Giới thiệu về Lạng Sơn

Chợ không dùng tiền (Chợ Na Sầm) - Tỉnh Lạng Sơn


Đi chợ Na Sầm ở Lạng Sơn, người ta hầu như không dùng tiền mặt, nếu có thì chủ yếu là tiền lẻ. Đa phần hàng hoá được mua bán bằng cách trao đổi. Các loại hoa quả rừng, măng rừng được đổi lấy rượu và gạo. Một người Mông vui tính chỉ vào cái đài nhỏ của tôi và nói: "Mày có đổi cái máy nói lấy cái giỏ đồng hồ của tao không à?" "Cái giỏ đồng hồ" chính là những con gà trống choai, con nào cũng đang đập cánh gân cổ lên gáy. Tôi chẳng biết làm gì với những chiếc đồng hồ có lông đó nên quyết định đổi cái đài lấy đôi vòng bạc đeo tay.
Ở chợ Na Sầm, xà phòng và muối luôn là hai thứ được người Mông tìm đổi nhiều nhất. Thế nhưng với người Kinh, món độc đáo nhất ở đây là đậu dị - một loại đậu có màu giống nếp cẩm, chuyên dùng để kho với thịt. Điều lạ là người khoẻ ăn đậu dị thì cả ngày chưa hết tiếng khen, nhưng người yếu nhỡ ăn vào thì có khi bị liệt cả người luôn. Ngoài đậu dị, chợ Na Sầm còn án rất nhiều quế chi và nấm mèo. Nấm mèo nhỏ bằng ngón tay út trẻ con, bán theo gùi. Quế chi thì bán theo bó.
Đường đến chợ Na Sầm không dễ chút nào. Nhiều người Mông muốn đến chợ Na Sầm phải đi từ đêm hôm trước, quãng đường dài 7 -8 con dao quăng. Đến được chợ thì cũng vừa sáng. Nếu đi đường bộ từ Đông Đăng, bạn sẽ phải transit qua mấy chặng. Chợ chỉ họp đến trưa là vãn để người đi chợ còn kịp ngược đèo ngược suối về nhà. Nếu muốn đến chợ Na Sầm thì bạn đừng ngại dậy sớm đi sương.

DANH LAM THẮNG CẢNH​

Phố chợ Kỳ lừa:
Chợ Kỳ Lừa ở Lạng Sơn là nơi mua bán trao đổi hàng hoá giữa các vùng, miền, trong cả nước cùng với các hoạt động văn hoá mang bản sắc dân tộc của Lạng Sơn
Chợ Kỳ lừa mỗi tháng họp 6 phiên vào các ngày 2, ngày 7 âm lịch, có hàng hoá sản vật của hầu hết các tỉnh . Người đến chợ có khi không cốt để mua bán mà chỉ để thăm hỏi, bàn chuyện làm ăn, Thanh niên nam nữ các dân tộc đến chợ để gặp ban thân, tìm bạn đời qua các lời ca giao duyên sli, lượn, tìm đến những niềm đồng cảm bao quanh. Tại chợ, cùng với những màu sắc đa dạng của những hàng thổ cẩm, trang phục,còn có các món ăn đậm đà hương vị miền núi Xứ Lạng.
Mỗi năm Lạng Sơn có Hội chợ Kỳ lừa, kéo dài từ 22 đến ngày 27 tháng giêng âm lịch, là nét sinh hoạt văn hoá cổ truyền đậm đà bản sác dân tộc. Chợ Kỳ lừa ngày nay đã được tôn tạo và mở cửa cả ngày và đêm. Với không khí trong lành của núi rừng miền biên cương, cùng với cảnh và người đi chợ đêm gây được ấn tượng sâu sắc khó phai đối với khách đến Lạng Sơn.
Nàng Tô Thị:

Nằm trong quần thể danh lam thắng cảnh Nhị, Tam Thanh, truyền thuyết về Nàng Tô Thị đã đi vào tâm khảm của dân tộc Việt Nam thiên nhiên đã tạo ra hình tượng người mẹ ôm con đứng chờ chồng trên đỉnh núi cao như một biểu tượng của lòng thuỷ chung son sắt của người phụ nữ Việt Nam.

