Daisy nói rất nhỏ vào tai tôi:
- Anh yêu em ư, chứ sao em lại phải đến một ḿnh?
- Đó là điều bí mật của lâu đài Rackrent. Em cho tài xế đi chơi độ một tiếng đi.
- Ferdie, một tiếng nữa lại đây. - Rồi bằng một giọng nho nhỏ trầm trầm: - Tên hắn là Ferdi.
- Xăng có làm ảnh hưởng đến mũi hắn không?
- Em chắc là không, - giọng Daisy ngây thơ. - Tại sao?
Chúng tôi vào trong nhà. Tôi vô cùng kinh ngạc thấy pḥng khách trống không. Tôi thốt lên:
- Thật là quái lạ!
- Cái ǵ quái lạ?
Daisy ngoảnh đầu lại v́ có tiếng gơ cửa trịnh trọng nhè nhẹ ngoài cửa trước. Tôi ra mở cửa. Nhợt nhạt như một xác chết, Gatsby đứng sừng sững giữa một vũng nước, hai tay thọc sâu vào trong túi áo vet-tông như hai quả tạ, trân trân nh́n vào mặt tôi với vẻ bi thảm.
Tay vẫn thọc trong túi áo, anh sải bước qua mặt tôi và gian tiền sảnh, quay ngoắt một cái như đi trên dây rồi mất hút vào trong pḥng khách. Cảnh tượng không có ǵ là ngộ nghĩnh. Nghe rơ tiếng tim tôi đập th́nh th́nh, tôi khép cửa lại, ngăn những hặt mưa đang đổ xuống mỗi lúc một mau hơn.
Trong nửa phút đồng hồ, không có một tiếng động nào. Rồi tôi nghe thấy vọng từ pḥng khách ra những âm thanh ŕ rầm nghẹn ngào và một khúc của chuỗi cười gịn tan, tiếp theo sau là giọng Daisy trong trẻo và giả tạo:
- Chắc chắn là em vô cùng vui mừng được gặp lại anh.
Một lúc im lặng, dài kinh khủng. Không có việc ǵ mà làm ở gian tiền sảnh nên tôi vào pḥng khách.
Tay vẫn đút trong túi, Gatsby đang đứng tựa người vào thành ḷ sưởi, điệu bộ cố ra vẻ hoàn toàn thoải mái, thậm chí là buồn tẻ nữa. Đầu anh ngả ra sau đến nỗi nó t́ vào mặt một chiếc đồng hồ hỏng trên mặt ḷ sưởi và ở tư thế ấy, đôi mắt hốt hoảng của Gatsby nh́n đăm đắm xuống Daisy đang ngồi trên mép một chiếc ghế cứng, hơi sợ sệt nhưng vẫn duyên dáng.
- Chúng tôi đă quen nhau từ trước. ?" Gatsby lẩm bẩm.
Mắt anh liếc vội nh́n tôi, môi anh mấp máy hé mở định cười nhưng không cười nổi. May thanh, chiếc đồng hồ bị đầu anh t́ vào chọn đúng lúc đó nghiêng đi suưt đổ, Gatsby quay lại, hai tay run run vội đỡ lấy chiếc đồng hồ đặt vào chỗ cũ. Rồi anh ngồi xuống, người thẳng đuỗn, khuỷu tay t́ lên tay đi-văng, bàn tay đỡ lấy cằm. Anh ấp ùng:
- Tôi xin lỗi về cái đồng hồ...
Mặt tôi bây giờ nóng bừng. Tôi không chọn nổi một câu thông thường nào trong số hàng ngh́n câu chập chờn trong đầu. Tôi nói một câu ngốc nghếch:
- Đồng hồ cũ ấy mà.
H́nh như lúc năy cả mấy người chúng tôi đă tưởng nó sẽ rơi xuống đất vỡ tan.
- Em và ông Gatsby không gặp nhau đă nhiều năm nay, - giọng Daisy rất b́nh thản.
- Đến tháng Một tới th́ được năm năm.
Câu trả lời tắp lự như một cái máy của Gatsby lại làm chúng tôi lúng túng mất ít nhất thêm một phút nữa. Không biết xoay tính cách nào, tôi đề nghị họ vào bếp giúp tôi pha trà. Cả hai đă đứng dậy th́ chị Phần Lan quái quỷ làm sao đă bê khay trà lên.
May mà nhờ lúc tíu tít bầy bánh trái và tách đĩa, mọi người đă b́nh tâm lại một chút. Gatsby lùi vào một góc tối và trong khi Daisy và tôi nói chuyện với nhau, anh chăm chú nh́n hai chúng tôi hết người này đến người kia với con mắt căng thẳng, khổ sở. Tuy vậy, mục đích không phải là được yên tĩnh, cho nên thấy có cơ hội đầu tiên là tôi xin lỗi đứng dậy. Nhưng Gatsby đă hoảng lên:
- Anh đi đâu đấy?
- Tôi trở lại ngay bây giờ.
- Tôi cần nói với anh một chuyện đă rồi anh hẵng đi.
Gatsby đi theo tôi vào bếp, ngơ ngác như người mất hồn. Anh đóng cửa bếp lại rồi khẽ thốt lên ?oÔi, Trời!? một cách thiểu năo.
- Sao thế?
- Một sai lầm kinh khủng. ?" Gatsby cứ lắc đầu măi. Một sai lầm kinh khủng, kinh khủng.
- Anh xúc động đấy mà, có sao đâu, - và may thay tôi nói thêm, - cả Daisy cũng xúc động.
- Nàng xúc động? ?" Gatsby nhắc lại, vẻ không tin.
- Như anh thôi.
- Anh đừng nói to thế.
- Anh cứ như con nít ấy, - mất kiên nhẫn, tôi nói lớn. ?" Không những thế lại c̣n vô ư thức. Ai lại để Daisy ngồi một ḿnh trong pḥng.
Gatsby giơ tay lên chặn lời tôi, nh́n tôi với một vẻ trách móc mà tôi không thể nào quên, rồi thận trọng mở cửa, trở lại gian pḥng kia.

Tôi đi ra bằng cửa sau, - theo đúng lối Gatsby đă ra cách đây nửa giờ trước khi bồn chồn đi ṿng quanh nhà - rồi chạy vội đến trú bên một thân cây lớn xù x́, vặn vẹo, tán lá dầy kín tạo thành một cái mái che mưa. Trời lại mưa to và băi cỏ mấp mô nhà tôi, đă được người thợ làm vườn của Gatsby xén rất đều, loang lổ những vũng nước và những băi lầy ngầu bùn như mặt đất thời kỳ tiền sử. Đứng dưới gốc cây, không có cái ǵ khác để nh́n ngoài toà nhà to lớn của Gatsby, và như Kant đă ngắm cái tháp chuông nhà thờ của ḿnh, tôi ngắm măi toà nhà ấy trong nửa giờ đồng hồ. Một ông chủ nhà máy bia dă cho xây toà nhà này vào đầu thời kỳ thịnh hành các kiểu kiến trúc lịch sử, tức là cách đây khoảng một chục năm. Có câu chuyện kể rằng ông này đă xin chịu trả tiền thổ trạch cho tất cả các ngôi nhà lân cận trong vùng trong năm năm, nếu chủ các ngôi nhà ấy chịu lớp mái nhà ḿnh bằng rơm. Có lẽ sự cự tuyệt của họ làm ông ta hết thiết tha với đồ án gây dựng lên một ḍng họ, nên ông ta bước ngay sang một thời kỳ sa sút. Con cái ông ta đă bán nhà lúc ṿng hoa tang c̣n treo ngoài cửa. Người Mỹ tuy sẵn sàng làm nông nô, thậm chí có thể nói là sốt sắng nữa, nhưng xưa nay họ vẫn bướng bỉnh không chịu làm nông dân. Nửa giờ sau trời lại nắng và chiếc xe của hiệu thực phẩm ṿng vào đường xe chạy trong vườn nhà Gatsby chở đến những thứ dùng cho bữa tối của gia nhân nhà anh ?" tôi biết chắc Gatsby sẽ không đụng đến một miếng nào. Một chị hầu pḥng bắt đầu đi mở các cửa sổ ở tầng trên, hiện ra từng lúc cách quăng ở các ô cửa và đến cửa sổ gian chính giữa xây lồi ra ngoài, chị ta ngả người qua bậu cửa, trầm ngâm nhổ nước bọt xuống vườn. Đă đến lúc tôi trở vào nhà. Lúc trời c̣n mưa, tiếng mưa rơi nghe như tiếng th́ thầm của họ trong nhà, thỉnh thoảng lại cao lên, to lên đôi chút trong những cơn xúc động. Nhưng nay không gian trở lại im ĺm, tôi cảm thấy trong nhà cũng lại im lặng nốt.
Tôi vào trong nhà sau khi đă làm đủ mọi thứ tiếng động có thể làm được trong gian bếp, suưt nữa th́ làm lật nhào cả cái bếp ḷ ?" nhưng tôi tin rằng họ vẫn không nghe thấy ǵ hết. Hai người ngồi mỗi người ở một đầu đi-văng, nh́n nhau như đang hỏi nhau hoặc sắp hỏi nhau một câu ǵ đó. Vẻ bối rối khi năy không c̣n vương lại một chút nào. Gương mặt Daisy đầm đ́a nước mắt. Thấy tôi vào, nàng vụt đứng dậy, lấy mùi soa chấm mắt trước một tấm gương. Nhưng ở Gatsy có một sự biến đổi quả làm tôi kinh ngạc. Anh rạng rỡ hẳn lên. Không có một lời nói hoặc một cử chỉ hân hoan nào, nhưng từ con người anh, một niềm vui sướng mới toả ra tràn ngập cả căn pḥng bé nhỏ.
