1. Tuyển Mod quản lý diễn đàn. Các thành viên xem chi tiết tại đây

Giải thích dùm những từ mình không hiểu

Chủ đề trong 'Tiếng Việt' bởi muadonglainhodenanh, 24/11/2004.

  1. 1 người đang xem box này (Thành viên: 0, Khách: 1)
  1. HCMPusan

    HCMPusan Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    28/09/2004
    Bài viết:
    225
    Đã được thích:
    0
    Như vậy, cơ cấu là nói vị trí, cơ chế là nói cách hoạt động. Từ "cơ cấu" cũng được dùng để chỉ việc đã xác định trước một vị trí cho một người nào đó trong chính quyền trước khi bầu cử (thói quen này chả tốt tí nào). Thí đụ:
    "Ông ấy được cơ cấu và Ban chủ nhiệm Xã"
    "yeungon được cơ cấu vào ban thanh tra các Mods ở TTVNOL"
  2. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    Anh đưa ra một số ví dụ kỹ thuật để bảo vệ và phản bác em nhé:
    The differential mechanism: Cơ cấu vi sai
    The eccentric mechanism: Cơ cấu lệch tâm

    Và con nhiều nữa.
    Nên nhớ mechanism khi thì dịch là cơ chế khi thì dịch là cơ cấu như anh đã nói ở phần trên đấy, Nó được dịch là gì thì còn phụ thuộc vào từng chuyên nghành cụ thể em hà Vy ạ.
  3. hungjvn

    hungjvn Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    18/06/2004
    Bài viết:
    178
    Đã được thích:
    0
    Đồng ý với @levant57. Đây cũng là một lý do khiến cho dân ta khi đọc và học triết học phương Tây thường rất khó hiểu . Từ đó (thường) dẫn đến quan niệm các tác phẩm triết học kinh điển của phương Tây thường khó học, khó đọc, hó hiểu. He he he !!!
  4. duongphuongbay

    duongphuongbay Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    16/06/2003
    Bài viết:
    1.108
    Đã được thích:
    0
    Xin hỏi mọi người những từ khó hiểu sau đây:
    "Chiểu" của LƯU CHIỂU, "Lưỡng" của LỰC LƯỠNG, "Khích" của KHUYẾN KHÍCH, "Lậu" của HỦ LẬU, "Trình" của GIẢI TRÌNH, "Dữ" trong DỮ KIỆN, DỮ LIỆU...có phải là từ gốc Hán không? Nếu có thì chúng mang nghĩa gì? Xin cám ơn!!!
  5. ha_vy_84

    ha_vy_84 Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    02/08/2002
    Bài viết:
    340
    Đã được thích:
    0
    Em nghĩ là có chỗ em không hiểu ý em hay em không hiểu ý anh gì đó. Ý em là ở chỗ em học, đôi khi người ta vẫn dùng mechanism với nghĩa cơ chế chứ không phải lúc nào cũng thế. Em cũng đã nói ở trên, nghĩa gốc của mechanism phải là cơ cấu. Thậm chí ngay trong lĩnh vực cơ khí, người ta cũng dùng mechanism với cả hai nghĩa là cơ cấu và cơ chế, em nói thế có đúng không ạ.
  6. ha_vy_84

    ha_vy_84 Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    02/08/2002
    Bài viết:
    340
    Đã được thích:
    0
    Theo Vy biết thì chữ "khích" trong "khuyến khích" còn có một âm nữa là "kích", cũng là chữ "khích" trong "khích lệ" (hay "kích lệ"). Chữ này viết với bộ thủy, nghĩa gốc là chặn ngang để bẩy dòng nước lên, sau phái sinh nghĩa là kích thích, đẩy mạnh. Xin lỗi máy của Vy không hiển thị tốt unicode nên không ghi chữ ấy ra được.
  7. ha_vy_84

