Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt!

Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt!

Chào các bạn!
Harrykism tôi lâu rồi mới có dịp quay trở lại cùng Tiếng Việt. Tôi là người ngoại đạo (dân kỹ thuật) nhưng cũng khá thích thú với vấn đề ngôn ngữ.
Ngày xưa, khi còn bé, tôi hay nghe chương trình Văn hóa - Xã hội được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam có mục "Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt". Chuyên mục này rất hay, mỗi lần phát sóng, chuyên mục có giải thích một số từ ngữ mà chúng ta hay dùng trong cuộc sống hàng ngày nhưng dùng ... CHƯA ĐÚNG. Thiết nghĩ, đem cái tinh thần ngày xưa vào cuộc sống ngày nay cũng chẳng thừa. Hơn nữa, trong cuộc sống bận rộn ngày nay, cuộc sống mạng, càng ngày càng xuất hiện nhiều từ ngữ bị dùng sai hoặc nhiều từ mới khó hiểu xuất hiện.

Vì vậy, mong các bạn có hiểu biết về ngôn ngữ đem tài năng khoe bày ra đây, giúp anh em sửa sai được chút nào hay chút đấy.

Ví dụ:
Dùng từ "Đa phần" là chưa đúng. Ta thường nghe nói: "Đa phần các sinh viên ngày nay đều học giỏi" nhưng đó là cách dùng từ chưa đúng. "Đa" là gốc Hán còn "phần" là thuần Việt. Ghép 2 từ đó với nhau là chưa đúng. Thay vì nói "Đa phần", có thể nói "Phần lớn" - "Phần lớn các sinh viên ngày nay đều học giỏi"
Hoặc như tôi thường nghe người ta nói "Giảm thiểu" - "Công ty A đã giảm thiểu chi phí để hạ giá thành sản phẩm". Người ta giải thích đó là viết gọn của cụm từ "Giảm xuống tối thiểu". Tôi không biết như thế này đúng hay là sai?

Mong các bạn cùng góp chút hiểu biết để chúng ta cùng "Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt"

Thân ái!


Best regards,

Harry Kism

Việc kết hợp 1 yếu tố gốc Hán với 1 yếu tố gốc Việt trong vốn từ vựng TViệt ko phải là chuyện hiếm gặp.Trường hợp này ko thể hiểu rằng đó là cách nói sai mà nên hiểu đó là do sự Việt hoá các yếu tố ngoại lai khi chúng được du nhập vào nước ta (ở đây ko chỉ nhắc đến từ Hán mà còn 1 số ngôn ngữ khác như Pháp,Nga và Anh nữa)
Có nhiều người đã dùng nửa đầu cuộc đời mình để làm cho nửa sau trở nên thảm hại và đê hèn.

Đúng là có nhiều chữ vay mượn.
Ví dụ:
- Thay vì gọi là "đũa xe đạp" thì lại gọi là "nan hoa xe đạp" (mượn từ chữ Hán)
- Thay vì gọi "tay lái" xe đạp thì lại gọi "ghi-đông" xe đạp (mượn từ tiếng Pháp)
Còn từ "Đa phần" tôi nhớ là các nhà ngôn ngữ đã giải thích như thế. Có ai có thể tra từ điển giúp cái nhỉ!
Thanks!
Best regards,
Harry Kism

Trong tiếng Việt có rất nhiều từ mà các nhà chuyên môn cho là sai và họ phản đối kịch liệt. Tuy nhiên thói quen của đại chúng vẫn là điều kiện tiên quyết để duy trì một từ, hơn cả chuẩn mực chuyên môn. Vì thế hầu hết các nỗ lực trên đều thất bại.
Mình ví dụ nhé: nhiều người biết "chung cư" là cách viết sai của "chúng cư" nhưng ngày nay hầu như cả báo chí đều chấp nhận cách viết này vì nó quá phổ biến. Tương tự là các từ "chí ít", "tồn tại" (hiểu theo nghĩa khuyết điểm)...
Còn việc ghép giữa từ thuần Việt và Hán Việt đúng là rất thông dụng và mình đồng tình với cách làm đó, để làm phong phú thêm tiếng Việt. Thậm chí ta có thể kết hợp với cả từ Tây phương nữa. Ví dụ nếu không cho phép như vậy thì ta làm sao diễn tả được những khái niệm như "ion hóa", "hình học phi Ơ-clít", vv... Theo mình như vậy mới là làm tiếng Việt trong sáng, dễ hiểu hơn.
Duke Nukem
Hail to the King, baby!