- Ồ, chào người anh em, - Gatsby nói, y như chúng tôi không thấy mặt nhau hàng năm trời. Tôi đă tưởng anh sắp bắt tay tôi.
- Trời tạnh rồi.
- Thật à? ?" Khi Gatsby hiểu ra tôi nói ǵ, nhận ra ánh nắng lấp loáng reo vui trong gian pḥng, anh nở một nụ cười như một nhà khí tượng học, như một người khách thân quen của ánh sáng say sưa thấy nó trở lại, và anh nhắc lại tin ấy với Daisy. ?" Em nghĩ sao? Trời tạnh rồi.
- Em sung sướng, Jay ạ, - cổ nàng, tràn đầy một vẻ đẹp đau đơn, sầu muộn, chỉ biểu lộ có niềm vui bất ngờ.
- Tôi muốn mời anh và Daisy sang bên tôi chơi, - Gatsby nói. ?" Tôi muốn dẫn Daisy đi xem nhà.
- Có thực anh muốn tôi sang cùng không?
- Thực chứ, người anh em.
Daisy lên gác rửa mặt ?" tôi ngượng người khi sực nhớ ra quá muộn đến những chiếc khăn mặt của tôi ?" trong khi Gatsby và tôi chờ ngoài vườn.
- Nhà tôi trông đẹp đấy chứ? ?" Gatsby hỏi tôi ?" Anh xem toàn bộ mặt trước nhà đón ánh sáng ḱa.
Tôi công nhận là toà nhà tuyệt đẹp.
Gatsby đưa mắt lướt nh́n toà biệt thự của ḿnh, lướt qua từng chiếc cổng ṿm, từng cái tháp vuông.
- Tôi mất ba năm mới kiếm được số tiền mua toà nhà này.
- Tôi tưởng tài sản của anh là được thừa hưởng?
- Đúng thế, - Gatsby không suy nghĩ nói ngay, - nhưng tôi đă gần mất sạch hồi đại loạn... đại loạn chiến tranh.
Tôi chắc Gatsby không hiểu ḿnh đang nói ǵ v́ khi tôi hỏi về công việc làm ăn của anh th́ Gatsby đáp ?oĐó là việc riêng của tôi?, rồi sau mới nhận ra đấy không phải là một câu trả lời thích đáng. Anh sửa lại:
- À, tôi kinh doanh nhiều ngành. Thuốc men rồi dầu mỏ. Nhưng bây giờ tôi thôi cả hai ngành đấy rồi. ?" Gatsby nh́n tôi chăm chú hơn. - Phải chăng anh muốn nói anh đă suy nghĩ lại về công việc tôi đề xuất tối hôm nọ?
Tôi chưa kịp trả lời th́ Daisy ở trong nhà ra, hai hàng khuy đồng trên áo lấp lánh ngoài nắng. Nàng reo lên, giơ tay trỏ:
- Toà nhà to lớn đằng kia à?
- Em có thích không?
- Em mê lắm, nhưng không hiểu làm sao anh ở đấy một ḿnh được!
- Anh luôn giữ cho trong nhà lúc nào cũng đầy những con người thú vị, cả ngày lẫn đêm. Những người làm những công việc lư thú. Những nhân vật danh tiếng. Chúng tôi không đi theo lối tắt men theo bờ vịnh mà ṿng ra đường cái vào bằng cổng chính. Bằng những tiếng th́ thào mê hồn, Daisy khen ngợi mọi sắc vẻ của toà kiến trúc đồ sộ như lâu đài của một lănh chúa nổi trên nền trời, khen ngợi vẻ đẹp của khu vườn, mùi hương lấp lánh của hoa thuỷ tiên trường thọ, mùi hương xôm xốp của hoa sơn trà và hoa mận, mùi hương vàng nhạt của hoa kim ngân. Tôi có một cảm giác là lạ khi bước lên bậc thềm bằng đá cẩm thạch mà không thấy những tà áo sặc sỡ sột soạt ra vào và không nghe thấy âm thanh nào khác ngoài tiếng chim hót trên cành cây.
Vào trong nhà, khi chúng tôi đi dạo qua những pḥng đàn bài trí theo kiểu thời Marie Antoinette ở Pháp, những pḥng khách kiểu thời Trùng hưng ở Anh, tôi cảm thấy như có những người khách đang nấp đằng sau mỗi chiếc bàn, mỗi chiếc đi văng, được lệnh phải im hơi lặng tiếng chờ cho đến khi chúng tôi đi qua. Khi Gatsby khép cánh cửa ?oThư viện trường cao đẳng Merton? lại, tôi dám cam đoan là đă nghe thấy ông khách Mắt cú bật lên một chuỗi cười ma quái.
Chúng tôi lên gác thăm các pḥng ngủ bầy biện theo thời xưa, bao bọc trong lụa hồng và lụa xám và tươi mát với những bông hoa mới hái; thăm các pḥng trang điểm, pḥng bi-a, pḥng tắm với bồn tắm ch́m; vô t́nh vào phải một pḥng bên trong có một ông khách mặc quần áo ngủ, đầu rối bù, đang tập những động tác chữa bệnh gan trên sàn. Người khách ấy chính là Klipspringer, ?ogă ở trọ?. Sáng nay tôi vừa mới gặp gă đi lang thang ngoài băi biển, bụng lép kẹp. Cuối cùng, chúng tôi đến phần nhà Gatsby ở gồm một pḥng ngủ, một buồng tắm, một pḥng làm việc trang trí kiểu Adam. Chúng tôi ngồi lại, uống một ly rượu Chartreuse mà Gatsby lấy ở tủ ly ch́m trong tường ra.
Gatsby không một lúc nào rời mắt khỏi Daisy. Tôi có cảm tưởng anh đánh giá lại mọi thứ đồ đạc trong nhà tuỳ theo ấn tượng mà chúng gây ra trong đôi mắt yêu quư của nàng. Đôi khi Gatsby ngây người nh́n các tài sản của ḿnh như thể hiện sự hiện diện kỳ diệu bằng xương bằng thịt của người phụ nữ này đă làm chúng không c̣n vẻ là thực nữa. Một lần, Gatsby bước hụt chân suưt ngă ở cầu thang.
Pḥng ngủ của Gatsby giản dị nấht trong các pḥng ngủ, trừ một điều là trên bàn gương có một bộ đồ trang điểm bằng vàng khối mờ mờ. Daisy thích thú cầm lấy cái bàn chải miết lên tóc. Thấy thế, Gatsby ngồi xuống, lấy tay bưng mắt, miệng cười khúc khích.
- Thật là kỳ khôi, người anh em ạ. Tôi không... Khi tôi định...
Có thể nhận thấy ngay Gatsby đă trải qua hai tâm trạng và bây giờ anh bước sang tâm trạng thứ ba. Sau cơn bối rối tiếp đến niềm vui sướng điên cuồng, mê muội, nay anh bị ngợp trong nỗi kinh ngạc sững sờ trước sự có mặt của Daisy. Ư nghĩ gặp lại nàng đă chiếm lĩnh đầu óc anh từ bao nhiêu năm nay, anh đă mơ tưởng đến giây phút ấy, chờ đợi giây phút ấy, có thể nói là nghiến răng chờ đợi với một sự căng thẳng không tưởng tượng nổi. Đến nỗi giờ đây, khi mơ ước trở thành hiện thực, anh như một cái đồng hồ lên giây quá chặt, không chạy được nữa.
Một phút sau, b́nh tâm lại, Gatsby mở cho chúng tôi xem hai cái tủ đồ sộ và tinh xảo, bên trong treo thành từng dẫy những bộ com-lê, những bộ đồ ngủ, những chiếc ca-vát và những sấp sơ-mi từng tá một xếp chồng lên nhau như những viên gạch.
- Tôi có một người bạn ở bên Anh nhận mua quần áo hộ tôi. Hàng năm, cứ vào đầu mùa xuân và đầu mùa thu, người bạn ấy gửi cho tôi một đợt những thứ hàng chọn lọc.
Gatsby lấy ra một xấp áo sơ-mi rồi ném từng chiếc một ra trước mặt chúng tôi, những chiếc sơ-mi bằng vải nơn mịn, bằng lụa dầy, bằng nỉ mỏng, bị xô nếp khi được ném lên mặt bàn thành một đống hỗn độn mầu sắc. Trong lúc chúng tôi ngắm nghía, anh lại mang ra thêm nhiều xấp khác - những chiếc áo kẻ sọc, kẻ hoa, kẻ ô mầu san hô, màu thiên thanh, mầu ngọc xám và mầu da cam nhạt, thêu chữ ***g mầu xanh hồ thuỷ - làm cho đống áo mềm mại xa hoa này mỗi lúc một cao hơn. Bất thần, thốt lên một tiếng không tự nhiên, Daisy gục đầu trên đống sơ-mi, nước mắt chứa chan.
- Ôi, những chiếc áo mới đẹp làm sao! ?" nàng nức nở, giọng nghẹt lại trong những nếp vải dày. ?" Em buồn v́ nghĩ ḿnh chưa bao giờ được thấy những chiếc sơ-mi đẹp như thế này.
*
* *

Sau toà nhà, chúng tôi định ra thăm khu vườn, bể bơi, chiếc thuỷ phi cơ và những loài hoa nở giữa mùa hạ - nhưng bên ngoài cửa sổ nhà Gatsby trời lại mưa, v́ vậy chúng tôi đứng thành hàng ngang nh́n ra mặt vịnh lăn tăn. Gatsby nói:
- Nếu không có sương mù th́ ở đây có thể nh́n thấy nhà em bên kia vịnh. Chỗ nhà em lúc nào cũng có một đốm sáng xanh lục, sáng suốt đêm ở đầu bến thuyền.