Hang động chùa Tiên và Giếng Tiên:
Cách cầu Kỳ cùng khoảng nửa cây số, trên đường đi Mai Pha, có núi đá hình voi nhô lên giữa cánh đồng. Đó là núi đại tượng, nơi đây có động Chùa Tiên, là một trong bát cảnh mà Ngô Thì Sĩ đã ghi nhận. Động Chùa Tiên Nằm ngang chừng núi, lối lên có 64 bậc, cửa phụ quay về hướng đông, có cửa thông hiên, có đường xuống hồ thu thuỷ. Chùa Tiên còn được gọi là chùa Song tiên, được lập vào thời Hồng Đức ( 1460 - 1497 ). Trong động có nhiều thạch nhũ có hình dáng tiên ông , con voi hoặc con dơi bay. Nhiều tấm bia ma nhai của các nhà văn, các danh nhân cũng được thấy ở chùa Tiên này. Đằng sau núi Voi - Chùa tiên ở lưng chừng núi trên mặt bằng đá rộng đó là Giếng tiên, miệng giếng rộng 20cm có mạch nước quý chảy quanh năm.
Khu Du lịch Mẫu Sơn:
Cách Thành phố khoảng 30 km về phía đông bắc Lạng Sơn, là một dãy núi cao nằm theo hướng Đông - Tây, cả dãy có nhiều ngọn núi hình người đứng nhấp nhô, đỉnh cao nhất 1541 m so với mặt biển gọi là núi Mẹ và núi Cha. Nhiệt độ trung bình ở đây là 15,50C đỉnh núi quanh năm có mây phủ rất lý tưởng cho nghỉ dưỡng sức khoẻ con người. Từ năm 1935 người Pháp đã quy hoach và xây dựng tại đây nhiều nhà nghỉ mát, Ngày nay Tỉnh Lạng sơn đang cho xây dựng những công trình phục vụ cho việc nghỉ dưỡng và đón khách du lịch. Đến nghỉ tại đây quý khách sẽ được thưởng thức các sản phẩm độc đáo có tính chất riêng biệt của Lạng sơn và đồng bào dân tộc ở đây như Đào Mẫu Sơn, Chanh rừng, ếch hương, mật ong, rượu trắng Mẫu Sơn...đến Mẫu Sơn du khách còn được thưởng thức những giá trị bản sắc văn hoá của đồng bào Dao, Nùng, Tày được thể hiện quan các làn điệu dân ca, các ngày lễ hội truyền thống.
Khu danh thắng Hang Gió:
Ở phía Tây Bắc bản Sao Thượng, thuộc huyện Chi Lăng, cửa chính vào hang ở phía Đông của dãy núi Mai Sao. Đây là hang động có qui mô lớn, chiều dài hàng trăm mét, rộng 50 - 70m. Hang có 4 tầng và trong hang có nhiều hình thù kỳ thú, các chuông đá, măng đá, cột đá đa dạng có thể xem như thiên đình nơi hạ giới.




Được ruouMauSon sửa chữa / chuyển vào 00:14 ngày 24/04/2004

DANH LAM THẮNG CẢNH​

Phố chợ Kỳ lừa:
Chợ Kỳ Lừa ở Lạng Sơn là nơi mua bán trao đổi hàng hoá giữa các vùng, miền, trong cả nước cùng với các hoạt động văn hoá mang bản sắc dân tộc của Lạng Sơn
Chợ Kỳ lừa mỗi tháng họp 6 phiên vào các ngày 2, ngày 7 âm lịch, có hàng hoá sản vật của hầu hết các tỉnh . Người đến chợ có khi không cốt để mua bán mà chỉ để thăm hỏi, bàn chuyện làm ăn, Thanh niên nam nữ các dân tộc đến chợ để gặp ban thân, tìm bạn đời qua các lời ca giao duyên sli, lượn, tìm đến những niềm đồng cảm bao quanh. Tại chợ, cùng với những màu sắc đa dạng của những hàng thổ cẩm, trang phục,còn có các món ăn đậm đà hương vị miền núi Xứ Lạng.
Mỗi năm Lạng Sơn có Hội chợ Kỳ lừa, kéo dài từ 22 đến ngày 27 tháng giêng âm lịch, là nét sinh hoạt văn hoá cổ truyền đậm đà bản sác dân tộc. Chợ Kỳ lừa ngày nay đã được tôn tạo và mở cửa cả ngày và đêm. Với không khí trong lành của núi rừng miền biên cương, cùng với cảnh và người đi chợ đêm gây được ấn tượng sâu sắc khó phai đối với khách đến Lạng Sơn.
Nàng Tô Thị:

Nằm trong quần thể danh lam thắng cảnh Nhị, Tam Thanh, truyền thuyết về Nàng Tô Thị đã đi vào tâm khảm của dân tộc Việt Nam thiên nhiên đã tạo ra hình tượng người mẹ ôm con đứng chờ chồng trên đỉnh núi cao như một biểu tượng của lòng thuỷ chung son sắt của người phụ nữ Việt Nam.