Có gì sai ở đây nhỉ??Mình ko hiểu!
"chung" : có nghĩa là cùng
"cư" :có nghĩa là ở
--->chung cư: khu nhà cho mọi người cùng sống chung
Giải thích thế có sai ở chỗ nào ko vậy??Nếu ko sai thì tại sao "chúng cư" mới là đúng được???
Có nhiều người đã dùng nửa đầu cuộc đời mình để làm cho nửa sau trở nên thảm hại và đê hèn.

Chung cư là từ đã bị Việt hoá biến chuyển chứ không phải từ gốc.
Chung : từ thuần Việt; Cư : Hán việt.
Như vậy đây là từ ... nửa này nửa nọ ...giống như đa phần, giảm thiểu ở trên.
Thực ra từ này gốc là Chúng cư.
Chúng : tập thể, đông đúc, nhiều, nhiều người (quần chúng : tập hợp nhiều người; chúng sinh : các sinh vật; đại chúng : hầu hết mọi người).
Chúng cư là nơi ở của nhiều người.
Không nhất thiết là ở chung. Mà thực sự "chung cư" hiện nay cũng không nhất thiết phải là ở chung, chắc chỉ chung cái cầu thang thôi.
Nhưng từ Chúng cư do phần lớn không hiểu đúng nghĩa, hoặc vì thói quen mà chuyển thành Chung cư, cho Chung cư mới là nghĩa đúng (giống như flamenco vậy) cho nên Chung cư lại trở thành từ đúng, và Chúng cư thì hầu như không còn được dùng đến nữa.
-----------------------------------------------------------
Sống trên đời sống cần có một tấm lòng
Được chitto sửa chữa / chuyển vào 20:26 ngày 20/01/2003

Hoá ra là thế !!!
Có nhiều người đã dùng nửa đầu cuộc đời mình để làm cho nửa sau trở nên thảm hại và đê hèn.

có hai vấn đề tôi nghĩ phải sửa :
1) "hãy giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt" sửa thành
"hãy giữ gìn sự trong sáng vốn không có của Tiếng Việt"
theo tôi Tiếng Việt không hề trong sáng, nó không có gốc, rắc rối, nhập nhằng, vay muợn, lai tạp ...
2) "Thuần Việt" sửa thành ra "Nôm". Bởi theo tôi chữ Nôm chẳng qua là một cách Viết lại chữ Hán của Người Việt. Cho nên không thể gọi là "Thuần" Việt đưọc