Daisy đột ngột ***g tay nàng qua cánh tay Gatsby, nhưng anh h́nh như c̣n đang ch́m đắm trong những điều anh vừa mới nói. Có lẽ anh đă nhận ra rằng ư nghĩa lớn lao của đốm sáng này từ nay đă vĩnh viễn mất rồi. So với khoảng cách to lớn ngăn cách anh với Daisy th́ cái đốm sáng kia có vẻ rất gần nàng, hầu như đụng chạm được tới nàng. Gần nhau như một v́ sao gần mặt trăng. Bây giờ nó chỉ c̣n là đốm sáng xanh lè ở bến thuyền. Những vật làm anh mê say đă bớt đi mất một thứ.
Tôi đi vẩn vơ trong gian pḥng, xem xét những đồ đạc lờ mờ trong bóng tối. Một bức ảnh lớn chụp một người đă có tuổi mặc quần áo thuỷ thủ du thuyền treo trên tường trước bàn giấy của Gatsby làm tôi chú ư.
- Ai đấy?
- À, đấy là ông Dan Cody, người anh em ạ.
Tên nghe hơi quen quen.
- Ông ấy đă chết rồi, cách đây khá lâu. Ông ấy là người bạn thân thiết nhất của tôi.
Trên bàn có một bức ảnh nhỏ của Gatsby cũng mặc quần áo thuỷ thủ du thuyền, h́nh như chụp hồi anh mười tám tuổi. Trong ảnh, đầu Gatsby ngả ra đằng sau trong một dáng điệu như thách thức.
Daisy reo lên:
- Chao ôi, thích quá! Tóc kiểu bàn chải! Anh không bao giờ kể với em là anh để kiểu tóc bàn chải... hoặc có một chiếc du thuyền!
Gatsby vội vàng nói:
- Em xem này. Đây là một lô những bức ảnh cắt về em.
Hai người đứng cạnh nhau xem đống ảnh. Tôi toan yêu cầu Gatsby cho xem các hộp ngọc của anh th́ có chuông điện thoại. Gatsby cầm lấy máy nói:
- À... được rồi, tôi không nói chuyện được bây giờ... Tôi không nói chuyện được bây giờ mà, người anh em ạ... Tôi đă bảo là một thị trấn... Hắn phải hiểu một thị trấn là thế nào chứ.... Thôi được, hắn không c̣n ích ǵ cho ta nữa nếu hắn coi Detroit là một thị trấn.
Gatsby bỏ máy xuống.
- Anh lại đây, nhanh lên! ?" Daisy đứng bên cửa sổ gọi.
Mưa vẫn rơi, nhưng trời đă rạng ở phía tây và một dải mây hồng với những cuộn mây xốp nhẹ vàng óng lơ lửng trên mặt biển.
- Anh xem ḱa, - Daisy th́ thào, rồi một lát sau, nàng bảo, - Em chỉ muốn với lấy một dải mây hồng kia, đặt anh lên đó rồi đẩy đi khắp nơi.
Tôi t́m cách cáo lui, nhưng họ không nghe. Có lẽ sự có mặt của tôi lại làm cho họ thấy được riêng biệt tự nhiên hơn.
- Tôi biết là ta nên làm ǵ bây giờ. ?" Gatsby nói. ?" Ta sẽ nghe Klipspringer chơi dương cầm.
Gatsby ra ngoài pḥng, gọi to ?oEwing!?. Vài phút sau anh trở lại dẫn theo một gă trẻ tuổi, vẻ ṃn mỏi, lúng túng, mắt đeo cặp kính đồi mồi, mái tóc nhàn nhạt thưa thớt trên đầu. Gă bây giờ đă chỉnh tề trong một cái ?oáo thể thao? cổ mở, giầy cao su, quần vải thô bạc phếch.
- Chúng tôi có làm gián đoạn mất buổi tập của ông không? ?" Daisy hỏi một cách nhă nhặn.
Klipspringer ấp úng:
- Tôi đang ngủ... Nghĩa là trước đó tôi ngủ. Rồi tôi dậy...
- Klipspringer sẽ chơi đàn cho chúng ta nghe, - Gatsby cắt ngang lời gă. - Được chứ, người anh em?
- Tôi chơi không hay đâu. Tôi... chơi không ra ǵ đâu. Tôi đă bỏ tập.
- Ta xuống nhà đi, - Gatsy ngắt lời gă. Anh bấm một nút điện. Các ô cửa sổ xam xám tan biến khi toà nhà chan hoà ánh sáng.
Trong pḥng đàn, Gatsby bật một cây đèn đứng đặt bên cạnh chiếc dương cầm. Khi anh châm thuốc cho Daisy, que diêm anh cầm run run. Anh ngồi xuống cạnh Daisy trên một chiếc đi văng ở cuối gian pḥng, chỗ đó không có ánh sáng nào khác ngoài ánh sáng ở hành lang hắt qua sàn gỗ bóng loáng.
Chơi xong bản ?oTổ ấm t́nh yêu?, Klipspringer xoay người trên ghế, đưa mắt t́m Gatsby trong bóng tối mờ mờ, vẻ thiểu năo:
- Ông thấy đấy, tôi bỏ tập rồi mà. Tôi đă thưa với ông là tôi không chơi được. Tôi bỏ tập rồi mà...
Gatsby ra lệnh:
- Đừng nói nhiều. Chơi đi, người anh em.
Từ sáng tinh mơ
Cho đến chiều tà
Ta say la đà
Bên ngoài, gió thổi mạnh và tiếng sấm ́ ầm xa xa ngoài Eo biển. Ở khu West Egg bây giờ các ánh đèn đă bật lên hết. Những chuyến tàu chạy bằng điện chở khách từ New York về các vùng ngoại ô lao nhanh giữa trời mưa. Đây là giờ phút diễn ra một sự biến đổi sâu sắc ở con người, và sự kích thích đă tràn ngập không gian.
Có một điều mà ta biết chắc
Có một điều không thể nào sai
Những người giầu lo kiếm tiền tài
Những người nghèo lo đẻ thêm nhóc
Và trong khi ấy
Giữa những lúc ấy...
Khi bước lại để cáo từ, tôi thấy vẻ ngơ ngác đă trở lại trên nét mặt Gatsby như thể ở anh đă nẩy sinh một thoáng hoài nghi về giá trị của niềm hạnh phúc hiện tại của anh. Gần năm năm trời! Ngay trong buổi chiều hôm nay, hẳn có những lúc Daisy đă không ngang tầm với những ước mơ của anh ?" không phải do lỗi ở nàng, mà do sức sống ghê gớm của cái ảo giác ở Gatsby. Cái ảo giác ấy đă cao hơn Daisy, cao hơn mọi thứ. Gatsby đă gieo ḿnh vào ảo giác ấy với một niềm đắm say của kẻ sáng tạo, anh không ngừng làm cho nó đầy đặn thêm lên, điểm tô cho nó bằng tất cả những lông cánh rực rỡ lạc vào tay anh. Lửa hồng và gió mát nhiều đến đâu cũng không thể sánh được những ǵ mà con người có thể chất chứa trong trái tim trống trải của ḿnh.
Thấy tôi nh́n, Gatsby rơ ràng sửa lại đôi chút dáng điệu của ḿnh. Anh nắm lấy tay Daisy, và khi nàng th́ thào một câu ǵ đó vào tai anh, anh quay sang nàng với một vẻ xao xuyến rơ rệt. Tôi cho rằng giọng nói ấy làm anh xúc động hơn tất cả với sự sôi nổi ấm áp, véo von trầm bổng của nó, bởi v́ không có niềm mơ ước nào có thể cao hơn nó - giọng nói ấy là một lời ca bất tử.
Họ đă quên mất tôi, nhưng Daisy vẫn ngước mắt lên ch́a tay ra với tôi. Gatsby th́ không biết ǵ đến tôi nữa. Tôi nh́n họ thêm một lần nữa, họ cũng nh́n lại tôi, vẻ xa vắng, đă bị sự sống mănh liệt bên trong ḿnh chiếm lĩnh hoàn toàn. Sau đấy, tôi ra khỏi pḥng, bước xuống những bậc thềm bằng đá cẩm thạch, dấn ḿnh vào trong mưa, để hai người ở lại đó bên nhau. CHƯƠNG VI
Vào khoảng thời gian này, một phóng viên trẻ xông xáo ở New York một hôm đến nhà Gatsby hỏi anh có muốn tuyên bố ǵ không.
- Tuyên bố về cái ǵ cơ chứ? ?" Gatsby nhă nhặn hỏi lại.
- À, về bất kể cái ǵ.
Phải mất năm phút rồi ṃ sau mới hiểu ra là anh chàng phóng vien nọ đă nghe lỏm được ai ở toà soạn nhắc đến tên Gatsby liên quan đến một sự việc nào đấy mà anh ta không chịu tiết lộ hoặc có khi anh ta cũng không biết rơ. Hôm nay được ngày nghỉ, với một sự chủ động đáng khen, anh ta vội t́m đến nhà ông Gatsby này ?othử xem sao?.
Đây chỉ là một việc khai thác hú hoạ, tuy vậy người phóng viên này đă linh cảm đúng. Tiếng tăm của Gatsby, - được truyền qua cửa miệng hàng trăm người đă chấp nhận ḷng hiếu khách của anh và v́ thế trở thành những nguồn tin có thẩm quyền về quá khứ của anh, - tăng lên trong suốt mùa hè đến mức Gatsby gần được đưa thành tin trên báo. Các giai thoại đương thời, như chuyện có một đường ống ngầm tuồn rượu lậu từ Canada vào Mỹ, cũng được gán ghép cho Gatsby. C̣n có một chuyện đồn đại dai dẳng là Gatsby không sống trong một ngôi nhà mà sống trên một con thuyền trông giống một ngôi nhà, được di chuyển bí mật nay nơi này mai nơi khác ven bở đảo Long Island. C̣n tại sao những lời bịa đặt này lại làm cho anh chàng James Gatz ở bang Dakota Bắc thích thú th́ không dễ mà giải thích được.
