Giảng Sư/ Giáo Sư/ Cán bộ Giảng Dạy và Văn Hoá Việt

Nghe nói ở trên đường Giảng Võ, Hà nội có một số tiệm ăn bán món óc trần ăn ngon lắm. Dân quê nhà iem vẫn nghĩ rằng ăn gì bổ nấy, có nhẽ các "giáo sư" cũng nên về VN bồi bổ thêm chút xíu nhỉ?
Nhà iem còn được biết là trên thế giới, đặc biệt là Mỹ còn có một số loại giáo sư có biệt hiệu kèm theo nữa cơ. Ví dụ như Leo Model Profesor, Malcolm B. Smith Professor ... Không biết các chiến hữu liệt mấy loại này vào dạng nào?
Càng đọc ý kiến của các chiến hữu càng thấy bế tắc. Có nhẽ cứ gọi đại là giáo sư cho nó sang như các chiến hữu VNCH ngày xưa. Tuy vậy, nên chăng có vài chú thích đằng sau như "giáo sư đẳng cấp VNCH" Nguyễn Văn A, "giảng sư VNCH" Trần Văn Tèo... để cho các bạn trong nước cũng như quốc tế còn biết mà trao đổi kiến thức và nghiên cứu khoa học, tránh hiện tượng tìm nhầm người.

Buồn cười thật, có mấy chữ "sư", "viên" mà cũng cãi nhau được à ? Ai muốn gọi thầy mình là giảng sư cho nó tôn kính thì cứ việc gọi, chẳng ai cấm đâu , việc gì mà phải kết luận chắc nịch là không gọi như mình thì là không tôn kính nhà giáo chứ. Mà mình nghĩ ai đi học thì cũng gọi thầy/cô giáo/giảng là thầy cô chứ có ai dùng mấy cái từ nghiêm trọng như giáo viên, giảng viên, giáo sư, giảng sư bao giờ nhỉ.
Thêm cái nữa, hình như chữ "sư" chỉ dùng cho nam thôi thì phải, nữ thì mình hiếm thấy dùng chữ "sư" lắm. Để đếm coi trong tiếng Việt có bao nhiêu chữ "sư" có thể dùng cho nữ : sư cô, sư phụ (?), sư tử Hà Đông . Dùng chữ "viên" cho nó bình đẳng nam nữ nhỉ

[/quote-Gmail1234 viết lúc 12:42 ngày 28/11/2005:
Thời VNCH, người thầy giáo dạy đại học được gọi là Giảng Sư, dạy trung học gọi là Giáo Sư. Các danh từ nay theo tôi rất thuần có sự rất tôn trọng với những người thầy. Sư là thầy. Đại học thì học sinh có nhận thức hơn nên người thầy chỉ giảng, còn học sinh có sự lựa chọn. Còn trung học thì thầy mang tính chất uốn nắn học sinh nhiều hơn nên mang danh xưng là giáo sư là rất hợp lý.
[/QUOTE]
Theo cá nhân tôi, từ ''giáo sư'' đã được sử dụng từ thời Pháp thuộc, tương ứng với từ ''professeur'' trong tiếng Pháp. Từ này trong tiếng Pháp có cả nghĩa ''giáo sư đại học'' (chức danh, như ''professor'' trong tiếng Anh) và cả nghĩa ''thầy giáo dạy ở phổ thông ( tôi không rõ cụ thể là những cấp nào)'' (có thể là ''teacher''). Tôi không biết người Trung Quốc có dùng từ này không, và nếu có thì với những nghĩa nào, có phải chúng ta dùng lại của họ không. Nhưng theo thiển ý của tôi thì nghĩa thứ nhất mang tính quốc tế hơn, có lẽ là từ gốc Latinh. Nếu dùng cả hai nghĩa có thể sẽ dễ gây nhầm lẫn hoặc phải nói rõ là giáo sư ở bậc nào (còn việc người Pháp dùng thế nào là việc của họ). Hiện nay ở Việt Nam người ta sử dụng từ này chủ yếu với nghĩa thứ nhất còn nghĩa thứ hai ít dùng ( có thể là trong từ điển hoặc tiểu thuyết, hồ sơ...).