Hang động chùa Tiên và Giếng Tiên:
Cách cầu Kỳ cùng khoảng nửa cây số, trên đường đi Mai Pha, có núi đá hình voi nhô lên giữa cánh đồng. Đó là núi đại tượng, nơi đây có động Chùa Tiên, là một trong bát cảnh mà Ngô Thì Sĩ đã ghi nhận. Động Chùa Tiên Nằm ngang chừng núi, lối lên có 64 bậc, cửa phụ quay về hướng đông, có cửa thông hiên, có đường xuống hồ thu thuỷ. Chùa Tiên còn được gọi là chùa Song tiên, được lập vào thời Hồng Đức ( 1460 - 1497 ). Trong động có nhiều thạch nhũ có hình dáng tiên ông , con voi hoặc con dơi bay. Nhiều tấm bia ma nhai của các nhà văn, các danh nhân cũng được thấy ở chùa Tiên này. Đằng sau núi Voi - Chùa tiên ở lưng chừng núi trên mặt bằng đá rộng đó là Giếng tiên, miệng giếng rộng 20cm có mạch nước quý chảy quanh năm.
Khu Du lịch Mẫu Sơn:
Cách Thành phố khoảng 30 km về phía đông bắc Lạng Sơn, là một dãy núi cao nằm theo hướng Đông - Tây, cả dãy có nhiều ngọn núi hình người đứng nhấp nhô, đỉnh cao nhất 1541 m so với mặt biển gọi là núi Mẹ và núi Cha. Nhiệt độ trung bình ở đây là 15,50C đỉnh núi quanh năm có mây phủ rất lý tưởng cho nghỉ dưỡng sức khoẻ con người. Từ năm 1935 người Pháp đã quy hoach và xây dựng tại đây nhiều nhà nghỉ mát, Ngày nay Tỉnh Lạng sơn đang cho xây dựng những công trình phục vụ cho việc nghỉ dưỡng và đón khách du lịch. Đến nghỉ tại đây quý khách sẽ được thưởng thức các sản phẩm độc đáo có tính chất riêng biệt của Lạng sơn và đồng bào dân tộc ở đây như Đào Mẫu Sơn, Chanh rừng, ếch hương, mật ong, rượu trắng Mẫu Sơn...đến Mẫu Sơn du khách còn được thưởng thức những giá trị bản sắc văn hoá của đồng bào Dao, Nùng, Tày được thể hiện quan các làn điệu dân ca, các ngày lễ hội truyền thống.
Khu danh thắng Hang Gió:
Ở phía Tây Bắc bản Sao Thượng, thuộc huyện Chi Lăng, cửa chính vào hang ở phía Đông của dãy núi Mai Sao. Đây là hang động có qui mô lớn, chiều dài hàng trăm mét, rộng 50 - 70m. Hang có 4 tầng và trong hang có nhiều hình thù kỳ thú, các chuông đá, măng đá, cột đá đa dạng có thể xem như thiên đình nơi hạ giới.




Được ruouMauSon sửa chữa / chuyển vào 00:14 ngày 24/04/2004

Mẫu Sơn - khu du lịch mới tỉnh Lạng Sơn

Cách thị xã Lạng Sơn khoảng 30km, Mẫu Sơn với một quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ sẽ là một khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng mới.
Nằm ở độ cao trung bình 800 - 1.000m so với mặt biển, có tổng diện tích hơn 10.470ha, Mẫu Sơn là một nơi có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình trong năm là 15oC, mùa đông nhiệt độ có thể xuống dưới 20oC, có lúc tuyết phủ trắng hai đỉnh núi lớn là Phìa Phò (núi Cha) và Phìa Mè (núi Mẹ). Mẫu Sơn gần như nằm trong sương mù quanh năm, tại đây vẫn còn giữ được 5.380ha rừng, trong đó có hơn 1.540ha rừng nguyên sinh với nhiều loại cây quý hiếm. Lên đến đỉnh Mẫu Sơn, du khách sẽ có được cảm giác như đang lạc vào vùng rừng núi cổ xưa, với tiết trời lành lạnh và mây trắng bao phủ. Đây không chỉ là một khu sinh thái nghỉ dưỡng mà còn thích hợp với những ai thích leo núi và thám hiểm.
Dọc con đường quanh co dài 16km lên đỉnh Mẫu Sơn được xây từ những năm 1925-1926, một bên là vách núi, một bên là thung lũng, vào mùa xuân, khách du lịch có thể ngắm bích đào nở đỏ rực trong lòng thung lũng, mùa hè, Mẫu Sơn nổi tiếng với loại đào tiên, quả to, thịt dày, rất thơm. Du khách đến Mẫu Sơn có thể nghỉ tại khu nhà nghỉ được xây trên nền những biệt thự cũ thời Pháp thuộc, mang những nét cổ kính và hoà mình vào núi rừng đất Lạng. Với quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ kéo dài, Mẫu Sơn đã góp thêm một tên mới trong danh sách các điểm du lịch của Việt Nam.