James Gatz ?" đó là tên thật hay ít nhất là tên chính thức của Gatsby. Anh đă đổi lấy cái tên này hồi anh mười bảy tuổi, đúng vào giây phút anh bắt đầu bước vào đời, tức là giây phút anh nh́n thấy chiếc du thuyền của Dan Cody thả neo ở một băi đất nông nham hiểm trong Hồ Thượng. Anh con trai mặc chiếc áo thun xanh rách, chân đi giày vải, lúc đi tha thẩn ven hồ chiều hôm ấy là James Gatz, nhưng anh con trai ấy đă trở thành Jay Gatsby khi anh ta mượn một chiếc mảng chèo ra chỗ chiếc du thuyền TUOLOMEE thả neo, báo cho Cody biết là nửa giờ nữa trời có thể sẽ nổi gió và lật nhào chiếc thuyền của ông.
Tôi cho rằng anh đă ấp ủ cái tên này từ lâu. Cha mẹ anh là những tá điền chịu thương chịu khó nhưng không khấm khá lên được ?" trí tưởng tượng của anh tuyệt nhiên không bao giờ thực sự nhận họ là những người đẻ ra ḿnh. Sự thực là chàng Jay Gatsby ở West Egg, Long Island, là sản phẩm do quan niệm lư tưởng thuần tuư của anh về ḿnh sinh ra. Anh là một đứa con của Chúa trời ?" theo đúng nghĩa của câu nói đó nếu như câu nói đó có ư nghĩa ?" nên anh phải chăm lo đến công việc của Chúa cha: phụng sự một cái đẹp bao la, tầm thường và hào nhoáng. V́ thế anh đă tưởng tượng ra Jay Gatsby, đúng loại người mà một đứa trẻ mười bảy tuổi có thể nghĩ ra, và anh đă trung thành với khái niệm này cho đến cùng.
Trước đó hơn một năm, anh đă lặn lội kiếm sống ở mạn phía nam Hồ Thượng, bắt ngao và đánh cá hoặc làm bất cứ nghề ǵ đem lại miếng cơm manh chiếu. Tấm thân rám nắng và rắn chắc của anh đă vững chăi thêm qua những việc làm vừa vất vả vừa rỗi răi của những ngày này. Anh biết đến phụ nữ sớm, và v́ phụ nữ làm hư anh nên anh khinh bỉ họ, khinh bỉ những cô gái tân non nớt v́ họ ngu dốt, khinh bỉ những người đàn bà khác v́ họ điên dại v́ những chuyện mà anh coi là thường t́nh.
Nhưng trái tim anh th́ luôn luôn nổi loạn. Những điều tưởng tượng lố bịch và kỳ quái nhất ám ảnh anh ban đêm trên giường. Cả một thế giới cực kỳ sặc sỡ hào nhoáng được mở ra trong óc anh trong khi chiếc đồng hồ kêu tí tách trên giá rửa mặt, và ánh trăng ẩm ướt đổ xuống ướt sũng đống quần áo của anh ngổn ngang dưới sàn. Mỗi đêm anh lại điểm thêm những nét mới vào những điều tưởng tượng ngông cuồng của ḿnh cho đến khi chúng được khép lại ở một cảnh sống động trong ṿng tay ru của giấc ngủ. Trong một thời gian, những điều mơ tưởng này đem lại một lối thoát cho trí tưởng tượng của anh. Chúng nhắc nhở một cách thoả đáng đến vẻ huyền ảo của thực tế, chúng nhắn nhủ rằng nền tảng của thế giới được đặt vững chăi trên đôi cánh tiên nữ.
Linh cảm về tương lai vẻ vang của ḿnh đă khiến cho trước đó mấy tháng James Gatz đến theo học tại trường St. Olaf bé nhỏ của ḍng tu Lutheran tại miền nam bang Minnesota. Anh lưu lại ở đó có hai tuần, chán nản trước sự dửng dưng hung hăn của nhà trường đối với tiếng trống giục giă của số phận ḿnh, đối với bản thân số phận nói chung, và khinh rẻ những việc lao động trong trường mà anh phải làm để được theo học. Thế là James Gatz lại lang thang bên Hồ Thượng, và hôm chiếc du thuyền của Dan Cody thả neo xuống dải đất nông ven bờ th́ James Gatz vẫn c̣n đang loay hoay chưa biết nên làm ǵ.
Hồi bấy giờ Cody đă ở tuổi ngũ tuần. Ông là sản phẩm của những mỏ bạc Nevada, của ḍng sông Yukon, của mọi cuộc đổ xô đi t́m các thứ kim loại suốt từ năm một ngh́n tám trăm bảy mươi nhăm. Những cuộc mua bán các mỏ vàng ở Montana giúp ông trở thành người mấy mươi lần triệu phú, đă làm cho ông cường tráng về thể chất nhưng mềm yếu về tâm hồn. Đánh hơi thấy vậy, rất đông phụ nữ đă t́m cách tách ông rời khỏi tài sản của ông. Những thủ đoạn không lấy ǵ làm hay mà nữ kư giả Ella Kaye đă dùng để đóng vai người t́nh của ông và đẩy ông ra biển trên một chiếc du thuyền là những chuyện thường thấy trên mặt báo năm 1902. Khi Dan Cody đă đi men theo các bờ biển hiền hoà được năm năm th́ ông trở thành người nhào nặn nên số phận của James Gatz tại vịnh Little Girls.
Đối với chàng trai James Gatz, t́ tay trên cán chèo ngước mắt nh́n lên boong thuyền, chiếc TUOLOMEE là tất cả những ǵ mỹ lệ và lộng lẫy của thế giới. Có lẽ anh đă cười nụ với Cody ?" anh chắc đă nhận ra mọi người thích ḿnh khi ḿnh cười nụ. Bất luận thế nào, Cody có hỏi anh vài ba câu (trong đó có câu đă làm bật ra cái tên mới toanh kia), thấy anh nhanh nhẹn và có những hoài băo quá ư ngông cuồng. Mấy hôm sau, Cody đưa anh về Duluth mua cho anh một cái áo xanh, sáu cái quần bằng vải trắng và một cái mũ thuỷ thủ. Khi chiếc TUOLOMEE lên đường đi Tây Ấn và bờ biển Barbary th́ có mặt Gatsby ở trên thuyền.
Gatsby được thuê mướn không với một danh nghĩa nhất định nào. Trong thời gian ở với Cody, khi th́ Gatsby làm cần vụ, thừa phái, khi th́ làm thuyền phó, hoa tiêu, và thậm chí làm cả cai ngục nữa, v́ Dan Cody tỉnh biết những chuyện hoang toàng mà Dan Cody say có thể mắc phải, cho nên ông lo trước cho những t́nh huống đó bằng cách đặt ḷng tin mỗi ngày một nhiều hơn vào Gatsby. Nếp sống này kéo dài năm năm, trong thời gian ấy chiếc du thuyền đi quanh lục địa được ba lần. Nếp sống ấy có thể c̣n kéo dài măi nếu như không xảy ra sự việc là vào một đêm tại Boston, Ella Kaye trèo lên thuyền và một tuần sau th́ Dan Cody chấm dứt ḷng hiếu khách của ḿnh bằng cách từ giă cơi đời.
Tôi c̣n nhớ bức ảnh chụp Cody treo trong pḥng ngủ của Gatsby. Tóc ông lốm đốm bạc, da đỏ hồng hào, nét mặt rắn rỏi và trống rỗng - một mẫu người đi khai phá những vùng đất mới và sống một cuộc đời trác táng, bê tha, một mẫu người của một thời trong đời sống nước Mỹ, kẻ đă đem về bờ biển miền Đông sự hung bạo man rợ của các nhà chứa và các quán rượu biên thuỳ. Chính gián tiếp nhờ Cody mà Gatsby ít uống rượu đến vậy. Đôi khi, giữa những cuộc vui, đám phụ nữ lấy sâm banh đổ vào đầu anh bởi v́ anh đă tự tạo cho ḿnh cái nếp không bao giờ đụng đến rượu mạnh.
Gatsby là người được Dan Cody cho thừa hưởng các tài sản của ông ?" di sản trị giá hai mươi nhăm ngh́n đôla. Nhưng Gatsby không nhận được số tiền đó. Anh không bao giờ hiểu nổi cái thủ đoạn pháp lư đă được dùng để chống lại anh, chỉ biết là tất cả gia sản rơi hết vào tay Ella Kaye. Anh c̣n lại với cái vốn học thức đặc biệt thích hợp của ḿnh. H́nh bóng lờ mờ của Jay Gatsby đă được bồi đắp thành thực chất của một con người.
*
* *

Những chuyện ấy, măi về sau Gatsby mới kể với tôi, nhưng tôi ghi ra đây để xua tan những tin đồn lung tung về quá khứ của anh, những lời đồn ấy không có lấy một chút sự thật nào. Với lại, Gatsby kể với tôi chuyện này vào thời gian có nhiều xáo động, vào lúc mà tôi đi đến chỗ tin hết mọi điều đồng thời không tin một điều ǵ về anh. V́ vậy, tôi lợi dụng lúc tạm ngừng này, có thể nói là lúc Gatsby nghỉ lấy hơi, để dẹp đi tất cả những cách hiểu sai ấy.
Đây cũng là thời gian tôi ngừng dính líu vào công việc của Gatsby. Suốt mấy tuần, tôi không gặp anh và không nghe thấy tiếng anh qua điện thoại - hầu hết thời gian này tôi ở New York, đi tha thẩn đây đó với Jordan và cố lấy ḷng bà cô già của Jordan. Cuối cùng, một chiều chủ nhật, tôi sang chơi bên nhà Gatsby. Tôi đến chưa được hai phút th́ có người dẫn Tom Buchanan vào chơi nhà anh. Tôi giật ḿnh, tất nhiên, nhưng điều thực sự kinh ngạc là chuyện ấy đến bây giờ mới diễn ra.