Trán người già lận giấu đem đen
Đôi mắt trẻ sóng xô từng vầng sáng

hi hi , ý kiến của bạn hay đấy . Tôi cũng nghĩ vậy.
Tiếng Việt có trong sáng không ? Cái đó còn tuỳ
Thứ nhất cái gọi là thuần Việt rất hiếm, cực hiếm. Có nhẽ chỉ những từ rất nôm na quê mùa như kèo cột thúng mủng chum vại v.v....mới có thể là thuần Việt, còn những từ nào liên quan đến các khái niệm trừu tuợng đều không còn là thuần Việt nũa. Hầu như tất cả các loại tên người Việt , tên đất, tên các cơ quan v.v...đều có nguồn gốc Hán, nhiều vô kể ( ngay những từ tôi đang viết đây cũng rất nhiều từ gốc Hán ) Do đó nếu bảo là cần phải học Hán ngữ để nói tiêng Việt cho tốt hơn cũng chẳng sai. Và thực ra thì việc du nhập Tây Tàu vàoTa cũng chẳng có gì là xấu, trái lại nó là tiếng Ta thêm phong phú, sâu sắc thì càng tốt chứ có sao. Vậy ta cứ xài đại cho thêm súc tích, miễn là cần phải hiếu đúng ý nghĩa của từ mà thôi.
Nhưng Ngữ Pháp tiếng Việt mới là rắc rối.
Bây giờ thử nói về giới từ Ra , Vào xem thế nào nhé :
Có hai câu thơ sau đây của Nguyễn Công Trứ :
" Ra trường danh lợi vinh liền nhục
Vào cuộc trần ai khóc lộn cười
Lại có một version khác viết là
Vào trường danh lợi vinh liền nhục
Ra cuộc trần ai khóc lộn cười.
Theo bạn thì câu nào đúng ngữ pháp ? Nếu cả hai câu đều đúng thì ra ngữ pháp của mình lộn xộn quá nhỉ ?
Mà mình nghĩ, có nhẽ thế thật.
Nếu các bạn xem tường thuật đá bóng thì hẳn thấy rõ sự lộn xộn này : " Trong Tài X dẫn hai đội ra sân " ( nhưng cũng có khi là " Trong Tài X dẫn hai đội vào sân " , ít hơn ) , nói chung lúc đầu thì nói kiểu gì ai cũng hiểu. Còn đến giữa trận thì mới thực là loạn xạ : " Cầu thủ Y ra sân " nghĩa là thế nào ? Nếu không xem hình chỉ nghe thì đó bạn hiểu cầu thủ Y tham gia trận đấu hay rời khỏi sân cỏ ?
Tại sao Ra và Vào mà dùng lộn xộn thế nhỉ ? Có qui tắc nào không theo các bạn ?

Theo mình vấn đề tùy thuộc vào cách bạn định nghĩa từ "thuần Việt". Nếu gọi "thuần" là origin 100%, không có nguồn gốc ngoại lai thì rất hiếm từ có thể đàng hoàng tự gọi mình như vậy. Đó không phải là vấn đề riêng của tiếng Việt vì hầu hết từ vựng trong tiếng Anh chẳng hạn đều có gốc Latin, Hy Lạp,v.v... Còn nếu gọi "thuần Việt" là từ có thể có nguồn gốc Hán nhưng cách viết và cả ý nghĩa đã thay đổi ít nhiều so với dạng Hán Việt của nó thì mình nghĩ đó là cách định nghĩa mà nhiều người kể cả các nhà ngôn ngữ học đang mặc nhiên sử dụng.
Còn nếu gọi là Nôm thì theo mình không chính xác lắm vì mặc dù cả chữ Nôm và chữ Việt hiện đại đều có phiên âm đại khái giống nhau, nhưng chữ Nôm có vay mượn chữ Hán ở hình thức thể hiện (cách viết). Còn chữ Việt latin như ta dùng bây giờ thì dùng cách viết riêng mượn các chữ cái Tây phương để biểu diễn các âm tiếng Việt.
Đối với 2 giới từ chỉ hướng "vào", "ra" (hay tương tự với chúng lần lựơt là "trong, ngoài") thì bản thân định nghĩa của chúng đã mang tính tương đối rồi, bạn phải có một đối tượng tham chiếu (nói rõ ra hoặc ngầm hiểu) thì mới hiểu được chính xác. Ví dụ nếu xem đối tượng đó là sân cỏ thì ta nói "trong sân" và "vào sân" (từ ngoài đi vào). Nhưng nếu đối tượng đó không phải sân cỏ (hầm, khán đài,...) thì ta lại nói "ngoài sân" và "ra sân" (từ trong đi ra). Vấn đề không phải là cách dùng này mâu thuẫn, mà là chúng ta đã thiếu nhất quán khi chọn đối tượng cho các giới từ kiểu này. Mình chỉ nói đại khái thế thôi chứ việc phân biệt đầy đủ các sắc thái của "ra" hay "vào" cũng "chua" lắm, không thể giải thích bằng vài dòng được. Ví dụ khi ta sinh ra thì chúng ta nói (có vẻ ngược) là "ra đời". Nhưng khi trưởng thành bắt đầu tự lập thì chúng ta mới "vào đời". Không biết đâu mà lần.
Duke Nukem
Hail to the King, baby!