HUYỀN THOẠI VỀ MẪU SƠN:
Mẫu Sơn thuộc vùng núi cao của hai huyện Cao Lộc và Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn với khoảng 80 ngọn núi to nhỏ nằm liền bên nhau. Đặc biệt nhất là ở khu vực cao nhất của Mẫu Sơn, núi không mang tên loài cây, loài hoa, tên con vật hay tên con người mà lại chỉ mang tên núi Cha, núi Mẫu, núi Con và núi Cháu.
Chuyện người xưa kể lại: Gia đình họ gồm người Cha khoẻ mạnh và dũng cảm, người mẹ khéo léo, chung thuỷ và đảm đang, những người con tuy nhỏ tuổi nhưng ngoan ngoãn. Họ sống hoà thuận và no đủ trong một mái nhà trên vùng núi quanh năm mây phủ, có con sông Kỳ Cùng chảy vòng quanh.
Một ngày nọ, có quân ngoại xâm đến xâm lược. Vâng mệnh nhà Vua, người Cha cưỡi ngựa, cầm gươm, vác giáo theo đoàn quân của nhà Vua ra trận chiến đấu bảo vệ bờ cõi biên cương.
Rồi một ngày cuối Đông, người Cha cũng đã trở về, sau khi đã dũng cảm chiến đấu cùng Đại quân của nhà Vua đánh tan giặc xâm lăng, được nhà Vua ban tặng cho nhiều phần thưởng cao quý và được giải ngũ. Về với gia đình trong niềm vui khôn tả của người Mẹ và các con, người Cha tưởng rằng từ đây gia đình lại tiếp tục cuộc sống êm ấm, vui vẻ như những năm xưa. Nào có ai ngờ từ đây bắt đầu một huyền thoại bi tráng.
Chuyện bắt đầu từ một gia nhân trong gia đình, khi người Cha đi vắng đã đem lòng yêu người Mẹ nhưng hễ cứ ngỏ lời thì lại bị Người Mẹ cương quyết từ chối. Trong thời gian đó, có chàng thanh niên tên Chóp Chài quê ở gần đó, hoàn cảnh nhà nghèo khó nhưng chăm chỉ và tốt bụng, vẫn thình thoảng qua lại bản buôn bán và giúp đỡ nhiều người trong bản, nhiều hôm do mải làm việc, khi định về nhà thì trời đã tối, thời ấy nếu đường xá xa xôi, cọp beo rừng hung dữ không thể đi đêm về hôm được nên chàng Chóp Chài vẫn thường xin được ăn cơm và ngủ lại nhà ba mẹ con, chờ hôm sau trời sáng mới về. Nghĩ chàng Chóp Chài là người làm ăn chăm chỉ và tốt bụng nên ba mẹ con cùng yêu quý, hay giúp đỡ chàng.
Không được đáp lại tình yêu còn bị khinh miệt, những ghen ghét, xấu hổ và hằn học chất chứa trong lòng ngày càng lớn, gã gia nhân luôn nung nấu ý định trả thù người Mẹ. Vì vậy, ngay sau buổi cả bản đón người Cha trở về, gã đê tiện kia đã thưa với người Cha rằng trong những năm tháng người Cha đi ra trận, người mẹ ở nhà có tình ý với Chóp Chài, không còn giữ lòng trung thuỷ với chồng. Giận quá hoá mất khôn, không nén nổi nỗi bực tức và không bình tĩnh nghe lời can ngăn của bất cứ ai, người Cha rút gươm kề ngay vào cổ vợ mà đòi dẫn đi tìm bắt người thanh niên Chóp Chài để giết chết cả hai người cho hả nỗi hận trong lòng. Nhưng ngày hôm đó Pò Chài ở nhà, không đến bản bán hàng. Người Mẹ nước mắt lưng tròng, thanh minh hết lời về nỗi oan khuất của mình nhưng người Cha không hề rung động. Cuối cùng, người Mẹ chỉ kịp đề nghị người Cha để những đứa con của mình chạy ra khỏi nhà, quay mặt đi nơi khác để không nhìn thấy cảnh đầu rơi máu chảy rồi vén tóc cúi đầu để người Cha ra tay. Máu của người Mẹ đã đổ xuống chảy tràn trên đất, chảy mãi thành suối, thành sông.
Sau cơn cuồng giận, người Cha chợt tỉnh ngộ, nhận ra sự nóng giận vô lý đã cướp mất người vợ yêu thương nhất mực thuỷ chung và đảm đang của mình. Người Cha vạch áo vợ lên xem bụng, thấy những dấu tích ngày nào vẫn vẹn nguyên, chứng tỏ người vợ bị oan khuất, bèn vác gươm tìm kẻ gia nhân ty tiện kia trừng phạt nhưng hắn đã cao chạy, xa bay. Người Cha tột cùng đau khổ đã gọi các con quay trở về, lập miếu thờ người vợ yêu quý của mình và đêm ngày gào thét cầu xin người vợ được sống lại.