Đám khách này cưỡi ngựa đến. Họ có ba người: Tom cùng với một ông tên là Sloane và một phụ nữ kiều diễm mặc quần áo đi ngựa màu nâu đă từng đến chơi đây.
Gatsby đứng ở ngoài cổng chào đón:
- Mời các vị vào chơi, rất vui mừng được đón tiếp các vị.
Làm như thể họ quan tâm đến lời mời này lắm!
- Xin mời ngồi. Mời các vị dùng thuốc lá hoặc x́ gà, - Gatsby nhanh nhẹn đi lại trong pḥng, rung chuông. ?" Tôi sẽ cho đem đồ uống lên ngay bây giờ.
Gatsby rất mất b́nh tĩnh trước sự có mặt của Tom. Nhưng dẫu thế nào Gatsby vẫn cứ lúng túng chừng nào anh chưa bảo đem lên được một thức ǵ mới mời khách, v́ anh hiểu lờ mờ rằng khách khứa đến đây chẳng qua chỉ v́ chuyện ấy. Ông Sloane không dùng một thứ ǵ cả. Nước chanh nhé? Không, cám ơn. Chút sâm banh nhé? Không dùng ǵ cả đâu, cám ơn... Tôi rất tiếc...
- Các vị đi dạo có vui không?
- Đường sá quanh đây rất tốt.
- Chắc rằng xe hơi...
- Ờ-ờ!
Như có một sức ǵ thôi thúc không cưỡng nổi, Gatsby quay sang Tom sau khi anh này đă để cho người ta giới thiệu ḿnh như một người xa lạ.
- Ông Buchanan, h́nh như chúng ta đă gặp nhau ở đâu rồi th́ phải.
- Ồ, đúng rồi, - Tom làu bàu một cách lịch sự, nhưng rơ ràng là không nhớ ra. ?" Đă gặp nhau ở đâu rồi. Tôi rất nhớ.
- Cách đây khoảng hai tuần.
- Đúng rồi, ông đi cùng với anh Nick đây.
- Tôi biết vợ ông. ?" Gatsby nói tiếp, vẻ gần như gây sự.
- Thế à?
Tom quay sang đây:
- Anh Nick, anh ở gần đây à?
- Ngay bên cạnh.
- Thế à?
Ông Sloane không tham gia câu chuyện, mà ngả người sâu trong ghế với vẻ kiêu kỳ. Người đàn bà cũng không nói ǵ cho đến khi, sau hai cốc uưt-ki ?" xôda, bà ta bỗng dưng trở nên thân mật:
- Ông Gatsby, tất cả chúng tôi sẽ đến dự buổi dạ hội kỳ tới của ông đấy. Ông nghĩ sao?
- Được chứ. Tôi rất vui mừng được đón tiếp các vị.
- Thật quư hoá! ?" Ông Sloane nói, giọng không có vẻ ǵ hàm ơn. ?" À, có lẽ ta phải về thôi.
- Các vị vội vă ǵ? ?" Gatsby khẩn khoản. Bây giờ anh đă b́nh tâm, và anh muốn biết thêm về Tom. - Tại sao các vị... tại sao các vị lại không ở lại dùng bữa tối? Thế nào cũng sẽ có một vài vị khách New York đến bây giờ đây.
- Chính tôi mời ông đến dùng bữa tối với tôi. ?" Bà khách giọng nhiệt t́nh. ?" Xin mời cả hai ông.
Lời mời ấy bao gồm cả tôi. Ông Sloane đứng dậy.
- Ta đi thôi, - ông ta nói, nhưng chỉ nói với bà khách kia.
- Tôi nói thực đấy. ?" bà khách nài. ?" Tôi rất vui mừng được đón tiếp các ông. Có nhiều chỗ mà.
- Tôi e không đến được, - tôi đáp.
- Thế th́ ông đến vậy, - bà ta khẩn khoản, hướng về phía Gatsby.
Ông Sloane th́ thầm câu ǵ đó vào tai bà ta. Bà ta lại nài nỉ, nói to:
- Nếu ta đi ngay bây giờ th́ chẳng muộn đâu.
- Tôi không có ngựa, - Gatsby nói. - Hồi ở trong quân đội, tôi thường cưỡi ngựa luôn, nhưng tôi chưa mua một con ngựa nào. Tôi phải đi theo các vị bằng xe hơi vậy. Tôi xin lỗi một phút.
Tất cả chúng tôi bước ra thềm, tại đó ông Sloane và bà khách nói chuyện với nhau rất hăng.
- Lạy Chúa, gă này định đi theo họ thật sao? ?" Tom nói với tôi. ?" Gă không biết là bà ta không muốn có gă à?
- Sao bà ta lại bảo là mời ông ấy đến.
- Bà ấy tổ chức một bữa tiệc lớn mà ở đấy gă không quen biết một ai hết. ?" Tom cau mày. ?" Tôi không biết gă gặp Daisy ở nơi quái quỷ nào nhỉ? Có Chúa trời chứng giám, có thể là tôi nghĩ cổ, nhưng thời nay phụ nữ đi rông dài loăng quăng quá lắm, thật không hợp với tôi. Họ gặp gỡ lung tung đủ mọi hạng người.
Đột nhiên ông Sloane và bà khách xuống mấy bậc thềm và trèo lên ngựa. Ông ta bảo Tom:
- Ta đi thôi, kẻo muộn rồi. Ta phải đi thôi. - Rồi ông ta nói với tôi: - Nhờ ông bảo lại với ông ấy là chúng tôi không chờ được.
Tom và tôi bắt tay nhau, c̣n mấy người kia và tôi th́ gật đầu lạnh lùng chào nhau, rồi bọn họ cho ngựa phi nước kiệu trên đường xe chạy trong vườn và khuất sau một lùm cây đúng vào lúc Gatsby, tay cầm mũ và chiếc áo khoác mỏng, hiện ra ở cửa trước. Tom rơ ràng lo ngại trước việc Daisy đi chơi một ḿnh, v́ tối thứ bảy liền sau đấy, Tom đi cùng với nàng đến dự buổi dạ hội tại nhà Gatsby. Có lẽ sự có mặt của Tom làm cho cuộc vui mang một không khí ngột ngạt đặc biệt hay sao mà trong kư ức tôi nó khác hẳn những buổi dạ hội khác ở nhà Gatsby mùa hè năm ấy. Vẫn những khách khứa ấy, hay ít nhất vẫn những loại khách ấy, vẫn ê hề sâm banh, vẫn sự ồn ào náo nhiệt nhiều màu sắc, nhiều cung bậc âm thanh, nhưng tôi cảm thấy trong không khí có một cái ǵ căng thẳng gay gắt trước kia không hề có. Hay có lẽ v́ tôi đâm quen với nó rồi, quen với việc coi West Egg là một thế giới tự tại với những phép tắc riêng của nó, những tên tuổi lớn của nó, không thua kém một nơi nào khác v́ nó không cảm thấy thua kém, và bây giờ tôi bỗng lại nh́n nó bằng con mắt của Daisy. Không tài nào tránh khỏi đau buồn khi ta nh́n bằng cặp mắt mới những ǵ mà ta đă bỏ công sức điều chỉnh của ḿnh vào đó.
Vợ chồng Tom đến vào lúc hoàng hôn, và trong khi cả bọn chúng tôi đi dạo giữa hàng trăm khách khứa choáng lộn, giọng Daisy như ŕ rào nghịch ngợm trong cổ nàng.
- Không khí ở đây sao làm em háo hức thế. Anh Nick ơi, tối nay, bất kỳ lúc nào anh muốn hôn em, anh cứ báo cho em biết, em sẵn sàng thu xếp cho anh được như ư. Chỉ cần gọi tên em. Hay là giơ tay ra một tấm thiếp màu lục làm ám hiệu. Em vẫn hay phân phát các tấm thiếp màu lục...
- Bà hăy nh́n xung quanh xem ḱa, - Gatsby khuyên.
- Tôi đang nh́n đây. Tôi thấy vui thích lắm...
- Bà hăy đi xem mặt nhiều người mà bà có lẽ mới nghe tiếng.
Đôi mắt ngạo mạn của Tom lướt qua đám đông:
- Chúng tôi quả là không đi ra ngoài mấy. Sự thực, tôi đang tự bảo ḿnh không quen biết một ai ở đây.
- Có lẽ ông biết người đàn bà kia chứ? ?" Gatsby trỏ một phụ nữ lộng lẫy như một chùm phong lan nhiều phần hoa hơn phần người, đang ngồi bất động dưới một cây mận trắng. Tom và Daisy nh́n hồi lâu, với một cảm giác đặc biệt hư ảo thường có khi ta nhận ra một tên tuổi của màn bạc mà ta chưa thấy mặt ở ngoài đời bao giờ.
- Bà ta đáng yêu quá! ?" Daisy nói.
- Người đàn ông đang cúi xuống bà ta là đạo diễn của bà ta đấy.
Gatsby trịnh trọng dẫn họ đi giới thiệu với khách khứa hết nhóm này đến nhóm khác.
- Đây là bà Buchanan... và ông Buchanan, - sau mấy giây ngập ngừng, Gatsby nói thêm: - cầu thủ pôlô.
Tom phản đối ngay:
- Ồ, không phải, không phải tôi.
Nhưng hiển nhiên câu nói ấy làm Gatsby thích thú, v́ Tom vẫn cứ là ?ocầu thủ pôlô? cho đến hết buổi dạ hội.
Daisy thốt lên:
- Tôi chưa bao giờ gặp nhiều nhân vật danh tiếng đến thế này. Tôi thích ông kia ḱa... tên ông ta là ǵ nhỉ? ... Ông có cái mũi xanh ấy.