    ha_vy_84 Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    02/08/2002
    Bài viết:
    340
    Đã được thích:
    0
    Theo Vy, đây là một ví dụ sinh động cho hiện tượng biến đổi chức năng, ý nghĩa của từ trong quá trình giao tiếp. Theo như Vy được biết thì việc dùng "cơ cấu" như một động từ với nghĩa "sắp xếp vào cơ cấu" mới diễn ra trong thời gian gần đây. Tiếng Việt ta cũng không thiếu từ ngữ để diễn tả hành động như vậy, ví dụ như có thể dùng từ "sắp xếp" ,"bố trí", "chuẩn bị", "phân công" ... chẳng hạn. Nhưng dùng "cơ cấu" có vẻ "kêu" hơn. Trong lúc việc chuyển dịch này mới còn trong trứng nước, nếu những người nghiên cứu, những người sử dụng cố ý ngăn chặn thì nghĩa này chỉ tồn tại trong một giai đoạn, nhược bằng cứ tiếp tục sử dụng, nghĩa này sẽ ăn sâu vào thói quen, trở thành một bộ phận khách quan không phủ nhận được, khi đó dù có hô hào thay đổi gì đi chăng nữa cũng thành vô hiệu.
  8. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1

    Có lẽ cả hai chưa hiểu hết nhau do đọc chưa kỹ. Đúng vậy. mechanism có nhiều nghĩa. Người ta thường gặp nó trong các sách chuyên đề về kinh tế chính trị bằng tiếng Anh và lúc đó nó được dịch là cơ chế. Trong kỹ thuật engineering nó thường được dịch là cơ cấu (như đã ví dụ ở trên), trong một số chuyên ngành khác như biology, chemics...thì lại được dịch là cơ chế như ví dụ reaction mechanism của hà Vy. Trong tiếng Việt, gần đây xuất hiện từ cơ cấu và được sử dụng như một động từ, ví dụ Tổ chức đã cơ cấu anh ta vào chân uỷ viên..., Thằng cha chuyển sang bên uỷ ban là do (được) cơ cấu ấy mà! Thì động từ cơ cấu này cũng bắt nguồn từ mechanism mà ra.
    Ngày xưa khi đất nước VN còn là tập hợp các làng xóm quê mùa biệt lập thì tiếng Việt được sử dụng ở đó vô cùng nghèo nàn với lượng từ vựng ít ỏi. Những gì thuộc về học thuật, chính sách, văn chương...nơi ngôn ngữ được dịp thi thố lại thuộc về Hán ngữ. Chữ quốc ngữ (Chữ Việt ta đang dùng) chỉ được coi là thứ chữ của nhà thờ và bị chính quyền tiêu diệt (đốt các sách truyền đạo, các thầy tu bị trục xuất) và người dân xa lánh nó như xa lánh dịch bệnh. Sau này, bắt đầu vào những năm 20 của thế kỷ trước có một số nhà nho tiến bộ, một số học giả yêu nước thấy dân mình quá ngu tối nên muốn canh tân đất nước. Họ thấy sự tiện lợi và tiện ích của thứ chữ "nhà thờ" trong việc chuyển tải thông tin nên đã cổ xuý chữ quốc ngữ và kêu gọi mọi người học và sử dụng nó. Thi cử (chữ nho) lều chõng bị xoá bỏ, các trường dạy quốc ngữ mọc lên đây đó...Báo chí (bằng chữ quốc ngữ) bắt đầu phát triển, sụ du nhập văn hoá, học thuật, học thuyết ngoại quốc và việc dịch nó bằng tiếng Việt để quảng bá nhằm khai sáng sự u mê cũng lần lần phát triển cộng với các phong trào thơ mới của các trường phái thơ ca làm cho vốn từ vựng Việt phát triển bùng phát....
    Tôi có đọc một bài báo của cụ Đào Duy Anh trong đó đã thấy sử dụng từ cập nhật trong khi có vẻ nó mới được biết đến trong thời gian gần đay do tần suất xuất hiện của nó. Chắc chắn không thể có một thầy nho nào sử dụng nó. Chỉ có các nhà tây học mới biết đến nó vì nó là sản phẩm của dịch thuật từ tiếng phú lãng sa.
    Rất, rất nhiều từ Việt được hình thành là từ việc dịch các sách Tây Phương và việc xuất hiện chúng đã làm ngày càng giàu thêm cái kho tiếng Việt là nhờ các học giả, các nhà khoa học cũng như các nhà cách mạng (Ngày xưa các cụ CM tiền bối dịch friendshipbạn thuyền, không phải là hữu nghị như bây giờ. International dịch là giữa các dân tộc, không phải là quốc tế như bây giờ - Tôi lan man quá!)
    Cũng như vậy với từ cơ chế, cơ cấu và với vô số từ khác nữa. Nói về vấn đề này thì dài. Hẹn mọi người dịp khác.
    Anh bộ đội tiêu diệt tên địch vì tên địch định giết anh bộ đội.
    Được levant57 sửa chữa / chuyển vào 00:23 ngày 04/12/2004
  9. ha_vy_84