Sau khi hồn lìa khỏi xác, người Mẹ tìm lên Trời, đòi gặp Ngọc Hoàng Thượng Đế để kể về nỗi oan khuất và mong Người giải oan cho mình. Ngọc Hoàng bèn cử bảy Nàng tiên bay xuống trần gian, giả làm người trần để tìm hiểu sự việc. Các Nàng tiên đã đáp xuống vùng đất rừng rậm rạp của bản, sau nhiều thời gian xác minh, các Nàng tiên trở về tâu lại với Ngọc Hoàng sự thực. Nay người Cha rất hối hận và mong Ngọc Hoàng cho gia đình họ khi sống được gần nhau, khi chết cũng được ở bên nhau. Ngọc Hoàng đã chấp nhận lời đề nghị của các Nàng Tiên. Vì vậy sau khi chết, gia đình họ được chôn cất gần nhau, sau này những ngọn núi mọc cao lên, mang tên Núi Cha, Núi Mẫu, Núi Con, Núi Cháu. Cả khu vực cảnh quan thiên nhiên kỳ vỹ san sát những ngọn núi cao vòi vọi đó luôn xanh mát màu xanh cây lá, quanh năm khí hậu tốt lành và ưu đãi cho con người sống ở đây nhiều sản vật quý báu, họ luôn yêu thương, thân thiện và chuyên cần với cuộc sống mà cha ông họ đã để lại.
Ngày nay, đến Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn, bạn sẽ thấy những huyền thoại đó hiện hữu ở khắp mọi nơi. Núi Cha là ngọn núi cao nhất nhìn từ mọi phía. Núi Mẹ thấp hơn nằm về phía Đông. Đứng từ phía núi Cháu (Khu Du lịch Mẫu Sơn hiện nay) hoặc từ thị trần Cao Lộc thuộc huyện Cao Lộc nhìn lên, núi Mẫu đứng gần hai núi Con, núi Cha đứng xa hơn một chút như bằng chứng sự yêu thương che chở của Người Mẹ đối với hai đứa con khi Người Cha đánh giặc vắng nhà. Đứng từ phía Thị trấn Chi Ma hoặc thị trấn Lộc Bình thuộc huyện Lộc Bình nhìn lên, núi Cha đứng xích gần hai núi Con, núi Mẫu thấp hơn núi Cha và đứng tách ra một chút như là sự đau khổ xa cách âm dương. Những Núi Cháu đứng vòng quanh trong một gia đình sung túc, đâu biết trong mỗi gia đình đều có những đau khổ không thể nào nguôi ngoai.
Những giọt máu đào của người Mẹ đổ xuống đã rải đỏ trên các triền núi mỗi mùa Xuân về, thấm trên những cánh hoa Bích đào đỏ thắm trong sương mù, huyền ảo và quyến rũ. Đào Mẫu Sơn nổi tiếng trong thiên hạ không chỉ bởi vị thơm ngon mà có lẽ cũng vì vẻ đẹp tuyệt diệu của những cánh hoa và cái cách phát triển đặc biệt độc đáo của trái đào: hình thành quả từ sau khi hoa rụng, trái Đào tiên đỏ rực như trái ớt chín, khi lớn lên chúng mới dần trở nên hồng nhạt.
Vùng núi Mẫu Sơn hiện có hơn chục dòng suối chảy từ khu vực đỉnh núi xuống xung quanh và đều chảy vào sông Kỳ Cùng. Phía Bắc có suối Pắc Đây, Làng Kim, Co Khuông, Khuổi Phiêng, Khuổi Luông. Phía Nam có Khuổi Lầy, Khuổi Tẳng, Khuổi Cấp, Nà Mẫu, Lặp PJạ, Bản Khoai. Đó là máu oan khuất của người Mẹ, nước mắt hối hận của Người Cha. Mỗi dòng suối đều có vẻ đẹp riêng, là nguồn sống của hàng trăm hộ dân sinh sống quanh vùng. Thứ nước nguồn thấm đẫm mối tình oan khuất và đau khổ này làm nên sự nổi tiếng của Rượu Mẫu Sơn, làm nên chất lượng tuyệt hảo của Chè Mẫu Sơn.
Tất cả các ngọn núi đều có nhiều ao hồ, thác ghềnh quanh năm đầy nước, dù ở độ cao rất lớn so với mực nước biển. đặc biệt có những nơi có cảnh đẹp nên thơ như thác Long Đầu, vũng Soong Cải, ? tương truyền là nơi các Nàng tiên khi đáp xuống trần gian xác minh nỗi oan khuất của người vợ vẫn thường xuống tắm. Khi đứng ở các ngọn núi khác nhìn vào, thấy lấp loáng ánh sáng phản chiếu từ những vùng nước đó ra như những mảnh gương thần các Nàng Tiên để lại cho trần thế trước khi về Trời. Xung quanh những vùng nước mát quanh năm tươi tốt các loại cây trái, đặc biệt trên núi Mẫu Sơn có một loại chanh cây to trái nhỏ rất ngon, nếu đem muối cùng măng ớt hoặc muối không sẽ trở thành một loại gia vị có hương thơm đặc biệt, ai đã dùng một lần sẽ không quên được hương vị tuyệt vời quyến rũ của nó. Tương truyền ai đã thưởng thức món ăn này sẽ luôn luôn bị thôi thúc phải trở lại nơi này để lại được thưởng thức chúng vào vụ tới - những trái cây tròn nhỏ xíu đó chính là những giọt nước mắt ân hận của Người Cha mà thành.