Từ ''giảng sư'' (người thầy giáo dạy đại học) của VNCH như Gmail1234 nói hay từ hiện nay đang dùng ở Việt Nam là ''cán bộ giảng dạy'' hoặc ''giảng viên'' thì giống từ ''lecturer'' trong tiếng Anh và rõ ràng không thể tương tự với nghĩa thứ nhất của từ ''giáo sư''. Thế nên nếu dùng ''trợ lý giảng sư'' cho ''assistant professor'' (nghĩa là ''professor'' = ''giảng sư'' )... thì rất dở hơi, bất hợp lý, cố gò cho ra từ để đối phó, ý sau vả ý trước đôm đốp. Gmail1234 nên quyết định dứt khoát là nên sử dụng ''rất hợp lý'' từ ''giảng sư'' theo cách của VNCH hay theo cách mới được phát minh ra mấy hôm nay. Không biết trước đây, cách dùng ''chuẩn mực'' của VNCH đối với ''professor'' là gi, có phải là ''giáo sư'' không, chắc chắn không thể là ''giảng sư'' rồi. Trên nhiều trang web hải ngoại, người ta gọi các ''professors'' cả Mỹ và Việt kiều là ''giáo sư'' (như GS Nguyễn Bá Chung, GS Trần Chung Ngọc hay GS Nguyễn Xuân Vinh...) hoặc nhiều người tự xưng như vậy. Đây là cách dùng ''không chuẩn mực'', hay họ đồng thời là thầy giáo phổ thông, hoặc họ viết để đồng bào trong nước có thể hiểu đượ, hay nhiều khả năng từ này đã bị ''cộng sản hoá'' mất rồi ?
Trong trang http://www.honque.com/PhongVan/pvNguyenXuanVinh/pvNguyenXuanVinh.htm, bài ''Phỏng Vấn Giáo Sư Nguyễn Xuân Vinh'', do Hương Kiều Loan thực hiện có một đoạn rất thú vị:
HKL : Sau khi tốt nghiệp, giáo sư đã được mời ở lại trong ban giảng huấn ở Đại Học Colorado . Trong trường hợp nào giáo sư lại tới Đại Học Michigan?
GS NXV : Trong thời gian là sinh viên tiến sĩ ở Colorado, tôi được mời dậy một khoá về môn cơ học. Những bài giảng của tôi in ra để phát cho sinh viên đã được giáo sư Ẹ V. Laitone , lúc đó là chủ nhiệm phân khoa hàng không ở Đại Học California ở Berkeley, trong một kỳ tới Colorado để thanh tra mỗi ngũ niên và chuẩn định trường kỹ thuật, chú ý tới vì ông cho là những tài liệu có giá trị có thể in thành sách được.
Ông mời tôi tới hỏi chuyện và ngỏ ý muốn mời tôi dậy ở Berkeley như là một giảng sư (Lecturer) , và cũng hứa với tôi là khi nào có ghế giảng huấn chính thức ông sẽ đề nghị cho tôi vào ngạch giáo sư .
Làm lecturer thì mỗi năm lại phải có giấy bổ nhiệm lại nên tôi nhận lời mời của Đại Học Colorado làm assistant professor vì như thế ít ra cũng được hạn kỳ ba năm để cho mình có thời gian chứng tỏ tài năng.
Theo luật lệ thì sau ba năm, nếu người giáo sư trẻ phát triển điều hòa thì được bổ nhiệm thêm ba năm nữa trước khi có hội đồng duyệt xét cả ba phương diện về dậy học, khảo cứu và phục vụ để quyết định sự thăng cấp lên associate professor.