Gatsby nói tên ông khách ấy và cho biết thêm ông ta là một nhà sản xuất phim cỡ xoàng.
- Dù sao, tôi vẫn thấy ông ấy vừa mắt ḿnh.
Tom nói đùa:
- Tôi không thích làm cầu thủ pôlô lắm đâu. Tôi thích được ngắm tất cả những nhân vật nổi tiếng kia... mà không ai biết đến ḿnh.
Daisy và Gatsby ra nhảy với nhau. Tôi c̣n nhớ tôi đă kinh ngạc trước lối nhảy uyển chuyển cổ điển của Gatsby khi anh nhảy bài fox-trot, - trước đây tôi chưa nh́n thấy anh nhảy bao giờ. Rồi hai người đi tha thẩn sang bên nhà tôi, ngồi bên nhau ở bậc thềm nửa giờ đồng hồ trong khi, theo yêu cầu của Daisy, tôi đứng canh chừng ở ngoài vườn. ?oPḥng trường hợp xảy ra hoả hoạn hay lụt băo, - Daisy giải thích - hoặc bất kỳ hành động nào của Chúa?.
Tom từ trong cảnh không ai biết đến ḿnh hiện ra khi tất cả chúng tôi ngồi vào bàn ăn. Tom nói:
- Xin lỗi nhé, tôi lại ăn với mấy người đằng kia. Có một gă kể những chuyện tức cười lắm.
- Ḿnh cứ đi đi, - Daisy vui vẻ, - nếu ḿnh cần ghi lại địa chỉ của ai th́ cầm lấy cái bút ch́ vàng của em đây.
... Một lúc sau, Daisy nh́n về phía bàn Tom và bảo với tôi là cô gái kia ?otầm thường nhưng mà xinh?. Tôi cảm thấy rằng không kể nửa giờ nàng ngồi riêng với Gatsby, c̣n th́ nàng chẳng vui ǵ.
Chúng tôi ngồi ở một bàn mà khách khứa đặc biệt chuếnh choáng. Đó là lỗi tại tôi ?" Gatsby phải ra nghe điện thoại và tôi đă ngồi với chính những người này mới cách đây hai tuần. Nhưng điều bữa trước làm tôi vui th́ hôm nay trở nên nặng mùi.
- Cô thấy trong người thế nào, cô Baedeker?
Cô gái được câu hỏi này đang cố ngả người vào vai tôi nhưng không ngả được. Nghe hỏi, cô ta ngồi thẳng dậy, mở mắt ra:
- Hơ-ở?
Một bà phốp pháp, vẻ lờ phờ, lúc năy cứ đ̣i Daisy ngày mai đến câu lạc bộ ở địa phương đây đánh gôn với ḿnh, đỡ lời cho cô Baedeker?:
- Ồ, cô ấy bây giờ ổn rồi. Cứ uống năm sáu ly ****tail vào là y như rằng cô ấy kêu lên như vậy. Tôi đă bảo cô ấy từ nay đừng có đụng đến rượu nữa.
- Tôi có đụng nữa đâu, - kẻ bị tố cáo quả quyết bằng giọng lè nhè.
- Nghe thấy cô kêu lên, tôi mới bảo bác sĩ Civet đây: ?oBác sĩ ơi, có người cần nhờ đến bác sĩ đấy?.
- Cô ấy rất cám ơn, tôi tin như thế, - một người bạn khác nói, giọng không lộ vẻ ǵ biết ơn, - nhưng ông đă làm cho xống áo của cô ấy ướt sũng hết cả khi nhúng đầu cô ấy vào bể nước.
- Tôi ghét nhất là nhúng đầu tôi vào bể nước, - cô Baedeker lẩm bẩm, - Ở New Jersey, có lần họ đă làm tôi suưt chết đuối.
- Vậy th́ đừng cô đừng đụng đến rượu nữa, - bác sĩ Civet đập lại.
- Ông hăy tự răn ḿnh ấy! ?" cô Baedeker xỉa xói. ?" Tay ông run rồi ḱa. Tôi không để cho ông chữa cho tôi đâu.
Cuộc vui là như vậy. Gần như điều cuối cùng mà tôi nhớ là tôi đứng cạnh Daisy ngắm nhà đạo diễn với cô đào chiếu bóng của ông ta. Hai người vẫn ở bên gốc cây mận trắng và mặt họ đă gần chạm vào nhau, c̣n cách nhau có một vệt ánh trăng mỏng manh. Tôi bỗng hiểu ra rằng suốt cả tối nay ông ta đă rất từ từ ngả đầu về phía cô đào chỉ cốt đi tới mức gần gũi này. Trong khi tôi nh́n, ông ta ngả thêm nốt nấc cuối cùng, đặt một cái hôn lên má cô đào.
- Cô đào trông vừa mắt em lắm, - Daisy nói, - Em thấy cô ấy đáng yêu ghê.
Nhưng những ǵ c̣n lại th́ Daisy lại thấy gai mắt, - mà không cắt nghĩa được v́ sao, bởi đó không phải là một cử chỉ mà là một xúc cảm. Nàng kinh hoảng West Egg, cái ?ođịa điểm? không tiền khoáng hậu này mà Broadway đă đẻ ra ở một làng chài lưới của Long Island ?" kinh hoảng v́ sức sống thô mộc của nơi này chọc tức người ta dưới những mỹ từ xưa cũ, và v́ cái số phận quá oái ăm lùa các cư dân của nó qua một con đường tắt đi từ hư vô đến hư vô. Nàng thấy có một cái ǵ kinh sợ ở chính sự mộc mạc mà nàng không hiểu nổi.
Tôi ngồi ở bậc thềm cùng với vợ chồng Daisy trong lúc họ chờ xe. Ở đây, chỗ mặt trước nhà, khá tối, chỉ có khung cửa sáng hắt mười bộ vuông ánh sáng vào bóng đêm êm đềm. Có bóng ai thỉnh thoảng di động đằng sau tấm rèm buông xuống ở cửa sổ một gian buồng trên gác, rồi tiếp đến một bóng ai khác - một chuỗi nối tiếp vô tận những bóng người đến trang điểm trước một tấm gương vô h́nh.
- Gă Gatsby này thực ra là người thế nào? ?" Tom đột nhiên hỏi. - Một tay buôn rượu lậu có cỡ à?
- Anh nghe được đâu thế? ?" tôi hỏi.
- Không phải nghe được, tôi tưởng tượng ra thôi. Những kẻ mới nổi này, rất nhiều đứa chỉ là những tên buôn rượu lậu, anh biết quá đi chứ.
- Gatsby th́ không, - tôi nói vắn tắt.
Tom nín thinh một lát. Sỏi ở lối đi kêu lạo xạo dưới chân Tom.
- Hừm, hắn chắc phải vất vả lắm mới duy tŕ được gánh xiếc này.
Một ngọn gió nhè nhẹ lay động lớp tuyết lông thú xam xám trên chiếc khăn quàng của Daisy. Nàng nói một cách khó nhọc:
- Ít ra họ cũng thú vị hơn những người chúng ta quen.
- Ḿnh trông không có vẻ thú vị lắm đâu.
- Hừm, có chứ.
Tom cả cười và quay sang tôi:
- Anh có để ư đến nét mặt Daisy khi cô gái nọ nhờ Daisy kéo cô ta đến một ṿi nước lạnh không?
Daisy bắt đầu hát khe khẽ theo tiếng nhạc bằng một giọng trầm trầm, thướt tha, làm nổi nghĩa của từng lời ca như nó chưa bao giờ có và sẽ không bao giờ có nữa. Khi nét nhạc lên cao quá cữ, giọng nàng vỡ ra dịu dàng và hạ xuống nhưng vẫn theo đúng giai điệu như hát bằng một giọng nữ trầm. Cứ mỗi lần thay đổi cữ giọng, nàng lại rót vào trong không trung một chút t́nh người ấm áp mê hồn của ḿnh.
- Nhiều kẻ không được mời mà vẫn cứ đến, - Daisy bỗng dưng nói. ?" Cô gái kia nào có ai mời. Họ cứ kéo nhau đến bừa đi và chủ nhân quá lịch sự nên không thể phản đối.
- Không biết hắn ta là người thế nào và hắn ta làm ăn ǵ? ?" Tom vẫn một mực nêu lên ư kiến của ḿnh. ?" Tôi phải t́m hiểu cho ra.
- Em có thể nói với ḿnh ngay bây giờ, - Daisy trả lời chồng. ?" Ông ấy là chủ một số hiệu thuốc, rất nhiều hiệu, và biết cách làm cho những hiệu ấy làm ăn phát đạt.
Chiếc xe hơi đến chậm lăn bánh vào lối đi trong vườn.
- Anh Nick, tạm biệt anh nhé, - Daisy chào.
Đôi mắt Daisy rời khỏi tôi t́m đến gian buồng sáng ánh đèn trên bậc thềm, từ đó vọng ra qua các khung cửa ngỏ bản nhạc ?oBa giờ đêm?, một bản nhạc van xơ u buồn, xinh xắn nổi tiếng trong năm. Thực ra, chính sự tự nhiên phóng khoáng của các buổi dạ hội ở nhà Gatsby chứa đựng những nét lăng mạn hoàn toàn không có trong thế giới của nàng. Có cái ǵ vậy ở trên kia, trong bài hát, tưởng đâu như muỗn vẫy gọi nàng ở lại? Sẽ diễn ra những chuyện ǵ bây giờ, trong khoảnh khắc bất thường này của đêm tối? Sẽ có một người khách bất ngờ nào đến chăng, một người con gái hiếm có trên đời, sắc đẹp rực rỡ mê hồn, trong giây phút kỳ ngộ, bằng một ánh mắt tươi mát mới lạ nh́n vào Gatsby sẽ xoá bỏ cả năm năm một ḷng tôn thờ kia?