Đêm đêm, Mẫu Sơn ngày nay đã có ánh đèn điện sáng lung linh, song trong mờ mịt sương mù vẫn luôn được nghe nghe tiếng gào thét rền rĩ của gió, văng vẳng như những lời than vãn khóc gào bi ai của Người Cha sau khi giết nhầm người vợ yêu quý của mình. Càng về khuya, tiếng thét gào càng thảm thiết và ai oán, gợi trong lòng du khách- những người sống ?" gờn gợn những cảm nhận sâu sắc và đau xót về mối oan tình huyền thoại Mẫu Sơn.
Còn Chóp Chài, chàng trai bị nghi oan được biết Người Mẹ bị giết chết trong oan khuất cũng không nguôi nỗi trăn trở, khi chết đã biến thành ngọn núi cao đứng xa xa nhìn về, đơn độc khắc khoải như lời nhắc nhở với con người về những nỗi uẩn khúc của cuộc sống. Ngọn núi này du khách có thể nhìn thấy từ thành phố Lạng Sơn hay từ vùng núi Mẫu Sơn, có hình chóp nón rất đẹp, đứng độc lập ở vùng Văn Lãng - Đồng Đăng, Lạng Sơn ngày nay.
Trên núi Mẫu còn một vết sạt trắng, mỗi khi có mưa xuống, hình thành một con thác trắng xoá bọt nước, tương truyền đó là vết vạch trắng ở bụng Người Mẹ, nơi Người Cha xác định được sự thuỷ chung của vợ mình sau khi đã giết chết vợ. Những ngày trong trời, đứng từ phía Núi Cháu nhìn sang, vết trắng đó càng hiện rõ trên nền cây xanh ngút ngàn của những cánh rừng trên núi. Núi Mẫu hiện còn phế tích của một ngôi đền cổ, cột bằng những tảng đá liên khối, được gọt đẽo và dựng trên nền đá từ rất lâu, tương truyền là ngôi đền do Người Cha dựng lên trong tột cùng của đau khổ và tuyệt vọng để thờ cúng vợ oan khuất của mình. Khách du lịch có thể tới đó bằng cách đi ôtô theo đường qua thị trấn Lộc Bình, trên nửa đường đến của khẩu Quốc Tế Chi Ma thì rẽ về bên tay trái. Hết đường ôtô, du khách đi bộ khoảng 1 giờ đồng hồ nữa là đến Đền cổ. Mạo hiểm hơn, nếu đi từ khu Du lịch Mẫu Sơn, du khách phải tích cực leo núi khoảng 6 giờ đồng hồ liên tục cũng có thể đến được. Đền cổ này đã từng ghi dấu chân nhiều tháng lăn lộn tìm tòi của Giáo sư Sử học Trần Quốc Vượng trước khi ông mất (năm 2005).
Bây giờ, khách đến thăm Mẫu Sơn có thể được thưởng thức nhiều sản vật tự nhiên của núi rừng như mật ong khoái, bọng ong còn nguyên sữa ong non, nấm hương, ếch hương, trà rừng xanh, những nông sản do bà con đồng bào các dân tộc thiểu số trồng trọt, khai thác như các loại rau xanh, su su, ngót rừng, hoa chuối rừng. Những sản vật theo mùa vụ cũng được bà con bày bán trên đỉnh núi như đào, đu đủ, khoai sọ, nấm hương. Những sản vật là kết quả lao động của bà con được thiên nhiên khu vực ưu ái có Rượu gạo, gà sáu cựa, thịt lợn hun khói, thịt lợn quay, chè Shan tuyết, thuốc tắm, thuốc chữa nam bệnh? Chính những người dân nơi đây đang cố gắng chăm chỉ lao động sản xuất và mong muốn có sự giúp đỡ có hiệu quả của mọi người để nhanh chóng thoát khỏi cái đói nghèo, tiến kịp theo sự phát triển của Miền xuôi. Một doanh nghiệp đã khai thác kinh doanh thứ nước nguồn tuyệt hảo này để sản xuất nước Mẫu Sơn đóng chai, một doanh nghiệp khai thác và kinh doanh thứ rượu Mẫu Sơn và một doanh nghiệp khác đang khai thác nguồn chè Shan tuyết tuyệt vời của Mẫu Sơn phục vụ nhu cầu tiêu dùng của khách du lịch. Mẫu Sơn như nàng công chúa ngủ trong rừng bắt đầu chuyển mình thức dậy.
Ghi theo lời kể của ông Đặng Tăng Phúc - Dân tộc Dao-
Người hiện đang sống tại khu Du lịch Mẫu Sơn, Lạng Sơn
Nguyễn Thị Quỳnh Nga
Được Nguyenthiquynhnga sửa chữa / chuyển vào 15:56 ngày 12/01/2007