Nếu được thăng cấp thì sự bổ nhiệm lần tới sẽ thành vĩnh viễn. Bằng không thì mình bắt buộc phải nghỉ việc sau khi được gia hạn thêm một năm . Trong trường hợp của tôi thì chưa hết hạn ba năm tôi đã được Đại Học Michigan, là một đại học rất có tiếng tăm trong và ngoài nước mời tới làm associate professor .
Tới đó chỉ bốn năm sau, nghĩa là vào năm 1972 tôi đã được thăng cấp giáo sư thực thụ (professor) là ngạch cuối cùng trong ngành giảng huấn . Sự thăng cấp như vậy có thể gọi là rất nhanh chóng. Để đáp tạ sự tri ngộ của giáo sư Laitone, trước khi đi Michigan , vào năm 1967 tôi cũng đã tới Berkeley để dậy một khoá học trong dịp hè . Sau đó tôi vẫ giữ liên lạc với ông và chúng tôi đã viết chung với nhau mấy bài khảo cứu .
Gmail1234 cố tình lờ đi nghĩa thông dụng của từ ''giáo sư'', nặn (rặn) ra từ khác để thay thế xem ra cũng không ổn nhỉ. Nếu
thừa nhận từ này có nhiều nghiã thì tại sao cứ cố dịch ''revolution'' theo ý mình?

Đoạn này thì đặc chất ''Gmail''. ''Cán bộ là đầy tớ của nhân dân'' đâu phải là một định nghĩa hay chân lý, cho nên không thể hiểu một cách thô thiển như vậy. Chẳng hạn, nếu bồ của Gmail1234 gọi Gmail là ''cún con của em'', hẳn cô ta không có ý bảo Gmail1234 là con của ***, hay cha mẹ Gmail1234 đẻ ra cún con đâu (nhưng biết đâu cô ta lại đã vào đọc bài ở TTVNOL hoặc đã hiểu rõ về Gmail1234???). Hoặc là khi một công dân cao quý ở Hoa Kỳ bảo với Gmail1234 là ''you are son of a *****'' thì chẳng lẽ tình cờ ông ta lại biết điều đó?
Theo tôi, đóng góp lớn nhất của các nick Gmailxxx, downgirl, thanhnamxxx, hay xxxxsaigonxxx... là việc làm giàu vốn từ cho diễn đàn. Các tính từ, trạng từ ''gmail'', ''thanhnam'', ''xxxxsaigonxxx''... sẽ được dùng rộng rãi với nghĩa ''xì trum''. Chẳng hạn, ta có thể viết ''mày nói như gmail'' mà không hề vi phạm nội quy còn đối phương thì cảm thấy không gì nhục nhã bằng. Tôi đâm ra nghi ngờ Gmail là do Microsoft trả tiền thuê để huỷ diệt Google một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. Hàng loạt nicks Gmailxxx, Googlexxx... đổ bộ vào các diễn đàn lớn nổi tiếng, viết bài một cách ''gmail'' sẽ làm uy tín của Google sụp đổ hoàn toàn, cổ phiếu của họ sẽ thành giấy lộn. Theo tôi, admin của TTVNOL có thể sẽ thành tỉ phú đô la nếu đàm phán với Google về việc ban các nicks có dính đến Google. TTVNOL sẽ trở thành diễn đàn lớn nhất thhế giới, mọi người sẽ đua nhau học tiếng Việt. Việc trở thành member của Sử lễ đài sẽ là một vinh dự không thua gì trở thanh ''giảng sư''. Ôi, ngày ấy sẽ đến...

spam
éu?c spirou s?a vo 09:13 ngy 30/11/2005

cảm ơn bác aachen, thế là từ nay, tui biết thêm mấy tính từ mới trên diễn đàn này.
Mày rất gmail. Mày nói như FNguyen1. Ô là la, tuyệt cú mèo !