    ha_vy_84 Thành viên quen thuộc

    Tham gia ngày:
    02/08/2002
    Bài viết:
    340
    Đã được thích:
    0
    Có lẽ chúng ta đi lan man quá thật, nhưng câu chuyện về các thuật ngữ đúng là có nhiều điều để nói, và cũng đã đến lúc phải nói.
    Anh levant57 có thể mở một chủ đề mới tìm hiểu về hệ thống các thuật ngữ khoa học được không ạ? Theo Vy được biết, vào thời gian khi chữ quốc ngữ bắt đầu đóng vai trò quan trọng, cùng với nó là sự thâm nhập của văn hóa, khoa học kỹ thuật phương Tây, có nhiều nhà khoa học, ngôn ngữ học đã bỏ công xây dựng một hệ thống thuật ngữ khoa học có quy củ. Từ công trình của những vị này mà chúng ta có "điện tử" (electron) "trung hòa tử" (neutron) "tiểu trung tử" (neutrino) v.v...
    Về sau, cùng với đà phát triển của lịch sử, những thuật ngữ mới lớp thì được sáng tạo thêm, lớp thì du nhập từ Trung Quốc, Nhật Bản rồi được cải cách, sửa chữa ... đã cùng góp phần tạo nên những thuật ngữ khoa học kỹ thuật ngày nay.
    Tiếc là đến nay, cùng với sự phát triển vũ bão của kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và quá trình toàn cầu hóa, những khái niệm mới được du nhập vào nước ta ngày càng nhiều mà những người của ngày xưa đã dần dần cưỡi hạc quy tiên cả, lớp con cháu về sau không đánh giá đúng tầm quan trọng của việc thể chế hóa các thuật ngữ, vì vậy ngày nay có thể nói việc sử dụng thuật ngữ đã bắt đầu bước vào thời kỳ khủng hoảng.
    Ví dụ dễ thấy nhất là các thuật ngữ trong lĩnh vực tin học, do có quá nhiều thuật ngữ mà ngôn ngữ học không đáp ứng kịp nhu cầu dịch thuật nên dẫn đến tình trạng mạnh ai nấy dịch, không ai giống ai.
    Đã đến lúc phải tìm hiểu ít nhiều về hệ thống các thuật ngữ cũng như quá trình hình thành và cách sử dụng chúng. Bởi vì rồi mai đây khi tiếp cận, giao lưu về kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật với nước ngoài, công việc đọc hiểu, dịch thuật nó sẽ không chừa một ai.
  10. levant57

    levant57 Thành viên mới

    Tham gia ngày:
    17/10/2003
    Bài viết:
    1.520
    Đã được thích:
    1
    Em cho anh một gợi ý tốt, có lẽ lúc nào đấy nên mở một topic về các thuật ngữ khoa học kỹ thuật.
    Ngày nào xem mấy cuốn sách hướng dẫn dạy đánh máy tính thấy người ta dịch desktopmặt bàn làm việc thấy ớn quá!

Chia sẻ trang này