Mẫu Sơn - khu du lịch mới tỉnh Lạng Sơn

Cách thị xã Lạng Sơn khoảng 30km, Mẫu Sơn với một quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ sẽ là một khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng mới.
Nằm ở độ cao trung bình 800 - 1.000m so với mặt biển, có tổng diện tích hơn 10.470ha, Mẫu Sơn là một nơi có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình trong năm là 15oC, mùa đông nhiệt độ có thể xuống dưới 20oC, có lúc tuyết phủ trắng hai đỉnh núi lớn là Phìa Phò (núi Cha) và Phìa Mè (núi Mẹ). Mẫu Sơn gần như nằm trong sương mù quanh năm, tại đây vẫn còn giữ được 5.380ha rừng, trong đó có hơn 1.540ha rừng nguyên sinh với nhiều loại cây quý hiếm. Lên đến đỉnh Mẫu Sơn, du khách sẽ có được cảm giác như đang lạc vào vùng rừng núi cổ xưa, với tiết trời lành lạnh và mây trắng bao phủ. Đây không chỉ là một khu sinh thái nghỉ dưỡng mà còn thích hợp với những ai thích leo núi và thám hiểm.
Dọc con đường quanh co dài 16km lên đỉnh Mẫu Sơn được xây từ những năm 1925-1926, một bên là vách núi, một bên là thung lũng, vào mùa xuân, khách du lịch có thể ngắm bích đào nở đỏ rực trong lòng thung lũng, mùa hè, Mẫu Sơn nổi tiếng với loại đào tiên, quả to, thịt dày, rất thơm. Du khách đến Mẫu Sơn có thể nghỉ tại khu nhà nghỉ được xây trên nền những biệt thự cũ thời Pháp thuộc, mang những nét cổ kính và hoà mình vào núi rừng đất Lạng. Với quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ kéo dài, Mẫu Sơn đã góp thêm một tên mới trong danh sách các điểm du lịch của Việt Nam.

Chùa Tam Thanh:
Có từ thời Lê, theo sách Đại Nam Nhất Thống Chí ghi rằng " Chùa Tam Thanh nằm trong động núi đá thuộc địa phận xã Vĩnh Trại, Châu Thoát Lãng nay là phường Tam Thanh Thành phố Lạng Sơn. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, lịch sử chùa Tam thanh vẫn giữ được nhiều vẻ đẹp ban đầu hấp dẫn du khách gần xa bằng vẻ đẹp tự nhiên vốn có của di tích. Trong động có tượng phật A Di Đà lớn tạc nổi vào vách đá từ thế kỷ XV là tác phẩm nghệ thuật giá trị cao,hồ Âm Ti nước trong xanh quanh năm không bao giờ vơi cạn, với muôn trùng nhũ đá thiên tạo từ ngàn xưa tạo nên những hình thù sinh động, hấp dẫn .

Chùa Tam Thanh:
Có từ thời Lê, theo sách Đại Nam Nhất Thống Chí ghi rằng " Chùa Tam Thanh nằm trong động núi đá thuộc địa phận xã Vĩnh Trại, Châu Thoát Lãng nay là phường Tam Thanh Thành phố Lạng Sơn. Trải qua bao thăng trầm của thời gian, lịch sử chùa Tam thanh vẫn giữ được nhiều vẻ đẹp ban đầu hấp dẫn du khách gần xa bằng vẻ đẹp tự nhiên vốn có của di tích. Trong động có tượng phật A Di Đà lớn tạc nổi vào vách đá từ thế kỷ XV là tác phẩm nghệ thuật giá trị cao,hồ Âm Ti nước trong xanh quanh năm không bao giờ vơi cạn, với muôn trùng nhũ đá thiên tạo từ ngàn xưa tạo nên những hình thù sinh động, hấp dẫn .