- Trước khi tiếp tục gửi các bài vạch trần sự giả tạo và bế tắc của các CCMM gmail, FNguyen1, tôi xin đưa ra đề nghị sau, mong các bác bỏ phiếu
Nhờ có bác FNguyen1, tui mới được biết ?oTrong khi đó chữ "sư" có nghĩa là "dạy người ta học về đạo đức, học vấn", hoặc là "có một sở trường về một nghề gì", hoặc là "người trùm" (về một ngành gì).? (câu của FNguyen1). Nhân tranh luận về ?~sư?T tôi đề nghị đưa ra 1 chức danh mới, ngang với giảng sư, giáo sư (oai lắm đấy), đó là chức danh ?otảng lờ sư?T trên diễn đàn này.
+ Cụ thể, người xứng đáng được phong đầu tiên là bác gmail, với những thành tích, ?ocông trình nghiên cứu KH?T đạt ĐC ttvnol trong box LSVH này.
+ Kém hơn 1 chút là bác FNguyen1, công trình ít hơn, nhưng cũng chịu khó tìm tòi, viết lách, tui đề nghị phong tiếp bác FNguyen1 làm ?otảng lờ sư?
+ còn cỡ các bác ?ođâm bị thóc chọc bị gạo? như tmkien, Comcast thì tui đang bí từ, chưa biết nên đặt chức danh gì cho phù hợp. Nếu dùng là ?ođâm bị thóc chọc bị gạo sư?T thì dài quá, không phù hợp với tâm lý luôn muốn nói ngắn gọn của người Việt/ văn hóa Việt. Các bác giúp tui với
--
ôi ! kẻ bị nhồi sọ thù hận lại luôn ra rả ?ocác anh bị nhồi sọ?

Đây là nơi tranh luận cho vui, bác không nên sa đà quá vào chuyện chỉ trích cá nhân, qui kết người này người kia. Quá mức sẽ gây phản cảm! Tớ khuyên thật!

Sao bạn hăng máu quá vậy?
Người ta tảng lờ có thể là nói không lại bạn hoặc chán hồi đáp lối thảo luận của bạn thôi. Thật tôi không biết dùng chử gì để hình dung hoặc đặc tên cho "phong cách" thảo luận của bạn.
Vã lại tôi cũng không muốn tranh luân đề tài nầy chút nào. Hôm qua tôi vào đây xem, thấy bài viết của bạn rất "bắt mắt", mới vào là thấy bạn phê bình người khác viết sai chính tả rồi kết luận là thiếu hiểu biết. Sau đó bạn quy kết người nầy là "*********" người kia là "bán nước" (hay bán thân cho nước ngoài gi đó) nên tôi chỉ muốn nhắc nhở bạn vậy thôi. Rất tiếc là bài của tôi post và bài hồi đáp của bạn đâu mất rồi. Người ta chỉ thảo luận danh xưng giáo sư hay là giãng sư, một vấn đề có tinh cách văn hoá và nghiêm túc, còn bạn mới nhào vô là đã gọi tên nầy tên kia là *********, bán thân ....Suy nghĩ cho kỷ thì phong cach thảo luận của bạn rất tệ hại nếu không muốn nói là vô học (người đời gọi là mất dạy).
Bài viết của tôi là đâm thẳng vào bạn chứ không có ?ođâm bị thóc chọc bị gạo? gì hết. Trừ phi bạn là "bị gạo" hay là "bi bột" thì câu nói của bạn là đúng .
Hôm quá thấy lối nói chuyện của bạn tôi cứ tưỡng là bạn vừa tôt nghiệp đại học công an hay đại học an ninh gì đó, mới nhận nhiệm sở lên diễn đàn nầy để bảo vệ, để tuyên truyền. Chắc tôi đoán lầm. Bạn chưa đủ tư cách...

chú gmail ơi, anh tìm ra 1 bệnh nhân cho chú rồi đây nè , từ từ mà shock bệnh nhân nhá , mà coi chừng bị lây bệnh đấy, gì chứ hoang tưởng lây lan ghê lắm .

