Giải cứu vỉa hè… cuộc chiến gian nan

Những ngày qua, cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” dường như có sức nóng mạnh mẽ tới kỳ lạ. Sau TP Hồ Chí Minh, nhiều địa phương khác trong cả nước đang tiến hành mạnh mẽ chiến dịch “giải cứu vỉa hè”. Đây không phải là lần đầu tiên phong trào “giải cứu vỉa hè” được phát động nhưng đây là lần đầu tiên các cơ quan chức năng cho thấy quyết tâm và nỗ lực thực sự. Với những hành động mạnh mẽ, đồng bộ từ giáo dục thuyết phục đến cưỡng chế… cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” liệu có thành công?.

Cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” đã có sức mạnh lan tỏa đến nhiều địa phương trong cả nước. Ở Quận 1 TP Hồ Chí Minh, hơn một tháng dưới sự chỉ đạo quyết liệt của ông Đoàn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch UBND Quận cùng sự tham gia vào cuộc quyết liệt và trách nhiệm của nhiều lực lượng có liên quan, vỉa hè các đường phố khu vực Quận 1 đã có những đổi thay thật sự. Một bộ mặt mới của trung tâm TP Hồ Chí Minh đã được tạo dựng. Văn minh đô thị nhiều năm nay phải oằn mình gánh chịu sự tàn phá của con người đã thực sự tự do.

Sau Quận 1, nhiều quận huyện khác của TP Hồ Chí Minh cũng đã ra quân, không dừng lại ở đó, cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” đã lan rộng đến nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có Thủ đô Hà Nội. Những ngày qua, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền, vận động người dân không lấn chiếm lòng đường vỉa hè, các cơ quan chức năng của Hà Nội đã tăng cường các hoạt động thanh tra, xử lý hành vi lấn chiếm, chiếm dụng vỉa hè. Chủ trương “giải cứu vỉa hè” đang nhận được sự quan tâm và ủng hộ của đại bộ phận người dân trong xã hội. Nhiều ý kiến cho rằng, cuộc chiến này cần phải được tiến hành sớm hơn nhằm tạo dựng nên trật tự văn minh đô thị, chấm dứt những cảnh tượng “vá víu”, những hình ảnh không đẹp của “văn hóa vỉa hè”.

Cuộc chiến giải cứu vỉa hè lần này ghi nhận nhiều chiến tích chưa từng có, đặc biệt là ở Quận 1 TP Hồ Chí Minh, đoàn công tác đã “đập bỏ bức tường trước tòa nhà cơ quan đại diện Bộ Công Thương; Tháo dỡ chốt công an, chốt dân phòng chiếm lấn vỉa hè; Cắt khóa và tháo dỡ trụ sở khu phố 6, phường Bến Thành. Đập bức tường tòa nhà Central Park; Đào xúc bồn hoa lấn chiếm vỉa hè trước Trung tâm bồi dưỡng Chính trị quận; Cẩu kéo, xử lý những ô tô xe biển số xanh của cơ quan Trung ương hoặc địa phương đỗ trái phép…

Những hành động quyết liệt với tinh thần trách nhiệm cao đó của các lượng lượng chức năng tham gia giải cứu vỉa hè cho thấy sự vào cuộc “thật sự”. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, ở đâu đó vẫn còn nhiều nỗi băn khoăn của người dân đối với chủ trương “giải cứu vỉa hè” lần này. Rõ ràng, “giải cứu vỉa hè” là một chủ trương đúng đắn của chính quyền các địa phương, là việc làm cần thiết để chấm dứt sự hỗn độn, nhốn nháo, bừa bộn nơi vỉa hè, lập lại trật tự văn minh đô thị, xây dựng hình ảnh các thành phố văn minh, lịch sự. Tuy nhiên, cuộc chiến đó cũng đang phải đối mặt với nhiều “cam go”, “thách thức” từ những những câu chuyện nhân tình thế thái hay nói đâu xa là “văn hóa vỉa hè” của không ít người dân trong xã hội.

Vỉa hè gắn liền với cuộc sống mưu sinh của một bộ phận người dân, trong đó đại đa số là người nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong xã hội. Giải cứu vỉa hè, tạo nên sự thông thoáng cho người đi bộ, thiết lập văn minh đô thị nghĩa là đã “cướp” đi cơ hội mưu sinh nơi vỉa hè của những người này. Trong khi đó, câu chuyện tạo việc làm, ổn định cuộc sống cho số lao động nghèo thường ngày bám riết vỉa hè là bài toán nan giải của không chỉ các thành phố lớn.

Thêm nữa, có những thứ thuộc về “văn hóa vỉa hè” mà không phải bất kỳ ai trong xã hội cũng có thể dễ dàng thay đổi, kiểu như: ăn sáng vỉa hè, trà đá vỉa hè, buôn bán vỉa hè… Thế nên có những hình ảnh thông thoáng hè phố khi đoàn thanh tra đang làm việc nhưng cũng hè phố đó, sau khi các cơ quan chức năng rời khỏi thì đâu lại vào đó. Rõ ràng, câu chuyện ý thức ở đây cũng là một bài toán khó.

Chỉ mới đề cập đến hai vấn đề người ta đã thấy cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” lần này thật lắm chông gai. Còn nhớ, cách đây không lâu, trên mạng xã hội xuất hiện những clip ngắn ghi nhận hành vi phản đối của một số người dân bị ảnh hưởng do chiến dịch “giải cứu hè phố này”. Những ngôn từ thô tục, những lời đe dọa, thách thức, những hành vi ngang ngược đã và đang “ngăn cản” sự vào cuộc của các cấp chính quyền.

Cuộc chiến “giải cứu vỉa hè” liệu có thể giành thắng lợi khi mà ý thức của người dân chưa được nâng cao, chỉ tồn tại thứ được gọi là ý thức “đối phó”. Cuộc chiến này có thể mang đến một diện mạo mới cho Hà Nội, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành phố khác nếu như các cơ quan chức năng chưa đề ra được một phương án hữu hiệu nhằm giải quyết những vấn đề “nhân tình thế thái” của những người mà cuộc sống mưu sinh của họ gắn liền với vỉa hè đường phố. Còn thật nhiều những băn khoăn, trăn trở của các cơ quan chức năng và của cả những người biết việc xung quanh sự việc này. Nhưng rõ ràng, vỉa hè đã kêu cứu từ lâu và sẽ là quá trễ nếu như lần này các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền không thực sự quyết tâm “giải cứu vỉa hè”.