Đêm ấy tôi ở lại muộn, Gatsby yêu cầu tôi chờ anh cho đến khi anh được rảnh rang. Tôi nán lại ngoài vườn cho đến khi đám người tắm biển thường ngày, lạnh cóng và thích thú, từ dưới băi biển đen ng̣m chạy lên và các pḥng ngủ của khách phía trên đều đă tắt đèn. Cuối cùng, khi Gatsby bước xuống các bậc thềm, nước da rám nắng của anh căng lên khác thường trên gương mặt, đôi mắt long lanh mệt mỏi. Anh nói ngay:
- Nàng không thích cảnh này.
- Thích chứ.
- Không, nàng không thích, nàng không được vui.
Gatsby nín lặng và tôi thầm đoán được nỗi chán chường mênh mông của anh.
- Tôi cảm thấy nàng thật là xa vời đối với tôi, - Gatsby nói tiếp. ?" Làm sao cho nàng hiểu được.
- Anh muốn nói về buổi khiêu vũ ư?
- Khiêu vũ? ?" Gatsby dẹp đi tất cả các buổi khiêu vũ mà anh đă tổ chức bằng một cái bật tay. - Người anh em ạ, buổi khiêu vũ nào có đáng kể ǵ.
Gatsby muốn rằng Daisy phải đến gặp Tom và nói: ?oTôi chưa bao giờ yêu anh?. Sau khi nàng đă xoá bỏ bốn năm đă qua bằng câu nói ấy, hai người mới có thể quyết định những việc làm thực tế hơn. Một trong những việc sẽ phải làm là khi Daisy đă được tự do, hai người sẽ trở lại Louisville và anh sẽ cưới nàng từ nhà nàng, đúng như sự thể lẽ ra phải diễn ra cách đây năm năm.
- Nhưng nàng không hiểu, - Gatsby nói. - Trước kia nàng hiểu được cơ mà. Chúng tôi đă từng ngồi với nhau hàng giờ...
Gatsby nín bặt và đi lại trên lối đi tiêu điều, ngổn ngang các vỏ quả và những cánh hoa dập nát.
Tôi ướm lời:
- Vào địa vị anh, tôi sẽ không yêu cầu nàng quá nhiều. Anh không thể làm sống lại quá khứ.
- Không thể làm sống lại quá khứ, - Gatsby kêu lên, không tin. ?" Sao không làm sống lại được?
Anh ngơ ngác nh́n quanh, dường như quá khứ đang lẩn quất quanh đâu đây dưới bóng toà biệt thự của anh, ngay ngoài tầm với của anh.
- Tôi sẽ sắp xếp cho mọi chuyện trở lại y như trước kia, - Gatsby hất đầu một cách kiên quyết. - Rồi nàng sẽ thấy.
Anh nói nhiều về quá khứ, tôi đoán chừng anh muốn t́m lại một cái ǵ đó - một quan niệm về ḿnh chăng ?" đă mất đi khi anh đem ḷng yêu Daisy. Cuộc đời anh đă trở nên lộn xộn và bừa băi từ ngày ấy, nhưng giá anh có thể dù chỉ một lần thôi trở lại một điểm xuất phát nào đấy và chầm chậm đi lại quăng đường đă qua, may ra anh sẽ t́m ra được cái đó là ǵ... .. Một tối mùa thu năm năm về trước, hai người sóng vai đi bên nhau trên đường phố vào lúc các hàng cây trút lá. Họ tới một nơi không có một bóng cây và hè đường lênh láng ánh trăng trắng xoá. Họ dừng lại ở đấy và ngoảnh mặt nh́n nhau. Đêm mát rượi và làm ḷng người xao xuyến bởi một chất men huyền bí chỉ đến vào lúc giao mùa mỗi năm đôi lần. Ánh đèn êm ả trong các ngôi nhà mơn man bóng tối bên ngoài và có tiếng ǵ sột soạt xao động trên các ngôi sao trời. Liếc nh́n qua đuôi mắt, Gatsby rơ ràng nh́n thấy những tấm đá lát đường xếp dựng lên thành một cái thang vươn lên đến tận một nơi bí ẩn bên trên các hàng cây. Nếu ḿnh anh, anh có thể trèo lên tới được chỗ ấy, và tới đó anh có thể hút lấy hương nhuỵ của cuộc sống, anh có thể uống từng ngụm lớn ḍng sữa thần tiên diệu kỳ vô song.
Tim anh đập mỗi lúc một dồn dập hơn khi gương mặt trắng ngần của Daisy sáp lại gần mặt anh. Anh biết rằng khi anh hôm lên đôi môi người con gái này và vĩnh viễn gắn những viễn ảnh không lời nào tả xiết của ḿnh với hơi thở dễ tàn phai của nàng th́ tâm trí anh sẽ không bao giờ lại thảnh thơi được nữa như tâm trí Chúa trời. V́ thế anh nán chờ, lắng nghe thêm một lúc cái âm thoa đă được ai đó gơ vào một v́ sao trên trời. Sau đó anh ôm hôn nàng. Khi được cặp môi anh chạm đến, nàng xoè ra với anh như một bông hoa và sự hoá thân thật là trọn vẹn.
Những lời anh kể, và cái cái tính uỷ mị đáng sợ của anh, làm tôi lờ mờ nhớ đến một điều - một âm điệu xa xăm, vài lời nói lơm bơm mà tôi đă nghe được ở đâu đó từ rất lâu. Có một lúc, một câu nói cố h́nh thành trên đôi môi tôi, và tôi hơi hé miệng mấp máy như một cuộc vật lộn chứ không chỉ là một hơi thở run rẩy. Nhưng đôi môi ấy không bật ra được một âm thanh nào và điều mà tôi suưt nhớ ra sẽ không bao giờ nói được với ai.

CHƯƠNG VII
Đúng đến khi tôi ṭ ṃ muốn hiểu về Gatsby nhiều nhất th́ một tối thứ bảy các ngọn đèn ở nhà anh không bật sáng và cuộc đời Trimalchio (Trong truyện trào phúng Satyricon của Gaius Petronius ở La mă thế kỷ thứ nhất sau công nguyên, Trimalchio là một kẻ mới nổi, ăn tiêu cực kỳ hoang phí, tổ chức những bữa tiệc xa hoa đến lố bịch) của anh kết thúc một cách khó hiểu như khi nó bắt đầu. Dần dần tôi mới nhận ra là những chiếc xe hơi khấp khởi lăn bánh vào những đường xe chạy trong vườn nhà anh chỉ đỗ lại đúng một phút rồi hậm hực bỏ đi. Không biết có phải Gatsby đau ốm không, tôi sang nhà anh xem sao. Một gia nhân lạ mặt trông không lương thiện đứng ở cửa ngờ vực nh́n tôi bằng đuôi con mắt.
- Ông Gatsby ốm chăng?
- Không, - ngừng một lúc rồi gă mới buông thêm hai tiếng ?othưa ông? muộn mằn, miễn cưỡng.
- Lâu không thấy ông Gatsby, tôi lo ngại không biết v́ sao. Anh thưa lại với ông chủ có ông Carraway sang thăm.
- Ông nào? ?" gă hỏi cộc cằn.
- Carraway.
- Carraway. Được, tôi sẽ thưa lại.
Gă đột ngột đóng sầm cửa lại.
Chị giúp việc người Phần Lan của tôi cho biết cách đây một tuần, Gatsby đă sa thải tất cả tôi tớ trong nhà, thay bằng một nửa tá gia nhân mới. Đám gia nhân này không bao giờ vào làng West Egg để bị các nhà buôn mua chuộc mà chỉ gọi điện thoại đặt mua các đồ ăn thức uống với số lượng vừa phải. Thằng nhỏ giao hàng của hiệu thực phẩm kể lại là nhà bếp bẩn như chuồng lợn, và ư kiến chung của mọi người trong làng là những kẻ mới đến này trông chẳng có vẻ ǵ là gia nhân.
Hôm sau Gatsby gọi điện thoại cho tôi.
- Anh đi xa à? ?" tôi hỏi.
- Không, người anh em ạ.
- Tôi nghe nói anh sa thải tất cả gia nhân.
- Tôi muốn mướn những kẻ không hay bép xép. Daisy thường đến luôn vào buổi chiều.
Như vậy là, v́ mắt nàng không ưng mà toàn bộ quán trọ này đă đổ sụp như một ngôi nhà xếp bằng những quân bài.
- Họ là những người mà Wolfshiem muốn tôi giúp đỡ. Họ đều là anh chị em với nhau cả. Trước họ có trông nom một khách sạn nhỏ.
- Tôi hiểu.
Gatsby gọi điện thoại cho tôi là theo yêu cầu của Daisy. Nàng mời tôi ngày mai đến ăn trưa nhà nàng. Cô Baker cũng sẽ có mặt. Một nửa giờ sau, Daisy lại đích thân gọi dây nói. Nàng có vẻ yên tâm khi tôi nhận lời. Tôi đoán chắc có chuyện ǵ đây, song tôi không thể nghĩ rằng họ lại chọn dịp này để gây chuyện - nhất là loại chuyện rầy rà mà Gatsby đă vẽ phác ra cho tôi hôm ở ngoài vườn. Hôm sau trời nóng như thiêu như đốt, có lẽ là ngày nóng cuối cùng nhưng nhất định là ngày nóng nhất của cả mùa hè năm nay. Con tàu tôi đi khi từ trong đường hầm nhô ra ngoài nắng th́ chỉ có những tiếng c̣i nhà máy nóng rấy của ?oCông ty bích quy quốc gia? phá tan bầu không khí hầm hập và yên lặng. Những chiếc ghế đệm nhồi rơm trên toa xe như muốn bốc lửa. Mồ hôi đă kín đáo làm ướt đẫm từ năy chiếc áo sơ-mi trắng của một hành khách nữ ngồi cạnh tôi, và đến khi tờ báo chị ta cầm hoen ố các vết ngón tay th́ chị ta bật ra một tiếng than thở rồi để mặc cho cái nóng kinh người hành hạ ḿnh. Chiếc ví của chị ta bỗng rơi đánh bịch xuống sàn.