Bác FNguyen ơi, mới tranh luận có mấy bài mà đã lú lẫn rồi à. Sao không nhờ ?otảng lờ sư? gmail cố vấn trước khi viết vậy. Có lẽ tui đánh giá bác hơi cao. Đáng ra chỉ nên phong cho bác là ?ophó tảng lờ sư? thôi. Mà các bác đồng hội đồng thuyền sao thấy cứ đánh nhau bôm bốp thế. Hóa ra CCMM là vậy, chẳng có chút đoàn kết nào. Bác gmail thì bảo ?oThời VNCH, người thầy giáo dạy đại học được gọi là Giảng Sư, dạy trung học gọi là Giáo Sư.?. Thế mà ở đây bác lại đẻ thêm ra cụm từ ?ogiáo sư ĐH? sau khi tôi trích dẫn ông Lê Xuân Khoa. Hai bác chắc đều được hít thở không khí của cái gọi là ?oVNCH?, không biết trong chỗ này, bác nào đúng, bác nào sai nhỉ ?
?oGiáo sư đại học hay giảng sư là chức danh hoán đổi được, và người ta gọi ngắn giáo sư đại học bằng giáo sư không có nghĩa là hạ thấp phẩm chất của họ. Đa số các giáo sư đại học tại VN (thời VNCH) đều từng là giáo sư trung học, mà chức danh thì suốt đời không đổi, vì vậy gọi họ như vậy coi như gọi tắt mà cũng không có nghĩa là đánh giá họ thấp. Trường hợp gs LXK cũng không khác. Tui biết nhiều vị giáo sư đại học chỉ thích được gọi là "thầy" thôi. Tuy nhiên giáo sư trung học không thể tự xưng hoặc bắt người khác gọi mình là giảng sư, vì như thế là không chính danh. Ở đây tui đang nói về cách dùng chức danh của chế độ cũ,? (trích FNguyen1)
trước hết, phải nhắc nhở bác vẫn tiếp tục ở trên mây, bác đúng là người hành tinh khác, tui xin trích lại bài của tôi ["Riêng về giáo sư đại học thì dùng chức danh "giảng sư" cũng đúng và hợp lý, chứ dùng giáo sư đại học thì dài quá." (trích FNguyen1)
- bác FNguyen1 à, bác chắc đã lâu không sống ở VN nên đúng là nói như người trên mây. Không ai dùng là GS đại học cả, nếu có ai dùng thì là dùng thừa. Ở VN này, nói đến giáo sư thì ai cũng biết là dạy đại học rồi, làm gì có giáo sư dạy trung học/ PTCS/tiểu học. bác đem toàn tư duy cũ ra áp dụng cho XH hiện tại, tôi khuyên bác chân thành là bác nên xem lại mình.]. Theo bác gmail, chủ đề này là có nên thay Giáo sư = giảng sư hay không ? tức là bác gmail muốn nói đến cái chức danh GS ở VN hiện tại. Bác nhảy vô chủ đề này, nói liến láu 1 hồi, sau đó lại bảo, tui bàn về cái chức danh GS ĐH của chế độ cũ. Bó tay !
*
Ô là la, nhờ có bác FNguyen1 mà hôm nay tôi có thêm những nhận thức rất mới, rất lạ, rất FNguyen1.
1/ Giáo sư đại học hay giảng sư là chức danh hoán đổi được. Cái này, nhờ ?~tảng lờ sư?T gmail giải thích hộ. Đọc mấy bài viết tui thấy tảng lờ sư gmail là chuyên gia về vấn đề này. Từ thuở bé đến giờ, tui mới nghe nói đến ?~chức danh?T có thể hoán đổi được. Bác FNguyen1 có ấm đầu không vậy, tưởng thầy lang gmail giỏi nghề y lắm, sao không bắt mạch cho đồng đội ?
