Giới thiệu về Thủy tổ nghề Yến sào

Thủy tổ nghề Yến sào Việt Nam:

Lịch sử nghề yến sào được Thủy tổ khởi nghiệp từ năm 1328, thuyền của Đề đốc nhà Trần – Lê Văn Đạt bị bão dạt vào Hòn Tre, ông lập ra thôn Bích Đầm và tìm ra các đảo yến. Nghề Yến sào có từ đó. Năm 1769, ông Lê Văn Quang (hậu duệ của ông Lê Văn Đạt) là đình trưởng thôn Bích Đầm đã hiến toàn bộ đảo yến cho nhà Tây Sơn. Bà Lê Thị Huyền Trâm, con gái ông Lê Văn Quang là đại đô đốc thủy quân Tây Sơn đã có công lớn trong việc chỉ huy tướng sĩ bảo vệ, khai thác, xuất khẩu yến sào, nhiều lần đánh bại thủy quân Nguyễn Ánh. Bà đã được nhân dân trong vùng suy tôn là Đảo chủ Thánh mẫu. Từ đó Đề đốc Lê Văn Đạt, bà Lê Thị Huyền Trâm - bà Chúa Đảo yến được nhân dân lập đền thờ trên các đảo, lễ cúng tổ được tổ chức long trọng trên đảo Hòn Nội vào ngày 10/5 âm lịch hàng năm.

Giá trị của nghề yến sào bao gồm 2 yếu tố:

- Yếu tố vật thể của nghề yến bao gồm chim yến, tổ yến; hang, Đảo yến...

- Yếu tố phi vật thể là tâm linh, lễ hội, thờ cúng...

Tại tỉnh Quảng Nam có làng yến Thanh Châu - Hội An, cư dân tổ chức Lễ giỗ tổ nghề yến tại miếu Tổ nghề ở thôn Bãi Hương, miếu thờ ông Hồ Văn Hòa là đội khai thác yến đầu tiên được thành lập vào năm 1806. Dưới thời vua Gia Long do ông này làm quan chuyên quản. Sau ông được triều Nguyễn sắc Phong "Quản Linh Tam Tỉnh Yến Hộ" Lễ tế tổ nghề yến diễn ra vào ngày mồng 7 tháng 3.

Ngày mồng 9 và 10 tháng Ba âm lịch hàng năm tại xã đảo Tân Hiệp - Cù Lao Chàm người dân cũng tổ chức lễ Tế và là một lễ lệ dân gian nhằm cầu mong biển trời phù hộ và tưởng niệm tri ân các bậc tiền bối đã có công trạng đối với nghề khai thác Yến. Có lẽ không có nghề nào mà yếu tố tâm linh lại được coi trọng như nghề khai thác yến sào. Nó đã trở thành một nét đặc trưng riêng cho nghề yến vùng Đông Nam Á. Khai thác yến sào đã được con người biết đến từ lâu. Yến sào có mặt ở Trung Quốc từ đời Đường (618 - 907), nhưng vào khoảng thế kỷ XV, yến sào mới trở thành một nghề ở Đông Nam Á.