- Ôi chào! - chị ta kêu lên, gần như không ra hơi.
Tôi mệt mỏi cúi xuống nhặt lên trao lại cho chị ta, cẩn thận chỉ cầm mơm mớm một góc ví và duỗi thẳng tay để tỏ rơ tôi không có ư định ǵ xấu, thế mà tất cả hành khách ngồi gần, kể cả chị kia, vẫn cứ ngờ tôi.
- Nóng khiếp! - người soát vé nói với những bộ mặt quen thuộc. - Thời tiết quái ác!... Cha chả là nóng!... Nóng!... Nóng!... Ông có thấy nóng không? Ông có thấy...?
Tấm vé tháng khi được trao trả tôi đă hoen một vết sẫm do lốt tay ông soát vé gây ra. Trong cái nóng này làm ǵ có ai bận tâm đến người mà cặp môi đỏ bừng được ḿnh đặt miệng hôn, mà cái đầu tựa vào làm ướt đẫm túi ngực áo ngủ của ḿnh.
... Một ngọn gió nhè nhẹ thổi qua gian tiền sảnh nhà Buchanan đưa vọng ra tiếng chuông điện thoại tới tai Gatsby và tôi, trong lúc chúng tôi đứng đợi ngoài cửa.
- Dạ, xác ông chủ ấy ạ? - người hầu pḥng gầm lên vào ống nói. - Bẩm bà, tôi rất tiếc, nhưng chúng tôi không thể cung cấp được ạ... trưa nay quá nóng không đụng đến nổi.
Thực ra là anh ta nói: ?oVâng ạ... vâng ạ... tôi sẽ xem.?
Anh ta đặt máy nói xuống và mồ hôi lấm tấm, ra chỗ chúng tôi đỡ lấy những chiếc mũ nan cứng của chúng tôi.
- Bà chủ đang đợi hai ông trong pḥng khách! ?" anh ta chỉ tay một cách không cần thiết. Trời nóng này, mọi tác động thừa là một việc lăng mạ vốn dự trữ sức sống chung của mọi người.
Được che nhiều mái hiên bằng vải bạt, pḥng khách rợp tối và mát. Daisy và Jordan đang nằm dài trên một chiếc đi văng rất lớn như những pho tượng bạc đè chặn lên các tà áo trắng cho chúng khỏi tung lên v́ những ngọn gió hây hẩy vi vu của quạt trần.
- Không nhấc nổi chân tay nữa. - họ cùng nói.
Những ngón tay của Jordan đánh phấn trắng đè lên trên nước da rám nắng, nằm yên một lúc trong bàn tay tôi.
- C̣n nhà lực sĩ Thomas Buchanan đâu? ?" Tôi hỏi.
Ngay sau lúc ấy tôi nghe thấy tiếng nói cau có và ồm ồm của Tom nghèn nghẹt bên máy điện thoại trong gian tiền sảnh.
Gatsby đứng ở giữa tấm thảm đỏ thẫm, đưa cặp mắt ngây dại nh́n khắp xung quanh. Daisy ngắm nh́n anh và cười khe khẽ, một tiếng cười dịu dàng làm người nghe phải xốn xang. Một làn phấn mỏng từ ngực nàng bay lên.
Jordan khẽ th́ thầm:
- Tin đồn bảo rằng kẻ đang nghe điện thoại là người t́nh của Tom đấy.
Mấy người chúng tôi đều im lặng. Tiếng nói ở gian tiền sảnh vang to và bực bội:
- Thôi được, đă vậy, tôi không bán xe cho ông nữa... Tôi không bị trói buộc ǵ với ông hết... C̣n ông cứ làm rầy tôi măi đúng vào giờ ăn trưa th́ tôi không để cho ông yên đâu.
- Ống nghe đă được đặt xuống rồi mà, - Daisy giễu cợt.
- Không phải đâu, - tôi quả quyết với nàng. ?" Đúng là có công việc thật đấy. T́nh cờ mà tôi được biết.
Tom đẩy mạnh cửa, tấm thân to lớn của anh che kín khung cửa một lúc, rồi anh vội vă bước vào.
- Ông Gatsby! ?" Tom ch́a ra bàn tay bè bè với một vẻ ác cảm khéo che giấu. ?" Hân hạnh được gặp ông... Chào anh Nick...
- Đem rượu lên nhé. ?" Daisy gọi to.
Khi Tom đă lại ra khỏi pḥng, nàng đứng dậy tiến lại chỗ Gatsby kéo đầu anh xuống hôn vào môi anh.
- Anh biết là em yêu anh chứ? ?" Daisy th́ thào.
- Anh chị quên mất là có mặt một phụ nữ ở đây. ?" Jordan nói.
Daisy nh́n quanh, vẻ nghi ngại:
- Em cũng hôn anh Nick đấy thôi.
- Một cô gái thấp hèn, tầm thường làm sao!
- Tôi bất cần! ?" Daisy nói và nhẩy giậm chân trước mặt ḷ sưởi bằng gạch. Rồi nhớ ra trời nóng, nàng tiu nghỉu ngồi xuống đi văng đúng lúc một chị vú em quần áo tinh tươm dẫn đến một đứa bé gái vào trong pḥng.
Daisy đưa cả hai tay ra đón con, nựng:
- Bé cưng yêu quư của mẹ! Lại đây với mẹ nào.
Chị vú buông đứa bé ra, nó chạy ào qua gian pḥng thẹn thùng rúc vào áo mẹ.
- Bé cưng bé quư của mẹ nào! Mẹ bé đă rắc phấn lên mái tóc vàng khè của bé chưa? Bé đứng ngay lên và chào khách của mẹ đi nào.
Gatsby và tôi cúi xuống nắm lấy bàn tay rụt rè nhỏ xíu. Sau đó Gatsby cứ nh́n măi đứa bé với vẻ kinh ngạc. Tôi chắc trước đây anh chưa bao giờ thực sự nghĩ là có nó trên đời.
Đứa bé vội vàng quay lại với Daisy:
- Bé được mặc áo trước bữa trưa đây này.
- V́ mẹ của bé muốn khoe với khách mà, - mặt nàng cúi xuống chỗ có cái ngấn duy nhất trên cái cổ trắng trẻo xinh xắn. ?" Bé của mẹ xinh như mộng, phải không bé?
- Vâng ạ, - đứa bé thản nhiên trả lời. ?" Cô Jordan cũng mặc áo trắng ḱa.
- Bé có yêu các bạn bè của mẹ không? ?" Daisy quay người nó lại đối diện với Gatsby. ?" Bé có thấy các bạn bè của mẹ xinh không nào?
- Ba đâu rồi?
- Nó không giống bố nó, - Daisy giải thích. ?" Nó giống em. Nó có mái tóc và khuôn mặt giống em.
Daisy lại ngồi xuống đi văng. Chị vú bước lên nắm lấy tay đứa bé.
- Lại đây nào, Pammy.
- Chào con nhé!
Luyến tiếc ngoái lại đằng sau, đứa trẻ biết vâng lời níu lấy tay chị vú và bị kéo ra khỏi pḥng đúng vào lúc Tom trở lại, theo sau là bốn cốc rượu gin pha chanh đầy những cục đá va vào nhau kêu lách cách.
Gatsby cầm lấy một cốc.
- Rượu có vẻ mát lạnh, - anh nói, dáng điệu lúng túng rơ rệt.
Chúng tôi uống ừng ực từng ngụm dài.
- Tôi có đọc được ở đâu đó nói rằng mặt trời mỗi năm một nóng hơn. - Giọng Tom vui vẻ thân mật. ?" H́nh như chẳng bao lâu nữa quả đất sẽ rơi vào mặt trời... không, gượm nào, ngược lại cơ... mặt trời mỗi năm một lạnh hơn.
Tom ngỏ ư với Gatsby:
- Ta ra ngoài đi. Tôi muốn dẫn ông đi thăm nhà tôi một lúc.
Tôi đi cùng với họ ra ngoài hàng hiên. Trên eo biển xanh lè với mặt nước tù đọng v́ nóng, một cánh buồm nhỏ đang ḅ chầm chậm về phía biển khơi mát mẻ. Gatsby nh́n theo cánh buồm đó một lát. Anh giơ tay lên, chỉ sang bên kia vịnh.
- Nhà tôi ở ngay bên kia, đối diện với nhà ông.
- Đúng vậy.
Mắt chúng tôi nhướn lên bên trên các luống hoa hồng và thảm cỏ nóng rẫy, qua đám cỏ dại quen nóng mọc ven bờ nước. Những cánh buồm trắng của chiếc thuyền kia chầm chậm di động trên đường ranh giới xanh mát của bầu trời. Phía trước là đại dương h́nh vỏ ṣ và biết bao nhiêu ḥn đảo hạnh phúc.
Tom hất đầu nói:
- Tṛ giải trí này lư thú lắm. Giá được ra đấy với nó khoảng một tiếng đồng hồ.
Chúng tôi ăn trưa trong pḥng ăn cũng rợp tối v́ được che rèm chống nóng, và d́m sự vui vẻ bồn chồn trong cốc bia lạnh.
Daisy kêu lên:
- Chúng ta biết làm ǵ đây trong chiều nay, trong ngày mai và ba mươi năm tới?
- Đừng có những ư nghĩ quái gở, - Jordan khuyên. - Cuộc sống sẽ lại bắt đầu khi trời vào thu mát mẻ.
- Nhưng hôm nay sao nóng thế, và mọi thứ rối tinh rối mù cả lên, - Daisy gần như phát khóc. ?" Ta ra thành phố cả đi?