2/ . Đa số các giáo sư đại học tại VN (thời VNCH) đều từng là giáo sư trung học, mà chức danh thì suốt đời không đổi.
Ở VN, tui chưa bao giờ nghe nói đến cái ''chức danh'' dành cho người dạy học từ bậc trung học trở xuống. Bác nào ở Mỹ giúp tui với, tụi Mẽo nó có không ? (nếu có thì coi như bác FNguyen còn có lý 1 phần vì bác toàn nói về VNCH và Mỹ còn nếu không có thì bó tay). Càng không có cái gọi là "chức danh thì suốt đời không đổi" ở bậc trung học. Còn bậc ĐH thì khác, mời bác gmail giải thích dùm (tui ngó thấy trong mấy bài của bác gmail có đấy).
*
Bài trước thì bác FNguyen1 khẳng định "Có điều dùng "giáo sư" với "giảng sư" như cách này thì lại giống như thời VNCH mà tui nghĩ chắc chắn NN hiện nay không muốn tí nào." (trích FNguyen1). Và tôi đã trả lời
?ocâu này càng chứng tỏ bác lười đọc và thiếu kiến thức thực tế nghiêm trọng. quá chán bác, bác chẳng khác gì bác gmail . Mời bác vào các diễn đàn ngôn ngữ để xem họ tranh luận về từ Việt ''bắc tiến'', nam tiến như thế nào. Xin hỏi bác, ti vi, thiệp mời v.v. có phải là từ có từ cái thời gọi là ''VNCH'' không nhỉ. Thế mà sao bây giờ mọi người ở VN, cả trong nam ngoài bắc đều dùng. Các bác bị ám ảnh quá lâu nên mới nhầm lẫn, đưa ra những nhận định ngớ ngẩn như vậy?
Trong bài này bác lại nhận định : ?oChắc chắn là có sự không thích, không ưa dùng chức danh "giảng sư" ở thời điểm hiện tại vì đã có một bác đưa ra thông tin rằng NN VN hiện nay dùng chức danh này cho các giáo sĩ (điển hình là Phật giáo) thuyết giảng Phật pháp. Các giáo sư đại học ở VN hiện nay chắc cũng không muốn được gọi như thế!? (trích bài của FNguyen1)
- thực ra, chỗ này là chỗ lươn lẹo của bác, vì bác bí sau khi tôi đưa ra những dẫn chứng cụ thể như trên. Ở trên thì bác nói hàm ý là những từ như ?ogiảng sư?T không được dùng là vì nó là từ thuộc cái thời gọi là ?oVNCH?T. Còn ở dưới, sau khi bị phản bác, bác lại đưa ra 1 câu nhận định rất mơ hồ nữa ?o. Các giáo sư đại học ở VN hiện nay chắc cũng không muốn được gọi như thế!?. Bó tay với bác !
- chỗ này bác có thể cho tui chứng cứ được không ? Hôm qua, tui chỉ mới nói bác gmail là VCCC mà bác gmail vặn vẹo tui quá trời. Bác bảo ai nói, dẫn chứng đâu. May mà có mấy bác kien098, half_life nhảy vào khẳng địnhm giúp tui đỡ mất công tra lại bài vở của các bác.
- bác khẳng định chắc chắn như vậy thì phải có chứng cứ chứ, bác dẫn chứng hộ tui xem ông giáo sư đại học nào không thích được gọi là giảng sư (mà ở VN, giảng sư có nghĩa quái gì nhỉ ?). Bác có thể vào các diễn dàn như vietnamnet mà mở cuộc trưng cầu ý kiến ?ocác Giáo sư có thích người ta gọi mình là giảng sư hay không??. Hoặc bác có thể email hỏi từng GS 1, rồi đưa bài trả lời đó lên diễn đàn này (trong trang của bác Hoàng Tụy, có email của các thành viên, bác cứ tự nhiên vào mà hỏi, tôi mong tin bác)