Động Nhị Thanh:

Là Chùa Tam Giáo, trong Động có nhiều tượng thánh bày thờ theo nhiều hình thức - Động Nhị Thanh gắn liền với danh nhân Ngô Thì Sỹ khi Ông được cử lên làm quan đốc trấn Lạng Sơn từ năm 1777 - 1780. Trong khoảng thời gian ngắn, ông đã làm cho bộ mặt Lạng Sơn thay đổi phát triển đi lên về các mặt Chính trị - Kinh tế, bảo vệ đất nước Đặc biệt về văn hoá, ông đã có công phát hiện ra 8 cảnh đẹp Xứ Lạng ( Trấn doanh bát cảnh ) trong đó có động Nhị Thanh. Tháng 5 năm 1779 ông đã thuê thợ khởi công xây dựng tôn tạo khu động. Động bên trái cao, thế đất tốt hơn làm chùa Tam Giáo thờ 3 vị thánh là Khổng Tử - Lão Tử - Phật Thích Ca. Động Nhị Thanh ở bên dưới chùa Tam Giáo, là một hang đá tự nhiên từ cửa trước ra cửa sau dài hơn 500m, với nhiều cảnh đẹp tự hiên kỳ vĩ. Ngày nay, tại di tích này có hệ thống văn bia tạc trên vách đá của các danh nhân thi sĩ qua lại các thời kỳ lưu lại. Đây là nguồn sử liệu, những tác phẩm văn học hết sức quí giá, thông tin về lịch sử và di tích Lạng Sơn, nơi đây còn có tượng truyền thần của Ngô Thì Sĩ tạc cùng năm 1779 rất đẹp và có giá trị mỹ thuật cao.

Động Nhị Thanh:

Là Chùa Tam Giáo, trong Động có nhiều tượng thánh bày thờ theo nhiều hình thức - Động Nhị Thanh gắn liền với danh nhân Ngô Thì Sỹ khi Ông được cử lên làm quan đốc trấn Lạng Sơn từ năm 1777 - 1780. Trong khoảng thời gian ngắn, ông đã làm cho bộ mặt Lạng Sơn thay đổi phát triển đi lên về các mặt Chính trị - Kinh tế, bảo vệ đất nước Đặc biệt về văn hoá, ông đã có công phát hiện ra 8 cảnh đẹp Xứ Lạng ( Trấn doanh bát cảnh ) trong đó có động Nhị Thanh. Tháng 5 năm 1779 ông đã thuê thợ khởi công xây dựng tôn tạo khu động. Động bên trái cao, thế đất tốt hơn làm chùa Tam Giáo thờ 3 vị thánh là Khổng Tử - Lão Tử - Phật Thích Ca. Động Nhị Thanh ở bên dưới chùa Tam Giáo, là một hang đá tự nhiên từ cửa trước ra cửa sau dài hơn 500m, với nhiều cảnh đẹp tự hiên kỳ vĩ. Ngày nay, tại di tích này có hệ thống văn bia tạc trên vách đá của các danh nhân thi sĩ qua lại các thời kỳ lưu lại. Đây là nguồn sử liệu, những tác phẩm văn học hết sức quí giá, thông tin về lịch sử và di tích Lạng Sơn, nơi đây còn có tượng truyền thần của Ngô Thì Sĩ tạc cùng năm 1779 rất đẹp và có giá trị mỹ thuật cao.

DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HOÁ​

Thành Nhà Mạc

Nằm trong khu vực phường Tam Thanh Thành phố Lạng Sơn, dấu tích hiện nay còn lại gồm 2 đoạn tường xây bằng đá giữa hẻm núi, đây là di tích kiến trúc quân sự phản ánh thời kỳ phong kiến Việt Nam. Hiện nay di tích thành Nhà Mạc đã được xếp hạng di tích lịch sử Quốc gia và được đầu tư, tôn tạo đưa vào phục vụ du khách du lịch tham quan.

Di tích Đoàn Thành Lạng Sơn:
Đoàn Thành được xây dựng dưới thời Lý ( Đại Việt). Đây là một di tích kiến trúc quân sự thuộc phường Chi lăng Thành phố Lạng Sơn. Đoàn Thành có giá trị về lịch sử cũng như giá trị kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Đoàn Thành Lạng sơn khi mới xây dựng là trấn thành ( Quân sự) sau đó trở thành một đô thị, một trung tâm hành chính. Đã được xếp hạng di tích Quốc gia.

Khu di tích lịch sử Chi Lăng:

Ở phía nam tỉnh Lạng sơn, khu di tích lịch sử bao gồm 52 điểm, kéo dài gần 20 km. Được bao bọc bởi dãy núi đá Kai Kinh ở phía đông và dãy núi Bảo Đài - Thái Hoạ ở phía tây. Hai đầu aỉ có những ngọn núi đá độc lập chót vót tạo thành những thế hiểm, chính giữa có sông Thương chảy qua. Đã được Bộ Văn hoá Thông tin xếp hạng di tích Quốc gia từ năm 1962.